Λαυρεωτικά - 2. Καλή αρχή μεν, εκβολάδες δε

Μετά την παρότρυνση του Κορδέλλα, ο Τζανμπαττίστα Σερπιέρι πήρε αρκετά δείγματα του αργυρούχου μεταλλεύματος και αναχώρησε για την Μασσαλία. Η εξεύρεση των όντως μεγάλων κεφαλαίων που απαιτούνταν για την επένδυση, δεν θα αποτελούσε πρόβλημα. Η γαλλίδα σύζυγός του, γόνος πλούσιας και αριστοκρατικής οικογένειας, είχε μετοχές στην τράπεζα Roux de Fraissinet et Cie. Μόλις οι ειδικοί αποφάνθηκαν για την ποιότητα του μεταλλεύματος, η τράπεζα έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα σχέδια του Σερπιέρι.

Και πώς να μην ενδιαφερθεί η Roux για τέτοια δουλειά; Δεν ήταν μόνο τα διαφαινόμενα υψηλά κέρδη. Ήταν, κυρίως, το ότι η τράπεζα είχε μεγάλη εμπειρία από μεταλλευτικές δραστηριότητες, όντας ήδη μέτοχος σε ένα μεγάλο παρόμοιο έργο στην Καρθαγένη. Εξ άλλου, ο εκ των ιδρυτών της Ιωσήφ Ρου συνεργαζόταν με τους Ρότσιλντ στα χυτήρια αργύρου και μολύβδου που είχαν εκείνοι στην Μασσαλία ενώ ο γυιος του Ιλαρίων Ρου είχε αναπτύξει μεταλλευτική δραστηριότητα σε Ισπανία και Γαλλία αλλά και στην Σαρδηνία, όπου γνωρίστηκε με τους Σερπιέρι.

Μ' αυτά και μ' αυτά, ο Ιλαρίων Ρου δέχτηκε να χρηματοδοτήσει το έργο υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα ήταν απλός χρηματοδότης αλλά μέτοχος της επένδυσης. Έτσι, λοιπόν, ο Τζανμπαττίστα Σερπιέρι επέστρεψε στην Ελλάδα το 1864 και ίδρυσε την εταιρεία Roux de Fraissinet - Serpieri C.E., η οποία σύντομα μετονομάστηκε (κατόπιν απαιτήσεως του Ιλαρίωνα Ρου) σε Hilarion Roux et Cie. Για πρακτικούς και διπλωματικούς λόγους, ο Σερπιέρι δέχτηκε ως μετόχους της εταιρείας δυο ακόμη πρόσωπα. Το ένα ήταν ο χιώτης μεγαλέμπορος Θεόδωρος Ροδοκανάκης, ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν πρόξενος στην Οδησσό, όπου είχε και την έδρα της εμπορικής του δραστηριότητας (*). Το άλλο ήταν ο γνωστός μας Γεώργιος Παχύς, η επιρροή τού οποίου στα πολιτικά πράγματα δεν ήταν αμελητέα παρά τα προβλήματα που αντιμετώπισε.

Φαίνεται πώς η σύσταση της εταιρείας ήταν αρκετή για να καμφθεί οποιαδήποτε άρνηση του ελληνικού κράτους για παραχώρηση της απαραίτητης άδειας εκμετάλλευσης. Προφανώς, η συνύπαρξη Ρου, Σερπιέρι, Ροδοκανάκη και Παχύ, σε συνδυασμό με την παρασκηνιακή στήριξη του Ανδρέα Κορδέλλα, έπεισαν την κυβέρνηση να συγκατατεθεί και να εκχωρήσει (με απόφαση του υπουργείου οικονομικών) στην νεοσύστατη εταιρεία προς εκμετάλλευση 10.571 στρέμματα της λαυρεωτικής γης. Ο κόμπος λύθηκε και, χάρη στην εξασφαλισμένη ροή κεφαλαίων λόγω Ρου, μέσα σε λιγώτερο από ένα χρόνο ολοκληρώθηκε το στήσιμο των εγκαταστάσεων και άρχισε η παραγωγή αργύρου και μολύβδου.

Όλα πήγαιναν καλά για τους συνεταίρους μέχρι το 1871, οπότε το κλίμα άρχισε να χαλάει. Το πρόβλημα δημιουργήθηκε από το γεγονός ότι η άδεια της εταιρείας ήταν για την εκμετάλλευση των "σκωριών" οι οποίες προέρχονταν από εξόρυξη. Με βάση νόμο που ίσχυε τότε, η εταιρεία δεν απέδιδε φόρους στο ελληνικό κράτος για τα κέρδη που προέρχονταν από την εκμετάλλευση αυτή αλλά ούτε και οποιοδήποτε τέλος ή φόρο επί των εξορυσσομένων μετάλλων. Όμως, η εταιρεία δεν περιοριζόταν στις εξορύξεις. Το μεγαλύτερο έσοδό της προερχόταν από την εκμετάλλευση των εκβολάδων. Τί είναι, όμως, αυτές οι περίφημες εκβολάδες;

Λέγαμε χτες ότι από τα ορυχεία τού Λαυρίου έβγαζαν ασήμι και μόλυβδο οι αρχαίοι αθηναίοι. Μόνο που με τα μέσα εκείνης της εποχής, οι αρχαίοι έβγαζαν από το μετάλλευμα ελάχιστη ποσότητα μετάλλου και σκόρπιζαν τριγύρω τα υπολείμματα της κατεργασίας τους. Άλλωστε, έχοντας τόσο πολύ μέταλλο στην διάθεσή τους, δεν υπήρχε λόγος να ενδιαφέρονται για τα "ψιλολόγια". Εξ άλλου, η δουλειά γινόταν από δούλους, οι οποίοι θέλοντας να δείξουν μεγάλη παραγωγή, δεν ξόδευαν τον χρόνο τους στο "ξεψείρισμα" των μεταλλευμάτων. Έτσι, λοιπόν, η επιφάνεια της λαυρεωτικής γης ήταν κυριολεκτικά σπαρμένη με ασήμι και μόλυβδο, γεγονός που δεν διέφυγε της προσοχής τού δαιμόνιου Σερπιέρι, ο οποίος κατάλαβε ότι υπήρχε περισσότερος πλούτος στα υπολείμματα που σκόρπιζαν τριγύρω οι αρχαίοι (δηλαδή, στις εκβολάδες) παρά στο υπέδαφος.

Το κακό για τον Σερπιέρι και την εταιρεία του ήταν ότι το γεγονός μαθεύτηκε και ο Επαμεινώνδας Δεληγεώργης (τότε αρχηγός της αντιπολίτευσης) εξαπέλυσε μύδρους κατά της κυβέρνησης για ολιγωρία. Ο Δεληγεώργης είχε δίκιο για δυο λόγους. Πρώτον, η εταιρεία είχε άδεια εξόρυξης σκωριών και όχι άδεια επεξεργασίας των επιφανειακών γαιών. Δεύτερον, η φορολογική απαλλαγή δινόταν μόνο στα προϊόντα εξόρυξης και όχι στα προϊόντα επεξεργασίας των εκβολάδων, επομένως η εταιρεία έκλεβε το ελληνικό κράτος μη αποδίδοντας φόρους και τέλη.

Ο πρωθυπουργός Αλέξανδρος Κουμουνδούρος θορυβήθηκε. Αναγνώρισε ως κατά βάση σωστή την θέση τού Δεληγεώργη και έσπευσε να προωθήσει νόμο που θα ρύθμιζε το θέμα των εκβολάδων. Πράγματι, η ελληνική βουλή ψήφισε τον Νόμο Υ' "Περί Λαυρίου", ο οποίος όριζε αφ' ενός μεν τις προϋποθέσεις για την εκμετάλλευση των εκβολάδων αφ' ετέρου δε αυστηρή φορολογία για την εκμετάλλευσή τους. Αν και ο συγκεκριμένος νόμος ψηφίστηκε με μεγάλη πλειοψηφία, δεν έλειψαν και οι βουλευτές οι οποίοι αντιτάχθηκαν σ' αυτόν. Αυτούς τους μειοψηφίσαντες βουλευτές χαρακτήρισε αργότερα ο Γιάννης Κορδάτος ως πληρωμένα όργανα του Σερπιέρη.

Φυσικά, η εταιρεία αντέδρασε έντονα. Τόσο έντονα ώστε απειλήθηκε διεθνές επεισόδιο. Τις πολύ ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες αυτής της αντίδρασης θα τις δούμε αύριο.



(*) Όπως πολλοί έλληνες λεφτάδες, έτσι και ο Θεόδωρος Ροδοκανάκης διέθεσε ένα μέρος τής μεγάλης περιουσίας του για να αγοράσει λίγη δόξα: ίδρυσε στην Οδησσό το "Ροδοκανάκειο Παρθεναγωγείο" και καταχωρίστηκε στην Ιστορία ως "ευεργέτης". Συγγενής του ήταν ο -γάλλος υπήκοος αλλά γεννημένος στο Λίβερπουλ- Τζωρτζ Ροδοκανάκης, ήρωας των γάλλων κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και μέλος της γαλλικής αντίστασης.

Λαυρεωτικά - 1. Ο Σερπιέρι συναντά τον Κορδέλλα

Επενδύσεις. Τα πάντα για τις επενδύσεις. Ένας ολόκληρος λαός εξανδραποδίζεται και μια ολόκληρη χώρα κατεδαφίζεται με προοπτική να έρθουν στον τόπο επενδύσεις. Νυν υπέρ πάντων ο αγών για μια Ελλάδα που θα γίνει ο παράδεισος των επενδυτών. Κι εμείς, τα μέχρι χτες "γκαρσόνια των τουριστών", καλούμαστε να γίνουμε αθύρματα της επενδυτικής διαδικασίας, αναλώσιμα της αυριανής παραγωγής και βορά στα δόντια των απανταχού λεφτάδων που θα έρθουν λυμανθούν τον πλούτο μας για να αβγατίσουν το κουμάρι τους.

Επειδή, λοιπόν, υπάρχουν ακόμη πολλοί που πιστεύουν ότι κάτι καλό μπορεί να προκύψει από όλα τούτα που τραβάμε εδώ και τριάμιση χρόνια, δεν είναι κακό να θυμηθούμε μια από τις μεγαλύτερες επενδύσεις που έγιναν ποτέ στην χώρα μας. Και θα την δούμε με αρκετές λεπτομέρειες, μάλλον άγνωστες στους πολλούς. Τα συγκλονιστικά γεγονότα που την συνόδευσαν έμειναν στην ιστορία και σημάδεψαν για πολλά χρόνια την πορεία του τόπου. Μιλάμε για το περίφημο Λαυρεωτικό ζήτημα, ευρύτερα γνωστό ως Λαυρεωτικά.


Μεταφερόμαστε στα 1862 στο Κάλιαρι. Εκεί έχει καταφύγει από δωδεκαετίας ο ιταλός βιομήχανος Ενρίκο Σερπιέρι, ο οποίος χρόνια πριν είχε συνταχθεί με το γαριβαλδινό κίνημα, καταδικάστηκε σε ισόβια αλλά αμνηστεύτηκε τέσσερα χρόνια αργότερα και αυτοεξορίστηκε στην Σαρδηνία. Ο Σερπιέρι έχει ήδη ορθοποδήσει με τις μεταλλευτικές επιχειρήσεις του, σε σημείο που παράγει το 56% του μολύβδου που βγαίνει από το υπέδαφος του νησιού. Κι επειδή η εκμετάλλευση του ντόπιου ορυκτού πλούτου δεν του αρκεί, ο Σερπιέρι εισάγει και από το εξωτερικό μεταλλεύματα για επεξεργασία.

Η τύχη τό 'φερε κι ένα πρωί που στο λιμάνι τού Κάλιαρι ξεφόρτωνε μετάλλευμα ένα ελληνικό πλοίο, βρέθηκε στο ντόκο ο μεγάλος γιος τού Ενρίκε, ο Τζανμπαττίστα Σερπιέρι (Giovanni Battista Serpieri ή, όπως εξελληνίστηκε αργότερα, Ιωάννης Βαπτιστής Σερπιέρης). Το κοφτερό μάτι τού νεαρού διέκρινε ότι ο μόλυβδος που περιεχόταν στο μετάλλευμα ήταν αργυρούχος και, μάλιστα, ο άργυρος βρισκόταν σε ασυνήθιστα υψηλή πυκνότητα. Αμέσως πλησίασε τον καπετάνιο, έπιασε την ψιλοκουβέντα μαζί του κι έτσι έμαθε ότι η περιοχή τού Σουνίου, απ' όπου προερχόταν το μετάλλευμα, ήταν γεμάτη απ' αυτό. Ο Τζανμπαττίστα ενθουσιάστηκε τόσο πολύ από την πληροφορία ώστε αποφάσισε να κάνει αυτοψία στην περιοχή. Δυο βδομάδες αργότερα έφτασε στην Αττική.

Στην Ελλάδα, λίγα χρόνια νωρίτερα, ολοκλήρωνε την εργασία του πάνω στα αρχαία ορυχεία τού Λαυρίου ο διακεκριμμένος μεταλλειολόγος Ανδρέας Κορδέλλας. Σκοπός τής μελέτης τού Κορδέλλα ήταν να διαπιστωθεί αν ήταν δυνατόν να αξιοποιηθούν τα ορυχεία απ' όπου έβγαζαν ασήμι οι αρχαίοι αθηναίοι. Για να καλύψει τα έξοδα της εργασίας του, ο Κορδέλλας πλησίασε τον βαθύπλουτο μεγαλοκτηματία Γεώργιο Παχύ (*). Ο Παχύς μυρίστηκε ψαχνό και δέχτηκε να χρηματοδοτήσει τον Κορδέλλα. Αν η μελέτη ηταν θετική, ο Παχύς θα αναλάμβανε την εκμετάλλευση των ορυχείων. Πράγματι, η μελέτη βγήκε θετική και ο Παχύς υπέβαλε στο υπουργείο αίτηση για χορήγηση αδείας εκμετάλλευσης των ορυχείων τού Λαυρίου.

Δυστυχώς για τον Παχύ, φαίνεται πως ο Κορδέλλας θύμωσε όταν κατάλαβε ότι ο χρηματοδότης του σκόπευε να κρατήσει τον πλούτο αποκλειστικά δικό του. Έτσι, υπέβαλε τα αποτελέσματα της μελέτης του στο υπουργείο, επιτυγχάνοντας να οριστεί ο ίδιος ως ο εμπειρογνώμονας που θα αποφάσιζε για την τύχη τής αίτησης του Παχύ. Η έκθεση του Κορδέλλα ήταν κατηγορηματική: η εκμετάλλευση των μεταλλείων θα μπορούσε να είναι επικερδής γι' αυτό θα έπρεπε να παραμείνει στην κυριότητα του ελληνικού κράτους. Η κυβέρνηση απέρριψε την αίτηση αλλά, για να μην κακοκαρδίσει τελείως τον Παχύ, τον ενημέρωσε ότι η περιοχή ανήκει στην κοινότητα της Κερατέας, όπου θα έπρεπε να απυθυνθεί. Για να μη μπλέξει με τους "χωριάτες", ο Παχύς έκανε νέες αιτήσεις προς το υπουργείο και προς την νομαρχία Αττικοβοιωτίας, οι οποίες απερρίφθησαν όπως και η αρχική.

Τότε είναι που φτάνει στην περιοχή ο Τζανμπαττίστα Σερπιέρι, ο οποίος κάνει την αυτοψία του στον χώρο. Τα δείγματα που εξετάζει τον πείθουν ότι είχε δίκιο στην αρχική του εκτίμηση και ότι αξίζει τον κόπο να ασχοληθεί πολύ σοβαρά με το θέμα. Σύντομα, ο Σερπιέρι μαθαίνει για τις περιπέτειες του Παχύ και για την ύπαρξη μιας σχετικής επιστημονικής μελέτης. Έτσι, αποφασίζει να συναντηθεί με τον Κορδέλλα, ο οποίος τον ενημερώνει λεπτομερώς για τα πορίσματα της μελέτης του και τον παροτρύνει να βρεί τα αναγκαία κεφάλαια για την εκμετάλλευση της περιοχής, "ξεχνώντας" την εισήγησή του πως τα ορυχεία θα έπρεπε να παραμείνουν στην κυριότητα του ελληνικού κράτους. Ομολογουμένως, η ευνοϊκή στάση τού Κορδέλλα απέναντι στον Σερπιέρι είναι τουλάχιστον ύποπτη.

[Συνεχίζεται]


(*) Ο Γεώργιος Παχύς κατείχε σχεδόν ολόκληρη την περιοχή τού σημερινού Κορυδαλλού, η οποία τότε ονομαζόταν Παχέικα. Εκλέχτηκε κατ' επανάληψη βουλευτής Άρτας. Η σύζυγός του ανήκε στην οικογένεια Σκουζέ, η οποία κατείχε όλη την περιοχή τού σημερινού ομώνυμου λόφου. Στην συνέχεια των σημειωμάτων μας θα καταλάβουμε γιατί βάφτισε την μεγάλη του κόρη Λαυρία και γιατί την πάντρεψε με τον γυιο τού Τζανμπαττίστα Σερπιέρι, Φερνάντο.

Ποιός είπε το «Όχι»; Ο Μεταξάς;

[Καθυστερημένο μεν, πάντοτε επίκαιρο δε. Στο παρακάτω άρθρο του, το οποίο δημοσιεύθηκε προχτές στο enikos.gr, ο Νίκος Μπογιόπουλος δίνει την δική του απάντηση στο ερώτημα αν το "Όχι" το είπε ο Μεταξάς ή ο λαός.]


Τι χρειάζεται αυτός ο τόπος; Αυτός ο τόπος «χρειάζεται Μεταξάδες» έλεγε από βήματος Βουλής ο χρυσαυγίτης υποφυρερίσκος, ο βουλευτής Παππάς. Όσο για τους  Γεωργιάδη – Βορίδη ήταν βουλευτές του ΛΑΟΣ όταν ο τότε αρχηγός τους, ο Καρατζαφέρης, επισκεπτόταν ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου 2011 το σπίτι του Μεταξά σε ένδειξη… «σεβασμού και μνήμης». Η δε «Καθημερινή» δεν έλειψε ποτέ από τα εκδοτικά εκείνα συγκροτήματα που επιδαψιλεύουν δάφνες στον «πατριώτη» Μεταξά που «είπε το Όχι». Μάλιστα η «Καθημερινή» το έχει πάει και παραπέρα. Ειδικά σε εκείνο το αφιέρωμά της για τον φασίστα Μεταξά, στις 4/8/2007 (ανήμερα, δηλαδή, της κήρυξης της δικτατορίας της «4ης Αυγούστου») όταν και ισχυριζόταν ότι η διακυβέρνηση Μεταξά, εκτός από πατριωτική» που ήταν, πορεύτηκε και με «χαρακτηριστικά φιλολαϊκού» καθεστώτος...

Είναι αλήθεια, λοιπόν, ότι ο Μεταξάς είπε «Όχι» το 1940; Το δικό του «Όχι» γιορτάζουμε τη Δευτέρα; Ή μήπως ισχύει εκείνο που έλεγε για τον Μεταξά ο κεντρώος πολιτικός, ο Καφαντάρης, ότι δηλαδή: «Είπε το ΟΧΙ, ο μόνος Έλληνας που θα μπορούσε να πει το ΝΑΙ»; (1).

