Πάει κι αυτή η χρονιά, λοιπόν. Έφτασε η ώρα του απολογισμού και της αυτοκριτικής. Προσωπικά, εκτιμώ ότι, παρά τα λάθη του ή τις παραλείψεις του και με όπλο την ευθύτητα και την ειλικρίνειά του, το ιστολόγιο πορεύεται με όλο και πιο σταθερά βήματα και ωριμάζει όλο και περισσότερο. Φαίνεται πως είναι η μοίρα των ιστολογίων να ωριμάζουν ενώ οι συντάκτες τους γηράσκουν...
Μια χρονιά... σχεδόν τριακόσια ακριβοπληρωμένα κείμενα. Ακριβοπληρωμένα, ναι! Όσο να πείς, όσο να κάνεις... από μισή ώρα τουλάχιστον το καθένα για γράψιμο, έλεγχο, επιλογή φωτογραφικού υλικού, σενιάρισμα... βάλε κι ένα μισάωρο μίνιμουμ για ψάξιμο της επικαιρότητας προς αναζήτηση θέματος... πρόσθεσε κι ένα δίωρο για διάβασμα, συλλογή στοιχείων, διασταύρωση, αποδελτίωση... το όλον ένα τρίωρο σφιχτό, που συχνά γίνεται τετράωρο και παραπάνω, αν θες να λες πως πραγματικά σέβεσαι και τον εαυτό σου και τον αναγνώστη σου... κι άμα σου πέσει και καμμιά μετάφραση από ξενόγλωσση δημοσίευση, άστα... Παναπεί, λίαν επιεικώς, εννιακόσιες ώρες (που μπορεί να είναι και πάνω από χίλιες... ποιός τις λογαριάζει;)... εκατόν δωδεκάμισυ οκτάωρα... πλήρης απασχόληση τεσσερισήμισυ μηνών... Αν ο χρόνος είναι χρήμα, τότε ένα ιστολόγιο είναι όντως κάτι ακριβό και, συνεπώς, πολύτιμο.
Ρίχνοντας μια ματιά προς τα πίσω, η χρονιά άρχισε με την χώρα σε προεκλογική περίοδο, καθώς η αριστερά βρισκόταν για πρώτη φορά στα πρόθυρα της εξουσίας και η ελπίδα ερχόταν. Ευλογημένη περίοδος για τους ιστολόγους, καθώς η επικαιρότητα έδινε συνεχή και καθημερινή τροφοδοσία για κείμενα. Εμείς, πάντως, ανάμεσα σε σωρό προεκλογικών κειμένων, βρήκαμε χώρο και παρουσιάσαμε σε τέσσερις συνέχειες τις λεπτομέρειες από το χοντρό παιχνίδι που παίχτηκε με το ξεπούλημα του ΟΔΙΕ και του Ιπποδρόμου ("Κόντρες για τον Αστραχάν").
Τον Φεβρουάριο μιλήσαμε για την διάσκεψη του Βάνζεε (ένα κείμενο του Ηρακλή Κακαβάνη), δημοσιεύσαμε το πλήρες κείμενο της συμφωνίας τής Βάρκιζας και εξηγήσαμε με απλά λόγια τι σημαίνει δημοσιονομικό σύμφωνο ("Γιούρογκρουπ και δημοσιονομικό σύμφωνο"). Κάπου ανάμεσα σε όλα αυτά και σε κάμποσα κείμενα για τις πρώτες μέρες τής "πρώτης φοράς αριστερά", βρήκαμε την ευκαιρία να ρίξουμε μια εκτεταμένη ματιά (σε πέντε συνέχειες) στην δράση και στα κατορθώματα της ολιγομελούς και δεινοπαθούσας τάξης των εφοπλιστών ("Εφοπλιστές ή πειρατές;").
