Καιρό είχαμε να τ' ακούσουμε αυτό. Να, λοιπόν, που το ξανακούσαμε. Και μάλιστα, όχι από κάποιον υπέργηρο στρατηγό ούτε από κάποιο φασιστοειδές της κακιάς ώρας. Από τον Μιχάλη Λιάπη τ' ακούσαμε! Από κάποιον εκπρόσωπο, δηλαδή, της γενιάς των "σαραντάρηδων" που θα φέρει την ανανέωση της πολιτικής μας ζωής εισάγοντας νέα ήθη και νέες πρακτικές. Κατα τον ρεβιζιονιστή και ανανεωτή Μιχάλη Λιάπη, λοιπόν, "η Δεξιά ήταν η παράταξη που λύτρωσε την Ελλάδα από τον κομμουνιστικό κίνδυνο"! Επειδή δεν μου αρέσουν οι αφορισμοί κι επειδή στο τέλος αυτού του κειμένου θα αποκαλέσω τον Μιχάλη Λιάπη "παπάρα", ας τεκμηριώσω τον χαρακτηρισμό αυτό με λίγα λόγια:
α) Η Ελλάδα δεν διέτρεξε ποτέ "κομμουνιστικό κίνδυνο" από την στιγμή που Τσώρτσιλ και Στάλιν (ο αμερικάνος δεν μετράει γιατί ήταν ετοιμοθάνατος) υπέγραψαν την συμφωνία της Γιάλτας και χώρισαν τον κόσμο σε δυο στρατόπεδα. Αυτό είναι σαφές από αναρίθμητα γεγονότα (ποτέ οι Σοβιετικοί δεν βόηθησαν τους κομμουνιστές κατά την διάρκεια του εμφυλίου, Αλβανία και Γιουγκοσλαβία αρνήθηκαν να υποδεχτούν τους οπισθοχωρούντες αντάρτες και τους άφησαν να πετσοκοφτούν, ο Ζαχαριάδης απομονώθηκε και θάφτηκε ζωντανός στην Οδησσό κλπ).
β) Την εκκαθάριση της χώρας από τους κομμουνιστές ανέλαβαν η Βρεττανία (κατά κύριο λόγο) και η Αμερική. Βέβαια, αυτοί χρησιμοποίησαν και ντόπια βοήθεια. Γι' αυτό φρόντισαν να αμνηστευθούν δωσίλογοι, μαυραγορίτες, γερμανοτσολιάδες και λοιπά μπουμπούκια πρώην συνεργάτες των Κουίσλιγκ. Φυσικά, προσπάθησαν να φτιάξουν την βιτρίνα τους καθαρίζοντας τον Τσολάκογλου αλλά έτσι δεν γίνεται δουλειά. Όπως ακριβώς με την εκτέλεση των έξι στο Γουδί δεν αποδόθηκε δικαιοσύνη για την μικρασιατική καταστροφή.
γ) Οι συναρτώντες τον "κομμουνιστικό κίνδυνο" ήταν εκείνοι οι οποίοι κατά την διάρκεια της κατοχής δεν έφυγαν από την χώρα αλλά έμειναν εδώ και με κάθε τρόπο πάλεψαν κατά των κατακτητών, θυσιάζοντας ό,τι είχε ο καθένας. Είναι αυτοί που δάκρυσαν την ώρα που κατέθεταν τα όπλα τους λόγω της πρόστυχης συμφωνίας της Βάρκιζας. Είναι αυτοί που πίστεψαν στην δικαιοσύνη και στην δημοκρατία αλλά που σπρώχτηκαν να ξαναβγούν στο βουνό κυνηγημένοι από τους "σωτήρες" τους. Οι οποίοι "σωτήρες" δεν έμαθαν ποτέ στο πετσί τους τι σημαίνει κατοχή, πείνα, κομμαντατούρα, ες-ες, εκτέλεση κλπ αφού φρόντισαν να γυρίσουν στην Ελλάδα ίσα-ίσα για να υψώσουν την σημαία στην Ακρόπολη όταν έφυγαν οι Γερμανοί.
δ) Η "λύτρωση" που ανέφερε ο Μιχάλης Λιάπης συνίσταται σε "αναμορφώσεις", εξορίες, κυνήγι πάσης φύσεως, υπογραφές δηλώσεων, φακέλλωμα... συνίσταται σε χωροφύλακες τραμπούκους, σε αγροφύλακες φόβητρα... συνίσταται σε Δεκεμβριανά, Ιουλιανά, Απριλιανά... συνίσταται σε Ζάτουνες, Γυάρους, Ικαρίες, Μακρονήσια... συνίσταται σε Μανιαδάκηδες, Κονδύληδες, Κοτζιάδες, Μεταξάδες, Παπαδόπουλους...
ε) Οι κυνηγημένοι και νικημένοι έχουν αμέτρητες φωτογραφίες στους τοίχους των σπιτιών τους: Γλέζος, Βελουχιώτης, Σαράφης, Βαφειάδης... Μπελογιάννης, Αλεξίου... Λαμπράκης, Πέτρουλας, Παππάς... δεκάδες ανώνυμοι που εκτελέστηκαν φωνάζοντας "ζήτω η Ελλάδα"... Το μεγάλο παράπονο των "λυτρωτών" είναι ότι οι τοίχοι των δικών τους σπιτιών είναι γυμνοί γιατί, δυστυχώς γι' αυτούς, δεν υπάρχει κανένας "λυτρωτής" που να του αξίζει ο τίτλος του ήρωα.
Το παραμύθι του "κινδύνου" και της "λύτρωσης" έχει πάψει προ πολλού να έχει πέραση. Εξήντα χρόνια μετά η ιστορία δεν πλαστογραφείται, η σκέψη δεν καλιμπράρεται, τα συμπεράσματα δεν αλλοιώνονται. Γι' αυτό σου λέω Μιχάλη Λιάπη: είσαι παπάρας.