Όπως θα δούμε, το «Όχι» του Μεταξά δεν ήταν «Όχι» κατά του φασιστικού Άξονα. Δεν είχε φυσικά καμία σχέση με το «Όχι» του ελληνικού λαού. Το «όχι» του Μεταξά ήταν ένα τόσο δα … μικρούλι και ξέπνοο «όχι».

Αυτός ήταν ο «πατριώτης» που είπε το «Όχι»
κατά του ναζισμού και του φασισμού;

Το λέμε εξαρχής και θα το εξηγήσουμε:

Σε εκείνες τις ιστορικές συνθήκες το «όχι» του Μεταξά ήταν το «Ναι» του φασιστικού καθεστώτος της μεταξικής δικτατορίας υπέρ της Αγγλίας και όχι υπέρ των ελευθεριών του ελληνικού λαού. Και τούτο για δύο λόγους. Πρώτον, διότι το ελληνικό κράτος, οι προύχοντες, οι κοτζαμπάσηδες του ελληνικού κράτους (και όχι φυσικά ο πένητας ελληνικός λαός) είχαν άρρηκτους δεσμούς διαπλοκής με το βρετανικό κεφάλαιο. Δεύτερον, διότι σε κρίσιμες στιγμές (όπως ένας Παγκόσμιος Πόλεμος) οι επιλογές στρατοπέδου από τους «Μεταξάδες» δεν γίνονται με βάση την ιδεολογία τους. Οι «Μεταξάδες» επιλέγουν συμμάχους σύμφωνα με τα ταξικά συμφέροντα που αυτοί εκπροσωπούν. Και τα ταξικά συμφέροντα που εκπροσωπούσε ο Μεταξάς και το καθεστώς του, ήταν απολύτως εξαρτημένα και διασυνδεδεμένα με την Αγγλία. Γεγονός που δεν θα μπορούσε να παραβλέψει ο – και κατά τα άλλα – πολύ καλός φίλος του Γκαίμπελς, ο Μεταξάς.

Για να αντιληφθεί κανείς τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα που παίζονταν στην Ελλάδα και το μέγεθος της οικονομικής επιρροής της Αγγλίας στη χώρα είναι ενδεικτικό το εξής στοιχείο:

Το εξωτερικό χρέος της χώρας το 1932 έφτανε τα 1,022 δισεκατομμύρια χρυσά φράγκα, ενώ το εσωτερικό χρέος ήταν 144 εκατομμύρια χρυσά φράγκα. Βασικοί δανειστές της χώρας και κάτοχοι των ελληνικών χρεογράφων ήταν ο οίκος «Hambro» του Λονδίνου, το συγκρότημα «Speyer and Co» της Ν. Υόρκης και η Εθνική Τράπεζα Αθηνών. Το 67,42% του εξωτερικού χρέους ήταν αγγλικά κεφάλαια, το 9,88% ήταν κεφάλαια των ΗΠΑ, το 7,52% ήταν γαλλικά κεφάλαια, το 5,40% σουηδικά, το 3,44% βελγικά. Μόλις το 1,7% ήταν γερμανικά και μόλις το 1,65% ήταν ιταλικά (2).

Επομένως, ήταν τέτοια η πρόσδεση της Ελλάδας στην Αγγλία, που το μεταξικό καθεστώς δεν θα μπορούσε ποτέ να διανοηθεί να σταθεί απέναντί της. Είναι χαρακτηριστικός ο τρόπος που οι ίδιοι οι Άγγλοι αποτιμούσαν το (φασιστικό) καθεστώς Μεταξά, το οποίο με την εγκαθίδρυσή του όχι μόνο δεν περιόρισε, αλλά αντίθετα ενίσχυσε τις σχέσεις της χώρας με την Αγγλία. Ο υφυπουργός της Αγγλίας, Ρ. Βάνσιταρτ, έγραφε σε υπόμνημά του το Μάη του 1937 για τις ελληνοβρετανικές σχέσεις: «Βρήκαμε ότι το καθεστώς Μεταξά είναι πολύ πιο συνεννοήσιμο από πολλά από τα προϋπάρχοντα καθεστώτα» (3).

 Όσο για τον Μεταξά, τον Μάη του 1940, λίγους μήνες πριν την κήρυξη του πολέμου, έλεγε στην  «Ντέιλι Τέλεγκραφ»:«Είμεθα ουδέτεροι εφ' όσον χρόνον η Αγγλία θέλει να είμεθα ουδέτεροι. Τίποτα δεν κάνομε χωρίς συνεννόησιν με την Αγγλία και, τις περισσότερες φορές ό,τι κάνομε γίνεται κατά σύστασιν ή παράκλησιν της Αγγλίας. Η Ελλάς είναι ζωτικό τμήμα της αγγλικής αυτοκρατορικής αμύνης» (4).

Την ίδια εποχή, στις 6/5/1940, παραμονές του πολέμου, επαναλάμβανε: «Είναι φυσικό, κράτη παραθαλάσσια σαν εμάς να είμεθα φιλικά με τους Άγγλους και κράτη μεσόγεια σαν τη Βουλγαρία, με τους Γερμανούς. Η διαφορά των πολιτευμάτων δεν παίζει ρόλο (…). Και η Ιταλία στο βάθος, τη φιλία προς την Αγγλία ζητά. Μόνο που αυτή ακολουθεί το δρόμο του μεγάλου, ενώ εμείς είμαστε μικροί» (5).

Αλλά ακόμα και πριν από την κήρυξη της δικτατορίας του, ο Μεταξάς ήταν σαφής: «Αν και είναι βεβαίως παράτολμον εις την πολιτική να δημιουργή κανείς δόγματα, η Ελλάς δύναται να θέση ως δόγμα πολιτικόν ότι εν ουδεμία περιπτώσει δύναται να ευρεθή εις στρατόπεδον αντίθετον εκείνου εις το οποίον θα ευρίσκετο η Αγγλία. Δυνάμεθα τούτο να το θεωρήσωμεν ως δόγμα. Εγώ τουλάχιστον το ασπάζομαι» (6).

Το «Όχι» λοιπόν του Μεταξά δεν είχε τίποτα το «πατριωτικό». Ήταν… «συμφεροντολογικό». Και μάλιστα υπό την πιο ιταμή εκδοχή του «συμφέροντος». Δηλαδή του συμφέροντος ενός ταξικού καθεστώτος που, παρά τη διαφορά των πολιτευμάτων, συνέχιζε αδιατάρακτα την πρόσδεση της Ελλάδας υπό το «αγγλικό δόγμα» και αντιμετώπιζε τη χώρα ως «ζωτικό τμήμα της αγγλικής αυτοκρατορικής αμύνης».

Από την επίσκεψη του Γκαίμπελς στην Αθήνα στις 21/9/1936

Αυτή ήταν η σχέση του Μεταξά με τον «πατριωτισμό». Και δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά για ένα καθεστώς που δολοφονούσε  εργάτες, όπως δολοφόνησε ο Μεταξάς τους καπνεργάτες το '36. Για ένα καθεστώς που διέπραξε το αδιανόητο: Παρέδωσε στην Γκεστάπο (και μάλιστα μετά από το ιστορικό γράμμα του Ζαχαριάδη) τους πραγματικούς πατριώτες, τους Έλληνες δημοκράτες και κομμουνιστές πολιτικούς κρατούμενους, που ζητούσαν να πολεμήσουν τον εισβολέα. Που διέδιδε τα «φώτα του ελληνικού πολιτισμού» μέσω των πρακτικών του Έλληνα «Μέγκελε», του αρχιδολοφόνου (και κατοπινού βουλευτή της ΕΡΕ) Μανιαδάκη, δεξί χέρι του Μεταξά, που πολλές από τις μεθόδους του στα μπουντρούμια της Ασφάλειας εφαρμόστηκαν στα χιτλερικά στρατόπεδα και στα μπουντρούμια των δικτατοριών της Λατινικής Αμερικής. Δεν θα μπορούσε να έχει καμία σχέση με τον πατριωτισμό ένα καθεστώς, μέσω του οποίου, όπως ο ίδιος ο Μεταξάς έλεγε: «Η Ελλάδα έγινε ένα Κράτος αντικομμουνιστικό, Κράτος αντικοινοβουλευτικό, Κράτος ολοκληρωτικό...». Ένα καθεστώς που μετά τη στάση πληρωμών του 1932, κι ενώ η Ελλάδα πλήρωνε μετά από συμφωνίες με τους δανειστές το 30% των τόκων που χρωστούσε, εκείνο - το καθεστώς Μεταξά  - εξασφάλισε σε τοκογλύφους και κερδοσκόπους αποπληρωμές που έφτασαν μέχρι και το 43%. Δεν θα μπορούσε να έχει καμία σχέση με τον πατριωτισμό ένα καθεστώς που περιγράφεται ως εξής:

«Τα βασανιστήρια που εφάρμοσαν οι χαφιέδες της δικτατορίας (σ.σ.: του Μεταξά) εναντίον των αντιπάλων του καθεστώτος, των κομμουνιστών, σοσιαλιστών, δημοκρατικών, εναντίον των πρωτοπόρων εργατών, φοιτητών, αγροτών και διανοουμένων είναι πολύ δύσκολο να περιγραφούν. Το ρετσινόλαδο και ο πάγος ήταν από τις κυριότερες μεθόδους βασανισμού για την απόσπαση "ομολογιών" και "δηλώσεως μετανοίας". Το βασανιστήριο του ρετσινόλαδου εφαρμοζόταν περίπου με τον παρακάτω τρόπο: Στο τραπέζι του ανακριτή - βασανιστή υπήρχαν τρία ποτήρια, το ένα με 30 δράμια, το άλλο με 75 και το τρίτο με 100 δράμια ρετσινόλαδο. Αν ο ανακρινόμενος δεν ομολογούσε ή δεν υπέγραφε του έδιναν να πιει το πρώτο ποτήρι. Στην περίπτωση που αρνιόταν και έφερνε αντίσταση άρχιζαν το άγριο ξυλοκόπημα, τη φάλαγγα ή χρησιμοποιούσαν άλλες μεθόδους βασανισμού. Ύστερα από μισή ώρα, εφόσον ο αρχιβασανιστής - ανακριτής το έκρινε σκόπιμο, ακολουθούσε το δεύτερο στάδιο ανάκρισης και ο κρατούμενος έπινε το δεύτερο ποτήρι των 75 δραμιών. Αν η αντίσταση του κρατουμένου ήταν μεγάλη, ύστερα από ένα τετράωρο γινόταν και η τρίτη "ανάκρισις" και τον υποχρέωναν να πιει ένα ποτήρι των 100 δραμιών. Σ' αυτό το διάστημα και αρκετές ώρες ύστερα από την επενέργεια του καθαρτικού, ο κρατούμενος ήταν κλεισμένος στο κελί του και δεν του επέτρεπαν να πάει στο αποχωρητήριο αποτέλεσμα ήταν ότι ο κρατούμενος γινόταν αληθινό ράκος και το κελί, στο οποίο τον άφηναν κλεισμένο τέσσερις, πέντε και περισσότερες μέρες, αληθινός υπόνομος. Το δεύτερο βασανιστήριο ήταν η στήλη πάγου. Ανέβαζαν τον κρατούμενο στην ταράτσα της Ασφάλειας και τον υποχρέωναν να καθίσει γυμνός πάνω σε μια στήλη πάγου. Το αποτέλεσμα ήταν το ίδιο με του ρετσινόλαδου. Ο κρατούμενος γινόταν αληθινό ράκος. Πολλές φορές οι βασανιστές τον υποχρέωναν να κάθεται τόση πολλή ώρα πάνω στον πάγο, ώστε ορισμένοι κρατούμενοι πάθαιναν κρυοπαγήματα (...). Άλλο βασανιστήριο ήταν το τράβηγμα των νυχιών με τσιμπίδες. Σε άλλους έβαζαν σπίρτα στα νύχια και τα άναβαν ή τους έκαιγαν το κορμί με τσιγάρο. Άλλους τους χτυπούσαν με σακουλάκια άμμο στα πόδια. Το ξύλο και τα βασανιστήρια γίνονταν συνήθως στην ταράτσα της Γενικής ή Ειδικής Ασφάλειας για να μην ακούγονται οι φωνές του κρατουμένου (...). Οι βασανιστές του Κ. Μανιαδάκη χρησιμοποιούσαν και πολλά άλλα μέσα για να αποσπάσουν "ομολογίες" ή "δηλώσεις" και να υποτάξουν τους δημοκράτες στο φασιστικό καθεστώς. Μια μεσαιωνική μέθοδος βασανισμού που χρησιμοποιούσαν ήταν το σιδερένιο στεφάνι. Το περνούσαν στο κεφάλι του κρατουμένου και το έσφιγγαν σιγά σιγά όσο προχωρούσε η ανάκριση. Άλλο μέσο ήταν η περίφημη "πιπεριά" που προκαλούσε φοβερό άγχος στον κρατούμενο και η "γάτα" που καταξέσκιζε τις σάρκες. Η πιο συνηθισμένη μέθοδος ήταν η "φάλαγγα". Αφού επί ώρες έδερναν οι βασανιστές τον κρατούμενο στα πέλματα με δεμένα πόδια σ' ένα κρεβάτι ή μια καρέκλα, ύστερα τον υποχρέωναν να τρέχει ξυπόλυτος στην ταράτσα της Ασφάλειας. Η ίδια ομάδα βασανιστών στην Ασφάλεια χρησιμοποιούσε και μια ακόμα βάρβαρη μέθοδο: Αφού έκανε ράκος τον κρατούμενο από το ξύλο, τον περιέλουζε κατόπιν με κουβάδες βρώμικο νερό (...). Υπολογίζεται ότι εκτός από τους δεκάδες αγωνιστές που πέθαναν από τις κακουχίες στις φυλακές και τις εξορίες και τις εκατοντάδες που παραδόθηκαν από το ξενοκίνητο καθεστώς της 4ης Αυγούστου στους Γερμανοϊταλούς κατακτητές και εκτελέστηκαν, 12 τουλάχιστον δολοφονήθηκαν στην περίοδο της 4ης Αυγούστου κατά τον ίδιο τρόπο στα διάφορα φασιστικά κάτεργα. Γενική αρχή του καθεστώτος ήταν "σακατεύετε, αλλά μη σκοτώνετε". Οι αφηνιασμένοι βασανιστές δεν μπορούσαν πάντα να συγκρατήσουν το "ζήλο" τους σε ορισμένα όρια. Έπειτα, πολλές δολοφονίες έγιναν προμελετημένα, γιατί το καθεστώς ήθελε να "ξεπαστρέψει" και μερικούς για να φοβηθούν και να "σπάζουν" ευκολότερα οι άλλοι. Σε πολλές δεκάδες φτάνουν οι πολίτες που τρελάθηκαν, έγιναν φυματικοί ή ανάπηροι ή υπέφεραν για πολλά χρόνια ύστερα από τα βασανιστήρια (...)» (7).

Από τις τάξεις αυτού, του φασιστικού και δολοφονικού μεταξικού καθεστώτος, από τις τάξεις εκείνων που διόρισαν πρωθυπουργό τον Μεταξά το 1936, τους απόντες από το μεγαλειώδες «Όχι» του ελληνικού λαού στα βουνά, στις πόλεις και στα χωριά, βγήκαν οι δοσίλογοι, οι γερμανοτσολιάδες και οι ταγματασφαλίτες. Αυτοί που όταν ο ελληνικός λαός πολεμούσε και απελευθέρωνε τη χώρα από τους κατακτητές, εκείνοι έδιναν τον παρακάτω όρκο:

«Ορκίζομαι εις τον Θεόν τον άγιον τούτον όρκον, ότι θα υπακούω απολύτως ΕΙΣ ΤΑΣ ΔΙΑΤΑΓΑΣ ΤΟΥ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΑΡΧΗΓΟΥ ΤΟΥ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΑΔΟΛΦΟΥ ΧΙΤΛΕΡ. Θα εκτελώ πιστώς απάσας τας ανατεθεισομένας μοι υπηρεσίας και θα υπακούω άνευ όρων εις τας διαταγάς των ανωτέρων μου. Γνωρίζω καλώς, ότι διά μίαν αντίρρησιν εναντίον των υποχρεώσεών μου, τας οποίας διά του παρόντος αναλαμβάνω, θέλω τιμωρηθή ΠΑΡΑ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ ΝΟΜΩΝ». (Ο όρκος των Ταγμάτων Ασφαλείας)…

Αντίθετα, οι πραγματικοί πατριώτες, αυτοί που μαζί με τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού έδωσαν τον αγώνα για το ψωμί, την τιμή και τη λευτεριά του λαού, ήταν οι άλλοι. Και οι όρκοι τους ήταν αυτοί:

«Εγώ, παιδί του Ελληνικού Λαού, ορκίζομαι ν’ αγωνιστώ πιστά στις τάξεις του ΕΛΑΣ για το διώξιμο του εχθρού από τον τόπο μας, για τις ελευθερίες του Λαού μας, κι ακόμα, να είμαι πιστός και άγρυπνος φρουρός προστασίας στην περιουσία και το βιός του αγρότη. Δέχομαι προκαταβολικά και την ποινή του θανάτου αν ατιμάσω την ιδιότητά μου ως πολεμιστής του Έθνους και του λαού και υπόσχομαι να δοξάσω και να τιμήσω το όπλο που κρατώ και να μην το παραδώσω εάν δεν ξεσκλαβωθεί η Πατρίδα μου και δεν γίνει ο Λαός νοικοκύρης στον τόπο του». (Ο όρκος της πρώτης αντάρτικης ομάδας του ΕΛΑΣ στη Ρούμελη που έγραψε ο Άρης Βελουχιώτης και δόθηκε το 1942 στη Γραμμένη Οξιά).

«Ορκίζομαι στον Ελληνικό Λαό και τη συνείδησή μου, ότι θ’ αγωνισθώ έως την τελευταία σταγόνα του αίματός μου για την πλήρη απελευθέρωση της Ελλάδας από τον ξένο ζυγό. Ότι θα αγωνιστώ για την περιφρούρηση των συμφερόντων του Ελληνικού Λαού και την αποκατάσταση και κατοχύρωση των ελευθεριών και όλων των κυριαρχικών δικαιωμάτων του. Για τον σκοπό αυτό θα εκτελώ ευσυνείδητα και πειθαρχικά τις εντολές και οδηγίες των ανωτέρων μου οργάνων και θ’ αποφεύγω κάθε πράξη που θα με ατιμάζη σαν άτομο και σαν αγωνιστή του Εργαζόμενου Ελληνικού Λαού». (Ο όρκος τού Ελασσίτη, όπως δημοσιεύτηκε στον «Απελευθερωτή», όργανο της ΚΕ του ΕΛΑΣ,  Αθήνα 27 Απριλίου 1943)

Αυτοί ήταν οι πατριώτες που είπαν το «Όχι» στην Κατοχή. Αυτοί, οι κυνηγημένοι από το καθεστώς Μεταξά πριν τον πόλεμο, οι κυνηγημένοι ΕΑΜίτες από το μετά Βάρκιζα και από το μετεμφυλιακό καθεστώς. Αυτοί ήταν που όταν χρειάστηκε έδειξαν το πώς οι πατριώτες αγαπούν την Ελλάδα. Όπως ακριβώς το είχε πει ο Μπελογιάννης στους στρατοδίκες του: «Με την καρδιά τους και με το αίμα τους». 


