Το κόστος της νατοϊκής "προστασίας"

Είχα ήδη δημοσιεύσει το χτεσινό κείμενο όταν έπεσε στην αντίληψή μου ένα αρθράκι από τον ιστότοπο του πολιτειακού υπουργείου άμυνας με τίτλο "Οι αμυντικές δαπάνες του ΝΑΤΟ αυξάνονται, λέει ο Γενικός Γραμματέας". Το ρεπορτάζ αφορούσε μια διήμερη σύσκεψη των υπουργών αμύνης του ΝΑΤΟ, η οποία έγινε στην Ουάσιγκτον, εν όψει της προσεχούς σύσκεψης κορυφής του ΝΑΤΟ στην Βαρσοβία την επόμενη εβδομάδα.

Σύμφωνα με όσα είπε ο Γενς Στόλτενμπεργκ σ' εκείνη την σύσκεψη, οι αμυντικές δαπάνες τού ΝΑΤΟ μειώθηκαν επικίνδυνα μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης. Στόχος του ΝΑΤΟ ήταν οι σύμμαχοι να δαπανούν ετησίως το 2% του ΑΕΠ τους για αμυντικές δαπάνες αλλά λίγες χώρες συμμορφώθηκαν (*). Όμως, η δράση της Ρωσσίας (κυρίως στην Κριμαία) προκάλεσε σοκ και οι σύμμαχοι αποφάσισαν να αυξήσουν τις δαπάνες τους. Όπως δείχνουν τα στοιχεία, εφέτος η αύξηση αυτή έχει φτάσει το 1,5% σε ετήσια βάση, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 3 δισ. δολλάρια. "Αυτό είναι πραγματική πρόοδος", σημείωσε ο Στόλτενμπεργκ. "Μετά από πολλά χρόνια που βαδίζαμε προς την λάθος κατεύθυνση, αρχίζουμε να πηγαίνουμε προς την σωστή κατεύθυνση", συμπλήρωσε.

Αθήνα, 22/4/2016: Ο Αλέξης Τσίπρας υποδέχεται τον Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ

Αφού το παραπάνω άρθρο μάς συνέδεσε ιδανικά με όσα λέγαμε χτες, ας επιστρέψουμε εκεί όπου είχαμε μείνει, δηλαδή στο Foreign Military Financing (FMF), δηλαδή στο ταμείο Χρηματοδότησης Ξένων Στρατών του πολιτειακού υπουργείου άμυνας. Το FMF έχει σκοπό την χρηματοδότηση των συμμάχων των ΗΠΑ προκειμένου να αποκτήσουν στρατιωτικό υλικό και σχετική εκπαίδευση πολιτειακής προελεύσεως. Αυτή η χρηματοδότηση μπορεί να γίνεται είτε με την μορφή δωρεάς είτε με την μορφή δανείων.

Τα προγράμματα του FMF έρχονται από παλιά, έστω κι αν τότε ο φορέας διαχείρισής τους είχε άλλο όνομα. Εκπονήθηκαν στα πλαίσια του δόγματος Τρούμαν και αποτελούν την άλλη όψη τού σχεδίου Μάρσαλ. Η χώρα μας έχει πλούσια εμπειρία απ' αυτά, μιας και έχει βιώσει την υλοποίησή τους από την αρχή, στην δεκαετία του '50. Τότε που από την μια ερχόταν η UNRRA να μοιράσει κοντοβράκια και γάλα σε σκόνη στα εξαθλιωμένα ελληνόπουλα κι από την άλλη έρχονταν τα γεράκια για να μας δανείσουν ώστε να αγοράσουμε όπλα.

Δεν ξέρω πόσοι θα εκπλαγούν αν τους πω ότι σε τούτη την χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας είχαμε χάσει τον μπούσουλα και μέχρι πρόσφατα δεν ξέραμε τι χρωστάμε για τα δάνεια του FMF. Μέχρι το 1994, την ευθύνη παρακολούθησης των σχετικών στοιχείων είχε το υπουργείο άμυνας. Τότε, η σχετική αρμοδιότητα μεταβιβάστηκε εν μέρει στο υπουργείο οικονομικών και κάπου εκεί, πάνω στην μεταβίβαση, χάθηκαν. Το τι πληρώσαμε στην συνέχεια και πώς το πληρώσαμε είναι ζήτημα προς διερεύνηση αλλά πολύ φοβάμαι πως ουδείς πρόκειται να το διερευνήσει. Πάντως, στον ισολογισμό τού 2001 (υποβλήθηκε στην βουλή μαζί με τον προϋπολογισμό του 2013) γίνεται μνεία για τις "ατακτοποίητες από το 1995 προκαταβολές, που δόθηκαν για στρατιωτικά δάνεια FMF ύψους 40,5 δισ. δραχμών" (**).

Όταν στις 8/11/2002 οι βουλευτές τού ΚΚΕ ζητούν από την κυβέρνηση στοιχεία για το χρέος των ενόπλων δυνάμεων, το υπουργείο άμυνας (Γιάννος Παπαντωνίου) απαντά: "το χρέος των Ενόπλων Δυνάμεων παρακολουθείται από το συνερωτώμενο Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών". Ο Κολοζώφ με τον Σκυλάκο επανέρχονται με νέα ερώτηση στις 17/12/2002, επιμένοντας ότι ένα μέρος των δανείων έχει μεταφερθεί στην γενική κυβέρνηση και παρακολουθείται από το υπουργείο οικονομικών αλλά ένα άλλο μέρος εξυπηρετείται και, συνεπώς, παρακολουθείται από το υπουργείο άμυνας. Στριμωγμένος ο Παπαντωνίου, απαντά: "Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία που μας έχουν κοινοποιηθεί από τις ΗΠΑ, τα οφειλόμενα τοκοχρεολύσια για δάνεια FMF (για το έτος 2001) ανέρχονται σε 523,25 εκατομμύρια δολάρια. Διευκρινίζεται ότι οι παρατηρούμενες αυξήσεις, σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό, οφείλονται στη μεγάλη διαφοροποίηση της ισοτιμίας του δολλαρίου με τη δραχμή" (***). Προσέξτε αυτό για τα "στοιχεία που [δεν τα είχαμε, γι'αυτό] μας έχουν κοινοποιηθεί από τις ΗΠΑ" και γελάστε... κλάψτε... βλαστημήστε... Όπως σας βγει.

Η επιμονή των βουλευτών του ΚΚΕ αποκαλύπτει τελικά ότι στα τέλη του 2000 το συσσωρευμένο χρέος προς τις ΗΠΑ έναντι των δανείων του FMF ανερχόταν σε 6,3 δισ. δολλάρια! Ένας σωρός δισεκατομμυρίων για να αγοράσουμε σαβούρα, όπως είπε στην εξεταστική επιτροπή τής βουλής για τα εξοπλιστικά ο πρώην αρχηγός ΓΕΣ Κωνσταντίνος Παναγιωτάκης: "Η Ελλάδα επί πολλά χρόνια δεχόταν από τις ΗΠΑ ό,τι περίσσευε, αφού παίρναμε οπλικά συστήματα τα οποία ήταν σάπια, με τις λεγόμενες βοήθειες και τα προγράμματα FMF. Ό,τι περίσσευε μας δίνανε. Για να πάρουμε ένα καράβι, έπρεπε να πάει ένα χρόνο το ελληνικό πλήρωμα στο ποτάμι που ήταν αραγμένο επί χρόνια και να το εκσυγχρονίσει, για να το πάρει και να το φέρει πίσω" (****).

Ουάσινγκτον, 8/3/2001: Ο υπουργός άμυνας των ΗΠΑ Ντόναλντ Ράμσφελντ απαντά σε ερώτηση δημοσιογράφου,
υπό το βλέμμα τού Γ.Γ. του ΝΑΤΟ λόρδου Τζωρτζ Ρόμπερτσον, σε κοινή συνέντευξη τύπου.

Κάπου εδώ και παρ' ότι θα μπορούσαμε να πούμε πολύ περισσότερα και εξ ίσου ενδιαφέροντα (δεν ασχοληθήκαμε καθόλου με το πόσο κοστίζουν οι μίζες, οι οποίες φυσικά δεν αποτελούν ελληνικό προνόμιο!), ολοκληρώνουμε την ματιά μας στο ΝΑΤΟ από οικονομικής πλευράς. Όποιος θέλει να δει περισσότερα στοιχεία ας επισκεφθεί τον ιστότοπο του SIPRI (Stockholm International Peace Research Institute), όπου υπάρχει μια άκρως κατατοπιστική βάση δεδομένων για τις στρατιωτικές δαπάνες όλων των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ από το 1949 μέχρι το 2015.

Θα κλείσουμε με μια αποστροφή του τότε υπουργού οικονομίας και οικονομικών Νίκου Χριστοδουλάκη, ο οποίος το 2003 δήλωσε στην επιτροπή οικονομικών υποθέσεων της βουλής ότι "τουλάχιστον 25 μονάδες (σ.σ. δηλαδή το 25%) του δημόσιου χρέους οφείλονται στις δικαιολογημένες μεν αλλά ιδιαιτέρως αυξημένες αμυντικές δαπάνες της χώρας μας". Φοβάμαι ότι αυτό το τουλάχιστον του υπουργού είναι πολύ ελάχιστον...


--------------------------------------------------
(*) Η Ελλάδα, πάντως, ήταν υπόδειγμα, όπως λέγαμε χτες: 2% ήθελε το ΝΑΤΟ, 4% ξοδεύαμε εμείς!
(**) Καθημερινή, "Τη φενάκη της δημιουργικής λογιστικής αποκαλύπτει ο Ισολογισμός του 2001", 6/4/2003
(***) Ριζοσπάστης, "Δώστε απαντήσεις για το χρέος του υπουργείου Άμυνας", 18/12/2002
(****) Το Ποντίκι, "Xορός δισ. για άχρηστα όπλα με τις μίζες μετρητοίς", 25/11/2012

Η "προστασία" του ΝΑΤΟ

"Το ΝΑΤΟ δεν παρέχει μόνο τον κύριο μηχανισμό για την άσκηση της επιρροής των ΗΠΑ στις ευρωπαϊκές υποθέσεις, αλλά επίσης τη βάση για την πολιτικά κρίσιμη αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη Δυτική Ευρώπη".

Η παραπάνω φράση ανήκει στον γνωστό μας προεδρικό σύμβουλο των ΗΠΑ επί θεμάτων εθνικής ασφαλείας Ζμπίγκνιου Μπρζεζίνσκι και την σημείωσα όταν διάβαζα το βιβλίο του Η μεγάλη σκακιέρα (εκδόσεις Λιβάνη, 1998). Το συμπέρασμα που βγαίνει απ' αυτήν (αλλά και από όλο το βιβλίο) είναι ότι πρωταρχικός στόχος τού ΝΑΤΟ είναι να κρατήσει τις ΗΠΑ μέσα στην Ευρώπη, να τις βοηθά να παραμένουν σε επίπεδα ισχύος ανώτερα της Γερμανίας και, παράλληλα, να εμποδίζει την οποιαδήποτε παρέμβαση της Ρωσσίας στα ευρωπαϊκά πράγματα.

Αφγανιστάν, 1980: Ο Οσάμα Μπιν-Λάντεν κάτι λέει στον Ζμπίγκνιου Μπρζεζίνσκι, ο οποίος τον ακούει με προσοχή.

Εκείνο που αποφεύγει να πει ο Μπρζεζίνσκι είναι ότι το ΝΑΤΟ αποτελεί πηγή εσόδων η οποία τροφοδοτεί την πολιτειακή ισχύ. Είναι απολύτως δικαιολογημένη η σύμφυση των όρων "ΗΠΑ" και "ΝΑΤΟ" που γίνεται στον καθημερινό λόγο, εφ' όσον είναι κοινό μυστικό ότι τα πλάνα και τα έργα τής συμμαχίας ταυτίζονται απολύτως με εκείνα της -μόνης πλέον- υπερδύναμης. Θα μπορούσαμε να πούμε σχηματικά ότι το ΝΑΤΟ είναι ο νταβατζής τής Ουάσιγκτον, ο οποίος πουλάει προστασία στους συμμάχους των ΗΠΑ έναντι μιας συνδρομής, κάθε άλλο παρά ευτελούς. Κι αν θέλαμε να χρησιμοποιήσουμε ένα παράδειγμα από την Ιστορία για να αντιληφθούμε πώς δουλεύει όλο αυτό το κόλπο με το ΝΑΤΟ, θα μπορούσαμε άνετα να χρησιμοποιήσουμε την Αθηναϊκή Συμμαχία τού 5ου πΧ αιώνα, η οποία εξελίχθηκε σε αθηναϊκή ηγεμονία.

Ας ανοίξουμε εδώ μια παρένθεση για να θυμηθούμε ότι το 454 πΧ οι αθηναίοι (οι οποίοι επεσκίαζαν τους άλλους συμμάχους με την ισχύ τους) αποφάσισαν να μεταφέρουν το "κοινό ταμείο" από την Δήλο στην Αθήνα και να το διαχειρίζονται όπως ήθελαν εκείνοι, αυξάνοντας ταυτόχρονα τις εισφορές των συμμάχων. Εννοείται ότι η Συμμαχία εμπλεκόταν σε εκστρατείες και πολέμους που σχεδίαζαν και επέβαλαν οι αθηναίοι, με τρόπο που χρόνο με τον χρόνο οι σύμμαχοι μεταλλάσσονταν σε υπηκόους τής Αθήνας. Η δε τύχη που περίμενε όσους αγαναχτούσαν μ' αυτή την εξέλιξη και ζητούσαν να αποδεσμευτούν από την Συμμαχία, είναι γνωστή από το παράδειγμα της Μήλου, το οποίο δίδαξε την ανθρωπότητα πως όταν ο προστατευόμενος αρνείται να πληρώσει τον νταβατζή, ο προστάτης επεμβαίνει με δραστικώτατο τρόπο. Κλείνουμε την παρένθεση και προχωρούμε.

