Bad Bank: άλλα κόλπα

Τα μάθατε; Και το όνομα αυτής: Bad Bank. Ως αγγλομαθής, θα το μετέφραζα Κακή Τράπεζα αλλά ο λαός θα το έλεγε σε απλά ελληνικά: τα είχαμε χύμα, μας ήρθαν και τσουβαλάτα.

Πήξανε στα κόκκινα δάνεια οι τράπεζές μας. Σε μια χώρα που έχει μαύρα χάλια, ξεδίνει χάρη σε ροζ σκάνδαλα και ελπίζει να σωθεί μέσω της πράσινης ανάπτυξης, η οικονομία κρέμεται από μια κλωστή λόγω των κόκκινων δανείων. Αν και οι μπάνκες ήταν που κάνανε το παιχνίδι, τους έκατσε η μπίλια στο κόκκινο και την κάτσανε την βάρκα.

Εδώ που τα λέμε, πήγαιναν γυρεύοντας. "Καλημέρα σας, σας τηλεφωνώ από την Τράπεζα Κάτω Γουρζούμισσας για να σας ενημερώσω ότι, λόγω της καλής συνεργασίας μας, έχει εγκριθεί στο όνομά σας ένα ανοιχτό δάνειο 10.000 ευρώ και μπορείτε να πάρετε τα χρήματα όποτε θέλετε". Κι αν τολμούσες να αντιμιλήσεις σε στυλ π.χ. "Μα η μόνη συνεργασία που έχω μαζί σας είναι ένας λογαριασμός όπου το πρωί μπαίνει ο μισθός μου και το μεσημέρι τον σηκώνω", η καλλικέλαδη φωνή δεν κώλωνε: "Αν αυτή δεν είναι καλή συνεργασία, κύριε, ποιά είναι καλή συνεργασία;". Οπότε κι εσύ σκεφτόσουν ότι θα ήσουν πολύ μαλάκας αν δεν πήγαινες να πάρεις τα λεφτά που σε περίμεναν κι αισθανόσουν ανεβασμένος κοινωνικά καθ' όσον δεν είναι μικρό πράγμα να σε λογαριάζει για καλό συνεργάτη ολόκληρη τράπεζα.

Μαζί με τα δέκα χιλιάρικα, βέβαια, φορτωνόσουν και μια ασημένια Βίζα ή μια χρυσή Μάστερκαρντ για να μπορείς να πουλάς μούρη στο σούπερ-μάρκετ. Έπαιρνες κι από δίπλα ένα μετοχοδάνειο για να κονομήσεις τρελλά παίζοντας στο χρηματιστήριο. Παράλληλα, το καλοκαίρι δεν είχες πρόβλημα να πάρεις ένα διακοποδάνειο για να περάσεις δυο βδομάδες μπέικες στην Μύκονο ενώ και το σκι σου στην Ελβετία για τα χριστούγεννα είχες εξασφαλισμένο με ένα εορτοδάνειο. Φυσικά, είχες την ευκαιρία να αποκτήσεις με 100 δόσεις το Τσερόκη που χαλβάδιαζες (ειδικά από τότε που ο γείτονας πήρε ένα Σπόρτατζ και νόμισε πως κάτι έκανε) ενώ έβαλες μπροστά και την μονοκατοικία με κήπο και μπάρμπεκιου που ονειρευόσουν χάρη σε ένα βαρβάτο στεγαστικό με κυμαινόμενο επιτόκιο και ρήτρα ελβετικού φράγκου.

Και καλά εσύ. Τόσο μυαλό είχες, τόσες μαλακίες έκανες. Θα αναρωτιέσαι, όμως, πώς σκέφτονταν οι τράπεζες όταν σε φόρτωναν με τόσα δανεικά. Δεν καταλάβαιναν ότι με έναν μισθό δεν θα μπορούσες να ξεπληρώσεις τόσες υποχρεώσεις έστω κι αν ζούσες εφτά ζωές; Παιδικές απορίες. Θα μπορούσα να σου πω ότι με τέτοιες περιπτώσεις είναι γεμάτη η ιστορία τού καπιταλισμού αλλά για αποφύγω τους αφορισμούς και να σου λύσω τις απορίες, ρίξε μια ματιά σε κάτι που είχα γράψει παλιότερα εδώ ("Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού - 74. Τραπεζική απληστία") και θα καταλάβεις αρκετά πράγματα.


Πάμε πάλι στην αρχή. Λέγαμε, λοιπόν, ότι οι τράπεζές μας κλυδωνίζονται λόγω των κόκκινων (δηλαδή, των μη εξυπηρετούμενων) δανείων, παρά τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια που έχουν πάρει ως βοήθεια την τελευταία εξαετία. Φυσικά, η πολιτεία (δηλαδή, η κυβέρνηση) μπορεί να χέστηκε για τους πολίτες αλλά δεν μπορεί να αδιαφορεί για τις ανάγκες των τραπεζών (παναπεί, της κεντρικής κωλώνας τού αστικού καπιταλιστικού συστήματος), οπότε σπεύδει να βοηθήσει άλλη μια φορά. Κι έτσι ο Στουρνάρας, από το νέο του πόστο πια, σκέφτηκε την Bad Bank.

Τί θα κάνει η Bad Bank; Πολύ απλό: θα αγοράσει όλα τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών, ώστε οι τραπεζίτες να ξεφορτωθούν την σαβούρα από τα συρτάρια τους και να περάσουν τον σκόπελο των δοκιμασιών αντοχής (στρες τεστ) που ετοιμάζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κατά το φθηνόπωρο. Σημειωτέον ότι η Bad Bank θα αγοράζει μόνο τα τμήματα των δανείων που δεν καλύπτονται από εγγυήσεις. Δηλαδή, αν ένας δανειολήπτης χρωστάει 100.000 στην τράπεζα αλλά διαθέτει ένα ακίνητο με εκτιμώμενη αξία 60.000, η Bad Bank θα αγοράζει από την τράπεζα μόνο τις 40.000 που είναι ακάλυπτες. Βέβαια, είναι λογικό ότι η σχετική αγοραπωλησία θα γίνεται με μια μικρή έκπτωση (τα παραδείγματα κάνουν λόγο για 10%), δηλαδή η Bad Bank θα πληρώνει γι' αυτά τα σαράντα χιλιάρικα 36.000 "μόνο".

Παρένθεση: Στην τελευταία φράση έβαλα την λέξη "μόνο" σε εισαγωγικά, επειδή τα διεθνή κερδοσκοπικά κεφάλαια (Distress funds) που κάνουν την ίδια δουλειά (δηλαδή, αγοράζουν κόκκινα δάνεια), πετυχαίνουν εκπτώσεις ακόμη και 85%. Περισσότερα στο "Distress funds: οι ευκαιρίες τής κρίσης". Κλείνει η παρένθεση.

Και τώρα, ας πάμε στο ζουμί. Με δεδομένο ότι, αυτή την στιγμή, τα κόκκινα δάνεια υπολογίζονται σε 77 δισεκατομμύρια περίπου, πού θα βρεί τα απαιτούμενα κεφάλαια η Bad Bank για να τα σπρώξει σε αγορά σαβούρας; Για να λειτουργήσει μια Bad Bank πρέπει να υπάρχει η απαραίτητη χρηματοδότηση. Το πρόβλημα είναι ότι τόσα λεφτά δεν είναι δυνατόν να βρεθούν στα κρατικά ταμεία μιας χώρας που αντιμετωπίζει τεράστιο δημοσιονομικό πρόβλημα, όσο κι αν μερικοί εξακολουθούν να καμαρώνουν για τα πρωτογενή της πλεονάσματα.