Σημειώσεις
(1) Φοίβου Γρηγοριάδη: «Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας 1909 - 1940», εκδόσεις Κ. Καπόπουλος, τόμος 4ος, σελ. 344
(2)  «Ιστορία Ελληνικού Εθνους», «Εκδοτική Αθηνών» τόμος ΙΕ, σελ. 335-338
(3)  Γ. Ανδρικόπουλου: «Οι ρίζες του ελληνικού φασισμού», εκδόσεις «ΔΙΟΓΕΝΗΣ», σελ 25
(4)  «Τα Μυστικά Αρχεία του Φόρεϊν Οφφις», ΒΙΠΕΡ, εκδόσεις «ΠΑΠΥΡΟΣ», σελ. 76
(5) Ιωάννου Μεταξά:  «Ημερολόγιο», εκδόσεις «Γκοβόστης», τόμος Δ', σελ. 467
(6) Ιωάννου Μεταξά: «Ημερολόγιο», τόμος Δ', σελ. 77.
(7) Σπύρου Λιναρδάτου, «Η 4η Αυγούστου», εκδόσεις «Θεμέλιο»

Ανάπτυξη δίχως χρήμα; Απλούστατον!

Το ότι ταΐσαμε με 120 δισεκατομμυριάκια τις τράπεζες, προκειμένου να αποφύγουμε την πτώχευση και να έχουμε πρόσβαση σε καύσιμα, φάρμακα, τρόφιμα κλπ το ξέραμε. Επίσης, ξέραμε αυτό για το οποίο μας διαβεβαίωσε ο πρωθύ και η συμμωρία του, δηλαδή ότι η στήριξη των τραπεζών ήταν εκ των ων ουκ άνευ προκειμένου να διοχετευτεί ζεστό χρήμα στην αγορά (νάτη η ρευστότητα!) και να ξαναπάρει μπροστά η πραγματική οικονομία (νάτη κι η ανάπτυξη!). Αυτά τα ξέραμε, έτσι; Μπράβο. Τώρα είναι ώρα να τα ξεχάσουμε!

Στο θεό σας, πιστέψατε αυτές τις παπαρδέλες; Πιστέψατε ότι οι τράπεζες, με το που παντελόνιασαν τις ενισχύσεις, θα ρίχνανε χαρτούρα στην αγορά; Πάτε καλά, ρε σεις; Για συνέλθετε, σας παρακαλώ. Κι αν επιμένετε να κοιμάστε τον ύπνο τού δικαίου και να ονειρεύεστε ρευστότητα, ανάπτυξη και λοιπά μπαρμπούτσαλα, έρχεται το δίδυμο τρόικας-Blackrock να σας ξυπνήσει.

Παρενθεσούλα για τους αδαείς. Η Blackrock είναι μια πολιτειακή εταιρεία διαχείρισης επενδύσεων, η μεγαλύτερη στον κόσμο. Ανάμεσα στις δουλειές που αναλαμβάνει, είναι και η διαχείριση των κρίσεων. Στην Ελλάδα έχει αναλάβει την αξιολόγηση των ελληνικών τραπεζών και τροφοδοτεί με τα πορίσματα και τις συστάσεις της την τρόικα. Κλείνει η παρενθεσούλα.

Τι λέει, λοιπόν, η Blackrock (και, κατ' επέκταση, η τρόικα); Λέει ότι η αύξηση των δανείων που χορηγούν οι τράπεζες πρέπει να είναι ανάλογη του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ. Με απλά λόγια: όσο η χώρα βρίσκεται σε ύφεση, οι τράπεζες θα μαζεύουν τα δάνεια που έχουν χορηγήσει και δεν θα δίνουν ούτε σέντσι καινούργια. Κι αφού οι προβλέψεις για το 2014 κάνουν λόγο για αύξηση 0,6% του ΑΕΠ, η Blackrock συστήνει -και η τρόικα συμφωνεί- τα νέα δάνεια που θα δώσουν του χρόνου οι τράπεζες να μη ξεπερνούν το ένα δισεκατομμύριο. Δηλαδή, τρίχες.

Κάπου εδώ τρελλαίνεσαι. Για να βγεις από την ύφεση, χρειάζεσαι καινούργιες δουλειές. Παναπεί, φρέσκο χρήμα. Δηλαδή, για να αναπτυχθείς πρέπει να έχεις εξασφαλίσει την απαραίτητη ρευστότητα. Πού θα βρεις χρήμα, όμως, αν δεν σου το δώσουν οι τράπεζες, οι οποίες θα περιμένουν πρώτα να έρθει η ανάπτυξη και μετά να σπρώξουν λεφτά στην αγορά; Έλα ντε...


Τώρα, θα ρωτήσετε γιατί στα κομμάτια ξοδέψαμε τόσα δισεκατομμύρια στην στήριξη των τραπεζών. Υποτίθεται ότι το κάναμε για να βγει χρήμα στην αγορά. Λοιπόν, προσέξτε δυο-τρία πραγματάκια, για να μην έχετε κουτές απορίες:

Πρώτα και κύρια, μάθετε ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν δανειοδοτηθεί με κάπου 110 δισ. από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία αποτελεί το ένα από τα τρία μέρη τής τρόικας. Επειδή, λοιπόν, η ΕΚΤ ενδιαφέρεται πρωτίστως για την εξασφάλιση των δανεικών της και χέστηκε για την ανάπτυξη της Ελλάδας, μπλοκάρει τις δανειοδοτήσεις ώστε να μπορούν οι τράπεζες να τακτοποιούν έγκαιρα και σωστά τις υποχρεώσεις τους απέναντί της.

Δεύτερον, τα μισά από τα λεφτά με τα οποία ενισχύσαμε τις τράπεζές μας δεν υπάρχουν πλέον! Μετριοπαθείς υπολογισμοί δείχνουν ότι οι καταθέσεις ελλήνων στο εξωτερικό και οι επενδύσεις τους σε τίτλους και ακίνητα εκτός συνόρων αυξήθηκαν την τελευταία τριετία κατά 60 δισ. Επειδή αυτό το γνωρίζουν οι τροϊκανοί, σημειώνουν ότι αν αυτά τα λεφτά αρχίσουν να επιστρέφουν, τότε οι τράπεζες θα μπορούν να χορηγούν δάνεια ισόποσα προς τα χρήματα που θα γυρίζουν. Το μόνο που δεν μας λένε είναι πόσα απ' αυτά τα λεφτά τα έχουν τοποθετήσει στο εξωτερικό οι ίδιες οι τράπεζες ή οι θυγατρικές τους.

Τρίτον, οι τράπεζες δεν λένε όχι εκ προοιμίου. Επιμένουν ότι η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων είναι εφικτή, έστω και με μικρότερα ποσά. Όμως, για να πάρει κάποιος δάνειο θα πρέπει (α) να έχει επαρκείς εγγυήσεις, (β) να διαθέτει βιώσιμο προϊόν, (γ) να είναι επιχειρηματικά υγιής, (δ) η δραστηριότητά του να έχει εξαγωγικό χαρακτήρα και (ε) η επιχείρησή του να έχει προοπτικές. Πώς έλεγε εκείνο το αμίμητο τού -παλιού, καλού- Χάρρυ Κλυν "λαέ της Αθήνας, λαέ των Πετραλώνων, λαέ της οδού Μακεδονομάχων, αγαπητέ μου Θανάση"; Έτσι ακριβώς.


Τώρα, γίνεται σαφές το πώς θα έρθει η περίφημη ανάπτυξη. Αφού εμείς δεν έχουμε λεφτά για να κάνουμε δουλειές, θα τις εκχωρήσουμε στους ξένους επενδυτές, οι οποίοι θα τις κάνουν με δικά τους λεφτά. Εμείς όσα λεφτά έχουμε... για την ακρίβεια, όσα μας έχουν απομείνει, θα τα δώσουμε για ξοφλήσουμε τα χρέη μας. Απλούστατον!

Από νοικοκύρης, νοικάρης

[Αντιγράφω από το πολύ ενδιαφέρον ιστολόγιο Cynical. Δεν χρειάζεται να προσθέσω κανένα σχόλιο. Απλώς, παροτρύνω τον αναγνώστη να επισκεφθεί τους διασυνδέσμους τού κειμένου. Πιστέψτε με, αξίζει ο κόπος και με το παραπάνω.]


Πολύ ανακουφισμένο εμφανίστηκε προχθές το ΤΑΙΠΕΔ από την ευτυχή κατάληξη της συμφωνίας «αξιοποίησης» των 28 ακινήτων του Δημοσίου από τις ελεούσες εταιρίες Real Estate της Εθνικής και της Eurobank .

«Κάθε εμπόδιο για καλό...», λένε τώρα στο ΤΑΙΠΕΔ.

Εδώ το «καλό» αποκτάει φυσικά διαφορετική σημασία και θα δούμε το γιατί. Λογικά θα περιμένει κανείς το «καλό» να πηγαίνει στο Δημόσιο, μιας και το ΤΑΙΠΕΔ υποτίθεται ότι υπάρχει για να εξυπηρετεί τα συμφέροντα του Δημοσίου και μόνο. Δεν είναι όμως έτσι, γιατί στην πραγματικότητα, που βγάζει μάτι, το «καλό» πάει αυτοδικαίως στις δυο εταιρίες.

Από την παραχώρηση των 28 ακινήτων φιλέτων το ΤΑΙΠΕΔ θα εισπράξει, όποτε αυτό συμβεί, 261,3 εκατ. ευρώ τα οποία εντός 10ημέρου αυστηρά, όπως λέει ο νόμος που διέπει τη λειτουργία του ΤΑΙΠΕΔ, θα μεταβούν στον ειδικό λογαριασμό χρέους για να μεταναστεύσουν πάραυτα στου δανειστές.

«Πολύ καλά», θα πει ο όποιος καλοπροαίρετος, που έχει εμπεδώσει το γεγονός ότι οι ιδιωτικοποιήσεις δεν πάνε για μισθούς και συντάξεις, όπως διατεινόταν για πολύ καιρό μια αλήτικη προπαγάνδα και δημοσιογραφία, αλλά για το χρέος. «Τουλάχιστον θα ξεφορτωθούμε ένα μέρος, έστω και μικρό, του χρέους».

Τoo good to be true!

Διότι, βάσει μιας λεόντειας υπέρ των συγκεκριμένων τραπεζών συμφωνίας, το Δημόσιο υποχρεώνεται να πληρώνει ενοίκιο στους καινούργιους ιδιοκτήτες για μια περίοδο 20-25 ετών, ύψους 30 εκ. ευρώ ετησίως. Δηλαδή έλαβε 261,3 εκ. για να πληρώσει 600-750 εκ. ευρώ, τα οποία ως τώρα δεν πλήρωνε και τα οποία θα βγουν από -πού αλλού;- τον προϋπολογισμό, δηλαδή από τις τσέπες των φορολογούμενων.

Και να ήταν μόνο αυτά; Ακούστε:

Το Δημόσιο, δεν φτάνει που θα ξεσπιτωθεί κι από νοικοκύρης θα γίνει νοικάρης, αλλά υποχρεώνεται κι από πάνω να επιμεριστεί
    1)    τις υποχρεώσεις και το κόστος συντήρησης των κτηρίων,
    2)    τα έξοδα των ασφαλίστρων, καθώς και
    3)    τους φόρους και δασμούς

Φυσικά το Δημόσιο παραμένει μετά τη λήξη της μίσθωσης, προτιμητέος αγοραστής, αλλά σε τιμές που θα επικρατούν εκείνη την εποχή. Όχι παίζουμε!

Όπως διευκρινίζεται στην πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, το Δημόσιο θα αναλάβει όμως τα «ψιλά» στη συντήρηση και οι νέοι δικαιούχοι τα «χοντρά», χωρίς όμως να προσδιορίζεται τι συνιστά «ψιλό» και τι «χοντρό», μιας και η ασάφεια πάντα βοηθά. Ενώ η υποχρέωση των επενδυτών να επενδύσουν άλλα 100 εκ. ευρώ για την ανακαίνιση των κτηρίων, όπως διακινείται από μερίδα του τύπου, δεν προκύπτει από την πρόσκληση του ΤΑΙΠΕΔ, ούτε από κανένα άλλο επίσημο έγγραφο. Και προφανώς γίνεται για τη διασκέδαση των εντυπώσεων από το περιεχόμενο της συμφωνίας, την οποία ακόμα και «παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι είναι περισσότερο συμφέρουσα για τους επενδυτές -παρά για το Δημόσιο».

Το πόσο λοιπόν βλάπτεται το Δημόσιο από τη συγκεκριμένη ιδιωτικοποίηση είναι παραπάνω από εμφανές. Όχι ότι και οι προηγούμενες είναι συμφέρουσες, αλλά αυτή εδώ βγάζει μάτι. Διότι όχι μόνο δεν πρόκειται για επένδυση που θα αποφέρει νέες θέσεις εργασίας, αλλά θα την πληρώσουμε κι από πάνω, και μάλιστα αδρά.

Και το κερασάκι στην τούρτα: Ποιοί ήταν οι σύμβουλοι της συγκεκριμένης συμφωνίας;

Ελάτε! Δεν είναι δύσκολο! Αναγράφεται στη σελ. 20 της Πρόσκλησης:
    1) Η EUROBANK EQUITIES INVESTMENT FIRM Α.Ε., και
    2) Η ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.

Bingo!

Ρε συ, Γιάννη...

Επί τέλους! Επί τέλους, φως στην άκρη τού τούνελ! Επί τέλους, ήρθε η ώρα να καταπιούν την γλώσσα τους όλοι εκείνοι οι στενόμυαλοι που έβλεπαν στραβό ό,τι έκανε ο πρωθύ και η φωτισμένη κυβέρνησή του (είτε ως κυβέρνηση ΦΑΒΑ είτε ως σκέτη ΑΒΑ). Επί τέλους, άρχισαν να πιάνουν τόπο οι μεταρρυθμίσεις. Επί τέλους, ανατέλλει η "νέα Ελλάδα" τού ανοιξιάτικου εγγονού τής Πηνελόπης.

Ανατέλλει, λέμε ρε! Τί; Δεν το πιστεύεις; Καλά, στραβός είσαι; Δεν βλέπεις στον σκοτεινό ορίζοντα να ροδίζει η αυγή; Διότι τί άλλο εκτός από "ροδόχρους ηώς" είναι το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, το οποίο εξήγγειλε η κυβέρνηση;

Ανατριχιάζω... Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα! Φυσικά. Αφού περισσεύουν λεφτά, τί άλλο θα έκανε η φιλολαϊκώτατη κυβέρνηση παρά να τα μοιράσει σε όσους έχουν ανάγκη; Και μη ρωτήσετε πώς περίσσεψαν, έτσι; Η απάντηση είναι αυτονόητη: περίσσεψαν επειδή η παρέα τού Τρελλαντώνη μεταρρύθμισε όλα τα κακώς κείμενα και εξάλειψε τις αγκυλώσεις τού παρελθόντος. Με άλλα λόγια, αυτά τα περισσευούμενα λεφτά αποδεικνύουν ότι πράγματι βγάλαμε πρωτογενές πλεόνασμα, σε πείσμα όσων ειρωνεύονταν αυτή την μεγάλη επιτυχία.

Λογικό, λοιπόν, το καμάρι τού ροκ Στουρνάρα: "Μια βασική διαφορά του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, τόσο στην πιλοτική όσο και στην καθολική του εφαρμογή, είναι ότι χρηματοδοτείται από το πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού. Γιατί μέσα από τον πλεονασματικό προϋπολογισμό, εξασφαλίζεται στην πράξη η κοινωνική αλληλεγγύη και η αναδιανομή του πλούτου. Επιδοματική πολιτική με δανεικά, η οποία στέλνει το λογαριασμό αόριστα στην επόμενη γενιά, δεν είναι ούτε δίκαιη ούτε αναδιανεμητική".

Βέβαια, χρειάζεται λίγη δουλειά ακόμη. "Πρέπει να εντοπίσουμε ποιες είναι οι πληθυσμιακές ομάδες που διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και να παρέχουμε στους δικαιούχους εισοδηματική ενίσχυση, συνδυαζόμενη με δράσεις κοινωνικής ένταξης". Πολύ σωστά! Αφού το σοβιετοποιήσαμε το πράγμα και πάμε για "αναδιανομή τού πλούτου", πρέπει να ξέρουμε ποιοι είναι οι ριγμένοι οι οποίοι θα μοιραστούν τα 20 εκατομμύρια που πρόβλεψε ως Ε.Ε.Ε. για το 2014 ο γαλαντόμος υπουργός των οικονομικών μας.

Να βοηθήσω λίγο, ρε συ Γιάννη; Και σόρρυ για την οικειότητα αλλά σε νοιώθω δικό μου άνθρωπο πλέον. Να βοηθήσω, λοιπόν, να βρούμε ποιοι είναι αυτοί που "διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας" και πρέπει να πάρουν "εισοδηματική ενίσχυση"; Πάμε σιγά-σιγά:

Έχω μπροστά μου μια δήλωση του Cephas Lumina, ενός ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα του ΟΗΕ: "Περισσότερο από το 10% του πληθυσμού στην Ελλάδα ζει σήμερα σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, ενώ η ανεργία των νέων έχει φτάσει σε πρωτοφανές επίπεδο της τάξεως του 59,3%". Στην ίδια δήλωσή του, ο Lumina επέκρινε τις υπερβολικά άκαμπτες απαιτήσεις του προγράμματος διάσωσης που έχουν επιβάλει οι δανειστές. Σημείωσε, ρε συ Γιάννη, ότι αυτή η δήλωση έγινε τον Μάιο, οπότε μάλλον χειρότερα είναι τα πράγματα σήμερα.

Ώπα, Γιάννη! Ώπα, γιατί κάτι δεν μ' αρέσει εδώ. Το 10% του πληθυσμού είναι πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι. Εσύ έγραψες είκοσι εκατομμύρια στον προϋπολογισμό, έτσι; Δηλαδή, το Ε.Ε.Ε. που διατυμπανίζεις είναι λιγώτερο από ένα εικοσάρικο το κεφάλι ετησίως; Εν τάξει, ρε συ, είπαμε "ελάχιστο" αλλά όχι κι έτσι! Θα μας βαρέσουν!

Α! Συγγνώμη! Δεν πρόσεξα αυτό που είπε ο Βρούτσης ο αναμορφωτής: το 2014, το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί πιλοτικά "σε δυο περιοχές της χώρας και το 2015 θα διευρυνθεί σε όλη την Ελλάδα ως βασική κοινωνική παρέμβαση πλήρους εφαρμογής". Εν τάξει τώρα. Είπα κι εγώ ένα εικοσάρικο μόνο;

Ναι, αλλά όταν λέμε "δυο περιοχές", για πόσο κόσμο μιλάμε; Διότι άλλο να πεις Ήπειρος και Θεσσαλία, άλλο να πεις Πετράλωνα και Καλογρέζα. Θέλω να πω, βρε αδερφέ, πόσοι θα μοιραστούν αυτά τα 20 εκατομμυριάκια σε έναν ολόκληρο χρόνο; Πόσοι θα τρώνε από... 20 διά 12... σκάρτο 1, 7 εκατομμύριο κάθε μήνα; Καθ' όσον, αν μου πεις ότι η μοιρασιά θα γίνεται σε εκατό χιλάδες νοματαίους από 17 ευρώ μηνιαίως στον καθένα, χέσε μέσα Πολυχρόνη που δεν γίναμε ευζώνοι!

