Και ολίγα περί "ασύλου"

Εκτός από τους εφοπλιστές, για τους οποίους μιλάγαμε τις προάλλες, η Αννούλα "τακτοποίησε" και το ζήτημα του πανεπιστημιακού ασύλου. Εμ, πώς! Όχι που θα της ξέφευγε η ευκαιρία. Καλέ, όταν λέμε ότι αυτή η κάργια θα τα ισοπεδώσει όλα, το εννοούμε: ΟΛΑ!

Παρεμπιπτόντως, για το πανεπιστημιακό άσυλο είχαμε μιλήσει ακροθιγώς σε ένα παλιότερο κείμενο, το πέμπτο του αφιερώματος με τον γενικό τίτλο "Πώς φτάσαμε στο 'δυστυχώς επτωχεύσαμεν'", όπου αναφερθήκαμε στα "Σκιαδικά" του 1859. Αξίζει τον κόπο να του ρίξουμε άλλη μια ματιά. Αλλά, ας επιστρέψουμε στην Αννούλα και τις "επιτυχίες" της.

Για να μη ξεχνιόμαστε, η χούντα μπορεί να μπήκε με άρμα στο Πολυτεχνείο, αλλά ποτέ δεν διανοήθηκε να νομοθετήσει για την κατάργηση του ασύλου. Σήμερα, λοιπόν, που η κυβέρνησή μας είναι "σοσιαλιστική", τι περιμένατε; Να κινηθεί στα χνάρια της χούντας; Να μπάζει, δηλαδή, τα τανκς στα πανεπιστήμια δίχως να υπάρχει νομοθετική κάλυψη; Α πα πα! Πώς, τάχα; Θέλετε να ξεχάσει ο υπουργός "προστασίας του πολίτη" (και γαμώ τους ευφημισμούς!) την παρουσία του στα γεγονότα του '73; Τι λέτε, ρε; Πάτε καλά; Χρόνια τώρα είχε φαγούρα στο χέρι η εξουσία αλλά κώλωνε, μιας και δεν υπήρχε νόμος. Κι έτσι πρέπει να κάνει κάθε "δημοκρατική" εξουσία: πρώτα να σκέφτεται τί την βολεύει, μετά να κόβει και να ράβει έναν νόμο στα πλαίσια των επιδιώξεών της και στο τέλος να μπουκάρει. Τι διάολο, "δημοκράτες" είμαστε, όχι φασίστες!

Εν πάση περιπτώσει, οφείλω να παρατηρήσω ότι η κυβέρνηση κινείται σε σωστή γραμμή. Άλλωστε, το είπε κι ο Άδωνις. Περιμένει -λέει- να δημοσιευθεί ο νόμος στην εφημερίδα της κυβερνήσεως για να μπουκάρει στο πανεπιστήμιο και να ξηλώσει τις εγκαταστάσεις του "Indymedia". Βέβαια, στο φινάλε θα κλάσει μια μάντρα του Indymedia, αλλά δεν είναι εκεί το ζήτημα. Το ζήτημα είναι ότι, επί τέλους, μπαίνει τάξη στον τόπο.

Νόμος και τάξη, πάνω απ' όλα! Για παράδειγμα, πώς να ξεχάσω την δεκαετία του '70, όταν εκείνο το πρόστυχο βιβλίο με τον τίτλο "Το εγχειρίδιο του καλού κλέφτη" (εκείνου του κοπρίτη, ντε, του Ηλία Πετρόπουλου), πουλιόταν παράνομα μέσα στο πανεπιστήμιο και στο πολυτεχνείο, επειδή η τήρηση των "χρηστών ηθών" το είχε εξαφανίσει από τα βιβλιοπωλεία; Αν υπήρχε τότε ο σημερινός νόμος, ποιο τσογλάνι θα τολμούσε να διαφθείρει την νεολαία, κυκλοφορώντας τέτοια βιβλία;

Το μόνο που αναρωτιέμαι είναι κάτι απλό. Εν τάξει, τώρα η εξουσία έχει τα χέρια της λυμένα και μπορεί να επεμβαίνει άνετα όποτε οι λογής-λογής "αληταράδες" αναστατώνουν την κοινωνία, με ορμητήριο τα πανεπιστήμια. Αλλά, ρε γαμώ την πουτάνα μου, γιατί αυτή η ίδια εξουσία δεν μπορεί να επέμβει όταν κάποιοι άλλοι αληταράδες (χωρίς εισαγωγικά αυτοί) καίνε και ρημάζουν τον κόσμο δίχως να χρησιμοποιούν το πανεπιστημιακό άσυλο; Τι σκατά νόμος πρέπει να ψηφιστεί για να μπαγλαρωθούν κάποτε αυτοί οι περίφημοι "γνωστοί-άγνωστοι";

Κατάργηση του ασύλου, λοιπόν, με 250 ψήφους. Ελλάδα, η κατάντα της "κοιτίδας της δημοκρατίας" 2500 χρόνια μετά τον Περικλή... Από την άλλη, διερωτώμαι αν αυτοί οι 250 διαβάζουν μια στάλα ιστορία. Προφανώς όχι. Αν διάβαζαν, θα ήξεραν ότι όποτε η εξουσία συγκρούστηκε με την νεολαία (και δη με τους φοιτητές), ποτέ δεν βγήκε κερδισμένη. Δεν θέλω να ανησυχήσω την αστική μας εξουσία αλλά φοβούμαι ότι θα είναι η πρώτη φορά που η νεολαία (και η κοινωνία γενικώτερα) θα γράψει στα παπάρια της 250 ολόκληρες ψήφους...

Και πουτάνες στα Δ.Σ. των Πανεπιστημίων!

Η λαϊκή σοφία το έχει επισημάνει από παλιά: "θέλει η πουτάνα να κρυφτεί κι η χαρά δεν την αφήνει". Φυσικά, δεν ήταν δυνατόν να αποτελέσει εξαίρεση η Αννούλα της παιδείας. Κατουρημένη από την χαρά της, καθώς έβλεπε τον εκτρωματικό νόμο-πλαίσιό της να περνάει με την ευρύτατη συναίνεση των αστικών κομμάτων, δεν κρατήθηκε κι αναρωτήθηκε από το βήμα της βουλής:

"Δεν πρέπει το πανεπιστήμιο Πειραιά να έχει στο συμβούλιό του έναν επιτυχημένο εφοπλιστή;"

Άλατις η Αννούλα! Σου λέει, για σιγά, ρε πούστη μου. Αφού όραμά μας είναι η σύνδεση των σχολείων όλων των βαθμίδων με τις τοπικές κοινωνίες, αφού ο Πειραιάς είναι λιμάνι κι αφού εκεί έχουν τις έδρες τους σχεδόν όλοι οι εφοπλιστές, είναι λογικό να ζητήσουμε από κάποιον "επιτυχημένο εφοπλιστή" να μας δείξει πώς πρέπει να λειτουργεί το τοπικό πανεπιστήμιο. Δεν ξέρω τι λέτε εσείς αλλά εγώ το βρίσκω λογικώτατο.

Μόνο που ξαστόχησε ελαφρώς η καλή μας η Αννούλα. Μπορεί, ως λιμάνι, ο Πειραιάς να διαθέτει πολλούς εφοπλιστές, αλλά η "δια βίου" υπουργός μας θα έπρεπε να γνωρίζει ότι αυτό το λιμάνι διαθέτει απείρως περισσότερες πουτάνες. Οπότε, δεν καταλαβαίνω γιατί δεν πρέπει στο Δ.Σ. του τοπικού πανεπιστημίου να συμμετέχει και μια "επιτυχημένη πουτάνα", μια "επιτυχημένη τσατσά" ή -ακόμη καλύτερα- ένας "επιτυχημένος νταβατζής"!

Στο φινάλε-φινάλε, αν το καλοσκεφτούμε, οι πουτάνες είναι πιο χρήσιμες για τον Πειραιά. Αυτές δεν βγάζουν τα λεφτά τους στην Αγγλία ή στην Ελβετία, δεν παραγγέλνουν τα κρεββάτια τους και τον εν γένει εξοπλισμό τους στην Κίνα ή στην Κορέα και φορολογούνται κανονικά. Ενώ οι εφοπλιστές; Ποιος απ΄ αυτούς έχει τα λεφτά του σε ντόπια τράπεζα; Ποιος φτιάχνει τα καράβια του σε ελληνικό ναυπηγείο; Και ποιος πληρώνει έστω και μια δεκάρα φόρο για τα κέρδη του;

Γι' αυτό προτείνω στην ηλιθιοσοσιαλιστική μας κυβέρνηση να τροποποιήσουν την σχετική διάταξη και να καταστήσουν υποχρεωτική την συμμετοχή τουλάχιστον μιας πουτάνας στο Δ.Σ. του πανεπιστημίου Πειραιά. Άλλωστε, ενώ έχω γνωρίσει πολλούς που συμπαθούν τις πουτάνες, δεν έχω ακόμη συναντήσει κανένα που να λέει καλό λόγο για τους εφοπλιστές...




