Απολογισμός μιας χρονιάς

Να, λοιπόν, που άλλη μια χρονιά έφτασε στο τέλος της, επιβεβαιώνοντας αυτό που κάποτε ήταν κάτι σαν ανέκδοτο αλλά που πλέον έχει γίνει αδήριτη πραγματικότητα: κάθε πέρσι και καλύτερα. Όμως, τώρα που έρχεται η ώρα του απολογισμού, το ιστολόγιο έχει κάθε λόγο να αιθάνεται ικανοποίηση, μιας και κατάφερε να προσθέσει ακόμη 285 κείμενα, που κρύβουν πίσω τους πολλές εκατοντάδες ωρών δουλειάς.

Σίγουρα, η κορωνίδα δεν μπορεί να είναι άλλη από την -ιστορική, πολιτική και οικονομική- σειρά των 36 κειμένων για την Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία υλοποιήθηκε χάρη σε πολλούς μήνες ατέλειωτων ωρών μελέτης, αναζήτησης και προετοιμασίας. Είμαι σίγουρος ότι αυτή η σειρά πρόσφερε στον αναγνώστη μια άλλη γωνία θέασης των γεγονότων που διαδραματίστηκαν σε τούτον τον τόπο τα τελευταία 80-90 χρόνια. Στα απόνερά της δε, στάθηκε αφορμή να αποκαλυφθεί με -απροσδόκητο, είναι η αλήθεια- τρόπο η ουτιδανότητα του "επαναστάτη" Δημήτρη Καζάκη ("Ο θλιβερός κύριος Καζάκης", "Και θλιβερός και συκοφάντης (Καζάκης, Vol. II)").

19/9/1962: Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Παναγιώτης Κανελλόπουλος εγκαινιάζει το εργοστάσιο της
Ελληνικής Χημικής Βιομηχανίας Ντάου στο Λαύριο. Δεξιά του ο υφυπουργός συντονισμού Ιωάννης Μπούτος.
Η πιο σπάνια φωτογραφία της χρονιάς ("Τράπεζα της Ελλάδος - 26. Η περίοδος Μπούτου..."

Μικρότερη σε έκταση αλλά σαφώς δυσκολώτερη σε υλοποίηση ήταν η ιδιαίτερη σειρά των οκτώ κειμένων για την Πηγάδα του Μελιγαλά, η οποία προκάλεσε πολλές αντιδράσεις, από συγχαρητήρια μέχρι ύβρεις. Το ιστολόγιο δεν καμώνεται πως ανακάλυψε την αλήθεια γι' αυτή την ιστορία αλλά τίμησε την προμετωπίδα του ("συλλογάται καλά όποιος συλλογάται λέφτερα") και δεν λογόκρινε κανένα σχόλιο, αποδεικνύοντας σε εχθρούς και φίλους ότι η πραγματική αναζήτηση της αλήθειας δεν μπορεί να έχει οποιοδήποτε πρόσημο.

Από τις υπόλοιπες σειρές κειμένων, ενδιαφέρον είχε εκείνη των 13 κειμένων με θέμα "Ιδιωτική τηλεόραση: 27 χρόνια φαγούρα", η οποία προσπάθησε να ρίξει φως στα παρασκήνια ενός θέματος που καλύπτεται από ένα ευρύ πλέγμα παρανομιών και αμφιλεγόμενων επιλογών από την γέννησή του ίσαμε σήμερα. Επίσης, εκτιμώ πως ιδιαίτερα σημαντική ήταν και η σειρά των τα εφτά κειμένων για το Αποπηγάδι, η οποία προσπάθησε να γυρίσει τους προβολείς σε μια ιστορία που φοβάμαι πως δεν έχει γίνει όσο θά 'πρεπε γνωστή στο πανελλήνιο.

Τέλος, επιτρέψτε μου να δώσω ιδιαίτερη θέση στα κείμενα της περιόδου 26/11-3/12, τα οποία δεν εντάσσονταν μεν σε κάποια ολοκληρωμένη σειρά αλλά ήσαν συναισθηματικά φορτισμένα, γράφτηκαν με αφορμή τον θάνατο του Φιντέλ και είχαν ως κοινή θεματολογία τους την κουβανική επανάσταση και τον ηγέτη της. Ειδικά η περίφημη ομιλία του Φιντέλ στον ΟΗΕ, την οποία ανακάλυψα και μετέφρασα προσωπικά από το ισπανικό πρωτότυπο, εκτιμώ πως συνιστά μια από τις κορυφαίες στιγμές τού ιστολογίου μέσα στην χρονιά, αν και οι αναγνώστες έχουν ήδη αναδείξει ως το πλέον πολυδιαβασμένο κείμενο στην 13χρονη ιστορία του ιστολογίου (μέχρι τώρα) το γεμάτο οργή "Κόκκαλα στον λαιμό".


Από τα υπόλοιπα, ξεχωρίζω τις αποκαλυπτικές μίνι σειρές "Εθνικός διάλογος για την παιδεία: πόσο "εθνικός" και πόσο "διάλογος";" (σε δυο συνέχειες), "Ιστοριούλες φασιστών" (σε τρεις συνέχειες), "Εκκλησία και φασισμός" (σε τέσσερις συνέχειες) και "Η αμαρτωλή ιστορία των Airbus A340" (σε τρεις συνέχειες).

Εκτός από τις διάφορες σειρές, όπως κάθε χρόνο έτσι κι εφέτος κάναμε πολλές αναφορές σε θέματα οικονομικού περιεχομένου, προσπαθώντας να εξηγήσουμε με όσο το δυνατόν απλούστερα λόγια το χάος που επικρατεί γύρω μας. Ενδεικτικά, αναφέρω την τριλογία για τα δομημένα ομόλογα ("Μια ιστορία για τα αποθεματικά των ταμείων", "2007: Η κατάρρευση των ομολόγων αρχίζει", "Το σκάνδαλο "Ακρόπολις"), "Σίτυ: κράτος εν κράτει", "Κύπρος: το μνημόνιο έφυγε... μένοντας!", "Το αδιέξοδο του καπιταλισμού", "ΑΕΠ: Αυτός ο άγνωστος" (σε δυο συνέχειες), τα τρία κείμενα για τα αρνητικά επιτόκια ("Περί αρνητικών επιτοκίων (1)" και "(2)","Τα αρνητικά επιτόκια και η κατάργηση των μετρητών"), "Το δημόσιο χρέος ως μέσο συσσώρευσης πλούτου", "Ανταγωνιστικότητα και αμοιβή της εργασίας", "Σκιώδεις τράπεζες και... περί όνου σκιάς", το πολυδιαβασμένο "Φοροδιαφυγή με την ευλογία του νόμου" (σε δυο συνέχειες), "Η θηλειά του χρέους και ο Φόρος Περιουσίας", "Ας μιλήσουμε για την φτώχεια με αριθμούς", "Απληστία, κρίση χρέους και... ολίγος Μαρξ", "Hedge fund: παιχνίδι μόνο για μεγάλους" (σε τρεις συνέχειες) κλπ.

Κατά τ' άλλα, μιλήσαμε κριτικά για την πολιτική σε δεκάδες επίκαιρα άρθρα, παρουσιάσαμε πρόσωπα που αξίζουν πραγματικά να μιλάει κανείς γι' αυτά ("Ρόκε Ντάλτον: Περί πονοκεφάλων", "Ο Βαγγέλης και η Αγγελίτσα", "Μπαρτολομέο και Νικόλα" κλπ), ταξιδέψαμε πολλές φορές στον υπέροχο κόσμο της ποίησης και σχεδόν κάθε εβδομάδα κάναμε άφθονη πλάκα (και όχι μόνο) με τα "Σαββατιάτικα", από τα οποία τα "φιντελικά" και τα "αριστοφανικά" αποδείχτηκαν τα πλέον πολυδιαβασμένα,

Μια από τις funny φωτογραφίες της χρονιάς. Δημοσιεύθηκε στα "Σαββατιάτικα (127) - του κλήρου",
μέσα στον χαβαλέ των οποίων "προβλέψαμε" τον θάνατο του Παττακού (!!)

Ένας ακόμη χρόνος κείμενα... Τι βγήκε από όλα τούτα; Ειλικρινά, δεν ξέρω. Μακάρι να άναψε κάπου μια μικρή φλόγα χάρη σε κάποιο απ' αυτά και να μην αποδειχτούν όλα πυροτεχνήματα, που έλαμψαν για λίγο και σβήστηκαν. Προσωπικά, πάντως, η σκέψη πως κάποιοι εκεί έξω διαβάζουν όσα γράφω, με βοηθάει να μελετώ, να προσέχω και να διατηρώ "το μυαλό μου ενεργό και την σκέψη μου εναργή". Μακάρι η χρονιά που θα ανατείλει σε λίγες ώρες να δώσει δύναμη σε όλους μας όχι μόνο να συνεχίσουμε αλλά και να γίνουμε καλύτεροι και αποτελεσματικώτεροι.

Καλή χρονιά σε όλους!

Τα Χριστούγεννα των ποιητών - 4. Οι σκωπτικοί

Χριστούγεννα (Γεώργιος Σουρής)

Γεώργιος Σουρής

Το σπήλαιο, Χριστέ, κοιτώ
και γονατίζω και ρωτώ:
Γιατί και πριν στη φάτνη σου
να γεννηθείς ακόμα,
κι ανθρώπου λάβεις σώμα,
όσοι φανήκαν άνθρωποι
γεννήθηκαν σ’ αχούρια
και σε παλάτια λαμπερά
τα ξέστρωτα γαϊδούρια;

Γιατί να κρύβεται, Χριστέ,
στου κόσμου τα φιλιά
φαρμακωμένος πόλεμος
και κιτρινιάρης φθόνος;
Γιατί και του προδρόμου σου
Σωκράτη τη σπηλιά
οι σήμερον σωκρατικοί
εκόπρισαν αφθόνως;

Γιατί, Χριστέ, στον κόσμο σου,
και πάντοτε και τώρα,
ίσα να μη μοιράζονται
των αγαθών τα δώρα,
κι άλλοι να τρώνε κάπονες
πεντέμισυ λιτρών,
κι άλλοι να βλέπουν χάσκοντες
εκείνους που τους τρων;

Κι άλλα πολλά ρωτήματα
ποθώ, Χριστέ, να κάνω,
μα κι εκ της γης καμιά φωνή,
αλλ’ ούτε κι από πάνω.
Και τραγουδώ μ’ ελιάς κλαδί,
στο βογγητό του πόνου:
Χριστούγεννα, πρωτούγεννα,
πρώτη γιορτή του χρόνου!

Εις των αλόγων άλλοτε
την φάτνην εγεννήθη
Μεσσίας λογικότατος,
τυφλά φωτίσας πλήθη,
στη φάτνη δε των λογικών,
που λέγεται Βουλή,
Μεσσίαι δίχως λογικά
γεννήθηκαν πολλοί.

Χριστούγεννα (Μικέλης Άβλιχος)

Μικέλης Άβλιχος

Στη φάτνη των χτηνών Χριστός γεννάται
χωρίς της Επιστήμης συνδρομή·
η θεία Φύσις κάνει για μαμμή
κι ο δράκος, σαν αρνί, θεός κοιμάται.

Αύριον, άντρας, σα ληστής κρεμάται -
νέα του κόσμου θέλει οικοδομή.
Σταυρό του δίνει ο Νόμος πληρωμή -
πλην άγιο φως στον τάφο του πλανάται.

Διάκοι του Βάαλ, δεν είναι δικός σας
αυτός της φάτνης ο φτωχός Χριστός,
που εκήρυξε για νόμο του τη χάρη.

Εσάς τιμή σας μόνη το στιχάρι.
Πομπές, θεοπομπές το ιδανικό σας,
κι είν’ ο Θεός σας, σαν κι εσάς, μιαρός!