Και μια που πιάσαμε αυτή την κουβέντα, ρε συ Γιάννη, από πού βγήκαν αυτά τα είκοσι εκατομμύρια; Θέλω να πω, πρέπει να βρίσκονται ανάμεσά τους και οι φόροι και τα χαράτσια που πλήρωναν όλοι αυτοί οι "ακραία φτωχοί" πριν καταντήσουν όπως κατάντησαν. Παναπεί; Τα δικά τους λεφτά τούς δίνουμε τώρα, ρε συ; Έτσι γίνεται η "αναδιανομή του πλούτου"; Καλά, πλάκα τούς κάνουμε;

Και κάτι άλλο. Από κείνη την γαμημένη "Εισφορά Αλληλεγγύης", πόσα μάζεψες τα τελευταία τρία χρόνια, ρε συ Γιάννη; Αν θυμάμαι καλά, υποτίθεται ότι αυτή την εισφορά την πληρώνουμε όσοι βγάζουμε πάνω από δώδεκα χιλιάρικα τον χρόνο, ώστε να φτιαχτεί ένας κουμπαράς απ' όπου θα βολεύονται οι άνεργοι, δηλαδή οι "ακραία φτωχοί". Καλά δεν θυμάμαι; Μωρέ, μια χαρά θυμάμαι. Λοιπόν; Πόσα μάζεψες; Τα είκοσι εκατομμύρια που μοιράζεις; Σόρρυ που ρωτάω αλλά είδα ένα έγγραφο του Σταϊκούδα (του αναπληδωτή σου, ντε!), το οποίο κάνει λόγο για 814,75 εκατομμύρια κατά την τριετία 2011-2013. Πού διάολο πήγαν τα υπόλοιπα 794,75 εκατομμύρια; Ελπίζω, όχι σε τίποτε ακραία φτωχούς τραπεζίτες...

Ξέρεις τι φοβάμαι, ρε συ Γιάννη; Ότι και το Ε.Ε.Ε. θα καταντήσει σαν το επίδομα θέρμανσης: εσύ το διαφημίζεις αλλά κανένας δεν το παίρνει. Δεν το ξανασκέφτεσαι λιγάκι, λέω 'γω; Ξέρεις, φοβάμαι χυδαίες λαϊκές αντιδράσεις του στυλ "να το βάλεις στον κώλο σου" και άλλα τέτοια. Φυλάξου!


Υστερόγραφο: Αυτά τα αρχικά Ε.Ε.Ε. μου την σπάσανε από την πρώτη στιγμή, ρε συ Γιάννη. Βλέπεις, μου θυμίζουνε την "Εθνική Ένωσις Ελλάς", εκείνη την φασιστική οργάνωση που συνεργάστηκε με τους γερμανούς στην κατοχή...

Νόμπελ οικονομίας για γέλια και για κλάμματα

Χτες ήρθε η κουβέντα στον Λαρς Πήτερ Χάνσεν, ο οποίος πήρε το εφετεινό βραβείο νόμπελ για την οικονομία. Επειδή, μετά το περιβόητο βραβείο νόμπελ για την ειρήνη, το πιο ελεεινό και τρισάθλιο είναι το αντίστοιχο για την οικονομία, ας πούμε σήμερα δυο λόγια παραπάνω γι' αυτό. Και, κατ' αρχάς ας διευκρινίσουμε ότι η επίσημη ονομασία αυτού τού βραβείου είναι "βραβείο για τις οικονομικές επιστήμες". Δηλαδή, πρέπει να απονέμεται σε όσους προάγουν την οικονομική επιστήμη.

Αξίζει τον κόπο να διευκρινίσουμε επίσης ότι, σε αντίθεση με τα άλλα βραβεία (χημείας, φυσικής, ιατρικής, λογοτεχνίας και ειρήνης) το βραβείο οικονομικών επιστημών δεν αναφέρεται από τον Άλφρεντ Νόμπελ στη διαθήκη του. Το εν λόγω βραβείο θέσπισε η Τράπεζα της Σουηδίας το 1968, με αφορμή την συμπλήρωση τριακοσίων χρόνων από την ίδρυση της. Αυτά για ενημέρωση και πάμε παρακάτω.

Πριν δυο χρόνια, στο 4ο σημείωμα της σειράς "Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού", γράφαμε: "Παρά την πλήρη αποτυχία των νεοφιλελεύθερων δογμάτων, η άρχουσα τάξη εξετίμησε δεόντως τους υποστηρικτές της και φρόντισε να τους τιμήσει με βραβείο Νόμπελ. Την αρχή έκανε ο ίδιος ο Χάγιεκ (1974) και ακολούθησαν τόσο ο Φρήντμαν (1975) όσο και τα "παιδιά" του: ο Τζωρτζ Στίγκλερ (1982), ο Τζέιμς Μπιουκάναν (1986), ο Ρόναλντ Κόουζ (1991) και ο Γκάρρυ Μπέκερ (1992)". Φαίνεται ότι η επιτροπή που απονέμει το εν λόγω βραβείο είναι τόσο ενθουσιασμένη από τα επιτεύγματα των ΗΠΑ στον χώρο τής οικονομίας αλλά και από τους νεοφιλελεύθερους "ριζοσπαστισμούς" των "παιδιών" τού Σιξάγου, του Μπέρκλεϋ, του Γέηλ κλπ ώστε πρέπει να πάμε πίσω στο 1999 για να δούμε να βραβεύεται κάποιος οικονομολόγος εκτός ΗΠΑ!

Πάντως, εφέτος η επιτροπή απονομής ξεπέρασε όχι μόνο τον εαυτό της αλλά και την ίδια την λογική, αφού μοίρασε το βραβείο σε τρεις άσχετους μεταξύ τους πολιτειακούς οικονομολόγους: τον Γιουτζήν Φέιμα, τον Λαρς Πήτερ Χάνσεν και τον Ρόμπερτ Σίλλερ. Υποτίθεται ότι η επιτροπή μοίρασε το βραβείο επειδή και οι τρεις έκαναν μελέτη πάνω στο ίδιο θέμα, τις διακυμάνσεις των τιμών σε επενδυτικά προϊόντα. Έλα, όμως, που ο Σίλλερ καταλήγει σε διαμετρικά αντίθετα αποτελέσματα από τους άλλους δύο! Όπως έγραψε προσφυώς ο Γιάννης Βαρουφάκης, είναι σαν να βράβευσε η επιτροπή τόσο τον Γαλιλαίο όσο και τους ιεροεξεταστές του!

Για να γίνω πιο σαφής, ο Φέιμα με τον Λάρσεν είναι καθαρόαιμα "φρηντμανόπαιδα" (δηλαδή, φανατικοί υπέρμαχοι των νεοφιλελεύθερων δοξασιών) ενώ ο Σίλλερ εμφορείται από την κεϋνσιανή αντίληψη των πραγμάτων. Ο τελευταίος είναι πιο γνωστός από τους δυο πρώτους, μιας και είχε προβλέψει (μαζί με τον Γιόζεφ Στίγκλιτς) την κατάρρευση των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας ("Ανατομία... - . Η φούσκα dot com") αλλά και το σκάσιμο της φούσκας τής κτηματαγοράς, το οποίο σώριασε την Λέμαν Μπράδερς και οδήγησε στο ξέσπασμα της καπιταλιστικής κρίσης που βιώνουμε μέχρι σήμερα. Ο Σίλλερ υποστηρίζει ό,τι ακριβώς έλεγε ο Κέυνς: από την κρίση δεν βγαίνουμε με σκληρή λιτότητα αλλά με αύξηση των δημοσίων δαπανών. (*)

Από την πλευρά του ο Φέιμα, πιστός στις νεοφιλελευθέρες ανοησίες, υποστηρίζει ότι η κρίση ξέσπασε επειδή το κράτος επενέβη για να βοηθήσει τις τράπεζες που κατέρρεαν! Όπως λέει, "αν είχαν αφεθεί όλες οι τράπεζες, οι ασφαλιστικές εταιρείες και οι βιομηχανίες να πτωχεύσουν, θα προέκυπτε μια ανωμαλία αλλά η κατάσταση θα είχε διορθωθεί σε μια-δυο βδομάδες"(!!!) Επίσης, όταν ρωτήθηκε για τις φούσκες, τις οποίες αναφέραμε στην προηγούμενη παράγραφο, έδωσε την εξής αμίμητη απάντηση: "Δεν υπάρχουν φούσκες στην οικονομία. Δεν αντιλαμβάνομαι καν τι είναι αυτό το πράγμα. Η σημερινή κατάσταση δεν είναι αποτέλεσμα χρηματοπιστωτικής κρίσης. Απλώς, μια ανεξήγητη ύφεση προκάλεσε απότομη πτώση τιμών και αυτή είναι που προκάλεσε χρηματοπιστωτική κρίση." (σ.σ.: ;;;) Σαφέστατος: η σημερινή μαύρη μαυρίλα δεν είναι αποτέλεσμα κρίσης αλλά μια "ανεξήγητη" ύφεση έρριξε τις τιμές κι αυτό προκάλεσε την κρίση, η οποία πάντως δεν ευθύνεται για την μαύρη μαυρίλα. Ωραίος! Κι ό,τι καταλάβατε, καταλάβατε.

Για τον Λάρσεν μιλήσαμε και χτες. Ο κύριος αυτός είναι επί κεφαλής του Milton Friedman institute for research in economics της σχολής τού Σικάγου. Εκτός από το ωραίο που αναφέραμε χτες ("χώρες σαν την Ελλάδα χρειάζεται να έχουν υψηλά επίπεδα ανεργίας, προκειμένου να πέσουν γρήγορα οι μισθοί και να συμπιεστεί το μοναδιαίο κόστος εργασίας, ώστε να ανακτήσουν την ανταγωνιστικότητά τους έναντι της Γερμανίας"), ο Λάρσεν υποστηρίζει ότι κάθε προσπάθεια για έλεγχο των αγορών οδηγεί στην ανακύκλωση της κρίσης, επομένως η μόνη διέξοδος από την κρίση είναι να αφεθούν απολύτως ελεύθερες οι αγορές να αυτορρυθμιστούν.


Τώρα, το πώς κατάφερε η επιτροπή να βραβεύσει ταυτοχρόνως τρεις ανθρώπους οι οποίοι υποστηρίζουν διαμετρικά αντίθετες θεωρίες, μόνο τα μέλη της μπορούν να το εξηγήσουν. Εμείς δεν πολυσκοτιζόμαστε. Όσο σκεφτόμαστε σε ποιους έχει απονεμηθεί το άλλο πρόστυχο βραβείο (της ειρήνης) τόσο σιγουρευόμαστε για τα μυαλά που κουμαντάρουν τέτοιες επιτροπές.


(*) Πριν μια δεκαετία, στις 15/12/2003, γράφαμε σε τούτο το ιστολόγιο: "Ακόμα και πρωτοετείς φοιτητές της ΑΣΟΕΕ θα καταλάβαιναν ότι αυτό το δημοσιονομικό έλλειμμα δεν οφείλεται στην ανευθυνότητα κάποιων μεμονωμένων πολιτικών αλλά στον "αυτόματο σταθεροποιητή" (L. Seidman, "Automatic Stabilizers") σύμφωνα με τον οποίο: όταν η οικονομία βρίσκεται σε καθοδικό κύκλο οι δαπάνες αυξάνονται (επιδόματα ανεργίας, αναπτυξιακά προγράμματα παροχών κλπ) και οι φόροι παραμένουν στάσιμοι (αν δεν μειώνονται) αφού λιμνάζει η οικονομική δραστηριότητα."(Σύμφωνο "σαθρότητας")

Εμ, έτσι είναι

"Η Ελλάδα είναι η χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης με το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας και παράνομης μετανάστευσης (...) Στην Ελλάδα υπάρχουν τόσοι άνεργοι όσοι και παράνομοι μετανάστες και αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο (...) Είμαστε μια χώρα που υποδέχεται περισσότερο από ένα εκατομμύριο ανθρώπους, κυρίως παράνομους μετανάστες. Μόνο το 10% αυτών έρχονται από εμπόλεμες ζώνες ή ζητούν με τις κανονικές διαδικασίες άσυλο. Τι κάνει κανείς με το υπόλοιπο 90% σε μια χώρα που μαστίζεται από την ανεργία; Πάνω από το 60% αυτών είναι νέοι. Πρέπει να αντισταθούμε σε αυτό. Να βρούμε μία λύση. Και δεν θέλω η λύση αυτή να είναι μόνο της Ελλάδας ή της Μάλτας ή της Ιταλίας, αλλά μία ευρωπαϊκή λύση." [Ακριβή αποσπάσματα από τις δηλώσεις που έκανε ο πρωθύ κατά τις χτεσινές συναντήσεις του με τους ομολόγους του της Μάλτας και της Ιταλίας.]


Βρε, καλώς τονε! Άντε, ρε συ Αντώνη, άντε και είχαμε κάμποσες μέρες ν' ακούσουμε χοντροπαπαριά από τα χειλάκια σου! Άξιζε η αναμονή, πάντως, γιατί τούτη την φορά η παπαριά σου πήρε διεθνείς διαστάσεις. Ευτυχώς, είσαι σε φόρμα βλέπω. Άντε μπράβο, γιατί κόντεψε να σου κλέψει την πρωτιά στις παπαριές ο Γιωρίκας, με κείνο το αμίμητο που είπε στον Ομπάμα για δημοψήφισμα.

Δηλαδή...ήμαρτον! Μα πόση διαστροφή κρύβει το μυαλό που έχεις στην καρκάλα σου, ώστε μπόρεσες να συνταιριάξεις τον αριθμό των ανέργων με τον αριθμό των μεταναστών; Διάολε, νομπελίστες και νομπελίστες οικονομολόγοι δεν είχαν καταφέρει να κάνουν τον πολύπλοκο συνδυασμό που έκανες εσύ! Αλλά το παν δεν είναι να πεις μια παπαριά, έτσι; Αυτό το κάνουν κι άλλοι (δες τα πρακτικά τής βουλής, για παράδειγμα). Το παν είναι να την λες με φυσικότητα. Το πραγματικό ταλέντο βρίσκεται στην ικανότητα να αμολάς την μεγαλύτερη μαλακία με την μεγαλύτερη άνεση. Η φυσικότητα και η άνεση πείθουν τους συνομιλητές σου ότι το κατέχεις το θέμα.

Επί τέλους, χάρη σε σένα άνοιξαν και τα δικά μας μάτια και είδαμε το πρόβλημα: Στην Ελλάδα υπάρχουν τόσοι άνεργοι όσοι και παράνομοι μετανάστες. Αυτό είναι! Τόσο απλό! Σαν να λες ότι ένα πολύγωνο έχει τόσες πλευρές όσες και γωνίες ή ότι κάθε χρόνος έχει τόσες μέρες όσες και νύχτες. Κι όπως είπες: αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο. Συμφωνούμε. Κι αφού δεν μπορούμε (ή, μάλλον, δεν θέλουμε) να μειώσουμε τους άνεργους, πρέπει να μειώσουμε τους μετανάστες, έτσι; Ένα κι ένα κάνουν δύο.

Μόνο που με μπερδεύεις, ρε συ Αντώνη. Ωραία τα λες αλλά... ρε γαμώτο, κάτι τέτοιο δεν έλεγε και ο Μιχαλολιάκος που τον μπουζούριασες; Ότι για την ανεργία στον τόπο μας φταίνε οι μετανάστες, άρα πρέπει να τους γανώσουμε το κέρατο; Γι' αυτό έχεις βαλθεί να καθαρίσεις τους χρυσαυγήτες; Για να έχεις την αποκλειστικότητα επί του θέματος;

Και άιντε και ξεμπερδέψαμε με τους μετανάστες, ρε Αντώνη. Θες τους στείλαμε πακέττο στα σπίτια τους (που δεν έχουνε), θες τους μαντρώσαμε σε Αμυγδαλέζες και λοιπά Γκουντάναμα, θες τους ξεβγάλαμε σε σύγχρονα κρεματόρια (όπως θα προτιμούσε ο Κασιδιάρης), θες έτσι, θες αλλοιώς, πες πως ξεμπερδέψαμε. Λες να πέσει η ανεργία μ' αυτόν τον τρόπο; Ή λες πως θα νοιώσουν καλύτερα οι άνεργοι;

Πάμε παρακάτω. Στα καραβάκια των εφοπλιστάδων (που τους έχεις στα όπα-όπα, μη το ξεχνάμε) δουλεύουν μεν αλλοδαποί αλλά όχι από τους μετανάστες που βρίσκονται εδώ. Νά 'ναι καλά τα διάφορα δουλεμπορικά γραφεία, οι νιγηριανοί και οι μπαγκλαντέζοι ναύτες έρχονται συστημμένοι από τον τόπο τους. Όμως, βάσει του σχετικού ευρωδικαίου, τόπος εργασίας κάθε εργαζόμενου θεωρείται η έδρα τής επιχείρησης όπου δουλεύει. Άρα, αυτοί οι ναύτες είναι -θεωρητικά- οικονομικοί μετανάστες. Τί θα κάνεις με δαύτους; Θα τους μπαγλαρώσεις κι αυτούς ή θα διατάξεις τους εφοπλιστάδες να τους διώξουν; Πάω στοίχημα ότι ούτε καν θα ασχοληθείς.

Προχωράμε. Από τα λεγόμενά σου συνάγεται το συμπέρασμα ότι δουλειές υπάρχουν (όπως κάποτε υπήρχαν και λεφτά) αλλά προλαβαίνουν και τις παίρνουν οι μετανάστες κι έτσι ξεμένουν τα δικά μας παιδιά στην ανεργία. Ωραία. Ρε συ, πας καλά; Μπιμπίκια έχει το μυαλό σου; Τί σχέση έχουν οι μετανάστες με τα εργοστάσια που κλείνουν το ένα μετά το άλλο; Τί σχέση έχουν οι μετανάστες με την "κινητικότητα" και την "διαθεσιμότητα", που βγάλανε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους στην ανεργία; Τί σχέση έχουν οι μετανάστες με τους νέους επιστήμονες που ψάχνουν σε ποια χώρα να πάνε για να βρουν δουλειά, ως μετανάστες κι αυτοί;


Έλα τώρα, πες την αλήθεια, ρε συ Αντώνη. Όχι μόνο χέστηκες για τους ανέργους αλλά, κατά βάθος, η υψηλή ανεργία βολεύει την υλοποίηση του σχεδίου σου για περαιτέρω συμπίεση μισθών και ημερομισθίων. Όσο περισσότεροι άνεργοι υπάρχουν, τόσο γρηγορώτερα θα μειωθεί η αμοιβή τής εργασίας. Έτσι δεν είναι; Εμ, έτσι είναι. Μια αράδα κολυβογράμματα τα μάθαμε κι εμείς και μπορούμε να καταλάβουμε (κι ας μη πήγαμε στο Γέηλ και στο Ταφτ). Άλλωστε, το είπε καθαρά και ξάστερα εκείνο το μπασταρδέλι που του δώσανε και νόμπελ οικονομίας (μη χέσω!), ο εκ Σικάγου ορμώμενος φρηντμανοτραφής Λαρς Πήτερ Χάνσεν: χώρες σαν την Ελλάδα χρειάζεται να έχουν υψηλά επίπεδα ανεργίας, προκειμένου να πέσουν γρήγορα οι μισθοί και να συμπιεστεί το μοναδιαίο κόστος εργασίας, ώστε να ανακτήσουν την ανταγωνιστικότητά τους έναντι της Γερμανίας.