ΥΓ: Φαίνεται πως το έχει η μοίρα μου να ασχολούμαι με τις -εξαιρετικά συμπαθείς και σκληρά εργαζόμενες- πουτάνες, κάθε φορά που βρίσκομαι σε διακοπές. Πέρυσι είχα ασχοληθεί μαζί τους ("Στην άγνωστη πουτάνα"), χάρη σε μια "πρωτοβουλία" κάποιας επαρχιακής δημοτικής αρχής. Εφέτος κάνω το ίδιο, χάρη σε μια υπουργό. Διαβλέπω μια ποιοτική "αναβάθμιση" του ιστολογίου ή κάνω λάθος;

Με τα μούτρα στην δουλειά (δυστυχώς!)

Δεν διαβάζω που δεν διαβάζω εφημερίδες, δεν βλέπω ούτε τηλεόραση κατά την περίοδο των διακοπών μου κι έτσι δεν έχω καμμία επαφή με τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις. Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι κατεβάζω τις κεραίες μου, έτσι; Να, για παράδειγμα, έμαθα ότι πέθανε ο εμπνευστής του ΑΣΕΠ, ο Αναστάσιος Πεπονής και ότι η κηδεία του θα γίνει δημοσία δαπάνη κι αναρωτήθηκα τον λόγο γι' αυτή την "γαλαντομία" του κράτους. Βλέπετε, μιλάμε για ένα ξεσκισμένο κράτος, το οποίο πήρε την ιδέα του Πεπονή και, αντί να την θωρακίσει, την κουρέλιασε, την κατεξευτέλισε και κατάφερε να την κάνει "δημοκρατικό" εργαλείο βολέματος "ημετέρων". Θυμηθείτε την αλήστου μνήμης "συνέντευξη" της προηγούμενης μπουχεσείου κυβερνήσεως ή την φάμπρικα των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων των σημερινών κυβερνητικών βουλευτών και θα καταλάβετε τι εννοώ. Προς τί, λοιπόν, η δημόσια δαπάνη;

Επίσης, έπεσε το μάτι μου σε ένα κατάπτυστο σχόλιο της αλαφουζείου "Καθημερινής". Απολαύστε το: "Οι περισσότεροι υπουργοί επιχειρούν να βρουν τρόπους για να αναβάλουν, να αποδυναμώσουν ή και να ματαιώσουν μεγάλες μεταρρυθμίσεις, όπως το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων. Είναι ακόμη εντυπωσιακή η άρνησή τους να απολύσουν το πλεονάζον προσωπικό από δημόσιους οργανισμούς που καταργούνται, αφήνοντας τον ιδιωτικό τομέα να απορροφήσει το κόστος της ανεργίας... Κυβέρνηση και πολιτικοί θα πρέπει να βρουν το αναγκαίο θάρρος και να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις της χώρας και τις αναγκαίες αλλαγές". Νοιώθετε κάτι να σας ανακατεύει; Κι εγώ το ίδιο ένοιωσα. Ευτυχώς, δεν είχα φάει τα μεζεδάκια μου όταν το διάβασα γιατί αλλιώς...

Πήρα χαμπάρι και κάτι ακόμη. Από την αστική και ξεπουλημένη δημοσιογραφία, ούτε λίγο ούτε πολύ, εκθειάζεται η στάση της κυβέρνησης "να μη πάει διακοπές", την ώρα που ο λαός θα κάνει τα μπάνια του. Βέεεεεεεβαια! Εμ, πώς; Οι λεβέντες και οι λεβέντισσες που διαγουμίζουν τον τόπο έχουν τόσα να κάνουν ώστε δεν προλαβαίνουν. Για παράδειγμα, πρέπει να φροντίσουν να δώσουν κι άλλους φτηνούς εργάτες στο κεφάλαιο, περνώντας "μέτρα για την ανεργία" (και γαμώ τους ευφημισμούς λέμε!). Πρέπει να προλάβουν να μειώσουν από 20% σε 15% την φορολογία των ανωνύμων εταιρειών, πριν πάρει χαμπάρι ο λαουτζίκος τις φοροκατακεφαλιές που έρχονται από τα τέλη του μηνός. Έχουν να κόψουν κι άλλο τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων και να απολύσουν κάπου 7.000 υπαλλήλους από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Πρέπει να προλάβουν να ψηφίσουν το νομοσχέδιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση πριν ξαναμαζευτούν οι φοιτητές και βάλουν μπουρλότα. Φυσικά, πρέπει να βιαστούν να καθαρίσουν με τους ταξιτζήδες, να επιταχύνουν το ξεπούλημα της δημόσιας (δηλαδή, της λαϊκής) περιουσίας κι ένα σωρό άλλες εκκρεμμότητες.

Έτσι, λοιπόν, την ώρα που εγώ ρουφάω τα ουζάκια μου, κάνω τις βουτιές μου ή χάνομαι στις σελίδες των βιβλίων μου, το σύστημα στο σύνολό του έχει πέσει με τα μούτρα στην δουλειά (δυστυχώς!), ώστε να προλάβει πριν οργανωθεί η λαϊκή αντίδραση. Κούνια που τους κούναγε! Φαίνεται πως ξεχνούν ότι σε λίγες μέρες τελειώνουν "τα μπάνια του λαού" και θα τα ξαναπούμε. Κι από την καλή κι από την ανάποδη.

Τα βιβλία των διακοπών

Σήμερα ρίχνω μια ματιά στα βιβλία τα οποία θα μου κρατήσουν συντροφιά κατά τις ώρες χαλάρωσης των διακοπών μου. Ομολογώ ότι δυσκολεύομαι να διαλέξω αλλά θα ξεκινήσω με το μυθιστόρημα-ποταμό του Ούγκο Κλάους "Η θλίψη του Βελγίου" (Καστανιώτης, 600 σελίδες, 25 ευρώ). Ο Ούγκο Κλάους, ο οποίος έφυγε απο την ζωή το 2008, είναι ο σημαντικώτερος σύγχρονος βέλγος συγγραφέας. Στο συγκεκριμένο βιβλίο, πρωταγωνιστεί ο Λουίς Σαϊνάβε, ένας έφηβος που μεγαλώνει εσώκλειστος σε μια καθολική σχολή καλογραιών, όπου -ευτυχώς- θα παραμείνει άφθαρτος. Επαναστάτης, αντισυμβατικός, ανήσυχος, θα φύγει από τη σχολή και θα επιστρέψει στην οικογένειά του, θα γνωρίσει μια πραγματικότητα που θα τον σοκάρει, περισσότερο και από τις σεξουαλικές του εμπειρίες: μια μάνα συνεργάτρια των γερμανών, μια πατρίδα δωσίλογων, ένας κόσμος συγκεχυμένος, δύσκολος κι ακατανόητος, στον οποίο ο Σαϊνάβε θα πρέπει να μεγαλώσει. "Η θλίψη του Βελγίου" καλύπτει τη χρονική περίοδο από το 1939 μέχρι το 1947 και θεωρείται το αριστούργημα του Κλάους, ένα από τα σημαντικότερα ευρωπαϊκά μυθιστορήματα του περασμένου αιώνα.

Από δίπλα θα βάλω και το ογκώδες αριστούργημα του Τζέημς Ελλρόυ "Αμερικανικό ταμπλόιντ" (Άγρα, 752 σελίδες, 30 ευρώ). Εδώ, ο Ελλρόυ απομυθοποιεί όλη την περίοδο Κέννεντυ στις ΗΠΑ, με έναν καταιγιστικό ρυθμό και ένα μείγμα κυνισμού και καυστικής ειρωνείας που αγγίζει τα όρια του σαρκασμού. Πρωταγωνιστές του μυθιστορήματος δεν είναι ούτε οι Κέννεντυ ούτε ο Χάουαρντ Χιουζ ούτε ο Έντγκαρ Χούβερ. Αυτοί κινούν τα νήματα. Πρωταγωνιστές είναι δυο πράκτορες, ο Μπόιντ και ο Λίτελ, και ένας μαφιόζος, άνθρωπος για όλες τις δουλειές του Χόφα και του Χάουαρντ Χιουζ: ο Πιτ Μποντιουάρντ. Το "Αερικανικό ταμπλόιντ" δεν είναι παρά το πρώτο μέρος ενός δίτομου έργου του Ελλρόυ, όπου ο μεγάλος αμερικανός συγγραφέας ασχολείται με τον αμερικανικό υπόκοσμο. Ελπίζω να βρω κάποτε το κουράγιο για να διαβάσω και τις 880 σελίδες του δεύτερου μέρους με τίτλο "Αμερικανικό ταξίδι θανάτου".