---------------------------------------------------------------
Σημειώσεις:

(α) Στην κεντρική φωτογραφία (στύλοι Ολυμπίου Διός, 1888), ο περίφημος "Κύκλος της Εστίας". Όρθιοι από αριστερά: Ιωάννης Ψυχάρης, Δημήτριος Κακλαμάνος, Γεώργιος Κασδόνης, Γιάννης Βλαχογιάννης, Κωστής Παλαμάς, Γεώργιος Δροσίνης, Γρηγόριος Ξενόπουλος. Καθήμενοι από αριστερά: Θεόδωρος Βελλιανίτης,, Νικόλαος Πολίτης, Στέφανος Στεφάνου, Μίκιος Λάμπρου, Γεώργιος Σουρής, Εμμανουήλ Ροΐδης, Εμμανουήλ Λυκούδης. Το ποίημα του Σουρή αντέγραψα από την τετράτομη έκδοση "Γεώργιος Σουρής: Άπαντα" (Συλλεκτικές Εκδόσεις Σύμπαν, 2009)

(β) Ο ληξουριώτης σατιρικός ποιητής Μικέλης Άβλιχος (1844-1917) υπηρέτησε με συνέπεια σε όλη την διάρκεια της ζωής του τις αναρχικές και αθεϊστικές του ιδέες. Αν και εκτός Κεφαλλονιάς η αξία του αναγνωρίστηκε, η τοπική κοινωνία τον απομόνωσε επειδή τα καυστικά του σονέτα ενοχλούσαν την εκκλησία και τους πλουσίους . Το ποίημα το οποίο δημοσιεύω εδώ, το βρήκα στον ιστότοπο του Γιώργου Σαραντάκου.

Τα Χριστούγεννα των ποιητών - 3. Τάσος Λειβαδίτης

Παραμονή Χριστουγέννων

ΑηΣτράτης, 1951
Με την γυναίκα του και την κόρη του

Παγωνιά
στον ουρανό ένα χρώμα βρώμικης φανέλλας
στεκόμαστε στη γραμμή
όρθιοι
κάποιος χνωτίζει τα νύχια του
κάποιος δαγκώνει τα δάχτυλά του
ένα παιδί με σπυριά δίπλα σου
δε μιλάει
κρυώνει
ένα χαρτάκι κολλημένο στο συρματόπλεγμα
κ' εκείνο κρυώνει
καθώς μας πλευρίζουν τα καμιόνια
μια μυρουδιά μπενζίνας
οι πόρτες που ξανακλείνουνε
ο λοχαγός έχει δυο μάτια από κατράμι
η φωνή του μες απ' τις μύτες του σηκωμένου γιακά
ένας - ένας
ακούει τ' όνομά του
και βγαίνει
αντίο, αντίο
το χώμα τρίζει κάτω απ' τις αρβύλες
κάποιος σηκώνει το χέρι του
τίποτ' άλλο
το παιδί με τα σπυριά προχωράει
στη θέση του μένουν δυο χνάρια από αρβύλες
που σε λίγο θα σβήσει η βροχή
ένα χέρι γλυστράει το ρολόι του στην παλάμη σου
δε θα μου χρειαστεί, λέει -- αντίο
το χαρτάκι κολλημένο στο συρματόπλεγμα
κρυώνει ακόμα.

Ξεκινάνε τα φορτηγά.

Είκοσι άνθρωποι κουβαριασμένοι μες σ' ένα αντίσκηνο
δε μπορείς να σαλέψεις ούτε τη γλώσσα σου
μα είναι πολλά τα χέρια να μοιράσεις την πίκρα σου
πολλές οι ανάσες να ξεχνάς τη βροχή.
Έχει αρκετή θέση
για να πεθάνεις.

Θα κουβαλήσουμε κι απόψε το σακκί της νύχτας
θα κολλήσουμε τ' αποτσίγαρο στη μύτη της αρβύλας μας
θ' ακουμπήσουμε την καρδιά μας σε μια διπλανή καρδιά
όπως το βράδυ ακουμπάνε οι κουβέρτες και τα όνειρά μας.

Ελάτε λοιπόν
όλοι μαζί
να φυσήξουμε αυτό το μικρό καρβουνάκι στη χόβολη της ελπίδας
τώρα που η λάμπα μας έσβησε
που νυστάζει η σκοπιά
και το στρατόπεδο φόρεσε την κουρελιασμένη χλαίνη
της ομίχλης.

Μας ήρθε μ' ένα χαμόγελο και μια τραμβαγέρικη πατατούκα.
Του κάναμε τόπο
άπλωσε μια λινάτσα, την έστρωσε καλά καλά
και μας κοίταξε.
Φυσούσε ένας αγέρας δυνατός απ' το Νοτιά
και το μούτρο του ήταν βλογιοκομένο σαν ψιχαλισμένος δρόμος.
Ύστερα βράδιασε και βγάζοντας τα χέρια από τις τσέπες
μας έδωσε κάτι φτηνές μέντες
πασαλειμένες χνούδια και καπνό.
Τον πήραν νύχτα ξαφνικά και τον σκοτώσαν στο προαύλιο
η πατατούκα του πεταμένη πάνω στο χώμα
μα δάγκωνε σφιχτά στα δόντια το χαμόγελό του
μη του το πάρουν.

Μη με λες λοιπόν σύντροφο
έχω ένα σταχτί ουρανό μέσα μου
κρύβω στην τσέπη μου ένα όνειρο κουρελιασμένο
σφίγγω στα χέρια τ' άγνωστο όνομά μου
σαν το παιδάκι που αγκαλιάζει ένα ξύλινο πόδι
ακουμπισμένο σε μια γωνιά.

Μη με λες λοιπόν σύντροφο.
Την ώρα που οι συντρόφοι μας πεθαίνουνε τραγουδώντας
την ώρα που εσύ ακονίζεις στο μίσος τη σκληρή σου παλάμη
εγώ σε προδίνω
καθώς μέσα στη νύχτα κρυώνω και φοβάμαι τη λησμονιά.

Το ξέρω, ένας σύντροφος πρέπει να ζήσει μιαν άλλη ζωή
και να πεθάνει απλά
όπως κανείς τραβάει την κουβέρτα ως τα μάτια του
κι αποκοιμιέται.

Μα όταν εγώ κι αυτούς εδώ τους στίχους τους γράφω
μήπως μιλήσουν για μένα - όχι, μη με λες σύντροφο.
Είμαι ένα τσαλακωμένο χαρτί που κόλλησε στην αρβύλα σου
καθώς
προχωράς.

Η ασετυλίνη που σφυρίζει στη γωνιά
ένα σπασμένο παράθυρο φιμωμένο με σκοτάδι.
Η σκεπή του μαγειρείου μπάζει νερά.
Βουίζει μες στις χαραμάδες ο άνεμος.
- Θωμά, πάρε τσιγάρο
και μη σκαλίζεις τα δόντια σου, Θωμά.
Μάταια ψάχνεις για ένα τριματάκι
απ' το παλιό παιδικό χριστόψωμο.
Βουίζουνε τα φλόγιστρα του πετρελαίου. Ο Θωμάς
σφίγγει στα γόνατά του μια πατάτα
και καθαρίζει ήσυχα ήσυχα. Τ' άλλο του χέρι είναι κομμένο.

Κοιτάμε με την άκρη του ματιού το σκοπό που μπαίνει
μ' ένα φύσημα παγωμένου αέρα. Το σαγώνι του
θα τρέμει πίσω απ' το χακί κασκόλ.

Σηκώνεις το γιακά της χλαίνης σου. Χιονίζει.
Μια πλάκα φωνογράφου στο Διοικητήριο. Πιο μακριά
η σιωπή. Καλή νύχτα, καλά Χριστούγεννα.
Συλλογιέσαι τ' άστρα πίσω απ' την καταχνιά
σκέφτεσαι πως αύριο μπορεί να σε σκοτώσουν.
Μα απόψε αυτή η φωνή είναι μια τσέπη μάλλινη
χώσε τα χέρια σου.
- Καληνύχτα, Θωμά, καλά Χριστούγεννα.

Κ' η καρδιά σου φωτίζεται σαν χριστουγεννιάτικο τζάμι.

[από την συλλογή "Ο άνθρωπος με το ταμπούρλο", 1956]

ΑηΣτράτης, 1951: Με το βιβλίο στο χέρι και τον Γιάννη Ρίτσο δίπλα του

----------------------------------------------------
Σημείωση: Ο ποιητής Τάσος (Αναστάσιος-Παντελεήμων) Λειβαδίτης (1922-1988) είναι αδελφός του ηθοποιού Αλέκου Λειβαδίτη. Η έντονη πολιτική δράση που ανέπτυξε στον χώρο της αριστεράς, του κόστισε μια τετραετία (1947-1951) στις εξορίες και στις φυλακές. Το παραπάνω ποίημα γράφτηκε το 1950, στην Μακρόνησο. Η αντιγραφή έγινε από την τρίτομη συλλογή όλων των ποιημάτων του "Τάσος Λειβαδίτης: Ποίηση", η οποία κυκλοφορούσε από τις εκδόσεις "Κέδρος" και έχει εξαντληθεί (ευτυχώς για τους εραστές τής ποίησης, ξανακυκλοφόρησε από τις εκδόσεις "Μετρονόμος").

Τα Χριστούγεννα των ποιητών - 2. Ζωή Καρέλλη

Το ταξίδι των μάγων

Έπρεπε νάμαστε τρεις.
Αν δεν ήταν τόσο σκοτάδι,
θα καταλάβαινα ίσως, γιατί
έχω μείνει τόσο μονάχος.

Πόσο έχω ξεχάσει.
Πρέπει απ’ αρχής πάλι το ταξίδι
ν’ αρχίσει.
Πότε ξεκινήσαμε, τότε, οι τρεις;
Ή μήπως, κάποτε, είχαμε ανταμώσει…
Μαζύ πορευτήκαμε ένα διάστημα,
όσο μας οδηγούσε άστρο λαμπρό.
Αυτό άλλαξε την οδό ή εγώ
τίποτα πια να δω δεν μπορώ;
Πού βρίσκομαι τώρα, σε τέτοιον καιρό,
σκληρό, ανένδοτο, δύσκολο,
εγώ, ανήσυχος, βιαστικός.
Μήπως κι’ η ώρα πλησίασε;
Πού να το ξέρω!

Πού είναι τα δώρα;
είχαμε τότε τοιμάσει δώρα
ήμερα, ήσυχα
δώρα ημών των ταπεινών, χρυσόν
λίβανον και σμύρναν άλλοτε
με θαυμασμό κι’ ευλάβεια τού φέρναμε.

Τώρα σ’ αυτόν τον καιρό
σίδερο, κεραυνό και φωτιά.

Η Ζωή Καρέλλη με τον Ντίνο Χριστιανόπουλο (Θεσσαλονίκη, 1959)

Ήμασταν τρεις,
τώρα κανέναν άλλον δε βλέπω
κι’ αισθάνομαι τα χέρια μου
πότε άδεια, πότε βαριά.
Βασιλείς τότε προς τον βασιλέα
του κόσμου, τώρα κανείς
δε βασιλεύει με βεβαιότητα.
Σκοτάδι βαρύ. Ποιος μ’ οδηγεί;
Δίχως συντροφιά,
δίχως άστρο κανένα πηγαίνω.
Μόνη προσφορά, η μεγάλη που γνωρίζω,
συμφορά της στέρησής Του.
Τι να προσφέρω σημάδι ευλάβειας
κι’ υποταγής; Εμείς, άνθρωποι
της παράφορης τούτης εποχής,
τι μπορούμε, δικό μας, ευτυχείς
να Του δώσουμε; Είναι ανάγκη
να βρούμε την προσφορά.
Τίποτα δεν προσφέρει της ψυχής μας
ο τόσος αγώνας.
Χρυσόν, λίβανον και σμύρναν
άλλοτε, δώρα απλά.
Μας παιδεύει η ασυμπλήρωτη προσφορά.
Τώρα που πορεύομαι στο σκοτάδι,
χωρίς τη χαρά των δώρων, μονάχος,
δεν έχω παρά τον εαυτό μου να δώσω.

Εν συντριβή βαδίζοντα.

[από την συλλογή "Κασσάνδρα και άλλα ποιήματα", 1955]

Αίθουσα "Παρνασσός" - Απονομή κρατικών λογοτεχνικών βραβείων 1955-1956. Από αριστερά: Γιώργος Θεοτοκάς,
Κλέων Παράσχος, Πέτρος Χάρης, Σπύρος Πλασκοβίτης, Ζωή Καρέλλη, Αχιλλέας Γεροκωστόπουλος (υπ. παιδείας),
Τατιάνα Μιλλιέξ, Νικηφόρος Βρεττάκος, Τάσος Αθανασιάδης, Χρυσός Ευελπίδης, Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος.

--------------------------------------------
Σημείωση: Η θεσσαλονικιά ποιήτρια, δοκιμιογράφος, μεταφράστρια και θεατρική συγγραφέας Ζωή Καρέλλη (1901-1998 - λογοτεχνικό ψευδώνυμο της Χρυσούλας Αργυριάδου) ήταν αδελφή τού Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη. Για το έργο της τιμήθηκε κατ' επανάληψη τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Το 1982 έγινε η πρώτη γυναίκα αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών ενώ το 1995 ο πρόεδρος της δημοκρατίας Κωστής Στεφανόπουλος της απένειμε το "Μετάλλιο του Ταξιάρχη του Φοίνικα της Ελληνικής Δημοκρατίας". Για την συλλογή από την οποία προέρχεται το παραπάνω ποίημα, το υπουργείο παιδείας της Γαλλίας της έδωσε την διάκριση "Palmes Académiques" το 1956. Εδώ, η αντιγραφή έγινε από το δίτομο έργο "Τα ποιήματα της Ζωής Καρέλλη", Οι εκδόσεις των φίλων, 2000 (τρίτη έκδοση).

