Πρωτομαγιά - Η καθιέρωση και ο πρώτος εορτασμός

Είναι γνωστό πως η Πρωτομαγιά καθιερώθηκε ως ημέρα τής εργατιάς προς τιμή των εργατών που δολοφονήθηκαν από αστυνομικές δυνάμεις κατά την μεγάλη διαδήλωση του Σικάγου το 1886 (εκτενής ιστορική παρουσίαση στο κείμενο της 30/4/2013 με τίτλο "Σικάγο, 1886: εκεί που γεννήθηκε η Πρωτομαγιά"). Εκείνο που δεν είναι και τόσο γνωστό, είναι το πώς και το πότε έγινε αυτή η καθιέρωση. Πάνω σ' αυτό, ας πούμε δυο λόγια σήμερα, παραμονή Πρωτομαγιάς, μιας και αύριο το ιστολόγιο θα απεργεί (όπως πάντα).

Ιούλιος 1889. Έχουν περάσει τρία χρόνια από τα αιματηρά γεγονότα του Σικάγου. Στο Παρίσι έχει μόλις ολοκληρωθεί μεγάλη διεθνής εμπορική έκθεση, η οποία έγινε πόλος έλξης για χιλιάδες εκπροσώπους τού εμπορικού αλλά και του πολιτικού κόσμου απ' όλα τα μέρη τού πλανήτη. Θέλοντας να εκμεταλλευτούν το γεγονός ότι η γαλλική πρωτεύουσα βρίσκεται στο κέντρο τού παγκόσμιου ενδιαφέροντος, καταφθάνουν στο Παρίσι εκπρόσωποι εκατοντάδων συνδικαλιστικών οργανώσεων και σοσιαλιστικών κομμάτων με σκοπό την οργάνωση του παγκόσμιου εργατικού κινήματος. Στην ουσία, όλοι αυτοί συγκεντρώθηκαν με έναν στόχο: την ίδρυση της Δευτέρας Διεθνούς Ένωσης Εργατών ή, απλούστερα, της Β' Διεθνούς.

Η Α' Διεθνής, η οποία είχε ιδρυθεί το 1864 (με πρωτοστατούντα τον ίδιο τον Καρλ Μαρξ), είχε επιτελέσει σπουδαίο έργο. Αποκορύφωμα αυτού του έργου ήταν η καθοδήγηση της εξέγερσης του Παρισιού το 1871, η οποία κατέληξε στην περίφημη Παρισινή Κομμούνα, δηλαδή στην σύσταση της πρώτης κυβέρνησης εργατών στην ιστορία. Ουσιαστικά, η Παρισινή Κομμούνα δεν ήταν άλλο παρά η πρώτη ιστορικά προσπάθεια για εγκαθίδρυση της δικτατορίας του προλεταριάτου, την οποία ανέλυσε ο Μαρξ στο έργο του "Ο εμφύλιος πόλεμος στην Γαλλία". Δυστυχώς, μετά το συνέδριο της Χάγης έναν χρόνο αργότερα, το 1872, η Α' Διεθνής διασπάστηκε και άρχισε να ξεφτίζει, μέχρι που διαλύθηκε το 1876. Αυτό το σημαντικό κενό που άφησε πίσω της, κλήθηκαν να καλύψουν οι σύνεδροι του 1889, με την ίδρυση της Β' Διεθνούς.

Παρίσι, 1890: Ο πρώτος εορτασμός Πρωτομαγιάς ως "ημέρας της εργατιάς"

Κατά την διάρκεια εκείνου του ιδρυτικού συνεδρίου τής Β' Διεθνούς, ο γάλλος μαρξιστής Ραιημόν Λαβίν πρότεινε να διοργανώνονται ανήμερα πρωτομαγιάς κάθε χρόνο, σε ανάμνηση των γεγονότων τού Σικάγου, εργατικές διαδηλώσεις σε όλο τον κόσμο. Όταν ο Λαβίν διατύπωνε την πρόταση του, το ημερολόγιο έγραφε 20 Ιουλίου 1889. Το συνέδριο έκανε αμέσως δεκτή την πρόταση και αποφάσισε η πρώτη παγκόσμια εργατική διαδήλωση να γίνει την πρωτομαγιά τού 1890. Και η λαϊκή συμμετοχή σ' εκείνη την πρωτομαγιάτικη διαδήλωση του 1890 ήταν τόσο μεγάλη, ώστε η ημέρα καθιερώθηκε πια στις εργατικές συνειδήσεις ως ημέρα γιορτής και αγώνα τής εργατιάς σε όλον τον κόσμο.