Οι σκέψεις που γίνονται είναι πολλές. Κατ' αρχάς, γίνεται λόγος για τα 11 δισ. που έχουν μείνει αδιάθετα στο ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Επίσης, γίνονται προτάσεις για χρησιμοποίηση τίτλων τού ευρωπαϊκού ταμείου στήριξης (EFSF). Ως και σκέψεις για συμμετοχή των ωφελούμενων τραπεζών στο κεφάλαιο της Bad Bank έχουν διατυπωθεί, αν και αυτό ομολογώ πως δεν το καταλαβαίνω (δηλαδή; οι τράπεζες με το ένα χέρι θα πουλάνε σκουπίδια και με το άλλο θα τα ξανααγοράζουν;). Πάντως, είτε από το ΤΧΣ είτε από το EFSF πάρουμε λεφτά, το δημόσιο χρέος μας θα αβγατίσει.

Ούτε ξέρω ούτε μπορώ να μαντέψω πού θα βρεθούν τελικά τα κεφάλαια της Bad Bank. Επειδή, όμως, η Ιστορία είναι μεγάλη δασκάλα, θα μπορούσα να στοιχηματίσω ότι πολλά απ' αυτά (αν όχι όλα) θα βρεθούν στα ταμεία κάτι μισοδιαλυμένων ασφαλιστικών ταμείων, κάτι στραπατσαρισμένων πανεπιστημίων, κάτι μισοκατεστραμμένων νοσοκομείων αλλά και σε κάτι μισοαδειασμένα πορτοφόλια ταλαίπωρων πολιτών ετούτης της δύσμοιρης χώρας...

Δίκαιον ουκ άλλο τι ή του κρείττονος συμφέρον

Άϊ λοιπόν θα σας πω κι ένα παραμύθι, για να ξεκουραστείτε! Μια φορά κι έναν καιρό οι κλέφτες της πρώτης πολιτείας του κόσμου, αφού πλουτήνανε αρκετά, αποφασίσανε να ταχτοποιήσουνε τη ζωή τους. Μπλοκάρανε το λοιπόν τους φτωχούς της πολιτείας κι αφού τους μαζώξανε στην πλατέα, τους είπανε:

 «Ψηλά τα χέρια! Θέλουμε το καλό σας. Δε θα σας πάρουμε τα φκιάρια, τους κασμάδες, τα σκεπάρνια, τα δισάκια και τα ζεμπίλια σας με το ψωμοτύρι, τα τρύπια σας πουκάμισα με τις ψείρες και τις απάτωτες καλύβες σας, που κάνουνε νερά, σα βρέχει. Είσαστε λέφτεροι ! – ψηλά τα χέρια!
» Λέφτεροι να ζείτε κατά το κέφι σας, να κερδίζετε, να κάνετε κομπόδεμα, να μεθάτε, να χορέβετε, να γεννοβολάτε και να πεθαίνετε. Εμείς θα σας μαθαίνουμε τις … αλήθειες! Θα σας δώσουμε πλούσια φαντασία κ’ αισθαντική καρδιά. Θα σας δώσουμε κι αθάνατη ψυχή. Κι όποιος από σας του γουστάρει, θα μπορεί να γράφει ποιήματα, να σκαρώνει θεωρίες και να δοξάζεται! Ο κυρίαρχος λαός θα σαστε εσείς! Εμείς μονάχα θα σας κουμαντάρουμε.
» Θα φροντίζουμε για την ασφάλεια της ζωής, της τιμής και της περιουσίας σας – μ’ ένα λόγο για τη λεφτεριά σας. Σεις θα δουλέβετε, καταπώς θέλετε κι ό,τι θέλετε κι όποτε θέλετε. Εμείς θα σας δίνουμε δουλειά, φτάνει να βρίσκεται, και σεις θα μας δίνετε τα κόπια σας. Και για να μη θαρρέψετε πως σας αδικούμε, θα πλερώνουμε κ’ εμείς το ίδιο δόσιμο στο Κράτος, – στον εαφτό μας!
» Κ’ εσείς κ’ εμείς θα χουμε πάνου από τα κεφάλια μας τους ίδιους θεούς, που θα προστάζουν εσάς να δουλέβετε και να μην τρώτε κ’ εμάς να καθόμαστε και να τρώμε.
» Κ’ εμείς κ’ εσείς θα χουμε πάνου από τα κεφάλια μας τους ίδιους νόμους, που εμείς θα σας τους δίνουμε κ’ εσείς θα τους ψηφίζετε σα βουλεφτάδες και θαν τους εφαρμόζετε σα δικαστάδες ενάντια στον εαφτό σας.
» Και για να μην πλακώνουν απ’ άλλες στεριές και θάλασσες κουρσάροι και κλέφτες ν’ αρπάζουνε το υστέρημά σας και να παίρνουνε σκλάβους κ’ εσάς και τις γυναίκες σας και τα παιδιά σας, θα σας αρματώνουμε, θα σας γυμνάζουμε, για να μπορείτε να διαφεντέβετε τους θεούς σας, τον εαφτό σας κ’ εμάς, δηλαδή την πατρίδα. Να σκοτώνεστε εσείς και να ζούμε εμείς.
» Κι’ επειδή μοναχοί σας δε θα μπορούσατε να σκεφτείτε το συφέρο σας και να φυλάξετε τον εαφτό σας, θα σας αναγκάζουμε με το ζόρι (ψηλά τα χέρια!). Ένα πράμα μοναχά σας απαγορέβουμε: να κλέβει ο ένας τον άλλονε. Γιατί μπορεί να κλέψετε κι εμάς».

Έτσι λοιπόν ο λαός δούλευε λέφτερα και λέφτερα σκεφτότανε. Και τραγουδούσε χαρούμενα στις ταβέρνες σαν τον κότσυφα στο κλαρί (στο κλουβί!). Κι’ οι σωτήρες τους ξαπλωνόντανε τ’ ανάσκελα σε ζεστά παλάτια το χειμώνα και κάτου απ’ ανθισμένα δέντρα το καλοκαίρι – και σωρό γυναικούλες όμορφες τους ψειρίζανε το σβέρκο και τους χουχουλίζανε το ριζάφτι (πολύ συντελεί!).

Κ’ η εφτυχία τους, είτανε δύναμη της πατρίδας κ’ η ξετσιπωσιά τους καθαρμός. Κι αν κάπου βαριεστίζοντας ο λαός τους έδιωχνε, ζητούσε αμέσως άλλους να τόνε κλέβουνε: δεν μπορούσε πια μήτε να ζήσει μήτε να σκεφτεί χωρίς “σωτήρες”.

Γελάτε και με το δίκιο σας, ω άντρες Αθηναίοι. Τέτια παράξενη πολιτεία μήτε γίνηκε μήτε θα γίνει ποτές! Παραμύθι, βλέπετε. Τώρα θα μου ζητάτε κ’ επιμύθιο! Που ναν το βρω;.. Μονάχα σας λέω: "Αλίμονο στον αφτόδουλο πολίτη, που φτασμένος στα έσχατα της απελπισιάς, παραδίνεται για να σωθεί, στο έλεος του Θεού και στους νόμους των κλεφτών".