Ο Μάρτης καλύφθηκε σχεδόν ολοκληρωτικά από το εκτενές αφιέρωμα (σειρά 16 κειμένων) στους Βαρδινογιάννηδες. Χώρεσαν, όμως, και ένα αφιέρωμα στο ξεπούλημα της ΛΑΡΚΟ μέσω ΤΑΙΠΕΔ αλλά και ένα αγαπημένο μου κείμενο με Ανέκδοτα. Την τελευταία μέρα του μήνα, άρχισε μια -σημαντική, κατ' εμέ- σειρά τεσσάρων κειμένων, με τον τίτλο "Δημόσιοι υπάλληλοι: μύθοι και πραγματικότητα", που αποδόμησε όλα τα παραμύθια περί υδροκέφαλου κράτους και πλεονάζοντος προσωπικού, τα οποία αναμασούν όσοι έχουν στόχο να παραδώσουν τον δημόσιο τομέα στο ιδιωτικό κεφάλαιο. Όσο για την περίφημη αξιολόγηση, αφιερώσαμε και σ' αυτήν δυο κείμενα που συζητήθηκαν αρκετά. Κάπου εκεί, στα μέσα Απριλίου και εν μέσω μεγάλης εβδομάδας, επιχείρησα ένα λογοτεχνικό αφιέρωμα στην μεγαλοβδομαδιάτικη και πασχαλινή ποίηση ("Καθώς πλέουμε πλησίστιοι προς το πάσχα...", "Ψύχρα...", "Μεγάλη Παρασκευή, 1944..." και "Πάσχα: ζωή μπερδεμένη με θάνατο"), για το οποίο άκουσα πολύ περισσότερα καλά λόγια απ' όσα θα μπορούσα να φανταστώ, κάτι που πιστοποίησε το επίπεδο των αναγνωστών και, ως εκ τούτου, με χαροποίησε ιδιαίτερα.
Από τα κείμενα του Μαΐου ξεχώρισε η "Ταφόπλακα της ελπίδας", που περίπου προφήτευσε το τρίτο μνημόνιο. Πολυδιαβάστηκε, επίσης, το "Ο ναζισμός κάνει καλό (σε κάποιους)", όπου παρουσιάσαμε δέκα μεγάλα μονοπώλια που έκαναν χρυσές δουλειές με τους χιτλερικούς, τόσο πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο όσο και κατά την διάρκειά του. Ενδιαφέρον είχε και το αποκαλυπτικό "Χρονικό μιας προδιαγεγραμμένης Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου", όπου καταδείχτηκε η απόλυτη συνέπεια με την οποία η κυβέρνηση της "πρώτης φοράς αριστερά" κινείται στις ράγες που είχαν στρώσει οι προκάτοχοί της. Τέλος, πρέπει να σημειώσω και την μίνι σειρά τριών κειμένων με τίτλο "Τα ψέμματα μιας διάσωσης", όπου αναλύσαμε τους πραγματικούς στόχους τής μνημονιακής διάσωσης της χώρας.
Τον Ιούνιο ήρθε η σειρά τού Μιχάλη Σάλλα και το ιστολόγιο του έφτιαξε ένα θερινό κοστουμάκι με 16 κείμενα. Εκτός απ' αυτά, επειδή η χώρα βρισκόταν σε αναβρασμό εν όψει
του κινδύνου να βρεθούμε εκτός Ευρώπης, τολμήσαμε -και δικαιωθήκαμε- να
προβλέψουμε τις εξελίξεις και να καθησυχάσουμε τον κόσμο, λέγοντας: "Μην ανησυχείτε, θα υπογράψουμε!" και εξηγώντας την "αισιοδοξία" μας σε ένα άλλο πολυαναδημοσιευμένο κείμενο, με τίτλο "Το στημένο παιχνίδι".
Όπως ήταν λογικό, ο Ιούλιος καλύφθηκε από κείμενα που είχαν -μικρότερη ή μεγαλύτερη- σχέση με το δημοψήφισμα. Ανάμεσά τους, ξεχώρισαν: "Γελάστε όσο υπάρχει καιρός", "Ζημιές και απώλειες του δημοψηφίσματος" και "Η ελπίδα μάς τελείωσε...". Από τα υπόλοιπα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν: "Ο σεβασμός στην δημοκρατία (και άλλα ευρωενωσιακά παραμύθια", "Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας - capital version" και "Η ίδρυση του ΔΝΤ και η... κομμουνιστική κατασκοπία". Και κάπου εκεί διακόψαμε για... διακοπές, κάνοντας όλο τον Αύγουστο μόνο την πλάκα μας με τα Σαββατιάτικα.