Τα Χριστούγεννα των ποιητών - 1. Μίλτος Σαχτούρης

[Τούτες τις μέρες, της ραστώνης και των γιορτών, το ιστολόγιο αφήνει για λίγο στην άκρη την συνηθισμένη θεματολογία του και δίνει τον λόγο στην ποίηση. Ίσως αυτός να είναι ο καλύτερος τρόπος για να κλείσει η χρονιά. Ίσως...]

Μίλτος Σαχτούρης, 1943

Χριστούγεννα 1943

Οι γιορτινές μέρες πυκνοκατοικημένες
γυναίκες αγκαλιάζουν πράσινα κλωνιά δεν κλαίνε
κι ο γέρος εθνικός κήπος κουβαλάει στις πλάτες του
τρεις πεθαμένους κύκνους
και τα παιδιά πετάνε ψίχουλα στον ουρανό
οι γιορτινές μέρες έχουν ένα λείο πρόσωπο
ένα μικρό Χριστό στο κάθε δάκρυ της λησμονημένης
ένα αρνάκι μια σταλιά στις παγωμένες της παλάμες
ένα πουλί αστέρινο καρφίτσα στα μαλλιά της.

(από την συλλογή "Η λησμονημένη", 1945)

Χριστούγεννα 1948

Μίλτος Σαχτούρης - Δελφοί, 1957

Σημαία
ακόμη
τα δίκανα στημένα στους δρόμους
τα μαγικά σύρματα
τα σταυρωτά
και τα σπίρτα καμένα
και πέφτει η οβίδα στη φάτνη
του μικρού Χριστού
το αίμα το αίμα το αίμα
εφιαλτικές γυναίκες
με τρυφερά κέρινα
χέρια
απεγνωσμένα
χαϊδεύουν
βόσκουν
στην παγωνιά
καταραμένα πρόβατα
με το σταυρό
στα χέρια
και το τουφέκι της πρωτοχρονιάς
το τόπι
ο σιδηρόδρομος της λησμονιάς
το τόπι του θανάτου.

(από την συλλογή "Με το πρόσωπο στον τοίχο", 1952)

Μίλτος Σαχτούρης - Επαμεινώνδας Γονατάς, 1965

Ο νεκρός στις γιορτές

Εδώ και πολλά χρόνια
σαν πλησιάζουν τα Χριστούγεννα
(αυτός) ο νεκρός γεννιέται μέσα μου
δε θέλει δώρα
δε θέλει χρήματα
πάγο και χιόνια
χιόνια και πάγο
σκισμένα ρούχα
αχνά παπούτσια
ο χρυσός νεκρός
θα βγει έξω
δεν τον γνωρίζει κανένας
τον αλήτη νεκρό
θα κάτσει στο πικρό καφενείο
να πιει τον καφέ του
κι ύστερα πάλι
σε λίγες μέρες
ήσυχα θα πεθάνει (ο νεκρός)
όταν έρθει ο χρόνος
κι όλες οι ρόδες
κόκκινες όπως πρώτα
θα γυρίζουν πάλι. 

(από την συλλογή "Εκτοπλάσματα", 1986)

Τα λυπημένα Χριστούγεννα των ποιητών

Μίλτος Σαχτούρης, 1970 (περ.)

Είναι τα λυπημένα Χριστούγεννα 1987
είναι τα χαρούμενα Χριστούγεννα 1987
ναι, τα χαρούμενα Χριστούγεννα 1987!
σκέπτομαι τόσα δυστυχισμένα Χριστούγεννα…
Α! ναι είναι πάρα πολλά.
Πόσα δυστυχισμένα Χριστούγεννα πέρασε
ο Διονύσιος Σολωμός
πόσα δυστυχισμένα Χριστούγεννα πέρασε
ο Νίκος Εγγονόπουλος
πόσα δυστυχισμένα Χριστούγεννα πέρασε
ο Μπουζιάνης
πόσα ο Σκλάβος
πόσα ο Καρυωτάκης
πόσα δυστυχισμένα Χριστούγεννα
πέρασε ο Σκαλκώτας
πόσα
πόσα
Δυστυχισμένα Χριστούγεννα Ποιητών.

(από την συλλογή "Καταβύθιση", 1990) 

--------------------------------------------------
[Σημείωση: Όλα τα ποιήματα αντιγράφτηκαν από το "Μίλτος Σαχτούρης: Ποιήματα (1945-1998)", εκδόσεις Κέδρος, 2014]

Σαββατιάτικα (137) - των καλάντων

*** Kαλήν εσπέραν, άρχοντες... *** ("Καλήν εσπέραν"; πρωινιάτικα; με την τσίμπλα στο μάτι; δεν αρχίζουμε καλά!) *** Πρέκας: "Ο Χριστόδουλος δολοφονήθηκε και έχω την πιο βαθιά πληροφόρηση που μπορεί κανείς να έχει." *** Αυτά είναι! *** Κώστα μου, υπάρχει κάποιος λόγος που φύλαξες τέτοια βόμβα για παραμονές Χριστουγέννων; *** Ή, απλώς, είχες καιρό να πεις δημοσίως μαλακία και δεν κρατιόσουν;  *** Σοβαρά το λέτε ότι χώρισε ο Κλούνεϋ; *** Αλαμουντίν στον τόπο σου! *** Τζωρτζ, αν θυμάσαι, στο είχα πει ότι αυτή δεν κάνει για σένα. *** Πάω στοίχημα ότι σε παντρεύτηκε με μόνο σκοπό να σε χωρίσει για να σου φάει μια τρακοσάρα. *** Αυτό με τα προγαμιαία συμβόλαια, πόσο μαλακία; *** Υπογράφεις ότι, αν το διαλύσετε, θα πάρει σοβαρή χαρτούρα και περιμένεις να σου μείνει; *** Δηλαδή... έλεος κάπου! *** ...κι αν είναι ορισμός σας... *** (Αφού με ρώτησαν τα κωλόπαιδα "να τα πούμε;" και τους είπα "πείτε τα", τί ορισμούς λένε τώρα;) *** Ποιός

Αυτά τα μάτια... Στα νιάτα τους...

 κακοήθης έστειλε γράμμα στην ΟΥΕΦΑ ότι το ματσάκι ΝΔ-Άστεγοι ήταν στημένο; *** Πώς σας φάνηκε ο Κούλης ως ποδοσφαιριστής; *** Τουλάχιστον δεν τσακίστηκε, όπως ο Μπουχέσας. *** Εντάξει, ρε σεις, στο Ρουφ έπαιξε. *** Πού να βρει τον κώλο να πάει να παίξει στην Τούμπα; *** Πείτε μου, δεν σας κάνει κάπως το να μιλάει για τους άστεγους κάποιος που μεγάλωσε σε σπίτι με εφτά καμπινέδες; *** Πατούλαινα: "Μετά τον Τραμπ με τα χρυσά σπίτια, η αισθητική η δική μου δικαιώθηκε." *** Πες τα, Μαρίνα μου, γιατί κάποιοι νόμιζαν ότι δεν υπάρχει άλλος καράβλαχος στον κόσμο από τον Τραμπ. *** ...Χριστού την θεία γέννηση να πω στ' αρχοντικό σας... *** ("Αρχοντικό"; το δυομισάρι στον πέμπτο; δεν μπορεί, με τρολλάρουν οι τσόγλανοι!) *** Κυρανάκης: "Με μίσος ήθελαν να κλείσει ο ΔΟΛ, η κυβέρνηση έχει αλλεργία στην ελεύθερη ενημέρωση." *** "Νέοι άνθρωποι - φρέσκα μυαλά" είπατε; *** Κώστα μου, η κυβέρνηση θα φταίει μόνο αν κλείσουν οι τράπεζες ή ο ΔΟΛ; *** Όταν κλείνουμε εμείς τα μαγαζιά μας, ποιός φταίει; *** Ο Χατζηπετρής; *** Τελικά, υπάρχουν και νέοι άνθρωποι με σκατά για μυαλά. *** Συμφωνείτε κύριε Κικίλια; *** Κυριάκουλας: "Οι συνταξιούχοι που έχουν πολλά άλλα εισοδήματα, οι ίδιοι έρχονται και λένε ότι εμείς δεν πρέπει να πάρουμε αυτό το επίδομα, γιατί έχουμε και άλλα εισοδήματα." *** Καλά, δεν παίζεται ο πούστης! *** Να δείτε που αυτό είναι πράγματι βλαμμένο, δεν το παίζει απλώς. *** ...Χριστός γεννάται σήμερον... *** (Αύριον δεν ήταν να γεννηθεί ή βγήκε σήμερα, με τις εφημερίδες της Κυριακής;) *** Ρε παιδιά, η "Αγορά" οικονομική εφημερίδα δεν είναι; *** Πού κολλάει το βιβλίο "Εκεί που δεν φαίνεται ο θεός" του δεσπότη Λαυρεωτικής, που δίνει δώρο; *** Λέτε να είναι σημειολογικό; *** Πάει, τό 'χασε ο Χατζηνίκος. *** Αυτοί που βγάλανε την Αθήνα τρίτη πιο επικίνδυνη πόλη στην Ευρώπη, πόσο έγκυροι είναι; *** Ο κόσμος σκοτώνεται σε Παρίσι, Λονδίνο, Βερολίνο, Μαδρίτη, Ζάγκρεμπ, Βουδαπέστη, Βρυξέλλες, Νίκαια αλλά επικίνδυνη είναι η Αθήνα; *** Εκτός αν θεωρείται τόσο επικίνδυνη η συστέγαση Κούλη-Κωλόχαρτου. *** Μπογδάνος: "Θεέ μου, κάνε να μη πάμε

Κι ενώ 3.000 πετυχημένοι ιρλανδοί περιμένουν συσσίτιο...

σε Γ' Παγκόσμιο με ηγεσία ΣυριζΑνέλ." *** Και με Κούλη να πάμε, Κωνσταντίνε μου, εσένα τέσσερις θα σε πάνε. *** ...εν Βηθλεέμ τη πόλει... *** ("Πόλη" το κωλοχώρι που δεν είχε ένα χάνι κι αναγκάζονταν οι περαστικοί να κοιμούνται σε στάβλους;) *** Σώυμπλε: "Καμμία κατανόηση για την Ελλάδα, η αλληλεγγύη έχει όρια." *** Όταν λες "αλληλεγγύη" και "κατανόηση", ρε συ Βόλφγκανγκ, εννοείς...; *** Σώυμπλε: "Στην Ιρλανδία, την Πορτογαλία, την Ισπανία και την Κύπρο φάνηκε κάτι τέτοιο." *** Α, εντάξει, κατάλαβα. *** Α propos, έφτασες 74... αργείς πολύ να ψοφήσεις; *** Ανδριανόπουλος: "Δεν υπάρχει λαός που να συνορεύει με μεγάλους μουσουλμανικούς πληθυσμούς και να μην πλήρωσε την σχετική 'τιμή' με μπόλικα ποτάμια αίματος." *** Βρε, βρε! καλώς τονε κι ας άργησε! *** Για τους λαούς που συνόρευαν με μεγάλους χριστιανικούς πληθυσμούς θα μας πεις κάτι Ανδρέα ή μαστίχα; *** ...οι ουρανοί αγάλλονται, χαίρει η φύσις όλη... *** ("Χαίρει η φύσις όλη" μεσ' στο καταχείμωνο; με τέτοιο ψόφο που έχουμε πάρει αγκαλιά την σόμπα και της έχουμε βγάλει τα μάτια;) *** Βαρθολομαίος: "Και ο Χριστός ήταν πρόσφυγας." *** Παναγιώτατε, μη λες τέτοια γιατί βραχυκυκλώνεις τα εθνίκια. *** Δεν φτάνει που με χίλια ζόρια καταπίνουν την εβραϊκή του καταγωγή, τον

...ας πεταχτώ μέχρι το σούπερ-μάρκετ με το ποδήλατο, για τα τελευταία ψώνια.