Τούτο το «παραμύθι», που μιλάει για ένα «κυρίαρχο» λαό που τον κουμαντάρουν οι αφεντάδες. Για ένα λαό που δουλεύει (όταν βρίσκεται δουλειά) για να τρώνε οι αφεντάδες. Για ένα λαό που θυσιάζεται για τους νόμους και από τους νόμους του Κράτους (δηλαδή των αφεντάδων). Για ένα λαό που βιώνει ότι «δίκαιον ουκ άλλο τι ή του κρείττονος συμφέρον» (*).  Το «παραμύθι» αυτό, που μιλάει για ένα λαό που «στα έσχατα της απελπισιάς, παραδίνεται για να σωθεί, στο έλεος του Θεού και στους νόμους των κλεφτών», είναι ένα απόσπασμα από την απολογία του Σωκράτη.

Εδώ, όμως, δεν πρόκειται για οποιονδήποτε Σωκράτη. Πρόκειται για τον βαρναλικό Σωκράτη. Και το «παραμύθι» για αυτόν το λαό που ανέχεται τους δημοπίθηκους (**) να παριστάνουν τους «σωτήρες» του, δεν περιέχεται στην απολογία που μας κληροδότησε ο Πλάτωνας. Εδώ πρόκειται για την «αληθινή απολογία του Σωκράτη».

Η «Αληθινή απολογία του Σωκράτη», το έργο του Βάρναλη, είναι ένα από τα λαμπρότερα διαμάντια της παγκόσμιας πεζογραφίας. Η «Αληθινή απολογία», όπως ο ίδιος ο Κώστας Βάρναλης έλεγε, «γράφτηκε στα 1931 σαν ένα είδος διαμαρτυρίας ενάντια στην τοτεσινή “δημοκρατία» του ιδιωνύμου, του Καλπακιού και των διαφόρων στρατιωτικών κινημάτων, που είχανε κατακουρελιάσει τις συνταγματικές ελευθερίες του πολίτη κι είχανε διαφθείρει ολάκερο το δημόσιο βίο της χώρας…».

Η «Αληθινή απολογία του Σωκράτη» είναι ένα έργο που, όπως σημειώνει ο -εκτός των άλλων και σπουδαίος μελετητής της ελληνικής γλώσσας- Νίκος Σαραντάκος, «ίσως πρόκειται για το τελειότερο δείγμα ανόθευτης δημοτικής γλώσσας στη λογοτεχνία μας». Κρίσιμη είναι και η επόμενη παρατήρησή του: «Η "Αληθινή απολογία του Σωκράτη" χρησιμοποιεί το ιστορικό γεγονός της δίκης του Αθηναίου φιλόσοφου για να ασκήσει καταλυτική κριτική στην εκμετάλλευση και την ανελευθερία, χωρίς όμως να αγιογραφεί τον εξαθλιωμένο λαό».

Όταν ο Παλαμάς πήρε στα χέρια του την «Αληθινή απολογία», έγραψε στον Βάρναλη: «Με τα γραμμένα σου μου φαίνεται πως δύο κλίκες ζεσταίνεις, εκείνους που θέλουνε να σε αφορίσουν κ' εκείνους που ζητάνε να σε φιλήσουν. Είναι και μια τρίτη, που αισθάνεται και τα δύο διαβάζοντάς σε, όσο κι αν τέτοιο αίσθημα μπερδεύει».


(*) Δίκαιον ουκ άλλο τι ή του κρείττονος συμφέρον: Απόσπασμα από την Πολιτεία του Πλάτωνα (338c). Το δίκαιο δεν είναι τίποτε άλλο παρά το συμφέρον του ισχυρότερου, άποψη που την υποστηρίζει ο Θρασύμαχος.

(**) Δημοπίθηκος:  Αυτός που με κολακείες εξαπατά το λαό. Λέξη του Αριστοφάνη (Βάτραχοι).


[Σημείωση: Την κατά Βάρναλη "Αληθινή απολογία τού Σωκράτη" θυμήθηκε στο σημερινό του κείμενο (στον ιστοτόπο enikos) o Νίκος Μπογιόπουλος, με αφορμή το θεατρικό ανέβασμά της από τον Σταμάτη Κραουνάκη. Δεν χρειάστηκα πολλή σκέψη για να αντιγράψω.]

Σαββατιάτικα (12)