Δεν θα ξεχάσω να πάρω μαζί μου και το βιβλίο του Αννίβα Βελλιάδη "Μεταξάς-Χίτλερ (Ελληνογερμανικές σχέσεις στη μεταξική δικτατορία)" (Ενάλιος, 352 σελίδες, 16 ευρώ). Εδώ, ο συγγραφέας (πρώην πρέσβυς), με νέα στοιχεία από έρευνες στα ιστορικά αρχεία του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών αλλά, κυρίως, του γερμανικού Auswartiges Amt, προβάλλει την σημασία του γερμανικού ρόλου στο όλο σύμπλεγμα των εξωτερικών προσανατολισμών της Ελλάδος και ιδιαίτερα την βαρύνουσα σημασία του στην εξέλιξη των ελληνοϊταλικών σχέσεων, που κατέληξαν στην ιταλική εισβολή στην Ελλάδα. Η ελληνοϊταλική σύρραξη αντιμετωπίσθηκε με διαφορετικά κριτήρια από τις δύο αντιμαχόμενες δυνάμεις της Αγγλίας και της Γερμανίας μέσα το πλαίσιο των σχεδίων και επιδιώξεών τους στην κονταρομαχία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και επηρέασαν ουσιαστικά τις εξελίξεις της. Τί κι αν έχω διαβάσει αμέτρητα βιβλία σχετικά με την τραγωδία εκείνης της εποχής; Πάντοτε θα υπάρχει χώρος για μια καινούργια άποψη, για μια άλλη οπτική.

Και μιας κι ανακατεύτηκα με την ιστορία, θα προσθέσω και το εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίου του Άντονυ Ρότζερς με τίτλο "Το ολίσθημα του Τσόρτσιλ (Οι επιχειρήσεις στο Αιγαίο, Κως-Λέρος 1943)" (Ιωλκός, 496 σελίδες, 28 ευρώ). Εδώ, ο συγγραφέας εξετάζει και αναλύει σε βάθος όλα τα γεγονότα τα οποία πλαισίωσαν το συμμαχικό "φιάσκο" στα Δωδεκάνησα και τη Σάμο το φθινόπωρο του 1943. Το έργο του Ρότζερς είναι ο ώριμος καρπός μιας εξαίρετης ερευνητικής προσπάθειας στις βρεττανικές, γερμανικές και ιταλικές πηγές, καθώς και απανωτών επισκέψεων και περιηγήσεων του ίδιου του συγγραφέα στους τόπους των σκληρών μαχών στα ελληνικά. νησιά. Στις σελίδες του έργου επισημαίνεται και τονίζεται από το συγγραφέα η συμβολή τού "ελληνικού παράγοντα" στην όλη συμμαχική προσπάθεια, τόσο των ελληνικών δυνάμεων που συνεπικουρούσα, τότε στους Βρετανούς (αεροπορικών, ναυτικών και χερσαίων), όσο και των κατοίκων των νησιών και ιδιαίτερα της Κω, της Λέρου και της Καλύμνου. Τα ηρωικά. κατορθώματα, όπως το μοναδικό στα παγκόσμια ναυτικά χρονικά επίτευγμα του ελληνικού αντιτορπιλικού "Αδριάς" και η συμβολή των Ελλήνων κατοίκων στη σωτηρία και φυγάδευση πάμπολλων Συμμάχων μαχητών, αποτελούν μέσα στις σελίδες του βιβλίου επιπλέον τρανταχτές αποδείξεις της Ελληνικής Εθνικής Αντίστασης και της συμβολής στον κοινό συμμαχικό αγώνα κατά του ολοκληρωτισμού.

Δεν θα ξεχάσω να προσθέσω κι ένα βιβλιαράκι, όπου συναντώνται δυο αγαπημένοι μου ιταλοί, ο Αντρέα Καμιλλέρι κι ο Λουίτζι Πιραντέλο. Πρόκειται για το βιβλίο με τον λιτό τίτλο "Λουίτζι Πιραντέλο" (Μεταίχμιο, 270 σελίδες, 16 ευρώ), όπου ο Καμιλλέρι συνθέτει το μυθιστόρημα της ζωής του Λουίτζι Πιραντέλο, του σημαντικότερου ιταλού δραματουργού του 20ού αιώνα. Είμαι σίγουρος ότι το αυστηρό αλλά τρυφερό και γεμάτο πάθος ύφος του Καμιλλέρι δεν θα με ρίξει σε μια βιογραφία τυπική και βαρετή αλλά θα μου χαρίσει δυο ώρες ευωχίας στον συναρπαστικό κόσμο του Πιραντέλο.

Μάλλον με αυτά θα ξεκινήσω. Κι αν δεν μου φτάσουν...ε, δεν χάθηκαν δα και τα βιβλιοπωλεία!

Βαρέα & ανθυγιεινά: μια πονεμένη ιστορία

Η πρεμούρα της εξουσίας για κατάργηση του θεσμού των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων (ΒΑΕ) δεν είναι καινούρια. Η αρχή έγινε επί κυβερνήσεως Μητσοτάκη, το 1990, όταν συστήθηκε η πρώτη γνωμοδοτική επιτροπή κρίσης των ΒΑΕ (νόμος 1902/90), η οποία δεν ολοκλήρωσε το έργο της, παραδεχόμενη πως δεν διέθετε τα απαραίτητα επιστημονικά δεδομένα. Ακολούθησε το ΠΑΣΟΚ, όταν το 1997 ο καθηγητής Σπράος ζήτησε την κατάργηση των ΒΑΕ. Το 2002, πάλι με κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, στην εισηγητική έκθεση του νόμου 3029/02, αναφέρεται ότι "η εξέλιξη της τεχνολογίας, η βελτίωση των συνθηκών εργασίας...επιβάλλει τον επανακαθορισμό των ΒΑΕ". Τον Αύγουστο του 2008, επί ΝΔ, κατατίθεται το "πόρισμα Μπεχράκη", με βάση το οποίο εξοστρακίζονται από τη λίστα των ΒΑΕ 300.000 εργαζόμενοι και αυξάνονται τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης.

Τα ΒΑΕ θεσμοθετήθηκαν για πρώτη φορά το 1951 με τον Αναγκαστικό Νόμο 1846/51. Εκεί, στην παράγραφο 5 του άρθρου 28, αναφέρεται: "Από της συμπληρώσεως των αυτών ορίων ηλικίας, ήτοι 60ού προκειμένου περί αρρένων και του 55ου προκειμένου περί θηλέων, δικαιούνται συντάξεως...οι ησφαλισμένοι οι επί μακρόν απασχολούμενοι εις ιδιαζόντως βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα καθοριζόμενα διά Κανονισμού". Εκεί, λοιπόν, καθιερώνεται η πρόωρη, κατά πέντε χρόνια, συνταξιοδότηση όσων απασχολούνται σε ΒΑΕ. Στην εισηγητική έκθεση του ίδιου νόμου αναφέρεται: "Διά τας επαγγελματικάς ασθενείας, αίτινες την γένεσίν των οφείλουν εις τας συνθήκας του επαγγέλματος, δεν δίδεται ούτε ορισμός, ούτε γίνεται απαρίθμησις τούτων. Αφήνεται εις κανονισμόν, να καθορίζη ταύτας, επί τη βάσει και των εκάστοτε ισχυουσών περί αυτών διεθνών συμβάσεων εργασίας".