Φαίνεται πως τον Σεπτέμβρη γυρίσαμε ορεξάτοι. Εκτός από αρκετά κείμενα σχολιασμού και ανάλυσης της πολιτικής κατάστασης εν όψει εκλογών (ξεχώρισαν: "Οι "πολιτικές θέσεις" της Χρυσής Αυγής", "Αποχή-λευκό-άκυρο: αλήθειες και ψέμματα" και "Μετά την απομάκρυνσιν εκ της κάλπης..."), παρουσιάσαμε και μερικά "απλά μαθήματα οικονομίας" με κείμενα όπως "Ολοκληρώσεις: Η νέα φάση του ιμπεριαλισμού" (ένα κείμενο του αξέχαστου Κώστα Κάππου), "Εξωφρενική αύξηση; Απλώς... μπίζνες!", "Ο μύθος τού "κινεζικού θαύματος"" και "Αποπληθωρισμός: η θανατηφόρα ασθένεια".
Τον Οκτώβριο παρουσιάσαμε τους "σοφούς" τού Κατρούγκαλου ("Φοβού τους σοφούς και πόρισμα φέροντας"), δείξαμε ότι στην Ε.Ε. γίνονται και επανακρατικοποιήσεις ("Επανακρατικοποιήσεις στην Ε.Ε.; Ω, ναι!") και προετοιμάσαμε τους αναγνώστες για τις επερχόμενες κατασχέσεις ακινήτων ("Μπουρμπούτσαλα"). Από τα υπόλοιπα, ξεχώρισε μια σειρά κειμένων όπου αποκαλύψαμε πώς το κράτος στηρίζει το μεγάλο κεφάλαιο παρέχοντάς του εγγυήσεις ("Λεφτά δεν υπάρχουν αλλά υπάρχουν εγγυήσεις", "Η φάμπρικα των εγγυήσεων", και "Εγγυήσεις ως και για τον Καλταβερίδη!") αλλά και μια απλή ανάλυση που εξήγησε την πρεμούρα της κυβέρνησης για διεύρυνση της χρήσης πλαστικού χρήματος ("Πλαστικό χρήμα; Γιατί;"). Πάντως, το κείμενο που συζητήθηκε περισσότερο ήταν το "Μια απορία από το "βρόμικο '89"".
Ο Νοέμβριος άρχισε με ένα εκτεταμένο αφιέρωμα οκτώ κειμένων στην "Υπόθεση Μαξ Μέρτεν" και συνεχίστηκε με μια αναλυτική παρουσίαση της νέας τραπεζικής "μόδας" των συμβολαίων με αγρότες και κτηνοτρόφους ("Συμβολαιακή γεωργία: πεδίον τραπεζικής δόξης λαμπρόν" και "Συμβόλαια και συμβόλαια..."), ενώ δώσαμε με περηφάνεια την κατάλληλη απάντηση σε όσους κατηγορούν την δημοτική αρχή της Πάτρας για αναλγησία και φορομπηξία με ένα κείμενο ("Η "φορομπηχτική" πολιτική του Δήμου Πατρέων") που συζητήθηκε και αναδημοσιεύθηκε πολύ.
Τέλος, στο έβγα του χρόνου, ξεχώρισαν τα δυο προκλητικά (ίσως τα πιο προκλητικά στην ιστορία αυτού του ιστολογίου) κείμενα περί ελευθερίας της γνώμης, με αφορμή την δίκη του γερμανού καθηγητή Χάιντς Ρίχτερ ("Υπόθεση Χάιντς Ρίχτερ: Η γνώμη υπό διωγμό" και "Και πάλι περί ελευθερίας της γνώμης"). Ομολογώ ότι με εξέπληξαν οι οργισμένες αντιδράσεις πολλών αναγνωστών αλλά τους διαβεβαιώνω, εν πλήρη ειλικρινεία, ότι τα σχόλιά τους δεν έγιναν απλώς αποδεκτά με χαρά αλλά και καταγράφτηκαν και μελετήθηκαν. Ενδιαφέρον είχαν και τα κείμενα για την σφαγή των Καλαβρύτων ("Καλάβρυτα, Δευτέρα, 13 Δεκεμβρίου 1943, ώρα 2.34' ..."), για τις εξελίξεις στην Βενεζουέλα ("Βενεζουέλα: Η επανάσταση ξεφούσκωσε"), για τον Δεκέμβρη του '44 ("Το χρονικό των Δεκεμβριανών") αλλά και το πολύ πρόσφατο για την σφαγή του '65 στην Ινδονησία ("Ινδονησία: μισόν αιώνα μετά την 29/12/1965"). Προσωπικά, ευχαριστήθηκα και το α λα Σαραμάνγκου σχόλιο για τις εκλογές στην Νέα Δημοκρατία ("Τετρακόσιες χιλιάδες νοματαίοι").