λες και πρόσφυγα; *** Πες τον ετεροδημότη, να πέσει πιο μαλακά. *** Τραμπ: "Θα ενισχύσουμε τα πυρηνικά μέχρι ο κόσμος να έρθει στα συγκαλά του." *** Πάτα το, Ντόναλντ! *** Πόσα εκατομμύρια γίδια είπαμε ότι ψήφισαν αυτό το βόδι; *** Kωλόχαρτος: "Φέτος Χριστούγεννα στο χωριό μου, το Αμύνταιο. Ξενοδοχείο Κλειώ, απλά υπέροχο." *** Πείτε μου ότι ο Άδωνις έχει σπόνσορες στο τουίττερ και κονομάει από διαφημίσεις, να σκίσω τα πτυχία μου! *** ...Εκ της Περσίας έρχονται τρεις μάγοι με τα δώρα... *** (Μάγοι με δώρα από την Περσία... αηΒασίλης από την Καισάρεια... εμείς γιατί ανήκομεν εις την δύσιν, γαμώ την τύχη μου την μπερμπάντισσα;) *** Αυτό με τις επιχειρήσεις που δεν δίνουν το δώρο στους εργαζόμενους, μόνο εμένα κάνει έξω φρενών; *** Τι διάολο, κανείς δεν ξέρει ότι η μη καταβολή δώρου εορτών είναι αυτόφωρο αδίκημα; *** Στο Μέγκα, ας πούμε, συνελήφθη κανείς ή είναι Σάββατο; *** Είπαμε να εκμεταλλευτούμε εμπορικά τα χριστούγεννα αλλά όχι και στολισμένο δέντρο σε κινέζικο εστιατόριο, ρε παιδιά! *** Αλήθεια, εσείς ψωνίσατε; *** Τα απολύτως απαραίτητα, φαντάζομαι. *** Χριστούγεννα, Πάσχα, Τριώδιο, γιορτές αγίων... *** Πόσο σίγουρο είναι ότι οι θρησκείες δεν αποτελούν εφεύρημα των εμπόρων; *** Ώχου και με πρήξατε με τους 5000 πρόσφυγες που πνίγηκαν

Ευτυχισμένα χρόνια

στην Μεσόγειο μέσα στο 2016! *** Γιατί δεν λέτε κάτι και για τους 12 νεκρούς του Βερολίνου; *** ...άστρο λαμπρό τους οδηγεί, χωρίς να λείψει ώρα... *** (Άστρο GPS; την ημέρα είχε ηχητικό "στην επόμενη όαση στρίψτε δεξιά";) *** Συγγνώμη για την σημερινή γκρίνια αλλά ήθελα να σας δείξω γιατί δεν χωνεύω τα κάλαντα. *** Ειδικά όταν τα τραγουδάνε φάλτσα παιδάκια ατάλαντα. *** Κυριάκουλας: "Πριν ξυπνήσει η Ελλάδα, κάποιοι άνθρωποι δουλεύουν σκληρά για να κρατούν καθαρή την πόλη μας." *** Οπότε, γιατί τους απέλυσες, βρε τσόγλανε, όταν ήσουν υπουργός; *** Τότε σου άρεσε η βρομιά; *** Ασκήθηκε δίωξη στον Ψυχάρη για φοροδιαφυγή; *** Μα, επί τέλους, τίποτε δεν θα αφήσουν όρθιο σ' αυτόν τον τόπο οι συριζοάπλυτοι; *** Σήμερα είπα να πάω ανάποδα το φωτο-κουίζ, να δω αν θα καταφέρνατε να αναγνωρίσετε τον πιο διάσημο Ιησού τής μεγάλης οθόνης. *** Φυσικά, μιλάμε για τον Ρόμπερτ Πάουελ τού τζεφφιρέλλειου "Ιησού από την Ναζαρέτ". *** Στην ηλικίας 40 ετών τελευταία φωτογραφία, ο Πάουελ περιμένει να σταυρωθεί, κάνοντας το τσιγαράκι του και πίνοντας το ουισκάκι του. *** Τέτοια μέρα, πρέπει να ακούσουμε και λίγα χριστουγεννιάτικα τραγούδια, έτσι δεν είναι; *** Μετά από πολλή σκέψη, αφήνω τον δίσκο τού Φρανκ Σινάτρα στην θέση του και βάζω στο πικάπ το Christmas Songs του Νατ Κινγκ Κόουλ. *** Υπό τις νότες του The Christmas Song, σας αποχαιρετώ και σας εύχομαι να περάσετε όσο πιο όμορφα γίνεται τούτες τις μέρες. *** ...Σ' αυτό το σπίτι πού 'ρθαμε πέτρα να μη ραγίσει κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνια πολλά να ζήσει! *** Αν και στο σπίτι κάνει κουμάντο η νοικοκυρά κι όχι ο νοικοκύρης... *** ...Χρόνια πολλά σε όλους! ***

Τα άκρα και οι ίσες αποστάσεις

Η πρωινή κουβέντα στο γραφείο ξεκίνησε με αφορμή την χτεσινή αποστροφή τού "επίτιμου" περί νεκρών, επεκτάθηκε στο θέμα της -κρατικής ή μη- βίας και, μέσω Συρίας και Άσαντ-Isis, κατέληξε στην θεωρία των άκρων και στις ίσες αποστάσεις που πρέπει ή δεν πρέπει να τηρούνται κατά περίπτωση. Με δυο λόγια, έγινε άλλη μια κουβέντα καφενειακού επιπέδου, χωρίς αρχή, μέση και τέλος, μόνο και μόνο επειδή σήμερα κανείς δεν είχε όρεξη για δουλειά. Άφεριμ! Το μόνο καλό είναι πως όλο αυτό μου έδωσε θέμα για σήμερα.

Πολλοί νομίζουν ότι η θεωρία περί άκρων είναι εφεύρημα του καιρού μας. Μέγα λάθος! Μπορεί στην εποχή μας η εν λόγω θεωρία να έχει την τιμητική της, ορίζοντας ως άκρα τον φασισμό και τον κομμουνισμό, αλλά έχει μακρά ιστορία στον δυτικό πολιτικό λόγο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα από το παρελθόν είναι η κατά την ταραγμένη δεκαετία τού 1930 στάση των σοσιαλδημοκρατών της Γερμανίας, οι οποίοι υποστήριζαν την πολιτική των ίσων αποστάσεων από τα εξ ίσου καταδικαστέα άκρα, δηλαδή τους ναζί και τους κομμουνιστές.

Γερμανία, 1932: Προεκλογικές αφίσσες του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Γερμανίας, με σαφείς
"ίσες αποστάσεις" από το εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα του Χίτλερ και το κομμουνιστικό του Τέλμαν

Η αιτία τής αναζωπύρωσης που γνωρίζει τα τελευταία χρόνια η θεωρία των άκρων πρέπει να αναζητηθεί στην ανησυχία τού ευρωπαϊκού κεφαλαίου, το οποίο διαπιστώνει πως ο κομμουνισμός δεν είναι ούτε κατά διάνοια μια πεθαμένη υπόθεση, παρ' ότι έχει περάσει ένα τέταρτο του αιώνα από τότε που η σημαία με το σφυροδρέπανο κατέβηκε από το Κρεμλίνο. Η τόσο βολική εξίσωση του ναζισμού με τον κομμουνισμό είναι σαφές ότι έχει ως στόχο τον δεύτερο, μιας και εκτιμάται ότι ο πρώτος έχει ήδη καταδικαστεί επαρκώς.

Ο δρόμος γι' αυτή την σύγχρονη εξίσωση άνοιξε στις 27 Ιουνίου 1996, όταν η κοινοβουλευτική συνέλευση του συμβουλίου τής Ευρώπης εξέδωσε το ψήφισμα 1096 "Μέτρα για την διάλυση της κομμουνιστικής κληρονομιάς των πρώην κομμουνιστικών ολοκληρωτικών συστημάτων", το οποίο διαπιστώνει ότι "η κληρονομιά των πρώην κομμουνιστικών ολοκληρωτικών συστημάτων δεν είναι εύκολο να διαχειριστεί" και ότι "το να αποκατασταθεί ένα πολιτισμένο, φιλελεύθερο κράτος στο πλαίσιο του κράτους δικαίου σε αυτή τη βάση είναι δύσκολο και γι' αυτό πρέπει να διαλυθούν και να ξεπεραστούν οι παλιές δομές και πρότυπα σκέψης".

Επειδή μάλλον δεν πήγε και τόσο καλά αυτή η διάλυση, το επόμενο βήμα έγινε στις 25 Ιανουαρίου 2006, όταν και πάλι η κοινοβουλευτική συνέλευση του συμβουλίου τής Ευρώπης εξέδωσε το ψήφισμα 1481 περί "ανάγκης διεθνούς καταδίκης των εγκλημάτων των ολοκληρωτικών κομμουνιστικών καθεστώτων". Σ' αυτό το ψήφισμα γίνεται -για πρώτη φορά με επίσημο τρόπο- η διαπίστωση ότι ο κομμουνισμός δεν έχει καταδικαστεί τόσο όσο ο ναζισμός: "Η πτώση των ολοκληρωτικών κομμουνιστικών καθεστώτων στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη δεν έχει ακολουθηθεί σε όλες τις περιπτώσεις από μια διεθνή έρευνα για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν από αυτά. Επί πλέον, οι δράστες αυτών των εγκλημάτων δεν έχουν παραπεμφθεί σε δίκη από την διεθνή κοινότητα όπως έγινε στην περίπτωση με τα φρικτά εγκλήματα που διαπράχθηκαν από τον εθνικοσοσιαλισμό (ναζισμό)".

Δυόμισυ χρόνια αργότερα, στις 3 Ιουνίου 2008, πήρε σειρά η "Διακήρυξη της Πράγας για την ευρωπαϊκή συνείδηση και τον κομμουνισμό", ένα κείμενο που προήλθε μεν από ένα διήμερο συνέδριο της πλάκας στην τσεχική γερουσία αλλά απέκτησε αίγλη τόσο με την υπογραφή του από τον Βάτσλαβ Χάβελ όσο και με τις επιστολές υποστήριξης που έστειλαν η Μάργκαρετ Θάτσερ, ο Νικολά Σαρκοζύ, ο Ζμπίγκνιου Μπρζεζίνσκι και άλλοι. Η διακήρυξη φέρει τις υπογραφές πολλών πικραμένων (π.χ. ενός Λη Έντουαρντς, προέδρου κάποιου "Ιδρύματος Θυμάτων Κομμουνισμού" στην Ουάσιγκτον!) και περιλαμβάνει πολλές ομορφιές, με πρώτη το κάλεσμα για την "επίτευξη μιας πανευρωπαϊκής αντίληψης ότι αμφότερα τα ναζιστικά και τα κομμουνιστικά ολοκληρωτικά καθεστώτα πρέπει να κριθούν από την φοβερή τους ικανότητα να είναι καταστροφικά στις πολιτικές τους για τη συστηματική εφαρμογή ακραίων μορφών τρομοκρατίας, καταστέλλοντας όλες τις πολιτικές και ανθρώπινες ελευθερίες, ξεκινώντας επιθετικούς πολέμους και, ως αναπόσπαστο μέρος των ιδεολογιών τους, εξοντώνοντας και απευλαύνοντας ολόκληρα έθνη και πληθυσμιακές ομάδες, ως εκ τούτου δε θα πρέπει να θεωρούνται οι κύριοι υπεύθυνοι των καταστροφών που μάστισαν τον εικοστό αιώνα".

Λίγο αργότερα, στις 23 Σεπτεμβρίου 2008, το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο παίρνει απόφαση να δεχτεί την πρόταση της Διακήρυξης της Πράγας και να κηρύξει την 23η Αυγούστου κάθε χρόνου ως "Ευρωπαϊκή Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Σταλινισμού και του Ναζισμού". Η επιλογή αυτής της ημέρας δεν είναι τυχαία, αφού στις 23/8/1939 υπεγράφη το περίφημο "σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ", οπότε έτσι υπογραμμίζεται η άποψη της Ε.Ε. ότι "οι μαζικές εκτοπίσεις, οι δολοφονίες και οι υποδουλώσεις που διαπράχθηκαν στο πλαίσιο των επιθέσεων του σταλινισμού και του ναζισμού εμπίπτουν στην κατηγορία των εγκλημάτων πολέμου και των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας".

