ΟΠΑΠ: Η μεθόδευση του ξεπουλήματος (6)

Λένε πολλοί ότι ο διαγωνισμός για την πώληση του ΟΠΑΠ μεθοδεύτηκε με τέτοιον τρόπο ώστε να τον κερδίσει ο Μελισσανίδης. Η εξέλιξη των πραγμάτων φαίνεται να τους δικαιώνει αν και τέτοια συμπεράσματα ενέχουν -λιγώτερο ή περισσότερο- αυθαιρεσία και συνωμοσιολογία. Πάντως, είναι γεγονός ότι σε ένα τόσο χοντρό παιχνίδι δεν χύθηκε πολύ αίμα, όπως λογικά θα περίμενε κανείς. Ίσως επειδή οι πρωταγωνιστές τής παράστασης πήραν έγκαιρα χαμπάρι ότι το έργο είχε γραφτεί για έναν ρόλο.

Η προκήρυξη του διαγωνισμού βγήκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2012, ορίζοντας ως τελική ημερομηνία κατάθεσης εκδήλωσης ενδιαφέροντος την 19η Οκτωβρίου 2012. Εκεί εμφανίστηκαν ως υποψήφιοι αγοραστές οι εταιρείες:
- Emma Delta Hellenic Holdings Ltd. Ανήκει κατά 100% στην Emma Delta Ltd, εταιρεία που έχει συσταθεί και εδρεύει στην Κύπρο. Τις μετοχές της διαχειρίζεται στο σύνολό τους η Emma Delta Management Ltd, η οποία ανήκει κατά τα 2/3 στην Emma Delta Capital Ltd (συμφερόντων τού τσέχου επενδυτή Γίρι Σμέιτς) και κατά το 1/3 στην Georgiella Holdings Co Ltd (συμφερόντων Γιώργου Μελισσανίδη). Στην εταιρεία συμμετέχουν χωρίς δικαίωμα ψήφου και οι εταιρείες Geonama Holdings Co Ltd (Δημήτρης και Γιώργος Μελισσανίδης), MEF Holdings Ltd (Γίρι Σμέιτς), Vitalpeak LtD (Αλεξάντερ Νέσις), Rubidium Holdings Ltd (ρωσσικό fund), Helixor Ltd (σλοβακικό fund) και Helvason Ltd (Δημήτρης Κοπελούζος).
- Third Point LLC. Πρόκειται για το hedge fund που έστησε το 1995 στις Βερμούδες ο πολύς Ντάνιελ Λεμπ, το οποίο το 2012 κέρδισε μισό δισ. ευρώ επειδή στοιχημάτισε υπέρ της παραμονής τής χώρας μας στην ευρωζώνη. Δεν κατάφερα να διασταυρώσω την πληροφορία σύμφωνα με την οποία στην Third Point είχε συμφέροντα και η Intralot του Σωκράτη Κόκκαλη.
- BC Partners. Βρεττανική επενδυτική εταιρεία, με δραστηριότητα σε όλον τον κόσμο. Επί κεφαλής της βρίσκεται ο έλληνας Νίκος Σταθόπουλος, ο οποίος έχει επενδύσει κατά καιρούς πάνω από τρία δισ. ευρώ στην Ελλάδα (TIM Hellas, Hyatt Regency, Pharmathen κλπ).
- Κοινοπραξία Gauselmann AG (55%), Playtech Ltd (41%) και Helvason Ltd (4%). Γερμανοί, εβραίοι (με έδρα στα βρεττανικά νησιά Μαν, βέβαια) και ο Δημήτρης Κοπελούζος.
- Κοινοπραξία Intralot Investments Ltd (66%) και Intralot Holdings Luxemburg S.A. (34%). Φυσικά, συμφερόντων Σωκράτη Κόκκαλη και οι δυο.
- Primrose Treasure Ltd. Θυγατρική της εταιρείας Fosun Ιnternational, μεγάλης εταιρείας από την Σαγκάη. Η Fosun είναι κλασσική περίπτωση conglomerate, δηλαδή μέσω των πολλών θυγατρικών της δραστηριοποιείται σε πολλούς και ετερόκλητους τομείς (φαρμακευτικά προϊόντα, τουρισμός, ορυχεία, υψηλή τεχνολογία, ασφάλειες κλπ) αλλά ασχολείται και με επενδύσεις.
- Texas Pacific Group Capital. Μια από τις μεγαλύτερες επενδυτικές εταιρείες του κόσμου (πάνω από 75 δισ. δολλάρια), με ιδιαίτερη αδυναμία στις επενδύσεις σε προβληματικές επιχειρήσεις και σε αποκρατικοποιήσεις.
- Triple Five Worldwide Group Properties Ltd. Περίπτωση παρόμοια με της Primrose. Εδώ έχουμε μια θυγατρική τού καναδικού conglomerate Triple Five.

12/8/2013: Οι υπογραφές μπήκαν, η δουλειά τελείωσε. Γιάννης Στουρνάρας, Στέλιος Σταυρίδης
και Δημήτρης Μελισσανίδης δίνουν τα χέρια ποζάροντας όλο χαμόγελα.

Κάπου εδώ αρχίζουν οι καθυστερήσεις και οι συνεχείς αναβολές τής επόμενης φάσης, δηλαδή της υποβολής δεσμευτικών προσφορών. Ο ένας μετά τον άλλον, οι υποψήφιοι αγοραστές αρχίζουν να αποσύρουν το ενδιαφέρον τους, ώσπου στο τέλος απομένουν μόνο οι δυο πρώτοι τής παραπάνω λίστας. Στις 23 Απριλίου 2013 το Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ ανακοινώνει ότι "αποφασίστηκε ομόφωνα η μη αποσφράγιση της οικονομικής προσφοράς της Third Point, καθώς υπέβαλε προσφορά υπό αίρεση, γεγονός που όπως επεσήμαναν οι χρηματοοικονομικοί και νομικοί σύμβουλοι του ΤΑΙΠΕΔ δεν επιτρεπόταν από τη διαδικασία του διαγωνισμού". Έτσι, αποσφραγίζεται μόνο η προσφορά τής Emma Delta.

Η προσφορά φτάνει τα 622 εκατομμύρια ευρώ, με την αποτίμηση των συμβούλων του ΤΑΙΠΕΔ να δίνουν τιμή εκκίνησης τα 610 εκατ. και τον ανεξάρτητο αποτιμητή Duff & Phelps να βάζει ως κατώφλι τα 650 εκατομμύρια. Έτσι, το Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ "αφού έλαβε υπόψη το προσφερόμενο ποσό, την εισήγηση των χρηματοοικονομικών του συμβούλων Deutsche Bank και NBG Securities, την αποτίμηση που διενήργησε ο ανεξάρτητος αποτιμητής Duff & Phelps και τη γνώμη του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων, ζήτησε από την Emma Delta να υποβάλει βελτιωμένη προσφορά". Ακολουθούν "σκληρές διαπραγματεύσεις", όπου η Emma Delta "αναγκάζεται" να βάλει ακόμα 30 εκατομμύρια και η δουλειά κλείνει στα 652 εκατ. ευρώ.

Παρένθεση. Η όλη μεθόδευση εκνευρίζει τον Δημήτρη Κοντομηνά, ο οποίος έχει αποχωρήσει από την διοίκηση του Alpha και θέλει να μπει στον χώρο τού στοιχήματος, σε συνεργασία με την William Hill. Παράλληλα με τις επιθέσεις του κατά πάντων για όσα γίνονται με τον ΟΠΑΠ, ο Κοντομηνάς αφήνει να διαρρεύσει ότι θα φτιάξει ολόκληρο όμιλο μέσων, που θα ασχολούνται αποκλειστικά με το στοίχημα: ιστότοποι, ραδιόφωνο, εφημερίδα και κανάλι. Μάλιστα δε, αντίθετα με ό,τι συνηθίζεται στο εξωτερικό, το συγκεκριμένο μονοθεματικό κανάλι δεν θα είναι συνδρομητικό. Όσο κι αν ο Κοντομηνάς δεν ενδιαφέρεται να αγοράσει τον ΟΠΑΠ, η απειλή να σπάσει το μονοπώλιο είναι υπαρκτή και δημιουργεί εκνευρισμό. Κλείνει η παρένθεση.

Στο μεταξύ, με τις διαδικασίες πώλησης να έχουν μπει στην τελική ευθεία, ο ΟΠΑΠ αβγαταίνει τα προικιά του. Το ΤΑΙΠΕΔ παραχωρεί για 12 χρόνια την εκμετάλλευση των κρατικών λαχείων στην εταιρεία Ελληνικά Λαχεία, στην οποία συμμετέχουν ο ΟΠΑΠ κατά 67%, η Intralot κατά 16,5% και η πολιτειακή Scientific Games με 16,5% επίσης. Για δώδεκα χρόνια, η Ελληνικά Λαχεία πλήρωσε 190 εκατομμύρια. Μόνο το 2015, το ξυστό της λαχείο "Σκρατς" έκανε τζίρο πάνω από 290 εκατομμύρια.

Και κάπως έτσι, μέσα σ' αυτή την ωραία ατμόσφαιρα και εν μέσω πανηγυρισμών και θριαμβολογιών, στις 12 Αυγούστου 2013 ο υπουργός οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας με τον πρόεδρο του ΤΑΙΠΕΔ Στέλιο Σταυρίδη ως πωλητές υπογράφουν, για λογαριασμό τού ελληνικού δημοσίου, την πώληση του 33% του ΟΠΑΠ στην Εmma Delta, εκ μέρους της οποίας υπογράφει ο Δημήτρης Μελισσανίδης. Περιχαρής ο Στουρνάρας, δηλώνει αμέσως μετά:

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε σήμερα η πρώτη μεγάλη αποκρατικοποίηση που πραγματοποιήθηκε στη χώρα μας. Τα οφέλη για το ελληνικό δημόσιο είναι πολλαπλά, αφού αποδεικνύεται η εμπιστοσύνη των επενδυτικών κεφαλαίων στην ελληνική οικονομία και ταυτόχρονα εξασφαλίζονται για πρώτη φορά, πέραν του τιμήματος, και έσοδα από φόρους 30% επί των μεικτών κερδών που θα μπαίνουν κάθε χρόνο στο δημόσιο ταμείο. 

Εννοείται ότι ακόμη και τούτη, την ύστατη στιγμή, ο υπουργός οικονομικών επιμένει να κοροϊδεύει τον κόσμο. Το κράτος θα είχε ακριβώς τα ίδια φορολογικά έσοδα από τον ΟΠΑΠ ακόμη και στην περίπτωση που δεν τον πούλαγε.

12/6/2013: Ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς βραβεύει τον Δημήτρη Μελισσανίδη ως επιχειρηματία
της χρονιάς (λόγω Aegean). Ανάμεσά τους ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ Κωνσταντίνος Μίχαλος

Ας κλείσουμε για σήμερα με ένα κερασάκι. Για να βάλει την υπογραφή του, ο Σταυρίδης ήρθε από την Κεφαλλονιά, όπου παραθέριζε. Το τι ακολούθησε είναι γνωστό αλλά ας αφήσουμε τον ίδιο να μας το διηγηθεί:

Είχα έρθει για μία ημέρα στην Αθήνα προκειμένου να υπογράψω την πώληση και θα έφευγα την επομένη τα ξημερώματα με μια πτήση που είχε στις 5.20, δηλαδή θα ξυπνούσα στις 4 τα χαράματα. Ο κ. Μελισσανίδης όμως, ο οποίος πήγαινε στη Γαλλία, μου πρότεινε να με πάρει μαζί του για να με διευκολύνει. Είχε την καλοσύνη να με αφήσει στην Κεφαλλονιά, όπου και έκανε ανεφοδιασμό και έτσι δεν ταλαιπωρήθηκα και γλίτωσα και μια μέρα. Κατά την πτήση μιλήσαμε για την πώληση του ΟΠΑΠ, όπως μιλάμε συνέχεια με τον κ. Μελισσανίδη γι’ αυτό το θέμα. Παραμένει πάρα πολύ δυσαρεστημένος για το θέμα των λαχείων, διότι θεωρεί ότι η συμφωνία δεν έπρεπε να γίνει έτσι. Εμείς δεν συμφωνούμε καθόλου με αυτό που υποστηρίζει. Αν και διαφωνούμε πολλούς μήνες, έχουμε διατηρήσει μαζί του ένα επίπεδο σχέσεων εξαιρετικό. 

Για κακή του τύχη, οι δημοσιογράφοι πήραν χαμπάρι τον Σταυρίδη να κατεβαίνει από το τζετ τού Μελισσανίδη και η δημοσίευση της σχετικής φωτογραφίας δημιούργησε σκάνδαλο, το οποίο κατέληξε στην αποπομπή του από το ΤΑΙΠΕΔ. Όμως, όσο κι αν ο Σταυρίδης έβαλε το χεράκι του στην πώληση, η πραγματικότητα είναι πως όλα είχαν σχεδιαστεί από πιο ψηλά. Όπως λέγαμε τις προάλλες, ο Μελισσανίδης δεν δίστασε ποτέ να διατυμπανίσει την φιλική του σχέση με τον Σαμαρά. Άλλωστε, ήταν ο ίδιος ο πρωθυπουργός που, δυο μήνες νωρίτερα, τον είχε βραβεύσει σε εκδήλωση του Εμπορικού και Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθηνών ως έναν εκ των πλέον επιτυχημένων επιχειρηματιών τής χρονιάς (λόγω Aegean). Συμπτωματικά, ο Μελισσανίδης καθόταν δίπλα στον Σαμαρά στην πρώτη σειρά και ήταν ο πρώτος που βραβεύτηκε...