Μετά από τόσον δρόμο, τούτη την ώρα, λίγες ώρες πριν ξεψυχήσει αυτή η χρονιά, δεν απομένει παρά να διατυπώσω την ευχή αφ' ενός μεν να διατηρήσουμε και κατά τον καινούργιο χρόνο "το μυαλό μας ενεργό και την σκέψη μας εναργή" αφ' ετέρου δε να έχουμε την αποφασιστικότητα και την δύναμη που απαιτούνται για να συνεχίσουμε τον αγώνα να σηκώσουμε τον ήλιο πάνω από την Ελλάδα, πάνω από τον κόσμο.
Καλή χρονιά!
Μια χρονιά... σχεδόν τριακόσια ακριβοπληρωμένα κείμενα. Ακριβοπληρωμένα, ναι! Όσο να πείς, όσο να κάνεις... από μισή ώρα τουλάχιστον το καθένα για γράψιμο, έλεγχο, επιλογή φωτογραφικού υλικού, σενιάρισμα... βάλε κι ένα μισάωρο μίνιμουμ για ψάξιμο της επικαιρότητας προς αναζήτηση θέματος... πρόσθεσε κι ένα δίωρο για διάβασμα, συλλογή στοιχείων, διασταύρωση, αποδελτίωση... το όλον ένα τρίωρο σφιχτό, που συχνά γίνεται τετράωρο και παραπάνω, αν θες να λες πως πραγματικά σέβεσαι και τον εαυτό σου και τον αναγνώστη σου... κι άμα σου πέσει και καμμιά μετάφραση από ξενόγλωσση δημοσίευση, άστα... Παναπεί, λίαν επιεικώς, εννιακόσιες ώρες (που μπορεί να είναι και πάνω από χίλιες... ποιός τις λογαριάζει;)... εκατόν δωδεκάμισυ οκτάωρα... πλήρης απασχόληση τεσσερισήμισυ μηνών... Αν ο χρόνος είναι χρήμα, τότε ένα ιστολόγιο είναι όντως κάτι ακριβό και, συνεπώς, πολύτιμο.
Ίσως η συγκλονιστικώτερη φωτογραφία της χρονιάς ("Μεγάλη Παρασκευή, 1944...") |
Τον Φεβρουάριο μιλήσαμε για την διάσκεψη του Βάνζεε (ένα κείμενο του Ηρακλή Κακαβάνη), δημοσιεύσαμε το πλήρες κείμενο της συμφωνίας τής Βάρκιζας και εξηγήσαμε με απλά λόγια τι σημαίνει δημοσιονομικό σύμφωνο ("Γιούρογκρουπ και δημοσιονομικό σύμφωνο"). Κάπου ανάμεσα σε όλα αυτά και σε κάμποσα κείμενα για τις πρώτες μέρες τής "πρώτης φοράς αριστερά", βρήκαμε την ευκαιρία να ρίξουμε μια εκτεταμένη ματιά (σε πέντε συνέχειες) στην δράση και στα κατορθώματα της ολιγομελούς και δεινοπαθούσας τάξης των εφοπλιστών ("Εφοπλιστές ή πειρατές;").