*** Ο πρόεδρος της δημοκρατίας υπέγραψε τον νόμο για την "μκρή ΔΕΗ", άρα δημοψήφισμα γιοκ. *** Στο διακοσμητικό αξίωμα του προέδρου τής δημοκρατίας, δεν θα μπορούσε ποτέ να βρεθεί διακοσμητικώτερος από τον Παπούλια. *** Αφού 51 βουλευτές αρκούν για να βγάζουν νόμους, γιατί έχουμε 300; *** Ράδιο-αρβύλα 1: Κάποιος αμόλησε φώκιες στην πισίνα τού Χίλτον. *** Χίλλαρυ Κλίντον: "Η Μέρκελ είναι η καλύτερη ηγέτις τής Ευρώπης." *** Χίλλαρυ, ζηλεύεις! *** Άσπρο κώλο πού 'χει η νύφη, νά 'χαμε κι εμείς οι γύφτοι. *** Βούλτεψη: "Δεν κάνουμε τίποτε διαφορετικό από την Κούβα." *** Με λίγη ρέγουλα, όμως, μη βρεθούμε άξαφνα στην Μακρόνησο, έτσι Σοφάκι; *** Χατζηδάκης: "Είχα σκεφτεί δυο φορές να παραιτηθώ." *** Μπράβο, Χατζημπούλη! *** Το μπράβο για το "είχα σκεφτεί". *** Δεν στό 'χα, ρε μπαγάσα. *** Και τό 'κανες και δις. *** Και δίχως να πάθεις εγκεφαλικό. *** Δις μπράβο, λοιπόν! *** Ράδιο-αρβύλα 2: Κάποιος αμόλησε τσούχτρες στην Ψαρρού. *** Ντόρα: "Οι μειωμένοι φορολογικοί συντελεστές αποφέρουν μεγαλύτερα έσοδα στο κράτος." *** Τί έγινε κι ανακάλυψες πάλι το ζεστό νερό, Ντοράκι; *** Αυτά τα "απαρχαιωμένα" τα διδαχτήκαμε από επιστήμονες στα πανεπιστήμια πριν κάτι χρόνια. *** Σήμερα δεν κάνουν κουμάντο οι επιστήμονες. *** Κάνουν οι φελλοί. *** Αργύρη, μη ρωτάς, περιλαμβάνεσαι κι εσύ σ' αυτούς. *** Υπουργός εσωτερικών ο Αργύρης. *** Λογικό. *** Ο κατάλληλος υπουργός για το αρλούμπεν προλεταριάτο. *** Ράδιο-αρβύλα 3: Κάποιος αμόλησε χελώνες στον ιππόδρομο. *** Τατσόπουλος: "Θέλω να πάω στο Ποτάμι." *** Για να πλύνεις τις βελέτζες ή για να πηδήσεις όση Αθήνα έχεις αφήσει απήδηχτη, Πετράν; *** Σε άλλα ποτάμια αμολάνε κροκόδειλους και σε άλλα Τατσόπουλους. *** Μόνο εγώ σκέφτηκα να διοργανώσουμε σαφάρι στο Ρέθυμνο; *** Όλα εγώ, ρε συ Όλγα, γαμώ τον τουρισμό μου μέσα; *** Παπαχελάς στην Καθημερινή: "Να νομιμοποιήσουμε το μαύρο χρήμα πριν έρθει ο ΣυΡιζΑ." *** Είδες ο Alexis; *** Αδέσμευτα την γράφει την βρομιά που του είπανε να γράψει. *** Der Spiegel: "Η μείωση του κατώτερου μισθού δεν είχε θετική επίπτωση στην Ελλάδα." *** Μετά την Ντόρα που ανακάλυψε το ζεστό νερό, οι γερμανοί ανακαλύπτουν τις λάσπες. *** Ράδιο-αρβύλα 4: Κάποιος αμόλησε καβούρια στο υπουργείο οικονομικών. *** Rockway Festival με Χαρούλη και Μποφίλιου; *** Γιατί όχι; *** Εδώ βρέθηκε κροκόδειλος στο Ρέθυμνο. *** Εφτά τραγούδια θα σου πω για να διαλέξεις τον σκοπό... *** Διάλεξε όποιον σκοπό θες αλλά, προς θεού, να μην είναι λάτιν. *** Λάτιν σε συνδυασμό με τον αριθμό εφτά δεν κάνει. *** Μη γυρνάμε μαχαίρια σε πληγές, ε; *** Σοβαρά τώρα: εφτά; *** Ε φ τ ά ;;; *** Αχ, δόλιε Σκολάρι, δεν σε πάει το εντός έδρας με τίποτε. *** Δέκα χρόνια μετά την Λισαβόνα σε περίμεναν τα χειρότερα. *** Τα τρισχειρότερα, μη σου πω. *** Επί τέλους, τελειώνει το μουντιάλ. *** Λίγο ακόμη και ο γείτονας θα σιγουρευόταν ότι κάνω λαθρεμπόριο μπύρες. *** Ράδιο-αρβύλα 5: Αποκαλύπτεται μετεκλογικά ότι κάποιος αμόλησε γίδια στα παραβάν με τις κάλπες. *** Ευτυχώς, δεν κουτσούλησαν. *** Δυστυχώς, ψήφισαν. *** Σεραφείμ, μητροπολίτης Πειραιά: "Η εισαγγελική πρόταση κατά Μαρινάκη αποβαίνει έωλος, αβάσιμος και ανεπέρειστος" *** Εμ, βέβαια. *** Τόσα γίδια από το εκκλησιαστικό ποίμνιο ψήφισαν Μαρινάκη, να μη βάλει κι ο γκλίτσας ο δεσπότης ένα χεράκι βοηθείας; *** Όμοιος τον όμοιο γύρευε, πουτάνα την πουτάνα κι ο κερατάς τον κερατά να περπατούν αντάμα. *** Αν σας δυσκόλεψε εκείνο το "ανεπέρειστος", σημαίνει "αστήριχτη". *** Επίθετον τριγενές και δικατάληκτον. *** Μορφωμένος ο μουλάς. *** Ανοιχτά μαγαζιά όλες τις Κυριακές τού χρόνου. *** Μπράβο Τζέρυ! *** Επόμενο βήμα: ανοιχτά μαγαζιά όλες τις ώρες τού εικοσιτετραώρου. *** Άντε ντε, να ξεμπερδεύουμε με κάτι σοβιετικές αγκυλώσεις περί ρεπό, αργιών, αδειών κλπ που έχουν ξεμείνει από τα παλιά και δεν μας αφήνουν να αναπτυχθούμε. *** Ράδιο-αρβύλα 6: Κάποιος αμόλησε μακάκες στο Μαξίμου. *** Αυτά τα σίλβερ-αλέρτ που αναζητούν τους συγγενείς ηλικιωμένων, με προβληματίζουν. *** Κάποτε ψάχναμε ηλικιωμένους που είχαν χαθεί, τώρα τους βρίσκουμε και δεν ξέρουμε τι να τους κάνουμε. *** Πάντως, ο Ιμαμούρα έχει κάνει μια πρόταση με την "Μπαλλάντα τού Ναραγιάμα". *** Έχει και η ΔημΑρ πρόταση για δημοψήφισμα περί την ΔΕΗ. *** ΔΕΗμΑρ. *** Αν αυτό δεν αποτελεί την έκπληξη της εβδομάδας τότε οι λέξεις χάνουν το νόημά τους. *** Διεγράφη από την ΔημΑρ ο Ψαριανός. *** Για κοιτάτε ρε, που παίζει στις ειδήσεις ο Ψαριανός! *** Ψαριανός: ο επαναστάτης που εξάντλησε την επανάστασή του στο να πάει στην βουλή με σπορτέξ. *** Τα τίποτε σε ρόλο κάποιων. *** A propos, η ΔημΑρ θα συνεχίσει τον αυτόνομο δρόμο της ή θα την πάρει το Ποτάμι; *** Ρωτάω γιατί έμαθα ότι αποχώρησαν άλλοι δέκα από το κόμμα. *** Πόσοι νά 'χουν μείνει ακόμη; *** Ράδιο-αρβύλα 7: Κάποιος αμόλησε μουνόψειρες στο μουτζό τής μάνας τους. *** Μη περιμένετε να σας πω ποιους εννοώ. *** Να προσέχουμε και λίγο, ε; *** Ρε συ Αλέξη, η επανάσταση της αριστεράς θα καθοδηγείται και από τον Σκουρλέτη; *** Χέσε ψηλά παράσταση, κατούρα θεωρεία. *** Βραβεύτηκε ο γυιος τού Σαμαρά από το κολλέγιο που διευθύνει ο αδερφός τού Σαμαρά. *** Η καθηγήτρια που τον είχε πιάσει να αντιγράφει, απολύθηκε. *** Μη φτύνετε κάτω, υπάρχουν πολλοί από πάνω σας. *** Η είδηση έπαιξε στο Σταρ, από την νύφη τού ταχυδρόμου, της οποίας ο γυιος τελείωσε το ίδιο κολλέγιο. *** Η είδηση για τους βομβαρδισμούς στην Γάζα θα παίξει μετά τις διακοπές. *** Φουντώνει η κόντρα Αλαφούζου-Μαρινάκη. *** Ε ρε γέλια! *** Είπε η χέστρα τής πορδούς φύγε γιατί με βρόμισες. *** Τελικά, δεν έχω καταλάβει ακόμη αν η χώρα προοδεύει "με εντολή Σαμαρά" ή "με υπόδειξη Βενιζέλου". *** Μαύρο Σαββατοκύριακο θα περάσω μ' αυτή την απορία. *** Εύχομαι το δικό σας να είναι καλύτερο. *** Vamos Arjentina! ***

Φασίστας, άρα ψεύτης

Κάθε ζωντανός οργανισμός, αν δεν μπορεί να προσαρμοστεί στο περιβάλλον, πεθαίνει! Η οικονομία και η κοινωνία είναι σύνθετοι ζωντανοί οργανισμοί. Που, χωρίς μεταρρυθμίσεις, κινδυνεύουν να αποσυντεθούν και να περιθωριοποιηθούν. Να χάσουν την ευημερία τους, την ελευθερία τους, να χάσουν την ίδια την υπόστασή τους. (...)

Κάποιοι είχαν πει ότι η Ελλάδα ήταν η τελευταία «σοβιετική οικονομία», παρά το γεγονός ότι ποτέ δεν ανήκε στο σοβιετικό μπλοκ! Και παρέμενε κολλημένη στις δοξασίες ενός ξεπερασμένου προτύπου, πολλά χρόνια αφότου οι κοινωνίες που το ασπάστηκαν είχαν οι ίδιες καταρρεύσει και οι λαοί τους είχαν επιλέξει το δρόμο της ελεύθερης αγοράς!

Η Σοβιετική Ένωση είχε πάψει προ πολλού να υπάρχει. Οι πρώην σοσιαλιστικές χώρες, είχαν προσχωρήσει στο σύστημα της ανοικτής και ελεύθερης οικονομίας, κάνοντας το ένα αναπτυξιακό άλμα μετά το άλλο. Κύματα αποκρατικοποιήσεων σαρώνουν επί δεκαετίες όλες τις χώρες της γης. Χώρες απ’ όλες τις ηπείρους ανοίγονται στην ελεύθερη αγορά. Από την Κίνα ως το Βιετνάμ. Κι από την Αυστραλία ως την Ινδονησία.