Σστον ίδιο νόμο, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η ένταξη των ΒΑΕ στο ΙΚΑ. Στην εισηγητική έκθεση αναφέρεται: "Το εργατικόν ατύχημα και η επαγγελματική ασθένεια δεν αποτελούν...ιδίαν ασφαλιστικήν περίπτωσιν, αλλ' αναλύονται αναλόγως των συνεπειών τα οποίας έχουν. Εάν δηλαδή προκαλούν νοσηράν κατάστασιν χρήζουσαν ιατρικής περιθάλψεως ή ανικανότητα πρόσκαιρον προς εργασίαν καλύπτονται από τον οικείον κλάδον παροχών ασθενείας εις είδος ή εις χρήμα, ενώ αν προκαλούν αναπηρίαν ή θάνατον καλύπτονται από τον κλάδον συντάξεων ως προς την συνταξιοδότησιν του αναπήρου ή των μελών οικογενείας του ησφαλισμένου και ως προς τα έξοδα κηδείας από τον κλάδον παροχών ασθενείας εις χρήμα". Δηλαδή, σε όλες τις περιπτώσεις, τα έξοδα καλύπτονται από τον ασφαλιστικό φορέα, ο οποίος χρηματοδοτείται και από τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων. Από την τσέπη των εργαζομένων! Άρα, τίποτε δεν χαρίστηκε.

 

Η παραπάνω απόφαση είχε το εξής χαρακτηριστικό στοιχείο: αντί να δημιουργηθεί ένας ξεχωριστός κλάδος ασφάλισης επαγγελματικού κινδύνου, όπου θα βαρυνόταν αποκλειστικά ο εργοδότης, δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για τη μετακύλιση του ασφαλιστικού κόστους επαγγελματικού κινδύνου και στους εργαζόμενους, λόγω της ένταξης των ΒΑΕ στο ΙΚΑ. Επί πλέον, η θέσπιση των ΒΑΕ απάλλασσε τους εργοδότες από την υποχρέωση που είχαν να αποζημιώνουν το θύμα σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος, να καλύπτουν τα έξοδα, νοσηλείας, κηδείας κ.λπ. όπως προβλεπόταν από τον νόμο 551/1914: "Ατύχημα εκ βιαίου συμβάντος, επερχομένου εις εργάτη ή εις υπάλληλον...εν τη εκτελέσει της εργασίας ή εξ αφορμής αυτής, παρέχει...δικαίωμα αποζημιώσεως απέναντι του κυρίου της επιχείρησης (δηλαδή, ο εργάτης δικαιούται αποζημιώσεως από τον εργοδότη)".

 

Όπως είδαμε, με τον νόμο του 1951, προβλέπεται ότι οι εργαζόμενοι στα ΒΑΕ έχουν τη δυνατότητα πρόωρης συνταξιοδότησης, κατά πέντε έτη. Μόνο που, για να γίνει αυτό, θα πρέπει να καταβληθεί επί πλέον ασφαλιστική εισφορά (επασφάλιστρο), το οποίο ανέρχεται σε 2,2% για τον εργαζόμενο και 1,4% για τον εργοδότη. Δηλαδή, ακόμη και αυτή την πρόωρη συνταξιοδότηση, οι εργαζόμενοι την πλήρωναν 60% περισσότερο από τους εργοδότες. Συνοπτικά, λοιπόν, η καθιέρωση των ΒΑΕ αντιμετωπίστηκε ως θεσμός πρόωρης συνταξιοδότησης, την οποία όμως, αναλογικά, πλήρωναν οι εργαζόμενοι περισσότερο από τους εργοδότες, ενώ ταυτόχρονα η εργοδοτική ευθύνη αναπροσαρμόζονταν και ήταν εμφανώς μειωμένη.

 

Στον ίδιο νόμο προβλεπόταν η ρύθμιση των ΒΑΕ με ειδικό Κανονισμό. Ο Κανονισμός αυτός άργησε να έρθει ...12 χρόνια. Μόλις τον Δεκέμβριο του 1963 εγκρίθηκε ο "Κανονισμός περί βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων" και η εφαρμογή του ξεκίνησε την 1/1/1964. Σ' αυτόν τον πρώτο κανονισμό, περιλαμβάνονταν 27 εργασίες και 102 ειδικότητες ενώ σήμερα είναι ενταγμένα 537 επαγγέλματα (156 εργασίες και 381 ειδικότητες). Ωστόσο, και αυτή ακόμη η πρώτη εφαρμογή, δεν θα γινόταν αν δεν υπήρχαν σκληροί ταξικοί αγώνες, προκειμένου να αναγνωριστεί στους εργαζόμενους αυτούς ότι εκτίθενται σε βαριές, ανθυγιεινές και επικίνδυνες συνθήκες εργασίας. Ξεχωριστή στιγμή και σημείο καμπής των εργατικών αγώνων εκείνης της περιόδου, απετέλεσε η μεγάλη πανοικοδομική απεργία της 1ης Δεκεμβρίου του 1960. Τότε, μεταξύ των αιτημάτων της απεργίας ξεχωρίζουν τα αιτήματα τόσο για αναγνώριση του οικοδομικού επαγγέλματος ως βαρέως και ανθυγιεινού όσο και για λήψη μέτρων προστασίας των εργαζομένων στην οικοδομή.

Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι τα ΒΑΕ δεν αποτελούν χάρισμα στους εργάτες. Ουσιαστικά, η ένταξη στα ΒΑΕ σημαίνει δυνατότητα πρόωρης συνταξιοδότησης ως ένδειξη αναγνώρισης της ιδιαίτερης φθοράς της εργατικής δύναμης σε συγκεκριμένα επαγγέλματα. Ωστόσο, αυτή η φθορά, σε καμμιά περίπτωση δεν αντιμετωπιζόταν αλλά, απλώς, αναγνωριζόταν. Αλλωστε, στην καπιταλιστική οικονομία, όπου η παραγωγή σχεδιάζεται με στόχο το κέρδος, η υγεία και η ασφάλεια του εργαζόμενου ποτέ δεν θα έχουν προτεραιότητα. Και μια λεπτομέρεια: οι επαγγελματικές ασθένειες άρχισαν να καταγράφονται το 1967 αλλά ο πρώτος γενικός νόμος για την υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων δεν πάρθηκε παρά μόνο το ...1985!

Αυτή η εικοσαετής επίθεση στον θεσμό των ΒΑΕ δεν είναι καθόλου τυχαία. Πρώτα-πρώτα, οι εργοδότες θα κερδίσουν αμέσως από την κατάργηση του πρόσθετου ασφαλίστρου, μειώνοντας το μη μισθολογικό τους κόστος. Δεύτερον, το κεφάλαιο θα κερδίσει από την κατάργηση των πρόσθετων μέτρων υγιεινής και ασφάλειας, αφού δεν θα αναγνωρίζεται πλέον κίνδυνος στην εργασία για μια σειρά επαγγελμάτων. Τέλος, στο στόχαστρο θα μπουν κι ένας σωρός κλαδικών κατακτήσεων, όπως η χορήγηση ανθυγιεινού επιδόματος, η πρόβλεψη μειωμένου αριθμού ωρών εργασίας κ.λπ. Για παράδειγμα, στις ελαφρές μεταλλικές δουλειές υπάρχει ανθυγιεινό επίδομα 12%, στους ηλεκτροσυγκολλητές 20%, σε χαλυβουργεία και χυτήρια 25%, σε βυρσοδεψία 15 %, σε μηχανικά πλυντήρια 20% κλπ. Συνεπώς, η απένταξη αυτών των επαγγελμάτων από τα ΒΑΕ θα σημάνει ταυτόχρονη καθίζηση των μισθών των εργατών.

Όσο για το ότι οι νέες ρυθμίσεις θα αφορούν μόνο τους νέους εργαζόμενους, αυτό είναι ένα παραμύθι το οποίο έχει στόχο την διάσπαση της αντίστασης των εργαζομένων. Η πραγματικότητα είναι ότι οι συνέπειες θα αφορούν όλους τους εργαζόμενους και όχι μόνο τους νεότερους, αφού θα πυροδοτηθούν οι απολύσεις των "παλαιών", μιας κι αυτοί θα κοστίζουν ακριβότερα στην επιχείρηση.

Πιστεύετε ακόμη ότι οι μεταρρυθμίσεις της σοσιαληστρικής μας κυβέρνησης έχουν στόχο την δημιουργία μιας πιο δίκαιης κοινωνίας; Τί άλλη παπαριά θα ακούσουμε...

Έξοδος από την ύφεση με αύξηση της ανεργίας!