Έτσι δεν είναι, Αντώνη; Εμ, έτσι είναι. Οπότε κόψε τις παπαριές και μη γίνεσαι Μιχαλολιάκος γιατί εκτίθεσαι περισσότερο.

Έχουν πλάκα!

Πριν καμμιά σαρανταριά χρόνια, το ΠαΣοΚ εμφανίστηκε ως "σοσιαλιστικό" κόμμα (το λέει και το όνομά του, άλλωστε). Αργότερα επαναπροσδιορίστηκε ως "σοσιαλδημοκρατικό". Λίγο αργότερα, ο ιδρυτής του ανακάλυψε έναν "τρίτο δρόμο προς τον σοσιαλισμό". Μετά άρχισε τις νεοφιλελεύθερες κουτσουκέλες, με κάτι προεδρικά διατάγματα που δεν είχαν και μεγάλη σχέση με τον σοσιαλισμό. Κατόπιν, το κόμμα έστριβε όλο και προς τα δεξιά κάθε φορά που άλλαζε τιμονιέρη. Στην αρχή "εκσυγχρονίστηκε" με τον Σημίτη, ύστερα ήρθε ο Τζέφφρυ και του άλλαξε τον αδόξαστο (μαζί με ολόκληρη την κοινωνία) και τώρα, στα ξεφτίσματα, με τον Βαγγέλα ήρθε και τακίμιασε απόλυτα με την νεοφιλελεύθερη δεξιά.

Σε όλη τούτη την δεξιοτίμονη πορεία, το ΠαΣοΚ γέννησε μερικά μεγάλα κεφάλια. Τον Πάγκαλο, λόγου χάρη. ο οποίος δεν έχει πρόβλημα να συστήσει κοινή κάθοδο ΠαΣοΚ-ΝΔ στις εκλογές. Ή τον Λοβέρδο, ο οποίος αποφάσισε να κάνει την δική του "ρήξη" αφού πρώτα ξεθεμέλιωσε το σύστημα υγείας σε τέτοιο βαθμό ώστε να αρκεί ένα φύσημα του Άδωνι για να σωριαστεί. Ή την Αννούλα, η οποία πρωτοτύπησε σε παγκόσμια κλίμακα αφού έγινε η πρώτη "σοσιαλίστρια" υπουργός παιδείας που έκλεισε σχολεία αντί να ανοίξει. Ή τον Πάχτα. Ή τον Λαλιώτη. Ή τον Μιχάλη τον αδιάβαστο. Ή... ή...ή...

Σήμερα, μετά από ένα τέτοιο "σαξές στόρυ", όλοι τούτοι οι ρεμπεσκέδες πήραν -λέει- πρωτοβουλία για ανασύσταση της κεντροαριστεράς. Και σαν να μην είναι από μόνοι τους αρκετοί, πήγαν κοντά τους και μερικά άλλα φυντάνια. Όπως, ας πούμε, ο Γιαννίτσης, ο οποίος είχε βάλει στο μάτι το ασφαλιστικό προτού ο Λοβέρδος μάθει την προπαίδεια. Ή ο Μπίστης, ο οποίος έχει περάσει από ένα κάρο κόμματα αλλά δεν του έφταναν αυτά κι έφτιαξε και δικό του (την ΑΕΚΑ, αν δεν τη θυμόσαστε, με την οποία προσχώρησε στο σημιτικό ΠαΣοΚ για να γίνει υφυπουργός εσωτερικών).

Κι επειδή όλες οι μαλακίες πρέπει να ντυθούν με το κατάλληλο ρούχο ώστε να γίνουν θελκτικές από το πόπολο, υποτίθεται ότι αυτή η προσπάθεια ξεκίνησε από μια "κραυγή αγωνίας" που υπέγραψαν 58 αρκουδιαραίοι, οι οποίοι έχουν τόση σχέση με την αριστερά όση εγώ με την αεροναυπηγική. Τί ήταν να βγάλουν οι 58 την διακήρυξή τους; Αμέσως ξύπνησαν από βαθύ λήθαργο οι πρυτάνεις της αριστεράς. "Μωρέ, σαν καλά τα λένε τούτοι", είπε ο Σημίτης... "Ρε γαμώτο, πώς δεν το είχα σκεφτεί εγώ", αναρωτήθηκε ο Βαγγέλας... "Κάτι τέτοιο είχα κι εγώ κατά νου αλλά με φάγανε τα λαμόγια", μελαγχόλησε ο Γιωργάκης... Κάπως έτσι, πήραν φόρα όλοι μαζί και, με σηκωμένα μανίκια, ετοιμάζονται να βάλουν μπρος το χτίσιμο. Την ανασυγκρότηση, όπως την λένε. Μόνο που κάτι δεν πάει καλά με τούτη την δουλειά.

Κατ' αρχάς, τα υλικά δεν είναι σόι. Τίποτε καινούργιο δεν πήρανε. Όλα τα μαζέψανε από τα γκρεμίδια που σωριάσανε όλα τούτα τα χρόνια. Τί σκατά να χτίσεις με τέτοια υλικά; Ποιός φτιάχνει καινούργιο σπίτι με υλικά από "το παρόν κατεδαφίζεται";

Έπειτα, οι μαστόροι. Ποιοί θα χτίσουνε; Ο Λοβέρδος, η Αννούλα κι ο Μιχάλης ο αδιάβαστος, που προαναφέραμε; Μήπως ο Μόσιαλος; Ο Σκανδαλίδης; Ο Χατζηαβάτης (ή κάπως έτσι, της ΔημΑρ); Ο Παπαϊωάννου; Ο Τσούκαλης; Μα αυτοί είχανε χτίσει και το παλιό οικοδόμημα, που το πήρε ο άνεμος και το σήκωσε. Μη χέσω! Έφερες κάποτε έναν ηλεκτρολόγο και σου έβαλε τις πρίζες έτσι που πήγαινες ν' ανάψεις το πορτατίφ κι έπαιρνε μπρος ο εξαερισμός στον καμπινέ. Τον ξαναφέρνεις, αν πεις να φτιάξεις καινούργιο σπίτι;

Πάνω απ' όλα οι αρχιμαστόροι. Οι εργολάβοι, να πούμε. Εγώ ξέρω πως όταν θες να πάρεις μια δουλειά, παρουσιάζεις στον ενδιαφερόμενο ένα δείγμα από τις δουλειές που έχεις κάνει μέχρι σήμερα. Έχεις ένα πορτφόλιο, που λένε κι οι αγγλομαθείς. Στην θρυλούμενη "ανασυγκρότηση της κεντροαριστεράς" ποιοί θα είναι οι εργολάβοι; Ο Βαγγέλας, ας πούμε; Με τί πορτφόλιο; Ποιά δουλειά έκανε καλά ίσαμε σήμερα ώστε να πειστούμε πως θα κάνει καλά και τούτη;

Τελικά, αν κατάλαβα καλά, οι σοσιαλιστές-σοσιαλδημοκράτες-εκσυγχρονιστές-μεταρρυθμιστές-κλπ του -απώτατου και πρόσφατου- παρελθόντος θέλουν τώρα να γίνουν και ανασυγκροτητές. Κι από πάνω, θέλουν να τους εμπιστευτούμε.

Έχουν πλάκα!

"Μαπούτσε"

Ο Καρύλ Φερέ αποτελεί μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα μορφή τής σύγχρονης λογοτεχνίας. Αν και ο ίδιος έχει καταγωγή από την Καέν τής Γαλλίας, στα 46 του χρόνια δικαιούται όσο λίγοι τον χαρακτηρισμό "πολίτης τού κόσμου". Δεν είναι μόνο το ότι ήδη έχει ταξιδέψει στις περισσότερες χώρες τού κόσμου. Κυρίως, είναι το ότι η δράση των έργων του τοποθετείται σε διάφορες χώρες και είναι εμπνευσμένη από την προσωπική επαφή του μ' αυτές.

Φυσικά, έναν τέτοιο "πολίτη τού κόσμου" δεν θα μπορούσε να τον αφησει αδιάφορο η Αργεντινή. Το "Μαπούτσε" είναι κάτι παραπάνω από ένα μυθιστόρημα: είναι ένα βιβλίο για την Αργεντινή. Για τους ιθαγενείς Μαπούτσε τής πάμπας, απ' όπου τους εξεδίωξαν δια πυρός και σιδήρου οι λευκοί, προκειμένου να αρπάξουν την γη τους. Για την στρατιωτική χούντα των Βιντέλα και σία, η οποία βύθισε την χώρα σε ένα μεσαιωνικό σκοτάδι επί χρόνια. Για τα θύματα αυτής της χούντας και, πάνω απ' όλα, για τα αμέτρητα παιδιά που αρπάχτηκαν από τις αγκαλιές των μανάδων τους για να δοθούν (ή να πουληθούν) σε άτεκνα ζευγάρια "εθνικοφρόνων". Για την οικονομική κατάρρευση της χώρας στα τέλη του προηγούμενου αιώνα και για την φτώχεια που ακόμη και σήμερα (παρά τα όσα διατείνονται πολλοί κοντόφθαλμοι ή τυφλοί αναλυτές και πολιτικοί) βασανίζει τον λαό της.

Το "Μαπούτσε" δεν είναι εύκολο βιβλίο. Όχι λόγω του όγκου των 475 σελίδων του. Δεν είναι εύκολο βιβλίο επειδή η ανάγνωσή του κάνει το στομάχι τού αναγνώστη να σφίγγεται. Συχνά ο πόνος γίνεται τόσο έντονος ώστε το αφήνεις από τα χέρια σου για να πάρεις μια ανάσα, να συνέλθεις. Ο Φερέ δεν χαϊδεύει τ' αφτιά κι αυτό το καταλαβαίνεις από τις πρώτες σελίδες, όπου στρατιωτικοί πετούν στην ζούγκλα τού Αμαζονίου από ένα ελικόπτερο τον ακόμη ζωντανό κρατούμενό τους. Είναι η κοινή πρακτική που ακολουθεί το στρατιωτικό καθεστώς για να εξαφανίσει τους αντιπάλους του.

Παρ' ότι οι 475 σελίδες δεν είναι και λίγες, όταν ολοκληρώσεις το διάβασμά τους δεν μπορείς να μη θαυμάσεις τον τρόπο με τον οποίο ο Φερέ χώρεσε σε ένα μυθιστόρημα όλα όσα ταλαιπώρησαν -και ταλαιπωρούν ακόμη- τον λαό τής Αργεντινής τα τελευταία 30 χρόνια. Πρωταγωνιστές τής ιστορίας είναι το αταίριαστο δίδυμο της Ζανά και του Ρουμπέν. Εκείνη είναι μια Μαπούτσε, η οποία επιβίωσε ως πόρνη τα χρόνια τής μεγάλης πείνας και τώρα πια είναι μια γλύπτρια που σιχαίνεται την κοινωνία. Εκείνος είναι ιδιωτικός ντετέκτιβ, ο οποίος είδε την χούντα να δολοφονεί τους γονείς του και να αρπάζει την μικρότερη αδελφή του. Όταν η Ζανά αποφασίζει να ψάξει τα ίχνη ενός εξαφανισμένου τραβεστί φίλου της, τα βήματά τους συναντιούνται. Αυτή η συνάντηση θα γίνει αφορμή να ανοίξει το καπάκι τού βόθρου τής Ιστορίας, όπου βυθίζονται μαζί, παρασέρνοντας και τον αναγνώστη.

Το "Μαπούτσε" δεν θα το διαβάσετε σε ένα πρωί. Θα σας πάρει χρόνο γιατί σίγουρα θα το διαβάσετε σε δόσεις. Ίσως, μάλιστα, να νοιώσετε εκείνο το περίεργο συναίσθημα εσωτερικής σύγκρουσης, το οποίο χαρακτηρίζει τα πραγματικά σημαντικά βιβλία: ενώ αδημονείτε γαι την συνέχεια, ένα αδιόρατο σφίξιμο σας αποτρέπει από το να συνεχίσετε την ανάγνωση. Όμως, το σίγουρο είναι πως, όταν ολοκληρώσετε την ανάγνωση, θα έχετε την απόλυτη βεβαιότητα ότι διαβάσατε ένα από τα σημαντικώτερα μυθιστορήματα τής σύγχρονης παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Το "Μαπούτσε" κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγρα, σε μια προσεγμένη -όπως κάνει σχεδόν πάντα η Άγρα- πολυτονική έκδοση, στην όχι και τόσο προσιτή τιμή των 19,50 ευρώ (μείον 10% στα καλά βιβλιοπωλεία). Αδιαφορήστε για την τιμή. Άλλωστε, σ' αυτή την ζωή, όλα τα καλά πράγματα κοστίζουν κάτι παραπάνω.

Εν μεγάλη ελληνική αποικία, 200 π.Χ.

Δεν θα μπω στην βάσανο να μιλήσω για την πρόστυχη ενέργεια κάποιων μπουζουκοκέφαλων να πετσοκόψουν τον Καβάφη στην προκρούστεια κλίνη τού λειψού μυαλού τους. Έχουν ειπωθεί κι έχουν γραφτεί τόσα πολλά ώστε ο δικός μου λόγος περιττεύει. Το μόνο που θά 'θελα να σχολιάσω είναι τούτο: πάλι καλά να λέμε που απλώς πετσόκοψαν την καβάφεια ρήση και δεν πρόσθεσαν και δικά τους λόγια. Για σκεφτείτε ότι, προκειμένου να κάνουν την προπαγάνδα τους καλύτερα, θα μπορούσαν π.χ. να αποδώσουν στον μεγάλο αλεξανδρινό ποιητή τον στίχο "είν' επικίνδυνο πράγμα η βία, απ' όπου κι αν προέρχεται"...

Όμως, με αφορμή τον ντόρο που δημιουργήθηκε, εκτιμώ πως είναι ευκαιρία να ασχοληθούμε σε τούτο το ιστολόγιο με κάτι που δεν είδα να γίνεται πουθενά αλλού: να διαβάσουμε όλο το ποίημα στο οποίο περιέχεται ο επίμαχος στίχος. Έτσι, θα έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε τα καβαφικά λόγια μπούμερανγκ στα μούτρα όλων εκείνων που νόμισαν ότι μπορούν να παίξουν εν ου παικτοίς:


Εν μεγάλη ελληνική αποικία, 200 π.Χ.

Ότι τα πράγματα δεν βαίνουν κατ’ ευχήν στην Aποικία
δεν μέν’ η ελαχίστη αμφιβολία,
και μ’ όλο που οπωσούν τραβούμ’ εμπρός,
ίσως, καθώς νομίζουν ουκ ολίγοι, να έφθασε ο καιρός
να φέρουμε Πολιτικό Aναμορφωτή.

Όμως το πρόσκομμα κ’ η δυσκολία
είναι που κάμνουνε μια ιστορία
μεγάλη κάθε πράγμα οι Aναμορφωταί
αυτοί. (Ευτύχημα θα ήταν αν ποτέ
δεν τους χρειάζονταν κανείς.) Για κάθε τι,
για το παραμικρό ρωτούνε κ’ εξετάζουν,
κ’ ευθύς στον νου τους ριζικές μεταρρυθμίσεις βάζουν,
με την απαίτησι να εκτελεσθούν άνευ αναβολής.

Έχουνε και μια κλίσι στες θυσίες.
Παραιτηθείτε από την κτήσιν σας εκείνη·
η κατοχή σας είν’ επισφαλής:
ή τέτοιες κτήσεις ακριβώς βλάπτουν τες Aποικίες.
Παραιτηθείτε από την πρόσοδον αυτή,
κι από την άλληνα την συναφή,
κι από την τρίτη τούτην: ως συνέπεια φυσική·
είναι μεν ουσιώδεις, αλλά τί να γίνει;
σας δημιουργούν μια επιβλαβή ευθύνη.

Κι όσο στον έλεγχό τους προχωρούνε,
βρίσκουν και βρίσκουν περιττά, και να παυθούν ζητούνε·
πράγματα που όμως δύσκολα τα καταργεί κανείς.

Κι όταν, με το καλό, τελειώσουνε την εργασία,
κι ορίσαντες και περικόψαντες το παν λεπτομερώς,
απέλθουν, παίρνοντας και την δικαία μισθοδοσία,
να δούμε τι απομένει πια, μετά
τόση δεινότητα χειρουργική.—

Ίσως δεν έφθασεν ακόμη ο καιρός.
Να μη βιαζόμεθα· είν’ επικίνδυνον πράγμα η βία.
Τα πρόωρα μέτρα φέρνουν μεταμέλεια.
Έχει άτοπα πολλά, βεβαίως και δυστυχώς, η Aποικία.
Όμως υπάρχει τι το ανθρώπινον χωρίς ατέλεια;
Και τέλος πάντων, νά, τραβούμ’ εμπρός. (*)


Δηλαδή... γαμώ το φελέκι μου! Δεν είναι μόνο η αριστουργηματική κεντρική ιδέα αλλά και τόσοι αξιομνημόνευτοι στίχοι που υπάρχουν σε τούτο το ποίημα! Κι όμως, οι ουτιδανοί προτίμησαν το πετσόκομμα. Ε, λοιπόν, φτύνω στα μούτρα τους ολόκληρη την δεύτερη στροφή. Όντως θα αισθανθούμε ευτυχείς σαν έρθει η μέρα που, καθώς θα τραβάμ' εμπρός,  δεν θα τους χρειάζεται κανείς!


(*) Από το βιβλίο "Κ.Π.Καβάφης: Ποιήματα" (σε εικονογράφηση από τον Νίκο Χατζηκυριάκο-Γκίκα), εκδόσεις Ίκαρος, 3η έκδοση - 2003. Ζητώ ειλικρινή συγγνώμη από τον μεγάλο ποιητή για την μεταγραφή τού αριστουργήματός του σε μονοτονικό.