Σαββατιάτικα (199) - τα διαστημικά

*** Πες μου για τους πλανήτες, πες μου να γίνουμε στο διάστημα αλήτες . *** Όλα τα είχε η Μαριωρή, μια ΝΑΣΑ της έλειπε. *** Εγώ σας τα έλεγα αλλά δεν μ' ακούγατε. *** Ελληνικός Διαστημικός Οργανισμός; *** Κανονικά, τα γέλια αρχίζουν με το που ακούς το όνομα. *** Όσο υπάρχει καιρός, δηλαδή, πριν αρχίσουν τα κλάματα. *** Να δω διαστημική βάση στο Ταίναρο κι ας πεθάνω. *** Tainaron, we have a problem. *** Παππάς: "Ο νεοσύστατος ΕΛΔΟ δεν έχει διαχειριστεί ούτε ένα ευρώ δημοσίου χρήματος." *** Κωλόχαρτος: "Δεν είπε κανείς ότι έχουν φαγωθεί χρήματα αλλά ότι φτιάχνετε την λειτουργία του έτσι για να φαγωθούν." *** Εν τάξει, Άδωνι, έχεις πείρα αλλά εδώ μιλάμε για ΕΛΔΟ, όχι για ΚΕΕΛΠΝΟ. *** Αντιπολίτευση από τα Λιντλ. *** Σαλπίζουν μες στα χρόνια ένα κάλεσμα όλοι αυτοί που μπασταρδεύουν τα όνειρά μου. Πομποί, κεραίες, δορυφόροι απ’ το διάστημα έχουν ανοίξει ένα μπουρδέλο στην καρδιά μου. *** Κατ' αρχήν, με τον νέον πρόεδρον τον Πρωτοπαπάν, αποκλείεται να βάλει κανείς χέριν σε λεφτά. *** Δεν κάνεις τέτοια πράγματα αν έχεις την σκέπην του Αγίου Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτη. *** Καυσοκαλυβίτης, ρε Θανάση, όχι καυσοκαυλίτης. *** Εδώ που τα λέμε, χρειαζόταν και η τεχνολογία έναν προστάτη άγιο. *** Νά 'χεις έναν άγιο να προσευχηθείς να πάνε όλα καλά με το που πατάς το κουμπί και φεύγει ο δορυφόρος. *** Ή έστω έναν να βλαστημήσεις αν κάτι πάει άσχημα. *** Πάλι κολλάει το λάπτοπ, γαμώ τον αηΠορφύρη του μέσα. *** Αυτό που πληρώνεις 24άρι ίντερνετ και παίρνεις 9άρι με το ζόρι, βελτιώνεται με ένα κεράκι στον αηΠορφύρη; *** Σαν δορυφόρος να γυρνάει η ζωή μου γύρω από σένα, να τελειώνει η λογική μου. *** Συγγνώμη, αληθεύει ότι ο Καμμένος έκανε την Μπουμπουλίνα

Πάρτους όλους σβάρνα, λεβέντη μου!

υποναύαρχο επί τιμή; *** Μπράβο, ρε συ Πάνο! *** Καιρός ήταν να τιμήσει η πατρίδα κάποιους παραμελημένους αγωνιστές. *** Η Νατάσα πάνε τόσα χρόνια που έγινε υπολογαχός. *** Αλλά γιατί όχι ναύαρχο, ρε συ Πάνο; *** Ολόκληρη Λασκαρίνα και θα βαράει προσοχή στον Γελεβουρδέζο; *** Τέλος πάντων, τώρα κάνε και τον Σκαραβαίο επικελευστή. *** Αργότερα κάνε και τον Κάκαλο υποπτέραρχο. *** Δεν κατάλαβα, καλύτερος ήταν ο Χατζηχρήστος που έγινε πτέραρχος; *** Τζερώνυμο, εσύ κάνε τον Παπαφλέσσα μητροπολίτη Μανιακίου. *** Έλα να βλέπω την πατρίδα ευγνωμονούσα, να γουστάρω! *** Τελικά, όλοι θα πάρουν γαλόνια και μόνο ο Χριστός θα μείνει σκέτος φαντάρος. *** Είχε ο γάιδαρος σαμάρι και πατούσε στο φεγγάρι μ' ένα πόδι ο αστροναύτης, μαύρο κι ασημί. *** Μικροδράκουλας: "Οι καλές επιχειρήσεις δημιουργούν καλές θέσεις απασχόλησης με πρόσθετα κίνητρα για να προσελκύσουν τα καλά στελέχη." *** Συμπέρασμα πρώτο: για να έχουμε μεγάλη ανεργία, σημαίνει ότι δεν έχουμε καλές επιχειρήσεις. *** Συμπέρασμα δεύτερο: για να έχουμε μισθούς 300-400 ευρώ, σημαίνει ότι οι καλές επιχειρήσεις δεν θέλουν καλά στελέχη. *** Συμπέρασμα τρίτο: ο Κούλης δεν έχει δουλέψει ποτέ. *** Να δω επιχείρηση να προσφέρει μισθό ενάμισυ χιλιάρικο για να πάρει την καλύτερη καθαρίστρια και τί στον κόσμο! *** Κούλη, το καταλαβαίνεις ότι, αν η μαλακία ήταν βιολί, θα είχες γίνει Παγκανίνι, έτσι; *** Εγώ το 3000 κι αν γεννιόμουνα, τζιμάνι αστροναύτης κι αν γινόμουνα, στον τάδε γαλαξία, Χ φεγγάρι, πάλι θα την κατάβρισκα μ' ένα του Βαμβακάρη. *** Χαρακτήρισε ο Μαντούβαλος τον Ρουβίκωνα ως εγκληματική οργάνωση; *** Ο Μαντούβαλος; *** Ο Πέτρος, που δεν έχει αφήσει μπράβο για μπράβο στον Πειραιά χωρίς να τον υπερασπιστεί σε δίκη; *** Αλλά, ρε συ Πέτρο, έγκλημα τα τρυκάκια και οι μπογιές; *** Αγόρι μου, σου έκαψε το μυαλό ο Καρατζαφύρερ; *** Εκεί στον Σκάι, τι ζόρι τραβάνε με τον Ρουβίκωνα; *** Τρέμουν τίποτε κώλοι μήπως; *** Αρούλη, να με κοιτάς όταν σου μιλάω! *** Με το ζόρι να βγάλετε τρομοκράτες τους ρουβίκωνες, βρε παπάρα; *** Κι αυτός ο Οικονόμου, πόσο μαλάκας; *** Για σας το λέω, που νομίζατε ότι θα ξεβρόμιζε ο τόπος όταν έφυγε ο Λυριντζής. *** Μεταξύ μας, πάντως, γινόμαστε λίγο ξεφτίλα στην Ευρώπη λόγω Ρουβίκωνα. *** Ευτυχώς, αναλαμβάνουν τα φασιστοειδή στην Μυτιλήνη και δείχνουν στους ευρωπαίους τι παναπεί σωστός έλληνας. *** Θα γίνω ποδοσφαιριστής, θα γίνω αστροναύτης, θα πάρω πλοίο την Αργώ, θα γίνω Αργοναύτης. *** Κούλη, οι μπογιές τού Ρουβίκωνα είναι τρομοκρατία και το ματσούκι στην Μυτιλήνη είναι υπερβολή λόγω ανασφάλειας των κατοίκων; *** Ρωτάω για να μαθαίνω, βρε, μη τσιτώνεις! *** Όχι, δεν θα σας ρωτήσω τι έγινε στην Λέσβο με τους μετανάστες. *** Αν σας πω ότι κάποτε πήγαινα διακοπές εκεί κάθε χρόνο και τώρα έχω να πατήσω μια οκταετία, θα καταλάβετε ότι ξέρω. *** Αθανασίου, πρώην υπουργός, βουλευτής Λέσβου: "Δεν ήταν ακροδεξιοί στην Λέσβο, υπήρχαν και οπαδοί ομάδων." *** Οι οποίοι, ως γνωστόν, είναι όλοι αναρχοκομμούνια, υπουργέ μου. *** A propos, στην

Μάστερσεφ

Αγιαπαρασκευή, στο χωριό σου, από πότε έχεις να πας, υπουργέ μου; *** Μαλάκας είσαι να πας, να τις φας; *** Ξαφνικά εκεί που είπα προσγειώθηκε, η καρδιά μου πια στο έδαφος πατάει, ξαφνικά πάλι η τρελή απογειώθηκε και σαν διαστημόπλοιο πετάει. *** Ανδριανόπουλος: "Εχετε διαβασει πουθενα τον Χριστο η τον Βουδα να εκτελουν εν ψυχρω αοπλους αντιπαλους τους, να οδηγουν στρατους σε μαχες..." *** Δεν έχω φτάσει σ' αυτό το κεφάλαιο, Ανδρέα μου. *** Μόλις τελείωσα τις Σταυροφορίες και μπήκα στην Ιερά Εξέταση. *** Ανδριανόπουλος: "Απεργοσπαστης ειναι εκεινος που "νοικιαζει" ο εργοδοτης, εκτος επιχειρησης, για να σπασει την απεργια, οχι εκεινος που αποφασιζει να μην απεργησει." *** Ανδρέα, μάθε πρώτα πως μπαίνει ο τόνος στο πληκτρολόγιο και μετά κάνε μας μάθημα. *** Ηλίθιε, που πάω κόντρα στην απόφαση του σωματείου και δεν είμαι απεργοσπάστης. *** Παπάρα περιωπής. *** Το σπίτι διαστημόπλοιο, ο κόσμος δίχως φρένα, σ' αυτά εδώ τα σύμπαντα δεν θέλησα κανένα. *** Όταν λέτε ότι καταργούνται τα καλαμάκια, τί εννοείτε; *** Μόνο πιτόγυρα θα τρώμε πια; *** Α, τα πλαστικά. *** Και με τι θα πίνουμε τις φραπεδιές και τα φρέντα μας; *** Με μπουριά; *** Επειδή έχω μπερδευτεί με τόσα που ακούω, μπορείτε να μου πείτε τι συμβαίνει με τον Αχιλλέα; *** Μαύρος ήταν ή Αλβανός; *** Και γιατί παρακαλώ δεν μπορεί να είναι αλβανός ο Αχιλλέας; *** Ο Όμηρος πώς ήταν τούρκος; *** Αυτά τα κωλοβαλκάνια όμως, ε; *** Εξαπανέκαθεν της πουτάνας γινόταν. *** Πάντως αυτά τα αρχαία αλβανικά μοιάζουνε πολύ με τα αρχαία ελληνικά. *** Να μου το θυμηθείτε, αυτός ο αλβανός καθηγητής που έκανε τέτοια ανακάλυψη, κάποια επιδότηση παίρνει. *** Έπρεπε να δείξει σοβαρό αποτέλεσμα ο άνθρωπος, να δικαιολογήσει τα φράγκα που έφαγε. *** Γεια και χαρά σας μάγκες μου, το είπα και θα γίνει. Ο πύραυλος ειν' έτοιμος. Άλλος για τη σελήνη; *** Χατζημπούλης: "Αν πω ότι η κυβέρνηση είναι για τα πανηγύρια θα με θεωρήσετε υπερβολικό, οπότε δεν το λέω." *** Κωστή, δεν είναι για τα πανηγύρια. *** Για τον διάολο είναι κι αυτή, όπως ακριβώς και οι προηγούμενες. *** Αυτό που η ΕΣΗΕΑ διέγραψε 10 δημοσιογράφους του Σκάι για απεργοσπασία, πώς το σχολιάζετε; *** Εγώ έπεσα από τα σύννεφα. *** Έχει δημοσιογράφους ο Σκάι; *** Άει στον διάολο! *** Ποιον; *** Παιδιά, όποιος παίρνει ένα μικρόφωνο και αμολάει μια πίπα, δεν λέγεται κατ' ανάγκην δημοσιογράφος. *** Γιαφατεεναμαλάκα λέγεται, τιλεειτοπαλιάρχιδο λέγεται, τραβαρεγαμήσου λέγεται... δημοσιογράφος όχι. *** Το πολύ-πολύ, για συντομία, να τον πεις Άρη. *** Πίνω, πίνω, ξαναπίνω και καπνίζω σαv τρελός, πάλι πύραυλος θα γίνω... αχ και vά 'σoυv ουρανός. *** Τυχεροί οι χανιώτες. *** Εμ, λίγο είναι να έρχεται στον τόπο σου το άφθαρτο αριστερό χέρι τής αγίας μυροφόρου Μαρίας Μαγδαληνής για προσκύνημα; *** Άφθαρτο, μάλιστα! *** Το κρανίο της και μια κνήμη της στην Γαλλία λιώσανε αλλά το χέρι εκεί, ντούρο. *** Μη με ρωτήσετε τι είχε πιάσει η αγία και δεν έλιωσε το χέρι της γιατί θα σας γελάσω και δεν θέλω. *** Προσκυνάτε

Έλα να προσκυνάμε!

χωρίς ερωτήσεις, παρακαλώ. *** Κωλόχαρτος: "Με τον Τσίπρα πρωθυπουργό δεν μπορεί να αναπτυχθεί η ελληνική οικονομία." *** Γι' αυτό φτιάχνουν όλοι οφσόρ, Άδωνί μου; *** Φοβούνται τον Τσίπρα; *** Παναπεί, αν βγει ο Κούλης, οι οφσόρ θα μετακομίσουν στην Ελλάδα, έτσι; *** Πρώτη και καλύτερη θα φέρει την δική της η κυρα-Κούλαινα, η Γκραμπόβσκι, ε; *** Μήπως είπες μαλακία πάλι, Άδωνί μου; *** (Αυτό το "...νί μου" είναι λες και μιλάω ποδανά, γαμώτο!) *** Έλιωσε ο χρόνος και να που ήρθαμε ως εδώ, σαν μέσα σε κρυφό διαστημικό σταθμό. *** Αληθεύει ότι ο Μπογδάνος ανέλαβε διευθυντής προγράμματος στον "Θέμα FM"; *** Κωνασταντίνε μου, συγχαρητήρια! *** Το ήξερα εγώ ότι οι πραγματικές αξίες δεν χάνονται. *** Θέμος και Χατζηνίκος δεν αφήνουν κανέναν μαλάκα άστεγο. *** Όποιο σκουτί απολύεται, σ' αυτούς καταλήγει. *** Μπογδάνος: "Από την τηλεόραση αποφάσισα να αποσυρθώ με δική μου επιλογή καθώς ο δρόμος τού διανοούμενου είναι ένας μοναχικός δρόμος." *** Αυτό. *** Έπαθε διανόηση το παιδί. *** Κωνσταντίνε, εσύ πάρε τον δρόμο τού σαλεμένου, να συναντάς κόσμο. *** Έρωτα διαπλανητικό εκπέμπει η καρδιά σου και με ταξί διαστημικό θα 'ρθώ στην αγκαλιά σου. *** Πώς την είδατε την άλλη, που γέννησε χωρίς να πάρει χαμπάρι κανένας επί εννιά μήνες ότι ήταν έγκυος; *** Συγγνώμη, υπάρχει φιλμάκι στο Youtube "Πώς να γεννήσεις μόνη σου στο σπίτι"; *** Φιλμάκι "Πώς να πηδηχτείς χωρίς να γκαστρωθείς" δεν υπάρχει; *** Επιμένετε ότι δεν πρέπει να μπει μάθημα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία; *** Σας βλέπω, προτιμάτε τα θρησκευτικά. *** Συμπαθητικό παλληκάρι ο κρίνος, δεν λέω... *** ...αλλά άμα δείτε την κόρη σας γκαστρωμένη στο ξεκούδουνο, μη πιστέψετε ότι μύριζε κρινάκια. *** Αχλαδιές κούναγε. *** Στον Πλούτωνα, τον Δία, τον Ουρανό, τον Ποσειδώνα και τον Άρη, μαζί όλοι παρέα κάνουμε βόλτες γύρω-γύρω απ' το φεγγάρι. *** Μαραντζίδης: "Ο ΣυΡιζΑ από νεοκομμουνιστικός λύκος γίνεται σταδιακά ένα άκακο σοσιαλιστικό αρνί." *** Στον Καλύβα το είπες; *** Και δεν σε έδειρε; *** Νίκο μου, τί λες και σε είχα σε εκτίμηση; *** Άκακα αρνιά οι νεοσταλίνες; *** Αυτοί θα κάνουν την Μακρόνησο γκουλάγκ αν ξαναβγούν. *** Έχεις δει πώς γυαλίζει το μάτι τού Κατρούγκαλου; *** Αμετανόητος κομμουνιστής, ο αλήτης! *** Ετούτο πάλι με τον Γιούνκερ, πώς το εξηγείτε; *** Να τον υποδέχεται ο Αλέξης με αγκαλιές και να του κάνει