Κι όμως! Στην Ελλάδα οι ξένες επενδύσεις παρέμεναν επί δεκαετίες, όπως και οι ελληνικές, άλλωστε, όπως και η έννοια επιχειρηματίας, μία «απαγορευμένη έννοια». Η ανταγωνιστικότητα και η επιχειρηματικότητα παρέμεναν «απαγορευμένες λέξεις». Μια εφιαλτική γραφειοκρατία περίμενε να υποβάλει στα μαρτύρια του Ταντάλου τον κάθε επίδοξο επενδυτή. Και αδίστακτες συντεχνίες έκλειναν το ένα εργοστάσιο μετά το άλλο, έκλειναν τους δρόμους καθημερινά, παραλύοντας την κίνηση, κι όποτε ήθελαν κατέβαζαν και τους διακόπτες του ηλεκτρικού ή διέκοπταν τις μαζικές συγκοινωνίες του Ελληνικού λαού. Αυτά τώρα πλέον αλλάζουν! Όχι κάποια απ’ αυτά. Όλα αυτά!

Και καθιστούμε την Ελλάδα μια χώρα φιλική για τις επενδύσεις, φιλική για την επιχειρηματικότητα, ώστε να απελευθερώσει το αναξιοποίητο δυναμικό μας, τα μεγάλα συγκριτικά πλεονεκτήματα και τα ταλέντα των ανθρώπων μας. Και τώρα ανοίγουμε το δρόμο για να μεγαλουργούν οι Έλληνες, όχι μόνο στο εξωτερικό, αλλά και στον ίδιο τον τόπο τους!

Αυτό, βέβαια, δεν αρέσει στις συντεχνίες, στα κατεστημένα συμφέροντα που λυμαίνονταν τη χώρα και το δημόσιο πλούτο τόσα χρόνια. Πάρτε για παράδειγμα τις τηλεφωνικές υπηρεσίες. (...) Αποκρατικοποιήθηκαν οι τηλεπικοινωνίες, έσπασε το κρατικό μονοπώλιο και τώρα βάζεις τηλέφωνο σε μερικές ώρες, το κόστος έχει πέσει κατακόρυφα και οι προσφερόμενες υπηρεσίες έχουν πολλαπλασιαστεί, με σταθερή τηλεφωνία, κινητή, Ίντερνετ, δορυφορικά προγράμματα κλπ. Πώς έγινε αυτό; Πρώτον, ο καταναλωτής επωφελήθηκε από τον ανταγωνισμό. Και δεύτερον, η κοινωνία επωφελήθηκε από τις επενδύσεις που έκαναν οι ιδιώτες πάροχοι για να μπορέσουν να αντέξουν στον ανταγωνισμό. (...)


Τα παραπάνω αποτελούν ένα μικρό απόσπασμα από την ομιλία που εκφώνησε χτες ο πρωθυπουργός στο συνέδριο του Economist. Ένα μικρό απόσπασμα που, όπως ολόκληρη η ομιλία, περιέχει σωρεία ανακριβειών και ψευδών τα οποία έχουν διπλό στόχο: αφ' ενός μεν να διαβεβαιώσουν την διεθνή του κεφαλαίου ότι στην Ελλάδα φτιάχνεται ένας παράδεισος γι' αυτήν αφ' ετέρου δε να στρώσουν τον δρόμο για μια ακόμη μεγαλύτερη επίθεση κατά του λαού και των δικαιωμάτων του.

Προσέξτε την αποστροφή τού ομιλητή για τις "δοξασίες ενός ξεπερασμένου προτύπου", όπου -προφανέστατα- συμπεριλαμβάνει το δικαίωμα για μόνιμη, σταθερή και πλήρη εργασία, το δικαίωμα στην απεργία, το δικαίωμα στην πλήρη κοινωνική προστασία των αδυνάτων, το δικαίωμα στην αξιοπρεπή σύνταξη, το δικαίωμα των πάντων στην δωρεάν υγεία και την δωρεάν παιδεία, το δικαίωμα πρόσβασης στα κοινωνικά αγαθά κλπ. Όλα αυτά συνιστούν "δοξασίες ξεπερασμένου προτύπου". Στα σύγχρονα πρότυπα δεν νοούνται τέτοια δικαιώματα.

Προσέξτε τον εκθειασμό τού νεοφιλελευθερισμού, ο οποίος παρουσιάζεται ως αδήριτη ανάγκη, με παράλληλη δαιμονοποίηση της υπέρτατης ανά τους αιώνες εργατικής κατάκτησης που λέγεται συνδικαλισμός. Κατά τον ομιλητή, ο συνδικαλισμός "κλείνει το ένα εργοστάσιο μετά το άλλο" και βασανίζει τον κόσμο παραλύοντας την κίνηση, διακόπτοντας τις συγκοινωνίες ή κατεβάζοντας τους διακόπτες "όποτε ήθελε". Ή, μάλλον, όποτε "θίγονταν τα συμφέροντα" κάποιων συνδικαλιστών, οι οποίοι "λυμαίνονταν την χώρα και τον δημόσιο πλούτο τόσα χρόνια".

Να επαναλάβω αυτό το τελευταίο. Αυτός ο αλλοπρόσαλλος και ανεγκέφαλος φασιστάκος που παριστάνει τον πρωθυπουργό μιας κοινοβουλευτικής δημοκρατίας αλλά που επιμένει να κυβερνάει γράφοντας στα παπάρια του και το κοινοβούλιο και την δημοκρατία, τόλμησε να πει σε διεθνές συνέδριο ότι εκείνοι που "λυμαίνονταν την χώρα και τον δημόσιο πλούτο τόσα χρόνια" δεν ήταν ούτε οι επίορκοι πολιτικοί ούτε η -εγχώρια και ξένη- πλουτοκρατία (τραπεζίτες, βιομήχανοι, εφοπλιστές κλπ) αλλά οι εργαζόμενοι και οι εκλεγμένοι εκπρόσωποί τους. Πώς λέμε π.χ. ότι η οικονομία δεν βουλιάζει από τον βιομήχανο που δεν πληρώνει φόρους αλλά από τον κυρ-Μήτσο τον τυροπιττά που δεν κόβει απόδειξη; Κάτι τέτοιο.

Όσο για το παράδειγμα της αποκρατικοποίησης του ΟΤΕ, τί να πω; Κατά τον ομιλητή, το ότι σήμερα ο πολίτης έχει καλύτερες υπηρεσίες δεν οφείλεται ούτε στην αλματώδη πρόοδο της επιστήμης ούτε στις υποδομές που έστησε και εκσυγχρόνιζε διαρκώς ο κρατικός ΟΤΕ (και που βεβαίως θα συνέχιζε να εκσυγχρονίζει έστω κι αν παρέμενε κρατικός) αλλά στο ξεπούλημά του σε μια ξένη, επίσης κρατική εταιρεία. Φυσικά, δεν συμφέρει τον πρωθυπουργό να θυμηθεί ότι το άλμα στην ανάπτυξη της κινητής τηλεφωνίας έγινε όταν μπήκε στο παιχνίδι η Cosmote (του κρατικού ΟΤΕ, στον οποίο ο Μάνος είχε απαγορεύσει να βγει στην αγορά πλάι -τότε- στις Πάναφον και Τελεστέτ), οπότε αυτό το κάνει γαργάρα και πάει παρακάτω. Τι να πεί; Ότι η Cosmote κατάπιε τους ανταγωνιστές της χάρη στις υποδομές που είχε στήσει ο κρατικός ΟΤΕ;

Συμπέρασμα: Δεν είναι περίεργο που ο πρωθυπουργός τής χώρας συλλαμβάνεται να λέει ψέματα ανερυθριάστως. Δεν είναι περίεργο διότι το ψέμα είναι σύμφυτο με τον φασισμό. Κι αφού ο Αντώνης Σαμαράς είναι φασίστας, δεν μπορεί να μην είναι και ψεύτης. Έτσι απλά.