Σε όλον τον κόσμο, είπα; Χμμμ...  Καλύτερα να πω "σε όλον τον κόσμο, πλην ΗΠΑ και Καναδά". Με δεδομένα ότι αφ' ενός μεν οι εργάτες των ΗΠΑ ξεσηκώθηκαν αντιγράφοντας τον προηγούμενο ξεσηκωμό των καναδών εργατών αφ' ετέρου δε ο εορτασμός τής Πρωτομαγιάς συνιστούσε ευθεία αναφορά στο έγκλημα του Σικάγου, ούτε στις ΗΠΑ ούτε στον Καναδά μπορούσε η αστική τάξη να επιτρέψει την καθιέρωση της Πρωτομαγιάς ως ημέρας των εργατών. Έτσι, από το 1894 κιόλας, το καναδικό κοινοβούλιο και το πολιτειακό Κονγκρέσσο ψήφισαν νόμο ο οποίος καθιέρωνε ως "ημέρα της εργασίας" (προσοχή: της εργασίας, όχι των εργαζομένων) την πρώτη Δευτέρα κάθε Σεπτέμβρη. Εννοείται ότι αυτός ο νόμος ισχύει ακόμη.


Μιας και μιλάμε για την παγκόσμια καθιέρωση της Πρωτομαγιάς ως ημέρας της εργατιάς, ας πούμε και δυο λόγια για τον τόπο μας. Στην Ελλάδα, η πρώτη πρωτομαγιάτικη εργατική κινητοποίηση διοργανώθηκε από τον Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Σταύρου Καλλέργη το 1894, με την συμμετοχή 2.000 ανθρώπων στο Καλλιμάρμαρο. Οι συγκεντρωμένοι ενέκριναν ψήφισμα, το οποίο επέδωσε ο Καλλέργης στον πρόεδρο της Βουλής αλλά εκείνος αρνήθηκε να το διαβάσει, προκαλώντας την οργή τού Καλλέργη. Αποτέλεσμα: ο Καλλέργης συνελήφθη, ξυλοκοπήθηκε και φυλακίστηκε ως ταραχοποιός.

Θα έπρεπε να περάσουν 17 ολόκληρα χρόνια και να φτάσει το 1911 για να αποφασίσουν ξανά οι έλληνες εργάτες να γιορτάσουν την πρωτομαγιά τους. Στην Αθήνα, οι εκδηλώσεις οργανώνονται στο Μετς από τον σοσιαλιστή Νίκο Γιαννιό και τους συντρόφους του, οι οποίοι συλλαμβάνονται επειδή... δεν είχαν άδεια (αργότερα αφέθηκαν ελεύθεροι).

Η είδηση της απέλασης του Μπεναρόγια
(Εφημερίδα Εμπρός, 8/6/1914)

Στην πολυπολιτισμική Θεσσαλονίκη, η οποία δεν ανήκει ακόμη στο ελληνικό κράτος, την οργάνωση των πρωτομαγιάτικων κινητοποιήσεων αναλαμβάνει η σοσιαλιστική οργάνωση Φεντερασιόν, του μαχητικού σοσιαλιστή Αβραάμ Μπεναρόγια (γνωστού ως "ο κόκκινος Αβραάμ"). Ο Μπεναρόγια είχε κάνει μια πρώτη προσπάθεια εορτασμού της Πρωτομαγιάς και το 1909 (κάτι που δεν είχε ξαναγίνει σε έδαφος της οθωμανικής αυτοκρατορίας) αλλά δεν κατάφερε να μαζέψει παρά μερικούς φίλους του και καμπόσους εβραίους (ο ίδιος είχε ισπανοεβραϊκή καταγωγή). Όμως, το 1911 η συμμετοχή του κόσμου (ανεξαρτήτως φυλής ή θρησκεύματος) στις εκδηλώσεις είναι τόσο μεγάλη ώστε οι νεότουρκοι επεμβαίνουν, διαλύουν τις συγκεντρώσεις με την βία και συλλαμβάνουν τον Μπεναρόγια, τον οποίο εν τέλει εξορίζουν οι έλληνες τρία χρόνια αργότερα.

Μιας κι ακολουθούν οι βαλκανικοί πόλεμοι και ο Πρώτος Παγκόσμιος, μοιραία η επόμενη εργατική πρωτομαγιά γιορτάζεται το 1919. Τις εκδηλώσεις διοργανώνει σε 12 πόλεις όλης της χώρας (πλην Αθήνας και Πειραιά, όπου δεν χορηγήθηκε η απαραίτητη κρατική άδεια) η ΓΣΕΕ, η οποία είχε ιδρυθεί έναν χρόνο πρωτύτερα.