Ευτυχισμένα χρόνια

μούτρα ο Κούλης; *** Τα ύστερα του κόσμου. *** Μελετάμε τους πλανήτες κι όλους τους αστερισμούς, τους πολέμους και τις ήττες και τους δύσκολους χρησμούς. *** Πολύ μπέρδεμα, ρε παιδιά. *** Για να μαζευτούν από δω οι δεξιοί κι από κει οι αριστεροί, να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά. *** Άντε, γιατί σε λίγο βλέπω Βορίδη με πλακάτ "Γιούνκερ μπινέ, πότε γράφτηκες στην ΚΝΕ". *** Μπάυ δε γουαίυ, ποιος από σας είδε την ομιλία Γιούνκερ στην βουλή, να ρωτήσω κάτι; *** Εκεί που είπε "Πρέπει οπωσδήποτε μια κι έξω να εκριζωθεί η διαφθορά", κοίταξε λοξά τον Κούλη ή έτσι μου φάνηκε; *** Ήξερα ότι οι κρητικοί οδηγούν από τα πέντε και πυροβολούν από τα τέσσερα. *** Τώρα έμαθα ότι μπεκρουλιάζουν από τα έξι. *** Ακούς εκεί, έξι χρονών σκατό και άδειασε την τσότρα. *** Πάλι καλά που το προλάβανε πριν μπει στ' αμάξι να πάει να καθαρίσει τον γκόμενο της αδερφής του. *** Με τραγουδάνε οι τρελοί και οι αλήτες, καταραμένη είμαι φυλή, με μιαν εξόριστη ψυχή σ' άλλους πλανήτες. *** Το ιστολόγιο σας θύμισε σήμερα ότι εμείς οι έλληνες είχαμε εξαπανέκαθεν μια ανησυχία για το τι συμβαίνει έξω από τούτη την γη που την πατούμε. *** Γι' αυτό, άλλωστε, σε τούτον εδώ τον τόπο ευδοκιμούν τα ούφο. *** Το σημερινό φωτοκουίζ είναι από τα δυσκολώτερα που έχω βάλει, το ξέρω. *** Είναι σχεδόν αδύνατον να αναγνωρίσει κανείς στον γοητευτικώτατο αυτό νεαρό τον κατοπινό πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας, που έμεινε γνωστός με το παρανόμι "Μπουλντόζας". *** Ναι, είναι ο Μιλτιάδης Έβερτ, τον οποίο βλέπετε και στην τελευταία φωτογραφία με τον Ανδρέα Ανδριανόπουλο αριστερά του. *** Εδώ είμαστε στο 1987 και ο Έβερτ είναι δήμαρχος αθηναίων. *** Το 1987 είναι η χρονιά που οι ιρλανδοί U2 κυκλοφορούν το πέμπτο τους άλμπουμ, το οποίο επρόκειτο να αναδειχθεί σε ένα από τα σημαντικώτερα ροκ άλμπουμ όλων των εποχών, έχοντας πουλήσει πάνω από 25 εκατ. αντίτυπα παγκοσμίως. *** Φυσικά, μιλάμε για το περίφημο "The Joshua Tree", το οποίο βρίσκεται ήδη στο πλατώ και με τους ήχους τού οποίου θα σας αποχαιρετήσω σήμερα. *** Για όσους δεν το ξέρουν, να σημειώσω ότι το Joshua Tree είναι εθνικό πάρκο τής Καλιφόρνιας, στα ανατολικά τού Λος Άντζελες, γεμάτο με joshua trees, κοινώς γιούκες. *** Απολαύστε την μουσική στα καλύτερά της και τον Μπόνο όπως ήταν πριν καταντήσει η τωρινή καρικατούρα που ξέρουμε. *** Καλό σαββατοκύριακο σε όλους! ***

ΟΠΑΠ: Η μεθόδευση του ξεπουλήματος (5)

Λέγαμε τις προάλλες ότι ο ΟΠΑΠ χαρακτηριζόταν -και δικαίως- ως "η κότα με τα χρυσά αβγά" τού δημοσίου. Όχι μόνο έφτασε να γίνει η πλέον κερδοφόρα εταιρεία τής χώρας (παρά τα δεκάδες εκατομμύρια που σκορπούσε αφειδώς σε χορηγίες και "κοινωνικές δράσεις") αλλά είχε στρωμένο τον δρόμο για νέα πεδία κερδοφορίας, τόσο με τις άδειες για τις 35.000 παιγνιομηχανές όσο και με την σχεδιαζόμενη είσοδό του στον διαδικτυακό τζόγο, ενώ δεν πρέπει να παραβλέπουμε την σημασία της εξασφαλισμένης ως το 2030 μονοπώλησης του χώρου.

Πολύφερνη νύφη ο ΟΠΑΠ, λοιπόν, με όλα τούτα τα προικιά αλλά με ένα πρόβλημα: η αξία όλων αυτών των προικιών ανέβαζε την πραγματική του αξία και υποχρέωνε τον ενδιαφερόμενο αγοραστή του να βάλει βαθειά το χέρι στην τσέπη. Έτσι, αν η κυβέρνηση ήθελε ντε και καλά να πουλήσει τον οργανισμό, έπρεπε να βρει τρόπο να αποτιμηθεί η αξία του χαμηλά. Έπρεπε, δηλαδή, να υποτιμήσει η ίδια το δικό της περιουσιακό στοιχείο. Και, μάλιστα, αυτή η υποτίμηση θα έπρεπε να γίνει με επίσημο τρόπο ώστε να μη φανεί ως αυθαίρετη. Ο ΟΠΑΠ θα έπρεπε να υποτιμηθεί τεκμηριωμένα, ώστε να μη μπορεί κανείς να κατηγορήσει τους πωλητές για καταστρατήγηση των κανόνων τής αγοράς εις βάρος τής δημόσιας περιουσίας.

21/6/2012: Ορκωμοσία κυβέρνησης Σαμαρά. Πρώτη σειρά δεξιά ο υφυπουργός αθλητισμού Γιάννης Ιωαννίδης.

Στις 17 Ιουνίου 2012 η Νέα Δημοκρατία κερδίζει τις εκλογές και, με την βοήθεια τόσο του ΠαΣοΚ όσο και της Δημοκρατικής Αριστεράς, ο Αντώνης Σαμαράς σχηματίζει κυβέρνηση, η οποία ορκίζεται στις 21 του μηνός. Ο Σαμαράς επιθυμεί διακαώς να ανακοινώσει όσο γίνεται πιο σύντομα κάποια μεγάλη αποκρατικοποίηση, ελπίζοντας ότι έτσι θα στείλει ένα μήνυμα τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στις αγορές, το οποίο θα αντιστρέψει το δυσμενές κλίμα στην ελληνική οικονομία. Ο ίδιος θα προτιμούσε αυτή η ανακοίνωση να αφορά την ΔΕΗ αλλά εκεί τα πράγματα είναι πολύπλοκα και δεν μπορεί να υπάρξει σύντομη εξέλιξη. Έτσι, στρέφεται στον ΟΠΑΠ.

Δυστυχώς για τον Σαμαρά, ανάμεσα στα μέλη αυτής τής κυβέρνησης βρίσκεται και ο πασίγνωστος ως πρώην προπονητής μπάσκετ τού Άρη Θεσσαλονίκης Γιάννης Ιωαννίδης, ο οποίος αναλαμβάνει το πόστο τού υφυπουργού αθλητισμού. Τρεις ημέρες μετά την ορκωμοσία του, ο Ιωαννίδης δίνει συνέντευξη στον Βήμα FM, όπου καλείται να απαντήσει και για τον ΟΠΑΠ. Ο Ιωαννίδης αδειάζει κανονικά τον Σαμαρά, παρ' ότι διευκρινίζει ότι διατυπώνει την δική του προσωπική άποψη:

Ο ΟΠΑΠ δεν πρέπει να αποκρατικοποιηθεί. (...) Ο ΟΠΑΠ αποφέρει στο δημόσιο περίπου 800 εκατ. ευρώ το χρόνο. Με τα νέα παιγνίδια εκτιμώ ότι τα ετήσια κέρδη του Οργανισμού θα πλησιάσουν το ένα δισ. ευρώ. (...) Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί η αποκρατικοποίηση να προχωρήσει με βάση την χρηματιστηριακή αποτίμηση του Οργανισμού. (...) Μόνο αν το τίμημα εξαγοράς είναι πολύ μεγάλο θα πρέπει να πουληθεί σε ιδιώτες. Αν έρθει ένας ιδιώτης και μας δώσει τα προβλεπόμενα κέρδη της επόμενης επταετίας τότε μπορούμε να το συζητήσουμε. (...)

Με απλά λόγια, σύμφωνα με τον Ιωαννίδη, ο ΟΠΑΠ πρέπει να αποτιμηθεί κάπου ανάμεσα στα 5,5 και στα 7 δισ. ευρώ. Όσο κι αν αυτά τα ποσά έκαναν τον Σαμαρά να ανατριχιάσει, ο Ιωαννίδης όχι μόνο δεν λέει κουταμάρες αλλά είναι μάλλον μετριοπαθής. Για παράδειγμα, στις 20 Απριλίου 2018 η καναδική Star's Group έδωσε 2,5 δισ. στερλίνες για να αγοράσει την βρεττανική Sky Betting and Gaming, η οποία κατά το 2017 σημείωσε κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων 146 εκατ. στερλίνες (*). Δηλαδή, οι καναδοί πλήρωσαν 17 φορές τα ετήσια κέρδη τής SBG για να την αποκτήσουν. Πόσα θα έδιναν για τον ΟΠΑΠ, ο οποίος όχι μόνο είναι μεγαλύτερος αλλά έχει και το μονοπώλιο στην χώρα;

Δυστυχώς για μας, ο ΟΠΑΠ δεν αποτιμήθηκε ούτε με βάση τα πραγματικά περιουσιακά του στοιχεία ούτε με βάση τα μελλοντικά έσοδά του ούτε με τα ήδη καπαρωμένα δικαιώματα επέκτασης σε έναν χώρο του οποίου κατείχε τα αποκλειστικά δικαιώματα εκμετάλλευσης. Αποτιμήθηκε με βάση την τιμή τής μετοχής του, η οποία είχε κατρακυλήσει μετά την αύξηση της φορολογίας από 20% σε 30% (όπως λέγαμε τις προάλλες), σε περιβάλλον ενός χρηματιστηρίου που υποχωρούσε σταθερά επί σχεδόν τέσσερα χρόνια.

Φυσικά, δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι η πρεμούρα των μνημονιακών κυβερνήσεων για ιδιωτικοποιήσεις είχε ανοίξει την όρεξη του -ντόπιου και ξένου- κεφαλαίου, το οποίο συμπίεζε με κάθε δυνατό τρόπο τιμές μετοχών με στόχο ακριβώς να υποτιμηθούν και να υπάρξει ένα πραγματικό πλιάτσικο δημόσιων περιουσιακών στοιχείων. Ας θυμηθούμε εδώ ότι στις αρχές τού 2011 η μετοχή τού ΟΠΑΠ έπαιζε στα 16 ευρώ αλλά μέσα στο 2012 έπεσε ως και τα 4 ευρώ.

Τελικά, όταν τον Απρίλιο του 2013 η μετοχή κινιόταν περί τα 6,9 ευρώ, οι αρμόδιοι "σύμβουλοι" (ΤΑΙΠΕΔ, Εθνικής Τράπεζας και Ντώυτσε Μπανκ) εκτίμησαν ως ικανοποιητική τιμή τα 5,79 ευρώ, αποτιμώντας έτσι ολόκληρο τον ΟΠΑΠ σε 1,8 δισ. περίπου. Πριν λίγους μόνο μήνες ο οργανισμός πλήρωσε κάπου ένα δισ. για τις άδειες των παιγνιομηχανών και για την παράταση του μονοπωλίου του αλλά οι "σύμβουλοι" αποτιμούν το σύνολο της πλέον κερδοφόρας εταιρείας τής χώρας στο 1,8 δισ. μόλις. Το ΤΑΙΠΕΔ όρισε και ανεξάρτητο εκτιμητή, την Duff & Phelps, η οποία αποτίμησε την μετοχή λίγο ψηλότερα, στα 6,17 ευρώ. Από την δική τους πλευρά, οι τράπεζες έκαναν τις δικές τους εκτιμήσεις, για λογαριασμό των πελατών τους, βάζοντας καθεμιά την δική της τιμή-στόχο: η Citi όρισε τα 6,80 ευρώ, η Πειραιώς τα 7, η Goldman Sachs τα 7,41 και η Eurobank έφτασε στα 7,70 ενώ η γαλαντόμα Marfin σκαρφάλωσε στα 7,90 ευρώ.

Τελικά, η εταιρεία που πήρε την δουλειά, η Emma Delta, πρόσφερε 5,91 ευρώ ανά μετοχή, δίνοντας συνολικά 652 εκατ. ευρώ για το ένα τρίτο τού ΟΠΑΠ. Δηλαδή, ο υπερκερδοφόρος οργανισμός αποτιμήθηκε κάτω από τα δύο δισ., ενώ καμμία σοβαρή εκτίμηση δεν τον υπολόγιζε κάτω από τα 4,5 δισ. ευρώ. Πώληση εταιρείας τζόγου στο τετραπλάσιο των ετήσιων κερδών της (και δη με εγγυημένο μονοπώλιο) δεν μπορεί να μη χαρακτηριστεί ως πρώτης τάξεως ευκαιρία για τον αγοραστή και δεν γίνεται να μη μας θυμίσει το παλιό "το αφεντικό τρελάθηκε και τα έβαλε όλα τζάμπα".

[Γράφημα: Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 6/10/2013]

Παρά ταύτα, μετά την πώληση το ΤΑΙΠΕΔ έσπευσε να πανηγυρίσει για το "πολύ καλό τίμημα", εκτιμώντας ότι αντιστοιχούσε σε 18,6 φορές στα εκτιμώμενα κέρδη τής τρέχουσας χρήσης. Στην ανακοίνωσή του, το υπερταμείο τόνισε χαρακτηριστικά:

Εάν δεν ιδιωτικοποιείτο ο ΟΠΑΠ, το Δημόσιο θα εισέπραττε μέρισμα (για τη χρήση του 2013) ύψους μόνο 13 εκατ. ευρώ, ενώ για τη δεκαετία θα εισέπραττε μόλις 360 εκατ. ευρώ, δηλαδή το 50% περίπου του ποσού που εισπράττει με την αποκρατικοποίηση.