Η γλώσσα κόκκαλα τσακίζει
- "Ο λόγος που μ' άφησες έξω από την υπόθεση", είπε ήσυχα, "ήταν ότι νόμισες πως η αστυνομία δεν θα πίστευε ότι σκέτη περιέργεια μ' έσπρωξε να κατέβω εκεί κάτω χτες το βράδυ. Θα υποψιάζονταν ίσως ότι είχα κάποιον ύποπτο λόγο και θα με σφυροκοπούσαν μέχρι να σπάσω".
- "Πώς ξέρεις αν δεν σκέφτηκα το ίδιο πράγμα;"
- "Οι αστυνομικοί είναι κι αυτοί άνθρωποι", είπε ξεκάρφωτα.
- "Έχω ακούσει ότι σαν τέτοιοι ξεκινάνε".
[Ραίημοντ Τσάντλερ, "Αντίο, γλυκειά μου", εκδόσεις Λυχνάρι, 1990 (σελ.: 54)]
29 Νοεμβρίου 2003
21 Νοεμβρίου 2003
Τρομοκρατία-Καπιταλισμός: σημειώσατε 2
Ποιος θυμάται, αλήθεια, εκείνους τους μεγαλόστομους χαρακτηρισμούς (γέννημα της αλαλίας των οιονεί δημοσιογράφων περί των οποίων έλεγα στο πρηγούμενο κείμενό μου) που ακούστηκαν κατά κόρον μετά το χτύπημα στους δίδυμους πύργους (*) και κατάντησαν πλέον ξεθωριασμένα κλισέ; Όπως: "η μέρα που θ' αλλάξει τον κόσμο", "η μεγάλη ανατροπή", "τίποτα δεν θα είναι πλέον όπως χτες" κλπ κλπ Τα θυμήθηκα και πάλι, μετά τα δραματικά τυφλά χτυπήματα στην Κωνσταντινούπολη.
Μπορεί οι Ηνωμένες Πολιτείες να κυριαρχούν διεθνώς τόσο όσο καμμιά άλλη αυτοκρατορία δεν το κατόρθωσε στην πολυχιλιετή ιστορία τούτου του δύσμοιρου πλανήτη, αφού επιβάλλονται και στους πέντε τομείς ισχύος (οικονομική, στρατιωτική, πολιτική, πολιτιστική, τεχνολογική). Μπορεί οι προθέσεις τους για παγκόσμια κυριαρχία να είναι πλέον κάτι παραπάνω από φανερές και το "globalization" να είναι συνώνυμο του "americanization". Μπορεί, ακόμα, να εμφανίζονται χρηματιστηριακές δονήσεις ανά την υφήλιο μετά από ορισμένα γεγονότα. Όμως στην παγκόσμια οικονομία δεν είδαμε δομικές ανατροπές. Δεν είδαμε να τρίζει το καπιταλιστικό σύστημα. Δεν είδαμε να αλλάζουν (ή, έστω, να γίνεται λόγος να αλλάξουν) οι ιδέες περί παραγωγής και διανομής των αγαθών. Ο Κέυνς εξακολουθεί να παραμορφώνεται, ο Μαρξ εξακολουθεί να λοιδορείται. Ο καπιταλισμός συνεχίζει ακμαιότατος. Οι πολυεθνικές και η εκμετάλλευση των -ανθρώπινων και γήινων- πόρων είναι πάντοτε εδώ και μας κλείνουν το μάτι χαμογελώντας χαιρέκακα.
Το καπιταλιστικό σύστημα έχει την δύναμη να απορροφά κάθε φαινόμενο κρίσης τέτοιου τύπου. Αν, μάλιστα, υιοθετήσουμε τον αφορισμό του Γιόζεφ Σουμπέτερ, τότε "η κρίση για τον καπιταλισμό είναι σαν ένα αναζωογονητικό κρύο ντους". Τα χρηματιστήρια βουλιάζουν προσωρινά αλλά αυτό είναι πλέον σύνηθες φαινόμενο. Επιχειρήσεις[κολοσσοί αλλά και ολόκληροι κλάδοι οικονομικών δραστηριοτήτων καταρρέουν αλλά προσωρινά και πάλι. Ο καπιταλισμός αναγεννάται μετά από κάθε κρίση και το φαινόμενο αυτό αποτελεί θεσμικό χαρακτηριστικό του συστήματος. Εξ άλλου, όπως έλεγε και ο Πουανκαρέ, "το νεκροταφείο του καπιταλισμού είναι γεμάτο από αναντικατάστατες επιχειρήσεις". Έτσι και οι επιθέσεις στην Κωνσταντινούπολη δεν πρόκειται να προκαλέσουν σοβαρές ρωγμές στο καπιταλιστικό οικοδόμημα.
Οι "τρομοκρατικές" επιθέσεις, λοιπόν, αποδεικνύονται απλοί κόκκοι άμμου. Μπαίνουν στα γρανάζια της παγκοσμιοποίησης κι επιβραδύνουν την ταχύτητα επεκτάσεώς της αλλά δεν την αποτρέπουν. Ο μόνος τρόπος για να αποτραπεί αυτή η πορεία προς την αλλοτρίωση είναι η αφύπνιση των μαζών. Ξαφνικά, το -προσαρμοσμένο- κομμουνιστικό παράγγελμα αποκτά εκπληκτική επικαιρότητα: ελεύθερα σκεπτόμενοι πολίτες όλων των χωρών, ενωθείτε!