Υστερόγραφο: Δεν μπόρεσα να μη γελάσω μ' εκείνο το βλακωδέστατο "από την Κίνα ως το Βιετνάμ κι από την Αυστραλία ως την Ινδονησία". Πάλι καλά που δεν είπε "από τις ΗΠΑ ως τον Καναδά" ή "από την Βραζιλία ως την Αργεντινή". Προφανώς, ο πρωθυπουργός δεν έχει ιδέα ότι οι χώρες που ανέφερε βρίσκονται δίπλα-δίπλα.

Ήταν κάποτε μια Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης...

Και καλά η ΔΕΗ. Όπως αποφάσισαν χτες 51 (από 300, μη ξεχνιόμαστε) βουλευτές, κομματιάζεται και πωλείται για λόγους... ανταγωνισμού. Όχι πως συμφωνούμε δηλαδή αλλά, κουτσά-στραβά, εδώ υπάρχει κάποια δικαιολογία (λέμε τώρα) με μια επίφαση λογικής και μια πρόφαση ανταγωνισμού. Στο κλείσιμο των εργοστασίων ζάχαρης σε Σέρρες και Ορεστιάδα τί στον διάολο υπάρχει;

Μια φορά κι έναν καιρό, ετούτο ο κωλότοπος είχε πέντε ολόκληρα εργοστάσια που φτιάχνανε κάθε χρόνο πάνω από 350.000 τόννους ζάχαρης. Με δεδομένο ότι η χώρα χρειάζεται κάπου 320.000 τόννους, ήμασταν απολύτως αυτάρκεις και κάναμε κι εξαγωγές. Παράλληλα, μιας και η ελληνική ζάχαρη φτιάχνεται από τεύτλα (κοινώς παντζάρια ή κοκκινογούλια), πάνω από 100.000 αγρότες καλλιεργούσαν κάπου 460.000 στρέμματα, βγάζοντας σχεδόν 3 εκατ. τόννους τεύτλων ετησίως. Αξίζει να σημειώσουμε ότι από την επεξεργασία των τεύτλων η Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης (η 100% κρατική μονάδα στην οποία ανήκαν αυτά τα πέντε εργοστάσια) έβγαζε, πλην της ζάχαρης, πολύτιμα υποπροϊόντα όπως 100-120.000 τόννους μελάσσας (υψηλής περιεκτικότητας σε ζαχαρόζη) κι άλλους τόσους τόννους ζαχαρόπιτας (θεωρείται ζωοτροφή υψηλής ποιότητας) και πούλπας (επίσης για ζωοτροφή).

Κι ενώ όλα πήγαιναν καλά, ξαφνικά έβαλε το χέρι της η Ευρωπαϊκή Ένωση και τά 'κανε ρημαδιό. Τον Φεβρουάριο του 2006, οι υπουργοί γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκριναν τη ριζική μεταρρύθμιση του τομέα ζάχαρης στην Ε.Ε. Η μεταρρύθμιση αυτή εστιάστηκε στην κατά 36% περικοπή της εγγυημένης ελάχιστης τιμής της ζάχαρης (από 631,9 ευρώ/τόννο το 2006/2007 σε 404,4 ευρώ/τόννο από το 2009/2010). Επειδή οι υπουργοί καταλάβαιναν ότι αυτή η διαδικασία θα ανάγκαζε πολλούς τευτλοπαραγωγούς να διακόψουν την δραστηριότητά τους, αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα Ταμείο Αναδιάρθρωσης το οποίο θα αποζημίωνε όσους έφευγαν από την παραγωγή.

Η αναδιάρθρωση είχε διάρκεια τρία χρόνια (2006-2009) και είχε ως στόχο να μειωθεί η παραγωγή ζάχαρης στην Ευρώπη κατά 14 εκατ. τόννους. Η κυβέρνηση Σημίτη αποφάσισε να "συνδράμει" στην επίτευξη του ευρωστόχου αποποιούμενη πάνω από το 50% περίπου της παραγωγής της. Αυτό σήμαινε ότι, ενώ το 2005 βγάλαμε 350.000 τόννους ζάχαρη, το 2010 δεν θα έπρεπε να ξεπεράσουμε τους 158.702 τόννους. Άμεση συνέπεια αυτών των αποφάσεων ήταν να κλείσουν εκείνη την χρονιά (2006) τα ζαχαρουργεία σε Λάρισα και Ξάνθη. Σήμερα, αυτά τα δυο εργοστάσια χρησιμεύουν ως αποθήκες και συσκευαστήρια της ζάχαρης που πλέον εισάγουμε για να καλύψουμε τις ανάγκες μας ενώ ο υψηλής ποιότητας εξοπλισμός τους παραμένει αδρανής (περιμένοντας, προφανώς, την κατάλληλη στιγμή τής αξιοποίησής του από κάποιον ιδιώτη).

Πάμε τώρα στο σήμερα. Η κάθετη πτώση τής τιμής των τεύτλων έδιωξε από την παραγωγή τούς περισσότερους τευτλοπαραγωγούς και μείωσε την παραγόμενη ποσότητα τεύτλων σε μόλις 350.000 τόννους ενώ χρειαζόμαστε τετραπλάσια. Έτσι, η ΕΒΖ αναγκάζεται είτε να εισάγει τεύτλα είτε να εισάγει έτοιμη ζάχαρη (κυρίως από την Σερβία). Με αυστηρά οικονομικούς όρους μιλώντας, όλα αυτά καθιστούν ασύμφορη την συνέχιση της λειτουργίας τής εταιρείας με την παρούσα μορφή. Γι' αυτό, η διοίκηση της ΕΒΖ αποφάσισε πρόσφατα το κλείσιμο των ζαχαρουργείων σε Ορεστιάδα και Σέρρες, συνεχίζοντας πλέον την παραγωγή μόνο στο -μικρότερο απ' όλα- εργοστάσιο που βρίσκεται στο Πλατύ Ημαθίας.

Ομολογώ ότι αδυνατώ να αντιληφθώ την λογική των παραμέτρων που ορίζουν την κατά Σημίτη ή Σαμαρά -και κατά Ε.Ε. βεβαίως- ανάπτυξη. Ήμασταν αυτάρκεις και αποφασίσαμε να βγάλουμε τα μάτια μας, διαθέταμε πολλή και φτηνή πρώτη ύλη (γι' αυτό κάναμε κι εξαγωγές) και καταφέραμε να καταστρέψουμε τους παραγωγούς ανεβάζοντας τα κόστη, αναγνωρίζουμε την ανάγκη στήριξης των παραμεθορίων περιοχών και κλείνουμε τρία εργοστάσια-πρότυπα που λειτουργούσαν σ' αυτές τις περιοχές, δίνουμε γη και ύδωρ στο ιδιωτικό κεφάλαιο και οδηγούμε στην απαξίωση την κρατική περιουσία, είχαμε μια εντυπωσιακών διαστάσεων ζαχαρουργία όπου δούλευαν 1.300 άτομα και την καταντήσαμε σκιά τού εαυτού της που δεν μπορεί να απασχολήσει πάνω από 265 -σύντομα δε, πολύ λιγώτερους-εργαζόμενους κλπ.  Και το χειρότερο: κλείνουμε εργοστάσια όχι επειδή δεν πάνε καλά ή επειδή είναι ζημιογόνα αλλά επειδή έτσι μας διατάζουν