Ακριβώς τα ίδια (τηρουμένων, βεβαίως, των ιστορικών αναλογιών) συμβαίνουν και με το ΝΑΤΟ: τα μέλη πληρώνουν τις εισφορές τους, τις οποίες διαχειρίζονται οι ΗΠΑ προς το... κοινό συμφέρον τους. Όταν κατά την σύνοδο του ΝΑΤΟ το 2010 οι ευρωπαϊκές χώρες σκέφτηκαν να μειώσουν τις εξοπλιστικές τους δαπάνες προκειμένου να αντιμετωπίσουν την καπιταλιστική κρίση, η υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ Χίλλαρυ Κλίντον έσπευσε να διαμαρτυρηθεί, παρατηρώντας ότι τα μέλη της συμμαχίας πρέπει να συνεχίσουν στον ίδιο δρόμο (*) ώστε να μη μπει σε κίνδυνο η παγκόσμια ειρήνη. Δεν παρέλειψε δε να σημειώσει ότι την προηγούμενη χρονιά η χώρα της πλήρωσε για τις ανάγκες του ΝΑΤΟ και γενικά για την άμυνά της το 4,68% του ΑΕΠ της.

Επειδή είναι γνωστό ότι η πτωχή πλην τιμία Ελλάς φροντίζει πάνω απ' όλα για την παγκόσμια ειρήνη, βρέθηκε το 2009 στην δεύτερη θέση τής παγκόσμιας λίστας οπλικών δαπανών, παραθέτοντας στο 4,68% των ΗΠΑ ένα γενναίο 3,98%! Αυτό το ποσοστό αντιστοιχεί σε περίπου 10 δισ. ευρώ, τα οποία πληρώσαμε λίγο πριν βρεθούμε με την θηλειά στον λαιμό και ζητήσουμε την συνδρομή του ΔΝΤ. Για να μαζέψουμε αυτα λεφτά χρειάστηκε λίγο αργότερα να τσακίσουμε τους μισθούς και να αυξήσουμε την φορολόγηση των λαϊκών στρωμάτων αλλά ο στόχος μας επετεύχθη: σώσαμε την παγκόσμια ειρήνη.

Όμως, την μεγαλύτερη μπίζνα του το ΝΑΤΟ στοιχηματίζω ότι την έκανε όταν έσπευσε να εντάξει στην αγκάλη του τις χώρες πρώην μέλη τού Συμφώνου της Βαρσοβίας. Δεν κατάφερα να μαζέψω συγκεκριμένα στοιχεία αλλά με πιάνει ίλιγγος καθώς αναλογίζομαι πόσα αναγκάστηκαν να πληρώσουν ολόκληρες χώρες για να εκσυγχρονίσουν τις ένοπλες δυνάμεις τους και τα οπλικά συστήματά τους ώστε να τα κάνουν συμβατά με τις υψηλών προδιαγραφών νατοϊκές απαιτήσεις. Κι όταν μιλάμε για εκσυγχρονισμό, δεν εννοούμε μόνο πυραύλους και αεροπλάνα αλλά και υλικό τηλεπικοινωνιών και στολές και αρβύλες και... και... Μόνο το 2001 οι πρώην σοσιαλιστικές χώρες πήραν δάνεια 112,9 εκατ. δολλαρίων με σκοπό να αποκτήσουν εκπαίδευση και εξοπλισμό για να συμμετάσχουν στο νατοϊκό πρόγραμμα "Συνεταιρισμός για την Ειρήνη".

Ως προς αυτό το τελευταίο, η πρώην υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ Μαντλήν Ωλμπράιτ είναι σαφής. Καταθέτοντας στην επιτροπή διεθνών υποθέσεων του κονγκρέσσου στις 16/2/2000, σημείωσε ότι τα διάφορα προγράμματα βοήθειας και ασφάλειας "συνεισφέρουν στην υγεία της αμερικανικής βιομηχανίας όπλων, εκμεταλλεύονται τις ευκαιρίες για να προωθήσουν τις πρακτικές της δημοκρατίας και βοηθούν φίλους και συμμάχους να αναπτύξουν ένοπλες δυνάμεις ικανότερες να συνεργαστούν με τις δικές μας" (**). Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρων ο τρόπος με τον οποίο η κ. Ωλμπράιτ συνταιριάζει την "υγεία της αμερικανικής βιομηχανίας όπλων" με τις "πρακτικές της δημοκρατίας". Εξαιρετικά ενδιαφέρων και συνάμα εξαιρετικά σαφής.

Κολονία, 8/10/1998: Η Μαντλήν Ωλμπράιτ με τον Γ.Γ. του ΝΑΤΟ "σοσιαλιστή" Χαβιέ Σολάνα.

Ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για την προώθηση των κατά Ωλμπράιτ "πρακτικών της δημοκρατίας" είναι ένα ειδικό ταμείο τού πολιτειακού υπουργείου άμυνας με τίτλο "Χρηματοδότηση Ξένων Στρατών" (Foreign Military Financing - FMF), το οποίο "βοηθάει" και την χώρα μας από την δεκαετία του '50. Επειδή, όμως, αυτή η "βοήθεια" παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, θα δούμε τις λεπτομέρειές της στο επόμενο σημείωμα, μαζί με μερικά ακόμη στοιχεία για το κόστος προστασίας που επωμιζόμαστε ως χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ.

-------------------------------------------------
(*) Στο ιστολόγιό της, η Χίλλαρυ σημείωνε σε τρίτο πρόσωπο: "Η υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ Χίλλαρυ Ρόνταμ Κλίντον υπερασπίστηκε το υψηλό κόστος που τα ευρωπαϊκά έθνη πληρώνουν για την συμμετοχή τους στον πόλεμο του Αφγανιστάν και τα παρότρυνε να συνεχίσουν την ίδια πορεία παρά τις μεγάλες οικονομικές δυσκολίες που σε πολλές χώρες έχουν επιφέρει περικοπές μισθών, απώλειες θέσεων εργασίας και μαζικές μειώσεις κρατικών προϋπολογισμών".

(**) Madeleine Albright, "America and the World in the twenty-first, century" (International Affairs Budget Request Hearing, February 16, 2000)

Μια εύθραυστη, αποτυχημένη χώρα

Υπάρχουν ορισμένα κράτη τα οποία αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα. Για παράδειγμα, οι κυβερνήσεις κάποιων απ' αυτά είναι τόσο αδύναμες ώστε αδυνατούν να υπερασπιστούν την εδαφική τους ακεραιότητα. Κάποια δεν μπορούν να εξασφαλίσουν στοιχειώδη ασφάλεια, ευημερία και νομιμότητα στους πολίτες τους. Και κάποιων οι κυβερνήσεις αναγκάζονται να εκχωρούν κυριαρχικά δικαιώματα ώστε να μη σβήσουν από τον χάρτη. Στην διεθνή πολιτική βιβλιογραφία, αυτά τα κράτη χαρακτηρίζονται ως "εύθραυστα κράτη" (fragile states), όρος που αντικατέστησε τον παλιότερο -και πιο κακόηχο- "αποτυχημένα κράτη" (failed states).

Γιώργος Παπανδρέου, Χορστ Ράιχενμπαχ (2011). Ένας εκλεγμένος κι ένας σκιώδης πρωθυπουργός.

Το Ίδρυμα για την Ειρήνη των Ηνωμένων Εθνών δημοσιεύει κάθε χρόνο την λίστα όλων των κρατών της γης, βαθμολογώντας τα ως προς το πόσο "εύθραυστα" παρουσιάζονται σε συγκεκριμένους τομείς και με βάση συγκεκριμένα κριτήρια. Στην κορυφή τής λίστας του 2016 βρίσκονται Σομαλία, Νότιο Σουδάν, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Σουδάν, Υεμένη, Συρία κλπ ενώ την 178η και τελευταία (άρα την λιγώτερο εύθραυστη) θέση καταλαμβάνει για άλλη μια χρονιά η Φινλανδία. Η Ελλάδα συνεχίζει να αναρριχάται: εφέτος βρίσκεται στην 130η θέση, πέρυσι ήταν 134η και πρόπερσι 137η ενώ το 2010 ήταν 147η.

Κανείς, βέβαια, δεν περίμενε διαφορετική εξέλιξη για μια χώρα που επί έξι χρόνια τώρα συντηρείται με χρηματοδοτικούς ορρούς, χορηγούμενους μάλιστα με δόσεις. Και καθώς η χώρα συνεχίζει να βουλιάζει σε οικονομική και κοινωνική ανασφάλεια, η ευημερία των πολιτών της εμφανίζεται πλέον μόνο σε ιστορικές αναδρομές, η κοινωνική της πολιτική γκρεμίζεται ακόμη και κάτω από τα επίπεδα του απολύτως βασικού, η λειτουργία τής δικαιοσύνης της καθορίζεται από τις επιθυμίες των δανειστών της και των -ντόπιων και ξένων- εκπροσώπων τους ενώ το σύνταγμά της έχει καταντήσει κουρέλι, εκτιμώ πως πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι θα γίνεται όλο και πιο εύθραυστη.

Όσο απαισιόδοξη κι αν ακούγεται αυτή η εκτίμηση, δεν παύει να είναι απολύτως λογική εφ' όσον οι εκλεγμένες κυβερνήσεις δεν αποφασίζουν μόνες τους για την πολιτική που θα ακολουθήσουν ή για τα μέτρα που θα πάρουν αλλ' απλώς εκτελούν τις εντολές των δανειστών και εφαρμόζουν τα προγράμματα που εκείνοι εκπονούν, δίχως να φέρνουν την παραμικρή αντίρρηση. Αν ψάχνουμε κάτι πραγματικά απαισιόδοξο στην όλη ιστορία, αυτό είναι το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των αντιπολιτευόμενων κομμάτων εγκαλούν την κυβέρνηση διότι δεν υλοποιεί αυτά τα προγράμματα με μεγαλύτερη ταχύτητα και με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα.


Επιστρέφοντας στην λίστα που προαναφέραμε, διαπιστώνουμε ότι τα πιο εύθραυστα κράτη είναι αυτά όπου έχει χαθεί ο κοινωνικός έλεγχος, δηλαδή αυτά όπου η εγκληματικότητα, η ανομία, οι εσωτερικές έριδες έχουν δημιουργήσει καταστάσεις χάους. Όμως, η χώρα παραμένει το ίδιο εύθραυστη ακόμη κι αν ο κοινωνικός έλεγχος αποκατασταθεί από τρίτους (π.χ. ΟΗΕ, ΝΑΤΟ, δυνάμεις κατοχής κλπ), οι οποίοι εγκαθιστούν την δική τους τάξη πραγμάτων, επιβάλλοντας κατ' ουσία την δική τους εξουσία. Σ' αυτή την περίπτωση, το μόνο που πρέπει να κάνει η -πρώην εκλεγμένη και νυν μαριονέττα- κυβέρνηση είναι να διατηρεί (κυρίως με την βοήθεια των δυνάμεων καταστολής και των ελεγχόμενων ΜΜΕ) όσο περισσότερη ηρεμία μπορεί, ώστε να μη ξεσπούν μαζικές λαϊκές αντιδράσεις.

Κάτι τέτοιο γίνεται στον τόπο μας. Με βάση το ότι απαγορεύεται να χρεωκοπήσουμε επισήμως (για την ακρίβεια, κάποιοι μας απαγορεύουν να χρεωκοπήσουμε επισήμως για να μη διασαλευθεί η ευρωπαϊκή οικονομική τάξη), οι δανειστές μας έχουν αναλάβει την πραγματική εξουσία (*), η δε εγχώρια εξουσία έχει τεθεί στην υπηρεσία τους, βοηθώντας τους να λεηλατήσουν την -δημόσια και ιδιωτική- περιουσία της χώρας. Κι αυτή η λεηλασία χρειάζεται δυο βασικά πράγματα για να γίνει σωστά: εφησυχασμό των κατοίκων και πάταξη όσων διαταράσσουν αυτή την ησυχία.

Για την πάταξη των ταραξιών δεν χρειάζεται να πούμε πολλά. Οι κυβερνήσεις αλλάζουν αλλά τα χημικά στις διαδηλώσεις συνεχίζουν να πέφτουν βροχηδόν και η βακτηρία των οργάνων της τάξεως εξακολουθεί να ανεβοκατεβαίνει στα παΐδια και στα κεφάλια των διαδηλωτών ανεξαρτήτως ηλικίας. Εξ άλλου, δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που, μέσω του τηλεοπτικού Σκάι, ο "έγκριτος" δημοσιογράφος Άρης Πορτοσάλτε ζήτησε την επέμβαση του στρατού για να μαζευτούν οι πρόσφυγες, εκφράζοντας την επιθυμία και πολλών άλλων πλην του εαυτού του.

Ο δήμαρχος θεσσαλονικέων Γιάννης Μπουτάρης (δεξιά) με τον φίλο του Χανς Γιοακίμ Φούχτελ (αριστερά). Η σύντροφος
του πρώτου είχε προσληφθεί από τον δεύτερο στο γραφείο Θεσσαλονίκης της "Ελληνογερμανικής Συνεργασίας".

Για τον εφησυχασμό φροντίζουν πολλοί. Φροντίζει η κυβέρνηση, μιλώντας για αριστερά οράματα και ναρκώνοντας τον λαό με το όραμα μιας ελπίδας που όλο έρχεται και όλο βρίσκεται καθ' οδόν. Φροντίζουν τα ΜΜΕ, διδάσκοντας την ανάγκη για εθνική ομοψυχία, για αποφυγή της βίας και για θυσίες προς όφελος των επόμενων γενεών. Φροντίζουν οι διάφοροι ξένοι επίσημοι, που δεν χάνουν ευκαιρία να επαινέσουν τους έλληνες για την αποφασιστικότητα, την καρτερία, τις προσπάθειες και τις θυσίες τους. Και, βέβαια, φροντίζει ολόκληρη η κρατική μηχανή, από τους υπουργούς μέχρι και τον τελευταίο υπάλληλο, όλοι σε ρόλους γραναζιών που "απλώς κάνουν την δουλειά τους". Μόνο που, στο μεταξύ, η χώρα γίνεται όλο και πιο εύθραυστη, όλο και πιο αποτυχημένη...


----------------------------------------------------
(*) Θυμόμαστε όλοι τον Χανς Γιοακίμ Φούχτελ, ο οποίος απεκλήθη "σκιώδης άρχοντας της τοπικής αυτοδιοίκησης" ή τον επί κεφαλής της "Task Force" Χορστ Ράιχενμπαχ, ο οποίος διαμαρτυρόταν όταν άκουγε να τον αποκαλούν "σκιώδη πρωθυπουργό". Σήμερα, ο αλήστου μνήμης ολλανδός τεχνοκράτης Μπομπ Τράα (πρώην τοποτηρητής του ΔΝΤ στην Ελλάδα) προωθείται για πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΠ), δηλαδή του υπερταμείου που αντικατέστησε το ΤΑΙΠΕΔ και που τα επόμενα 99 χρόνια θα ελέγχεται από τους δανειστές.