Μπορεί οι Ηνωμένες Πολιτείες να κυριαρχούν διεθνώς τόσο όσο καμμιά άλλη αυτοκρατορία δεν το κατόρθωσε στην πολυχιλιετή ιστορία τούτου του δύσμοιρου πλανήτη, αφού επιβάλλονται και στους πέντε τομείς ισχύος (οικονομική, στρατιωτική, πολιτική, πολιτιστική, τεχνολογική). Μπορεί οι προθέσεις τους για παγκόσμια κυριαρχία να είναι πλέον κάτι παραπάνω από φανερές και το "globalization" να είναι συνώνυμο του "americanization". Μπορεί, ακόμα, να εμφανίζονται χρηματιστηριακές δονήσεις ανά την υφήλιο μετά από ορισμένα γεγονότα. Όμως στην παγκόσμια οικονομία δεν είδαμε δομικές ανατροπές. Δεν είδαμε να τρίζει το καπιταλιστικό σύστημα. Δεν είδαμε να αλλάζουν (ή, έστω, να γίνεται λόγος να αλλάξουν) οι ιδέες περί παραγωγής και διανομής των αγαθών. Ο Κέυνς εξακολουθεί να παραμορφώνεται, ο Μαρξ εξακολουθεί να λοιδορείται. Ο καπιταλισμός συνεχίζει ακμαιότατος. Οι πολυεθνικές και η εκμετάλλευση των -ανθρώπινων και γήινων- πόρων είναι πάντοτε εδώ και μας κλείνουν το μάτι χαμογελώντας χαιρέκακα.
Το καπιταλιστικό σύστημα έχει την δύναμη να απορροφά κάθε φαινόμενο κρίσης τέτοιου τύπου. Αν, μάλιστα, υιοθετήσουμε τον αφορισμό του Γιόζεφ Σουμπέτερ, τότε "η κρίση για τον καπιταλισμό είναι σαν ένα αναζωογονητικό κρύο ντους". Τα χρηματιστήρια βουλιάζουν προσωρινά αλλά αυτό είναι πλέον σύνηθες φαινόμενο. Επιχειρήσεις[κολοσσοί αλλά και ολόκληροι κλάδοι οικονομικών δραστηριοτήτων καταρρέουν αλλά προσωρινά και πάλι. Ο καπιταλισμός αναγεννάται μετά από κάθε κρίση και το φαινόμενο αυτό αποτελεί θεσμικό χαρακτηριστικό του συστήματος. Εξ άλλου, όπως έλεγε και ο Πουανκαρέ, "το νεκροταφείο του καπιταλισμού είναι γεμάτο από αναντικατάστατες επιχειρήσεις". Έτσι και οι επιθέσεις στην Κωνσταντινούπολη δεν πρόκειται να προκαλέσουν σοβαρές ρωγμές στο καπιταλιστικό οικοδόμημα.
Οι "τρομοκρατικές" επιθέσεις, λοιπόν, αποδεικνύονται απλοί κόκκοι άμμου. Μπαίνουν στα γρανάζια της παγκοσμιοποίησης κι επιβραδύνουν την ταχύτητα επεκτάσεώς της αλλά δεν την αποτρέπουν. Ο μόνος τρόπος για να αποτραπεί αυτή η πορεία προς την αλλοτρίωση είναι η αφύπνιση των μαζών. Ξαφνικά, το -προσαρμοσμένο- κομμουνιστικό παράγγελμα αποκτά εκπληκτική επικαιρότητα: ελεύθερα σκεπτόμενοι πολίτες όλων των χωρών, ενωθείτε!
(*) Δεν αποκαλώ το χτύπημα στους δίδυμους πύργους "11η Σεπτέμβρη" γιατί δεν θέλω να συμβάλλω μ' αυτόν τον τρόπο στο ξεθώριασμα μιας άλλης 11ης Σεπτέμβρη, απείρως σημαντικώτερης, την οποία πολλοί θέλουν να ξεχάσουμε. Εκείνη την 11η Σεπτέμβρη του 1973, όταν ο Πινοτσέτ με την ευλογία των αμερικάνων δολοφονούσε τον Αλλιέντε και οδηγούσε την Χιλή στο βαθύτερο σκοτάδι της ιστορίας της μέσω μιας από τις πλέον στυγνές δικτατορίες που γνώρισε ποτέ ο κόσμος. Αυτή η μέρα πρέπει να μας έρχεται στο μυαλό όταν λέμε "11η Σεπτέμβρη".
18 Νοεμβρίου 2003
Τρομοκρατία ή Αντίσταση;
Πόσο βολικά έρχονται ώρες-ώρες τα πράγματα για μερικούς! Όπως, ας πούμε, για την αμρικανική CIA, την τουρκική ΜΙΤ και την εβραίικη ΜOSAD. Απάνω που σφίγγανε τα γάλατα με τις εκρήξεις στην Κωνσταντινούπολη και αρχίζανε οι κωλοπιτούρες, ήρθε ένα e-mail και γλιτώσανε οι ανθρώποι. "Εμείς την κάναμε τη φάση με τη βοήθεια του Θεού. Αλλάχ ακμπάρ" έλεγε το μηνυματάκι. Αποστολέας: Μπιν Λάντεν παπάκι αλκάιντα ντοτ κομ.