Αν πάρετε ένα κομπιουτεράκι, θα διαπιστώσετε ότι το ΤΑΙΠΕΔ εκτίμησε πως τα κέρδη του ΟΠΑΠ μέσα στο 2013 θα κυμαίνονταν περί τα 35 εκατ. ευρώ. Όμως, τα μεγάλα οικονομικά μυαλά τού υπερταμείου έπεσαν λίγο έξω: τα κέρδη τού 2013 ξεπέρασαν τα 141 εκατ., του 2014 άγγιξαν τα 200 εκατ. και το 2015 έφτασαν τα 210 εκατ. ευρώ. Κι επειδή είναι λίγο δύσκολο να πιστέψουμε ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι άσχετοι, έχουμε κάθε δικαίωμα να πιστεύουμε ότι η παραγματικότητα διαστρεβλώθηκε επίτηδες, προκειμένου να διευκολυνθεί το ξεπούλημα.

Επίλογος. Οι πάσης μορφής και αποχρώσεως θιασώτες τής ανοιχτής οικονομίας λένε πως η αγορά αποτελεί τον ασφαλέστερο κριτή των πάντων. Αυτό ο "ασφαλέστερος κριτής", λοιπόν, έκρινε πως όσα έλεγαν το ΤΑΙΠΕΔ και η κυβέρνηση ήσαν μπούρδες, αφού η τιμή τής μετοχής τού ΟΠΑΠ ξεπέρασε τα δέκα ευρώ πριν βγει το 2013, προσδιορίζοντας έτσι την χρηματιστηριακή αξία τής εταιρείας, ακόμη και στο πεθαμένο ελληνικό χρηματιστήριο, πάνω από τα 3,3 δισ., ήτοι 65% πάνω από το "πολύ καλό τίμημα" του Μαΐου...

Δεν τελειώσαμε ακόμη. Υπομονή ως την Δευτέρα και θα συνεχίσουμε.

-----------------------------------------
(*) "Canadian gambling firm buys Sky Betting and Gaming for £2.5bn", Guardian, 21/4/2018. Τα οικονομικά στοιχεία τής SPG τα βρήκα στο "Sky Betting & Gaming Annual Report 2017".

ΟΠΑΠ: Η μεθόδευση του ξεπουλήματος (4)

Βρισκόμαστε στις αρχές τού 2013 και η διαδικασία πώλησης των τελευταίων μετοχών τού ΟΠΑΠ που έχει στα χέρια του το δημόσιο, μπαίνει σιγά-σιγά στην τελική ευθεία εν μέσω έντονων πολιτικών αντιπαραθέσεων. Ο ΣυΡιζΑ, ως αξιωματική αντιπολίτευση που προαλείφεται για νίκη στις επόμενες βουλευτικές εκλογές, προσπαθεί να χαλάσει τις κολιγιές, τις οποίες φαίνεται να στήνει η Νέα Δημοκρατία με ισχυρούς επιχειρηματίες. Φυσικά, στο στόχαστρο της Κουμουνδούρου μπαίνει και η πώληση του ΟΠΑΠ.

15/10/2015: "Ήταν μια δύσκολη συνάντηση" θα πει ο υπουργός περιβάλλοντος Πάνος Σκουρλέτης μετά την
συνάντησή του με τον πρόεδρο της ΑΕΚ Δημ. Μελισσανίδη, όπου συζήτησαν για το νέο γήπεδο της ΑΕΚ.

Η κόντρα των δυο κομμάτων για τον ΟΠΑΠ είχε αρχίσει μερικούς μήνες νωρίτερα, όταν στις 13 Σεπτεμβρίου 2012 ο τότε εκπρόσωπος τύπου τού ΣυΡιζΑ Πάνος Σκουρλέτης έκανε μια πολύ δηκτική ανακοίνωση:

Πέρυσι στη ΔΕΘ ο κ. Σαμαράς, ως αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, αναφερόμενος στην πώληση του ΟΠΑΠ, έλεγε: «όταν πουλάς σε μια τιμή διπλάσια ή τριπλάσια από τα καθαρά κέρδη ενός οργανισμού, μιας εταιρίας, τότε δεν πουλάς, χαρίζεις». Σήμερα ο κ. Σαμαράς, ως Πρωθυπουργός, ετοιμάζεται να «χαρίσει» το ποσοστό του ΟΠΑΠ που κατέχει το ελληνικό δημόσιο, αποστερώντας το από τα αντίστοιχα έσοδα, σε μια περίοδο άγριας περικοπής των εισοδημάτων και συρρίκνωσης των κοινωνικών δαπανών, στο όνομα της μείωσης των ελλειμμάτων. Την ίδια στιγμή της υποτιθέμενης διαπραγμάτευσης ανάμεσα στους τρεις αρχηγούς που συναποτελούν την μνημονιακή συγκυβέρνηση, ώστε να καταστούν «λιγότερο επώδυνα» τα νέα μέτρα, επιχειρείται να υλοποιηθεί μία πώληση που θα βλάψει το ελληνικό δημόσιο και σκανδαλωδώς θα ευνοήσει τους μελλοντικούς αγοραστές της επιχείρησης. Είμαστε μπροστά σε μια ακόμη πράξη του διαρκούς εγκλήματος που συντελείται σε βάρος της ελληνικής οικονομίας.

Παρ' ότι η διαδικασία πώλησης είναι σε πλήρη εξέλιξη, δυο πράγματα αρχίζουν να ξεκαθαρίζουν. Πρώτον, ότι το προβάδισμα το έχει ο Δημήτρης Μελισσανίδης και, δεύτερον, ότι χαμένος από την όλη ιστορία θα βγει ο Σωκράτης Κόκκαλης, η Intralot του οποίου κάνει μια χαρά δουλειές με τον ΟΠΑΠ. Οι βολές τού ΣυΡιζΑ στρέφονται κυρίως κατά του Αντώνη Σαμαρά λόγω της διαπιστωμένα καλής σχέσης του με τον Μελισσανίδη. Δικηγόρος τού Μελισσανίδη είναι ο στενός φίλος και σύμβουλος του πρωθυπουργού Φαήλος Κρανιδιώτης ενώ ο ίδιος ο Μελισσανίδης δεν διστάζει να δηλώνει προσωπικός φίλος τού Σαμαρά. Έτσι, ο ΣυΡιζΑ βλέπει στο πρόσωπο του Μελισσανίδη ένα ακόμη ανάχωμα που προσπαθεί να στήσει η Νέα Δημοκρατία προκειμένου να αποτρέψει την νίκη τού κόμματος στις επόμενες εκλογές, εφ' όσον θεωρεί δεδόμενο πως περαιτέρω ισχυροποίηση του "Τίγρη" θα του επιτρέψει να μπει και στον χώρο των ΜΜΕ.

Από την πλευρά της, η Νέα Δημοκρατία αφήνει να εννοηθεί ότι η αξιωματική αντιπολίτευση κοντράρει τον Μελισσανίδη επειδή θέλει να στηρίξει τον Κόκκαλη. Βέβαια, τέτοια πράγματα δεν μπορούν να ειπωθούν από επίσημα χείλη αλλά μπορούν να γραφτούν ως εκτιμήσεις ορισμένων "έγκριτων" αναλυτών. Η παραφιλολογία που αναπτύσσεται ενοχλεί την Κουμουνδούρου. Έτσι, στις 14 Φεβρουαρίου 2013, ο υπεύθυνος της πολιτικής στρατηγικής τού ΣυΡιζΑ Γιάννης Δραγασάκης αναλαμβάνει να ξεκαθαρίσει τα πράγματα, δηλώνοντας ότι ο ΣυΡιζΑ αντιτίθεται στην πώληση όποιο κι αν είναι το τίμημα και ζητάει από την κυβέρνηση να εκχωρήσει τις μετοχές τού ΟΠΑΠ στα ασφαλιστικά ταμεία, διασφαλίζοντας έτσι την βιωσιμότητά τους.

Νερό στον μύλο τής αντιπαράθεσης ρίχνει και η ιστορία με τον τεχνολογικό πάροχο του ΟΠΑΠ. Στις 30 Ιουλίου 2010 ο Οργανισμός προκηρύσσει διεθνή διαγωνισμό για "προμήθεια λογισμικού, εξοπλισμού, υπηρεσιών υλοποίησης, την εκπαίδευση, θέση σε παραγωγική λειτουργία, συντήρηση, τεχνική διαχείριση συστημάτων, διαχείριση εφαρμογών και υποστήριξη επιχειρησιακής λειτουργίας, που αφορούν στη λειτουργία τόσο των παιχνιδιών και δραστηριοτήτων που ήδη διεξάγονται από την ΟΠΑΠ Α.Ε., όσο και αυτών στα οποία ενδέχεται να δραστηριοποιηθεί η ΟΠΑΠ Α.Ε. μελλοντικά". Στις 8 Φεβρουαρίου 2011 δημοσιεύεται η σχετική πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, στην οποία ανταποκρίνονται τρεις υποψήφιοι. Στις 4 Ιουλίου 2011 προεπιλέγονται δύο από τους τρεις, οι οποίοι καταθέτουν τις προσφορές τους στις 10 Οκτωβρίου 2011. Σημειώστε τις ημερομηνίες πριν συνεχίσουμε.

Ο ένας από τους δυο υποψηφίους που προεπιλέχτηκαν ήταν η εταιρεία Intralot, συμεφερόντων Σωκράτη Κόκκαλη. Ο άλλος ήταν η κοινοπραξία GTech Corporation και GTech Global Services Corporation Ltd, εταιρείες τού ιταλικού κολοσσού Lottomatica, με τον οποίο συνεργάζεται ο Δημήτρης Μελισσανίδης. Τον Ιούλιο του 2012, το Δ.Σ. του ΟΠΑΠ αποφασίζει να δώσει την δουλειά στην Intralot. Ουσιαστικά, δηλαδή, η Intralot θα ανανεώσει την σύμβαση που ήδη έχει με τον ΟΠΑΠ και η οποία πρόκειται να λήξει τον Ιούλιο της επόμενης χρονιάς. Στις 7 Αυγούστου 2012, ο Κώστας Λουρόπουλος διορίζεται πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΠΑΠ, με απόφαση του υπουργού οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα.

Ο καιρός περνάει και ο Λουρόπουλος δεν φέρνει στο Δ.Σ. την σύμβαση με την Intralot για έγκριση, ώστε να ακολουθήσουν οι υπογραφές. Καθώς η διαδικασία πώλησης του οργανισμού τρέχει, ο Κόκκαλης έχει κάθε λόγο να ανησυχεί από την καθυστέρηση αυτή. Αν πουληθεί ο ΟΠΑΠ στον Μελισσανίδη πριν τις υπογραφές, κανένας δεν πρόκειται να ανανεώσει την σύμβαση με την Intralot. Από την άλλη, Μελισσανίδης και Κοπελούζος απειλούν με πόλεμο αν υπογραφεί οποιαδήποτε σύμβαση πριν την ολοκλήρωση της πώλησης του οργανισμού, εκτιμώντας ότι, με την σύμβαση στα χέρια του, ο Κόκκαλης ισχυροποιεί την θέση του ως υποψήφιος αγοραστής. Τα εξώδικα πάνε κι έρχονται και ο Λουρόπουλος δέχεται βολές από παντού. Τελικά, στις 19 Ιουνίου 2013 το Δ.Σ. του οργανισμού αποφασίζει οριστικά την υπογραφή τής σύμβασης, η οποία έχει αναδρομική ισχύ από 1/4/2013 και διάρκεια ως τις 30/6/2018. Πάντως, ο Λουρόπουλος φροντίζει να μην αφήσει ούτε τον Μελισσανίδη παραπονεμένο. Μια βδομάδα αργότερα, το Δ.Σ. του ΟΠΑΠ επιλέγει ως στρατηγικό εταίρο για την ανάπτυξη των τυχερών παιχνιδιών τού οργανισμού μέσω διαδικτύου, την GTech.

Το πρώτο δελτίο ΠροΠο στην ιστορία, με 12 αγώνες και 2 αναπληρωματικούς

Όλα αυτά προκαλούν την μήνη τού Δημήτρη Κοντομηνά, ο οποίος επίσης ενδιαφέρεται για τον ΟΠΑΠ, σε συνεργασία με την βρεττανική εταιρεία στοιχημάτων William Hill. Ξαφνικά, ο Alpha βγάζει στον αέρα "αποκαλυπτικά" ρεπορτάζ για τις στενές σχέσεις του ΟΠΑΠ με Μελισσανίδη και Κόκκαλη. Παράλληλα, σε διάφορα ΜΜΕ (ηλεκτρονικά και μη) διατυπώνεται η εκτίμηση ότι ο Σαμαράς προσπάθησε να μη δυσαρεστήσει κανέναν από τους δυο καλούς του φίλους. 

Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα, η διαδικασία πώλησης του ΟΠΑΠ συνεχίζεται. Κι εμείς θα ασχοληθούμε με αυτήν, αφήνοντας στην άκρη τις εικοτολογίες περί του ποιος είναι φίλος με ποιον. Δεν θα βγάλουμε άκρη μ' αυτά. Για παράδειγμα: δεν ξέρω πόσο καλοί φίλοι μπορεί να είναι ο Σωκράτης Κόκκαλης με τον Αντώνη Σαμαρά αλλά ξέρω ότι το καταστατικό τής Intracom το έχει συντάξει το δικηγορικό γραφείο του Κώστα Σημίτη...

ΟΠΑΠ: Η μεθόδευση του ξεπουλήματος (3)

Καλοκαίρι 1999. Η χρηματιστηριακή τρέλα των ελλήνων βρίσκεται στο αποκορύφωμά της. Μπορεί να μην έχουν εφευρεθεί ακόμη τάμπλετ και σμάρτφον αλλά δεν υπάρχει παραλία δίχως λουόμενους με λάπτοπ κάτω από ομπρέλλες, να παρακολουθούν τις συνεδριάσεις τής Σοφοκλέους και να δίνουν τηλεφωνικά εντολές αγοράς και πώλησης μετοχών, έστω και με Nokia-3310. Από τις αρχές Αυγούστου μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου ο δείκτης αυξάνεται εξωπραγματικά κατά 50% και στις 21 του μηνός γράφει το ιστορικό του ρεκόρ στις 6.484,38 μονάδες. Μόνο που την επομένη αρχίζει η πτώση και την μεθεπομένη, εκείνη την "μαύρη Πέμπτη", αρχίζει η κατρακύλα. Μέχρι το μεσημέρι τής επόμενης μέρας, ο δείκτης θα έχει χάσει 17% σε σχέση με το ρεκόρ τής Τρίτης. Μέσα στην επόμενη χρονιά θα χάσει άλλο ένα 38,77% κι ως τα τέλη τού 2001 θα έχει πέσει συνολικά κατά 60%.

Λωζάννη, 5/9/1997. Ο Σάμαρανκ ανακοινώνει την ανάθεση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 στην Αθήνα
και η ελληνική αποστολή πανηγυρίζει. Μπροστά: Θεόδωρος Αγγελόπουλος, Γιάννα Δασκαλάκη-Αγγελοπούλου,
Ανδρέας Φούρας. Πίσω τους: Δημήτρης Αβραμόπουλος, Γιώργος Παπανδρέου, Γιάννης Σγουρός.