Μετά από τόση προεργασία, ήρθε στις 2 Απριλίου 2009 και το επιστέγασμα, με το ψήφισμα του ευρωκοινοβουλίου "Ευρωπαϊκή συνείδηση και ολοκληρωτισμός". Εκεί, ανάμεσα σε ένα σωρό αηδίες και υστερόβουλες κουταμάρες, οι ευρωπαίοι διαπιστώνουν ότι "η Ευρώπη δεν θα ενωθεί ποτέ αν δεν μπορέσει να καταλήξει σε κοινή θεώρηση της ιστορίας της, να αναγνωρίσει το ναζισμό, το σταλινισμό και τα φασιστικά και κομμουνιστικά καθεστώτα ως μέρος της κοινής ιστορίας της και αν δεν διεξαγάγει τίμιο και ουσιαστικό διάλογο για τα εγκλήματα των καθεστώτων αυτών κατά τον περασμένο αιώνα" και δηλώνουν πεπεισμένοι ότι "απώτερος στόχος της αποκάλυψης και της αποτίμησης των εγκλημάτων που διέπραξαν τα ολοκληρωτικά κομμουνιστικά καθεστώτα είναι η συμφιλίωση, η οποία μπορεί να επιτευχθεί αν υπάρξει αποδοχή της ευθύνης, ζητηθεί συγγνώμη και προωθηθεί η ηθική ανάκαμψη".

Σε όλα τα παραπάνω κείμενα είναι διάχυτο και σαφώς διακριτό το πνεύμα τού "καλά με τον φασισμό, με τον κομμουνισμό τι κάνουμε;". Για παράδειγμα, γίνεται έντονη προσπάθεια να θεωρηθεί το σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ ως η θρυαλλίδα που πυροδότησε τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, λες και δεν υπήρξαν ποτέ η συμφωνία του Μονάχου, η αγγλογερμανική συμφωνία AGNA, η ανοχή της Δύσης στην Αλσατία, τα δυτικά στραβά μάτια στην Γκουέρνικα κλπ. Επίσης, ενώ γίνεται συνεχώς λόγος για "εγκλήματα του σταλινισμού", στα εγκλήματα του ναζισμού γίνεται η ελάχιστη αναφορά που απαιτείται για να δικαιολογήσει τις "ίσες αποστάσεις". Και, βεβαίως, δεν λαμβάνεται πουθενά υπ' όψη ότι ο συστημικός ναζισμός διαχειρίστηκε τις παραγωγικές δομές ακριβώς όπως τις βρήκε ενώ ο επαναστατικός κομμουνισμός άλλαξε εκ βάθρων όλες τις κοινωνικές σχέσεις.

Ας γελάσουμε λίγο:  Σύμφωνα με το Tea Party των ΗΠΑ, Χίτλερ, Ομπάμα και Λένιν είναι επικίνδυνοι σοσιαλιστές!

Θα ήθελα να προσθέσω και δυο λόγια για την βία, που τάχατες πρέπει να καταδικάζεται "απ' όπου κι αν προέρχεται", εξισώνοντας τις δολοφονικές επιθέσεις των χρυσαυγητών με το γιαούρτωμα του Πάγκαλου και το ματσούκι των ΜΑΤ κατά των συνταξιούχων με τις σπασμένες βιτρίνες των κάθε λογής κουκουλοφόρων. Όμως, επειδή αποκλείεται να περιοριστώ σε "δυο λόγια" κι επειδή τούτες οι μέρες δεν σηκώνουν πολυλογίες, σταματώ εδώ και θα συνεχίσω... ίδωμεν πότε!

Με αφορμή έναν ποδοσφαιρικό αγώνα

"Τα παιδιά της Εθνικής Αστέγων ξέρουν πολύ καλή μπάλλα στο γήπεδο. Και η μεγάλη πρόκληση για την επόμενη χρονιά είναι να βγουν να παίξουν μπάλλα και στο μεγάλο γήπεδο της ζωής. Πρέπει, κάποια στιγμή, σε αυτήν τη χώρα, να σχεδιάσουμε στοχευμένες κοινωνικές προοπτικές, που να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα της ακραίας φτώχειας, τα οποία δυστυχώς τείνουν να κάνουν την εμφάνισή τους με όλο και μεγαλύτερη συχνότητα."

Αυτά δήλωσε ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας μετά τον χτεσινό ποδοσφαιρικό αγώνα μεταξύ μιας ομάδας νεοδημοκρατών βουλευτών και μιας ομάδας αστέγων. Ομολογώ ότι, καθώς έβλεπα το σχετικό ρεπορτάζ και άκουγα τον κ. Μητσοτάκη να μιλάει, δεν κατάφερα να εντοπίσω τί ήταν εκείνο που με αηδίαζε περισσότερο. Ίσως να ήταν η φτηνή κομματική εκμετάλλευση των αστέγων... ίσως η επιπέδου πρώτης δημοτικού εκφραστική μεταφορά περί "μπάλλας στο γήπεδο της ζωής"... ίσως η αόριστη αναφορά σε προβλήματα που κάνουν την εμφάνισή τους έτσι, στο ξεκούδουνο, από μόνα τους, σαν την μουχρίτσα... ίσως η πολλοστή διαπίστωση ότι η εξουσία εννοεί ως "κοινωνική πολιτική" την διαχείριση της ακραίας φτώχειας, πράγμα που σημαίνει ότι, γι' αυτή την εξουσία, η σκέτη φτώχεια θεωρείται φυσιολογική και δεδομένη. Για τον κ. Μητσοτάκη και τους ομοίους του, αν έχεις ένα πιάτο φαΐ και μια παράγκα να στοιβάξεις τα παιδιά σου, δεν θεωρείσαι ακραία φτωχός, άρα δεν συμπεριλαμβάνεσαι στα σχέδια των "στοχευμένων κοινωνικών προοπτικών".

Χτεσινή εικόνα από το Ρουφ: Ένας άστεγος συνομιλεί με έναν που μεγάλωσε σε σπίτι με εφτά τουαλέτες.

Δεν ξέρω γιατί αλλά, όποτε ακούω τον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας να μιλάει για δημοκρατία, για λαό, για φτώχεια και για κοινωνική πολιτική, το μυαλό μου πάει στον "επίτιμο" πατέρα του και γυρίζει στο καλοκαίρι τού 2011, τότε που οι πλατείες βούλιαζαν από τις συγκεντρώσεις των "αγαναχτισμένων" ενώ το σύνθημα "να καεί το μπουρδέλο η βουλή" προκαλούσε πολιτικούς τριγμούς. Η 15η Ιουνίου εκείνης της χρονιάς ήταν μια σημαντική μέρα καθώς είχαν προγραμματιστεί η έναρξη της συζήτησης στην βουλή για το μεσοπρόθεσμο και η συνάντηση εκπροσώπων των αγαναχτισμένων με την πολιτική ηγεσία. Η ατμόσφαιρα ήταν τόσο φορτισμένη ώστε γίνονταν συζητήσεις ακόμη και για το κατά πόσο θα ήταν εφικτό να λειτουργήσει η βουλή στις 15 Ιουνίου.

Το προηγούμενο βράδυ, στις 14 του μηνός, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ήταν καλεσμένος τού Αλέξη Παπαχελά στην εκπομπή "Οι νέοι φάκελοι" στον τηλεοπτικό Σκάι, σε μια συνέντευξη που, όπως φάνηκε, είχε ως απώτερο στόχο να τρομοκρατήσει τον κόσμο. Εκείνο το βράδυ ο πατέρας τού σημερινού προέδρου οργίασε, δικαιώνοντας απολύτως τον χαρακτηρισμό "πολιτικό κτήνος", που του είχε αποδώσει το 1990 ο Γιώργος Τράγκας από τον ραδιοφωνικό Σκάι (τι ειρωνεία!). Ιδού ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από εκείνη την συνέντευξη, όπως σώζεται στην ιστοσελίδα της εκπομπής (*):

• ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ: (...) Το θέμα είναι ότι αν αυτό το Κίνημα κάποια στιγμή πάρει μεγάλες διαστάσεις 200 - 300 χιλιάδων ανθρώπων, τότε τι κάνει μια δημοκρατική Κυβέρνηση; Διότι έχει ένα πρακτικό πρόβλημα πλέον και νομιμοποίησης αν θέλετε απέναντι στον κόσμο.
• ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Επειδή θα μαζευτούν 200.000 άνθρωποι -και αν μαζευτούν, που δεν θα μαζευτούν- δεν σημαίνει ότι η δημοκρατία θα πάψει να λειτουργεί κ. Παπαχελά. Το Σύνταγμα δεν προβλέπει ότι αν μαζευτεί μια διαδήλωση 200 χιλιάδων πέφτει η Κυβέρνηση. Μπορεί μια Κυβέρνηση να αποφασίσει να παραιτηθεί και να κάνει εκλογές, ή να επισπεύσει εκλογές εάν βρεθεί ενώπιον μιας τέτοιας κατάστασης, το καταλαβαίνω. Αλλά θα είναι δική της απόφαση και εν πάση περιπτώσει θα αποφασίσει ο πολιτικός κόσμος κ. Παπαχελά. Εγώ θέλω να σας πω ότι αυτή την ώρα, σαν παλιός πολιτικός που αφιέρωσα όλη μου τη ζωή, τη μακρά, δόξα τω Θεώ -ο Θεός με ευλόγησε από αυτής της πλευράς- στην υπηρεσία του τόπου, διαμαρτύρομαι έντονα όταν καταδικάζουν όλους τους βουλευτές συλλήβδην και τους φωνάζουν «κλέφτες». Ποιοι είναι αυτοί οι οποίοι φωνάζουν τους βουλευτές; Επιτέλους οι βουλευτές, όλοι οι βουλευτές έχουν μια νομιμοποίηση, τους ψήφισαν οι ίδιοι, οι Έλληνες πολίτες για να γίνουν βουλευτές και οι Έλληνες πολιτικοί είναι τίμιοι κ. Παπαχελά, στη συντριπτική τους πλειοψηφία. Δεν λέω ότι δεν υπάρχουν και άνθρωποι οι οποίοι παραβιάζουν το νόμο.
• ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ: (...) Εσείς πιστεύετε ότι η Βουλή πρέπει ό,τι και να γίνει αύριο ό,τι και να σημαίνει αυτό, ότι πρέπει να μείνει ανοιχτή;
• ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Βεβαίως η Βουλή πρέπει να μείνει ανοιχτή, αλίμονο αν δεν μείνει η Βουλή ανοιχτή. Η δημοκρατία κ. Παπαχελά έχει χρέος να προστατέψει τον εαυτό της και οι αρχηγοί οι υπεύθυνοι πολιτικοί, οι ηγέτες όποιοι και νά ‘ναι έχουν χρέος αυτή την ώρα να κρατήσουν τη Βουλή ανοιχτή.
• ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ: Απλώς το καταλαβαίνετε αυτό ότι σημαίνει ότι μπορεί να έχουμε ακόμη…
• ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Να υπάρχει οτιδήποτε.
• ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ: Να σημαίνει ότι έχουμε ακόμη και νεκρούς.
• ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Να έχουμε και νεκρούς. Τι θα πει αυτό "να έχουμε νεκρούς"; Εάν οι άλλοι πάνε να καταλάβουν…; Δηλαδή τα παλιά, τα χειμερινά ανάκτορα θα καταλάβουμε; Το Κοινοβούλιο τους φταίει; Μα το Κοινοβούλιο αμφισβητείται κ. Παπαχελά; Μα αν πρόκειται να αμφισβητείται το Κοινοβούλιο έχουμε στάση. Οι βουλευτές πρέπει να πάνε στη Βουλή και ελπίζω πως θα πάνε. Βεβαίως σας ξαναλέω και πάλι άνθρωποι είναι και μερικοί μπορεί να λυγίσουν, αλλά πρέπει να τους ενθαρρύνουμε να τους τονώσουμε. Δεν μπορεί να περάσει η πολιτική αυτή. 

"Να έχουμε και νεκρούς", λοιπόν, είπε ο μέγας πολιτικός ανήρ, επιβεβαιώνοντας την ρήση τού Χάρρυ Τρούμαν "πολιτικός είναι κάποιος που καταλαβαίνει από κυβέρνηση, πολιτικός ανήρ είναι ένας πολιτικός που έχει πεθάνει εδώ και 10-15 χρόνια". Κατά τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, δεν πειράζει να πέσουν και μερικά κορμιά, αρκεί να μη δεχτεί πλήγμα η δημοκρατία τους. Και, κατά τον ίδιο τον "επίτιμο", δεν επιτρέπεται ούτε καν να αμφισβητείται το κοινοβούλιο. Ούτε καν να αμφισβητείται! Καθ' όσον αμφισβήτηση του κοινοβουλίου σημαίνει ότι υπάρχει στάση. Παναπεί, αφήστε μας να σας ξεσκίζουμε και μη διαμαρτύρεστε διότι και 200.000 να μαζευτείτε, δεν τό 'χουμε σε τίποτε να σας καθαρίσουμε.