"Μα τί άλλο μπορούσαμε να κάνουμε αφού αυτή είναι η απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης", θα μπορούσε να παρατηρήσει κάποιος. Εμ, αυτό λέω κι εγώ! Της έβγαζε το μάτι τής Ευρωπαϊκής ¨Ενωσης το ότι ήμασταν αυτάρκεις και φτηνοί σε ζάχαρη κι έκανε ό,τι μπορούσε για να μας αναγκάσει να σταματήσουμε την παραγωγή μας και να το γυρίσουμε στην εισαγωγή. Επειδή, προφανώς, έτσι συμφέρει εκείνους που έχουν τα κουμάντα. Γι' αυτούς νοιάζονταν και γι' αυτούς θα νοιάζονται πάντα οι Βρυξέλλες

Αυτή είναι η αλήθεια και, αν θέλουμε, ας την καταλάβουμε κι ας αφήσουμε στην πλάνη τους εκείνους που εξακολουθούν να πιστεύουν σε μια "ανθρώπινη Ευρώπη των λαών". Μια Ευρωπαϊκή Ένωση που φτιάχτηκε από το κεφάλαιο για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του, δεν μπορεί ποτέ να γίνει "των λαών". Θα είναι πάντοτε του κεφαλαίου.

"Το ψωμί"

Μέρα απεργίας σήμερα για τους δημοσίους υπαλλήλους, οι οποίοι αντιμετωπίζουν -καθαρά πλέον- το φάσμα τής "διαθεσιμότητας" (δηλαδή, της απόλυσης) μέσα από τις διαδικασίες που προβλέπει ο κατάπτυστος νόμος τού Κυριάκουλα και που αποσκοπούν στην πλήρη απορρύθμιση του δημόσιου τομέα ώστε να καταστεί ευκολώτερο το ξεπούλημά του στο ιδιωτικό κεφάλαιο.

Αν και το ιστολόγιο δεν έχει καμμιά σχέση με το δημόσιο, δεν μπορεί να μείνει ταξικά αδιάφορο απέναντι σε απλούς ανθρώπους που παλεύουν να ζήσουν τις οικογένειές τους.  Έτσι, συμμετέχει σήμερα στην απεργία τους και, αντί για το συνηθισμένο κείμενο, προσφέρει σήμερα, ως αντίδωρο, λίγους στίχους. Πρόκειται για το ποίημα τού Μίλτου Σαχτούρη, "Το ψωμί":


Ένα τεράστιο καρβέλι, μια πελώρια φραντζόλα ζεστό ψωμί,
είχε πέσει στο δρόμο από τον ουρανό,
ένα παιδί με πράσινο κοντό βρακάκι και με μαχαίρι
έκοβε και μοίραζε στον κόσμο γύρω,
όμως και μία μικρή, ένας μικρός άσπρος άγγελος
κι αυτή μ᾿ ένα μαχαίρι έκοβε και μοίραζε
κομμάτια γνήσιο ουρανό
κι όλοι τώρα τρέχαν σ᾿ αυτή, λίγοι πηγαίναν στο ψωμί,
όλοι τρέχανε στον μικρόν άγγελο που μοίραζε ουρανό!
Ας μην το κρύβουμε.

Διψάμε για ουρανό.


[Από την συλλογή "Τα φάσματα ή η χαρά στον άλλο δρόμο" (1958). Για την αντιγραφή, χρησιμοποιήθηκε η συγκεντρωτική συλλογή την οποία εξέδωσε ο Κέδρος το 1991 με τίτλο: Μίλτου Σαχτούρη, Ποιήματα (1945-1971) και η οποία κυκλοφορεί ακόμη (σελ. 270, τιμή 22 ευρώ). Αξίζει να σημειώσουμε ότι το παραπάνω ποίημα περιλαμβανόταν παλιότερα στο σχολικό βιβλίο "Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας" της Γ' Γυμνασίου.]

ΔΕΗθώμεν

Κωδικοποιημένες σημειώσεις για το μεγάλο φαγοπότι της μικρής δεη

Η περίπτωση του ξεπουλήματος της μικρής δεη προσφέρεται για την κατάρριψη διαφόρων αστικών μύθων νεοφιλελεύθερης και σοσιαλδημοκρατικής κοπής.

Κανείς θιασώτης του νεοφιλελευθερισμού (νεοφιλελές) δεν μπορεί να υποδείξει κάποια περίπτωση ιδιωτικοποίησης (έστω σαν εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα) που να έφερε ως αποτέλεσμα πιο χαμηλές τιμές για τον καταναλωτή με το λεγόμενο υγιή ανταγωνισμό (παρεμπιπτόντως, θα είχε ενδιαφέρον ένας ακριβής ορισμός της έννοιας, σε αντιπαράθεση πχ με τον ασθενή ή τον αρρωστηένο ανταγωνισμό).

Ούτε μπορεί κανείς φυσικά να εξηγήσει πειστικά με ποιον τρόπο ωφελεί το δημόσιο η εκχώρηση κερδοφόρων επιχειρήσεων και μάλιστα των πιο επικερδών λειτουργιών τους· ή -εφόσον πιστέψουμε ότι έχουμε να κάνουμε με ελλειμματικούς, προβληματικούς οργανισμούς- για ποιο λόγο προσελκύουν το επενδυτικό ενδιαφέρον των μεγάλων μονοπωλίων, που δε δρουν προφανώς ως φιλόπτωχα ταμεία, αλλά με αποκλειστικό σκοπό το μέγιστο κέρδος.

Κάθε τίμιος απατεώνας που σέβεται τον εαυτό του, πρέπει βέβαια να μας πείσει πως τα πράγματα είναι διαφορετικά και πως, στην πραγματικότητα, όλα γίνονται για το καλό μας. Η πιο κραυγαλέα περίπτωση που μπορώ να ανακαλέσω στη μνήμη μου είναι μια παλιά διαφήμιση του οτε, που αύξανε μεν τα τιμολόγια, αλλά πρόβαλλε την αλλαγή του τρόπου χρέωσης ανά λεπτό κι όχι ανά τρίλεπτο, όπως γινόταν πριν. Όταν παίρνω ένα κιλό πατάτες, γιατί να πληρώνω τρία κιλά πατάτες; Το πόσο θα έφτανε η τιμή του κιλού βέβαια, μας ήταν αδιάφορο κι έτσι συνεχίζαμε όλοι χαρούμενοι κι ευτυχισμένοι συνδρομητές, μολονότι λίγα χρόνια πριν, μπορούσες να βάλεις ένα τάλιρο στον τηλεφωνικό θάλαμο και να μιλάς με τις ώρες, πρακτικά για όσο ήθελες.

Εν τω μεταξύ η ράβδος της ανεξάρτητης δικαιοσύνης πίπτει εκεί που δε φτάνει ο δημοσιογραφικός λόγος και τα αντανακλαστικά του καλλιεργούμενου κοινωνικού αυτοματισμού, κρίνοντας «παράνομη και καταχρηστική» τη συντριπτική πλειοψηφία των απεργιακών κινητοποιήσεων και γενικά κάθε αγωνιστική εργατική κινητοποίηση. Το σύνθημα «νόμος είναι το δίκιο του εργάτη», που τόσο ερεθίζει τις ασώματες κεφαλές στα δελτία ειδήσεων, είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.