Παρά τις αντιδράσεις των αστικών κυβερνήσεων και τον υπερβάλλοντα ζήλο των δυνάμεων ασφαλείας, ως τότε οι πρωτομαγιάτικες εκδηλώσεις γίνονταν αναίμακτα στην χώρα μας. Θα έπρεπε να φτάσει η πρωτομαγιά τού 1926 (ειρωνική λεπτομέρεια: στην εξουσία βρίσκεται η κυβέρνηση του δημοκράτη Αλέξανδρου Παπαναστασίου) για να πέσει ο πρώτος νεκρός. Αλλά οι νεκροί τής Πρωτομαγιάς είναι μια άλλη, μεγάλη ιστορία...

Δυο δεξαμενές γεμάτες παπαριές

Λένε πως ο απλούστερος τρόπος να σκοτώσεις μια γάτα είναι να της δώσεις να παίξει με μια λίμα. Η γάτα θ' αρχίσει να γλύφει την λίμα, θα ματώσει η γλώσσα της και, μιας και το αίμα έχει γλυκειά γεύση, θα συνεχίσει το γλείψιμο μέχρι να ξεματώσει. Δεν είμαι σίγουρος πως κάτι τέτοιο είναι σωστό αλλά φοβάμαι πως το τηλεοπτικό τσαντήρι τού Λάκη λειτουργεί ως λίμα για όλα τα ανυποψίαστα γατάκια.

Είχα κάμποσο καιρό να παρακολουθήσω Λάκη. Χτες, το αποτόλμησα, αδιαφορώντας για τις πιθανές επιπτώσεις. Βεβαίως, είχα πολύ σοβαρή δικαιολογία: σκέφτομαι να αλλάξω τηλεόραση, οπότε το πολύ-πολύ να αναγκαζόμουν να επισπεύσω την υλοποίηση της σκέψης μου. Δυστυχώς, έπαθα κάτι που -κακώς, κάκιστα- δεν είχα υπολογίσει: αντί για την τηλεόραση, έσπασα τα νεύρα μου. Βλέπετε, την κρίσιμη στιγμή βρέθηκα να κρατάω στο χέρι όχι το τασάκι αλλά ένα μπαρμπούνι. Τί να λέει να πετάξω το μπαρμπούνι στην τηλεόραση;

Η κρίσιμη στιγμή, λοιπόν, ήρθε μόλις ο Λάκης έβγαλε στην οθόνη δυο δεξαμενές. Για την ακρίβεια, έβγαλε μια "Αριστερή δεξαμενή" (την οποία -υποτίθεται πως- θέλουν να στραγγίσουν οι κακοί και ανίκανοι ευρωπαίοι συνεταίροι μας) και μια "Δεξια-μενή" (η οποία -υποτίθεται πως- εξυπηρετεί τα συμφέροντα των κακών και ανίκανων ευρωπαίων συνεταίρων μας).