Η κυβέρνηση Σημίτη κάνει ό,τι μπορεί για να μη συνθλιβεί από ενδεχόμενη έκρηξη όσων βλέπουν τις αποταμιεύσεις τους να γίνονται καπνός. Η πρωτοχρονιά τού 2001 βρίσκει τον δείκτη στις 3.265 μονάδες και οι προβλέψεις μιλάνε για περαιτέρω πτώση. Εκείνο το "χρυσό" 1999, η συνολική αξία των χρηματιστηριακών συναλλαγών ήταν 58 τρισ. δραχμές (κάπου 170 δισ. ευρώ) αλλά το 2000 έφτασε μόλις τα 34 τρισ. δραχμές (100 δισ. ευρώ). Μέσα στο 2001 πρέπει να γίνει κάτι για να μη σβήσει τελείως η χρηματιστηριακή αγορά. Το ενδιαφέρον των "επενδυτών" πρέπει να αναζωπυρωθεί επειγόντως. Έτσι, το οικονομικό επιτελείο τής κυβέρνησης αρχίζει να σπρώχνει στην Σοφοκλέους τα "βαρειά χαρτιά" τού κράτους. Η αρχή γίνεται τον Απρίλιο με τον ΟΠΑΠ. Λίγο πριν βγει η χρονιά, θα ακολουθήσει και η ΔΕΗ. Η είσοδος ΟΠΑΠ και ΔΕΗ αλλά και της Motor Oil βοηθάει να κρατηθούν οι συναλλαγές στα 16,4 τρισ. δραχμές (48 δισ. ευρώ). Ο ΟΠΑΠ βρέθηκε στην πρώτη πεντάδα από πλευράς αντλήσεως κεφαλαίων, αποκομίζοντας 32 δισ. δραχμές (93 εκατ. ευρώ) από το σπρώξιμο του 5,4% των μετοχών του.

Το 2001, ο ΟΠΑΠ κατέγραψε αύξηση των εσόδων του κατά 24,2% σε σχέση με το 2000 και τριπλασιασμό τους σε σχέση με το 1999, σημειώνοντας εκρηκτική αύξηση του τζίρου του, ο οποίος έφτασε το 1,8 δισ. ευρώ, ήτοι 24% πάνω από την προηγούμενη χρονιά. Η τεράστια αυτή αύξηση οφείλεται κυρίως στο "Πάμε Στοίχημα", που ξεκίνησε μέσα στο 2000 και έφερε το 73% των εσόδων τής εταιρείας το 2001. Έτσι, ο οργανισμός αναδείχθηκε σε μια από τις πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις τής χώρας, με κέρδη 374 εκατ. ευρώ, κατά 14,4% αυξημένα ως προς το 2000 και κατά 82% ως προς το 1999.

Για να τραβήξει το ενδιαφέρον των επενδυτών, η τιμή εισαγωγής τής μετοχής στο χρηματιστήριο ορίστηκε στα 5,5 ευρώ. Αυτή η τιμή διαμόρφωνε την χρηματιστηριακή αξία τής εταιρείας στο 1,76 δισ. ευρώ, ήτοι λίγο κάτω από τον τζίρο και λίγο κάτω από το πενταπλάσιο των κερδών εκείνης της χρονιάς. Ήταν σαν να έλεγες του επενδυτή ότι, αγοράζοντας μετοχές τού ΟΠΑΠ, τα χρήματά του θα είχαν ετήσια απόδοση πάνω από 20%. Φυσικά, η διάθεση θα μπορούσε να γίνει άνετα και με την διπλάσια τιμή αλλά, όπως είπαμε, η κυβέρνηση δεν ενδιαφερόταν τότε να μαζέψει χρήμα. Ενδιαφερόταν πρωτίστως να αναζωπυρώσει την κίνηση στο χρηματιστήριο και να φρενάρει κάπως τις μουρμούρες μεταξύ των απογοητευμένων μικροεπενδυτών.

Με τούτα και μ' εκείνα, η κατάσταση έμεινε υπό σχετικό έλεγχο, αν και ο δείκτης συνέχισε να πέφτει ως τον Μάρτιο του 2003, όταν βρέθηκε στις 1.467 μονάδες. Τότε άρχισε και πάλι να τραβάει την ανηφόρα, χάρη κυρίως στις αόριστες ελπίδες που γεννούσε η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων τής Αθήνας. Ελπίδες που έμειναν ζωντανές ακόμη και μετά την λήξη των Αγώνων, αφού η πλειοψηφία τού κόσμου είχε πειστεί πως αυτοί οι Αγώνες θα γίνονταν η μήτρα ενός νέου ελληνικού θαύματος. Ελπίδες που οι ίδιες οι κυβερνήσεις φρόντιζαν να τροφοδοτούν με τον γνωστό αλλά πάντα αποδοτικό τρόπο τους. Για παράδειγμα, η κυβέρνηση Σημίτη προχώρησε σε δεύτερη μετοχοποίηση του ΟΠΑΠ το 2002 (έσοδα 508 εκατ. ευρώ) αλλά και σε τρίτη το 2003 (έσοδα 736 εκατ. ευρώ). Το 2005 ήταν η σειρά τής κυβέρνησης Καραμανλή: τέταρτη μετοχοποίηση, με έσοδα 1,26 δισ. ευρώ. Κάπως έτσι, λοιπόν, το 66% των μετοχών τού ΟΠΑΠ έκανε φτερά και το δημόσιο έβαλε στα ταμεία του κάπου 2,6 δισ. ευρώ.

Παρένθεση. Όταν το ΠαΣοΚ κέρδισε εκείνες τις δραματικές εκλογές τού 2000, η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με την καθυστέρηση στην υλοποίηση των ολυμπιακών έργων και τα προβλήματα που παρουσιάζει η χρηματοδότησή τους. Μετά από ταραχώδη σύσκεψη των υπουργών οικονομικών Γιάννου Παπαντωνίου, ΠεΧωΔΕ Κώστα Λαλιώτη, πολιτισμού Ελισσάβετ Παπαζώη και των αρμοδίων υφυπουργών Πάχτα, Βερελή και Φούρα, η Παπαζώη ανακοινώνει ότι το κόστος των έργων θα καλυφθεί με την μετοχοποίηση του ΟΠΑΠ. Σύμφωνα με απολογισμό που έκανε η κυβέρνηση Καραμανλή, οι Ολυμπιακοί Αγώνες κόστισαν 9 δισ. ευρώ "χωρίς να συμπεριλαμβάνονται δαπάνες για την κατασκευή έργων που ολοκληρώθηκαν ή επισπεύθηκαν λόγω των Αγώνων". H Standard & Poor's υπολόγισε το κόστος στα 11,27 δισ. ενώ δεν λείπουν εκτιμήσεις που ανεβάζουν το συνολικό κόστος ακόμη και στα 20 δισ. ευρώ. Πόσα είπαμε ότι μάζεψε συνολικά το κράτος από τις μετοχοποιήσεις τού ΟΠΑΠ; Κλείνει η παρένθεση.

Δείτε την παραπάνω εικόνα κι ελάτε να βγάλουμε μαζί ένα συμπέρασμα. Μέσα σε μια πενταετία (2001-2005) και μέσω τεσσάρων μετοχοποιήσεων, το δημόσιο εκχώρησε το 66% των μετοχών τού ΟΠΑΠ για να εισπράξει 2,6 δισ. ευρώ (μείον, βεβαίως, οι αμοιβές των χρηματοοικονομικών συμβούλων αυτών των τεσσάρων μετοχοποιήσεων). Κατά την δεκαετία 2001-2010 τα μερίσματα που μοίρασε ο ΟΠΑΠ στους μετόχους του εκτός δημοσίου έφτασαν τα 2,56 δισ. ευρώ. Συνεπώς, αν δεν μας έπιανε η βιασύνη και απλώς περιμέναμε, θα εισπράτταμε από κέρδη δέκα ετών όσα εισπράξαμε από πωλήσεις μιας πενταετίας κι από πάνω θα είχαμε και ολόκληρη την "κότα με τα χρυσά αβγά" στα χέρια μας. Αλήθεια, τί λογαριασμούς έκανε και πώς του ξέφυγε αυτό το απλό πραγματάκι εκείνου του λογιστή, που είχαμε κάποτε ως πρωθυπουργό;

Κάπου εδώ ολοκληρώσαμε την αναδρομή μας στο παρελθόν. Ας επιστρέψουμε στο 2013, καθ' ότι έχει μείνει άλλο ένα 33,329% που περιμένει να πουληθεί...

ΟΠΑΠ: Η μεθόδευση του ξεπουλήματος (2)

Όταν άρχισε η κατρακύλα του ελληνικού χρηματιστηρίου, κάπου εκεί στο λυκόφως τηής περασμένης χιλιετίας, μόνο για δυο χαρτιά δεν βρισκόταν κανείς να πει άσχημη κουβέντα: για την μετοχή τής Τράπεζας της Ελλάδος και για την μετοχή του ΟΠΑΠ. Κι αν για την μετοχή τής ΤτΕ υπάρχει λογική ερμηνεία, αφού είναι η μόνη μετοχή που, όπως έχουμε εξηγήσει στο παρελθόν, εγγυημένα δεν πρόκειται να πέσει κάτω από 5,60 ευρώ, η μετοχή τού ΟΠΑΠ κέρδισε την αναγνώριση με το σπαθί της.

Πράγματι, σύμφωνα με τα στοιχεία τής ICAP, κατά την δεκαπενταετία πριν από την πώλησή του το 2012, ο ΟΠΑΠ υπήρξε η πλέον κερδοφόρα εταιρεία της χώρας, μεταξύ όλων των εταιρειών, δημόσιων και ιδιωτικών, κερδίζοντας επάξια τον τίτλο τής "κότας με τα χρυσά αβγά". Από το 7ο ετήσιο ελληνικό Road Show που διεξήχθη στο Λονδίνο 6-7 Σεπτεμβρίου 2012, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΠΑΠ Κώστας Λουρόπουλος (προσωπική επιλογή τού τότε υπουργού οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα γι' αυτή την θέση), μιλώντας στο κανάλι Bloomberg, είπε χαρακτηριστικά:

Είμαστε στην κορυφή της κεφαλαιοποίησης στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Σύμφωνα με ορισμένα κριτήρια, είμαστε η δεύτερη μεγαλύτερη λοταρία του κόσμου και η πιο κερδοφόρα εισηγμένη επιχείρηση του κλάδου πανευρωπαϊκά. Λειτουργούμε μέσα σε ένα πλήρως παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, αν και ενεργούμε τοπικά με τους εθνικούς μας παίκτες-πελάτες. Οι πωλήσεις μας και πάλι εφέτος τείνουν στα 4 δισ. ευρώ. Παρά την κρίση, καταφέρνουμε διαχρονικά να διατηρήσουμε την κερδοφορία μας και την μερισματική πολιτική σε υψηλά επίπεδα. Θεωρούμε, μάλιστα, ότι οι προοπτικές μας παραμένουν ισχυρές λόγω της υλοποίησης σημαντικών έργων στο άμεσο μέλλον. Πέρυσι ξεκινήσαμε ένα τεράστιο επενδυτικό πρόγραμμα, ίσως το μεγαλύτερο αυτή την περίοδο στην χώρα και ένα από τα μεγαλύτερα στον κλάδο διεθνώς, το οποίο χρηματοδοτούμε με ίδια κεφάλαια.

17/4/2013: Ο ΟΠΑΠ ανακοινώνει τις χορηγίες στην Super League για την περίοδο 2013-2015.
Στο βήμα ο υφυπουργός αθλητισμού Γιάννης Ιωαννίδης. Στο μέσον ο πρόεδρος της Super League
Γιάννης Μώραλης. Δεξιά, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΠΑΠ Κώστας Λουρόπουλος.

Τα νούμερα συμφωνούν με τον Λουρόπουλο. Κατά την δεκαετία 2002-2011, τα κέρδη του ΟΠΑΠ έφτασαν τα 5,29 δισ. ευρώ, ενώ ακόμη και κατά τα χρόνια τής κρίσης διατηρήθηκαν σε αξιοσέβαστα ύψη και, μάλιστα, χωρίς να χάσουν ιδιαίτερα την δυναμική τους. Το 2008, τελευταία προ κρίσης χρονιά, ο ΟΠΑΠ κατέγραψε κέρδη 728,8 εκατ. ευρώ, το 2009 593,8 εκατ., το 2010 575,8 εκατ., το 2011 537,5 εκατ. και το 2012 505,5 εκατ. ευρώ. Το ελληνικό δημόσιο, με το 34% των μετοχών που κατείχε, εισέπραττε ετησίως από μερίσματα γύρω στα 70 με 80 εκατομμύρια και από φόρους επί των κερδών τής εταιρείας αλλά 160-170 εκατομμύρια, ενώ ο ΟΠΑΠ διέθετε ετησίως πάνω από εκατό εκατομμύρια ευρώ σε χορηγίες και "κοινωνικές δράσεις".

Με απλά λόγια, μιλάμε για "μαγαζί γωνία", για "πολύφερνη νύφη", που στην ποδιά της θα έπρεπε να σφάζονται παλληκάρια προκειμένου να την κατακτήσουν. Και πώς να μην είναι πολύφερνη μια νύφη που είχε για προικιά της:
- Κίνο (54,02% του τζίρου 2012, με έσοδα 2,15 δισ.)
- Πάμε Στοίχημα (34,78% του τζίρου 2012, με έσοδα 1,38 δισ.)
- Τζόκερ (5,25% του τζίρου 2012, με έσοδα 208,7 εκατ.)
- ΠροΠό, Λόττο, Πρότο, Super3, Extra5 (αθροιστικά 5,95% του τζίρου 2012 με έσοδα 236,5 εκατ.)

Παρά ταύτα, η κυβέρνηση κάνει ό,τι μπορεί για να προικίσει ακόμη περισσότερο τον ΟΠΑΠ, ώστε να βρεθεί ευκολώτερα και γρηγορώτερα γαμπρός. Το καλοκαίρι τού 2011, ο τότε υπουργός οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος χορηγεί στον ΟΠΑΠ αποκλειστική άδεια λειτουργίας 35.000 παιγνιομηχανών (VLT, τα γνωστά μας "φρουτάκια"). Όπως προβλέπει ο Ν.4002/2011, ο ΟΠΑΠ θα μπορεί να εκμεταλλεύεται ο ίδιος 16.500 παιγνιομηχανές ενώ τις υπόλοιπες 18.500 θα πρέπει να τις παραχωρήσει σε αναδόχους τής επιλογής του έναντι ανταλλάγματος. Για να πάρει την άδεια, ο ΟΠΑΠ καταβάλλει 560 εκατομμύρια (16.000 ανά παιγνιομηχανή). Παράλληλα, ο οργανισμός πληρώνει άλλα 375 εκατ. για να παρατείνει μέχρι το 2030 το μονοπώλιο όλων των τυχερών παιχνιδιών που διοργανώνει.