Ο ανεκδιήγητος ταμήλος, που μεγάλωσε με λάμπες πετρελαίου και το ρομαντικό φως των κεριών, δίνει μια πολύ καλή αφορμή να προβληματιστούμε πάνω στο τι είναι κοινωνικό αγαθό και πώς το ορίζουμε. Έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε κοινωνικά κάποια αγαθά (όπως το νερό και το ρεύμα) που καλύπτουν κάποιες πρώτες, βασικές ανάγκες και πρέπει να είναι προσιτά σε όλους, ανεξάρτητα από το εισόδημα και την κοινωνική τους θέση. Ποιο αγαθό όμως, απ’ όσα παράγει ο άνθρωπος με την εργασία του, για να καλύψει τις ανάγκες του, θεωρούμε πώς δεν χρειάζεται να δίνεται ισότιμα σε όλους, αλλά να το έχουν μόνο όσοι προνομιούχοι μπορούν να το ακριβοπληρώσουν για να το απολαύσουν; Ακόμα και τα είδη πολυτελείας σχετίζονται με βασικές ανάγκες του ανθρώπου (διακοπές, ψυχαγωγία, μεταφορές, μόρφωση, κτλ). Και δεν υπάρχει καμία τέτοια ανάγκη που να συνιστά πολυτέλεια, απλά και μόνο επειδή δεν αφορά άμεσα το κομμάτι της επιβίωσης. Ούτως ή άλλως όμως, για ποιο κοινωνικό αγαθό μπορούμε να μιλάμε σήμερα στο ήδη υπάρχον πλαίσιο, όταν οι λαϊκές οικογένειες καλούνται να (ακριβο)πληρώσουν το ρεύμα και το νερό που καταναλώνουν και χιλιάδες νοικοκυριά αφήνουν ανεξόφλητους τους λογαριασμούς τους, λόγω αντικειμενικής αδυναμίας να τους πληρώσουν;

Ο τεμαχισμός και το ξεπούλημα ενός μόνο τμήματος του οργανισμού, δεν έχει να κάνει με κάποιο είδος φιλολαϊκής ανησυχίας της κυβέρνησης, αλλά συνιστά μία ακόμα απόδειξη πω οι καπιταλιστές δεν ενδιαφέρονται ακριβώς για το σύνολο των λειτουργιών κάθε επιχείρησης, αλλά προτιμούν και επιδιώκουν τη σύμπραξη με το δημόσιο, που αναλαμβάνει τα πιο κοστοβόρα κομμάτια που δεν αποφέρουν άμεσα κέρδος (πχ δημιουργία και συντήρηση δικτύου), αφήνοντας για τους ιδιώτες τα δελεαστικά φιλέτα με το μεγαλύτερο ποσοστό κέρδους.

Η σύμπραξη δημόσιου κι ιδιωτικού τομέα μέσω των σδιτ και ποικίλων άλλων τρόπων, δεν είναι παρά μια επιβεβαίωση της σύμφυσης κράτους-μονοπωλίων στο σύγχρονο κρατικομονοπωλιακό καπιταλισμό (κμκ) που μπορεί να πάρει διάφορες μορφές. Ο χαρακτήρας της όμως δεν επηρεάζεται άμεσα απ’ την ποικιλία αυτών των μορφών συνεργασίας, από το εκάστοτε καθεστώς ιδιοκτησίας του κάθε οργανισμού (εάν δηλ ανήκει στο κράτος ή σε ιδιώτη, στο δήμο ή στους μετόχους δημότες του, που εξαγόρασαν συλλογικά τις μετοχές του). Και δεν αλλάζει στο παραμικρό από το παλιότερο κεϊνσιανό πλαίσιο λειτουργίας του ή τη σημερινή νεοφιλελεύθερη φάση ανάπτυξης του καπιταλισμού, που έχει ως βασικό γνώρισμα τις εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις. Η «δημόσια δεη» ως είχε, έδινε (και θα εξακολουθήσει να το κάνει) φτηνό ρεύμα στους βιομήχανους, λειτουργούσε πρωτίστως με ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια, έκοβε την παροχή σε άπορους καταναλωτές, που δε μπορούσαν να εξοφλήσουν τους λογαριασμούς τους, κτλ.

Η υπεράσπιση του σημερινού στάτους κβο στη δεη λοιπόν δεν υπερασπίζεται ουσιαστικά το δημόσιο χαρακτήρα της, δεν αποτελεί καν συνεπή μάχη οπισθοφυλακών από τη σκοπιά του κεϊνσιανού παρελθόντος και των κεκτημένων του -εφόσον έχει μεσολαβήσει από το 90' μια σειρά νόμων που ξήλωνε σταδιακά το πουλόβερ, προωθώντας την ιδιωτικοποίηση του οργανισμού. Και καταλήγει να αποτελεί την άλλη όψη του νομίσματος του κρατικομονοπωλιακού πλαισίου, με μια κινηματική νότα συμμετοχικής, δημοψηφισματικής αμεσοδημοκρατίας. Το σύστημα δεν χαράζει μία μονοσήμαντη στρατηγική πορεία, αλλά φροντίζει και για τις κίβδηλες εναλλακτικές που ενσωματώνουν τις αγωνιστικές διαθέσεις-διεργασίες προσφέροντας στον κόσμο ψεύτικη πολιτική διέξοδο με κοινοβουλευτικούς όρους και μια κυβερνητική λύση από τα πάνω.

Παράλληλα αναδεικνύονται πολλά κομβικά ζητήματα που καλείται να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά η πρωτοπορία των ταξικών δυνάμεων ανεβάζοντας το επόμενο διάστημα την ποιότητα της δουλειάς της.

Η αναντιστοιχία των ανεβασμένων μορφών πάλης που επιλέγονται, περισσότερο ως καρπός απόγνωσης στο παρά πέντε παρά ως ώριμη και συνειδητή επιλογή, με το επίπεδο συνειδητοποίησης ενός κλάδου. Η δημιουργία ή περαιτέρω ριζοσπαστικοποίηση αγωνιστικών συνειδήσεων κατά τη διάρκεια των εργατικών κινητοποιήσεων και τα όρια που βάζουν στο περιεχόμενό τους οι δυνάμεις του οπορτουνισμού. Η απαιτούμενη πολυμορφία, χωρίς φετιχοποίηση συγκεκριμένων μορφών πάλης, που πολλές φορές γίνεται το άλλοθι της υποχώρησης μετά από την αναδίπλωση-απογοήτευση ενός κλάδου και δεν εμφανίζεται ποτέ στην πράξη. Το σπάσιμο της συντεχνιακής λογικής και του αδιέξοδου περιεχομένου, που κάνει την εμφάνισή του στις κινητοποιήσεις πολλών κλάδων περισσότερο ως έκφραση της ήττας και του κυρίαρχου πλαισίου, παρά ως αμφισβήτησή του κι απεγκλωβισμός από τους όρους του. Το ενδεχόμενο-δυνατότητα να μπουν μπροστά ως δόρυ αιχμής κάποιοι κλάδοι που μπορούν να τραβήξουν μέχρι τέλους, για να συσπειρωθούν σε αγωνιστική κατεύθυνση κι οι υπόλοιποι.


Και μια σειρά άλλα, που εδώ τα απαριθμώ και τα αναφέρω ονομαστικά, απαιτούν ωστόσο ειδική εξέταση σε ξεχωριστό κείμενο κι ίσως να το δούμε αναλυτικά σε κάποια από τις επόμενες αναρτήσεις.


[Αναδημοσίευση από το ιστολόγιο "Σφυροδρέπανο", με την ιδιαίτερη άποψη για την χρήση των κεφαλαίων.]