Δεν ξέρω αν και κατά πόσο όλα αυτά φόβισαν τότε τον κόσμο αλλά ξέρω πως κανένας από την Νέα Δημοκρατία δεν τα καταδίκασε. Ως εκ τούτου, δεν έχω κανένα λόγο να πιστεύω ότι ο γυιος αυτού του "πολιτικού ανδρός" κουμαντάρει άλλα μυαλά. Συνεπώς, ο άστεγος μπορεί να παίξει όση καλή μπαλλίτσα γουστάρει, αρκεί να βολευτεί με το ξεροκόμματο που "στοχευμένα" του πετάμε και να μη τολμήσει να ξεσηκωθεί γιατί θα τον πάρει και θα τον σηκώσει...


Κάτι τέτοια σκεφτόμουν χτες βράδυ με αφορμή έναν φιλικό ποδοσφαιρικό αγώνα, διαπιστώνοντας εν τέλει πως οι κάθε λογής Μητσοτάκηδες κάνουν ένα παιδαριώδες λάθος: οι οποιουδήποτε είδους απειλές τους θα έπρεπε να στρέφονται εις εαυτούς, μιας και αυτοί είναι που φοβούνται. Αυτοί κυκλοφορούν με μια διμοιρία σωματοφύλακες, όχι εμείς. Εμείς δεν φοβόμαστε και δεν φοβηθήκαμε ποτέ. Συνεπώς, αν αυτοί θέλουν νεκρούς, εμείς δεν λέμε όχι. Αλλά να προσέχουν. Άστεγους και μη.

--------------------------------------------------------
(*) Στο βίντεο, το επίμαχο απόσπασμα αρχίζει στο χρονικό σημείο 37'46".

Ινδία: Ζωή χωρίς μετρητά

"Πάμε για πόλεμο;", με ρώτησε χτες το πρωί ο φίλος, με αφορμή την δολοφονία τού ρώσσου πρέσβυ στην Άγκυρα. "Δεν το βλέπω", του απάντησα. "Γιατί;", επέμεινε, "εμείς δεν λέμε ότι για να βγει ο καπιταλισμός από την κρίση, χρειάζεται μια δραστική καταστροφή κεφαλαίων, άρα ένας πόλεμος...". "Οι μεγάλοι αντέχουν ακόμη", τον διέκοψα. "ΗΠΑ, Γερμανία, Κίνα αντέχουν, η Ρωσσία το παλεύει... Ποιός θα κάνει πόλεμο μεγάλης έκτασης; Η Βραζιλία ή η Ινδία;". Κάπου εκεί, η κουβέντα άλλαξε μονοπάτι.

Η αναφορά μου στην Βραζιλία και στην Ινδία δεν ήταν τυχαία. Οι προ ολίγων ετών προβαλλόμενες ως ελπιδοφόρο αντίβαρο στην μονοπώληση της παγκοσμιοποίησης εκ μέρους ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ένωσης χώρες των BRICS κάθε άλλο παρά διανύουν περίοδο παχέων αγελάδων. Η Κίνα προσπαθεί χωρίς μεγάλη επιτυχία να διατηρήσει τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης παίζοντας με το γουάν, η Ρωσσία πασχίζει να μη πνιγεί στον βρόγχο των χαμηλών τιμών τού πετρελαίου, η Βραζιλία έχει βυθιστεί εδώ και δυο χρόνια σε ύφεση (το ρεάλ έχει πιάσει πάτο και το "ολυμπιακό" Ρίο βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης), η Νότια Αφρική παραμένει μεν σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης αλλά τα σημάδια για το μέλλον είναι ανησυχητικά, ενώ η Ινδία... Εδώ, αξίζει τον κόπο να μείνουμε λίγο παραπάνω.

Νέο Δελχί: Διαδηλωτές καίνε ομοίωμα του πρωθυπουργού, διαμαρτυρόμενοι για την απόσυρση των χαρτονομισμάτων.

Την Τρίτη 8 Νοεμβρίου 2016, η ινδική κυβέρνηση έρριξε μια βόμβα μεγατόννων: τα μεσάνυχτα της ίδιας μέρας θα αποσύρονταν από την κυκλοφορία τα δυο μεγαλύτερα χαρτονομίσματα της χώρας, δηλαδή των 500 ρουπιών (7,1 ευρώ) και των 1.000 ρουπιών (14,2 ευρώ). Την ανακοίνωση έκανε με διάγγελμά του ο ίδιος ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι, δικαιολογώντας αυτή την απόφαση ως απαραίτητο μέτρο για την πάταξη της διαφθοράς και την αποκάλυψη του μαύρου χρήματος. Οι πολίτες έπρεπε μέσα σε λίγες ώρες να ξοδέψουν όσα απ' αυτά τα χαρτονομίσματα είχαν στα χέρια τους. Αν δεν τα κατάφερναν, θα είχαν περιθώριο μέχρι τέλους του έτους να τα καταθέσουν σε μια τράπεζα ή να τα ανταλλάξουν.

Η αλήθεια είναι μάλλον διαφορετική. Βασικός στόχος της κυβέρνησης είναι να διασώσει τις υπερχρεωμένες τράπεζες της χώρας πριν σκάσει καμιά πτώχευση. Το μέτρο τής αχρήστευσης των χαρτονομισμάτων υποχρεώνει ουσιαστικά τους πολίτες να στείλουν στις τράπεζες τα χρήματα που έχουν μαζέψει στα σπίτια τους. Γιατί, όμως, οι ινδοί σήκωσαν τα λεφτά από τις τράπεζες και τα φυλάνε στα στρώματα; Πριν δυο χρόνια η Ινδία επέλεξε ως τρόπο εξόδου από την κρίση την μέθοδο των αρνητικών επιτοκίων. Φυσικά, οι πολίτες δεν θα άφηναν ποτέ τα λεφτά τους στην τράπεζα, όπου θα έπρεπε να πληρώνουν κιόλας αντί να εισπράττουν τόκους. Έτσι, άρχισε αργή μεν (μιας και στην χώρα υπάρχει όριο στις αναλήψεις) αλλά σταθερή μείωση των καταθέσεων, η οποία στέγνωσε τα ταμεία των τραπεζών.

Βέβαια, ο κυβερνητικός ισχυρισμός περί σύλληψης του μαύρου χρήματος δεν είναι τελείως ανυπόστατος. Όποιος πάει να καταθέσει ή να ανταλλάξει αποσυρμένα χαρτονομίσματα, πρέπει να δικαιολογήσει την κατοχή τους και να καταγραφούν τόσο τα στοιχεία τής ταυτότητάς του όσο και οι αριθμοί των χαρτονομισμάτων. Έτσι, υποτίθεται ότι θα συλληφθεί (και, φυσικά, θα φορολογηθεί) το μαύρο χρήμα. Μόνο που...

Μόνο που η Ινδία παραμένει μια χώρα της οποίας η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων ζουν ανάμεσα στην φτώχεια και την εξαθλίωση. Ο ένας στους τέσσερις ινδούς δεν διαθέτει καν δελτίο ταυτότητας και περισσότεροι από έναν στους δύο δεν έχουν τραπεζικό λογαριασμό. Έτσι, δεν είναι καθόλου παράξενο ότι το 97% των συναλλαγών γίνεται με μετρητά. Με δεδομένο, λοιπόν, ότι τα αποσυρμένα χαρτονομίσματα ξεπερνούν σε αξία το 86% του ρευστού που κυκλοφορεί, είναι σαφές ότι το μεγαλύτερο τμήμα τού λαού βρέθηκε το πρωί τής 9ης Νοεμβρίου να μην έχει χρήματα για να πάρει ένα καρβέλι ψωμί.

Η κατάσταση κινδύνεψε να ξεφύγει από κάθε έλεγχο, όταν την επόμενη μέρα διαπιστώθηκε ότι αφ' ενός μεν οι τράπεζες δεν μπορούσαν να εξυπηρετήσουν όλο τον κόσμο που έσπευσε να αλλάξει τα αποσυρμένα χαρτονομίσματα με άλλα μικρότερης αξίας αφ' ετέρου δε ότι το μεγαλύτερο ποσό που μπορούσε να ανταλλάξει κανείς ήταν 4.000 ρουπίες (57 ευρώ) και τα υπόλοιπα ήταν υποχρεωμένος να τα καταθέσει. Πλέον, ήταν ζήτημα χρόνου να αρχίσουν επιθέσεις σε καταστήματα τροφίμων από ανθρώπους που είχαν λεφτά στην τσέπη αλλά δεν μπορούσαν να αγοράσουν τίποτε μ' αυτά.

Σήμερα, ενάμισυ μήνα μετά την εφαρμογή τού μέτρου, το μόνο που δεν κατάφερε η κυβέρνηση ήταν να συλλάβει μαύρο χρήμα. Όσοι δεν είχαν πολλά να κρύψουν, νοίκιασαν με λίγες πενταροδεκάρες μερικούς ζητιάνους, οι οποίοι αντάλλαξαν για λογαριασμό τους κάμποσα τετραχίλιαρα. Όσοι είχαν περισσότερα, στράφηκαν στην μαύρη αγορά χρυσού, ασημιού, πολύτιμων λίθων, δολλαρίων κλπ, οδηγώντας την τιμή του χρυσού σε επίπεδα κοντά στις 3.000 δολ/ουγκιά. Κι όσοι είχαν τα πράγματι πολλά, βρήκαν τον τρόπο να τα βγάλουν από την χώρα μέσω εξωχώριων εταιριών ή μέσω θέσεων σε διάφορα επενδυτικά κεφάλαια.

Παλαιό Δελχί: Ατέλειωτες ουρές έξω από τραπεζικό κατάστημα για 57 ευρώ.

Στο μεταξύ, η καθημερινή οικονομία αγκομαχάει καθώς προσπαθεί να λειτουργήσει χωρίς μετρητά και η κυβέρνηση επιχειρεί να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα, επιδοτώντας τις αγορές μέσω πλαστικού χρήματος (πρώτη χώρα στον κόσμο που κάνει κάτι τέτοιο). Για παράδειγμα, όποιος πληρώνει με πιστωτική κάρτα, αγοράζει εισιτήρια τραίνου κατά 10% φτηνότερα και βάζει βενζίνη με έκπτωση 0,75%. Όλα αυτά, όμως, δεν μπορεί να εκτονώσουν την οργή φτωχών ανθρώπων, η πλειοψηφία των οποίων δεν έχει δει καν πώς είναι η πιστωτική κάρτα και δεν αρκούν να ανατρέψουν το κλίμα αγανάχτησης ενός λαού που αισθάνεται την συγκεκριμένη οικονομική πολιτική να λειτουργεί ως ωμή βία εις βάρος του.


ΥΓ: Αν περιμένατε έναν επίλογο με συγκρίσεις ανάμεσα στο τι συμβαίνει τώρα στην Ινδία και στο τι μπορεί να συμβεί στον τόπο μας λίαν συντόμως, ζητώ συγγνώμη που σας απογοήτευσα.

Αποπηγάδι - 7. Ένας εμπρησμός, ένα ΣτΕ και μερικές διευκρινίσεις

Στα προηγούμενα σημειώματα είδαμε όσα διεκτραγωδούνται εδώ και κάμποσα χρόνια στο Αποπηγάδι. Φυσικά, ιστορία δεκαπέντε χρόνων δεν μπορεί να χωρέσει σε λίγα ιστολογικά κείμενα. Πολύ περισσότερο δε που μια τέτοια ιστορία μπορεί να έχει διάφορες παραλλαγές, ανάλογα με ποιο στόμα την διηγείται.  Ας προσθέσουμε, λοιπόν, δυο-τρεις ψηφίδες ακόμη, ώστε να μπορέσει ο αναγνώστης να σχηματίσει πληρέστερη άποψη.


(Α) Λίγο πριν τις 4 το πρωί της Δευτέρας 7 Φεβρουαρίου 2011 εκρήγνυται εμπρηστικός μηχανισμός στα γραφεία τής "Κτίστωρ", στην οδό Μίνωος του Ηρακλείου, προκαλώντας περιορισμένης έκτασης ζημιές. Την ευθύνη αναλαμβάνουν οι "Αντάρτικοι Σχηματισμοί Ηρακλείου". Σύμφωνα με την προκήρυξή της, η οργάνωση έδειξε μ' αυτόν τον τρόπο την αλληλεγγύη της στους "συντρόφους" τής "Συνομωσίας Πυρήνων της Φωτιάς", που δικάζονταν εκείνες τις ημέρες στον Κορυδαλλό, ενώ για την ίδια την επίθεση λέει:

Επιτεθήκαμε στην Κτίστωρ ΑΤΕ γιατί αποτελεί τον δούρειο ίππο, μέσω του οποίου μια πολυεθνική εταιρία κολοσσός (EDF) εισέβαλε στο νησί σε άριστη συνεργασία με τοπικούς ξεπουλημένους άρχοντες, ελληνική αστυνομία και δικαστική εξουσία, με βία και τρομοκρατία απέναντι στους κατοίκους του Αποπηγαδιού, διεκδίκησε και κέρδισε εδάφη που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να της ανήκουν. Έτυχε να ζήσουμε στην εποχή του μεγάλου ξεπουλήματος όπου όλοι θα πρέπει να υποταχτούμε στα μεγάλα συμφέροντα, οπότε το έργο αυτό θα το ξαναδούμε με επόμενο υποψήφιο το Καστέλι πεδιάδο. Δυο είναι οι επιλογές: υποταγή ή αντίσταση. 