Brexit: Ώδινεν όρος και έτεκε μυν

Προχτές, με τα "Σαββατιάτικα", κάναμε αρκετή πλάκα με το Brexit. Ομολογώ ότι η πλάκα μού βγήκε πολύ φυσιολογικά, προφανώς επειδή δεν μπορώ να δω ο,τιδήποτε σοβαρό στην όλη ιστορία έτσι όπως εξελίχθηκε και όπως συνεχίζει να εξελίσσεται. Σε τελική ανάλυση δε, φοβάμαι ότι η σαββατιάτικη πλάκα ήταν ό,τι πιο σοβαρό θα μπορούσε να ειπωθεί για το θέμα. Δυστυχώς, αυτή η αναμπουμπούλα που επικρατεί και η οποία, βεβαίως, διογκώνεται και τροφοδοτείται δεόντως από τα μέσα ενημέρωσης, σχεδόν με αναγκάζει να επανέλθω, αφήνοντας την πλάκα κατά μέρος.

Κατ' αρχήν, ας δούμε αν υπάρχουν λόγοι για τους οποίους το συμφέρον τής Μεγάλης Βρεττανίας θα ήταν να παραμείνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η βασίλισσα Ελισσάβετ ζήτησε να της πουν τρεις λόγους αλλά, προσωπικά, δεν βρίσκω ούτε έναν. Κι αυτό επειδή έχω κατά νου αυτό που ξεχνούν όλοι οι βαθυστόχαστοι υπερασπιστές τού Bremain: την πάλαι ποτέ Βρεττανική Κοινοπολιτεία ή, απλώς, Κοινοπολιτεία, όπως λέγεται σήμερα.

Συνέλευση των μελών της Κοινοπολιτείας (2009). Στο μέσον (καθήμενη) η βασίλισσα Ελισσάβετ Β',
άκρη αριστερά στην πρώτη σειρά ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας.

Τι είναι αυτή η Κοινοπολιτεία; Είναι μια ελεύθερη ένωση κρατών, τα οποία στην συντριπτική τους πλειοψηφία υπήρξαν κάποτε αποικίες της βρεττανικής αυτοκρατορίας και σήμερα αναγνωρίζουν ως κοινή γλώσσα εργασίας τα αγγλικά. Μιλάμε για 53 κράτη σήμερα, με συνολικό πληθυσμό 2 δισ. (το 30% του πλανήτη). Ανάμεσά τους είναι ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, η Ινδία, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, η Νιγηρία, η Μαλαισία, το Καμερούν κλπ κλπ. Η συνολική έκταση των κρατών-μελών τής Κοινοπολιτείας ξεπερνάει το 20% της γης και το συνολικό ΑΕΠ τους φτάνει επίσης το 20% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Αντίστοιχα, οι 28 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (με το Ηνωμένο Βασίλειο μέσα), έχουν πληθυσμό 500 εκατ. (το 7,5% του πλανήτη) και συνολικό ΑΕΠ περίπου όσο και η Κοινοπολιτεία.

Παρένθεση. Η βασίλισσα Ελισσάβετ Β' της Αγγλίας αναγνωρίζεται από όλους ως ανώτατος άρχων της Κοινοπολιτείας. Η ίδια έχει τον τίτλο τής βασίλισσας σε 16 από τις 53 χώρες. Αυτές οι χώρες λέγονται Κοινοπολιτικά Βασίλεια και ανάμεσά τους είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστραλία, ο Καναδάς κλπ. Να σημειώσουμε ότι καμμιά αραβική χώρα δεν είναι μέλος τής Κοινοπολιτείας, αν και έχουν κάνει αίτηση ένταξης η Υεμένη και η Παλαιστίνη. Κλείνει η παρένθεση.

Αφού, λοιπόν, σε όλον αυτόν τον κολοσσό, η Βρεττανία έχει τον πρώτο λόγο, πρέπει να δεχτούμε ότι έχει δίκιο ο μέσος βρεττανός να αναρωτιέται: γιατί να μη φύγω από την Ευρωπαϊκή Ένωση ώστε να κάνω αλισβερίσι με το 20% του παγκόσμιου ΑΕΠ ως αφεντικό; Γιατί οι συναλλαγές μου με την Ινδία, τον Καναδά ή την Νιγηρία θα πρέπει να περνούν από την κρησάρα των Βρυξελλών και να γίνονται λαμβάνοντας υπ' όψη και τα συμφέροντα της Γερμανίας ή της Γαλλίας;

Η αλήθεια είναι ότι οι Βρυξέλλες είχαν εδώ και πολλά χρόνια έντονη ανησυχία για πιθανή έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου, ακριβώς επειδή καταλάβαιναν ότι η παραμονή του έχει προβλήματα για το πάντοτε ισχυρό βρεττανικό κεφάλαιο. Γι' αυτό και έχει θεσπιστεί η "έκπτωση" στις εισφορές που καταβάλλει η Βρεττανία στα κοινοτικά ταμεία και γι' αυτό η Ε.Ε. έχει αποδεχτεί την αυτοτέλεια του λονδρέζικου Σίτυ, το οποίο δεν υπόκειται σε κανέναν έλεγχο από τις Βρυξέλλες. Άρα, κανείς δεν μπορεί να πει ότι οι ευρωπαίοι αιφνιδιάστηκαν από την προχτεσινή επιλογή των βρεττανών ψηφοφόρων. Η αγωνία τής Κομμισσιόν εστιάζεται στην αποτροπή τού φαινομένου του ντόμινο (ήδη οι ακροδεξιοί σε Γαλλία, Ολλανδία και Ιταλία έβαλαν ζήτημα παρόμοιου δημοψηφίσματος), αν και η κατάσταση δείχνει ελεγχόμενη.


Κατά τα άλλα, οι ανοησίες που ειπώθηκαν μετά το προχτεσινό δημοψήφισμα δεν έχουν όρια. Π.χ., διατυπώθηκε η άποψη ότι η υποχώρηση της στερλίνας θα πλήξει τον τουρισμό, λες και οι βρεττανοί υποτίμησαν το νόμισμά τους. Όποιος έχει στοιχειώδη γνώση των πραγμάτων, καταλαβαίνει πως οποιαδήποτε διακύμανση στις ισοτιμίες της στερλίνας είναι προσωρινή και οφείλεται στα γνωστά βραχυχρόνια παιγνίδια των κερδοσκόπων. Σε λίγες μέρες, η ισοτιμία του βρεττανικού νομίσματος θα έχει επιστρέψει στα επίπεδα που επιθυμεί η Τράπεζα της Αγγλίας. Κι όποιος θέλει να στοιχηματίσει περί του αντιθέτου ξέρει πού να με βρει.

Ακόμη, ειπώθηκε ότι το Brexit πλήττει την ελληνική οικονομία επειδή η πτώση τής λίρας προκαλεί αύξηση στις τιμές των προϊόντων που εξάγουμε στην Μεγάλη Βρεττανία, λες και ξαφνικά η Ψωροκώσταινα μεταβλήθηκε σε εξαγωγική δύναμη ή λες και οι εξαγωγές μας στο Ηνωμένο Βασίλειο ξεπερνούν τις εισαγωγές μας απ' αυτό. Τα στοιχεία λένε ότι την περίοδο 2008-2012 οι εξαγωγές μας στο Η.Β. ανήλθαν σε 3,146 δισ. λίρες και οι εισαγωγές μας απ' αυτό σε 6,462 δισ. Συνεπώς, η φτηνή λίρα θα κάνει καλό στο εμπορικό μας ισοζύγιο, όχι κακό.

Όσο για το θέμα με τους φοιτητές, μόνο γέλια μπορεί να προκαλέσει ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεται. Ας ξεκαθαρίσουμε ένα πράγμα εδώ: τα πανεπιστήμια στην Αγγλία είναι ιδιωτικά. Αυτό σημαίνει ότι πληρώνεις για να φοιτήσεις, πλην των φοιτητών που προέρχονται από χώρα τής Κοινοπολιτείας ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι δεν πληρώνουν μόνο για το βασικό τους πτυχίο (για τις μεταπτυχιακές σπουδές πληρώνουν κανονικά). Άρα, όσοι πάνε στην Βρεττανία για μεταπτυχιακά δεν επηρεάζονται από το Brexit. Αντίθετα, αν η στερλίνα υποτιμηθεί (όπως λένε τα παπαγαλάκια, με τα οποία διαφωνώ καθέτως και οριζοντίως), θα βγουν και ωφελημένοι. Όσοι ετοιμάζονται να πάνε εκεί για πρώτο πτυχίο (επειδή είναι τόσο άχρηστοι ώστε δεν μπορούν να εισαχθούν στα "ξεφτιλισμένα" ελληνικά πανεπιστήμια) και δεν θέλουν να πληρώσουν, ας επιλέξουν πανεπιστήμιο στην Γαλλία, στην Γερμανία ή στην Εσθονία. Δόξα τω θεώ, υπάρχουν άλλες 26 χώρες να διαλέξουν.

[σκίτσο του λιθουανού Ρύτις Νταουκάντας]

Εν κατακλείδι, ώδινεν όρος και έτεκε μυν. Πολλή φασαρία για το τίποτε. Είναι αλήθεια ότι κάποιοι κεφαλαιοκράτες θα ζημιωθούν από την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι κάποιοι άλλοι θα κερδίσουν. Πάντως, είτε μέσα είτε έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι άστεγοι του Λονδίνου θα συνεχίζουν να ξεπαγιάζουν, οι επαίτες του Λίβερπουλ θα συνεχίσουν να στέκονται στις γωνιές με απλωμένα τα χέρια και οι επιχειρήσεις τού Σίτυ θα συνεχίσουν να συσσωρεύουν κέρδη. Κι εδώ, στην Ελλάδα, η ανεργία θα συνεχίσει να πληγώνει και η φτώχεια θα συνεχίσει να σκοτώνει, άσχετα αν οι βρεττανοί ξαναπάνε σε δημοψήφισμα "για να διορθώσουν την λανθασμένη επιλογή τους", όπως πρότεινε ο κύριος Λεβέντης...


ΥΓ: Το παραπάνω κείμενο πρέπει να διαβαστεί υποθέτοντας ότι το Leave των βρεττανών δεν θα γίνει Remain στην πορεία, κάτι για το οποίο δεν είμαι καθόλου σίγουρος, όπως έγραψα και το Σάββατο. Μη ξεχνάμε ότι η πρόσφατη ελληνική ιστορία έδειξε ότι υπάρχει το know how για κάτι τέτοιο.

Σαββατιάτικα (112) - τα μπρεξιτικά

*** Θα σου φύγω, στό 'χα πει... *** 1973-2016: Πώς πέρασαν 43 χρόνια...  *** Κυρίες και κύριοι, σε λίγα λεπτά προσγειωνόμαστε στο αεροδρόμιο του Χήθροου... *** ... Η Ευρωπαϊκή Ένωση σας ευχαριστεί που την επιλέξατε και ευχόμαστε να σας ξαναδούμε σύντομα σε μια από τις πτήσεις μας. *** Περιμένω πώς και πώς την στιγμή που θα συναντήσω άγγλο τουρίστα. *** Θα τον πλησιάσω και θα ανοίξω συζήτηση με την φράση "εμείς οι έλληνες ως ευρωπαίοι...", να δω την μούρη του! *** Πόσο δίκιο είχε η Ντόρα που έλεγε ότι θεωρεί τα δημοψηφίσματα πολύ επικίνδυνα... *** Παιδιά, για τα σοβαρά πράγματα δεν ρωτάμε τον λαό, μη χέσω! *** Μόνο σαχλά τον ρωτάμε, όπως π.χ. ποιον θέλει για πρωθυπουργό. *** Φαντάζεστε γιατρό να βάζει σε ψηφοφορία το αν θα χειρουργήσει τον ασθενή ή όχι; *** Θα φύγω και θα με ζητάς και θα παραπονιέσαι... *** Δηλαδή, χάσανε και στην Αγγλία

Ομορφάντρα μου!

οι μενουμευρώπηδες; *** Δεν τραβάει η ομάδα, παιδιά! *** Το μόνο σημείο όπου η Μεγάλη Βρεττανία παραμένει αμετακίνητη είναι η γωνία Πανεπιστημίου και Βασ. Γεωργίου Α΄ *** Είμαστε σίγουροι ότι το Brexit νίκησε το Bremain; *** Ο Τσιριγωτάκης το επιβεβαίωσε; *** Ας κρατήσουμε και μια πισινή γιατί μπορεί το Βrexit να μας βγει Brerhaps. *** Kυριάκουλας: "Να διαγνώσουμε γιατί το όραμα της Ε.Ε. δεν συγκινεί τους πολίτες". *** Πόσο ηλίθιο είναι αυτό το παιδί; *** Βρε βλαμμένο, έχεις δει κανέναν να συγκινείται οραματιζόμενος ανεργία, πείνα και δυστυχία; *** Αλλά όταν μεγαλώνεις σε σπίτι που έχει εφτά καμπινέδες, είναι λογικό να έχεις σκατά αντί για μυαλό. *** Φεύγω κι αφήνω πίσω μου συντρίμμια, αρρωστημένους και αγρίμια... *** Πώς σχολιάζετε την είδηση ότι χάθηκαν εκατοντάδες εκατομμύρια στα διεθνή χρηματιστήρια λόγω του Brexit; *** Παιδιά, να σας θυμίσω την αρχή διατήρησης της ύλης; *** Τα λεφτά δεν χάνονται, απλώς αλλάζουν τσέπες. *** Κυριάκουλας: "Η Ευρώπη χρειάζεται μια νέα συμφωνία αλήθειας". *** Η προηγούμενη ψεύτισε, Κούλη μου; *** Αυτό που ο μικροδράκουλας μιλάει για αλήθεια δεν καταπίνεται με τίποτε. *** Μέρκελ: "Η Ε.Ε. είναι αρκετά ισχυρή για να δώσει τις σωστές απαντήσεις". *** Έτσι είναι, Αγγέλα μου, πού να τις μάθουν

Με ποιον δάσκαλο κάθησες, αγόρι μου; Σκέψου και να ήξερε καλά αγγλικά!