Με απλά λόγια, δηλαδή, ο υπό δημόσιο έλεγχο ΟΠΑΠ διαθέτει ένα δισ. ευρώ για επενδύσεις, όχι με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξή του αλλά προκειμένου να κάνει πιο ελκυστική την πώλησή του. Ο μελλοντικός αγοραστής θα βρει ένα στρωμένο μονοπώλιο τουλάχιστον ως το 2030 και ένα έτοιμο πεδίο για 35.000 "φρουτάκια" δίχως να χρειαστεί να ξοδέψει δεκάρα.

Παράλληλα, η κυβέρνηση προχωρά και σε μια άλλη, αποφασιστική κίνηση. Στις 19 Σεπτεμβρίου 2012 αναπροσαρμόζει το ποσοστό φορολόγησης των κερδών τού ΟΠΑΠ σε 30%, από 20% που ίσχυε ως τότε. Από την μια, είναι σχεδόν υποχρεωμένη να το κάνει, ώστε να εναρμονιστεί η φορολόγηση του ΟΠΑΠ με την φορολόγηση που ισχύει στην ευρωπαϊκή αγορά τυχερών παιχνιδιών. Από την άλλη, όμως, αυτή η "κίνηση καλής θέλησης" εξευμενίζει την Κομμισσιόν, με συνέπεια το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να αποδεχτεί την διατήρηση του μονοπωλίου στα τυχερά παιχνίδια τού ΟΠΑΠ.

Μόνο που αυτή η αύξηση της φορολογίας έχει άμεση δυσμενή επίδραση στην τιμή τής μετοχής τού οργανισμού, ρίχνοντάς την ακόμη και στα 4 ευρώ, ενώ στις αρχές τού 2011 διαπραγματευόταν περί τα 16 ευρώ. Αυτή η πτώση άναψε πράσινο φως για τα απανταχού κοράκια, τα οποία όρμησαν καθώς περίμεναν πως η αποτίμηση του προς πώληση οργανισμού θα γινόταν με βάση την χρηματιστηριακή του αξία και όχι την πραγματική. Δεν είχαν άδικο.

Καλοκαίρι 2013. Η δουλειά έγινε. Κώστας Λουρόπουλος και Δημήτρης Μελισσανίδης δίνουν τα χέρια, υπό
το βλέμμα του υπουργού οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα και του προέδρου του ΤΑΙΠΕΔ Στέλιου Σταυρίδη.

Το πραγματικό σκάνδαλο στο ξεπούλημα του ΟΠΑΠ έχει να κάνει με την εκ μέρους τού πωλητού (δηλαδή, του δημοσίου) αποτίμηση του πωλούμενου οργανισμού. Με το πόσο αξίζει, βρε αδελφέ, για να δούμε πόσα θα ζητήσουμε. Σε ένα σύστημα ιδανικά δομημένο, η χρηματιστηριακή αξία θα έπρεπε να απεικονίζει με ακρίβεια την πραγματική αξία μιας εισηγμένης επιχείρησης. Επειδή, όμως, στον καπιταλισμό δεν υπάρχουν ιδανικά συστήματα και ιδανικά εν γένει, οι τιμές των μετοχών εν πολλοίς χειραγωγούνται κατά τα συμφέροντα είτε των αγοραστών είτε των πωλητών. Έτσι, λοιπόν, η μετοχή τού ΟΠΑΠ βρέθηκε να χάνει το 75% της αξίας της μέσα σε λιγώτερο από δυο χρόνια, ενώ η κερδοφορία τού οργανισμού συνεχιζόταν αμείωτη. Και όμως, η χρηματιστηριακή αξία έγινε η βάση των συζητήσεων για την πώληση της εταιρείας.

Στο επόμενο θα δούμε λεπτομέρειες από το παιχνίδι που παίχτηκε. Κι επειδή δεν έχουμε λόγο να κάνουμε διαφορετικά, θα επιχειρήσουμε και μια αναδρομή ως πίσω το 2001. Τότε που η κυβέρνηση Σημίτη άρχισε το ξεπούλημα...

ΟΠΑΠ: Η μεθόδευση του ξεπουλήματος (1)

Η αφορμή για να μιλήσω περί ΟΠΑΠ είναι διπλή. Η πρώτη μού δόθηκε από το γεγονός ότι η ΑΕΚ πήρε το πρωτάθλημα (τουλάχιστον με βάση την βαθμολογία που ισχύει αυτή την στιγμή), πράγμα το οποίο με έκανε να σκεφτώ ότι από τούτη την γωνιά έχουμε μιλήσει για τους Βαρδινογιάννηδες και για τους Αλαφούζους αλλά ελάχιστα πράγματα έχουμε πει για τον ισχυρό άνδρα τής ΑΕΚ, τον Δημήτρη Μελισσανίδη. Η δεύτερη αφορμή ήρθε καθώς, σερφάροντας στο διαδίκτυο, έπεσα πάνω σε μια ανακοίνωση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Κύπρου, η οποία με έστειλε στον κυπριακό νόμο που ρυθμίζει το νομοθετικό πλαίσιο της διακρατικής συμφωνίας Ελλάδας-Κύπρου για τον ΟΠΑΠ. Αλλά ας γίνω λίγο σαφέστερος επ' αυτού του τελευταίου.

Η ανακοίνωση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Κύπρου αναφέρει επί λέξει: "Θεωρούμε σημαντικό για τους πολίτες να γνωρίζουν επίσης ότι τα ποσά που δίνονται από τον ΟΠΑΠ σε χορηγίες για τον αθλητισμό και τον πολιτισμό αφαιρούνται και μειώνουν ισόποσα τα έσοδα της Δημοκρατίας και δεν επηρεάζουν τα κέρδη του ΟΠΑΠ". Ομολογώ ότι αυτό το "ισόποσα" με παραξένεψε. Θα καταλάβαινα απολύτως την ισόποση προς τις χορηγίες μείωση των φορολογητέων κερδών τού ΟΠΑΠ αλλά η ισόποση μείωση των εσόδων τού κράτους ήταν ακατανόητη. Έπρεπε να δω το σχέδιο νόμου για να καταλάβω ότι το ποσοστό των εσόδων που καταβάλλει ο πάροχος στην Κυπριακή Δημοκρατία ισούται με "26,5%+1% επί του συνολικού τζίρου αφαιρουμένων των κερδών που πληρώνονται στους παίκτες", με το 1% να καταβάλλεται για σκοπούς χορηγιών.

Ο γενικός διευθυντής τής ΟΠΑΠ Κύπρου Δημήτρης Αλετράρης με τον πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη (*)

Ενδιαφέρουσα η κυπριακή πρωτοτυπία, έτσι; Αντί ο ΟΠΑΠ να πληρώνει φόρο 27,5% στο κράτος, πληρώνει 26,5% και το 1% το κάνει χορηγίες όπου και όπως θέλει. Γιατί να μην υιοθετήσουμε κι εμείς εδώ στην Ελλάδα αυτό το μοντελάκι και, μάλιστα, με πιο ριζοσπαστικό τρόπο; Να δώσουμε την δυνατότητα στις επιχειρήσεις, αντί να πληρώνουν φόρους, να διαθέτουν τα αντίστοιχα ποσά σε δράσεις "κοινωνικής ευαισθησίας" κατα το δοκούν. Δηλαδή, αντί να πληρώνει ο ΟΠΑΠ φόρους με τους οποίους συντηρείται π.χ. ο "Ευαγγελισμός", ας μετονομαστεί το νοσοκομείο σε "Ευαγγελισμός-ΟΠΑΠ" κι ας αναλάβει απ' ευθείας η εταιρεία το κόστος λειτουργίας του.

Ας μην έχουν παράπονο, όμως, οι κύπριοι. Εδώ στην Ελλάδα μπορεί να μη σκεφτήκαμε την δική τους πρωτοτυπία (εξ όσων γνωρίζω, τουλάχιστον) αλλά σκαρφιστήκαμε άλλες ομορφιές προκειμένου να πουλήσουμε μπιρ παρά την πιο κερδοφόρα εταιρεία τής χώρας. Πάμε σιγά-σιγά να δούμε μερικές από αυτές.


Στις 19 Σεπτεμβρίου 2012, το διοικητικό συμβούλιο του ΤΑΙΠΕΔ αποφασίζει την έναρξη διεθνούς διαγωνισμού για την πώληση των μετοχών τού ΟΠΑΠ, τις οποίες κατέχει το ελληνικό δημόσιο. Η πώληση γίνεται στα πλαίσια του -επικαιροποιημένου από τον Φεβρουάριο του 2011- Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής, το οποίο προβλέπει "ολοκλήρωση της καταγραφής και της δημιουργίας ενός χαρτοφυλακίου συμμετοχών και εμπορικά αξιοποιήσιμων ακινήτων ύψους τουλάχιστον 50 δισ. ευρώ" με στόχο την "συνολική είσπραξη εσόδων τουλάχιστον 50 δισ. ευρώ την περίοδο 2011-15 εκ των οποίων τα 15 δισ. έως το 2012".

Παρ' ότι το πρώτο μνημόνιο δεν κάνει λόγο για ιδιωτικοποιήσεις, η τρόικα πιέζει έντονα για έσοδα και η κυβέρνηση Παπανδρέου δεν αργεί να καταλάβει ότι το πρόγραμμα δεν βγαίνει. Κι αφού δεν βγαίνει το πρόγραμμα, ας βγουν όλα στο σφυρί. Έτσι, από τον Φεβρουάριο του 2012, στο δεύτερο μνημόνιο δηλώνουμε ως κράτος σαφώς ότι "σκοπεύουμε να ξεκινήσουμε κάποιες πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων ορόσημο κατά το πρώτο εξάμηνο του 2012, όπως είναι η ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ, ΕΛΠΕ, ΟΠΑΠ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και IBC και κατά το δεύτερο μισό του έτους να κάνουμε προσκλήσεις ενδιαφέροντος για λιμένες, αεροδρόμια και την Εγνατία Οδό".

Από τα τέλη του 2012, το ελληνικό δημόσιο αρχίζει να μεταβιβάζει προοδευτικά στο ΤΑΙΠΕΔ τις μετοχές τού ΟΠΑΠ που κατέχει και οι οποίες ανέρχονται στο 34% του συνόλου. Το τελευταίο πακέτο μετοχών μεταβιβάζεται στις 14/5/2013, οπότε η ΟΠΑΠ Α.Ε. ανακοινώνει ότι "το Ελληνικό Δημόσιο μεταβίβασε στις 14 Μαΐου 2013, στο ΤΑΙΠΕΔ 3.190.468 μετοχές της ΟΠΑΠ Α.Ε. και ισάριθμα δικαιώματα ψήφου, ήτοι ποσοστό 1,00014670846% του μετοχικού κεφαλαίου της. Μετά την ανωτέρω μεταβολή το συνολικό ποσό μετοχών που έχει μεταβιβαστεί από το Ελληνικό Δημόσιο στο ΤΑΙΠΕΔ ανέρχεται σε 108.460.468 μετοχές ήτοι ποσοστό 34,00% του μετοχικού κεφαλαίου της ΟΠΑΠ Α.Ε. Διευκρινίζεται ότι το Ελληνικό Δημόσιο ως αποκλειστικός μέτοχος της ως άνω εταιρείας ελέγχει έμμεσα τα ανωτέρω δικαιώματα ψήφου".

Κι ενώ το ΤΑΙΠΕΔ έχει πια στα χέρια του το 34% των μετοχών τού ΟΠΑΠ και ο διαγωνισμός είναι ανοιχτός, αρχίζει να πουλάει μικρά πακέτα μετοχών μέσω χρηματιστηρίου. Μέσα σε δυο μήνες θα πουληθούν 1.875.848 μετοχές. Στο συρτάρι μένουν 106.584.620 μετοχές, ώσπου στις 18 Ιουλίου 2013 γίνεται η κρίσιμη συναλλαγή: πωλούνται άλλες 264.620 και μένουν 106.320.000, οι οποίες αντιστοιχούν στο 33,329% του μετοχικού κεφαλαίου τού ΟΠΑΠ. Ήτοι, ελαφρά χαμηλότερα από το 1/3 (33,333%), ποσοστό που συνιστά καταστατική πλειοψηφία.

Με το δίκιο του ο αναγνώστης θα αναρωτιέται γιατί μπλέξαμε με νούμερα, τα οποία δεν φαίνεται να έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Σωστή η απορία του, καθ' όσον δεν γνωρίζει το περιεχόμενο του άρθρου 7 του Ν.3461/2006 "Ενσωμάτωση στο Εθνικό Δίκαιο της Οδηγίας 2004/25/ΕΚ σχετικά με τις δημόσιες προτάσεις", σύμφωνα με το οποίο:

Κάθε πρόσωπο, το οποίο αποκτά καθ' οιονδήποτε τρόπο, άμεσα ή έμμεσα, απευθείας ή σε συνεννόηση με άλλα πρόσωπα που ενεργούν για λογαριασμό του ή συντονισμένα με αυτό, κινητές αξίες και, λόγω της από­κτησης αυτής, το ποσοστό των δικαιωμάτων ψήφου που κατέχει το πρόσωπο αυτό, άμεσα ή έμμεσα, απευθείας ή σε συνεννόηση με άλλα πρόσωπα που ενεργούν για λογαριασμό του ή συντονισμένα με αυτό, υπερβαίνει το όριο του ενός τρίτου (1/3) του συνόλου των δικαιω­μάτων ψήφου της υπό εξαγορά εταιρείας, υποχρεούται, εντός είκοσι (20) ημερών από την απόκτηση αυτή, να απευθύνει υποχρεωτική δημόσια πρόταση για το σύ­νολο των κινητών αξιών της υπό εξαγορά εταιρείας καταβάλλοντας δίκαιο και εύλογο αντάλλαγμα (...).

Να το πούμε με απλά λόγια; Αν το ποσοστό των μετοχών που πούλαγε το ΤΑΙΠΕΔ δεν έπεφτε κάτω από 33,333%, ο αγοραστής θα ήταν υποχρεωμένος να κάνει πρόταση αγοράς για το σύνολο των μετοχών.

Το υπερσύγχρονο οκταόροφο 22.000 τ.μ. στρατηγείο τού ΟΠΑΠ επί της Λεωφόρου Αθηνών 122.

Θα μου πείτε ότι άλλο πράγμα κάνω πρόταση αγοράς και άλλο υποχρεούμαι να αγοράσω. Σύμφωνοι. Μόνο που η διατύπωση μιας πρότασης αγοράς θα πρέπει να περιλαμβάνει βάσιμη εκτίμηση της αξίας τού εξαγοραζομένου αντικειμένου, ώστε να προσδιοριστεί το "δίκαιο και εύλογο αντάλλαγμα". Αν υποθέσουμε, όμως, ότι αγόρασα κοψοχρονιά το 34%, μια βάσιμη εκτίμηση του υπολοίπου 66% θα αποκαλύψει ότι έπιασα κορόιδο τον πωλητή. Κι αυτό, βεβαίως, δεν το θέλω με τίποτε. Οπότε ας πάρω καλύτερα μόνο 33,32% και να έχω το κεφάλι μου ήσυχο.