Τι χρείαν έχομεν μαρτύρων; Αφού τα παιδιά το παραδέχτηκαν με το e-mail τους. Αυτά το φάγανε το γλυκό από το βάζο. Τι να ψάχνουμε τώρα; Αφήστε δε που εκτός απ' αυτό το e-mail στην "Αλ Κοντς Αλ Αράμπι" έστειλαν κι άλλο ένα στην "Αλ Μαντζάλα" όπου έγραφαν ότι το φονικό χτύπημα έγινε γιατί είχαν μάθει πως στις συναγωγές βρίσκονταν κάτι Εβραίοι μυστικοί πράκτορες. Και πρόσθεταν ότι θα ξαναχτυπήσουν σ' όλον τον κόσμο κι όχι μόνο σε Βαγδάτη, Ριάντ, Πόλη, Νασιρίγια και Τζακάρτα. Τι σημαίνει αυτό; Μα δεν καταλαβαίνετε; Οι τρομοκράτες της Αλ Κάιντα προειδοποιούν για άμεσα χτυπήματα σε Ουάσιγκτων, Λονδίνο, Παρισίους, Ρώμη και Τόκιο (τώρα που ο Κοϊζούμι θα στείλει στρατό στο Ιράκ)! Άρα; Έχει άδικο ο μεγάλος παπαροπλανητάρχης που απειλεί με νέους πολέμους για να πατάξει την τρομοκρατία; Ε;
Εν πάση περιπτώσει, όλα αυτά είναι όχι μόνο αστεία αλλά και κακόγουστα. Και δεν με ενδιαφέρουν περαιτέρω αφού η σοβαρότητά τους είναι ευθέως ανάλογη εκείνης του αποτυχημένου μπεκρή ο οποίος αντί για δείγμα "κοίτα πώς θα γίνεις αν δεν τρως το φαΐ σου" έγινε παπαροπλανητάρχης. Το δικό μου πρόβλημα εστιάζεται στην χορεία των κρετίνων μαθητευομένων δημοσιογραφίσκων οι οποίοι νομίζουν ότι η δουλειά τους συνίσταται στο να μεταφράζουν τα δελτία του Ασοσσιέιτεντ Πρες και να αναπαράγουν τις ειδήσεις του CNN και των Times, φλομώνοντάς μας με τους χαρακτηρισμούς "τρομοκράτες" και "τρομοκρατία" όταν αναφέρονται σε Κούρδους, Αφγανούς, Παλαιστίνιους, Ιρανούς και στις πράξεις αντίστασής τους. Τρομοκράτης, λοιπόν, αυτός που ζώνεται εκρηκτικά και ανατινάζεται στον αέρα μαζί με τους επιβουλείς της ελευθερίας του αλλά απελευθερωτής ο Γουέσλη Κλαρκ που στέλνει τους πυραύλους του από χιλιόμετρα μακρυά να σκορπίσουν θάνατο επί δικαίων και αδίκων. Τρομοκράτισσα η κοπελίτσα που παρασέρνει μαζί της στον θάνατο τις δυνάμεις κατοχής της πατρίδας της αλλά ήρωας ο πιλότος που αμολάει τις βόμβες του όπου βρίσκει κι όποιον πάρει ο χάρος. Ώρες είναι να μας βγάλουν τρομοκράτες και τον Κανάρη με τον Μιαούλη που τόλμησαν να πυρπολήσουν τα τουρκικά καράβια, ώρες είναι να παραλληλίσουν τον Γοργοπόταμο με τους δίδυμους πύργους, ώρες είναι να συσχετίσουν την Φιλική Εταιρεία με την Χαμάς και το ΕΑΜ με την Αλ Κάιντα!
Αν αναρωτηθώ, τώρα, γιατί δεν επεμβαίνει το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο σε βάρος αυτών των δημοσιογράφων-μεταφραστών θα με πείτε είτε αιθεροβάμονα είτε ηλίθιο. Φαίνεται ότι εκείνοι που λυμαίνονται την ενημέρωση στον τόπο μας έχουν δικαίωμα να παραποιούν την αλήθεια και να μας ταΐζουν κουτόχορτο. Αλλά κι εγώ έχω δικαίωμα να αρνούμαι την συμμετοχή στο παιχνίδι τους. Μπορεί να μην τους αρέσει αλλά εγώ δεν βλέπω τρομοκράτες. Βλέπω Παλαιστίνιους πατριώτες, Ιρανούς αντιστασιακούς και Κούρδους μαχητές. Ο μόνος τρομοκράτης που βλέπω έρχεται από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Τι χρείαν έχομεν μαρτύρων; Αφού τα παιδιά το παραδέχτηκαν με το e-mail τους. Αυτά το φάγανε το γλυκό από το βάζο. Τι να ψάχνουμε τώρα; Αφήστε δε που εκτός απ' αυτό το e-mail στην "Αλ Κοντς Αλ Αράμπι" έστειλαν κι άλλο ένα στην "Αλ Μαντζάλα" όπου έγραφαν ότι το φονικό χτύπημα έγινε γιατί είχαν μάθει πως στις συναγωγές βρίσκονταν κάτι Εβραίοι μυστικοί πράκτορες. Και πρόσθεταν ότι θα ξαναχτυπήσουν σ' όλον τον κόσμο κι όχι μόνο σε Βαγδάτη, Ριάντ, Πόλη, Νασιρίγια και Τζακάρτα. Τι σημαίνει αυτό; Μα δεν καταλαβαίνετε; Οι τρομοκράτες της Αλ Κάιντα προειδοποιούν για άμεσα χτυπήματα σε Ουάσιγκτων, Λονδίνο, Παρισίους, Ρώμη και Τόκιο (τώρα που ο Κοϊζούμι θα στείλει στρατό στο Ιράκ)! Άρα; Έχει άδικο ο μεγάλος παπαροπλανητάρχης που απειλεί με νέους πολέμους για να πατάξει την τρομοκρατία; Ε;
Εν πάση περιπτώσει, όλα αυτά είναι όχι μόνο αστεία αλλά και κακόγουστα. Και δεν με ενδιαφέρουν περαιτέρω αφού η σοβαρότητά τους είναι ευθέως ανάλογη εκείνης του αποτυχημένου μπεκρή ο οποίος αντί για δείγμα "κοίτα πώς θα γίνεις αν δεν τρως το φαΐ σου" έγινε παπαροπλανητάρχης. Το δικό μου πρόβλημα εστιάζεται στην χορεία των κρετίνων μαθητευομένων δημοσιογραφίσκων οι οποίοι νομίζουν ότι η δουλειά τους συνίσταται στο να μεταφράζουν τα δελτία του Ασοσσιέιτεντ Πρες και να αναπαράγουν τις ειδήσεις του CNN και των Times, φλομώνοντάς μας με τους χαρακτηρισμούς "τρομοκράτες" και "τρομοκρατία" όταν αναφέρονται σε Κούρδους, Αφγανούς, Παλαιστίνιους, Ιρανούς και στις πράξεις αντίστασής τους. Τρομοκράτης, λοιπόν, αυτός που ζώνεται εκρηκτικά και ανατινάζεται στον αέρα μαζί με τους επιβουλείς της ελευθερίας του αλλά απελευθερωτής ο Γουέσλη Κλαρκ που στέλνει τους πυραύλους του από χιλιόμετρα μακρυά να σκορπίσουν θάνατο επί δικαίων και αδίκων. Τρομοκράτισσα η κοπελίτσα που παρασέρνει μαζί της στον θάνατο τις δυνάμεις κατοχής της πατρίδας της αλλά ήρωας ο πιλότος που αμολάει τις βόμβες του όπου βρίσκει κι όποιον πάρει ο χάρος. Ώρες είναι να μας βγάλουν τρομοκράτες και τον Κανάρη με τον Μιαούλη που τόλμησαν να πυρπολήσουν τα τουρκικά καράβια, ώρες είναι να παραλληλίσουν τον Γοργοπόταμο με τους δίδυμους πύργους, ώρες είναι να συσχετίσουν την Φιλική Εταιρεία με την Χαμάς και το ΕΑΜ με την Αλ Κάιντα!