Φυλλάδες με συνέπεια

Έπεσε στα χέρια μου το ένθετο για την οικονομία του τελευταίου φύλλου τής εφημερίδας Έθνος της Κυριακής. Ομολογώ ότι δεν ασχολήθηκα τόσο με την ύλη του αλλά με το στήσιμό του. Και πράγματι θαύμασα τον πολύ προσεγμένο τρόπο με τον οποίο η εφημερίδα κάνει με απόλυτη συνέπεια αυτό για το οποίο προορίζεται. Δηλαδή, την στήριξη τού αστικού καθεστώτος από το οποίο τρέφεται για να το υπηρετεί. Δείτε τί εννοώ:

Στην πρώτη σελίδα, με παχειά γράμματα ο τίτλος: "Έξι μέτρα-ανάσα στην ατζέντα Στουρνάρα". Από κάτω, με μικρότερα γράμματα ο υπότιτλος: "Δίχτυ προστασίας για μη έχοντες - Ενέσεις ρευστότητας στην αγορά". Τί καταλάβατε ως εδώ; Προφανώς, ότι έρχονται κάποια ψήγματα ανακούφισης για την φτωχολογιά και για όσους μικροεπιχειρηματίες έχουν καταφέρει να μη βάλουν ακόμη λουκέτο. Η εντύπωση αυτή ενισχύεται από ένα μικρό -πλην, επαρκώς τονισμένο- παράπλευρο κειμενάκι, με τίτλο "Μελέτες: Νέο μοντέλο για την ανάπτυξη". Γεμάτοι ελπίδες από τους αισόδοξους τίτλους, προχωρούμε στην ανάγνωση των "μέτρων-ανάσα":

- Πρώτο-πρώτο, η αναπροσαρμογή των εισοδηματικών κριτηρίων για τα πολυτεκνικά επιδόματα [σ.σ.: εδώ, λες κι ένα "επί τέλους!", ε;].
- Δεύτερο, η μείωση της τιμής τού ηλεκτρικού ρεύματος για "φτωχά" (τα εισαγωγικά είναι της εφημερίδας) νοικοκυριά αλλά και βιομηχανίες [σ.σ.: εδώ σε ζώνουν τα πρώτα φίδια... τα "φτωχά" νοικοκυριά σε εισαγωγικά αλλά οι βιομηχανίες εκτός εισαγωγικών].
- Τρίτο, οι παρεμβάσεις στην αλυσίδα τροφίμων για την αποκλιμάκωση των τιμών [σ.σ.: εδώ αρχίζεις να χαμογελάς πικρά... θα παρακαλέσει ο Στουρνάρας τον Άλφα-Βήτα Βασιλόπουλο να μειώσει την τιμή της χοντρομπίγουλης;].
- Τέταρτο, η επιτάχυνση των διαδικασιών για την ίδρυση επιχειρήσεων και την υλοποίηση επενδύσεων [σ.σ.: τώρα αρχίζεις να κουνάς το κεφάλι καθώς καταλαβαίνεις ότι οι καμπάνες δεν χτυπάνε ούτε για την φτωχολογιά ούτε για τους μικροεπιχειρηματίες].
- Πέμπτο, το άνοιγμα της στρόφιγγας των τραπεζών και του ΕΣΠΑ για την ενίσχυση κυρίως εξωστρεφών και δυναμικών επιχειρήσεων [σ.σ.: εδώ αρχίζεις να δαιμονίζεσαι... ενώ οι τράπεζες και το ΕΣΠΑ είναι για εξωστρεφείς και δυναμικούς, εσένα σου στέλνουν κατασχέσεις η εφορία για τις καταθέσεις σου και οι τράπεζες για το σπίτι σου].
- Έκτο, οι μελέτες τού ΚΕΠΕ και του ΙΟΒΕ για το ποιοι τομείς τής οικονομίας μπορούν να αποτελέσουν την ατμομηχανή της [σ.σ.: τώρα πια δεν έχεις καμμιά αμφιβολία ότι τα "μέτρα-ανάσα" δεν αφορούν την δική σου ασφυξία].

Ακολουθούν εξηγήσεις για όλα αυτά αλλά αισθάνεσαι τόσο αποκαρδιωμένος ώστε γυρίζεις σελίδα. Πάνω-πάνω, σ' όλο το πλάτος τής σελίδας, απλώνεται ο τίτλος "Φθηνό ρεύμα σε φτωχά νοικοκυριά και βιομηχανίες". Ουσιαστικά, συνεχίζεται το προηγούμενο άρθρο αλλά με την άκρη τού ματιού σου πιάνεις μια φράση, η οποία σε κάνει να βλαστημήσεις: "Επίσης, μειώνεται κατά 60% η μοναδιαία χρέωση που πληρώνουν οι βιομηχανίες...". Ξαναβλαστημάς και πας παρακάτω.

Ο τίτλος κάπως ακαταλαβίστικος: "«Κολλάνε» ένσημα στις ασφαλιστικές εταιρείες". Ο υπότιτλος, όμως, είναι σαφής: "Όλο και περισσότεροι πολίτες στρέφονται στα ιδιωτικά «πακέτα» υγείας". Και για όσους είναι μπουμπούνες και δεν καταλαβαίνουν, δίπλα υπάρχει μονόστηλο με τίτλο "Μελέτη: Πιο ακριβή η δημόσια περίθαλψη". Μια χαρά την κάνει την δουλειά της η φυλλάδα, έτσι; Με πρόσχημα το "ανεξάρτητο" ρεπορτάζ και με πρόφαση την ενημέρωση του πολίτη, μια χαρά προπαγανδίζει τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Όχι τίποτ' άλλο αλλά ολόκληρο ένθετο για την ιδιωτική ασφάλιση φτιάξαμε, τόσες διαφημίσεις πήραμε, τόσα φράγκα κονομήσαμε... να μην ανταποδώσουμε την "εξυπηρέτηση", υπηρετώντας ταυτόχρονα -εμμέσως πλην σαφώς- την κυβερνητική πολιτική, η οποία δεν κάνει άλλο από το να ξεχαρβαλώνει την δημόσια υγεία; Μ' ένα σμπάρο, δυο τρυγόνια!

Γυρίζεις σελίδα. Βασικό θέμα το "Aegean και Olympic Air βάζουν πολύ ψηλά τον πήχυ" και δίπλα μονόστηλο "Εγγυημένα έσοδα και φιλόδοξα σχέδια". Λόγω της σπουδαιότητας του δημοσιεύματος, ξύνεις τ' αχαμνά σου και προχωράς. "3,6 δισ. με ρήτρα ΦΑΠ - Η εισπραξιμότητα το κλειδί για το τελικό ποσό τού ενιαίου φόρου στα ακίνητα". Αδιαφορείς και πάλι. Το ξέρεις το παραμύθι. Επειδή τάχαμ'-τάχαμ' κάποιοι μπαταχτσήδες δεν πάνε να πληρώσουν τους φόρους τους, η κυβέρνηση θα βάλει μεγαλύτερους συντελεστές ώστε να μαζέψει όσα θέλει να μαζέψει... άρα, για το ότι εγώ πληρὠνω πολλά, φταις εσύ που δεν πληρώνεις... άρα εσύ φταις για την κατάντια μου.


Δεν χρειάζεται να συνεχίσω με το υπόλοιπο περιεχόμενο του ένθετου. Άλλωστε, τίποτε δεν είναι καινούργιο. Απλώς αισθάνομαι ιδιαίτερα ευτυχής που εδώ και χρόνια έχω πάψει να τρέχω Κυριακή πρωί στο περίπτερο..

Το υπόπτως περίεργο "ντράβαλο"

Αυτό πάλι πώς το έχετε; Επί μια ολόκληρη εβδομάδα σε τούτο το ιστολόγιο μιλάγαμε για το μεγάλο μουσούδι τής ελληνικής πολιτικής και, μόλις τελειώσαμε, πήρε αμπάρριζα ο Τσίπρας για να φέρει το θέμα στην βουλή. Ωραίο δεν είναι; Τουλάχιστον ως συγκυρία, βρε αδερφέ. Δηλαδή, έτσι και ανήκα στον ΣυΡιζΑ, θα με βάζανε στο μάτι πολλοί, πιστεύοντας ότι ο αρχηγός χαράσσει γραμμές σε συνεννόηση μαζί μου.

Εν πάση περιπτώσει -για να μιλήσουμε σοβαρά- τα σημειώματα των τελευταίων ημερών δεν ήσαν προϊόντα εξ ύψους αποκαλύψεως. Βασίστηκαν σε σημειώσεις μηνών και πολλά από τα στοιχεία που περιείχαν έχουν ήδη δημοσιευθεί σε έντυπα ή εφημερίδες. Λόγου χάρη, στο 4ο τεύχος τού περιοδικού Unfollow (Μάρτιος 2012) υπάρχει μια ενδιαφέρουσα έρευνα του Κώστα Βαξεβάνη, με τίτλο "Η υποβρύχια διαδρομή στις μίζες και το περισκόπιο του Ευάγγελου Βενιζέλου". Επίσης, στην εφημερίδα Έθνος και στο φύλλο τής 28/1/2012, δημοσιεύθηκε ένα αξιόλογο (παρά τα επουσιώδη λαθάκια που περιέχει) εκτενές ρεπορτάζ/έρευνα του Δήμου Βερύκιου, με τίτλο "Οι υποβρύχιες «μπίζνες» του Ισκαντάρ Σάφα". Ενώ πλήθος σχετικών δημοσιευμάτων έχει αναρτηθεί στον ιστοτόπο DefenceNet.

Το περίεργο, λοιπόν, δεν είναι η οποιαδήποτε συγκυρία. Το περίεργο είναι ότι το -όποιο- "ντράβαλο" στην βουλή έρχεται με εντυπωσιακή καθυστέρηση. Βέβαια, το θέμα με τα υποβρύχια και με τον αμαρτωλο ν.3885/2010 (μαζί με τα παρελκόμενά του) έχει θιγεί κατ' επανάληψη από τα κόμματα της ελάσσονος αντιπολιτεύσεως αλλά "ντράβαλο" μπορεί να δημιουργήσει μόνο η μείζων, η αξιωματική αντιπολίτευση. Όμως, κατά υπόπτως περίεργο τρόπο τέτοιο "ντράβαλο" δεν δημιουργήθηκε ποτέ από την Ν.Δ. (όταν ήταν αξιωματική αντιπολίτευση) ενώ και ο ΣυΡιζΑ χρειάστηκε κάπου ενάμιση χρόνο για να αντιδράσει.

Κάπου εδώ υποβόσκει και κάτι άλλο, υπόπτως περίεργο και αυτό. Προσέξτε την περίληψη των γεγονότων και θα ανακαλύψετε κι άλλα περίεργα, δευτερεύοντα: Πότε αρχίζει η ιστορία με τα σκάνδαλα του Άκη; Στις 30/5/2010, χάρη σε ταυτόχρονα (;!;) δημοσιεύματα των εφημερίδων Πρώτο Θέμα και Καθημερινή (δηλαδή, λίγο μετά αφ' ότου ξεκίνησαν οι συζητήσεις Βενιζέλου-Σάφα). Πότε ξέσπασε η ιστορία με τις μίζες; Τέλη τού 2010 (δηλαδή, λίγο μετά από την ψήφιση του βενιζελικής εμπνεύσεως ν.3885). Πότε άρχισαν να παίρνουν τα πράγματα τον δρόμο τους; Στις 31/3/2011, όταν η επιτροπή θεσμών και διαφάνειας της βουλής αποφάσισε τον έλεγχο του πόθεν έσχες του Άκη. Ακολούθησαν: στις 11/4/2011 η οριστική διαγραφή τού Άκη από το ΠαΣοΚ, στις 26/5/2001 το πόρισμα του ΣΔΟΕ, στις 8/7/2011 η άσκηση ποινικής δίωξης κατά του Άκη, στις 11/4/2012 η σύλληψή του, στις 22/4/2013 η δίκη του και στις 7/10/2013 η πρωτοβάθμια καταδίκη του σε εικοσαετή κάθειρξη.

Πού είναι το περίεργο που προανέφερα; Μα...στον χρόνο! Το γαϊτανάκι με τον Άκη κράτησε κοντά τριάμιση χρόνια. Και όμως, μέσα σ' αυτά τα τριάμιση χρόνια ποτέ η εκάστοτε αντιπολίτευση δεν τόλμησε να κάνει "ντράβαλο" με την ιστορία των υποβρυχίων. Έπρεπε να τελειώσει η δίκη και να καταδικαστεί ο Άκης ώστε να τολμήσει αξιωματική αντιπολίτευση να σηκώσει τους τόνους πάνω σ' αυτό το θέμα. Μάλιστα δε, το περίεργον του πράγματος γίνεται ακόμη εντονώτερο αν σκεφτούμε ότι δεν ακούστηκε άχνα για τον ν.3885 ούτε τότε που είχε τραβήγματα ο πρώην υπουργός οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου, παρ' ότι είχε συνυπογράψει το σχετικό νομοσχέδιο με τον Βενιζέλο.

Γιατί, όμως, αυτό το περίεργο είναι συνάμα και ύποπτο; Διότι φαίνεται πως "μοίρα αγαθή" φρόντισε επί τριάμιση χρόνια να μη συνδεθεί ούτε από σπόντα το όνομα του Βενιζέλου με τα ονόματα είτε του Παπακωνσταντίνου είτε του Άκη. Και, όσο "ντράβαλο" κι αν γίνει τώρα, δεν θα μάθουμε ποτέ ποια εξέλιξη θα είχε η ιστορία με τις μίζες του Άκη αν είχε τολμήσει η εκάστοτε αντιπολίτευση να βγάλει εγκαίρως στον αέρα την ιστορία με τις "υποβρύχιες" συμφωνίες τού Βενιζέλου.

Το μουσούδι - 7. Μπέρδεμα με τα ονόματα

Σ' αυτό το σημείο χρωστάω μια εξήγηση στον αναγνώστη. Μια εξήγηση που έχει να κάνει με την επανειλημμένη χρήση τής εταιρικής επωνυμίας Abu Dhabi Mar. Και την χρωστάω επειδή, αν θελήσει κάποιος να ψάξει μερικά στοιχεία παραπάνω για τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, ίσως να μη συναντήσει μπροστά του αυτή την εταιρεία. Γίνεται; Πώς δεν γίνεται; Στην Ελλάδα τού Βενιζέλου -και των λοιπών σαν αυτόν, βεβαίως- όλα γίνονται!

Ας πάμε για λίγο στον περίφημο πλέον ν. 3885/2010. Όταν ήρθε στην βουλή για ψήφιση το σχετικό νομοσχέδιο, οι έλληνες βουλευτές ενημερώθηκαν για την Abu Dhabi Mar. Μάλιστα δε, το ελληνικό δημόσιο πλήρωσε πάνω από ένα εκατομμύριο στην γαλλική εταιρεία συμβούλων Lazard Freres για την εκτίμηση φερεγγυότητας και επιφανείας τής εν λόγω εταιρείας. Όλα καλά και σύννομα (που λέει ο λόγος) αλλά...

[Παρένθεση. Η Lazard Freres είναι μια από τις εταιρείες (η άλλη είναι η Cleary Gottlib Steen Hamilton) που πήραν πάνω από 40 εκατομμύρια για να προσφέρουν τις νομικές υπηρεσίες τους κατά τις διαπραγματεύσεις για το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων. Κλείνει η παρένθεση.]

Το πρόβλημα είναι ότι οι γερμανοί δεν μεταβίβασαν τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά στην Abu Dhabi Mar αλλά σε μια γερμανική εταιρειούλα, την Hörn Beteiligungs GmbH, η οποία ανήκε στον όμιλο Privinvest του λιβανέζου Ισκαντάρ Σάφα. Έδρα τής εταιρειούλας αυτής ήταν η Βηρυττός και το εταιρικό της κεφάλαιο έφτανε στο δυσθεώρητο ύψος των...30.000 δολλαρίων! Δηλαδή, τα ναυπηγεία μεταβιβάστηκαν σε μια εταιρεία με οικονομικό μέγεθος...περίπτερου. Για να μπαλωθούν τα αμπάλωτα, ο Βενιζέλος τροποποίησε τον ν.3885 ώστε να χαρακτηριστεί η Privinvest ως "συνδεδεμένη επιχείρηση" με την Abu Dhabi Mar! Εννοείται, βεβαίως, ότι οι γάλλοι τής Lazard Freres δεν έχουν κάνει καμμιά μελέτη φερεγγυότητας είτε για την Hörn είτε για την Privinvest.

Επίσης, εξυπακούεται ότι οι έλληνες βουλευτές, οι οποίοι κλήθηκαν να ψηφίσουν τόσο τον νόμο όσο και την τροποποίησή του, δεν είχαν ιδέα ούτε για Hörn ούτε για Privinvest. Τώρα πώς διάβολο έγινε και ο Σάφα βρέθηκε αφεντικό τής Abu Dhabi Mar, η οποία φτιάχτηκε από τους εμίρηδες του Αμπού Ντάμπι, ο Βενιζέλος κι η ψυχή του το ξέρουν. Άλλωστε, για τον ευτραφή πρόεδρο του ΠαΣοΚ, το να πάρεις μια Privinvest και να την κάνεις Abu Dhabi Mar πρέπει να είναι τόσο εύκολο όσο το να πάρεις έναν Τούρκογλου και να τον κάνεις...Βενιζέλο!


Επειδή μόλις τώρα αμόλησα μια ρουκέτα, ας πάμε να ρίξουμε μια ματιά σε μια δημοσίευση των περίφημων Wikileaks, με τον κωδικό "09ATHENS1535". Ο λόγος για ένα τηλεγράφημα της πρεσβείας των ΗΠΑ με ημερομηνία 7/10/2009. Θέμα του το "who is who" των μελών τής νέας ελληνικής κυβέρνησης. Στην παράγραφο, η οποία αναφέρεται στον Ευάγγελο Βενιζέλο, γράφει: "A university professor of constitutional law born in 1957, Mr. Venizelos (nee Turkoglu)...".

Προσέξτε αυτή την περίεργη παρένθεση: "nee Turkoglu". Η μικρή λεξούλα "nee" είναι γαλλικής προελεύσεως, υιοθετημένη από την αγγλική γλώσσα και σημαίνει "γεννημένος ως". Για παράδειγμα, ο διάσημος πυγμάχος Μωχάμετ Άλυ είναι "nee" Κάσιους Κλαίη. Δηλαδή, ο πρέσβης των ΗΠΑ χαρακτηρίζει τον Βενιζέλο "γεννημένο ως Τούρκογλου"!

Η ιστορία δεν είναι ευρέως γνωστή και χάνεται κάπου ανάμεσα στην πραγματικότητα και στην εικασία. Η καταγωγή τού σημερινού προέδρου τού ΠαΣοΚ έλκεται από την Μικρά Ασία και εικάζεται ότι το αρχικό προγονικό επώνυμο ήταν Κούρτσογλου ή Κούτσογλου, το οποίο αργότερα έγινε Τουρκούτσογλου. Προφανώς, όλα αυτά τα ονόματα προέρχονται από παρωνύμια (παρατσούκλια), κάτι πολύ συνηθισμένο τόσο στην ελληνική όσο και στην τουρκική παράδοση. Από παρατσούκλια, άλλωστε, έχουν προέλθει πλήθος σημερινών "ανώδυνων" επωνύμων, όπως π.χ. Κοντός, Βωβός, Χονδρομάρας, Καψοκώλης κλπ.

Όταν η οικογένεια ήρθε στην Βόρεια Ελλάδα, το Τουρκούτσογλου "κουρεύτηκε". Κάποιοι το έκαναν Κούρτσογλου και κάποιοι Τούρκογλου. Όμως, το "Ευάγγελος Τούρκογλου" δεν ταίριαζε με τίποτε στον φιλόδοξο νεαρό γόνο τής οικογένειας, ο οποίος αποφάσισε να το αλλάξει σε "Ευάγγελος Βενιζέλος", με την ψευδαίσθηση ότι έτσι θα έπαιρνε λίγη από την λάμψη τού δαιμόνιου κρητικού πολιτικού. Το μουσούδι έδειξε από νωρίς πόσο μεγάλο μουσούδι θα γινόταν...