Προφανώς, στο ΤΑΙΠΕΔ δεν είχαν πρόβλημα να τους πιάσει κάποιος κορόιδα. Το πρόβλημά τους ήταν μάλλον να μην αποκαλυφθεί ότι πιάστηκαν κορόιδα...


------------------------------------------
(*) Η φωτογραφία είναι από εκδήλωση της 19/5/2017, στην οποία παρουσιάστηκαν οι δράσεις κοινωνικής προσφοράς τής ΟΠΑΠ Κύπρου για το 2016. Κατά την εκδήλωση, ο κ. Αναστασιάδης δήλωσε: "Η Πολιτεία αναγνωρίζει, σέβεται και εκτιμά το πολυσχιδές έργο τής ΟΠΑΠ Κύπρου και μέλημα της κυβέρνησης είναι η συνέχιση και η εξέλιξη της αγαστής συνεργασίας που αναπτύσσουν διαχρονικά, με τελικό αποδέκτη πάντοτε το κοινωνικό σύνολο". Μέλημα της κυβέρνησης η συνεργασία με τον ΟΠΑΠ; Μάλιστα.

Σαββατιάτικα (198) - τα ξεβλαχεμένα

*** Άντε νά 'χα... νά 'χα... νά 'χα την γειτόνισσα την βλάχα, να πηγαίνω μουσαφίρης, μήπως γίνω νοικοκύρης. *** Προσέξτε με λίγο, βρε βλαχαδερά! *** Κωστόπουλος: "Με τα περιοδικά μου ξεβλάχεψα ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού, το οποίο εκείνη τη στιγμή έψαχνε την Ευρώπη." *** Λαϊφσταϋλάς από τα Λιντλ. *** Τέρμα τα βλάχικα της Βάρης, τώρα ξεβλάχικα Μυκόνου. *** Μεταξύ μας, ο έλληνας ακόμα ψάχνει την Ευρώπη. *** Εκτός αν βγαίνει από μπουζουκομάγαζο, οπότε ψάχνει πατσατζίδικο. *** Συγγνώμη, Πετράν, επειδή εγώ δεν διάβαζα τα περιοδικά σου, με είπες βλάχο; *** Εμένα, ρε τυρόγαλο; *** Μουά, μωρή τσαντίλα της μυζήθρας; *** Ξέρεις ποιος είμαι εγώ, ρε ταγάρι; *** Έψαχνα εγώ την Ευρώπη, ρε γιδοβοσκέ; *** Εγώ είχα πάντα επίπεδο, μωρή συφοριασμένη τσελιγκοπούλα. *** Στην κεντισμένη σου ποδιά λαλούν αηδόνια και πουλιά, μωρ' βλάχα, βλαχοπούλα και τσελιγκοπούλα. *** Και μόλις ξεβλάχεψες και την Τζένη, σε έγραψε στο μουτζό της και την έκανε με ελαφρά. *** Ουρτ και τσαπρρρρ, ρε βλαχαδερό, που ακόμα δεν έμαθες ότι βγάζουμε το δαχτυλίδι από το πούρο πριν το ανάψουμε. *** Ο Κωστόπουλος ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού... ο Τατσόπουλος την μισή Αθήνα...  *** Αυτό που οι Πετρήδες δεν μπορούν να κάνουν μια δουλειά ολόκληρη, πώς το εξηγείτε; *** Συγγνώμη, είναι η βίζιτα και ο αεριτζιδισμός αποτελέσματα ξεβλαχέματος ή απλώς παρενέργειες; *** Πριν ξεβλαχέψουμε είχαμε Καστοριάδη και Αγγελόπουλο,

Κόμησσα κι αρχόντισσα!

τώρα έχουμε Ράμφο και Παπακαλιάτη. *** Ωραία πρόοδος, ρε συ Πετράν. *** Κοίτα, πουτάνες και φελλοί υπήρχαν και πριν από σένα. *** Εσύ απλώς τους έκανες εξώφυλλα. *** Έλα πάμε στην Αθήνα, βλαχοπούλα μου τσαχπίνα, 'κει θα μάθεις να χορεύεις, σάμπα πάντα να γυρεύεις. *** Είπαμε να πάρεις σκυλί, βρε μαλάκα Θανάση, όχι όμως ακίτα. *** Γιαπωνέζικο σκυλί στην Ελλάδα, λες και χάθηκαν οι μούργοι; *** Τί παναπεί ζήλεψες τον Χάτσικο, που περίμενε τον Ρίτσαρντ Γκηρ να γυρίσει; *** Σιγά μη ψοφήσεις και κάτσει το σκυλί να σε περιμένει. *** Τέτοιο γίδι που είσαι, δεν έπρεπε να θες Χάτσικο αλλά Κάτσικο. *** Στο μεταξύ, τα μάθατε με τον Γκηρ, έτσι; *** Στα 68 το άτομο και παντρεύτηκε 35άρα και κονομημένη. *** Τρίτος γάμος παρακαλώ. *** Με όσους έχουμε μείνει στους δύο και δεν βλέπω να προχωράμε, μου λέτε τι θα γίνει; *** Όχι, το "περίμενε να πας 68" δεν είναι σοβαρή απάντηση. *** Βλάχος ήρθε στην Αθήνα, στην οδό Αθηνάς, πέφτει μες τους παπατζήδες, βρε ο φουκαράς. *** Λαγκάρντ: "Το ΔΝΤ ποτέ δεν ζήτησε τόσο βαθιές περικοπές στην Ελλάδα." *** Τί μας λες τώρα, βρε Κριστίν; *** Ότι αντί να εφαρμόσουμε τα μνημόνια, τα παραεφαρμόσαμε; *** Κάτι σαν "είπαν του τρελού να χέσει..." ένα πράμα; *** Ωνασουγαμήσω! *** Υπάρχει τραγουδιστής Γιάννης Ζήσσης; *** Σόρρυ, με πιάνετε αδιάβαστο. *** Πώς-πώς-πώς; *** Λέει στίχο "Σε πείραζε μωρό μου που οδηγούσα Λάντα, τώρα που πήρα Μπέμπα σε έχω για καυλάντα"; *** Ε, άμα είναι έτσι, να πάρω πέντε σιντιά του, να κάνω και δώρα. *** Σκατά δουλειά έκανες Πετράν. *** Βλάχος στο αλώνι, μάγκας στο σαλόνι. *** Πώς σας φαίνεται αυτός ο Σάββας Ρομπόλης για καθηγητής Παντείου; *** Σαν πολύ ΚΚΕ δεν σας κάνει; *** Ρομπόλης: "Οι από 1/1/2019 μειώσεις τού αφορολόγητου και των συντάξεων θα μειώσουν την μέση σύνταξη στα 450 ευρώ." *** Α πάενε ρε, που θα μας πεις ότι είσαι και πιο κομμουνιστής από τον Κατρούγκαλο. *** Μπας και θες να αφήσουμε το σύστημα να καταρρεύσει, να μη μπορούμε να δίνουμε καθόλου συντάξεις; *** Τι παναπεί με 450 σύνταξη δεν ζης; *** Και το λίγο της γριάς καλό της κάνει. *** Εδώ ζης με 350 μισθό. *** Στρατιώτης σημαίνει να 'σαι πάντοτε βράχος και περήφανος κυρίως άμα είσαι και βλάχος. *** Αυτό που τόλμησα να αναρωτηθώ φωναχτά στην δουλειά "σαν να πείνασα, τί να παραγγείλω;" δεν θα το ξανακάνω ποτέ. *** Δεν θα αντέξω πάλι την Τζένη να μου προτείνει τοστ με αβοκάντο και τοματίνια και σμούθι φραγκοστάφυλου. *** Τοστ με αβοκάντο και τοματίνια, μη χέσω; *** Και σμούθι φραγκοστάφυλου από

Σίγουρα, ρε Πετράν;

πάνω; *** Ρε, πάτε καθόλου καλά; *** Πούστη Πετράν με κατέστρεψες. *** Αβραμόπουλος: "Να σφίξουμε τόσο τις βίδες ώστε να μην υπάρχει χώρος για τρομοκράτες." *** Δημητράκη, τις δικές σου βίδες να σφίξεις γιατί έχουνε λασκάρει πολύ. *** Βάλε πριτσίνια καλύτερα. *** Πέταξα και το ταγάρι, μη μάς πάρουνε χαμπάρι κι όλα του χωριού τα βίτσια, την τραγιάσκα και τη γκλίτσα. *** Σοβαρή επανάσταση θα κάνουμε παιδιά. *** Άμα 50 νοματαίοι δεν μπορούμε να ρίξουμε ένα άγαλμα... χέσε ψηλά παράσταση, κατούρα θεωρεία. *** Εσείς θέλατε να πέσει ή να μη πέσει ο Χάρρυ; *** Αυτό το γαμωάγαλμα γιατί δεν το στήνουν μέσα στην πρεσβεία των ΗΠΑ, να ξεμπερδεύουμε; *** Στις άλλες χώρες πού το έχουν; *** Α, σόρρυ, δεν ήξερα ότι μόνο εμείς έχουμε άγαλμα του Τρούμαν. *** Α, ούτε οι ΗΠΑ. *** Πάυατ, πρέσβυς ΗΠΑ: "Στο καλύτερο σημείο τους οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις." *** Ωχ... βλέπω να φτιάχνουμε και άγαλμα του Τραμπ. *** Εγώ, πάντως, δεν θέλω να μου φτιάξετε άγαλμα όταν πεθάνω. *** Καλύτερα σκέτη προτομή, γιατί είμαι κάπως τροφαντός. *** Εκτός αν έχω αδυνατίσει μέχρι τότε. *** Μα αβοκάντο και τοματίνια, ρε γαμώτο; *** Βλάχα μ' τ' είσαι σκουμπουμένη και βαριά βαλαντωμένη; Τι καλό έχω η κακομοίρα με τον άντρα που επήρα; *** Αληθεύει ότι νοικιάζουμε δυο φρεγάτες από την Γαλλία, με 100 εκατ. τον χρόνο καθεμιά, για μια πενταετία; *** Παναπεί το όλον ένα δισ. για νοίκι; *** Εμ, είπαμε μας προστατεύουν οι σύμμαχοι αλλά όχι τζάμπα. *** Έχετε δει νταβατζή να δουλεύει για την ψυχή τής μάνας του; *** Πολλά τα λεφτά, όμως, ρε συ Αλέξη. *** Για ρώτα, πόσο μας τις αφήνουν χωρίς απόδειξη; *** Είδες ο αριστερός; *** Θα μου πείτε, εδώ υπέγραψε ολόκληρο μνημόνιο, σε δυο κωλοφραγάτες θα κώλωνε; *** Κωλόχαρτος: "Εντάξει ο τύπος απλά δεν υπάρχει! Είναι βέβαιον ότι τον λένε Αλέξη; Μήπως και σε αυτό έχει πει ψέματα;" *** Πες τα,

Σύνοδος πέντε πλανητών

χρυσόστομε! *** Λίγα τομάρια λένε ψέματα ακόμη και για το όνομά τους, Σπύρο μου; *** Τα βλαχαδερά δεν παντρεύονται κι όλο κότερα ονειρεύονται. *** Για την υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια έχετε άποψη ή κουνιώνται; *** Κούλη, τι λένε οι εξωγήινοι επ' αυτού; *** Αν οι γονείς είναι ετερόφυλοι αλλά γκαίυ, υπάρχει πρόβλημα; *** Το Jason-Αντιγόνη μπορεί να υιοθετήσει παιδί από μόνο του; *** Κι αν ναι, θα είναι κανονική οικογένεια ή μονογονεϊκή; *** Αυτό που φοβάστε μήπως παιδί με γκαίυ γονείς γίνει κι αυτό γκαίυ, με ξεπερνάει. *** Γκαίυ ας γίνει, παλιόπουστας να μη γίνει. *** Στο κάτω-κάτω, οι εννιά στους δέκα γκαίυ μεγάλωσαν με στρέιτ γονείς και ο δέκατος με μπάι, κανείς με γκαίυ. *** Μπέζος: "Το παιδί είναι καλύτερα να έχει δύο κακούς ετερόφυλους γονείς παρά δύο καλούς ομόφυλους." *** Γιάννη μου, αυτό το διδάχτηκες στο πανεπιστήμιο ή μόνος σου το σκέφτηκες; *** Θέλω να πω, είσαι αγράμματος ή απλώς μαλάκας; *** Βλάχα πάει για τη στάνη, για ν' αρμέξει μάνι μάνι. *** Βουλαρίνος: "Τα μεγαλύτερα καθάρματα που μπορείτε να σκεφτείτε τα έχουν μεγαλώσει στρέιτ γονείς." *** Μέχρι κι ο Μάνος ο ηλίθιος το κατάλαβε, Γιάννη. *** Μιχελογιαννάκης: "Η ελληνική κοινωνία δεν είναι ώριμη για κάτι τέτοιο." *** Ενώ για να πάει η σύνταξη 450 ευρώ και το όριο στα 70 χρόνια, είναι, ε; *** Άμε μου στον γεροδιάολο σύντεκνε. *** Τσιάρτας: "Και οι διαφορετικοί έχουν δικαιώματα αλλά πάει πολύ να θέλουν να μας επιβάλλουν τα ήθη τους." *** Βασιλάκη, σε πίεσε κανείς; *** Σε άλλους δεν αρέσουν τα gay parade, σε άλλους δεν αρέσουν οι περιφορές των επιταφίων. *** Ζόρισε ποτέ κανένας κάποιον "έλα στην δική μου παρέλαση"; *** Στο μεταξύ, λυπάμαι που θα σας το χαλάσω αλλά ο νόμος μιλάει για αναδοχή παιδιού και όχι για υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια. *** Αν δεν ξέρετε την διαφορά, γκουγκλάρετε. *** Εγώ είμ' η βλάχα η έμορφη, η βλάχα η ξακουσμένη, που 'χω τα χίλια πρόβατα, τα τρεις χιλιάδες γίδια. *** Ώστε πέθανε ο άλλος που τον πυροβολήσανε οι ληστές στο σπίτι του πριν 20 μέρες... *** Ε, αφού ήθελε να κάνει μαγκιές αντί να καμωθεί τον κοιμισμένο, ποιός του φταίει; *** Τόσκας: "Η σύλληψη των εγκληματιών που αφαιρούν ζωές αποτελεί για την Ελληνική Αστυνομία ύψιστη προτεραιότητα." *** Καλέ, άντε! *** Για δες δήλωση ο υπουργός! *** Τόσκα, είσαι ντιπ για τον Πουτσίνι. *** Τα μάθατε τα νεώτερα από το διαζύγιο Βαρδινογιάννη - Αλιμόνου; *** Καλά να πάθεις, Παύλο μου! *** Εφτακόσια χιλιάρικα διατροφή τον χρόνο και λίγα σου ζήτησε! *** Οι μαλακίες πρέπει να πληρώνονται. *** Άφησες, μωρέ, την Τζίνα για την Σάσα; *** Για την Σάσα την Σταμάτη, μη χέσω; *** Το μπον φιλέ για τον