Κατά τον Λάκη, λοιπόν, η "Αριστερή δεξαμενή" περιλαμβάνει όσα εποφθαλμιούν οι κακοί ξένοι:
- Αναγκαία ρευστότητα. Αυτά είναι! Δυόμισυ χρόνια πάλευε ο Σαμαράς για ρευστότητα, ο Αλέξης την έφερε σε τρεις μήνες κι αμέσως την έβαλαν στο μάτι οι κακοί! Μόνο που ο Λάκης ξέχασε να πει έστω μία λέξη για το ότι αυτή η "αναγκαία ρευστότητα" επιτυγχάνεται (όσο επιτυγχάνεται, δηλαδή) με τα αποθεματικά των νοσοκομείων, των δήμων, των πανεπιστημίων κλπ και με την άσκηση του "πατριωτικού καθήκοντος" κάθε φουκαρά εκατοδοσά.
- Πληρωμές μισθών και συντάξεων. Κατά τον Λάκη, οι ξένοι έχουν βάλει στο μάτι τους μισθούς και τις συντάξεις μας. Υποτίθεται, όμως, ότι αυτό ισχύει από την εποχή τού Γιωργάκη, αφού αποτελεί βασικό βέλος στην φαρέτρα τής τρομοκράτησης των λαϊκών στρωμάτων (θυμηθείτε πόσες φορές ακούσαμε το "αν δεν πάρουμε την δόση..."). Ο Λάκης, δηλαδή, συνεχίζει τον ίδιο τρομοκρατικό χαβά. 
- Αποθεματικά ταμείων. Όχι, όχι! Μη νομίσετε ότι ο Λάκης συμπλήρωσε την έλλειψη που αναφέραμε πιο πάνω. Απλώς, ενεργών ως δυνάμει κυβερνητικός εκπρόσωπος, φρόντισε να μας θυμίσει ότι τα αποθεματικά των ταμείων δεν κινδυνεύουν από μια αριστερή κυβέρνηση. Κι αν αυτή η κυβέρνηση βάζει τώρα λίγο χέρι σ' αυτά, φανταστείτε τι θα γίνει αν έρθει μια άλλη κυβέρνηση, μη αριστερή.
- Λειτουργία νοσοκομείων. Επειδή τα νοσοκομεία λειτουργούσαν και πριν έρθει η αριστερά στην εξουσία, ο Λάκης θα έπρεπε να μας εξηγήσει τι άλλαξε τώρα και "χαλάστηκαν" οι ξένοι. Καινούργια νοσοκομεία δεν φτιάξαμε, καινούργιο προσωπικό δεν προσλάβαμε... Μόνο το εισιτήριο των 5 ευρώ καταργήσαμε αλλά αυτό είχε ήδη καταργηθεί στην πράξη, αφού σπάνια εισπραττόταν. Το μόνο που άλλαξε είναι ότι σηκώσαμε ως και τις πενταροδεκάρες που είχαν τα νοσοκομεία ως αποθεματικό. Γιατί να είναι δυσαρεστημένοι οι φίλοι μας οι ευρωπαίοι;
- Χρηματοδότηση τραπεζών. Άντε, ρε Λάκη! Σοβαρά; Δηλαδή, ο ΣυΡιζΑ νοιάζεται για τις τράπεζες ενώ οι ξένοι θέλουν να δημιουργήσουν πρόβλημα; Ρε, τι μαθαίνουμε... Προφανώς, ο "Γίγαντας της Σάτιρας" ήθελε να διαβεβαιώσει όσους εξακολουθούν να φοβούνται κούρεμα των καταθέσεών τους ότι με τον ΣυΡιζΑ στην εξουσία δεν κινδυνεύουν. Έτσι όπως το είπε, βέβαια, βγήκε μαλακία αλλά ας μην ανησυχεί. Έχουμε καταλάβει πως ΚΑΙ για τον ΣυΡιζα οι τράπεζες είναι uber alles.
- Ηρεμία στο εσωτερικό. Αυτό έπρεπε να το αναλύσει λίγο παραπάνω ο Λάκης. Τί ακριβώς εννοούσε με την λέξη "ηρεμία"; Εμφύλιο δεν έχουμε αλλά ούτε και πριν είχαμε. Το μόνο που έχουμε τώρα είναι ότι έπαψαν οι συριζαίοι να βγαίνουν στους δρόμους και τις πλατείες. Οι νεοδημοκράτες δεν έβγαιναν ποτέ και δεν ξέρουν πώς γίνεται αυτό... οι πασόκοι έχουν από πολύ καιρό γίνει είδος προς εξαφάνιση... οι χρυσαυγήτες έχουν ψιλολουφάξει προσωρινά, μέχρι να δουν τι θα γίνει με την δίκη... Ηρεμία έχουν και τα νεκροταφεία, Λάκη! Τέτοια ηρεμία θέλει και το κεφάλαιο, οπότε απ' αυτό δεν κινδυνεύουμε. Σίγουρο!
- Τους εμπιστεύονται οι έλληνες. Βάσει ποιών στοιχείων το είπε αυτό ο Λάκης, δεν ξέρω. Το μόνο πραγματικό στοιχείο είναι ότι στις 25 Γενάρη τους εμπιστεύθηκε το 36,34% των ψηφοφόρων. Καλό ποσοστό, δεν λέω. Μόνο που, αν το διαβάσουμε ανάποδα, αυτό το καλό ποσοστό λέει ότι το 63,66% των ψηφοφόρων ΔΕΝ τους εμπιστεύθηκε. Κι ας αφήσουμε στην μπάντα το ότι, αν συνυπολογίσουμε το 36,38% της αποχής, δεν τους εμπιστεύθηκε το 77,25% του εκλογικού σώματος. Χμμμ... Λάκη, μήπως να συνυπολογίσουμε και το κόμμα του Καμμένου για να βελτιωθούν τα ποσοστά;