τις σωστές απαντήσεις οι αδύναμοι; *** Σταύραξ: "Τώρα είναι η ώρα να αλλάξουμε την Ευρώπη". *** Επ' ευκαιρία, ρε συ Σταύρακα, δεν αλλάζεις και το Μαρικάκι γιατί ξύπνησε χεσμένο; *** Όταν θα φύγεις, θα μου σκοτώσεις ό,τι υπάρχει για να ζήσω... *** Χειμωνάς_1: "Το δημοψήφισμα στην Αγγλία το κέρδισαν οι δολοφόνοι της Τζο Κοξ". *** Χειμωνάς_2: Ὁ Κάμερον κατέστρεψε μια αυτοκρατορία αιώνων". *** Α, ρε Θανάση, πώς ξεχωρίζουν οι άνθρωποι του πνεύματος! *** Όσο να πεις, έχουν μια άλλη άνεση στο να εκσφενδονίζουν μαλακίες. *** Τζήμερος: "Το πουλόβερ της Ευρώπης που ξηλώνεται, εσύ το φοράς ηλίθιε". *** Βρε Θάνο μου, εγώ δεν έχω βρακί στον κώλο μου, το πουλόβερ με μάρανε; *** Το μόνο καλό από την όλη ιστορία είναι ότι παραιτείται αυτός ο γουρουνογάμης ο Κάμερον. *** Έφυγες και πήγες μακρυά, σύννεφα σκεπάσαν την καρδιά... *** Μεϊμαράκης: "Να επιστρέψει η Ε.Ε. σε πολιτικές με επίκεντρο τον άνθρωπο". *** Βαγγέλα μου, δεν θέλω να σε κακοκαρδίσω αλλά η Ε.Ε. δεν είχε ποτέ πολιτικές με επίκεντρο τον άνθρωπο. *** Μίχαλος: "Το Brexit θα φέρει αναταράξεις στην ελληνική οικονομία". *** Τό 'ξερες, μωρή κουφάλα, γι' αυτό έστειλες τα λεφτά σου στον Παναμά! *** Αυτό που η μητρική, η Αγγλία, έφυγε και η θυγατρική, η Κύπρος, έστησε κώλο για να μείνει, πώς το ερμηνεύετε; *** Παρεμπιπτόντως, μπορεί κάποιος νομικός να μου εξηγήσει τις επιπτώσεις του Brexit στα δικά μας μνημόνια, που

Αχ, βρε Λίζα... Τουλάχιστον εσύ έχεις κωλόχαρτο.

τελούν υπό βρεττανικό δίκαιο; *** Δηλαδή, αν πάψουμε να πληρώνουμε την Ε.Ε., υπάρχει περίπτωση να μας πει άγγλος δικαστής κουβέντα; *** Μή φεύγεις! Μή! Με πόνο σου φωνάζω... *** Υποψιάζομαι ότι από χτες οι ευτυχέστεροι έλληνες είναι οι επί κεφαλής των εταιρειών δημοσκοπήσεων. *** Μπαούλο τους τα είχαμε κάνει τα τελευταία χρόνια με τις αστοχίες τους και τώρα ήρθαν οι εγγλέζοι να τους ξελασπώσουν. *** Πάντως, εγώ μόλις είδα ότι ο Βαρουφάκης ήταν υπέρ του Bremain, σιγουρεύτηκα για το αποτέλεσμα. *** Πρετεντέρης: "Στους άγγλους χρωστάμε μερικές χάρες, από τον Μπάυρον (...) ως τον Δεκέμβρη του '44". *** Κι έλεγα πού χάθηκε αυτό το παιδί, να μας πει καμμιά παπαριά να γελάσουμε. *** Πολύ χαίρομαι, Γιάννη μου, που βλέπω ότι δεν έχεις αλλάξει και παραμένεις ο ίδιος μαλάκας που ξέραμε. *** Σκάι: "Σκωτία και Β.Ιρλανδία έκαναν το καθήκον τους και ψήφισαν υπέρ της παραμονής". *** Προφανώς, άγγλοι και ουαλοί που στήριξαν Brexit είναι προδότες. *** Σβήσε το φεγγάρι, σπάστο σε κομμάτια, να μη δω που φεύγεις... *** Μπογδάνος: "Τζάμπα πήγε κι η Τζο Κοξ". *** Kι ο Παντελίδης μη σου πω. *** Τζάμπα πάει μόνο το ξύλο που τρως και μυαλό δεν βάζεις, βρε καραφλομαλάκα. *** Αν το κόστος ενός Grexit ήταν αβάσταχτο για την Ε.Ε., το κόστος του Brexit τι θα είναι; *** Τόση ώρα κι ακόμη δεν ρώτησα πώς κοιμήθηκε προχτές το βράδυ ο Σάκης. *** Έχετε και σεις την αίσθηση ότι πάλι μας αντέγραψαν οι εγγλέζοι; *** Μισός αιώνας χρειάστηκε για να απαντηθεί η απορία τού Βαγγέλη Ιωαννίδη: έχει και η Αγγλία Καλαμάτα τελικά! *** Κι άλλος μισός για να δικαιωθεί ο Ντε Γκωλ που δεν ήθελε τους εγγλέζους στην ΕΟΚ. *** Αυτό που εμείς φωνάζαμε στο σύνταγμα "παραιτηθείτε" και παραιτήθηκε ο πρωθυπουργός τής Βρεττανίας,πώς το εξηγείτε; *** Φεύγω, φεύγω, κάθε μέρα φεύγω... *** Μελανσόν: "Ή αλλάζουμε την Ευρώπη ή την εγκαταλείπουμε". *** Ζαν-Λυκ, πολύ χαίρομαι που διαπιστώνω ότι, εκτός από τον Αλέξη, υπάρχει κι άλλος αριστερός από τα Lidl. *** Δηλαδή, τώρα θα φύγουν

Ευτυχισμένα χρόνια

οι εγγλέζοι ευρωβουλευτές από τις Βρυξέλλες και θα μείνουν οι δικοί μας; *** Έξω ο Φάραντζ, μέσα η Σπυράκη κι ο Ζαγοράκης; *** Αυτά είναι μεγαλεία, ρε! *** Κάπου διάβασα ότι δεν μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς τους βρεττανούς. *** Προσωπικά, θα διέγραφα τις τρεις τελευταίες λέξεις αλλά δεν είμαι εγώ το μέτρο. *** Έφυγες νωρίς, ούτε που πρόλαβα ν' αρχίσω... *** Ο Τραμπ ήθελε Brexit, η Μέρκελ ήθελε Bremain... *** Με ποιον να πας και ποιον ν' αφήσεις! *** Aν γυριστεί ποτέ σε ρημέικ "Το τραίνο της μεγάλης φυγής", ας δώσουν τον ρόλο του μηχανοδηγού στον Ντέηβιντ Κάμερον. *** Αφού σήμερα μιλάμε μόνο για το Brexit, δεν μπορούσα να μη σας δείξω στο φωτο-κουίζ πώς ήταν στα 17 του ο άνθρωπος που δήλωσε πως η Βρεττανία θα μείνει στην Ε.Ε. ό,τι κι αν βγάλει το δημοψήφισμα (δεύτερη φωτογραφία). *** Κι αφού είδαμε πώς τέλειωσε η ιστορία, ας δούμε στην τελευταία φωτογραφία πώς άρχισε. *** Είναι πρωτοχρονιά του 1973 και στις Βρυξέλλες ο βρεττανός πρωθύ Έντουαρντ Χηθ υπογράφει την συνθήκη ένταξης του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΟΚ. *** Never mind the bollocks! *** Άλλο κακό να μην ιδούμε και καλό σαββατοκύριακο νά 'χουμε! *** Και μη ξεχνάτε... *** God save the queen! ***

Απεργίες: "Πρέπει να τας δαμάσωμεν"

Χτες μιλήσαμε για τον νόμο 330/1976, ο οποίος έμεινε γνωστός ως ο "νόμος Λάσκαρη" αλλά κανείς δεν πίστεψε ότι το περιεχόμενό του ήταν προϊόν τής κούτρας του Λάσκαρη. Ο θεοσεβούμενος και θρησκόληπτος Λάσκαρης ήταν απλώς το ενεργούμενο που υλοποίησε την βούληση του ίδιου του Καραμανλή, ο οποίος δεν έβλεπε με καθόλου καλό μάτι την διαρκώς εντεινόμενη λαϊκή πίεση για διεύρυνση και παγίωση των δημοκρατικών δικαιωμάτων.

Καταλαβαίνω πως η παραπάνω εισαγωγή θα κάνει τους υμνητές και τους νοσταλγούς τού "εθνάρχη" να αντιδράσουν. Δυστυχώς, η ιστορία είναι αμείλικτη και τα στοιχεία της πιστοποιούν ότι ο μέγας Καραμανλής ήταν αλλεργικός και με την δημοκρατία και με τα εξ αυτής πηγάζοντα δικαιώματα. Ας γίνουμε, όμως, σαφέστεροι:

Στο χτεσινό κείμενο αναφέραμε μια ομιλία τού Παπαληγούρα, όπου διατυπώνεται η άποψη πως οι απεργίες διαλύουν την κοινωνική συνοχή. Αυτή η ομιλία έγινε στις 11/3/1976. Την επόμενη μέρα, 12 του μηνός, ο Καραμανλής συγκάλεσε υπουργικό συμβούλιο όπου πρότεινε την σκλήρυνση της στάσης που τηρεί η πολιτεία απέναντι στις λαϊκές διεκδικήσεις. Φυσικά, η πρόταση του αρχηγού έγινε δεκτή.

Προφανώς, οι ιστοριογράφοι τού Καραμανλή εκτίμησαν ότι οι αποφάσεις που πάρθηκαν σ' εκείνη την συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου δεν τιμούν ιδιαίτερα τον "εθνάρχη". Έτσι, στο δωδεκάτομο έργο "Κωνσταντίνος Καραμανλής: Αρχείο, Γεγονότα και Κείμενα" δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά σ' εκείνη την συνεδρίαση της 12/3/1976, σαν να μην έγινε ποτέ. Ευτυχώς, στο αρχείο που φυλάσσεται στο Ίδρυμα Κ. Καραμανλή υπάρχουν τα χειρόγραφα πρακτικά, τα οποία σκάλισε ο δημοσιογράφος Τάσος Κωστόπουλος και δημοσίευσε μερικά ενδιαφέροντα αποσπάσματα στην Εφημερίδα των Συντακτών στις 12/3/2016. Από εκείνο το δημοσίευμα, αντιγράφω κάποια από τα λόγια που είπε εκείνη την ημέρα στους υπουργούς του ο Καραμανλής:


- Όπως γνωρίζετε, κύριοι, το θέμα το οποίον τελευταίως μας απασχολεί έντονα είναι το θέμα των απεργιών. Είναι ένα φαινόμενον δυσάρεστον, που ημπορεί να εξελιχθεί κατά τρόπον επικίνδυνον, εάν δεν εύρωμε τους καταλλήλους τρόπους να το αναχαιτίσωμεν. Εις τα περισσότερα Υπουργεία το συναντώμεν αυτό το φαινόμενον και θα πρέπει να έχετε υπ’ όψει σας ότι, διά να αποθαρρύνωμεν την επέκτασίν του, θα πρέπει να εύρωμεν εκείνα τα μέτρα με τα οποία θα μπορέσωμεν να αντιμετωπίσωμεν αυτήν την κατάστασιν. Οι απεργίες αυτές, κατά το πλείστον, έχουν πολιτικά ελατήρια και διά τον λόγον αυτόν θα πρέπει κατόπιν μελέτης να ληφθούν μεθοδικά μέτρα τοιαύτα, ώστε να πεισθούν οι απεργοί ότι δεν είναι δυνατόν να το γλεντάνε και να κάθωνται πέντε ημέρες και ότι είναι δυνατόν να παρατείνουν την απεργίαν και να την επεκτείνουν. Δεν θα δέχεσθε να λύσετε οιονδήποτε θέμα των απεργών, εάν προηγουμένως δεν λύσουν την απεργίαν των. Πολλάκις κηρύσσονται απεργίες διά λόγους συνδικαλιστικούς αλλά και δημαγωγικούς με σκοπόν να εμφανίζουν την κυβέρνησιν ότι υποκύπτει, ικανοποιούσα τα διάφορα αιτήματα που προβάλλονται.

- Θα πρέπει να δημιουργηθούν κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες εις την χώραν μας που να κινήσουν το ενδιαφέρον της Ευρώπης. Δεν επιτρέπεται να δημιουργηθούν συνθήκες κοινωνικής αναρχίας. Γι’ αυτό ευθύς εξ αρχής σας επεσήμανα το φαινόμενον των απεργιών, όχι μόνον ως δυσάρεστον φαινόμενον αλλ’ ως φαινόμενον το οποίον ημπορεί να αποβή και επικίνδυνον.

- Οι απεργίες που γίνονται εδώ, δεν έχουν πάρει την έκτασιν που έχουν εις άλλες χώρες. Πρέπει, όμως, να τας δαμάσωμεν.

- Κάμνομεν νομοσχέδια τα οποία πολλάκις έχουν την μορφήν παραχωρήσεων και ικανοποιήσεως των ολίγων με αποτέλεσμα οι άλλοι να διαμαρτύρωνται, διότι και εις αυτούς δημιουργείται η όρεξις να τύχουν παροχών. Αυτό παρουσιάζεται εις το υπουργείον οικονομικών. Θα παρακαλέσω να δώσετε μεγάλην προσοχήν εις το θέμα αυτό, διότι προκαλείται δυσαρέσκεια εις την κοινήν γνώμην και γενικώτερα δημιουργείται εξ αυτού του λόγου ένα κλίμα δυσάρεστον και εις την κοινήν γνώμην, αλλά και εις την αντιπολίτευσιν. Θα παρακαλέσω πολύ να μη φέρετε στην Βουλήν νομοσχέδια, εκτός εκείνων τα οποία είναι βασικά. Αυτό ισχύει διά τον οικονομικόν τομέα και εκείνον της κοινωνικής ασφαλίσεως. Αντί να κλείνουν μια πληγή ανοίγουν δέκα.