Και τώρα ο επίλογος. Ξεκινήσαμε αυτή την σειρά σημειωμάτων με αφορμή την καταδίκη τού Άκη σε 20 χρόνια φυλακή. Για την ακρίβεια, αφορμή ήταν η "τσατίλα" που μ' έπιασε ακούγοντας τα σχετικά ρεπορτάζ και τις αντιδράσεις ικανοποίησης των πολιτών, πολλοί των οποίων θα ήσαν περισσότερο ευχαριστημένοι με μια ακόμη βαρύτερη ποινή. Τώρα είναι ώρα για όλους αυτούς να κάνουν μερικές δεύτερες σκέψεις. Μάλλον, όπως δεν φτιάχνει μόνο η νύφη στραβά καρβέλια αλλά φτιάχνει κι η πεθερά, δεν είναι μόνο ο Άκης που ζημίωσε το ελληνικό δημόσιο ταμείο.


Σημείωση: Τα σχετικά με το όνομα "Τούρκογλου" έχει διαψεύσει ο Ευάγγελος Βενιζέλος μέσα από το ιστολόγιό του. Δυστυχώς, τόσο το τηλεγράφημα του πρέσβη όσο και ένα ψάξιμο στο διαδίκτυο, μάλλον διαψεύδουν την διάψευση αυτή.

Το μουσούδι - 6. Η "λεπτή εξίσωση"

Κλείνοντας το χτεσινό σημείωμα, ανέφερα ότι η συμφωνία που υπέγραψε ο Βενιζέλος με την Abu Dhabi Mar, προέβλεπε πως το ελληνικό δημόσιο θα πλήρωνε κανονικά τις δόσεις τού 1,321 δισ. ανεξάρτητα από την πορεία τού έργου. Αυτό, όσο κι αν φαντάζει ανήκουστο στ' αφτιά κάθε νοήμονος ανθρώπου, είναι πραγματικότητα. Βεβαίως, δεν έχω υπ' όψη μου το κείμενο της συμφωνίας αλλά δεν χρειάζεται. Και δεν χρειάζεται διότι τα αποκαλυπτήρια τα κάνει ο ίδιος ο Ισκαντάρ Σάφα (ο λιβανέζος ιδιοκτήτης τής αμπουνταμπιανής εταιρείας), στην επιστολή που έστειλε στις 2/12/2011 στον "εξοχώτατον υπουργόν οικονομίας και οικονομικών, καθηγητήν Ευάγγελον Βενιζέλον", όπου αναφέρει, μεταξύ άλλων (οι υπογραμμίσεις είναι δικές μου):

"(...) Το τίμημα για τις δύο συμβάσεις (Αρχιμήδης και Neptune) και οι συνακόλουθες καθορισμένες ημερολογιακά πληρωμές και ποσά (που συζητήθηκαν και συμφωνήθηκαν με εσάς ως Υπουργού Άμυνας και με τον κ. Παπακωνσταντίνου, τότε Υπουργού Οικονομικών) έλαβαν υπόψη, μεταξύ των άλλων, τις υφιστάμενες υποχρεώσεις των ΕΝΑΕ τότε, τις ανάγκες των ΕΝΑΕ για την εκτέλεση των συμβάσεων και την ανάγκη ρευστότητας που θα μπορούσε να συντηρήσει την λειτουργία του ναυπηγείου για ικανό χρόνο μέχρις ότου έλθουν νέα συμβόλαια από Ξένα Πολεμικά Ναυτικά και από την εγχώρια αγορά. Όπως θα ενθυμείστε, Εξοχότατε, οι πληρωμές συγκεκριμένα δεν ήταν συνδεδεμένες με συμβατικά ορόσημα εκτέλεσης. Αυτή ήταν η λεπτή εξίσωση που καθιερώθηκε προκειμένου να περισωθούν τα ΕΝΑΕ. (...)"

Καμμιά αμφιβολία, λοιπόν! Ζήτω η "λεπτή εξίσωση"! Εμείς πρέπει να πληρώνουμε κανονικά, άσχετα αν τα ναυπηγεία δεν έχουν παραδώσει μέχρι τώρα ούτε λαμαρίνα. Και για να γίνει αυτό περισσότερο κατανοητό, ο Σάφα συνεχίζει:

"(...) Όπως συμφωνήσαμε χθες, είναι απαραίτητο το Υπουργείο Άμυνας να πραγματοποιήσει την επόμενη εβδομάδα την εκπρόθεσμη ημερολογιακή πληρωμή. Αυτές οι πληρωμές είναι συμβατικές και όπως γνωρίζετε, δεν συνδέονται με κανένα συμβατικό γεγονός και δεν δύναται να γίνει διαφορετικά. Μετά λύπης οφείλουμε να αναφέρουμε πως το Υπουργείο Άμυνας θέτει εαυτόν σε αθέτηση όσον αφορά τις εν λόγω πληρωμές και επιπλέον δίδει το δικαίωμα στα ΕΝΑΕ, σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης, να καταγγείλει αμφότερες τις συμβάσεις. (...)"

Αν στα παραπάνω διακρίνετε έναν υφέρποντα εκβιασμό, συγχαρητήρια για την διορατικότητά σας! Μέχρι εκείνη την στιγμή, ο Σάφα είχε εισπράξει 132 εκατομμύρια και απαιτούσε την άμεση καταβολή άλλων 100, προκειμένου να μη καταγγείλει τις συμβάσεις και κλείσει τα ναυπηγεία. Αλλά η επιστολή έχει και άλλες "ομορφιές", που δεν συναντιούνται ούτε σε παράσταση Καραγκιόζη:

"(...) Επιπρόσθετες υποχρεώσεις (για τις οποίες δεν είχαμε ενημερωθεί) ανέκυψαν (ΟΣΕ, φόροι, κλπ) και ασυμφωνίες διαπιστώθηκαν (οι οποίες έθεσαν σε κίνδυνο τόσο το ναυπηγείο και τον τελικό χρήστη) μεταξύ της κύριας σύμβασης “Neptune” και της σύμβασης υπεργολαβίας με την HDW (...) ο καθηγητής Νομικής που μας συστήσατε εξήγησε πως απαγορευόταν στα ΕΝΑΕ να κάνουν εξαγωγές σε Ξένα Ναυτικά και επιπλέον ο μέχρι πρότινος Υπουργός Άμυνας ερμήνευσε την απόφαση και ως απαγόρευση στα ΕΝΑΕ αν αναλάβουν έργα του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού δεδομένου, μεταξύ των άλλων, πως τέτοια έργα υπόκεινται σε διαγωνισμούς. (...)".

Ζάχαρη!

Πρώτον: Ο Σάφα διαπιστώνει -κατόπιν εορτής- ότι οι γερμανοί άφησαν, φεύγοντας από τα ναυπηγεία, κρυφά φέσια στα ναυπηγεία. Αλήθεια, πώς διάβολο έγινε αυτό; Γουρούνι στο σακί αγόρασε; Δεν έκανε έλεγχο; Είναι εξαιρετικά δύσκολο να πιστέψουμε κάτι τέτοιο. Είναι, όμως, απείρως πιο εύκολο να πιστέψουμε ότι ο Σάφα είχε πάρει διαβεβαιώσεις πως το ελληνικό δημόσιο θα κάλυπτε όποιο κενό εμφανιζόταν. Πάντως, το σίγουρο είναι ότι οι γερμανοί δεν ήσαν υποχρεωμένοι να πληρώσουν δεκαράκι τσακιστό, νά 'ναι καλά ο βενιζελικής εμπνεύσεως ν.3885 που τους απάλλασσε.

Δεύτερον: Σύμφωνα με τον Σάφα, υπουργός τής ελληνικής κυβέρνησης συστήνει καθηγητή νομικής σε ιδιωτική εταιρεία. Υπό ποία ιδιότητα, άραγε; Υπό την ιδιότητα του ξερόλα; Υπό την ιδιότητα του l' etat c' est moi, κάνω ό,τι θέλω και δεν δίνω λόγο σε κανένα;

Τρίτον: Τί πράγμα είναι η αναφερόμενη απαγόρευση, στην οποία αναφέρεται ο Σάφα; Προφανώς, πρόκειται για απαγόρευση που προέρχεται από τις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με όσα λέι ο συστημμένος από τον Βενιζέλο καθηγητής νομικής, τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά δεν επιτρέπεται να αναλάβουν όχι μόνο δουλειές από το εξωτερικό αλλά ούτε καν έργα τού ελληνικού πολεμικού ναυτικού. Δηλαδή; Άκυρο το έργο και σταματάμε εδώ; Και με τα λεφτά που έχουμε ήδη πληρώσει; Μάλλον τα κρατάνε οι αμπουνταμπιανοί, αφού οι πληρωμές μας "δεν συνδέονται με κανένα συμβατικό γεγονός".

Ανοίγουμε παρένθεση. Το ερώτημα είναι από πότε ισχύει αυτή η απαγόρευση; Ίσχυε κατά την αρχική συμφωνία με την HDW, την οποία είχε υπογράψει ο Άκης ή είναι μεταγενέστερη; Κι αν είναι μεταγενέστερη, ίσχυε κατά την συμφωνία που υπέγραψε ο Βενιζέλος ή είναι ακόμη μεταγενέστερη; Υποθέτω πως, για να λέει ο συστημμένος από τον Βενιζέλο καθηγητής ότι υπάρχει πρόβλημα, μάλλον ίσχυε την ώρα που υπέγραφε ο Βενιζέλος, εφ' όσον καμμιά απαγόρευση δεν μπορεί να ισχύσει επί ήδη εκτελουμένων συμβάσεων. Οπότε, πώς υπέγραψε ο Βενιζέλος; Πώς έδωσε εγγυήσεις για "την ανάγκη ρευστότητας που θα μπορούσε να συντηρήσει την λειτουργία του ναυπηγείου για ικανό χρόνο μέχρις ότου έλθουν νέα συμβόλαια από Ξένα Πολεμικά Ναυτικά και από την εγχώρια αγορά"; Πιάστηκε αδιάβαστος; Κλείνουμε την παρένθεση.


Η συνέχεια της ιστορίας είναι λίγο-πολύ γνωστή. Το ελληνικό δημόσιο διέκοψε τις πληρωμές του και ο Σάφα άρχισε τις απολύσεις στα ναυπηγεία, ενώ όσους εργάτες έχουν απομείνει τους έχει βάλει σε εκ περιτροπής εργασία μία μέρα την εβδομάδα. Δηλαδή, οι άνθρωποι κάνουν τέσσερα μεροκάματα τον μήνα και πρέπει να ζήσουν με αυτά. Φυσικά, θεωρητικώς δεν είναι άνεργοι οπότε ούτε στις λίστες ανέργων καταγράφονται ούτε επίδομα ανεργίας δικαιούνται.

Νομίζετε ότι τελειώσαμε; Αμ δε! Οι μουσουδιές έχουν και συνέχεια.

Το μουσούδι - 5. Η "ωφέλιμη" λύση

Λέγαμε χτες ότι το πρώτο των προβλημάτων από τα οποία απάλλαξε ο Βενιζέλος την HDW ήταν να παραλάβει το υποβρύχιο "Παπανικολής". Αυτό είναι το λιγώτερο. Σύμφωνα με τον νόμο 3885/2010 (δείτε τον στο χτεσινό σημείωμα), τον οποίο θυμίζω ότι ο ίδιος ο Βενιζέλος (σε συνεργασία με τον τότε υπουργό οικονομικών Γιώργο Παπακωνσταντίνου) έφερε στην βουλή για ψήφιση, το ελληνικό δημόσιο παραιτείται προκαταβολικά από κάθε απαίτησή του που μπορεί να προκύψει εκ των υπογεγραμμένων συμβάσεων. Αν δεν καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό, θα σας το κάνω λιανά:

Πόσα υποβρύχια είχαμε συμφωνήσει να μας φτιάξει η HDW; Τρία συν ένα. Από λεφτά; Πάνω από δυόμιση δισ (μαζί με τις συμπληρωματικές συμφωνίες για εκσυγχρονισμό άλλων υποβρυχίων), τα οποία πληρώσαμε κανονικώτατα. Πόσα υποβρύχια παραλάβαμε; Το "Παπανικολής" που έγερνε. Τα υπόλοιπα έμειναν μισοφτιαγμένα στα ναυπηγεία, όπου σκουριάζουν μέχρι σήμερα. Μαλάκες ήσαν οι γερμανοί να τελειώσουν την δουλειά από την στιγμή που και τα λεφτά πήραν μπροστά και ο νόμος τούς απαλλάσσει από κάθε υποχρέωση; Εδώ έναν πιττόρο φωνάζεις να σου βάψει το σπίτι και δεν τον ξοφλάς αν δεν τελειώσει αλλά φαίνεται πως το γαλαντόμο ελληνικό δημόσιο δεν διαθέτει ούτε καν τον κοινό νου ενός αγράμματου επαρχιώτη.

Αλλά ας πάρουμε και πάλι ανάποδα το ημερολόγιο. Είδαμε ότι στις 21 Δεκεμβρίου 2010 ο Βενιζέλος παραλαμβάνει επίσημα το "Παπανικολής". Για να "προλειάνει το έδαφος, ο Βενιζέλος περνάει τον νόμο 3885/2010, ο οποίος δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ στις 29/9/2010. Στο μεταξύ, εδώ κι έναν χρόνο η HDW πιέζει την κατάσταση, δηλώνοντας ότι τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά την έχουν "μπάσει μέσα" και προτείνει ως μόνη λύση την πτώχευση. Η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να σώσει ό,τι μπορεί να διασωθεί και ο Βενιζέλος αποδύεται σε έναν μαραθώνιο συναντήσεων τόσο με την HDW και την ThyssenKrupp (η οποία θυμίζω πως έχει ήδη εξαγοραστεί από την HDW) όσο και με διάφορους ξένους και έλληνες επενδυτές, με στόχο την πώληση του Σκαραμαγκά.

Και ξαφνικά... ω, του θαύματος, για τα χρεωκοπημένα -κατά την HDW- ναυπηγεία εμφανίζεται "ζεστός" αγοραστής! Είναι η Abu Dhabi Mar, του εκατομμυριούχου λιβανέζου Ισκαντάρ Σάφα. Όλως τυχαίως, βέβαια, η Abu Dhabi Mar έχει στα σκαριά μια συμφωνία με την ThyssenKrupp για μια 50/50 κοινοπραξία, με σκοπό την κατασκευή πλοίων επιφανείας. Μόνο που η ThyssenKrupp έχει θέσει ως προαπαιτούμενο για την επίτευξη συμφωνίας ότι η αμπουνταμπιανή εταιρεία θα αγοράσει τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Όμως, σε όλα αυτά τα "αγγελικά πλασμένα" πάρε-δώσε υπάρχει ένα πρόβλημα: η HDW έχει πάρει τα λεφτά για να φτιάξει 3+1 υποβρύχια αλλά έχει έτοιμο μόνο το ένα κι αυτό μεσοβέζικο. Ο Σάφα δεν είναι δυνατόν να αγοράσει τον Σκαραμαγκά και να φορτωθεί το κόστος ολοκλήρωσης της δουλειάς.

Τί γίνεται τώρα; Η HDW έχει πάρει τα λεφτά αλλά δεν θέλει να τελειώσει το έργο και η Abu Dhabi Mar δεν δέχεται να αναλάβει το έργο αν δεν πάρει λεφτά. Μια τεράστια συνεργασία κινδυνεύει να τιναχτεί εν τη γενέσει της στον αέρα αν δεν βρεθεί λύση. Αυτή την πολυπόθητη λύση την βρίσκει το δαιμόνιο μυαλό τού Ευάγγελου Βενιζέλου: τον τζερεμέ δεν θα τον πληρώσουν ούτε οι γερμανοί ούτε οι αμπουνταμπιανοί αλλά ο αιώνιος μαλάκας, δηλαδή ο ελληνικός λαός!

Έτσι, λοιπόν, μετά από πολύωρη σύσκεψη μεταξύ Βενιζέλου, Ατσπόντιεν (της ThyssenKrupp) και Σάφα, νωρίς τα ξημερώματα της 31ης Αυγούστου 2010 έκλεισε η συμφωνία, με το ελληνικό δημόσιο να αποδέχεται την καταβολή 1,321 δισ. ευρώ για την ολοκλήρωση των συμφωνιών που είχε κάνει με την HDW και τις οποίες είχε ήδη πληρώσει. Η υπογραφή τού Βενιζέλου σηματοδοτεί τις εξελίξεις και η συμφωνία για την κοινοπραξία μεταξύ ThyssenKrupp και Abu Dhabi Mar ολοκληρώνεται και στις 19 Οκτωβρίου.

Φαίνεται, όμως, ότι το 1,321 δισ. δεν είναι αρκετό για τον κύριο Σάφα, οπότε ο Βενιζέλος τού κάνει κι ένα επί πλέον δωράκι. Θα θυμάστε ότι στην HDW είχαμε δώσει (ως δωράκι πάντα) μια επιπρόσθετη συμφωνία 826 εκατομμυρίων για τον εκσυγχρονισμό 3+1 υποβρυχίων. Ε, λοιπόν, στον κύριο Σάφα προσφέραμε την ακύρωση αυτής της συμφωνίας και την αντικατάστασή της με μια άλλη: την παραγγελία δύο επί πλέον υποβρυχίων.

Με την ολοκλήρωση της συμφωνίας, ο Βενιζέλος κάνει επίδειξη απύθμενου θράσους. Το υπουργείο άμυνας εκδίδει ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία κατά την σύσκεψη "λύθηκαν μια σειρά από εκκρεμή θέματα", κυρίως όμως τονίζεται ότι "η λύση που δίνεται είναι η πλέον ωφέλιμη για το ελληνικό Δημόσιο, εν όψει των οξέων προβλημάτων και των εκκρεμοτήτων που είχαν διαμορφωθεί μέχρι τον Οκτώβριο του 2009 και ενόψει των επιπτώσεων που θα έχει η ματαίωση της συμφωνίας ακόμα και αν η έκβαση της διαιτητικής δίκης στο Διεθνές Εμπορικό Επιμελητήριο είναι η καλύτερη δυνατή για το Ελληνικό Δημόσιο". Και προς επίρρωση της επικρατούσης διαφάνειας, η ανακοίνωση διευκρινίζει ότι "η συμφωνία θα εγκριθεί από την Διυπουργική Επιτροπή Αποκρατικοποιήσεων και από το ΚΥΣΕΑ (που λειτουργούν ως όργανα του υπουργικού συμβουλίου) και θα υποβληθεί για έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο".

Απλά πράγματα, σύμφωνα με τον Βενιζέλο: ακόμα κι αν πηγαίναμε τους γερμανούς στο δικαστήριο και δικαιωνόμασταν, οι επιπτώσεις θα ήταν για την χώρα μας χειρότερες απ' ό,τι τώρα που δεχτήκαμε να πληρώσουμε 1,321 δισ. ευρώ. Όσο για την διευκρίνση περί εγκρίσεως κλπ, σιγά που ο μεγάλος δεν θα φρόντιζε να φορτώσει τις ευθύνες σε άλλα όργανα! Και για να μην υπάρχει ο παραμικρός κίνδυνος για μελλοντικά μπλεξίματα, πέρασε και τον ν.3885. Άφεριμ, Βαγγέλη!