Όπως έχουμε πει κατ' επανάληψη σε τούτο το ιστολόγιο, το πρόβλημα του χρέους δεν αποτελεί γνώρισμα μόνο της Ελλάδας. Αφορά το σύνολο του λεγόμενου "αναπτυγμένου κόσμου", ανάμεσά τους δε και τις ισχυρότερες οικονομίες του πλανήτη, εφ' όσον η διόγκωση του χρέους ως αποτέλεσμα της καπιταλιστικής κρίσης δεν θα μπορούσε να παρακάμψει τα πλουσιώτερα κράτη.

Πριν λίγους μήνες, ο πρώτος αναπληρωτής γενικός διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Τζων Λίπσκι δήλωσε ότι εφέτος, για πρώτη φορά από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο μέσος όρος δημόσιου χρέους στον αναπτυγμένο κόσμο θα ξεπεράσει το 100% του ΑΕΠ. "Οι δημοσιονομικές επιπτώσεις της πρόσφατης κρίσης πρέπει να αντιμετωπιστούν πριν αρχίσουν να αποτελούν εμπόδιο στην ανάκαμψη και δημιουργήσουν νέους κινδύνους", τόνισε ο Λίπσκι.

Θυμίζω ότι με στοιχεία που έχουμε αναφέρει εδώ, το αμερικανικό δημόσιο χρέος ξεπέρασε τα 14 τρισ. δολλάρια, έχοντας αυξηθεί κατά 72% τα πέντε τελευταία χρόνια, ενώ το χρέος της Ιαπωνίας αναμένεται να διπλασιαστεί και να ξεπεράσει τα 5 τρισ. δολλάρια.

Η διαφορά μεταξύ των πλουσιώτερων και των φτωχότερων κρατών έγκειται στον τρόπο αντιμετώπισης του χρέους. Δηλαδή, χώρες με εξέχουσα θέση στο καπιταλιστικό σύστημα (όπως οι ΗΠΑ) έχουν την δυνατότητα να μετακυλίουν ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος στις ασθενέστερες τάξεις. Πάντως, το κοινό χαρακτηριστικό πλούσιων και φτωχών κρατών είναι η επίθεση κατά της εργατικής τάξης, κατά του εισοδήματος και των δικαιωμάτων της. Κι είναι γεγονός ότι το παραμύθι της ανταγωνιστικότητας, το οποίο ακούγεται και στις ΗΠΑ και στη Γερμανία και στην Ελλάδα, εξαντλείται στην μείωση του -μισθολογικού ή μη- κόστους εργασίας.

Αξίζει να παρατηρήσουμε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ξεχωρίζουν από τις υπόλοιπες πλουσιώτερες χώρες του κόσμου στο εξής: παρουσιάζουν υψηλότερη ανάπτυξη με πολύ λιγώτερες θέσεις εργασίας. Οι δυτικοτραφείς αναλυτές σπεύδουν να αποδώσουν αυτή την εξέλιξη στην παραγωγικότητα των αμερικανών εργαζομένων. Στην πραγματικότητα, όμως, οφείλεται στο ξεζούμισμα των εργαζομένων. Ένα ξεζούμισμα που γίνεται με την διαρκή υποτίμηση της εργατικής δύναμης, μέσω της συμπίεσης του κόστους εργασίας σε συνδυασμό με την κατάργηση σειράς δικαιωμάτων και συλλογικών συμβάσεων εργασίας.

Με άλλα λόγια, οι αμερικανικές επιχειρήσεις παράγουν και κερδίζουν σήμερα περισσότερα απ' ότι πριν την ύφεση. Σημειώθηκε μεν μια αύξηση των θέσεων εργασίας αλλά πολύ λίγων σε σχέση με τις 7,5 εκατομμύρια θέσεις που χάθηκαν στη διάρκεια της ύφεσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ευρώπη και την Ιαπωνία παρουσιάστηκε, στη διάρκεια της κρίσης, μείωση της παραγωγικότητας κατά 3,7% και 2,9% αντίστοιχα. Αντιθέτως, στις ΗΠΑ ο ρυθμός αύξησης της παραγωγικότητας διπλασιάστηκε στη διετία 2008-2009 και ξαναδιπλασιάστηκε και το 2010!

Το 2008, όταν άρχισε να βαθαίνει η ύφεση στις ΗΠΑ, οι κεφαλαιοκράτες αξιοποίησαν το -έντεχνα καλλιεργημένο- κλίμα πανικού και προχώρησαν σε μια άνευ προηγουμένου επίθεση κατά των εργαζομένων, με μαζικές απολύσεις στο όνομα της σωτηρίας των επιχειρήσεων και της χώρας. Το πρώτο τρίμηνο του 2009 είχαμε την κορύφωση αυτού του πογκρόμ με καταστροφή 2.340.000 θέσεων εργασίας! Στην συνέχεια, οι εργοδότες "ανακάλυψαν" ότι με λιγώτερο αλλά σκληρότερα εργαζόμενο προσωπικό μπορούσαν να βγάζουν περισσότερα κέρδη. Μέσα από τέτοιου είδους αύξηση της παραγωγικότητας φθάσαμε στο τρίτο τρίμηνο του 2010 στο να έχουν οι αμερικανικές επιχειρήσεις κέρδη κατά 12% μεγαλύτερα σε σχέση με την έναρξη της ύφεσης.

Η εξήγηση του "αμερικανικού φαινομένου" δεν έχει καμμία σχέση με όσα υποστηρίζουν οι "αναλυτές" της κακιάς ώρας. Η εξήγηση βρίσκεται στην επίθεση κατά των μισθών, των ασφαλιστικών δικαιωμάτων, των εργασιακών σχέσεων και των συνδικαλιστικών ελευθεριών των εργαζομένων. Η Έρικα Γκρόσσεν, αντιπρόεδρος της FED, είναι σαφής: "Οι αμερικανικές επιχειρήσεις έχουν περισσότερη βοήθεια στην αντιμετώπιση της κρίσης καθώς οι εργοδότες διευκολύνονται να καταργούν τις θέσεις σταθερής εργασίας στις επιχειρήσεις τους και δεν περιορίζονται από τις παραδοσιακές πρακτικές αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού ή τις συλλογικές συμβάσεις με τα συνδικάτα".

Αυτά, λοιπόν, με το περίφημο "αμερικανικό θαύμα", το οποίο πετυχαίνει ανάπτυξη με λιγώτερους -και χειρότερα αμειβόμενους- εργαζομένους. Κι αν επιμένετε να αναρωτιέστε για την πραγματική ρίζα του ζητήματος, ορίστε η απάντηση: λιγώτεροι από το 12% των αμερικανών εργαζομένων είναι οργανωμένοι σε συνδικάτα. Λιγώτεροι από 12%! Ποσοστό λίαν απογοητευτικό μεν, εξαιρετικά διδακτικό δε για όλους εμάς. Και ο νοών, νοήτω.

Το χρέος δημιουργεί την κρίση ή η κρίση οξύνει το χρέος;

Το δίλημμα είναι γνωστό: το χρέος παράγεται ως αποτέλεσμα της κρίσης ή η κρίση συνιστά αποτέλεσμα του χρέους; Οι αστικές δυνάμεις (κυβέρνηση, Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης, "έγκυροι" αναλυτές κλπ) προσπαθούν να πείσουν τα λαϊκά στρώματα ότι η κρίση προήλθε από το χρέος, επομένως οφείλουμε να πάρουμε μέτρα (όσο σκληρά κι αν είναι αυτά) ώστε να τιθασσεύσουμε το χρέος για να βγούμε από την κρίση. Μάλιστα, τα κόμματα εξουσίας, στην προσπάθειά τους να "χαϊδέψουν" τα αφτιά των απλών ανθρώπων, έχουν εντοπίσει ως ρίζα του προβλήματος την διαφθορά και την σπατάλη. Έτσι, θέλουν να πείσουν τους "χαχόλους" ότι μπορούμε να βγούμε από την κρίση δίχνοντας αυστηρότητα απέναντι στον Βοσκόπουλο ή στον Τσοχατζόπουλο από τη μια και κλαδεύοντας μισθούς και συντάξεις από την άλλη.