- Σε κάθε ομιλίαν μου, δεν παρέλειψα ποτέ να πω τι είναι Δημοκρατία και από τι κινδυνεύει. Η ηγεσία του λαού δεν έχει το αίσθημα της ευθύνης διά την λειτουργίαν της Δημοκρατίας. Είναι δύσκολον να την προστατεύσωμεν πλήρως με συγκεκριμένα μέτρα αλλά μόνον μερικώς. Εκείνο που θα ημπορούσα να επισημάνω είναι ότι αυτοί οι ανόητοι που λέγονται κομμουνισταί, θα ανέμενε κανείς ότι μετά την αποκατάστασιν της Δημοκρατίας και την νομιμοποίησίν τους, να ελέγχουν και να πολιτεύωνται σωφρονέστερα. Δυστυχώς, όμως, ακολουθούν άλλην οδόν και προκαλούν αναταραχήν κοινωνικήν. Πουθενά δεν έγινε δικτατορία, χωρίς να προηγηθεί ο κίνδυνος επικρατήσεως του κομμουνισμού. Εις την Γερμανίαν επεκράτησεν ο Χίτλερ διότι εδημιουργήθη κατάστασις αναρχίας από τους κομμουνιστάς. Εις την Ιταλίαν, ομοίως, γνωρίζετε τι συμβαίνει. Στην Ελλάδα, όσες φορές έγινε παρέκκλησις, οι κομμουνισταί έδωσαν την αφορμήν. Η δικτατορία, το ολοκληρωτικόν καθεστώς, είναι δευτερογενής κατάστασις και προκαλείται από τον κίνδυνον της επικρατήσεως του κομμουνισμού. Στην Αγγλία συζητείται τώρα να γίνη δικτατορία, διότι υπάρχει μία κοινωνική αναταραχή. Προκειμένου να μου πάρης το κεφάλι, στο παίρνω εγώ. Εις οποιαδήποτε χώρα δημιουργείται η εντύπωσις ότι ο κομμουνισμός είναι ώριμος, την επομένην θα έχεις δικτατορίαν. Οι Ελληνες κομμουνισταί, οι οποίοι έχουν πλούσια πείρα δεν βάζουν νερό. Και εάν έχουμε αυτήν την κοινωνικήν αναταραχήν, αυτό οφείλεται σ’ αυτούς, συμπαραστεκομένου του κ. Παπανδρέου. Η δικτατορία οφείλεται κατά 50% στους κομμουνιστάς, που θα ξεσηκώσουν τας λαϊκάς μάζας και κατά 50% στην σπουδήν των Ελλήνων να βελτιώσουν το βιωτικόν τους επίπεδον, πέραν των μέσων που διαθέτουν, την οποίαν εκμεταλλεύεται ο κομμουνισμός.

Η πρώτη από τις 51 χειρόγραφες σελίδες του πρακτικού

- Πρέπει να δημιουργηθή η εντύπωσις ότι υπάρχει εις τον τόπον μία πραγματική Δημοκρατία, διά της λήψεως δικαιολογημένων μέτρων, τα οποία δεν θα πρέπει να θεωρηθούν ως μη δημοκρατικά.

- Υπάρχει απάθεια και πρέπει να ληφθούν μέτρα από το υπουργείον δικαιοσύνης. Οι λαοί κυβερνώνται διά της διαφωτίσεως, διά της πειθούς και διά των κυρώσεων. Ο Θουκυδίδης λέγει ότι ο Περικλής χρησιμοποιούσε την πειθώ και τον φόβον. Η δικαιοσύνη εμπνέουσα αυτό το αίσθημα, ότι η αταξία θα τιμωρήται, θα ημπορούσε μερικώς να περιορίση το φαινόμενον αυτό της απειθείας.


Αφού, λοιπόν, διαπιστώσαμε ότι για τις δικτατορίες φταίνε οι κομμουνιστές που δεν βάζουν μυαλό και ότι οι απεργίες συνιστούν "φαινόμενον δυσάρεστον, που ημπορεί να εξελιχθεί κατά τρόπον επικίνδυνον" και γι' αυτό πρέπει να δαμαστούν, τί να σου κάνει κι ο Λάσκαρης; Να μη φτιάξει τον 330, προκειμένου να ευχαριστήσει τον "εθνάρχη";

Ν. 330/1976: Ο πρώτος αντιαπεργιακός νόμος της μεταπολίτευσης

Η νέα επίθεση στα εργασιακά δικαιώματα είναι ακριβώς αυτό: νέα. Δεν είναι ούτε πρωτόγνωρη ούτε απρόσμενη. Μοιάζει σάμπως όλες οι κυβερνήσεις, ανεξαρτήτως αποχρώσεως, να θεωρούν πως τα δικαιώματα των εργαζομένων αποτελούν κίνδυνο ή τροχοπέδη για την οικονομία και νομίζουν πως κάθε προσπάθεια για βελτίωση της εθνικής οικονομίας πρέπει να ξεκινάει με το ξήλωμά τους. Κι αν μέχρι το 1974 δεν χρειάζονταν πολλά προσχήματα για κάτι τέτοιο, η μεταπολιτευτική περίοδος είναι γεμάτη μικρά και μεγάλα νομοθετήματα που, παρά τον "δημοκρατικό" σοβά τους, έχουν στόχο τους εργαζόμενους.

Ας γυρίσουμε στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης. Με ακμαίο το ηθικό λόγω της πτώσης της χούντας, η εργατική τάξη εκφράζει με ιδιαίτερη αποφασιστικότητα την απόφασή της να διεκδικήσει όλα όσα της στερούσαν τόσα χρόνια. Παρά τα βλακώδη παραμύθια για το "πόσο καλά περνάγαμε επί δικτατορίας", το διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων έχει συμπιεστεί από τον καλπάζοντα μετά το 1970 πληθωρισμό: το 2,5% του 1968 έφτασε το 6,6% το 1972 και άγγιξε το 40% το 1973, ποσοστό που ξεπεράστηκε μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 1974.

Παναγής Παπαληγούρας, Κωνσταντίνος Καραμανλής, Κωνσταντίνος Λάσκαρης

Έτσι, οι εργαζόμενοι ξεσηκώθηκαν. Μέσα στο 1975 καταγράφονται 2.381 διάφορες κινητοποιήσεις (απεργίες, στάσεις εργασίας, συλλαλητήρια, πορείες κλπ) ενώ άλλες 358 καταγράφονται μέσα στο πρώτο δίμηνο του 1976. Το κεφάλαιο ανησυχεί σοβαρά. Στις 5 Μαρτίου 1976, ο ΣΕΒ οργανώνει συνέντευξη τύπου, στην οποία παρουσιάζει το πρόβλημα μιας οικονομίας που πλήττεται από τις κινητοποιήσεις των εργαζομένων. Κατά τους βιομήχανους, υπάρχει κίνδυνος να σταματήσουν οι επενδύσεις διότι οι συνεχείς απεργίες πλήττουν την κερδοφορία τους. Γι' αυτό, ο ΣΕΒ καλεί ανοιχτά την κυβέρνηση να τοποθετηθεί ευθέως "για τις απεργίες που εκδηλώνονται και για τις μισθολογικές απαιτήσεις που διατυπώνονται".

Η κυβέρνηση σπεύδει να απαντήσει στην πρόκληση του ΣΕΒ. Σε ομιλία του στις 11 Μαρτίου, ο υπουργός συντονισμού και προγραμματισμού Παναγής Παπαληγούρας τολμά να κάνει λόγο για "κατάχρηση των ελευθεριών εις βάρος του κοινωνικού συνόλου", δηλώνοντας ότι η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να παρέμβει για να σταματήσει αυτή η "κατάχρηση, η οποία εκδηλώνεται τελευταία με ένα κύμα αδικαιολόγητων απεργιακών και άλλων διαλυτικών της κοινωνικής συνοχής εκδηλώσεων". Κατά τον πολύ Παπαληγούρα, λοιπόν, οι απεργίες διαλύουν την κοινωνική συνοχή!

Η κυβερνητική παρέμβαση, για την οποία μίλησε ο Παπαληγούρας, εκδηλώθηκε πριν βγει ο μήνας, με πρωτοστάτη ένα από τα φαιδρότερα πρόσωπα που πέρασαν από υπουργικό θώκο κατά την πρώτη μεταπολιτευτική περίοδο: τον υπουργό εργασίας Κωνσταντίνο Λάσκαρη. Ο Λάσκαρης τελείωσε την νομική πριν τον πόλεμο και κατά την δεκαετία του 1950 αυτοπροβαλλόταν ως ειδικός επί εργατικών θεμάτων, δίχως όμως να υπάρχει καταγεγραμμένη οποιαδήποτε συγγραφική ή άλλη δραστηριότητά του, πλην του ότι κατά την περίοδο 1963-1967 δίδασκε εργατικό δίκαιο στην σχολή επιμόρφωσης αξιωματικών τής χωροφυλακής. Η φαιδρότητά του κορυφώθηκε όταν ξέσπασε το σκάνδαλο με την απατεώνισσα "Αγία Αθανασία του Αιγάλεω" (1977-1978) και ο Λάσκαρης έσπευσε να την στηρίξει, βεβαιώνοντας ότι πράγματι η "Αγία" συνομιλούσε με την Παναγία.

Στις 29 Μαρτίου 1976, λοιπόν, ο Λάσκαρης φέρνει στην βουλή ένα νομοσχέδιο με τίτλο "Περί επαγγελματικών σωματείων και ενώσεων και διασφαλίσεως της συνδικαλιστικής ελευθερίας", με το οποίο η κυβέρνηση επιχειρεί να βάλει τέρμα στην... συνδικαλιστική ασυδοσία. Η κεντρική ιδέα του νομοσχεδίου είναι ο θεσμός της διαιτησίας: όλες οι εργατικές διεκδικήσεις πρέπει υποχρεωτικά να περνούν από διαιτησία για να είναι νόμιμες οι όποιες κινητοποιήσεις ακολουθήσουν. Παράλληλα, προβλέπονται αυστηρές κυρώσεις και ποινές για όσους συνδικαλιστές παρεκτρέπονται. Τέλος, για πρώτη φορά αναγνωρίζεται νομικά το δικαίωμα των εργοδοτών να κηρύσσουν ανταπεργία και να οργανώνουν απεργοσπαστικό μηχανισμό.

Ο Λάσκαρης έχει κι άλλες φαεινές ιδέες στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Για παράδειγμα, για να είναι νόμιμη μια απεργία, πρέπει αφ' ενός μεν να στρέφεται αποκλειστικά κατά του εργοδότη των απεργών (δηλαδή, απαγορεύονται οι απεργίες συμπαράστασης) αφ' ετέρου δε να πραγματοποιείται αυστηρά για μισθολογικούς λόγους και μόνο (δηλαδή, απαγορεύονται απεργίες για βελτίωση των συνθηκών εργασίας, για λήψη μέτρων ασφαλείας, για καταχρηστικές απολύσεις κλπ). Κατ' επέκταση, είναι παράνομες και οι πολιτικές απεργίες, όπως π.χ. όταν η κυβέρνηση φέρνει στην βουλή νομοσχέδια για το ασφαλιστικό, για τις συντάξεις κλπ. Επίσης, μια απεργία είναι νόμιμη "όταν αποφασίζεται υπό του νομίμως συνεστημένου και λειτουργούντος επαγγελματικού σωματείου ή της ενώσεως εις ην ανήκει τούτο", πράγμα που σημαίνει ότι σε επιχειρήσεις όπου δεν λειτουργεί "νομίμως συνεστημένον σωματείον" οι εργαζόμενοι απαγορεύεται να απεργήσουν, έστω κι αν πραγματοποιήσουν συνέλευση γι' αυτόν τον λόγο.

Οι αντιδράσεις σύσσωμης της αντιπολίτευσης είναι εντονώτατες. Προσπαθώντας να υποστηρίξει το νομοσχέδιό του, ο Λάσκαρης παίρνει τον λόγο και εκσφενδονίζει μια από τις μεγαλύτερες μπούρδες που έχουν ακουστεί ποτέ στο ελληνικό κοινοβούλιο: "δεν θα επιτρέψωμεν την πάλην των τάξεων" (!!) Λένιν - Λάσκαρης σημειώσατε 2 (για να είμαστε και στο euroπνεύμα των ημερών) και γέλασαν ως και τα ντουβάρια της βουλής. Τελικά, προ της συντονισμένης αντίδρασης κομμάτων και συνδικάτων το νομοσχέδιο αποσύρεται αλλά ο Λάσκαρης το ξαναφέρνει στις 24 Μαΐου.

Κατά την διήμερη συζήτηση στην βουλή, τα συνδικάτα όλης της χώρας (εκτός, βέβαια, από την κυβερνητική ΓΣΕΕ, η οποία περιορίστηκε σε υποδείξεις και ευχολόγια) προχωρούν σε 48ωρη πανελλαδική απεργία, σε συλλαλητήρια και σε πορείες. Την δεύτερη μέρα των κινητοποιήσεων, στις 25 Μαΐου, το κράτος στέλνει τις δυνάμεις καταστολής να τσακίσουν τους διαδηλωτές. Πάνω από 100 απεργοί συλλαμβάνονται και άλλοι 75 διακομίζονται τραυματισμένοι σε νοσοκομεία ενώ η 66χρονη μικροπωλήτρια Αναστασία Τσιβίκα συνθλίβεται από μια "αύρα". Τα αφτιά των κυβερνητικών βουλευτών ούτε ακούνε ούτε ιδρώνουν και το νομοσχέδιο υπερψηφίζεται. Ο διαβοήτος Ν. 330/1976 είναι πλέον πραγματικότητα.

Ο υπουργός εργασίας Κωνσταντίνος Λάσκαρης με την "Αγία Αθανασία του Αιγάλεω" (1977)

Έξι χρόνια αργότερα, ο πρώτος υπουργός εργασίας του ΠαΣοΚ Απόστολος Κακλαμάνης προωθεί τον πρώτο "σοσιαλιστικό" εργατικό νόμο (Ν. 1264/1982), ο οποίος καταργεί τον Ν. 330/1976. Σαράντα χρόνια μετά τον νόμο του Λάσκαρη και τρεισήμισυ δεκαετίες από την κατάργησή του, μια "αριστερή" κυβέρνηση ετοιμάζεται να επαναφέρει (και, μάλιστα, επί το αυστηρότερον) όλες εκείνες τις φαεινές ιδέες που υιοθέτησε ο εμπνεόμενος από την "Αγία Αθανασία" αλήστου μνήμης πολιτικός ανήρ.