Η ιστορία έδειξε για πολλοστή φορά ότι τέτοιες μεμονωμένες ενέργειες δεν εξυπηρετούν το λαϊκό συμφέρον και πως ό,τι πέτυχαν οι κάτοικοι, το πέτυχαν με τον μαζικό αγώνα τους κι όχι με βόμβες. Αναρωτιέμαι, όμως... αφού θέλω να βάλω βόμβα, γιατί να την βάλω στα γραφεία και όχι στους ίδιους τους "σβούρους", να έχω και άμεσο και πρακτικό αποτέλεσμα;

Κουβάρα, Άνδρος. Ο παράνομα ανοιγμένος δρόμος προς τους αγίους Σαράντα.

(Β) Στις 10 Ιουλίου 2012 δημοσιεύεται η υπ' αριθ. 2499 απόφαση της ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία επιτρέπει (υπό προϋποθέσεις) την ανάπτυξη εγκαταστάσεων ΑΠΕ ακόμη και σε αναδασωτέες περιοχές. Κατά περίεργο τρόπο, τον επόμενο χειμώνα ξεσπούν ανεξήγητες πυρκαγιές στην Άνδρο, τόσο στον κεντρικό ορεινό όγκο που περιλαμβάνεται στο δίκτυο Natura 2000 όσο και στο νότιο τμήμα του νησιού που ανήκει σε Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ). Εντελώς συμπτωματικά, κάποιοι είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον για εγκατάσταση ανεμογεννητριών στις συγκεκριμένες περιοχές. Επίσης, εντελώς συμπτωματικά, την ίδια περίοδο διανοίγεται παράνομα δρόμος μήκους 8 χιλιομέτρων και πλάτους 5 και πλέον μέτρων για να διευκολύνει την οδική πρόσβαση σε κάποιο ξωκλήσι στην κορυφή των αγίων Σαράντα. Ακόμη πιο συμπτωματικά, η εν λόγω περιοχή είχε προταθεί για ανάπτυξη αιολικού πάρκου.

Η μεγαλύτερη σύμπτωση, όμως, είναι άλλη. Αρκετόν καιρό πριν το ΣτΕ εκδώσει την παραπάνω απόφαση, τον Οκτώβριο του 2010, η πρώην νομική σύμβουλος του τότε πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου κ. Γλυκερία Σιούτη, μιλώντας σε ημερίδα τής Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), έδειξε να μη καταλαβαίνει την "μανία" κάποιων να προστατεύουν τα δάση, εφ' όσον "πάνω από το 95% των αιολικών πάρκων στην ηπειρωτική Ελλάδα αναπτύσσονται σε δασικές εκτάσεις". Παράλληλα, η κ. Σιούτη υποστήριξε μερικά πρωτόγνωρα πράγματα, με κορυφαία τα εξής δύο: (α) "δεν είναι σωστό να αποκλείεται η εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ σε περιοχές υψηλής περιβαλλοντικής προστασίας" (!!) και (β) "είναι παράλογο να αξιώνει κανείς να ολοκληρωθεί η αναδάσωση, προκειμένου να επιτραπεί η κατασκευή μονάδων ΑΠΕ, που σημαίνει ότι θα πρέπει να κοπούν κάποια από τα δέντρα, τα οποία στο μεταξύ θα έχουν αναπτυχθεί". Κατά διαβολική σύμπτωση, η κ. Σιούτη παρέστη στο ΣτΕ κατά την εκδίκαση της υπόθεσης που οδήγησε στην απόφαση 2499/2012 ως εκπρόσωπος μιας από τις τρεις εταιρείες που ήθελαν να στήσουν ανεμογεννήτριες στα καμμένα.

Τελευταία λεπτομέρεια: η κ. Σιούτη έχει διατελέσει μέλος του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου και είναι πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Δικαίου Περιβάλλοντος.


(Γ) Ο δασολόγος Γιάννης Αρνέλλος, στον οποίο αναφερθήκαμε στο δεύτερο σημείωμα αυτής της σειράς, επικοινώνησε με το ιστολόγιο για να παράσχει μερικές ενδιαφέρουσες διευκρινίσεις και εξηγήσεις, τις οποίες υποχρεούμαστε και να αναφέρουμε και να λάβουμε υπ' όψη μας. Αντιγράφω από το e-mail του μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα:

• Τα υπομνήματα του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας και της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας (...) είναι ασαφή, γενικόλογα και πολύ μικρά. Αναδεικνύουν έντονα ότι ψάχνουν την μέση λύση μεταξύ των επιστημονικών δεδομένων και του να μην στραφούν οι κάτοικοι εναντίον τους και τίποτε άλλο. Αν το μουσείο και η ΕΟΕ είχαν πραγματικά στοιχεία εναντίον του έργου θα τα υποστήριζα και εγώ. Θεωρώ σημαντικό ότι στο ΣΤΕ κρίθηκαν όλα τα υπομνήματα και το ΣΤΕ αποφάσισε, όχι εγώ που το συνέταξα. (...) Ακόμα και στην περίπτωση που είχα λάθος, η ευθύνη δεν έρχεται μόνο σε εμένα αλλά βαραίνει και τους συντάκτες των δύο άλλων υπομνημάτων που δεν ανέδειξαν το όποιο λάθος μου. Σημειώνω ότι επικοινώνησα με τους συντάκτες των υπομνημάτων (έχω συνεργαστεί με το Μουσείο και διατηρώ φιλικές σχέσεις με πολλούς) και, αφού τους ενημέρωσα για το ότι συντάσσω υπόμνημα, ενημερώθηκα πλήρως για τα δεδομένα που χρησιμοποίησαν και τους ενημέρωσα για τα αντίθετα επιχειρήματά μου, έτσι ώστε να έχουν τον χρόνο να αντιδράσουν αν ήθελαν.
• Η εταιρία που συνεργάστηκα είχε (σ.σ.: υπογράμμιση του επιστολογράφου) μια πιο "αγνή" προσέγγιση στις ΑΠΕ. Συμφωνήσαμε ότι οι μελέτες που θα έκανα θα εξέταζαν κριτήρια αποκλεισμού καθώς και κριτήρια αξιολόγησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων (πέραν των απαιτήσεων της νομοθεσίας), συμφωνήσαμε ότι σε περίπτωση που εμφανιζόταν κριτήριο αποκλεισμού αυτομάτως θα εγκατέλειπαν το έργο χωρίς καμία υποχρέωση από την μεριά μου να παραδώσω στοιχεία. Σε περίπτωση που εμφανίζονταν κριτήρια αξιολόγησης θα γινόταν πλήρης διερεύνηση των λύσεων και κατόπιν θα επιλεγόταν η πιο αποτελεσματική ανεξαρτήτως κόστους. Υποθέτω ότι κατανοείς ότι τέτοια συμφωνία δεν γίνεται αποδεκτή από "αρπακτικά".
• Θεωρώ ότι η χωροθέτηση των ΑΠΕ δεν πρέπει να λαμβάνει υπόψη της το ιδιοκτησιακό καθεστώς των θέσεων προτεινόμενης εγκατάστασης με την ίδια λογική που η χάραξη ενός κύριου δρόμου δεν μπορεί να αποκτάει στροφές για να μην περάσει από το κτήμα του ενός ή του άλλου. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να κλέβει το κράτος τις περιουσίες των ανθρώπων αλλά πρέπει είτε να τους αποζημιώνει είτε να τους δίνει αντίστοιχη περιουσία αλλού.
• Για το έργο στο Αποπηγάδι (τρεις ανεμογεννήτριες) δεν είχα συντάξει ορνιθολογική μελέτη γιατί δεν το ζήταγε η νομοθεσία, όμως είχα κάνει ουσιαστική έρευνα στα πλαίσια της συμφωνίας μου με την εταιρία. Αυτός είναι ο λόγος που μπορούσα να συντάξω το υπόμνημα. Στην συγκεκριμένη μελέτη υπέγραψα για τις τεχνικές προδιαγραφές του δρόμου που διανοίχτηκε γιατί απαίτησε η Δ/νση Δασών Χανίων υπογραφή δασολόγου μελετητή.

Τέλος, ο Γιάννης Αρνέλλος επισημαίνει: "Στο πρώτο κείμενό σου έχεις μία φωτογραφία με ένα όρνιο να πετάει πάνω από ανεμογεννήτριες. Αυτό το πάρκο δεν είναι το Αποπηγάδι. Είναι ένα πάρκο ανατολικά του Αποπηγαδιού το οποίο βρίσκεται πραγματικά σε πέρασμα όρνιων και μεγάλων αρπακτικών, ίσως το πιό σημαντικό πέρασμα βορρά-νότου στα Χανιά. Το συγκεκριμένο πάρκο βρίσκεται σε επαφή με πεδίο τροφοληψίας του γυπαετού. Επίσης βρίσκεται σε επαφή με την οδό Χανιά-Σούγια. Ακριβώς στην θέση με την καλλίτερη θέα (βλέπει και Κρητικό και Λιβυκό) έχει εννέα ανεμογεννήτριες προς την πλαγιά του Αποπηγαδιού και έξι με επτά από την άλλη πλευρά. Αυτό το πάρκο κατασκευάστηκε πολύ γρήγορα και χωρίς καμία αντίδραση. Καμία απολύτως. Όταν ρώτησα το τμήμα περιβάλλοντος για το πώς πήρε άδεια αφού βρίσκεται σε επαφή με πεδίο τροφοληψίας γυπαετού, μου ανέφεραν ότι τα διαχειριστικά σχέδια για τον γυπαετό δεν ανέγραφαν πουθενά τα όρια των πεδίων τροφοληψίας. Αυτό ήταν επιλογή του υπεύθυνου του Μουσείου για το πρόγραμμα του γυπαετού για να μην ενοχλούνται τα πουλιά από περίεργους".

Η ανατολική κορυφογραμμή τού Ψηλορείτη. Στα κρητικά βουνά είναι σπαρμένοι πάνω από 650 "σβούροι"

Νομίζω πως ήρθε η στιγμή να ολοκληρώσω. Όχι, όμως, χωρίς να ευχαριστήσω και δημοσίως τον Κωστή Πετράκη, ο οποίος ανταποκρίθηκε στο κάλεσμά μου και μου έστειλε αντίγραφο από το πρωτόκολλο εγκατάστασης με το οποίο παραχωρείται η εκμετάλλευση των 84 στρεμμάτων τού Αποπηγαδιού από την περιφέρεια στην "Αιολική Μουσούρων ΑΕ" αντί 93.366,67 ευρώ (σχετική αναφορά είχαμε κάνει στο πρώτο σημείωμα της σειράς).

Το κερασάκι βάλτε το μόνοι σας, βρίσκοντας κάπου μια ώρα και σαράντα λεπτά για να δείτε το ενδιαφέρον ντοκυμανταίρ "ΣΤαγώνες" της Νέλλυς Ψαρρού και άλλα 35 λεπτά για να δείτε πολλά από όσα διαβάσατε εδώ στο ντοκυμανταίρ "Αποπηγάδι: σήμερα εμείς, αύριο εσείς". Κι όπως λένε και οι αποπηγαδιώτες: Ο αγώνας συνεχίζεται!