Φυσικά, η αλήθεια είναι τελείως διαφορετική. Το καπιταλιστικό σύστημα βρίσκεται σε φάση υπερσυσσώρευσης κεφαλαίων, γεγονός που δημιουργεί εσωτερική συστημική κρίση κι αυτή η κρίση οξύνει το χρέος. Κι αυτό είναι ένα κομβικό σημείο τόσο της μαρξικής όσο και της κεϋνσιανής ανάλυσης. Αλλά ας προσπαθήσουμε να ξεδιαλύνουμε τα όσα θεωρητικά προαναφέραμε, ρίχνοντας μια ματιά στις εξελίξεις οι οποίες παρατηρούνται σε μια οικονομία δομημένη καθαρά με καπιταλιστικό τρόπο: την Ιαπωνία. Και πρώτα-πρώτα, ας δούμε δυο στοιχεία παρμένα από την EuroStat:

(α) Από το 2000 ως το 2007, το ΑΕΠ της Ιαπωνίας αυξανόταν κάθε χρόνο ως εξής: 2000 - 2,9%, 2001 - 0,2%, 2002 - 0,3%, 2003 - 1,4%, 2004 - 2,7%, 2005 - 1,9%, 2006 - 2,0%, 2007 - 2,4%. Όμως, το 2008 σημειώθηκε σοβαρή μείωση 1,2% και το 2009 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία) κατακρήμνιση κατά 5,2%.
(β) Το 2000, το κρατικό χρέος της Ιαπωνίας ανήλθε σε 106,1% του ΑΕΠ και κάθε χρόνο αυξάνεται: 2001 - 123,5%, 2002 - 137,6%, 2003 - 140,9%, 2004 - 156,7%, 2005 - 164,3%. Το 2006 υποχώρησε ελαφρά στο 161,4%, το 2007 αυξήθηκε πάλι στο 164,2% και το 2008 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία) εκτινάχτηκε στο 178% του ΑΕΠ, καθιστώντας την Ιαπωνία την περισσότερο χρεωμένη χώρα στον κόσμο!

Ένα άλλο στοιχείο που αξίζει τον κόπο να δούμε είναι η πορεία του πληθωρισμού. Την περίοδο 2000-2005, η Ιαπωνία παρουσίασε αρνητικό πληθωρισμό, το 2006 θετικό 0,24%, το 2007 αμελητέο +0,06% και το 2008 ο πληθωρισμός αυξήθηκε κατά 1,38%. Δηλαδή, κατά την συγκεκριμένη περίοδο, η Ιαπωνία αντιμετώπισε το φαινόμενο του αποπληθωρισμού.

Κι ενώ ο αρνητικός πληθωρισμός ακούγεται ως κάτι πολύ όμορφο στα αφτιά των απλών ανθρώπων, στην βάση του συνιστά αρνητική εξέλιξη για τον καπιταλισμό! Ο λόγος είναι απλός: αν φέτος οι τιμές είναι 100 και του χρόνου γίνουν 99, αυτό σημαίνει ότι το κεφάλαιο δεν μπορεί να αναπαραχθεί. Φανταστείτε έναν επιχειρηματία, ο οποίος καταβάλλει κεφάλαιο 100 ευρώ κι αυτό το κεφάλαιο, μετά από μια ετήσια περιστροφή, επιστρέφει 99 ευρώ. Εύκολα αντιλαμβανόμαστε ότι ο εν λόγω επιχειρηματίας θα καταγράψει ζημιά.

Τι συνέβη, λοιπόν, στην Ιαπωνία; Ο αρνητικός πληθωρισμός (ή, όπως λέγεται, αποπληθωρισμός) οδήγησε τα κεφάλαια σε αδράνεια. Επειδή, όμως, η παραγωγή γίνεται άναρχα και δίχως να λαμβάνει υπ' όψη τις ανάγκες των καταναλωτών, κοντά στα αδρανή άρχισαν να συσσωρεύονται και τα νεοπαραγόμενα κεφάλαια. Αυτή η υπερσυσσώρευση κεφαλαίων οδήγησε το σύστημα σε αδιέξοδο, με αποτέλεσμα την τρομακτική ύφεση κατά 5,2% του 2009.

Είναι γνωστό ότι οι κυβερνήσεις της Ιαπωνίας επιδοτούν με τεράστια ποσά τις εξαγωγικές βιομηχανίες, ώστε οι τελευταίες να πωλούν τα εμπορεύματά τους στην διεθνή αγορά σε ανταγωνιστικές τιμές. Βέβαια, όταν η χώρα αντιμετωπίζει οικονομική κρίση, για να είναι κερδοφόρες οι επιχειρήσεις στην εσωτερική αγορά, πρέπει επίσης να τις επιχορηγήσει το καπιταλιστικό κράτος. Φυσικά, κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά δύσκολο σε περίοδο ύφεσης (μειωμένο ΑΕΠ σημαίνει και μειωμένα κρατικά έσοδα).

Αλλάξτε τα νούμερα, αντικαταστήστε την λέξη "Ιαπωνία" με την λέξη "Ελλάδα" και θα καταλάβετε τι ακριβώς έχει συντελεστεί στον τόπο μας. Το κοινό μας γνώρισμα είναι ότι ο μεγάλος ζημιωμένος από αυτές τις εξελίξεις είναι ο -ιαπωνικός και ελληνικός- λαός, στις πλάτες του οποίου φορτώνεται το τεράστιο κρατικό χρέος. Όμως, το ζήτημα είναι ότι ένα χρέος το οποίο παράγεται από μια κρίση υπερσυσσώρευσης κεφαλαίων δεν μπορεί να αποτελεί χρέος του λαού. Με απλά λόγια: η κρίση ΤΟΥΣ δεν μπορεί να δημιουργεί χρέος ΜΑΣ. Γι' αυτό και δεν μπορούμε πλέον να μασήσουμε την χιλιοπιπιλισμένη καραμέλλα που μας σερβίρουν όλοι αυτοί οι οποίοι τάχατες νοιάζονται για το μέλλον των παιδιών μας.

Η σοσιαλιστική μπαλλάντα του Ναραγιάμα

Ο Σωτήρης Κατσιγιάννης δεν είναι επώνυμος. Μοιραία, λοιπόν, δεν ασχολείται μαζί του το "life style system" και δεν απασχολεί τα Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης. Ευτυχώς, όμως, υπάρχουν και τα ιστολόγια, τα οποία δεν γουστάρουν τους επώνυμους κι έτσι ο Σωτήρης Κατσιγιάννης βρίσκει πρόσφορο βήμα. Αλλά ποιος είναι αυτός ο ανώνυμος στον οποίο αναφερόμαστε σήμερα;

Μιλάμε, λοιπόν, για έναν ενενηντάχρονο, ο οποίος -προφανώς- κάτι έχει προσφέρει σε τούτον εδώ τον ρημαδότοπο. Κι όπως όλοι όσοι κάτι προσφέρουν, έτσι κι αυτός στα στερνά του παλεύει να επιβιώσει με μια σύνταξη (τρόπος του λέγειν) του κώλου. Συγκεκριμένα, ο παππούς καλείται να την "βγάλει" με 570 ευρώ τον μήνα. Δηλαδή, 688 έπαιρνε ίσαμε πέρυσι ο άνθρωπος, αλλά το γαμημένο σοσιαλιστικό μας κράτος θεώρησε ότι ήσαν πολλά τα 688 και -για να "εξορθολογίσει" τα πράγματα, προφανώς- του πάτησε μια περικοπή 118 ευρώ. Δηλαδή, η κυβέρνηση πήρε μια σύνταξη του κώλου και την έκανε σκατά κι απόσκατα...

Το χειρότερο είναι ότι ο παππούς είναι άρρωστος. Αντιμετωπίζει σοβαρά αναπνευστικά και καρδιολογικά προβλήματα, με αποτέλεσμα να είναι σχεδόν μονίμως συνδεδεμένος με συσκευή οξυγόνου, η οποία για να λειτουργήσει χρειάζεται ηλεκτρικό ρεύμα. Και μιλάμε για πολύ ρεύμα, μιας κι αυτές οι συσκευές είναι εξαιρετικά ενεργοβόρες. Πώς διάβολο, όμως, να πληρώσει ο δόλιος τους βαρβάτους λογαριασμούς της ΔΕΗ με μια σύνταξη σκατά κι απόσκατα;

Τον περασμένο Μάρτιο βούηξε η Πάτρα, όταν η ΔΕΗ (μη ξεχνάμε ότι αναφερόμαστε σε μια επιχείρηση "Κοινής Ωφελείας"!) πήγε στο σπίτι του παππού κι έκοψε το ρεύμα. Μια ενέργεια, φυσικά, σκέτη θανατική καταδίκη. Ευτυχώς, τσακίστηκαν οι γείτονες και φρόντισαν να κρατήσουν τον παππού στην ζωή, δίνοντάς του ρεύμα με μια μπαλαντέζα. Κινητοποιήθηκε και το ΠΑΜΕ παράλληλα και η ΔΕΗ υποχρεώθηκε να επανασυνδέσει το ρεύμα, αφού πρώτα υποχρέωσε τον παππού να κάνει διακανονισμό για τα οφειλόμενα. Τι διακανονισμό; Να πληρώνονται κανονικά οι τρεχούμενοι λογαριασμοί και να καταβάλλονται και 200 ευρώ επί πλέον έναντι των παλαιών οφειλών.