Η επίθεση στα εργασιακά άρχισε

Φαίνεται πως η επίσκεψη Γιούνκερ σηματοδοτεί αυτό που φοβόμασταν: η εκταμίευση της επόμενης δόσης και, φυσικά, η σχετική αξιολόγηση θα εξαρτηθούν από την πρόοδο που θα έχουμε κάνει στην μεταρρύθμιση των εργασιακών σχέσεων. Για να το πούμε με απλά λόγια, το επόμενο βήμα που πρέπει να κάνουμε είναι να κατεδαφίσουμε όποιο εργατικό δικαίωμα έχει μείνει ακόμη όρθιο.

Βέβαια, η αριστερή μας κυβέρνηση δεν θα προχωρήσει αδιαμαρτύρητα σε μια τέτοια κατεδάφιση. Ήδη άρχισαν οι διακηρύξεις των κόκκινων γραμμών και από τα μεγαλόσχημα στελέχη και από τις δευτεράντζες. Μόνο που όλοι αυτοί που κόπτονται και που θα συνεχίσουν να κόπτονται τις επόμενες εβδομάδες υπέρ των εργαζομένων, δεν ακούγονται και πολύ πειστικοί. Για παράδειγμα, αυτοί είναι που στις αρχές της χρονιάς, συμφωνώντας με τις ευρωενωσιακές επιδιώξεις, ψήφισαν τον Ν. 4359/2016 (ΦΕΚ Α' 5/20-01-2016) "Κύρωση Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη", στο άρθρο 6 του οποίου διαβάζουμε: "με σκοπό την διασφάλιση της αποτελεσματικής άσκησης του δικαιώματος στις συλλογικές διαπραγματεύσεις τα μέρη αναγνωρίζουν το δικαίωμα εργαζομένων και εργοδοτών στην συλλογική δράση, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στην απεργία με την επιφύλαξη των υποχρεώσεων που θα μπορούσαν να προκύψουν από συλλογικές συμβάσεις που είχαν υπογραφή στο παρελθόν". Και για όποιον δεν κατάλαβε, η αριστερή κυβέρνηση επαναφέρει το άρθρο 32 του αλήστου μνήμης νόμου Ν.330/1976, με το οποίο η κυβέρνηση Καραμανλή είχε θεσπίσει το δικαίωμα των εργοδοτών στην ανταπεργία (λοκ-άουτ) και την απεργοσπασία.

Ο επί Σαμαρά υπουργός εργασίας Γιάννης Βρούτσης είχε δηλώσει πως η εργατική νομοθεσία τής χώρας μας χρειάζεται εκσυγχρονισμό γιατί είναι γεμάτη με κατάλοιπα σοβιετικού τύπου. Με τους απανωτούς εργατοκτόνους νόμους της τελευταίας πενταετίας έχουν ήδη καταλυθεί δικαιώματα και κατακτήσεις για τα οποία οι εργαζόμενοι έδωσαν αγώνες και έχυσαν αίμα επί σειρά δεκαετιών. Εδώ θα επιχειρήσουμε να καταγράψουμε τι απομένει ακόμη όρθιο ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι για την επόμενη επίθεση, η οποία είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο πως θα κορυφωθεί τον Σεπτέμβριο:

(α) Απεργία
Ευρωπαϊκή Ένωση και εργοδοτικές οργανώσεις (ΣΕΒ κλπ) πιέζουν την κυβέρνηση να ορίσει πως για να είναι μια απεργία νόμιμη πρέπει να έχει ψηφιστεί από γενική συνέλευση νόμιμης επαγγελματικής οργάνωσης και να έχει συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών της και όχι μόνο των παρισταμένων. Ουσιαστικά, αυτή η διάταξη καταργεί τις απεργίες. Για να γίνει απεργία π.χ. στα Lidl, πρέπει να γίνει γενική συνέλευση όπου να μαζευτούν εργαζόμενοι από όλη την χώρα ώστε η πρόταση για απεργία να συγκεντρώσει τις ψήφους πάνω από το 50% των εργαζομένων.

(β) Ανταπεργία
Ανταπεργία (λοκ-άουτ) λέγεται η απεργία τού εργοδότη. Πώς απεργεί ο εργοδότης; Κλείνει την επιχείρησή του για όσο διάστημα θέλει, αρνούμενος να αφήσει τους εργαζόμενούς του να δουλέψουν, άρα χωρίς να τους πληρώνει. Κι επειδή ο εργοδότης μπορεί να αντέξει μήνες χωρίς δουλειά αλλά οι εργαζόμενοι όχι, η απειλή ενός μακρόχρονου λοκ-άουτ αποτελεί το ισχυρότερο εργαλείο πίεσης στα χέρια της εργοδοσίας προκειμένου να περνάει τα μέτρα που επιθυμεί. Μέχρι τώρα, η μόνη περίοδος κατά την οποία η ανταπεργία ήταν νόμιμη, ήταν η εξαετία ισχύος τού καραμανλικού νόμου 330/1976 (καταργήθηκε με τον ν. 1264/1982).

(γ) Απολύσεις
Σήμερα, μόνο επιχειρήσεις με λιγώτερους από 20 εργαζομένους μπορούν να απολύουν όσους θέλουν. Επιχειρήσεις με 20-150 εργαζομένους απολύουν μέχρι 6 άτομα τον μήνα και επιχειρήσεις με πάνω από 150 εργαζομένους απολύουν 5% (με όριο τους 30) τον μήνα. Ευρωπαϊκή Ένωση και εργοδοσία ζητούν την πλήρη απελευθέρωση των απολύσεων, με ταυτόχρονη δραστική μείωση των αποζημιώσεων, οι οποίες θεωρούνται ως υπερβολικές. Δεν είναι τυχαία η πρόσφατη εισαγγελική πρόταση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου σε προσφυγή τής Lafarge (ΑΓΕΤ Ηρακλής), σύμφωνα με την οποία, αν δεν αφήσουμε μια επιχείρηση να απολύσει όσους νομίζει, εμποδίζουμε την αναδιάρθρωσή της κι έτσι κινδυνεύουν να χάσουν την δουλειά τους κι εκείνοι που δεν επρόκειτο να απολυθούν.

(δ) Δώρα εορτών και επιδόματα αδειών
Οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι συνταξιούχοι τα έχουν ήδη ξεχάσει αυτά εδώ και χρόνια. Τώρα, στα πλαίσια της... ίσης μεταχείρισης επιδιώκεται η κατάργησή τους και στον ιδιωτικό τομέα. Λέγεται ότι το μόνο που συζητάει η κυβέρνηση είναι η κατάργηση να ισχύσει για όσους μπαίνουν για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας ενώ για τους παλιούς εργαζομένους θα γίνει επιμερισμός του 13ου και του 14ου μισθού στους υπόλοιπους 12. Πρόκειται για φόλα, δεδομένου ότι από την επόμενη μέρα θα αρχίσουν απολύσεις των παλιών εργαζομένων και αντικατάστασή τους με νέους.

(ε) Ευέλικτη εργασία
Πρόκειται για θεσμοθέτηση μορφών εργασίας που θυμίζουν σκλαβιά αλλά έχουν ήδη επεκταθεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Τέτοιες μορφές εργασίας είναι τα περίφημα mini jobs (δουλειά δύο-τριών ωρών, η οποία δεν γεννάει εισόδημα πάνω από δυο-τρία κατοστάρικα τον μήνα), τα συμβόλαια μηδενικών ωρών (η επιχείρηση μπορεί να σε απασχολήσει όσες ώρες θέλει, όποτε θέλει και αν θέλει, ακόμα και καθόλου επί έναν μήνα, πληρώνοντας μόνο τις πραγματικές ώρες απασχόλησης) κλπ. Τελευταία, οι "θεσμοί" έρριξαν την ιδέα τής μικροεργασίας: δουλειά για λίγες μέρες, με χαμηλότερο μεροκάματο από το νόμιμο και χωρίς ασφάλιση.

(στ) Διετίες - Τριετίες
Μπορεί οι διετίες και οι τριετίες να έχουν παγώσει νομοθετικά "μέχρι να επιστρέψει η χώρα στην ανάπτυξη" αλλά δεν έχουν καταργηθεί. Επειδή, λοιπόν, θεσμοί και εργοδοσία εκτιμούν ότι η αμοιβή της εργασίας στην Ελλάδα είναι απράδεκτα υψηλή και μειώνει την ανταγωνιστικότητά μας, ζητούν την κατάργηση διετιών και τριετιών ώστε να μειωθούν οι μισθοί σε πιο ανταγωνιστικά επίπεδα.

(ζ) Κόστος εργασίας
Πάντα με γνώμονα την αύξηση της ανταγωνιστικότητας, σχεδιάζονται τέρατα και σημεία, όπως η μείωση της αμοιβής της υπερωριακής απασχόλησης, η κατάργηση της προσαύξησης της αμοιβής για δουλειά τις Κυριακές ή τις αργίες και η πλήρης ελευθερία των επιχειρήσεων να ορίζουν τον εργάσιμο χρόνο σε βάθος έτους και όχι ημέρας, εβδομάδας ή μήνα.
[Να εξηγήσουμε λίγο αυτό το τελευταίο, παίρνοντας ως παράδειγμα έναν εργαζόμενο που δουλεύει κανονικά 48 εβδομάδες τον χρόνο. Με νόμιμη 40ωρη εργασία, ο εργαζόμενος δουλεύει 1920 ώρες. Αυτό που επιδιώκεται με την συγκεκριμένη "μεταρρύθμιση" είναι να μπορεί η επιχείρηση να τον απασχολεί όσο και όποτε θέλει, ακόμη και εφτά δεκατετράωρα την εβδομάδα, αρκεί να μη περάσει τις 1920 ώρες ετησίως. Έτσι, η επιχείρηση εξασφαλίζει δωρεάν υπερωριακή απασχόληση κατά τις περιόδους που υπάρχει φόρτος εργασίας.]

(η) "Μη μισθολογικό" κόστος
Ήδη έχει αρχίσει η σπέκουλα ότι στην χώρα μας οι εργοδοτικές εισφορές είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη. Κι όσο περισσότερο προωθείται το σύστημα των "τριών πυλώνων" στην ασφάλιση, τόσο περισσότερο ανοίγει ο δρόμος για μείωσή τους, με ορίζοντα την τελική κατάργηση. Πάντα προς όφελος της ανταγωνιστικότητας...

2012: Ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ Γιάννης Παναγόπουλος και ο υπουργός εργασίας Γιάννης Βρούτσης έχουν
κάθε λόγο να είναι χαρούμενοι αφού συμφώνησαν να μη πειραχτούν οι... συνδικαλιστικές συντάξεις.

Όπως είπα στην αρχή, όλα αυτά δεν είναι παρά προσωπικές εκτιμήσεις. Το ότι εύχομαι να πέφτω έξω δεν αναιρεί την βεβαιότητά μου ότι τον Σεπτέμβριο θα γίνουμε μάρτυρες του πιο καραμπινάτου ξεβρακώματος της κυβέρνησης από κάθε αριστερό τσίτι που θα της έχει απομείνει. Ήδη ο υπουργός εργασίας συνέστησε "επιτροπή εμπειρογνωμόνων", η οποία άρχισε χτες διερευνητικές συναντήσεις με εργατικές και εργοδοτικές οργανώσεις. Πρέπει να εθελοτυφλεί κανείς ώστε να μη καταλαβαίνει ότι η επίθεση άρχισε. Όσοι, λοιπόν, δεν θέλουμε να πιαστούμε εξαπίνης, έχουμε υποχρέωση να προετοιμαζόμαστε για σκληρή μάχη.

Η αμαρτωλή ιστορία των Airbus A340 (3)

"(...) Το 2010, η Proton χορηγεί στην Sciens Διεθνής Συμμετοχών δάνειο ύψους 60 εκατομμυρίων. Όπως φαίνεται από τις καταστάσεις εκείνης της χρονιάς, στην μετοχική σύνθεση της εταιρείας συμμετέχουν, μεταξύ άλλων,  η Τράπεζα Πειραιώς με 28,1% και η Sciens Hellenic Capital με 16,48%. Στην έκθεσή της, η Τράπεζα της Ελλάδος αναφέρει ότι στις 22/3/2010 η υπεράκτια εταιρεία Lumakarla Invest (συμφερόντων τού νέου ιδιοκτήτη τής Proton Λαυρέντη Λαυρεντιάδη) αγόρασε αντί 2,6 εκατ. ευρώ 5.200.000 μετοχές τής Sciens Διεθνής Συμμετοχών, στην οποία μεγαλομέτοχος είναι η Πειραιώς από την οποία πριν λίγο καιρό είχε αγοράσει το 31,3% της Proton ο Λαυρεντιάδης. (...)"

Το παραπάνω απόσπασμα προέρχεται από το 15ο σημείωμα της σειράς κειμένων που αφιερώσαμε τέτοιες μέρες πέρυσι στον Μιχάλη Σάλλα. Έχει τίτλο "15. Μια ενδιαφέρουσα αύξηση κεφαλαίου" και αξίζει τον κόπο να του ρίξετε μια ματιά πριν συνεχίσετε την ανάγνωση.

Ποιός είπε ότι το ελληνικό δημόσιο δεν κάνει δουλειές με εταιρείες που εδρεύουν σε φορολογικούς παραδείσους;

Παραμονή Χριστουγέννων, 2010. Ο επενδυτικός όμιλος Sciens του επιχειρηματία Γιάννη Ρήγα ιδρύει την Cyprus Properties and Holdings Limited. Η νέα θυγατρική τής Sciens έχει έδρα τα νησιά Κέυμαν και αντικείμενο τις κτηματομεσιτικές δραστηριότητες (real estate επί το... ελληνικώτερον). Την ίδια μέρα, η νεότευκτη εταιρεία καταθέτει στην Proton Bank (του Λαυρεντιάδη) αίτηση για δάνειο 35 εκατομμυρίων ευρώ. Μέσα σε μόλις τρεις εργάσιμες ημέρες, η τράπεζα εξετάζει την αίτηση και στις 29 του μηνός εγκρίνει το δάνειο, το οποίο εκταμιεύεται αυθημερόν!