Αν αναρωτηθώ, τώρα, γιατί δεν επεμβαίνει το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο σε βάρος αυτών των δημοσιογράφων-μεταφραστών θα με πείτε είτε αιθεροβάμονα είτε ηλίθιο. Φαίνεται ότι εκείνοι που λυμαίνονται την ενημέρωση στον τόπο μας έχουν δικαίωμα να παραποιούν την αλήθεια και να μας ταΐζουν κουτόχορτο. Αλλά κι εγώ έχω δικαίωμα να αρνούμαι την συμμετοχή στο παιχνίδι τους. Μπορεί να μην τους αρέσει αλλά εγώ δεν βλέπω τρομοκράτες. Βλέπω Παλαιστίνιους πατριώτες, Ιρανούς αντιστασιακούς και Κούρδους μαχητές. Ο μόνος τρομοκράτης που βλέπω έρχεται από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
17 Νοεμβρίου 2003
Τι κράτησα από το Πολυτεχνείο
Στεφάνια, χαβαλές, βόλτα στο κέντρο της πόλης, φίσκα καφετέριες, δηλώσεις απολίτικων πολιτικών, έρευνες αμαθών δημοσιογράφων, βλακώδη ερωτήματα με βλακωδέστερες απαντήσεις από βλακίστατους συνεντευξιαζόμενους, μπόλικη φασαρία, ολίγες σπασμένες βιτρίνες, ασκήσεις ετοιμότητος από ΜΑΤ, ασφαλίτες και χαφιέδες... Εδώ Πολυτεχνείο... Ευχαριστώ, δεν θα πάρω άλλο.
Το προχτεσινό μου κείμενο προκάλεσε αντιδράσεις. Μόνο που κανείς από τους αντιδράσαντες δεν μπήκε στον κόπο να μου πει πού είχα άδικο. Κατ' αρχήν, δεν νομίζω ότι διέσυρα ή ατίμασα την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Συμφωνώ απολύτως ότι αυτή η εξέγερση απετέλεσε την κορυφαία στιγμή (την πιο φασαριόζικη, αν προτιμάτε, μιας και δεν θέλω να υποτονίσω άλλες εκδηλώσεις, όπως π.χ. την βόμβα Παναγούλη κλπ) της αντίστασης κατά της χούντας των συνταγματαρχών. Διαφωνώ, όμως, ευθέως με όσους διατείνονται ότι στο Πολυτεχνείο άρχισε η πτώση της δικτατορίας. Το μόνο ιστορικά βεβαιωμένο αποτέλεσμα είναι η άνοδος Ιωαννίδη (μετά των κουτσουνίων αυτού Φαίδωνος και Αδαμαντίου) και η τελική δρομολόγηση της Κυπριακής τραγωδίας.
Διαφωνώ, επίσης, με την ανάδειξη της σημερινής επετείου σε επίσημη κρατική γιορτή. Στο Πολυτεχνείο του '73 οι ιδεαλιστές επαναστάτες ήσαν χαμένοι στη μοναχική τους ουτοπία, παρατημένοι από την ομπρέλλα όλων των αστικών κομμάτων. Με ποιο δικαίωμα, λοιπόν, έρχεται το σημερινό αστικό καθεστώς να ιδιοποιηθεί εκείνη την εξέγερση και να αναδείξει την επέτειό της σε δική του γιορτή; Με ποιο δικαίωμα όλοι εκείνοι που τότε τήρησαν αποστάσεις ασφαλείας διεκδικούν σήμερα τη δικαίωσή τους μέσα από τα οράματα κάποιων παιδιών που τότε "συλλογούνταν λέφτερα"; Ίσως επειδή κάποιοι από τους αγωνιστές του '73 αποτελούν σήμερα στελέχη της νέας νομενκλατούρας που καπηλεύεται τα οράματα των σημερινών παιδιών. Ίσως επειδή εκείνοι που καπέλλωσαν και ιδιοποιήθηκαν τότε την εξέγερση αποτελούν σήμερα συνιστώσες της εξουσιαστικής ελίτ τούτου του δύσμοιρου τόπου.