Φυσικά, το "πονόψυχο" κράτος μας δεν μπόρεσε να σκεφτεί ότι μια σύνταξη σκατά κι απόσκατα δεν μπορεί να καλύψει λογαριασμούς 300-400 ευρώ το δίμηνο και να βάζει κι άλλα 200 ευρώ από πάνω. Μοιραία, ο παππούς δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί στον -ο θεός να τον κάνει- διακανονισμό κι έτσι το σύνολο της οφειλής του έφτασε σχεδόν τις 5.000 ευρώ. Προχτές, λοιπόν, η ΔΕΗ ξανάστειλε συνεργείο για να διακόψει την παροχή ρεύματος στο σπίτι του ενενηντάχρονου. Ευτυχώς, βρέθηκε μπροστά τους ο γιος του παππού και εμπόδισε το συνεργείο να προχωρήσει στην διακοπή.

Η διοίκηση της ΔΕΗ έδειξε "κατανόηση" και δέχτηκε να μη προχωρήσει στην διακοπή. Μόνο που απαίτησε να γίνει νέος διακανονισμός, βάσει του οποίου θα πρέπει ο συνταξιούχος των 570 ευρώ να καταβάλει ανά δίμηνο...930 ευρώ! Κι όταν ο γιος του παππού τόλμησε να πει ότι είναι αδύνατον να εξυπηρετηθεί τέτοιος διακανονισμός από έναν φτωχό συνταξιούχο, εισέπραξε την πληρωμένη απάντηση ότι η ΔΕΗ πρέπει να φροντίζει για την εξόφληση των λογαριασμών ώστε να μπορεί να λειτουργήσει...

Ο Σωτήρης Κατσιγιάννης, λοιπόν, εμποδίζει με την ύπαρξή του την λειτουργία της ΔΕΗ και, κατ' επέκταση, την δίκαιη λειτουργία του κράτους. Στο αριστούργημά του, την ταινία "Η Μπαλλάντα του Ναραγιάμα", ο Σοχέι Ιμαμούρα λέει πώς στην Ιαπωνία υπήρχε παλιότερα ένα χωριό όπου οι ηλικιωμένοι οδηγούνταν από τα παιδιά τους στο βουνό για να πεθάνουν, ώστε να μη γίνονται βάρος στους νεώτερους. Φαίνεται ότι η "νέα Ελλάδα", την οποία ευαγγελίζεται ο πρωθυπουργός μας με την συμμωρία του(*) εμπνεύστηκε από τον Ιμαμούρα και βρήκε μοναδικό τρόπο για να περιορίσει τα ελλείμματά της: να εξοντώσει τους γέρους και τους ανήμπορους. Αυτό κι αν είναι πρωτοποριακή ιδέα! Γαμώ τον σοσιαλισμό μου, δηλαδή.


(*) συμμωρία: [συν + μωρία] παρέα ηλιθίων (λέξη "Ζουράριας" προέλευσης)

Το "καλλικρατικό" μνημόνιο

Δεν μας παραξενεύει που τα Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης δεν έχουν δώσει σημασία στο "πρόγραμμα εξυγίανσης", το οποίο προωθεί η κυβέρνηση για τους καλλικρατικούς δήμους. Και δεν μας παραξενεύει, επειδή ξέρουμε ήδη πού οδηγεί ένα τέτοιο πρόγραμμα εν μέσω δραστικών περικοπών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Τι να βγουν να πουν τα κανάλια, δηλαδή; Ότι ετοιμάζεται δημοτική φοροκαταιγίδα; Ας μην είμαστε και πλεονέκτες. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά.

Πρώτα-πρώτα, ας δούμε μερικά βασικά στοιχεία. Κατ' αρχάς, η συμμετοχή των υπερχρεωμένων δήμων στο συγκεκριμένο πρόγραμμα δεν είναι υποχρεωτική. Να γιατί είχε λυσσάξει πέρυσι ο Παπανδρέου σχετικά με την υπερψήφιση των υποψηφίων τους οποίους είχε στηρίξει το ΠΑΣΟΚ. Το όλο σκηνικό μού θυμίζει την κατά συνείδηση ψήφο των βουλευτών σε κρίσιμα νομοσχέδια, όπου -κατά περίεργο τρόπο- η συνείδηση όλων των κυβερνητικών βουλευτών είναι θετική κι όλων των άλλων αρνητική. Μου θυμίζει και την τρόικα, η οποία μας αφήνει ελεύθερους να επιλέξουμε αν θα υπογράψουμε ή όχι τα διάφορα μνημόνια, ενώ αυτή περιορίζεται στην επίβλεψη της τήρησης των υποχρεώσεων που αναλαμβάνουμε με την -ελεύθερα βαλμένη πάντα!- υπογραφή μας.

Τί θα γίνει, όμως, με όσους δήμους υπαχθούν στην "εξυγίανση"; Κατά κύριο λόγο, υποχρεούνται να διαθέσουν μέρος ή το σύνολο των πάσης φύσεως εσόδων τους (εισπράξεις Συλλογικής Απόφασης Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δημοτικά τέλη και φόρους, ανταποδοτικές εισοφρές κλπ) για την εκπλήρωση των στόχων που θα θέτει το πρόγραμμα (π.χ. αποπληρωμή πάσης φύσεως δανείων, εξυπηρέτηση υποχρεώσεων προς προμηθευτές κλπ.), ενώ θα διαχειρίζονται μόνο τα αναγκαία ποσά για την υποτυπώδη λειτουργία τους. Φυσικά, θα παγώσουν ή θα περιορίσουν δραστικά τις προσλήψεις προσωπικού και θα προβούν σε δραστικό περιορισμό του προσωπικού που εργάζεται με ελαστικές σχέσεις εργασίας.

Επίσης, το πρόγραμμα προβλέπει την σύνταξη ειδικής δέσμης μέτρων ανά δήμο, ανάλογα με τις υποχρεώσεις του, με στόχο την αύξηση των εσόδων. Αυτά τα μέτρα δεν εξειδικεύονται αλλά μπορούμε να φανταστούμε πώς σχεδιάζεται η αύξηση των εσόδων αφού είναι δεδομένο ότι περικόπτεται δραστικά η κρατική συνεισφορά. Μέχρις εκεί μας κόβει, γαμώτο!

Σύμφωνα με νόμους και σύνταγμα, το κράτος πρέπει να καταβάλλει κάθε χρόνο στους δήμους ένα συγκεκριμένο ποσοστό από τον κρατικό προϋπολογισμό. Όμως, αυτό δεν γινόταν, δεν γίνεται και δεν θα γίνεται ακόμα περισσότερο στο μέλλον. Όλες οι κυβερνήσεις παρακρατούσαν και συνεχίζουν να παρακρατούν αυθαίρετα αυτούς τους πόρους, με αποτέλεσμα το σύνολο αυτής της παρακράτησης να έχει ξεπεράσει τα 10,5 δισ. ευρώ. Αυτά τα χρήματα είναι χρήματα από την φορολόγηση του λαού και υποτίθεται ότι μέρος τους πρέπει να επιστρέφεται στους φορολογουμένους με την παροχή έργων και υπηρεσιών μέσω των δήμων. Αυτή η τακτική της παρακράτησης έχει ως αποτέλεσμα την προσφυγή των δήμων σε τραπεζικό δανεισμό, ακόμα και για πάγιες υποχρεώσεις.