Μαζί με άλλα 25 εκατομμύρια που παίρνει η μητρική Sciens πάλι από την Proton, η Sciens αποκτά την απαιτούμενη ρευστότητα για να στήσει το επενδυτικό κεφάλαιο Sciens Aviation Special Opportunities Fund (SASOF). Σκοπός αυτού του επενδυτικού κεφαλαίου είναι η εξαγορά επιβατικών αεροσκαφών κοψοχρονιά (special opportunities είπαμε!) είτε για ενοικίαση είτε για άμεση διάλυση και πώληση των συστημάτων και των μερών τους. Συνιδρυτές τού SASOF είναι η Sciens Διεθνών Συμμετοχών και η... Apollo Aviation Group! Η οποία Apollo έχει έδρα... μαντέψτε... τα νησιά Κέυμαν. Και μη ξεχνάμε ότι στην Sciens Διεθνής Συμμετοχών συμμετέχει και η Τράπεζα Πειραιώς τού Σάλλα με 28,1%.

Παρένθεση. Για να γίνει κατανοητός ο κύκλος του χρήματος και σε όσους δεν γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα, να σημειώσουμε ότι ο Γιάννης Ρήγας είναι ο εκδότης τής ιστορικής σαλονικιώτικης εφημερίδας Μακεδονία, οι εργαζόμενοι της οποίας είναι απλήρωτοι από πέρυσι τον Σεπτέμβριο. Το όνομα τού Γιάννη Ρήγα εμπλέκεται άμεσα και έμμεσα σε περισσότερες από 150 εξωχώριες εταιρείες, οι οποίες ανοίγουν και κλείνουν η μια μετά την άλλη. Κι όμως, το ελληνικό κράτος δεν έχει κανένα πρόβλημα στο να κλείνει δουλειές με τέτοιες εταιρείες. Κλείνει η παρένθεση.


Ας επιστρέψουμε, όμως, στα Α340. Με τα λεφτά τής Proton, μέσω Sciens και SASOF, η Apollo αγοράζει τα τέσσερα αεροσκάφη αντί 40,4 εκατ. δολλαρίων ή 31 εκατ. ευρώ. Μόλις επικυρώθηκε η πώληση, η Apollo δίνει τα μισά λεφτά και παίρνει δυο από τα τέσσερα αεροπλάνα, ζητώντας από το ελληνικό κράτος να επισκευάσει τα άλλα δυο και να της τα παραδώσει αξιόπλοα. Το κράτος αρνείται και το πράγμα μπλέκει σε ατέρμονες διαπραγματεύσεις. Στο μεταξύ, η Αpollo κομματιάζει τα δυο αεροσκάφη που πήρε, κρατάει για εκμετάλλευση μόνο τους κινητήρες και ορισμένα όργανα και πουλάει τις ατράκτους για σκραπ.

Όσο το κράτος βλέπει την Apollo να καταστρέφει τα δυο αεροπλάνα, τόσο αρνείται να επισκευάσει τα άλλα δυο. Ο καιρός περνάει και η Apollo προτείνει να πάρει και τα άλλα δυο με μια έκπτωση δυο εκατομμυρίων δολλαρίων. Το υπουργείο δέχεται αλλά το Ελεγκτικό Συνέδριο εκτιμά ότι έτσι βλάπτεται το δημόσιο και ακυρώνει την τροποποίηση της σύμβασης με την οποία η Apollo θα έδινε 18 εκατ. αντί 20 για τα δυο αεροπλάνα. Οι πολιτειακοί τα στηλώνουν και φεύγουν, αφήνοντας τα δυο Α340 στο κράτος να τα φυλάει για άλλα τέσσερα χρόνια, πληρώνοντας εξήντα χιλιάρικα μηνιαίως για στάθμευση και συντήρηση.

Ο επίλογος είναι αυτό που τις προάλλες γράψαμε ως πρόλογο στο πρώτο σημείωμα αυτής της μίνι σειράς κειμένων. Τα δυο Α340, που είχαν κοστίσει κάπου 400 εκατ. δολλάρια, που η Cirrus μας έδινε 47,5 εκατ. δολλάρια για να τα πάρει, που η Apollo τα έκλεισε με 20 εκατ. δολλάρια αλλά ήθελε 10% έκπτωση από πάνω για να τα πάρει, που το Ελεγκτικό Συνέδριο έκρινε ότι αυτή η έκπτωση έβλαπτε τα συμφέροντα του κράτους και που επί τέσσερα χρόνια κάθονταν κοστίζοντάς μας κάπου τρία εκατομμύρια, τα πήραν εν τέλει οι άραβες εμίρηδες της Turboshaft με 4,2 εκατ. δολλάρια, εν μέσω πανηγυρισμών για την μεγάλη επιτυχία τού ΤΑΙΠΕΔ να τα ξεφορτωθεί.

Ένα από τα δυο Α340 που πήρε η Apollo ενώ "κόβεται" για να πουληθεί ως σκραπ.

Κι επειδή μια τόσο ενδιαφέρουσα ιστορία δεν μπορεί να ολοκληρωθεί δίχως επιδόρπιο, ας βάλουμε κι ένα κερασάκι. Όπως είπαμε στα προηγούμενα, τα δυο Α340 που πουλήσαμε τώρα, τα είχαμε πάρει με μίσθωση από τη κυπριακή οφσόρ Observatory. Όταν η Ολυμπιακή (δηλαδή, το κράτος) ξόφλησε τις υποχρεώσεις του, η Observatory έκλεισε κι έσβησε από τον χάρτη. Μόνο που κανείς δεν φρόντισε τότε έγκαιρα να μεταβιβαστεί στο ελληνικό δημόσιο η κυριότητα των δυο αεροσκαφών, την οποία παρακρατούσε η Observatory.

Έτσι, όταν ήρθε η ώρα να μεταβιβαστούν τα δυο αεροσκάφη στο ΤΑΙΠΕΔ, κάποιοι διαπίστωσαν έκπληκτοι ότι το δημόσιο δεν διέθετε τίτλους κυριότητας! Μέχρι να βρεθεί λύση στο πρόβλημα, λοιπόν, το ΤΑΙΠΕΔ λειτούργησε ως σύμβουλος για την πώληση και όχι ως κάτοχος. Χρειάστηκε να εκδοθούν στις 14/11/2012 Πράξεις Αποδέσμευσης (Deed of Release) για τα δυο αεροσκάφη, ώστε να περάσουν στην ιδιοκτησία τού ελληνικού δημοσίου και στην συνέχεια να μεταβιβαστούν στο ΤΑΙΠΕΔ (*).

Σίγουρα, το κερασάκι μας είναι για γέλια και για κλάματα, χωρίς να είμαι σίγουρος αν τα πρώτα είναι περισσότερα από τα δεύτερα. Εκείνο για το οποίο είμαι σίγουρος είναι κάτι πολύ απλό: όταν πωλούσαμε στην Apollo τέσσερα αεροσκάφη, για τα δυο απ' αυτά δεν είχαμε τίτλους κυριότητας!

-----------------------------------------------------------
(*) ΦΕΚ Β' 209/05-02-2013, ΤΑΙΠΕΔ: "Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος κλπ"/30-01-2014

Σαββατιάτικα (111) - τα ενωτικά

*** Όλοι ενωμένοι! *** Δεν καταλαβαίνω γιατί διαμαρτύρεστε για την ζέστη. *** Εσείς δεν μας τα είχατε κάνει τσουρέκια για το πότε θα έρθει το καλοκαίρι; *** Αυτό που λυσσάτε με τα καλοκαίρια, λες και όλοι έχετε βίλλα στην Μύκονο, πολύ με εκνευρίζει. *** Στο μπαλκόνι θα την βγάλετε, βρε ζώα, ανάμεσα σε φιδάκια για τα κουνούπια. *** Μητσοντόρα, για την δολοφονία τής Τζο Κοξ: "Μια ακόμα δολοφονία προϊόν μίσους." *** Ρε συ Ντοράκι, υπάρχουν και δολοφονίες προϊόντα αγάπης; *** Τί διάολο, δεύτερη φύση σάς έχει γίνει η μαλακία; *** Δένδιας: "Ο εθνολαϊκισμός οπλίζει χέρια που σκοτώνουν." *** Γκοτζαμάνης ας πούμε, Νίκο μου; *** Bankingnews.gr: "Ενίσχυση της στερλίνας στη διεθνή αγορά συναλλάγματος μετά τη

Κορίτσαρος και να σκάσετε!

δολοφονία της Βρετανίδας βουλευτού Jo Cox" *** Αυτό, χωρίς περιττά λόγια. *** All united! *** Μητσοντόρα ξανά: "Σε περίπτωση Brexit θα υποτιμηθεί η λίρα 20%." *** Άλατις και οικονομολόγα η Ντορούλα! *** Παναπεί, θα φτηνύνουν τα διαμερίσματα στο Λονδίνο; *** Δηλαδή, σε περίπτωση Brexit θα βρεθώ με τεσσάρι στο Πικαντίλλυ Σέρκους; *** Πού είναι το Σοφάκι να μας πει τι θα γίνει με τα κωλόχαρτα; *** Αλήθεια, τον Ρουβά που πάλι θα χάσει τον ύπνο του, τον σκέφτεται κανείς ή πάλι εγώ μόνο; *** Και για να τελειώνουμε με τον κάθε μαλάκα, η Κοξ ήταν μεν κατά του Brexit αλλά ήταν και υπέρ της ελεύθερης μετανάστευσης. *** Συνεννοηθήκαμε, γίδια; *** Tous unis! *** Μήπως θυμάται κανείς πόσα χρόνια αναστηλώνεται η Ακρόπολη κι αναστηλωμό δεν έχει; *** Ήμουνα νιος και γέρασα... *** Και να σκεφτείτε ότι ο Ικτίνος με τον Καλλικράτη την χτίσανε σε 10 χρόνια και δίχως να έχουν πάει Πολυτεχνείο. *** Είπα πως ήμουνα νιος και γέρασα και μελαγχόλησα. *** Πλησιάζω στην ηλικία που περισσότερο από το i-pad θα χρειάζομαι το sli-pad. *** Συγγνώμη, αυτός με την ντουντούκα που είδα στο Σύνταγμα, ο Τζήμερος ήταν; *** Βρε Θάνο μου, ήξερα ότι είσαι παραιτηθήτες αλλά όχι και με ντουντούκα! *** Το ίματζ σου δεν το σκέφτηκες; *** Tutti uniti! *** A propos, πώς την είδατε την συγκέντρωση των παραιτηθητέων; *** Ψόφια πράγματα, ε; *** Εμ, αφού δεν ανέθεσαν την εκπροσώπησή τους στην Παναγιωταρέα... *** Τί να σου κάνει ένας Μπογδάνος μόνος του; *** Δίκιο είχαν οι δικαστές που διαμαρτυρήθηκαν για τις αστήρικτες κατηγορίες τού Πολάκη. *** Αφού έχει αποδειχτεί ότι στα διάφορα παραδικαστικά κυκλώματα δεν συμμετέχουν δικαστές αλλά καθαρίστριες και λιμενεργάτες. *** Είδατε το δημοσίευμα της Daily Mail για τον κινέζο καλλιτέχνη τής "vagina calligraphy"; *** Τί να κάνει

Όχι ρε! Όχι γόβα με τέτοιο μπλουζάκι!

μωρέ αυτός ο κιτρινιάρης; *** Αγόρι μου, όταν εμείς κάναμε "μουνί καλλιγραφία", εσείς δεν είχατε ακόμη ανακαλύψει τα τσόπστικς. *** Todos unidos! *** Ποια είναι η γνώμη σας για την αστυνομία που συνέλαβε έξι λιγούρια επειδή καπνίζανε ένα μονόφυλλο στην γύρα; *** Εγώ χαίρομαι που διαπιστώνω ότι ο νόμος δεν κάνει διακρίσεις. *** Τι έξι λιγούρια με ένα μονόφυλλο, τι ένας Μαρινάκης με ένα Noor, όλοι μέσα. *** Τι όχι; *** Αυτό που ο Αμβρόσιος θέλει να φτιάξει ένα σταυρό 18 μέτρα ψηλό για να θυμίζει ότι έβαλε ο θεός το χέρι του και δεν γκρεμίστηκε όλο το Αίγιο στον σεισμό τής 15/6/1995, πώς το βλέπετε; *** Καλή δεν είναι ως ιδέα, έστω κι αν θα κοστίσει 45 χήνες; *** Αν και εγώ λέω να τον κάνει 26 μέτρα για να θυμίζει ότι ο θεός έβαλε το χέρι του και σκοτώθηκαν 26 άνθρωποι εκείνη την ημέρα. *** Όπως και να το κάνεις, σεβασμιώτατε, το μέγεθος μετράει. *** Alle vereint! *** Αλήθεια, μάθατε ότι στα Σκόπια πήγαιναν για πρόωρες εκλογές επειδή η κυβέρνηση έκανε τηλεφωνικές παρακολουθήσεις αλλά ο πρόεδρος έδωσε χάρη σε όσους εμπλέκονταν και οι εκλογές ακυρώθηκαν; *** Ε, τώρα πάει κατηγορούμενος ο πρόεδρος επειδή, μετά από παρέμβαση της Ε.Ε., ακύρωσε την χάρη που είχε δώσει. *** Άμα είσαι κατ' ευθείαν απόγονος του Μεγαλέξαντρου, παίζεις την δημοκρατία στα δάχτυλα. *** Έτσι, Μπένυ; *** Πάντως, μ' αρέσει που ως λαός λέμε τα σύκα σύκα, την σκάφη σκάφη και την Μακεδονία Σκόπια. *** Ρε Παντέλο, βολέψου με το Λιτσάκι κι άσε τα μπικινοφορούντα κοριτσάκια. *** Από πού κι ως πού θες μπικίνι αφού δεν έχεις στην τσέπη μπικικίνι; *** Tüm birleşik! *** Σταν: "Η καλή μουσική πάντα θα βρίσκει τον δρόμο." *** Αλίμονο από σένα, Στανούλη, που δεν λες να πάρεις ένα κωλοGPS. *** Πώς σχολιάζετε την είδηση

Με το άλλο δάχτυλο δείχνουμε, κυρ-Αλέκο!