Βαρέθηκα ν' ακούω κάθε χρόνο το ίδιο ερώτημα: "ποιο είναι το νόημα του Πολυτεχνείου;" Οι λογής-λογής εξεγέρσεις και επαναστάσεις δεν έχουν ποτέ κάποιο μονοδιάστατο νόημα. Έχουν απλώς κάποιο κοινά αποδεκτό αίτημα. Να φύγει η βασιλεία στην Γαλλία το 1789, να ελευθερωθεί ο τόπος από τους Τούρκους στην Ελλάδα το 1821, να φύγει ο τσάρος και οι συν αυτώ στην Ρωσσία το 1917, να φύγει η χούντα στο Πολυτεχνείο το 1973. Το τι προκύπτει, τελικά, από αυτές τις εξεγέρσεις είναι άλλο ζήτημα. Κι ενώ το αίτημα είναι κοινό, τα νοήματα είναι χιλιάδες. Όσοι κι αυτοί που συμμετέχουν στις εξεγέρσεις. Αποτελεί, λοιπόν, δείγμα βλακείας να προσπαθεί κάποιος να προσδιορίσει ένα κοινά αποδεκτό νόημα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Από χέρι είναι αδύνατο να συνταιριάσεις τα νοήματα και τα οράματα ενός αναρχικού, ενός κομμουνιστή, ενός σοσιαλιστή, ενός βασιλόφρονα, ενός χριστιανού, ενός άθεου κι ενός απλώς ελεύθερου ιδεολόγου, όσο κι αν προσπαθήσεις να κατηγοριοποιήσεις αυτούς που συμμετείχαν. Πώς να βάλεις στο ίδιο καλάθι τον Παπαχρήστο και την Δαμανάκη, παρ' ότι ήσαν κι οι δυο τους εκφωνητές του ραδιοφωνικού σταθμού του Πολυτεχνείου; Κάθε τέτοια προσπάθεια αποτελεί, από τη φύση της, καπέλλωμα. Η επαναστατική αλήθεια δεν ανήκει σε κανένα κόμμα, σε κανένα φορέα.
Όσοι συμμετείχαν στην εξέγερση του Πολυτεχνείου είχαν ένα και μοναδικό στόχο: να φύγει η χούντα. Κανένας τους δεν ήξερε τι θα γίνει μετά. Κι εδώ που τα λέμε, κανένας δεν νοιαζόταν για το μετά. Όλα τα "μετά" ανακαλύφθηκαν μετά, σχεδιάστηκαν μετά, υλοποιήθηκαν μετά. Όχι από τους εξεγερθέντες, βέβαια. Αλλά από εκείνους που οριοθετούν νοήματα σύμφωνα με τα δικά τους συμφέροντα κι από εκείνους που ξέρουν να μένουν στο περιθώριο και να καπελλώνουν την δράση των άλλων.
Τώρα μπορώ να διατυπώσω το δικό μου "νόημα του Πολυτεχνείου", αυτό που κράτησα εγώ ως κώδικα πολιτικής συμπεριφοράς: Όταν πνίγεσαι πρέπει να εξεγείρεσαι, όταν ασφυκτιάς πρέπει να επαναστατείς. Παντού και πάντοτε.
Το προχτεσινό μου κείμενο προκάλεσε αντιδράσεις. Μόνο που κανείς από τους αντιδράσαντες δεν μπήκε στον κόπο να μου πει πού είχα άδικο. Κατ' αρχήν, δεν νομίζω ότι διέσυρα ή ατίμασα την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Συμφωνώ απολύτως ότι αυτή η εξέγερση απετέλεσε την κορυφαία στιγμή (την πιο φασαριόζικη, αν προτιμάτε, μιας και δεν θέλω να υποτονίσω άλλες εκδηλώσεις, όπως π.χ. την βόμβα Παναγούλη κλπ) της αντίστασης κατά της χούντας των συνταγματαρχών. Διαφωνώ, όμως, ευθέως με όσους διατείνονται ότι στο Πολυτεχνείο άρχισε η πτώση της δικτατορίας. Το μόνο ιστορικά βεβαιωμένο αποτέλεσμα είναι η άνοδος Ιωαννίδη (μετά των κουτσουνίων αυτού Φαίδωνος και Αδαμαντίου) και η τελική δρομολόγηση της Κυπριακής τραγωδίας.
Διαφωνώ, επίσης, με την ανάδειξη της σημερινής επετείου σε επίσημη κρατική γιορτή. Στο Πολυτεχνείο του '73 οι ιδεαλιστές επαναστάτες ήσαν χαμένοι στη μοναχική τους ουτοπία, παρατημένοι από την ομπρέλλα όλων των αστικών κομμάτων. Με ποιο δικαίωμα, λοιπόν, έρχεται το σημερινό αστικό καθεστώς να ιδιοποιηθεί εκείνη την εξέγερση και να αναδείξει την επέτειό της σε δική του γιορτή; Με ποιο δικαίωμα όλοι εκείνοι που τότε τήρησαν αποστάσεις ασφαλείας διεκδικούν σήμερα τη δικαίωσή τους μέσα από τα οράματα κάποιων παιδιών που τότε "συλλογούνταν λέφτερα"; Ίσως επειδή κάποιοι από τους αγωνιστές του '73 αποτελούν σήμερα στελέχη της νέας νομενκλατούρας που καπηλεύεται τα οράματα των σημερινών παιδιών. Ίσως επειδή εκείνοι που καπέλλωσαν και ιδιοποιήθηκαν τότε την εξέγερση αποτελούν σήμερα συνιστώσες της εξουσιαστικής ελίτ τούτου του δύσμοιρου τόπου.