Είναι γεγονός ότι σε ένα αστικό κράτος ο κρατικός προϋπολογισμός είναι μέσο πρόσθετης απομύζησης των εργαζομένων και πρόσθετο μέσο στήριξης των επιχειρηματιών. Ωστόσο, η τοπική διοίκηση πρέπει να έχει σημαντικό μερίδιο χρηματοδότησης από τον προϋπολογισμό, μιας και τα διατιθέμενα απ' αυτόν κονδύλια είναι μέρος του κοινωνικά παραγόμενου πλούτου. Κάθε άλλη επιλογή δεν αποτελεί παρά στρέβλωση. Κι αυτή η στρέβλωση, βέβαια, δεν αποτελεί ελληνικό "προνόμιο". Σε μια καπιταλιστικά δομημένη Ευρωπαϊκή Ένωση παρατηρούμε, για παράδειγμα:

- Στο Ρεκανάτι της Ιταλίας, μια πόλη 22.000 κατοίκων, για να αντιμετωπιστούν τα χρέη ιδιωτικοποιήθηκε το πάρκο της πόλης, έκλεισαν οι δημοτικοί παιδικοί σταθμοί, μειώθηκαν τα βοηθήματα προς τους ηλικιωμένους και ανεστάλησαν έργα επιδιόρθωσης των γραφικών πλακόστρωτων δρόμων της πόλης.
- Στο Σαιντ Ετιέν της Γαλλίας διπλασιάστηκαν οι δημοτικοί φόροι, μειώθηκε στο 1/3 το σχέδιο ανακαίνισης του ιστορικού τοπικού μουσείου και ματαιώθηκε η κατασκευή γραμμής τραμ.
- Στο Βερολίνο, την πρωτεύουσα της Μέρκελ, η δημοτική αρχή προχώρησε σε μείωση προσωπικού, μείωση μισθών, κλείσιμο αρκετών εγκαταστάσεων (δημοτικές πισίνες, βιβλιοθήκες, θέατρα κλπ) και αύξηση συνδρομών και εισιτηρίων.

Αν θέλουμε, λοιπόν, να συνοψίσουμε το εν λόγω πρόγραμμα "εξυγίανσης", το οποίο προωθεί η κυβέρνηση, μπορούμε να πούμε σχηματικά ότι θυμίζει έντονα το μνημόνιο με την τρόικα: αφού η κεντρική πολιτική οδήγησε τους δήμους σε υπερχρέωση, τώρα περικόπτονται κοινωνικές παροχές και καλούνται οι πολίτες να καταβάλουν αυξημένους φόρους και τέλη ώστε να εξυπηρετηθεί ένα χρέος για το οποίο δεν φέρουν καμμία ευθύνη. Τόσο απλά.


Υστερόγραφο: Ανυπομονώ να δω ποια θέση θα πάρουν οι περίφημοι "ανεξάρτητοι" δήμαρχοι, οι οποίοι ψηφίστηκαν κόντρα -τάχατες- στις κυβερνητικές επιλογές. Ιδού η Ρόδος, κύριοι, ιδού και το πήδημα!

Ένα παραμύθι για το κέντρο της Αθήνας

Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν ένας υπουργός, ο οποίος είχε τιμή του και καμάρι του το ότι βρέθηκε στο Πολυτεχνείο κατά τα επεισόδια του 1973 (τότε, ο υπουργός ήταν φοιτητής αν και όχι του πολυτεχνείου). Βέβαια, μπορεί να καμάρωνε γι' αυτό αλλά ποτέ δεν είπε πως -μάλλον- είχε παρασυρθεί από τις παρέες του και βρέθηκε μέσα στο Πολυτεχνείο και πως -μάλλον- δεν ήταν κάτι που το είχε κάνει συνειδητά. Αλλά ας είναι.

Αυτός ο υπουργός, λοιπόν, πολλά χρόνια αργότερα, όταν είχε πλέον ξεθωριάσει στην μνήμη του το Πολυτεχνείο, απέκτησε ένα κολλητό φιλαράκι, ο οποίος δραστηριοποιόταν στον χώρο των μήντια. Συγκεκριμένα, το φιλαράκι του υπουργού ήταν εκδότης και, μάλιστα, ειδικευόταν σε περιοδικά τύπου life style. Ξέρετε, περιοδικά που σου προτείνουν πού να πας να χορέψεις, πού να πας να φας, ποια μαγαζιά είναι "in" και τα τοιαύτα. Μέχρις εδώ όλα πάνε καλά. Το κακό άρχισε όταν άρχισαν να μαζεύονται οικονομικοί και πολιτικοί μετανάστες στην Αθήνα. Τότε ήταν που ο υπουργός με το φιλαράκι του τον εκδότη συνέλαβαν την μεγάλη ιδέα. Ποια; Κάντε λίγη υπομονή.

Οι μετανάστες, λοιπόν, άρχισαν να συγκεντρώνονται στο κέντρο της Αθήνας. Με τον καιρό, έφεραν και τις οικογένειές τους. Κι έπειτα, ήρθαν κι άλλοι μετανάστες, που κι εκείνοι έφεραν τις οικογένειές τους. Για να μη τα πολυλογούμε, το κέντρο της Αθήνας έγινε κάτι σαν γκέττο φουκαράδων μεταναστών. Εννοείται ότι αυτή η εξέλιξη άρχισε να βγάζει στην επιφάνεια τις διαμαρτυρίες των μικροεμπόρων της περιοχής, οι οποίοι έβλεπαν να απαξιώνονται τα μαγαζάκια τους και να φθίνουν οι δουλειές τους, αφού οι αθηναίοι απέφευγαν πια την καθόδό τους στο κέντρο της πόλης.

Όμως, όσο κι αν φούντωναν οι φωνές διαμαρτυρίας των μαγαζατόρων, ο υπουργός και η κυβέρνησή του επέμεναν να σφυρίζουν αδιάφορα. Έτσι, η κατάσταση όλο και χειροτέρευε, ώσπου άρχισαν να κλείνουν τα πρώτα καταστήματα. Η ζημιά ήταν διπλή. Από τη μια, οι έμποροι έφευγαν, αφού ο τζίρος τους όλο και μειωνόταν. Κι από την άλλη, οι ιδιοκτήτες των ακινήτων έμεναν με τα μαγαζιά τους ξενοίκιαστα, αφού κανείς δεν ενδιαφερόταν να τα νοικιάσει.

Τότε έφτασε η ώρα για την υλοποίηση της ιδέας, την οποία είχαν συλλάβει ο υπουργός με τον εκδότη. Τα δυο φιλαράκια έστησαν μια εταιρεία, η οποία πλησίαζε τους απογοητευμένους ιδιοκτήτες και αγόραζε τα ακίνητά τους κοψοχρονιά. Στην συνέχεια, αυτή η εταιρεία διαμόρφωνε τα -τεχνητώς απαξιωμένα- ακίνητα σε χώρο διασκεδάσεως. Από την μεριά του, ο υπουργός φρόντιζε ώστε η αστυνομία να "καθαρίζει" την γύρω περιοχή από τους μετανάστες, ώστε να διευκολύνεται η πρόσβαση της νέας πελατείας. Από την δική του μεριά, ο εκδότης φρόντιζε να διαφημίζει το καινούργιο μαγαζί, μέσα από τα έντυπα που έβγαζε. Έτσι, σε σύντομο χρονικό διάστημα, ο κόσμος μάθαινε ότι στον νεοδιαμορφωμένο χώρο "γίνεται φάση" και άρχιζε η κονόμα.

Από τότε έχουν περάσει κάμποσα χρόνια. Ο υπουργός χάθηκε πλέον από το προσκήνιο κι ο εκδότης παλεύει για να διατηρηθεί στην επικαιρότητα. Όμως, οι περιουσίες των παλιών αθηναίων στο κέντρο της πόλης άλλαξαν χέρια για ένα ξεροκόμματο. Βλέπετε, η ιδέα των δυο φίλων δεν είχε πατενταριστεί κι έτσι μπήκαν στο κόλπο κι άλλοι φραγκάτοι.

(Παρένθεση. Σε άρθρο του με τίτλο "Κολοσσιαίο αλισβερίσι με τα ακίνητα" ["Ριζοσπάστης", 29/5/2011], ο Θανάσης Μπαλοδήμας αποκαλύπτει όλο το βρόμικο παιχνίδι που στήθηκε ώστε να πλουτίσουν κάποιοι λίγοι σε βάρος των πολλών. Ρίξτε μια ματιά. Αξίζει τον κόπο. Έτσι θα καταλάβετε γιατί έγραφα προχτές ότι εχθρός μας δεν είναι ο μετανάστης αλλά αυτός που τον εκμεταλλεύεται. Κλείνει η παρένθεση.)

Κάπου εδώ τελειώνει το σημερινό μας παραμύθι. Και ζήσαν οι λίγοι καλά και οι πολλοί τρισχειρότερα. 


ΥΓ: Για να μη μπαίνουν ιδέες σε ορισμένους, ξεκαθαρίζω ότι τόσο ο υπουργός όσο και ο εκδότης του παραμυθιού που διηγήθηκα είναι φανταστικά πρόσωπα. Άντε, να μην έχουμε και μπλεξίματα!