για "δέσμευση όλων των τραπεζικών λογαριασμών του Ανδρέα Βγενόπουλου για εικαζόμενη φοροδιαφυγή σχεδόν 200 εκατ. ευρώ"; *** Εγώ την έχω καταβρεί μ' αυτό το "εικαζόμενη". *** Εικάζω ότι του Ανδρέα ή θα του ξερριζωθούν από το κούνημα ή θα του ματώσουν από το ξύσιμο. *** Θυμάστε τον εφοπλιστή που είχε πει "αν μας βρείτε, φορολογήστε μας"; *** Ο Ανδρέας λέει "αν βρείτε λογαριασμούς, δεσμεύστε τους". *** Αllemaal verenigd! *** Από Euro πώς πάτε; *** Στον θεό σας, υπήρχε έλληνας που στο Ιταλία-Σουηδία υποστήριζε τους σουηδούς; *** Μόνο ο Περικλής πρέπει να ήταν, επειδή προτιμάει -λέει- τις ξανθιές από τις μελαχροινές. *** Πάντως, είναι και κάτι παιχνίδια που στενοχωριέμαι επειδή δεν γίνεται να χάσουν και οι δυο. *** Σαν το Πολωνία-Ουκρανία που έχει την Τρίτη, ας πούμε. *** Εντάξει, μάπα η διοργάνωση αλλά έχουμε πολύ καλή δικαιολογία για παραπάνω πίτσες, σουβλάκια και μπίρες. *** Αληθεύει ότι στην Ιεράπετρα δεν υπάρχει γιατρός και για τα έκτακτα περιστατικά ο κόσμος πάει στον κτηνίατρο; *** Αν ο κτηνίατρος κάνει και χρέη μαιευτήρα, τότε εκείνο το "κράτα μου ένα με μαύρες βούλες" θα είναι 

Ευτυχισμένα χρόνια

ανέκδοτο ή όχι; *** Ευτυχώς που μείναμε Ευρώπη να λέμε. *** Alla enade! *** Έχω και την συνάδελφο να με μπαρουτιάζει με το "δεν είμαι σε μουντ σήμερα". *** Μουντ έχεις στο Σαν Φραντσίσκο, μωρή, εδώ έχεις τις μαύρες σου. *** Σούργελο. *** Κύρτσος: "Καλύτερα για την Ν.Δ. να αναλάβει σε έναν χρόνο, όχι τώρα." *** Έχετε κλείσει εισιτήρια, Γιώργο μου; *** Μπροστινές θέσεις, έτσι; *** Δεν καταλαβαίνω όσους ανησυχούν μη και βγει πρόεδρος στις ΗΠΑ ο Τραμπ. *** Λες και πρώτη φορά θα έχουμε για πλανητάρχη έναν μαλάκα. *** Κουβέλης: "Θέλουμε να συμβάλλουμε στην διακυβέρνηση." *** Βρε, καλώς τονα τον κυρ-Φωτάκια! *** Καλέ, πόσο όμορφα το είπες το "δώστε μου κι εμένα ένα υπουργείο, ρε παιδιά"! *** Αλλά όταν λες "συμβάλλουμε"; *** Είσαστε πολλοί ή πρόκειται για πληθυντικό τής μεγαλειότητος; *** Zjednoczeni! *** Για να μη τρωθεί το ευρωπαϊκό όνειρο λόγω ενός Brexit, το ιστολόγιο σήμερα διαλαλεί σε όλες τις γλώσσες ότι πρέπει να παραμείνουμε ενωμένοι. *** Ακόμη και στον κτηνίατρο. *** Όσοι πρόσεξαν τα σαρκώδη χείλη της κοπέλλας στην πρώτη φωτογραφία, δεν πρέπει να δυσκολεύτηκαν να αναγνωρίσουν την Αντζελίνα Τζολί στα νιάτα της. *** Στην τελευταία φωτογραφία του 1959, ο Μπεν Χουρ (Τσάρλτον Ήστον) και ο Μεσσάλας (Στήβεν Μπόυντ) είπαν να κάνουν μια κοντόβολτα με μια Βέσπα πριν από την θρυλική αρματοδρομία. *** Με το κομμάτι "Valley Of The Dead" από το θαυμάσιο σάουντρακ που έγραψε για την ταινία ο μεγάλος ούγγρος συνθέτης Μίκλος Ρότσα, σας αφήνω να περάσετε ένα όμορφο και όσο πιο δροσερό γίνεται τριήμερο. *** Все вместе! *** Εις το επανιδείν! ***

Η αμαρτωλή ιστορία των Airbus A340 (2)

Η πρώτη προσπάθεια για πώληση των τεσσάρων Α340 έγινε το 2010, από τον τότε υπουργό οικονομικών Γιώργο Παπακωνσταντίνου. Για τέσσερα αεροσκάφη 10 μόλις ετών, τα οποία είχαν κοστίσει 800 εκατ. δολλάρια, ο Παπακωνσταντίνου προκήρυξε πλειοδοτικό διαγωνισμό με τιμή εκκίνησης 100 εκατ. δολλάρια και για τα τέσσερα αλλά η αγορά εκτίμησε το ποσό ως υπερβολικό και δεν εμφανίστηκε κανείς ενδιαφερόμενος.

Για να μην αδικούμε τον Παπακωνσταντίνου, πρέπει να σημειώσουμε ότι το ποσό που ζήτησε δεν ήταν αυθαίρετο. Το 2009, επί κυβερνήσεως Καραμανλή, είχε εμφανιστεί μια πολιτειακή εταιρεία, η Cirrus, η οποία είχε προσφέρει 95 εκατ. δολλάρια αλλά η υπόθεση δεν προχώρησε. Την επόμενη χρονιά, ο τότε αρχηγός ΓΕΑ αντιπτέραρχος Βασίλης Κλόκοζας είχε μεσολαβήσει για την πώληση (με τα ίδια πάνω-κάτω λεφτά) των τεσσάρων αεροσκαφών στις ΗΠΑ αλλά ούτε κι αυτη η προσπάθεια τελεσφόρησε. Εμφανίστηκε και κάποια Sawa Air από τα Εμιράτα αλλά ο χρηματοοικονομικός σύμβουλος (η Lazard) την έκρινε αναξιόπιστη.

Airbus A340-313 "Ολυμπία": Το ένα από τα δυο διαμάντια της Ολυμπιακής που πήρε τελικά η Apollo
για να τα κομματιάσει και να κρατήσει τους κινητήρες τους και ορισμένα μέρη. Το άλλο ήταν το "Δελφοί".

Εν πάση περιπτώσει, τον Ιανουάριο του 2011 προκηρύσεται νέος διαγωνισμός από την Διυπουργική Επιτροπή Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων (ΔΕΑΑ), δίχως ελάχιστη προσφορά πια. Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε το υπουργείο οικονομικών στις 3/1/2012, ο διαγωνισμός ολοκληρώθηκε στις 20/6/2011, με νικήτρια την Apollo Aviation Group, η οποία πρόσφερε 40,4 εκατ. δολλάρια. Χαμένες του διαγωνισμού ήσαν η AerSale Inc. (35 εκατ. δολλάρια), η AAR Corp. (33,6 εκατ. δολλάρια) και η Universal Asset Management Inc. (24,04 εκατ. δολλάρια). Πάντοτε σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου, η επίσημη ανακήρυξη της Apollo ως νικήτριας γίνεται τον Αύγουστο και -προσέξτε το αυτό!- "Η προσφορά της πλειοδότριας εταιρίας κινείται εντός του εύρους της επιτόπιας ανεξάρτητης αποτίμησης, η οποία υποβλήθηκε στην ΔΕΑΑ σύμφωνα με το νόμο".

Ανοίγουμε παρένθεση για να διατυπώσουμε μια απορία. Με δεδομένα ότι (α) κάθε Α340 μας κόστισε κάπου 200 εκατ. δολλάρια και (β) η Airbus ορίζει ως μέγιστη διάρκεια ζωής τού Α340 τα 30 χρόνια, πώς γίνεται να θεωρείται εξωπραγματική η τιμή των 25 εκατ. δολλαρίων για ένα αεροσκάφος δεκαετίας, το οποίο πουλιέται τελικά για 10 εκατ. δολλάρια; Μένουμε με την απορία αναπάντητη, κλείνουμε την παρένθεση και προχωράμε, διότι τώρα οι ομορφιές γίνονται ακόμη πιο όμορφες.

Λεπτομέρεια: Στις 23 Ιουνίου, η ΔΕΑΑ αναρτά μια προκήρυξη, με την οποία καλεί τους πλειοδότες να καταθέσουν τις προσφορές τους μέχρι τις 2 το μεσημέρι της 30/6/2011. Άρα ο διαγωνισμός δεν μπορεί να έληξε στις 20/6/2011, όπως ισχυρίζεται το υπουργείο στην ανακοίνωση που αναφέραμε πιο πάνω. Η προκήρυξη έχει κατεβεί πλέον από τον ιστοχώρο του υπουργείου αλλά το περιεχόμενό της έχει διασωθεί σε πολλές άλλες ιστοσελίδες.

Προηγουμένως σας είπα να προσέξετε κάτι που λέει η ανακοίνωση του υπουργείου περί αποτίμησης. Πρόκειται περί ψεύδους ή, τουλάχιστον, απατεωνιάς. Στις 5/12/2011, με την 197 απόφασή της, η ΔΕΑΑ αποφασίζει "την προς τον σκοπό της αξιοποίησης των δικαιωμάτων του Δημοσίου επί των Αεροσκαφών, ανάθεση στην εταιρία SL ENGINEERING and SERVICES LTD του έργου του ανεξάρτητου επιτόπιου αποτιμητή για την αποτίμηση της αξίας τους". Αναρωτιέται κανείς πού την βρήκαν αυτή την SL, αφού μια επίσκεψη στην ιστοσελίδα της αρκεί για να μας πείσει ότι δεν έχει καμμιά σχέση με αεροπλάνα. Αλλά ας μη κολλάμε σε τέτοιες επουσιώδεις λεπτομερειούλες. Το θέμα είναι ότι, ενώ το υπουργείο λέει πως η αποτίμηση έγινε σύμφωνα με τον νόμο, αποδεικνύεται πως η αποτίμηση έγινε έξι μήνες μετά την λήξη του διαγωνισμού και τέσσερις μήνες μετά την ανακήρυξη του νικητή.

Τέλος πάντων, η SL ολοκληρώνει την δουλειά της και υποβάλλει το πόρισμά της στις 23 /12/2011, διαπιστώνοντας ότι "έχει λήξει ο κύκλος ζωής μιας σειράς ζωτικών μερών και συστημάτων των αεροσκαφών" και εκτιμώντας την συνολική αξία τους μεταξύ 35 και 45 εκατ. ευρώ. Την ίδια μέρα, η ΔΕΑΑ εκδίδει την 198 απόφασή της, με την οποία "αποφασίζει την αποδοχή και έγκριση της συνημμένης στην παρούσα εισήγησης του Χρηματοοικονομικού Συμβούλου σχετικά με την κατακύρωση της πώλησης των αεροσκαφών στον υψηλότερο πλειοδότη, την εταιρεία Apollo Aviation Group. Με την ως άνω εισήγηση του Χρηματοοικονομικού Συμβούλου είναι σύμφωνη και η γνωμοδότηση του Νομικού Συμβούλου". Αν δείτε την απόφαση, θα αντιληφθείτε ότι πρόκειται περί θαύματος: η εκτίμηση της SL συμφωνεί και με την εισήγηση του χρηματοοικονομικού συμβούλου (η γνωστή μας Lazard!) αλλά και με την γνωμοδότηση του νομικού συμβούλου (Hogan Lovells LLP), οι οποίες έχουν εκδοθεί από τις 16/12/2011! Δηλαδή, οι δυο σύμβουλοι συμβούλευσαν την ΔΕΑΑ για την πώληση των Α340 πριν μάθουν την αξία των αεροπλάνων!

Ανακεφαλαιώνουμε; Τον Ιούνιο του 2011 λήγει ο διαγωνισμός για την πώληση των τεσσάρων Α340. Τον Αύγουστο ανακηρύσσεται νικήτρια η Apollo. Στις αρχές Δεκέμβρη κάποιος θυμάται ότι, βάσει νόμου, πρέπει να υπάρχει εκτίμηση της αξίας των αεροσκαφών και προσλαμβάνεται μια απίθανη εταιρεία για να την κάνει. Και στις 23 Δεκέμβρη γυρίζει ο κόσμος τούμπα: η απίθανη εταιρεία υποβάλλει την αποτίμησή της, τα μέλη της ΔΕΑΑ (*) την μελετούν, την συγκρίνουν με την εισήγηση της Lazard και την γνωμοδότηση της Hogan Lovells, την αντιπαραβάλλουν με την από 30/11/2011 αποτίμηση της Grant Thornton, δεν διαπιστώνουν την παραμικρή διάσταση απόψεων ή γνωμών και σε χρόνο μηδέν αποφασίζουν να κατακυρώσουν την πώληση που είχε ολοκληρωθεί πριν τέσσερις ολόκληρους μήνες! Ποιος είπε ότι το δημόσιο κινείται με ρυθμούς χελώνας;

Ας ρίξουμε μια τελευταία ματιά σ' εκείνο που σας είχα πει να προσέξετε. Η ΔΕΑΑ λέει ότι η προσφορά τής Apollo "κινείται εντός του εύρους της επιτόπιας ανεξάρτητης αποτίμησης". Ο εκτιμητής είπε 35 με 45 εκατ. ευρώ. Η Apollo πρόσφερε 40,4 εκατ. δολλάρια, ήτοι 31 εκατ. ευρώ. Τώρα, από πότε το "31" βρίσκεται στο εύρος "35 με 45", αυτό μόνο η ΔΕΑΑ μπορεί να μας το πει.

"Κατάλαβες πώς γίνονται οι δουλειές, Μάκη;"

Πώς σας φαίνεται η ιστοριούλα μας ως εδώ; Μάλλον σκέφτεστε ότι πρόκειται περί άλλου ενός σκανδάλου. Δεν έχετε άδικο αλλά τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Μη νομίζετε ότι ξαφνικά με έπιασε η μούρλια να ψάξω την ιστορία των Α340. Έτυχε κι έπεσα πάνω της πέρυσι, τέτοια εποχή, όταν έγραφα για τον Σάλλα και, ειδικώτερα, για τα αλισβερίσια του με τον Λαυρεντιάδη. Πώς κολλάνε όλα αυτά; Κάνετε λίγη υπομονή και θα δείτε.

---------------------------------------------------
(*) Μέλη της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων ήσαν εκείνη την εποχή οι υπουργοί Ευάγγελος Βενιζέλος (οικονομικών), Μιχάλης Χρυσοχοΐδης (ανάπτυξης), Γιώργος Κουτρουμάνης (εργασίας), Γιώργος Παπακωνσταντίνου (περιβάλλοντος) και Μάκης Βορίδης (μεταφορών).