Στην "Δεξια-μενή" του, ο Λάκης έβαλε ό,τι θα μπορούσε να κατεβάσει η κούτρα κάθε πικραμένου:
- Ασφυξία. Ναι, ρε Λάκη, γιατί τώρα ανασαίνουμε. Ούτε φόρους και χαράτσια πληρώνουμε, ούτε οι τράπεζες απειλούν τα σπίτια μας, ούτε ανεργία έχουμε, ούτε το ρεύμα μάς κόβουνε... Θα πάθουμε καμμιά υπεροξυγόνωση, ρε συ!
- Πολυμέτωπη επίθεση ΜΜΕ. Ρε, τί κακό είναι τούτο; Όλοι (κι όταν λέω "όλοι", εννοώ κυριολεκτικά όλοι) όσοι κυβέρνησαν τούτον τον ρημαδότοπο εδώ και 40 χρόνια, έχουν καταγγείλει απερίφραστα ότι είχαν απέναντί τους τα ΜΜΕ, τα οποία τους είχαν κηρύξει πόλεμο και δεν τους άφηναν να υλοποιήσουν το εθνοσωτήριο έργο τους! Σιγά μη αποτελούσε εξαίρεση ο Τσίπρας!
- Σύμπραξη επιχειρηματιών. Να και τα οργανωμένα συμφέροντα! Αυτά που κυνηγάγανε τον Ανδρέα, τον Μητσοτάκη, τον Σημίτη, τον Καραμανλή τζούνιορ... Ως και ο Σαμαράς είχε γίνει στόχος τους. Και τώρα κυνηγάνε και την αριστερή μας κυβέρνηση, παρ' ότι ο Βαρουφάκης διακηρύσσει ότι, μέχρι να βγει η χώρα από την κρίση, κράτος και εργαζόμενοι βρίσκονται στο πλευρό των επιχειρηματιών!
- Ανταρσία στην βουλή. Σόρρυ, Λάκη, αλλά αυτό δεν ακούγεται και πολύ σόι. Τί παναπεί "ανταρσία στην βουλή"; Να τολμήσει, ας πούμε, να διαφοροποιηθεί κανένας βουλευτής από την επίσημη γραμμή τού κόμματός του; Γιατί, κανονικά, αυτό το λέμε "ελεύθερη βούληση", όχι "ανταρσία". Βουλευτής λέμε, όχι στρατιωτάκι.
- Προβοκάτσιες από αριστερά. Δηλαδή; Από αριστερά τής αριστεράς, καθ' όσον αριστερά είμαστε εμείς. Εκτός αν εννοούμε ότι δεν είμαστε και τόσο πολύ αριστερά, οπότε υπάρχει χώρος για αριστερώτερα. Ναι, αλλά αν υπάρχει χώρος αριστερώτερα, εμείς μάλλον έχουμε μετακινηθεί από την αριστερά... Μας μπερδεύεις, ρε Λάκη!
- Διαρκής αναταραχή με δηλώσεις αξιωματούχων. Εδώ έχει κάποιο δίκιο ο Λάκης. Μόνο που είμαστε μαθημένοι από δηλώσεις "ανώνυμων αξιωματούχων" και δεν τσιμπάμε. Όπως ήμασταν μαθημένοι και από το "έγκυροι κυβερνητικοί κύκλοι" της χούντας μέχρι τα "οι κακές γλώσσες λενε" και "μου είπε κάποιος βουλευτής" του Χατζηνικολάου. Μόνο που εμείς έχουμε μια άλλη λέξη για όλους αυτούς που ειδικεύονται στην τρομοκράτηση του λαού: παπαγαλάκια.
- Grexit, Graccident κλπ. Επαναλαμβάνεσαι, Λάκη. Είπαμε:παπαγαλάκια.
- Τους εμπιστεύονται οι ξένοι. Λάκη, μη τρομάξεις αλλά πρόσεξε τι θα σου πω: κανείς δεν κυβερνά μια χώρα που ανήκει στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ αν δεν τον εμπιστεύονται οι ξένοι. Τον Γιωργάκη, ας πούμε, όταν φοβήθηκαν μη κάνει καμμιά μαλακία, τον έφαγαν σε μια νύχτα και βάλανε τον Παπαδήμο στην θέση του. Παρεμπιπτόντως, δεν θυμάμαι να είπες τότε ότι ο -εκλεγμένος, μη ξεχνιόμαστε- Γιωργάκης έπεσε γιατί δεν τον εμπιστεύονταν οι ξένοι. Ή, μήπως, το είπες και το έχασα;
- Βολικό ΚΚΕ. Χμμμ.... Βολικό για τους ξένους το ΚΚΕ, που χτυπιέται να βγούμε από το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση; Αυτό το τελευταίο είναι το μόνο που καταδέχτηκε να εξηγήσει (κατά το δοκούν, φυσικά) ο Λάκης.