Ευτυχισμένα χρόνια

τραχανά; *** Και, μάλιστα, ξινό; *** Ό,τι και να γίνει, ό,τι και να λάχει, κούντου λούνα βίνι τραγουδάν' οι βλάχοι. *** Εσείς το ξέρατε ότι υπάρχουν σαπούνια, σπορέλαιο και χυλοπίττες από κάνναβη; *** Ναι βρε, νόμιμα. *** Τα φτιάχνει ένας κρητικός που έχει ολόκληρη νόμιμη επιχείρηση με προϊόντα κάνναβης. *** Νόμιμη μεν αλλά τα τζιμάνια τής δίωξης τον βρήκαν και τον πάνε πακέτο για κατοχή ναρκωτικών ουσιών. *** Ναρκωτικό η χυλοπίτα και το σαπουνάκι; *** Δηλαδή, μπορείς να μαστουρώσεις σαπουνίζοντας τ' αρχίδια σου; *** Μικροδράκουλας: "Ο μεγάλος ασθενής είναι το ίδιο το ελληνικό κράτος." *** Αυτό κάπου το έχω ξανακούσει, ρε συ Κούλη. *** Να δεις... ποιος άλλος έλεγε την χώρα ασθενή... και μετά την έβαλε στον γύψο για να την γιατρέψει... *** Α, μια και τό 'φερε ο λόγος και μέρα που είναι σήμερα, χρόνια σας πολλά αν ΔΕΝ γιορτάζετε. *** Σού 'χει λάχει, σού 'χει λάχει να σε κυνηγούν οι βλάχοι; *** Μαχαιροπήρουνα για την πίτσα, ρε Θανάση; *** Ξεβλαχεψάμεν ή έτσι την τρώγατε στο χωριό σου; *** Ρε συ, μπας και καθάρισες την αποθήκη και βρήκες τίποτε παλιά Νίτρο και φτιάχτηκες; *** Θα σε κυνηγούν οι βλάχοι και θα χάσεις και τ' αυλάκι. *** Τελικά δεν μου είπατε, εσείς γίνατε ευρωπαίοι ή είσαστε τίποτε βλάχοι; *** Το πιθανώτερο είναι ότι δεν αναγνωρίσατε την ομορφούλα τής πρώτης φωτογραφίας αλλά θα έπρεπε να είχατε υποψιαστεί πως σήμερα, λόγω θέματος, θα είχε την τιμητική της η Ρένα Βλαχοπούλου. *** Την οποία βλέπετε και στην τελευταία φωτογραφία που, αν σας πω ότι έχει τραβηχτεί στις 2 Ιουνίου 1971, μπορείτε να μαντέψετε πού. *** Ναι, έξω από το Γουέμπλεϋ. *** Θέλαμε και Γουέμπλεϋ, οι βλαχοβαλκάνιοι. *** Επειδή φοβάμαι ότι ο Πετράν δεν κατάφερε πολλά με το ξεβλάχεμά μας, λέω να κλείσουμε για σήμερα ακούγοντας κάποιον, ο οποίος πραγματικά έκανε πολλά για να μας ξεβλαχέψει. *** Είτε το πιστεύετε είτε όχι, πραγματικά νιώθω ένα ρίγος όποτε βάζω αυτόν τον δίσκο τού 1970 στο πλατώ τού πικάπ. *** Κυρίες, δεσποινίδες και κύριοι, ο μέγας Μάνος Χατζιδάκις παρουσιάζει το μουσικό μνημείο που σύνθεσε για τους New York Rock&Roll Ensemble (στους οποίους ανήκουν οι στίχοι), με τίτλο Reflections. *** Βυθιστείτε στην ομορφιά ελεύθερα. *** Καλό σας σαββατοκύριακο. ***

Λούι Λούι

Σήμερα είναι Παρασκευή και δεν έχουμε βαθυστόχαστα κείμενα. Αντίθετα, λέω να χαλαρώσουμε και να διηγηθούμε την ιστορία ενός διάσημου τραγουδιού, το οποίο οφείλει εν πολλοίς την διασημότητά του στο... FBI! Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Λος Άντζελες, 1955. Ο εικοσάχρονος Ρίτσαρντ Μπέρρυ είναι ένας από τους πολλούς άσημους μαύρους μουσικούς, οι οποίοι βγάζουν το ψωμί τους συμμετέχοντας σε κάποιο άσημο γκρουπ που παίζει σε κάποιο άσημο κλαμπ της πόλης. Έχοντας μάθει μουσική με μια φυσαρμόνικα στο σχολείο και με πρώτο όργανό του το γιουκαλίλι, ο Μπέρρυ είναι καταδικασμένος να βρίσκεται στην σκιά, μακρυά από τους προβολείς. Εκείνη την εποχή, συμμετέχει στο συγκρότημα Rick Rillera and the Rhythm Rockers, οι οποίοι παίζουν λάτιν και R&B.

Ανάμεσα στα κομμάτια που παίζει το γκρουπ, βρίσκεται και μια διασκευή τού "El loco cha cha", μιας επιτυχίας τού Ρενέ Τουζέ. Ουσιαστικά, πρόκειται για διασκευή τής διασκευής, αφού ο Τουζέ είχε πάρει το "Amarren al loco" (Δέστε τον τρελό) του κουβανού Ροσέντο Ρουίζ Κεβέδο και του είχε κολλήσει ένα ριφάκι με δέκα νότες. Ο Μπέρρυ έχει φάει κόλλημα με τον ρυθμό και πιάνει μια μουσική ιδέα για ένα καινούργιο κομμάτι πάνω σ' αυτό το ριφ αλλά με αμέτρητους συνειρμούς να κόβουν βόλτα στο μυαλό του. Οι στίχοι που σκέφτεται, θα μιλάνε για έναν τζαμαϊκανό ναύτη, ο οποίος επιστρέφει στο νησί του για να βρει την αγαπημένη του, σαφώς επηρεασμένοι από το "Havana Moon" τού μεγάλου Μπέρρυ, του Τσακ, όπου ένας κουβανός ναύτης πασχίζει να γυρίσει στην Κούβα. Μόνο που στο δικό του κομμάτι η αφήγηση θα γίνεται σε πρώτο πρόσωπο, όπως ακριβώς κάνει ο Φρανκ Σινάτρα στο "One for my baby (and one more for the road)", ζητώντας από τον μπάρμαν να βάλει "Ένα για το μωρό μου (και άλλο ένα για τον δρόμο)". Κι αφού ο μπάρμαν στο μπαρ όπου συχνάζει ο Μπέρρυ λέγεται Λούι, έτσι θα λέγεται και ο τζαμαϊκανός ναύτης. Και κάπως έτσι γεννιέται το "Louie Louie" (*).

Ο Ρίτσαρντ Μπέρρυ θα περιμένει δυο χρόνια για να ηχογραφήσει το κομμάτι του. Τελικά, το 1957 καταφέρνει να βγάλει ένα σινγκλ στην Flip Records, με συνοδεία ένα φωνητικό γκρουπάκι, τους Pharaohs. Το "Louie Louie" θα μπει στην δεύτερη πλευρά αφού, για να πουλήσει το δισκάκι, μπαίνει μπροστα μια διασκευή του πασίγνωστου "You are my sunshine". Ο Μπέρρυ πάλεψε να προωθήσει το κομμάτι του, κάνοντας περιοδεία με τους Pharaohs σε όλη την δυτική ακτή και επανεκδίδοντας το δισκάκι με το "Louie Louie" μπροστά αλλά οι συνολικές πωλήσεις δεν ξεπέρασαν τα 40 χιλιάδες αντίτυπα. Τελικά, το 1959 ο απογοητευμένος Μπέρρυ θα πουλήσει στην Flip τα δικαιώματα του τραγουδιού του για 750 δολλάρια, προκειμένου να καλύψει τα έξοδα του γάμου του.

Το 1963, ένα συγκρότημα από το Πόρτλαντ, οι Kingsmen, θέλουν να ηχογραφήσουν το κομμάτι τους "Haunted castle". Όπως έκανε και ο Μπέρρυ, μπροστά θα βάλουν ένα κομμάτι-κράχτη και το δικό τους θα μπει στην β' πλευρά. Για τον Ρίτσαρντ Μπέρρυ είναι η στιγμή που η ιστορία θα του κλείσει το μάτι: οι Kingsmen διαλέγουν για κράχτη το "Louie Louie".

Ο Ρίτσαρντ Μπέρρυ δεν έχει ιδέα για όλα αυτά αλλά, ευτυχώς γι' αυτόν (όπως θα αποδειχτεί), όλα πάνε... άσχημα! Η ηχογράφηση γίνεται σε ένα φτηνιάρικο στούντιο με κόστος ένα πενηντάρικο, αφού τα πέντε μέλη τού γκρουπ δεν έχουν να βάλουν παρά μόνο 10 δολλάρια ο καθένας. Για πέντε όργανα υπάρχουν δυο μικρόφωνα ενώ το μικρόφωνο του τραγουδιστή κρέμεται από το ταβάνι, με συνέπεια τα λόγια να μην ακούγονται καθαρά. "Περισσότερο φώναζα παρά τραγουδούσα", θα πει ο ίδιος ο Τζακ Ελάυ, "καθώς προσπαθούσα να ακουστώ πάνω από τα όργανα". Και σαν να μην έφταναν αυτά, λίγο μετά την μέση του κομματιού ο Ελάυ κάνει λάθος και μπαίνει πριν την ώρα του αλλά καταλαβαίνει την πατάτα και σταματάει, αιφνιδιάζοντας τον κιθαρίστα που ψιλοκολλάει. Ευτυχώς, ο ντράμμερ κάνει ένα γύρισμα-αυτοσχεδιασμό της στιγμής και η κατάσταση σώζεται. Φυσικά, ούτε συζήτηση να ξαναγίνει η ηχογράφηση, αφού το πενηντάρικο φτάνει ίσα για να γραφτούν και τα δυο κομμάτια μια κι έξω.

Το αισχρά γραμμένο σινγκλάκι κυκλοφορεί αλλά είναι τόσο κακογραμμένο ώστε κανείς δεν μπορεί να καταλάβει τι λένε οι στίχοι. Όμως, έτσι ξεκινάει μια συνωμοσιακή παραφιλολογία για δήθεν προστυχόλογα και βρισιές που περιέχουν τα λόγια, κάτι που απογειώνει τις πωλήσεις τού δίσκου. Ως και αντίγραφα με τους -υποτιθέμενους- "βρόμικους" στίχους πουλάνε κάποιοι επιτήδειοι στους δρόμους. Πολλοί σταθμοί αρνούνται να παίξουν το κομμάτι λόγω των στίχων, μολονότι κανείς δεν ξέρει τι λένε. Τα πράγματα αγριεύουν όταν τον Φεβρουάριο του 1964 ένας "αγαναχτισμένος γονιός" έστειλε επιστολή διαμαρτυρίας στον Ρόμπερτ Κέννεντυ και στον Γενικό Εισαγγελέα των ΗΠΑ, ζητώντας την επέμβασή τους. Φυσικά, η υπόθεση ανατέθηκε στο FBI. Επί τέσσερις μήνες το ειδικό εργαστήριο του FBI ανέλυε το δισκάκι των Kingsmen παίζοντάς το σε όλες τις ταχύτητες, κανονικά κι ανάποδα, χωρίς να βρει το παραμικρό ψεγάδι. Για να εκδοθεί το τελικό αθωωτικό πόρισμα, οι ομοσπονδιακοί πράκτορες θα χρειαστούν πάνω από δυόμισυ χρόνια. Όλη αυτή η παραφιλολογία, όμως, εκτίναξε τις πωλήσεις του δίσκου, ανεβάζοντάς τον στην δεύτερη θέση των τσαρτ!

Στο μεταξύ, ο φουκαράς Ρίτσαρντ Μπέρρυ, έχοντας μεταβιβάσει τα δικαιώματα του τραγουδιού του, δεν έχει πάρει δεκάρα. Η δεκαετία του '80 τον βρίσκει πάμπτωχο, να ζη με την μητέρα του σε ένα δωμάτιο της Πρόνοιας. Εκεί τον βρίσκει ένας δικηγόρος, που θέλει να χρησιμοποιήσει το "Louie Louie" σε μια διαφήμιση και πάθαίνει πλάκα όταν ακούει ότι ο Μπέρρυ δεν έχει τα δικαιώματα. Ο δικηγόρος πείθει τον δημιουργό τού κομματιού να καταφύγει στα δικαστήρια. Φοβούμενη τα χειρότερα, η εταιρεία δέχεται εξωδικαστικό συμβιβασμό, ο οποίος καθιστά τον Ρίτσαρντ Μπέρρυ εκατομμυριούχο μέσα σε μια μέρα.

Επίλογος. Ο Ρίτσαρντ Μπέρρυ έφυγε πρόωρα το 1997, στα 62 του χρόνια. Το "Louie Louie" θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα ροκ τραγούδια, το οποίο έχει γνωρίσει ως σήμερα πάνω από 1.600 διασκευές, ανάμεσα στις οποίες και εκείνες των Grateful Dead, Kinks, Blondie, Joan Baez, Fat Boys, Clash, Jim Capaldi, Cult, Crumps, Doors, Bob Dylan, Tom Petty, REM, Sisters of Mercy, Ike & Tina Turner, Barry White, Iggy Pop, Eric Burdon, Robert Plant, Pretenders, Motorhead, Otis Redding, Patti Smith κλπ. Το τραγούδι έχει επιλεγεί ως "επίσημο τραγούδι τής πολιτείας Ουάσινγκτον". Το περιοδικό Rolling Stone το έχει κατατάξει στην πέμπτη θέση τής λίστας με τα "40 τραγούδια που άλλαξαν τον κόσμο". Η δε 11η Απριλίου (ημέρα γέννησης του Ρίτσαρντ Μπέρρυ) έχει οριστεί ως "Διεθνής ημέρα Louie Louie".

Κι ένα κερασάκι για επιδόρπιο. Όταν τελείωσε η ιστορία με το FBI, ο ντράμμερ των Kingsmen εξομολογήθηκε ότι στο 54ο δευτερόλεπτο του τραγουδιού ακούγεται ένα "fuck". Το είχε ξεστομίσει ο ίδιος επειδή του έπεσε η μια μπακέτα από το χέρι. Ακούστε εδώ εκείνη την άθλια ηχογράφηση και προσέξτε το λάθος μπάσιμο του Ελάυ στο 1'58", καθώς τελειώνει το σόλο της κιθάρας.

--------------------------------------------
(*) Όπως ξεκαθάρισε ο ίδιος ο δημιουργός τού τραγουδιού, στον τίτλο δεν υπάρχει κόμμα ανάμεσα στα δυο Louie: "Louie Louie".