Ο Μάρτης καλύφθηκε σχεδόν ολοκληρωτικά από το εκτενές αφιέρωμα (σειρά 16 κειμένων) στους Βαρδινογιάννηδες. Χώρεσαν, όμως, και ένα αφιέρωμα στο ξεπούλημα της ΛΑΡΚΟ μέσω ΤΑΙΠΕΔ αλλά και ένα αγαπημένο μου κείμενο με Ανέκδοτα. Την τελευταία μέρα του μήνα, άρχισε μια -σημαντική, κατ' εμέ- σειρά τεσσάρων κειμένων, με τον τίτλο "Δημόσιοι υπάλληλοι: μύθοι και πραγματικότητα", που αποδόμησε όλα τα παραμύθια περί υδροκέφαλου κράτους και πλεονάζοντος προσωπικού, τα οποία αναμασούν όσοι έχουν στόχο να παραδώσουν τον δημόσιο τομέα στο ιδιωτικό κεφάλαιο. Όσο για την περίφημη αξιολόγηση, αφιερώσαμε και σ' αυτήν δυο κείμενα που συζητήθηκαν αρκετά. Κάπου εκεί, στα μέσα Απριλίου και εν μέσω μεγάλης εβδομάδας, επιχείρησα ένα λογοτεχνικό αφιέρωμα στην μεγαλοβδομαδιάτικη και πασχαλινή ποίηση ("Καθώς πλέουμε πλησίστιοι προς το πάσχα...", "Ψύχρα...", "Μεγάλη Παρασκευή, 1944..." και "Πάσχα: ζωή μπερδεμένη με θάνατο"), για το οποίο άκουσα πολύ περισσότερα καλά λόγια απ' όσα θα μπορούσα να φανταστώ, κάτι που πιστοποίησε το επίπεδο των αναγνωστών και, ως εκ τούτου, με χαροποίησε ιδιαίτερα.
Από τα κείμενα του Μαΐου ξεχώρισε η "Ταφόπλακα της ελπίδας", που περίπου προφήτευσε το τρίτο μνημόνιο. Πολυδιαβάστηκε, επίσης, το "Ο ναζισμός κάνει καλό (σε κάποιους)", όπου παρουσιάσαμε δέκα μεγάλα μονοπώλια που έκαναν χρυσές δουλειές με τους χιτλερικούς, τόσο πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο όσο και κατά την διάρκειά του. Ενδιαφέρον είχε και το αποκαλυπτικό "Χρονικό μιας προδιαγεγραμμένης Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου", όπου καταδείχτηκε η απόλυτη συνέπεια με την οποία η κυβέρνηση της "πρώτης φοράς αριστερά" κινείται στις ράγες που είχαν στρώσει οι προκάτοχοί της. Τέλος, πρέπει να σημειώσω και την μίνι σειρά τριών κειμένων με τίτλο "Τα ψέμματα μιας διάσωσης", όπου αναλύσαμε τους πραγματικούς στόχους τής μνημονιακής διάσωσης της χώρας.
Ίσως η πιο σπάνια φωτογραφία της χρονιάς ("Βαρδινογιάννηδες - 6. Από την Joanna στην Manuela") |
Όπως ήταν λογικό, ο Ιούλιος καλύφθηκε από κείμενα που είχαν -μικρότερη ή μεγαλύτερη- σχέση με το δημοψήφισμα. Ανάμεσά τους, ξεχώρισαν: "Γελάστε όσο υπάρχει καιρός", "Ζημιές και απώλειες του δημοψηφίσματος" και "Η ελπίδα μάς τελείωσε...". Από τα υπόλοιπα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν: "Ο σεβασμός στην δημοκρατία (και άλλα ευρωενωσιακά παραμύθια", "Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας - capital version" και "Η ίδρυση του ΔΝΤ και η... κομμουνιστική κατασκοπία". Και κάπου εκεί διακόψαμε για... διακοπές, κάνοντας όλο τον Αύγουστο μόνο την πλάκα μας με τα Σαββατιάτικα.
Φαίνεται πως τον Σεπτέμβρη γυρίσαμε ορεξάτοι. Εκτός από αρκετά κείμενα σχολιασμού και ανάλυσης της πολιτικής κατάστασης εν όψει εκλογών (ξεχώρισαν: "Οι "πολιτικές θέσεις" της Χρυσής Αυγής", "Αποχή-λευκό-άκυρο: αλήθειες και ψέμματα" και "Μετά την απομάκρυνσιν εκ της κάλπης..."), παρουσιάσαμε και μερικά "απλά μαθήματα οικονομίας" με κείμενα όπως "Ολοκληρώσεις: Η νέα φάση του ιμπεριαλισμού" (ένα κείμενο του αξέχαστου Κώστα Κάππου), "Εξωφρενική αύξηση; Απλώς... μπίζνες!", "Ο μύθος τού "κινεζικού θαύματος"" και "Αποπληθωρισμός: η θανατηφόρα ασθένεια".