Πρώτα-πρώτα, επανέλαβε το γνωστό ψέμα, ότι το ΚΚΕ είναι υπέρ της επιστροφής στην δραχμή. Ο περισπούδαστος διαμορφωτής τής κοινής γνώμης δεν έχει ακούσει ποτέ ότι το ΚΚΕ υποστηρίζει πως δεν έχει σημασία το νόμισμα εφ' όσον οι πλουτοπαραγωγικές πηγές τής χώρας εξακολουθήσουν να μένουν στα χέρια ολίγων και δεν περάσουν στα χέρια του λαού. Ακριβώς αυτό που λέει και ο Μαρξ, δηλαδή. Προφανώς, αυτό το απλούστατο πραγματάκι είναι ακατανόητο από τον πανέξυπνο Λάκη, ο οποίος μάλλον δεν έχει ιδέα "για Μαρξ και για κραχ".

Έπειτα, επανέλαβε για πολλοστή φορά το αγαπημένο του ψέμα ότι το ΚΚΕ "βρισκόταν σε κωματώδη κατάσταση την περίοδο των μνημονίων" (επί λέξει) και άρχισε τα συλλαλητήρια και τις διαμαρτυρίες μόλις έγινε κυβέρνηση ο ΣυΡιζΑ. Κι ας δεχτούμε ότι ούτε εμείς ξέρουμε σε ποια συλλαλητήρια και σε ποιες πορείες πηγαίναμε "την περίοδο των μνημονίων" ούτε ο Λάκης έχει ακούσει ποτέ ότι τόσα χρόνια το ΠΑΜΕ διοργάνωνε διαμαρτυρίες, πορείες, συλλαλητήρια κλπ τα οποία προβοκάρονταν από τις πουλημένες ηγεσίες τής ΓΣΕΕ ή της ΑΔΕΔΥ (με την σύμφωνη γνώμη των προσκείμενων στον ΣυΡιζΑ μελών). Αλλά, διάολε, μια αναζήτηση στο google είναι αρκετή για να πιστοποιήσει το μέγεθος αυτού του ψέματος!

Τέλος, ο Λάκης διέρρηξε τα ιμάτιά του επειδή το ΚΚΕ δεν έχει συμφωνήσει ούτε σε ένα θέμα με την αριστερή κυβέρνηση. Μάλιστα δε, πρόβαλε και το επιχείρημα πως "όταν έχεις κάνει οικουμενική με τον Μητσοτάκη, πρέπει να κάνεις μια υποτυπώδη συμφωνία και με την αριστερά, έστω μία, έτσι, για τα μάτια". Με άλλα λόγια, ο Λάκης δεν θα είχε πρόβλημα με ένα "βολικό ΚΚΕ", αρκεί αυτός που θα βολευόταν απ' αυτό να ήταν ο ΣυΡιζΑ. Προφανώς, ο πολυπράγμων σατιριτζής δεν μπορεί να καταλάβει ότι, από την στιγμή που ο ΣυΡιζΑ είναι κυβέρνηση και το ΚΚΕ αντιπολίτευση, οποιαδήποτε τέτοια συμφωνία θα έπρεπε να θεωρείται ύποπτη. Νομίζω;

"Πολυμέτωπη επίθεση ΜΜΕ"... "Σύμπραξη επιχειρηματιών"...
Αύγουστος 2014: Λάκης Λαζόπουλος και Δημήτρης Κοντομηνάς γευματίζουν
σε εστιατόριο του Φισκάρδου, όπου πήγαν με το κότερο του δεύτερου (φυσικά!).

Δυο δεξαμενές γεμάτες παπαριές... Όμως, η επιθυμία να πετάξω τασάκι στην τηλεόραση μου ήρθε αμέσως μετά, όταν άκουσα το κοινό (τα γατάκια που ανέφερα στον πρόλογο) να χειροκροτεί όλες αυτές τις παπαριές και είδα τον Λάκη να κορδώνεται ικανοποιημένος. Δυστυχώς, αντί για τασάκι, βρέθηκα να κρατάω μπαρμπούνι. Έτσι, το μόνο που μπόρεσα να πετάξω ήταν κάτι μπινελίκια. Κι αυτά ίσα που πρόλαβα γιατί τσακίστηκε η γυναίκα μου να αλλάξει κανάλι, φοβούμενη για την πίεσή μου...

Καθώς κλείνω τούτο το κείμενο (σε κατάσταση άκρας ηρεμίας πλέον), νομίζω ότι μπορώ να συνοψίσω την άποψή μου για τον αρχιτσαντηριτζή με μια παλιομοδίτικη αλλά τόσο ταιριαστή ατάκα, την οποία είχα κάνει παλιότερα και τίτλο σε κάποιο κείμενό μου: Τσου, ρε Λάκη!