Βαρέθηκα ν' ακούω κάθε χρόνο το ίδιο ερώτημα: "ποιο είναι το νόημα του Πολυτεχνείου;" Οι λογής-λογής εξεγέρσεις και επαναστάσεις δεν έχουν ποτέ κάποιο μονοδιάστατο νόημα. Έχουν απλώς κάποιο κοινά αποδεκτό αίτημα. Να φύγει η βασιλεία στην Γαλλία το 1789, να ελευθερωθεί ο τόπος από τους Τούρκους στην Ελλάδα το 1821, να φύγει ο τσάρος και οι συν αυτώ στην Ρωσσία το 1917, να φύγει η χούντα στο Πολυτεχνείο το 1973. Το τι προκύπτει, τελικά, από αυτές τις εξεγέρσεις είναι άλλο ζήτημα. Κι ενώ το αίτημα είναι κοινό, τα νοήματα είναι χιλιάδες. Όσοι κι αυτοί που συμμετέχουν στις εξεγέρσεις. Αποτελεί, λοιπόν, δείγμα βλακείας να προσπαθεί κάποιος να προσδιορίσει ένα κοινά αποδεκτό νόημα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Από χέρι είναι αδύνατο να συνταιριάσεις τα νοήματα και τα οράματα ενός αναρχικού, ενός κομμουνιστή, ενός σοσιαλιστή, ενός βασιλόφρονα, ενός χριστιανού, ενός άθεου κι ενός απλώς ελεύθερου ιδεολόγου, όσο κι αν προσπαθήσεις να κατηγοριοποιήσεις αυτούς που συμμετείχαν. Πώς να βάλεις στο ίδιο καλάθι τον Παπαχρήστο και την Δαμανάκη, παρ' ότι ήσαν κι οι δυο τους εκφωνητές του ραδιοφωνικού σταθμού του Πολυτεχνείου; Κάθε τέτοια προσπάθεια αποτελεί, από τη φύση της, καπέλλωμα. Η επαναστατική αλήθεια δεν ανήκει σε κανένα κόμμα, σε κανένα φορέα.
Όσοι συμμετείχαν στην εξέγερση του Πολυτεχνείου είχαν ένα και μοναδικό στόχο: να φύγει η χούντα. Κανένας τους δεν ήξερε τι θα γίνει μετά. Κι εδώ που τα λέμε, κανένας δεν νοιαζόταν για το μετά. Όλα τα "μετά" ανακαλύφθηκαν μετά, σχεδιάστηκαν μετά, υλοποιήθηκαν μετά. Όχι από τους εξεγερθέντες, βέβαια. Αλλά από εκείνους που οριοθετούν νοήματα σύμφωνα με τα δικά τους συμφέροντα κι από εκείνους που ξέρουν να μένουν στο περιθώριο και να καπελλώνουν την δράση των άλλων.
Τώρα μπορώ να διατυπώσω το δικό μου "νόημα του Πολυτεχνείου", αυτό που κράτησα εγώ ως κώδικα πολιτικής συμπεριφοράς: Όταν πνίγεσαι πρέπει να εξεγείρεσαι, όταν ασφυκτιάς πρέπει να επαναστατείς. Παντού και πάντοτε.
14 Νοεμβρίου 2003
Γένοβα, Ιούνης, Πολυτεχνείο και ηρωισμοί
Τελικά ο "Ιούνης" (τα γεγονότα στη Θεσσαλονίκη της ημέρες του συμβουλίου κορυφής) ήταν μια εντελώς χαμένη υπόθεση. Όπως χαμένη υπόθεση ήταν και η Γένοβα με την οποία παραλληλίζεται ο "Ιούνης". Η συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου προτίμησε να παρακολουθήσει τα γεγονότα από τον καναπέ. Το μόνο που έμεινε είναι κάποια θύματα που κανείς πλέον δεν θυμάται. Εκτός από τους γονείς και την κοπέλλα του νεκρού στην Ιταλία και τους συγγενείς των επτά στην Θεσσαλονίκη.
Οι συμμετέχοντες στον "Ιούνη" επιμένουν στην ουτοπία τους. "Αντιλαμβανόμαστε την συμμετοχή μας στα γεγονότα ενάντια στη Σύνοδο των Ευρωπαίων ηγετών ως μια στιγμή ενός πολυδιάστατου καθημερινού αγώνα" λένε. Εδώ είναι το πρόβλημα. Το κράτος απάντησε ότι "αντιλαμβανόμαστε την συμμετοχή σας στα γεγονότα ως μια σπάνια ευκαιρία να αποδείξουμε ότι μπορούμε να διοργανώσουμε ασφαλείς Ολυμπιακούς Αγώνες". Στη Γένοβα έγινε το σώσε, εδώ δεν άνοιξε ρουθούνι. Οι διαδηλωτές χρησιμοποιήθηκαν για να πειστεί η οικουμένη ότι η Ελλάδα είναι όαση ασφαλείας όπου μπορεί το κεφάλαιο να επενδύσει κι ο τουρισμός ν' αναπτυχθεί. Ο Μπερλουσκόνι παρέβλεψε την Γένοβα και γκρινιάζει που οι ξένοι δεν προτιμούν την Ιταλία παρ' ότι έχει "όμορφες γραμματείς" και "λίγους κομμουνιστές". Εδώ η εξουσία βρήκε άλλοθι ακριβώς σ' εκείνους που την αντιμάχονται.
Μήπως προσέξατε ότι το Σαββατοκύριακο δεν γίνονται ποδοσφαιρικοί αγώνες για τα εθνικά μας πρωταθλήματα; Βλέπετε, την άλλη μέρα είναι η επέτειος του Πολυτεχνείου. Το κράτος έχει υπομονή. Αφήνει τους χούλιγκαν για την άλλη Κυριακή. Τώρα έχει άλλη δουλειά. Ασφαλίτες, ΜΑΤ και Κνίτες ετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν τους "Ιουνίτες". Τα ΜΜΕ περιμένουν εναγωνίως να χτυπήσουν νούμερα τηλεθέασης με εικόνες πολέμου. Έμποροι και βιομήχανοι περιμένουν τα "σπασίματα" για να πουλήσουν. Χαφιέδες και εκμαυλιστές περιμένουν πώς και πώς να υποδαυλίσουν επεισόδια για να δικαιώσουν την ύπαρξή τους.