Τον Οκτώβριο παρουσιάσαμε τους "σοφούς" τού Κατρούγκαλου ("Φοβού τους σοφούς και πόρισμα φέροντας"), δείξαμε ότι στην Ε.Ε. γίνονται και επανακρατικοποιήσεις ("Επανακρατικοποιήσεις στην Ε.Ε.; Ω, ναι!") και προετοιμάσαμε τους αναγνώστες για τις επερχόμενες κατασχέσεις ακινήτων ("Μπουρμπούτσαλα"). Από τα υπόλοιπα, ξεχώρισε μια σειρά κειμένων όπου αποκαλύψαμε πώς το κράτος στηρίζει το μεγάλο κεφάλαιο παρέχοντάς του εγγυήσεις ("Λεφτά δεν υπάρχουν αλλά υπάρχουν εγγυήσεις", "Η φάμπρικα των εγγυήσεων", και "Εγγυήσεις ως και για τον Καλταβερίδη!") αλλά και μια απλή ανάλυση που εξήγησε την πρεμούρα της κυβέρνησης για διεύρυνση της χρήσης πλαστικού χρήματος ("Πλαστικό χρήμα; Γιατί;"). Πάντως, το κείμενο που συζητήθηκε περισσότερο ήταν το "Μια απορία από το "βρόμικο '89"".
Ίσως η πιο funny φωτογραφία της χρονιάς ("Σαββατιάτικα (38)") |
Τέλος, στο έβγα του χρόνου, ξεχώρισαν τα δυο προκλητικά (ίσως τα πιο προκλητικά στην ιστορία αυτού του ιστολογίου) κείμενα περί ελευθερίας της γνώμης, με αφορμή την δίκη του γερμανού καθηγητή Χάιντς Ρίχτερ ("Υπόθεση Χάιντς Ρίχτερ: Η γνώμη υπό διωγμό" και "Και πάλι περί ελευθερίας της γνώμης"). Ομολογώ ότι με εξέπληξαν οι οργισμένες αντιδράσεις πολλών αναγνωστών αλλά τους διαβεβαιώνω, εν πλήρη ειλικρινεία, ότι τα σχόλιά τους δεν έγιναν απλώς αποδεκτά με χαρά αλλά και καταγράφτηκαν και μελετήθηκαν. Ενδιαφέρον είχαν και τα κείμενα για την σφαγή των Καλαβρύτων ("Καλάβρυτα, Δευτέρα, 13 Δεκεμβρίου 1943, ώρα 2.34' ..."), για τις εξελίξεις στην Βενεζουέλα ("Βενεζουέλα: Η επανάσταση ξεφούσκωσε"), για τον Δεκέμβρη του '44 ("Το χρονικό των Δεκεμβριανών") αλλά και το πολύ πρόσφατο για την σφαγή του '65 στην Ινδονησία ("Ινδονησία: μισόν αιώνα μετά την 29/12/1965"). Προσωπικά, ευχαριστήθηκα και το α λα Σαραμάνγκου σχόλιο για τις εκλογές στην Νέα Δημοκρατία ("Τετρακόσιες χιλιάδες νοματαίοι").
Μετά από τόσον δρόμο, τούτη την ώρα, λίγες ώρες πριν ξεψυχήσει αυτή η χρονιά, δεν απομένει παρά να διατυπώσω την ευχή αφ' ενός μεν να διατηρήσουμε και κατά τον καινούργιο χρόνο "το μυαλό μας ενεργό και την σκέψη μας εναργή" αφ' ετέρου δε να έχουμε την αποφασιστικότητα και την δύναμη που απαιτούνται για να συνεχίσουμε τον αγώνα να σηκώσουμε τον ήλιο πάνω από την Ελλάδα, πάνω από τον κόσμο.
Καλή χρονιά!