Και μια τελευταία πινελλιά. Στις 2 Σεπτεμβρίου 2010, η καθεστωτική εφημερίδα "Καθημερινή" δημοσιεύει άρθρο τής Χρύσας Λιάγγου με τον λίαν εύγλωττο τίτλο "Το Δημόσιο ανέλαβε τα χρέη του, η Abu Dhabi Mar τον Σκαραμαγκά". Το άρθρο μιλάει -σωστά- για πληρωμή τού 1,321 δισ. σε δόσεις μέχρι το 2018 αλλά δεν αναφέρει κάτι πολύ σημαντικό: το ελληνικό δημόσιο θα πληρώνει τις δόσεις του ανεξάρτητα από την πορεία των εργασιών! Δηλαδή, ακόμη κι αν οι αμπουνταμπιανοί δεν μας παραδώσουν ούτε αγάνωτη καρφίτσα, εμείς θα πληρώνουμε τις δόσεις μας κανονικώτατα! Ξανά άφεριμ, Βαγγέλη!


ΥΓ1 - Απορία πρώτη: Ο Άκης δεν πέρναγε τις συμφωνίες που υπέγραφε από το ΚΥΣΕΑ;

ΥΓ2 - Απορία δεύτερη: Με πόσα είπαμε ότι μας ζημίωσε ο Άκης και του ρίξαμε την εικοσάρα;

Το μουσούδι - 4. Το υποβρύχιο που γέρνει

Ας αφήσουμε προσωρινά το πόρισμα τού ΣΔΟΕ κι ας πάμε λίγο πιο πίσω στον χρόνο. Αύγουστος του 2006. Το πρώτο από τα υποβρύχια που είχε αναλάβει τα φτιάξει η HDW είναι έτοιμο και βαφτίζεται "Παπανικολής", παίρνοντας το όνομα του θρυλικού υποβρυχίου, το οποίο σακάτεψε τον ιταλικό στόλο κατά την διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και παροπλίστηκε το 1945.

Μιας και μεγάλα τμήματα αυτού του υποβρυχίου κατασκευάστηκαν από την σουηδική Kockums (όπως έχουμε ήδη αναφέρει) και το υποβρύχιο ολοκληρώθηκε στο ναυπηγείο τής HDW στο Κίελο της Γερμανίας, οι τελικές δοκιμές πλεύσης έγιναν στην Βόρεια Θάλασσα, φυσικά με την παρουσία κλιμακίου τού ελληνικού υπουργείου άμυνας. Προς μεγάλη έκπληξη όλων, ενώ το "Παπανικολής" έπλεε στην επιφάνεια με ύψος κύματος 6m, ταχύτητα 11 κόμβων και γωνία 30° προς το κύμα, παρουσίασε μέγιστη κλίση διατοιχισμού 45°. Για να μη μπούμε σε τεχνικές λεπτομέρειες, θα σημειώσουμε μόνο ότι τα παλαιότερα υποβρύχια τύπου 209, όταν πλέουν με δυσμενείς καιρικές συνθήκες στο Αιγαίο, παρουσιάζουν μέγιστη κλίση διατοιχισμού 25°.

Προσπαθώντας να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα, οι γερμανοί θυμήθηκαν το ανέκδοτο "μπράβο κουστουμιά ο σακάτης" και υποστήριξαν ότι η μείωση της ταχύτητας κατά 2 κόμβους θα περιόριζε την κλίση στις 25°. Όμως, οι έλληνες αξιωματικοί τού Πολεμικού Ναυτικού επέμειναν σθεναρά ότι η συμπεριφορά τού υποβρυχίου δεν ήταν κανονική. Έτσι, η HDW αναγκάστηκε να ξαναβάλει το υποβρύχιο στο ναυπηγείο και να εφαρμόσει μια σειρά τεχνικών μέτρων βελτίωσης.

Μετά από δυο χρόνια, το "Παπανικολής" ξαναβγήκε για δοκιμές, οι οποίες κράτησαν σχεδόν 4 μήνες (Ιούνιος-Σεπτέμβριος 2008) και έγιναν με την επίβλεψη του γερμανικού ομοσπονδιακού γραφείου στρατιωτικής τεχνολογίας και προμηθειών, ενώ το ελληνικό κλιμάκιο περιορίστηκε σε ρόλο παρατηρητή. Τελικά, στις 20 Οκτωβρίου 2008, οι γερμανοί βεβαίωσαν ότι το πρόβλημα λύθηκε και πιστοποίησαν το αξιόπλοο του υποβρυχίου. Σε σχετικές δηλώσεις προέβη και ο τότε αρχηγός ΓΕΝ, ο αντιναύαρχος Καραμαλίκης, ο οποίος βεβαίωσε ότι το "Παπανικολής" εκπληρούσε πλέον όλες τις προδιαγραφές.

Παρ' όλα αυτά, οι ψίθυροι έδιναν κι έπαιρναν και το υποβρύχιο δεν παραλαμβανόταν επίσημα. Ο τότε υπουργός άμυνας Βαγγέλης Μεϊμαράκης (προφανώς, φοβούμενος μη μπλέξει σε κανένα σκάνδαλο), υιοθέτησε τις παρατηρήσεις πολλών αξιωματικών περί "προβληματικού υποβρυχίου" και δεν έβαλε ποτέ την υπογραφή του στο πρωτόκολλο παράδοσης.

Μ' αυτά και μ' αυτά, φτάνουμε στο 2010. Η HDW έχει φτιάξει ένα υποβρύχιο, το οποίο αρνείται να παραλάβει ο πελάτης της και, παράλληλα, έχει να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που της έχουν δημιουργήσει τόσο οι εισαγγελείς τού Μονάχου όσο και οι ελεγκτές τού ΣΔΟΕ. Οι πονοκέφαλοι των γερμανών δεν είναι και λίγοι αλλά κάπου εκεί σκάει μύτη το μουσούδι τής ιστορίας μας: ο τότε υπουργός άμυνας Ευάγγελος Βενιζέλος.

Πρώτα-πρώτα, στις 21 Δεκεμβρίου 2010, ο Βενιζέλος υπογράφει το σχετικό πρωτόκολλο και το ελληνικό κράτος παραλαμβάνει επίσημα το "Παπανικολής". "Τα προβλήματα έχουν λυθεί", διαβεβαιώνει προς πάσα κατεύθυνση ο υπουργός άμυνας. Δεν χρειάζεται να περάσουν παρά μόνο τέσσερις μήνες για να διαψευσθεί εκκωφαντικά. Τον Απρίλιο του 2011, το "Παπανικολής", το τελειότερο -υποτίθεται- υποβρύχιο στον κόσμο, συμμετέχει στην πρώτη του άσκηση, όπου εξουδετερώνεται διά περιπάτου από το υπέργηρο υποβρύχιο "Νηρέας", το οποίο είχε καθελκυστεί στις 7/7/1971!

Σημαντική λεπτομέρεια: Πριν υπογράψει το πρωτόκολλο παραλαβής, ο Βενιζέλος κάνει αυτό που ξέρει καλά: "θωρακίζεται" νομίμως από κάθε μελλοντικό κίνδυνο. Έτσι, φροντίζει να ψηφιστεί από την βουλή ο νόμος 3885/2010 (ΦΕΚ Α', 171/29-9-2010), σύμφωνα με τον οποίο: "...η ΕΔ [σ.σ.: Ελληνική Δημοκρατία], η ΕΝΑΕ [σ.σ.: τα ναυπηγεία Σκαραμαγκα] και η HDW καθεμιά ξεχωριστά (η HDW ενεργούσα επίσης ως πληρεξούσια της Ferrostaal AG...), παραιτούνται, απεκδύονται και αποξενώνονται ... όλων των αξιώσεων δικαιωμάτων, διεκδικήσεων, εξόδων, δαπανών (...) οποιασδήποτε φύσεως, χαρακτήρα και περιγραφής, είτε εκ συμβάσεως είτε εκ του νόμου, που προέκυψαν ή μπορεί να έχουν προκύψει [σ.σ.: και να μη το έχουμε πάρει χαμπάρι ακόμη] εναντίον αλλήλων σύμφωνα με οποιουσδήποτε νόμους ή όρους των Συμβάσεων ... [σ.σ. αναφέρονται οι συμβάσεις για τα υποβρύχια]".

Μ' ένα σμπάρο δυο τρυγόνια ο Βενιζέλος! Και τα νώτα του καλύπτει (πλέον, πρέπει να παραλάβει το υποβρύχιο με όποια χάλια έχει γιατί δεν μπορεί να διεκδικήσει τίποτε περισσότερο) και την γερμανική εταιρεία απαλλάσσει από τον οποιονδήποτε κίνδυνο (έστω και θεωρητικό) να στραφεί κάποτε το ελληνικό δημόσιο εναντίον της για αθέτηση συμφωνιών. Τώρα πια, η HDW μπορεί να κουνήσει το μεσαίο δάχτυλο στην μούρη τού ελληνικού κράτους με τον νόμο.

Το "πρώτα-πρώτα" που είπα πιο πάνω, δεν είναι τυχαίο. Οι ομορφιές τού μουσουδιού δεν τελειώνουν εδώ. Κάνετε υπομονή, γιατί έχει και συνέχεια.

Το μουσούδι - 3. Το αντισταθμιστικό "πάρτυ"

Αλήθεια, τί είναι τα περίφημα αντισταθμιστικά οφέλη (πιο σωστά: αντισταθμιστικά ωφελήματα και, επί το αγγλικότερον -και πιο "μορφωμένο"- offsets); Αν ήθελε κάποιος να δώσει έναν ορισμό, θα μπορούσε να πει ότι είναι το σύνολο των ανταποδοτικών πράξεων ενός προμηθευτή προκειμένου να κάνει την προσφορά του δελεαστικώτερη. Με απλά λόγια: ανάθεσέ μου εσύ να σου χτίσω ένα σχολείο κι εγώ θα σου φτιάξω και μια παιδική χαρά στην διπλανή πλατεία ή ανάθεσέ μου να σου φτιάξω μια γέφυρα κι εγώ υπόσχομαι ότι θα αγοράσω όλα τα χρειαζούμενα υλικά από επιχειρήσεις τής γύρω περιοχής. Συνήθως δε, τα αντισταθμιστικά ωφελήματα βαρύνουν ιδιαίτερα στην τελική επιλογή προμηθευτού (*).

[Προσοχή! Υπό την ως άνω ευρεία έννοια, θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως αντισταθιστικά ωφελήματα ακόμα και οι λογής-λογής μίζες αλλά εδώ μιλάμε για συμφωνίες που γίνονται πάνω στο τραπέζι, με πλήρη διαφάνεια και στο φως τής ημέρας.]

Το 1989, λίγο πριν την πτώση τού ΠαΣοΚ, επί υπουργείας Γιάννη Χαραλαμπόπουλου, άρχισε η ιστορία με τα αντισταθμιστικά ωφελήματα στις αμυντικές δαπάνες. Από τότε, κάθε προμηθευτής υποχρεούται να προσφέρει ως "αντάλλαγμα" για κάθε δουλειά που παίρνει είτε τεχνογνωσία (σημ.: το πώς αποτιμάται αυτή είναι άλλου παπά ευαγγέλιο) είτε συμφωνίες για συνεργασία με ελληνικές επιχειρήσεις προκειμένου να υλοποιηθεί το έργο.

Και τώρα που ξεκαθαρίσαμε το τι είναι τα αντισταθμιστικά ωφελήματα, ας επιστρέψουμε στην ιστορία με τα υποβρύχια. Οι παραγγελίες των 2,68 δισ., για τις οποίες μιλάγαμε χτες, συνοδεύονταν από μια συμφωνία για αντισταθμιστικά ωφελήματα. Σύμφωνα μ' αυτή την συμφωνία, η HDW υποχρεωνόταν να "επιστρέψει" στην χώρα 500 εκατομμύρια μέσω της συνεργασίας της με συγκεκριμένες ελληνικές βιομηχανίες, οι οποίες είχαν τεκμηριωμένα την δυνατότητα να κατασκευάσουν τμήματα των παραγγελμένων υποβρυχίων.

Ως εδώ, καλά. Όμως, οι έρευνες των εισαγγελέων τού Μονάχου, για τους οποίους επίσης μιλήσαμε χτες, έδειξαν ότι όσα ωφελήματα υλοποιήθηκαν, καλύφθηκαν με εικονικά τιμολόγια! Με αφορμή το πόρισμα των γερμανών εισαγγελέων, ο ΣΔΟΕ διενήργησε σχετικό έλεγχο, το αποτέλεσμα του οποίου έπεσε σαν βόμβα: πάνω από το 85% των αντισταθμιστικών ωφελημάτων καλυπτόταν από εικονικά τιμολόγια, τα οποία εξέδιδαν διάφορες εταιρείες για έργα που δεν είχαν καμμιά σχέση με την κατασκευή των υποβρυχίων.

Να το πούμε όλο αυτό με απλά λόγια; Αν υποθέσουμε ότι η εταιρεία παρουσίασε τιμολόγια 500 εκατ. ευρώ ως κάλυψη της υποχρέωσής της περί αντισταθμιστικών ωφελημάτων, πάνω από 420 εκατ. αφορούσαν εικονικές πληρωμές. Δηλαδή, η εταιρεία έδειχνε στα βιβλία της ότι είχε χρηματικές εκροές 420 εκατ. δίχως όμως αυτές να έγιναν πραγματικά. Το ερώτημα είναι: πού πήγαν αυτά τα λεφτά; Θα στοιχημάτιζα και τα δυο μου χέρια από τον ώμο ότι με αυτά τα τιμολόγια (τουλάχιστον, με το μεγαλύτερο, το πολύ μεγαλύτερο μέρος τους) η εταιρεία κάλυψε τις "χρήσιμες δαπάνες" της. Όσοι έχουν λογιστική εμπειρία σε μεγάλες εταιρείες, γνωρίζουν ότι το πρόβλημα δεν είναι οι "μαύρες" δαπάνες αλλά το "ξάσπρισμά" τους με εικονικά παραστατικά, τα οποία θα καλύπτουν την τρύπα στο ταμείο.

Η πλάκα είναι ότι οι ερευνητές τού ΣΔΟΕ εντυπωσιάστηκαν από ένα παράδοξο, το οποίο πρώτη φορά συναντούσαν: όχι απλώς οι ατασθαλίες ήσαν εξαιρετικά χοντροκομμένες και εξώφθαλμες αλλά και το λογιστήριο των ναυπηγείων δεν έκανε καμμιά προσπάθεια να τις καλύψει. Προφανώς, η εταιρεία δεν ένοιωθε κανέναν κίνδυνο από οποιονδήποτε έλεγχο.

Εκείνος ο έλεγχος, λοιπόν, αποκάλυψε εικονικά τιμολογημένες ή καραμπινάτα υπερτιμολογημένες συναλλαγές με πληθώρα εταιρειών, όπως Γερμανός Α.Ε., Siemens Α.Ε./Siemens AG, Motomarine, Ελφον ΕΠΕ, ΕΜΕΚ Α.Ε. και ΕΜΕΚ ΑΤΕ, SSA Α.Ε., ΜΕΤΚΑ, Sonac, Navcom SA/ Raytheon, Temma SA/ Zeiss-Ofeli (**). Χαρακτηριστικά παραδείγματα:

- Ως αντισταθμιστικό ωφέλημα, η Γερμανός Α.Ε. κατασκεύασε μπαταρίες για τα υποβρύχια, αξίας 63 εκατ. ευρώ περίπου. Μόνο που πάνω από τις μισές αυτές μπαταρίες πουλήθηκαν σε άλλους πελάτες και όχι στην HDW.
- Ως αντισταθμιστικό ωφέλημα, η Motomarine ανέλαβε την κατασκευή 12 αποβατικών σκαφών αντί 2 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία πήρε τα λεφτά αλλά παρέδωσε τα μισά σκάφη.
- Ως αντισταθμιστικό ωφέλημα, η HDW ανέλαβε να κατασκευάσει 1.000 βαγόνια αντί 41 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία πήρε τα λεφτά αλλά ακόμη δεν έχει παραδώσει ούτε ρόδα από βαγόνι.

Γι' αυτό το τελευταίο είχαμε κάνει λόγο στο σημείωμα "Άκης: ο αίρων τας αμαρτίας του πολιτικού κόσμου". Στο ίδιο σημείωμα είχαμε μιλήσει για "μαϊμού τιμολόγια των 5,5 εκατομμύριων για υπηρεσίες που -υποτίθεται πως- πρόσφεραν στα ελληνικά ναυπηγεία κάτι απίθανες εταιρείες από το Κουρασάο ή τις Ολλανδικές Αντίλλες" αλλά και για "το τιμολόγιο που λέει πως χρεωθήκαμε για να προωθήσουμε τα συμφέροντα των ελληνικών ναυπηγείων στην Βολιβία". Όλα αυτά τα τιμολόγια χρησιμοποιήθηκαν για να καλυφθούν τα αντισταθμιστικά ωφελήματα, τα οποία ήταν υποχρεωμένη να παράσχει η HDW. (***)


Φτάσαμε στο κρίσιμο σημείο. Οι εισαγγελείς τού Μονάχου έκαναν την αρχή και ο ΣΔΟΕ επέφερε το τελικό χτύπημα. Το ελληνικό δημόσιο μπορεί πλέον να διεκδικήσει άνετα, αν όχι την πλήρη αποζημίωσή του, τουλάχιστον την επαναδιαπραγμάτευση των συμβάσεων. Η HDW φαίνεται πως βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Αναζητείται επειγόντως αυτός που θα την βγάλει απ' αυτή την θέση. Κι αφού ο Άκης έχει προ πολλού κατεβεί από το τραίνο, εμφανίζεται ένα άλλο μουσούδι για να παίξει αυτόν τον ρόλο. Ποιό; Υπομονή ως αύριο.



(*) "Τα τριάκοντα αργύρια με τα οποία κάμπτονται οι συνειδήσεις ονομάζονται, επί το πολιτικώς ορθότερον, «αντισταθμιστικά οφέλη». Η επένδυση γίνεται ξάφνου ελκυστική για τους κατοίκους, χάρη στο πακέτο μέτρων που υπόσχεται ο επενδυτής. Σου κάνω ένα κακό; Μην ανησυχείς. Θα σου κάνω ένα καλό για να το αντισταθμίσω. Δέξου την επένδυσή μου και μεγάλο καλό θα δει ο τόπος σου. Θα πουληθούν οι χαλέπες για φιλέτα, θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας (ή και αργομισθίας), θα έρθει η ανάπτυξη, θα ανοίξουν νέοι δρόμοι και θα διαπλατυνθούν οι παλιοί. Βέβαια, όλα αυτά δεν είναι αναγκαίο να γίνουν πράγματι. Αρκεί να λέγονται και να χαϊδεύουν τα αυτιά. Άλλωστε συχνά και η ίδια η επένδυση δεν είναι παρά ένα καλοστημένο παραμύθι που δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί ποτέ, αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία." (Δήμος Τσαντίλης, "Αντισταθμιστικά οφέλη", από το Rethymno.gr) 

(**) "Με κοινή πρόταση η παραπομπή Άκη" (Ντόρα Νταϊλιάνα, "Ελευθεροτυπία", 5/6/2011

(***) Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει το ιδιαίτερα διαφωτιστικό άρθρο τού Νίκου Χασαπόπουλου με τίτλο "Απώλειες πολλών δισ. από «χαμένα» αντισταθμιστικά" ("Το Βήμα", 10/1/1999)