Η αδυσώπητη πραγματικότητα

Κάποτε οι εργαζόμενοι διαδήλωναν ζητώντας αυξήσεις των πενιχρών αποδοχών τους. Σήμερα ελπίζουν ότι οι μισθοί τους θα επιστρέψουν εκεί όπου βρίσκονταν πριν έξι χρόνια. Κάποτε οι μαθητές απείχαν από τα μαθήματά τους (ενίοτε δε προχωρούσαν και σε καταλήψεις) ζητώντας θέρμανση. Σήμερα απέχουν και προχωρούν σε καταλήψεις ζητώντας βιβλία και καθηγητές. Κάποτε ο κόσμος ζητούσε βελτίωση της περίθαλψης, διαμαρτυρόμενος για την έλλειψη νοσηλευτικού προσωπικού και για τα ράντζα στους διαδρόμους των νοσοκομείων. Σήμερα περιμένει απλώς το μοιραίο, αδυνατώντας να αγοράσει τα φάρμακά του.

Η πραγματικότητα, όσο αδυσώπητη κι αν είναι, αλλάζει διαρκώς κατά τρόπο πικρό.

Το καλοκαίρι του 2011 βουλιαξαν οι πλατείες όλης της χώρας από ανατρεπτικά και σχεδόν αναρχικά συνθήματα του τύπου "να καεί, να καεί το μπουρδέλο η βουλή", με την "αγανάχτηση" να ξεχειλίζει και τους "αγαναχτημένους" να φαντάζουν σαν φουσκωμένο ποτάμι που θα παράσερνε το σάπιο πολιτικό κατεστημένο. Δεν χρειάστηκε να περάσουν παρά λίγοι μήνες για φανεί πως τα μόνα σαπρόφυτα που μπόρεσε να θρέψει εκείνη η "αγανάχτηση" ήταν ο Σαμαράς και η Χρυσή Αυγή ενώ το φουσκωμένο ποτάμι εκφυλίστηκε σε τελματωμένο ρυάκι, το οποίο αργότερα καπηλεύτηκε ο Σταύρος με τις πλάτες των μεγαλοεργολάβων τής ενημέρωσης.

Η πραγματικότητα, όσο αδυσώπητη κι αν είναι, αλλάζει διαρκώς με τρόπο ακατανόητο.

Κάποτε ψηφίσαμε τον δεξιό Καραμανλή για να γλιτώσουμε από τα τανκς. Κατόπιν ψηφίσαμε τον σοσιαλιστή Ανδρέα για να τα αλλάξουμε όλα και να βάλουμε την δεξιά στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Αργότερα ψηφίσαμε τον Μητσοτάκη για να τιμωρήσουμε τον Ανδρέα αλλά και για να φτηνύνουν τα... αυτοκίνητα. Μετά ξαναψηφίσαμε Ανδρέα γιατί μπορεί να φτήνυναν τα αυτοκίνητα αλλά αβγάτισαν τα τεκμήρια και οι φόροι. Ύστερα ψηφίσαμε τον Σημίτη, ως καλό "λογιστή", για να μας εκσυγχρονίσει και να μας βάλει στο ευρώ. Όταν καταλάβαμε ότι ο εκσυγχρονισμός πήγαινε αντάμα με την αλαζονεία, ψηφίσαμε τον ανηψιό Καραμανλή για να μας κυβερνήσει "σεμνά και ταπεινά". Πέντε χρόνια αργότερα, δεν διστάσαμε να εμπιστευτούμε τον Γιωργάκη Παπανδρέου, τον τον οποίο μπορεί να θεωρούσαμε ως άτομο μειωμένης ευφυΐας αλλά τον πιστέψαμε με χίλια όταν μας διαβεβαίωσε πως όχι απλώς βρήκε κάπου λεφτά αλλά ήθελε να μας τα μοιράσει κιόλας.

Η πραγματικότητα, όσο αδυσώπητη κι αν είναι, αλλάζει διαρκώς με τρόπο βλακώδη.