Αποπηγάδι - 6. Με την βοήθεια του Υψίστου

Μπορεί ο αγώνας των κατοίκων να μην απέτρεψε την εγκατάσταση και λειτουργία των πρώτων (;) τριών ανεμογεννητριών στο Αποπηγάδι αλλά η ακατάβλητη θέλησή τους σίγουρα έχει λειτουργήσει ως φρένο στα σχέδια της εταιρίας για κατασκευή υβριδικού εργοστασίου στην περιοχή. Κι επειδή δεν είναι δυνατόν ολόκληρη EdF να κάτσει να ασχολείται με τρεις "σβούρους" στην μέση του πουθενά, η εταιρία άρχισε από πέρυσι να ψάχνει τρόπο απεμπλοκής της από το έργο. Στην προσπάθειά της αυτή φαίνεται ότι έρχεται αρωγός της ο... Ύψιστος! Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Στις αρχές τής δεκαετίας του '60, ο τότε επίσκοπος και κατοπινός μητροπολίτης Κισσάμου και Σελίνου Ειρηναίος Γαλανάκης συνέλαβε την ιδέα δημιουργίας ενός εκκλησιαστικού κοινωφελούς ιδρύματος, της Ορθόδοξης Ακαδημίας Κρήτης (ΟΑΚ). Ο Γαλανάκης εξασφάλισε χρηματοδότηση από την Ευαγγελική Εκκλησία της Γερμανίας κι άρχισε να χτίζει το πρώτο κτήριο της ΟΑΚ, σε μια έκταση 60 στρεμμάτων που είχε χαρακτηριστεί με Βασιλικό Διάταγμα ως "εξαιρέτου κάλλους". Στις 13/10/1968 έγιναν τα περίλαμπρα εγκαίνια. Το δεύτερο κτήριο κατασκευάστηκε με χρήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ελληνικού κράτους, τα δε εγκαίνιά του έγιναν στις 12/11/1995 από τον πατριάρχη Βαρθολομαίο.

Οι εγκαταστάσεις της Ορθόδοξης Ακαδημίας Κρήτης στο Κολυμπάρι Χανίων.

Σύμφωνα με την ίδια την ΟΑΚ, "βασική της αποστολή είναι η διαλογική μαρτυρία και η λειτουργική διακονία της Ορθοδοξίας στο σύγχρονο κόσμο ως εκ τούτου, είναι αφιερωμένη στην καλλιέργεια του πνεύματος του διαλόγου ανάμεσα στην Ορθοδοξία και στις άλλες ομολογίες και θρησκείες και γενικότερα ανάμεσα στην πίστη, την επιστήμη και τον πολιτισμό. Εμπνευσμένη από την πλατωνική παράδοση του συμφιλοσοφείν, η ΟΑΚ φιλοδοξεί να αποτελεί ένα χώρο διαλόγου και πνευματικής ανταλλαγής στη διακονία του Θεού και των ανθρώπων". Με άλλα λόγια, το ήδη αναγνωρισμένο ως ΜΚΟ κοινωφελές ίδρυμα που λέγεται ΟΑΚ έχει πνευματικούς σκοπούς.

Όμως, ο Γαλανάκης δεν είχε μόνο πνευματικές ανησυχίες. Παρ' ότι το 1971 εκλέχτηκε μητροπολίτης Γερμανίας και επέστρεψε στην μητρόπολη Κισσάμου και Σελίνου το 1981, το 1978 συνέλαβε την ιδέα ίδρυσης μιας εταιρείας λαϊκής βάσης. Σύντομα η πολυμετοχική αυτή εταιρία πήρε σάρκα και οστά και το 1980 η Εταιρία Ανάπτυξης Αποκορώνου ΑΕ (ΕτΑνΑπ) βγήκε στην αγορά, εμφιαλώνοντας και διαθέτοντας το γνωστό νερό "Σαμαριά". Από το 2000, η ΕτΑνΑπ έχει γίνει θυγατρική μιας άλλης εταιρίας λαϊκής βάσης, της ΑΝΕΚ.

Το 2013, στα 102 του χρόνια πια, ο Γαλανάκης άφησε τον μάταιο τούτο κόσμο. Πριν περάσουν δυο χρόνια από τον θάνατό του, η ΟΑΚ αποφάσισε να δραστηριοποιηθεί και σε έναν τομέα εκτός του πνεύματος: στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Έτσι έβαλε μπρος σχέδιο ίδρυσης μιας ακόμη εταιρίας λαϊκής βάσης, με σκοπό "την αξιοποίηση και εκμετάλευση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας", στην οποία θα συμμετείχαν η ΟΑΚ, η ΕτΑνΑπ και η Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων. Η εκδήλωση για την υπογραφή του πρωτόκολλου συνεργασίας των τριών εταιριών πραγματοποιείται στις 18/4/2015 στο Κολυμπάρι των Χανίων, με την παρουσία τού υπουργού οικονομίας και υποδομών Γιώργου Σταθάκη. Επί κεφαλής της επιτροπής που αναλαμβάνει να φέρει σε πέρας το εγχείρημα, μπαίνουν ο αρχιεπίσκοπος Κρήτης Ειρηναίος Αθανασιάδης και ο επίσκοπος Κισσάμου και Σελίνου Αμφιλόχιος Ανδρονικάκης. Οι πρώτες δαπάνες τής εκκολαπτόμενης "Ενεργειακής Συνεταιριστικής Εταιρίας Κρήτης (ΕΣΕΚ)" προβλέπεται να καλυφθούν ως επί το πλείστον από την ΟΑΚ και το Ινστιτούτο Θεολογίας και Οικολογίας.

Παρένθεση. Σύμφωνα με τον ιστοσελίδα του, το Ινστιτούτο Θεολογίας και Οικολογίας ιδρύθηκε από την ΟΑΚ το 1991 "ως ανταπόκριση στην πρόσκληση του Οικουμενικού Πατριαρχείου προς αντιμετώπιση των οικολογικών προβλημάτων και της προστασίας της Θείας Δημιουργίας" και "αναπτύσσει τη δραστηριότητά του καλλιεργώντας το διάλογο ανάμεσα στην Οικολογία και τη Θεολογία ως έννοιες αλληλένδετες με κοινή αφετηρία και κοινή επιδίωξη την αειφορία με άξονα τον σεβασμό στις μελλοντικές γενεές". Τώρα, το πώς προστατεύεται η "Θεία Δημιουργία" με τα υβριδικά ή με την κατάληψη των βουνών από "σβούρους" είναι άλλου παπά ευαγγέλιο. Κλείνει η παρένθεση.


Φυσικά, το σχέδιο της ΟΑΚ δεν πέρασε απαρατήρητο από τους κατοίκους και το μαχητικό "Παγκρήτιο Δίκτυο Αγώνα κατά των βιομηχανικών ΑΠΕ", οι οποίοι ξεσηκώθηκαν. Για να ηρεμήσει τα πνεύματα. ο γενικός διευθυντής της ΟΑΚ δήλωσε ότι "στους βασικούς σκοπούς της νέας εταιρείας δεν θα περιλαμβάνεται η διεκδίκηση νέων αδειών για εγκατάσταση αιολικών πάρκων ή άλλων μονάδων παραγωγής ενέργειας". Δυστυχώς για τον Ζορμπά, γρήγορα διέρρευσε ότι η νέα εταιρία σκόπευε να αγοράσει από την EdF τόσο τις τρεις ανεμογεννήτριες του Αποπηγαδιού όσο και τις άδειες για την κατασκευή δύο υβριδικών εργοστασίων.

Έτσι, όταν οι εκπρόσωποι της νέας εταιρείας προγραμμάτισαν στις 3/2/2016 εκδήλωση στην Κάνδανο, προκειμένου να προπαγανδίσουν την εταιρία τους και να προσελκύσουν μετόχους από την τοπική κοινωνία, βρέθηκαν μπροστά σε μια ογκώδη συγκέντρωση διαμαρτυρομένων πολιτών, η οποία δεν τους άφησε ούτε στο κτήριο όπου θα γινόταν η εκδήλωση να μπουν, με αποτέλεσμα να φύγουν άπρακτοι. Οι αγανακτισμένοι κάτοικοι είναι κατηγορηματικοί:

• Αν νομίζουν οι εμπνευστές της λαϊκής εξαπάτησης ΑΠΕ, που ενεργούν ως τσιράκια των εταιρειών, ότι με αυτό τον τρόπο θα παραπλανήσουν, εξαπατήσουν και θα κάμψουν τον παγκρήτιο πλέον ξεσηκωμό ενάντια στην πράσινη απάτη και το ξεπούλημα γης και νερών, γελιούνται.Βαφτίζουν τις βΑΠΕ "φιλικές και οικολογικές" επειδή θα είναι "λαϊκής βάσης" και μέσω της Ορθόδοξης Ακαδημίας Κρήτης καλούν τους πιστούς να συμμετάσχουν σε μια επένδυση που μπορεί να αποδειχθεί φούσκα.
• Υπόσχονται φτηνό ρεύμα από μια πανάκριβη "επένδυση" που κανέναν δεν θα συνέφερε χωρίς τις υπέρογκες κρατικές επιδοτήσεις (με χρήματα των φορολογουμένων πολιτών), χωρίς τον νόμο που υποχρεώνει την ΔΕΗ να αγοράζει πανάκριβα το τυχαίο και διαλείπον ρεύμα που εγχέουν οι ΑΠΕ στο δίκτυο δημιουργώντας προβλήματα στα εργοστάσια, χωρίς το χαράτσι υπέρ ΑΠΕ στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος (ΕΤΜΕΑΡ).
• Υπόσχονται οφέλη για την κοινωνία ενώ οι μόνοι κερδισμένοι θα είναι οι εταιρείες που παράγουν τις ΑΠΕ και εκείνοι που στα χέρια τους περνάνε σαν ώριμο φρούτο οι "εταιρείες λαϊκής βάσης". Όπως έγινε με την ΑΝΕΚ, τις Μινωϊκές και άλλες εταιρείες στις οποίες τόσοι άνθρωποι επένδυσαν το υστέρημα και ελπίδες τους.
• Στο όνομα του Θεού, των τοπικών κοινωνιών και του οικολόγου Οικουμενικού Πατριάρχη, θα πουλάνε ρεύμα από ΑΠΕ που θα έχουμε πληρώσει με τους φόρους μας και θα επιδοτούμε αδρά με τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος. Και ας μην ξεχνάμε: όσο πιο πολλές ΑΠΕ εγκαθίστανται τόσο πιο πολύ ακριβαίνει το ρεύμα.

Ο Ζορμπάς επιμένει ότι η εταιρία, ως λαϊκής βάσης, δεν θα εξυπηρετεί τα μεγάλα συμφέροντα ή τις πολυεθνικές αλλά θα νοιάζεται για τους πολίτες και το περιβάλλον κι όχι για τα κέρδη. Όμως, ο Κωστής Πετράκης, μέλος του "Παγκρήτιου Δικτύου" είναι αποκαλυπτικός:

Πρόκειται για το ίδιο έργο που είδαμε παλαιότερα και με αντίστοιχη πρωτοβουλία της Περιφέρειας Κρήτης. Ολες αυτές οι ιδέες φέρνουν από το παράθυρο και πάλι τα σχέδια για επέλαση στις βουνοκορφές του νησιού. Σήμερα λένε πως δεν θέλουν καινούργιες άδειες, ωστόσο ήδη αυτές που έχουν εκδοθεί από τη ΡΑΕ σαρώνουν όλο το νησί, φτάνοντας μέχρι και τα 6.000 μεγαβάτ. Κάθε εταιρεία έχει σκοπό το κέρδος και οι ορέξεις δεν σταματάνε ποτέ.

Χάρτης της Κρήτης με τις εγκαταστάσεις αιολικών πάρκων και υβριδικών σταθμών.
Με κίτρινο χρώμα οι θέσεις των έργων που βρίσκονται στο στάδιο της αξιολόγησης.  [πηγή: ΡΑΕ]

Ο αριθμός που δίνει ο Πετράκης είναι σωστός και γι' αυτό τρομακτικός, αποδεικνύοντας ότι η Κρήτη έχει καταντήσει βορά των κερδοσκόπων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΔΜΗΕ, η ζήτηση αιχμής σε ολόκληρο το νησί δεν έχει ξεπεράσει καμμιά χρονιά τα 650MW, ενώ οι προβλέψεις λένε πως μέχρι το 2026 δεν πρόκειται να υπερβεί τα 760MW. Αυτό σημαίνει ότι ο σχεδιασμός είτε είναι άναρχος και ευνοεί σε "αρπαχτές" είτε γίνεται με το σκεπτικό ότι το περίσσευμα θα μεταφέρεται εκτός Κρήτης μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου.


Κάπου εδώ, με την παρουσίαση της ευλογημένης από τον Ύψιστο προσπάθειας δυο εκκλησιαστικών φορέων και μιας τράπεζας να σώσουν το περιβάλλον, λογάριαζα να κλείσω τούτη την σειρά. Επειδή, όμως, κατά το σαββατοκύριακο πήρα μερικές  πολύ ενδιαφέρουσες επιστολές στο ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο, θα κλείσω αύριο, πρώτα ο θεός.