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου υπήρξε κορυφαία στιγμή αντίστασης στη χούντα, έστω κι αν τ' αποτελέσματά της τίθενται εν αμφιβόλω στα τωκ σώου της τηλεόρασης και στα άρθρα "εμπνευσμένων" αναλυτών. Δεν ξεχνάμε, όμως, ότι κανένα αστικό κόμμα δεν την ήθελε. Ακόμα και το ΚΚΕ τήρησε αποστάσεις ασφαλείας. Τόσο τα γεγονότα της Νομικής όσο και οι εξεγέρσεις σε Πάτρα και Πολυτεχνείο πραγματοποιήθηκαν από τα γκρουπούσκουλα της Αριστεράς. Και το άμεσο αποτέλεσμα αυτών των ηρωικών εξεγέρσεων είναι η μετεξέλιξη της χούντας από παπαδοπουλική σε ιωαννίδειο. Ο ηρωισμός, τελικά, είναι συνοδοιπόρος της ήττας. Οι χαμένοι ηρωοποιούνται, είναι μοιραίο. Στο Μεσολόγγι, στο Αρκάδι, στο Ρούπελ, στην μάχη της Κρήτης, σε αγώνα της εθνικής μας μπάσκετ με την αντίστοιχη των ΗΠΑ.
Τα αποτελέσματα, όμως, των ηρωισμών μπορεί να είναι αμφισβητούμενα αλλά πάντως υπάρχουν. Το Μεσολόγγι φούντωσε το φιλελληνικό ρεύμα σ' όλη την Ευρώπη και εξανάγκασε τις μεγάλες δυνάμεις να πολεμήσουν στο Ναυαρίνο. Το Πολυτεχνείο έφερε τον Ιωαννίδη και συνακόλουθα την τραγωδία της Κύπρου. Ο "Ιούνης" τι έφερε;
Οι συμμετέχοντες στον "Ιούνη" επιμένουν στην ουτοπία τους. "Αντιλαμβανόμαστε την συμμετοχή μας στα γεγονότα ενάντια στη Σύνοδο των Ευρωπαίων ηγετών ως μια στιγμή ενός πολυδιάστατου καθημερινού αγώνα" λένε. Εδώ είναι το πρόβλημα. Το κράτος απάντησε ότι "αντιλαμβανόμαστε την συμμετοχή σας στα γεγονότα ως μια σπάνια ευκαιρία να αποδείξουμε ότι μπορούμε να διοργανώσουμε ασφαλείς Ολυμπιακούς Αγώνες". Στη Γένοβα έγινε το σώσε, εδώ δεν άνοιξε ρουθούνι. Οι διαδηλωτές χρησιμοποιήθηκαν για να πειστεί η οικουμένη ότι η Ελλάδα είναι όαση ασφαλείας όπου μπορεί το κεφάλαιο να επενδύσει κι ο τουρισμός ν' αναπτυχθεί. Ο Μπερλουσκόνι παρέβλεψε την Γένοβα και γκρινιάζει που οι ξένοι δεν προτιμούν την Ιταλία παρ' ότι έχει "όμορφες γραμματείς" και "λίγους κομμουνιστές". Εδώ η εξουσία βρήκε άλλοθι ακριβώς σ' εκείνους που την αντιμάχονται.
Μήπως προσέξατε ότι το Σαββατοκύριακο δεν γίνονται ποδοσφαιρικοί αγώνες για τα εθνικά μας πρωταθλήματα; Βλέπετε, την άλλη μέρα είναι η επέτειος του Πολυτεχνείου. Το κράτος έχει υπομονή. Αφήνει τους χούλιγκαν για την άλλη Κυριακή. Τώρα έχει άλλη δουλειά. Ασφαλίτες, ΜΑΤ και Κνίτες ετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν τους "Ιουνίτες". Τα ΜΜΕ περιμένουν εναγωνίως να χτυπήσουν νούμερα τηλεθέασης με εικόνες πολέμου. Έμποροι και βιομήχανοι περιμένουν τα "σπασίματα" για να πουλήσουν. Χαφιέδες και εκμαυλιστές περιμένουν πώς και πώς να υποδαυλίσουν επεισόδια για να δικαιώσουν την ύπαρξή τους.
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου υπήρξε κορυφαία στιγμή αντίστασης στη χούντα, έστω κι αν τ' αποτελέσματά της τίθενται εν αμφιβόλω στα τωκ σώου της τηλεόρασης και στα άρθρα "εμπνευσμένων" αναλυτών. Δεν ξεχνάμε, όμως, ότι κανένα αστικό κόμμα δεν την ήθελε. Ακόμα και το ΚΚΕ τήρησε αποστάσεις ασφαλείας. Τόσο τα γεγονότα της Νομικής όσο και οι εξεγέρσεις σε Πάτρα και Πολυτεχνείο πραγματοποιήθηκαν από τα γκρουπούσκουλα της Αριστεράς. Και το άμεσο αποτέλεσμα αυτών των ηρωικών εξεγέρσεων είναι η μετεξέλιξη της χούντας από παπαδοπουλική σε ιωαννίδειο. Ο ηρωισμός, τελικά, είναι συνοδοιπόρος της ήττας. Οι χαμένοι ηρωοποιούνται, είναι μοιραίο. Στο Μεσολόγγι, στο Αρκάδι, στο Ρούπελ, στην μάχη της Κρήτης, σε αγώνα της εθνικής μας μπάσκετ με την αντίστοιχη των ΗΠΑ.
Τα αποτελέσματα, όμως, των ηρωισμών μπορεί να είναι αμφισβητούμενα αλλά πάντως υπάρχουν. Το Μεσολόγγι φούντωσε το φιλελληνικό ρεύμα σ' όλη την Ευρώπη και εξανάγκασε τις μεγάλες δυνάμεις να πολεμήσουν στο Ναυαρίνο. Το Πολυτεχνείο έφερε τον Ιωαννίδη και συνακόλουθα την τραγωδία της Κύπρου. Ο "Ιούνης" τι έφερε;
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)