Κάπου εκεί ήρθε η τρόικα και χάσαμε τον μπούσουλα. Ξαφνικά θυμηθήκαμε πόσο ωραία περνάγαμε με την δραχμούλα αλλά ούτε ν' ακούσουμε πως υπήρχε περίπτωση να ξαναγυρίσουμε σ' αυτήν. Γουρλώναμε τα μάτια από την έκπληξη κάθε φορά που μειωνόταν ο μισθός μας αλλά κουνούσαμε το κεφάλι με κατανόηση όταν ακούγαμε τους πολιτικούς μας να λένε έτσι έπρεπε να γίνει για να βγει ο τόπος από την κρίση. Σκεφτόμασταν να το ρίξουμε στο αντάρτικο αλλά στις ίδιες δημοσκοπήσεις όπου δηλώναμε την πρόθεσή μας να ψηφίσουμε αριστερά, δηλώναμε και ως καταλληλότερο για πρωθυπουργό τον Σαμαρά. Κι όταν, τελικά, αποφασίσαμε να κάνουμε το "αριστερό πείραμα", το αποτολμήσαμε είτε δίχως να σκεφτούμε ότι αυτοί που εμπιστευόμασταν μπορεί και να μην ήταν και τόσο πολύ αριστεροί είτε πιστεύοντας ότι έγιναν αριστεροί οι πρώην πασόκοι. Και, πάντως, το κάναμε δίχως να λογαριάσουμε πως η αριστερή ελπίδα που περιμέναμε θα ήταν τόσο ανάπηρη ώστε θα χρειαζόταν για δεκανίκια μερικούς "καμμένους" δεξιούς.

Η πραγματικότητα, όσο αδυσώπητη κι αν είναι, αλλάζει διαρκώς με τρόπο ειρωνικό.

Σήμερα, όλοι καταλαβαίνουμε (ή, τουλάχιστον, θα έπρεπε να καταλαβαίνουμε) πως δεν βρισκόμαστε "πρώτη φορά αριστερά" αλλά "όπως πάντα δεξιά". Νωρίς-νωρίς αποχαιρετήσαμε την προσδοκώμενη κατάργηση του ΕνΦΙΑ, ακούγοντας την -πρώην κομμουνίστρια!- αναπληρώτρια υπουργό οικονομικών να μας επισημαίνει πως η πληρωμή των φόρων συνιστά πατριωτικό καθήκον. Μόλις προχτές, ο υπουργός οικονομικών μάς ξεκαθάρισε πως η πάλη των τάξεων αναστέλλεται εν καιρώ κρίσεως και πως μέχρι να δει η χώρα άσπρη μέρα, οι εργαζόμενοι πρέπει να συμπαραταχθούν με τα αφεντικά τους. Παράλληλα, ακούμε τους ταγούς τής αριστεροσύνης να μας διαβεβαιώνουν σε κάθε ευκαιρία ότι η θέση μας είναι μέσα στο ΝΑΤΟ, μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μέσα στο ευρώ. Κι εμείς μένουμε ν' αναρωτιόμαστε σε τι διαφέρει το σήμερα από το χτες και τι στα κομμάτια αλλάξαμε ψηφίζοντας "πρώτη φορά αριστερά"...

Τελικά, η πραγματικότητα είναι τόσο αδυσώπητη ώστε, όσο κι αν αλλάξει, μένει πάντοτε ίδια, κατά τρόπο πικρό, ακατανόητο, βλακώδη και ειρωνικό.

Φασισμός δεν υπάρχει μόνο στην Χρυσή Αυγή

Μπορεί να υπάρχουν πολλοί που εκπλήσσονται από το γεγονός ότι η Χρυσή Αυγή δείχνει να αντέχει στον πόλεμο που δέχεται (χαρακτηριστικό δείγμα αντοχής της οι 388.387 ψήφοι που μάζεψε στις τελευταίες εκλογές) αλλά επιτρέψτε μου να πω ότι εγώ εκπλήσσομαι μόνο από την έκπληξή τους. Αν, μάλιστα, δεν φοβόμουν μήπως ακουστώ υπερβολικός, θα τολμούσα να συμπληρώσω ότι ίσως αυτή η έκπληξη τρέφει τους χρυσαυγήτες αλλά ας μη γίνω προκλητικός από τον πρόλογο κιόλας.

Φρονώ, λοιπόν, ότι οιαδήποτε τέτοια έκπληξη είναι παντελώς αδικαιολόγητη επειδή φασίστες, φασίζοντες και φασιστόφιλοι υπήρχαν ανέκαθεν ανάμεσά μας, άσχετα αν παριστάναμε πως δεν τους βλέπαμε. Ακόμη και το 1943 στα Καλάβρυτα ή το 1944 στο Δίστομο βρέθηκαν κάποιοι που υποστήριζαν ότι η ευθύνη για τις σφαγές βάραινε τους αντάρτες επειδή παρενοχλούσαν τους κατακτητές. Κι ακόμη και σήμερα υπάρχουν πολλοί που, παρ' ότι δηλώνουν δημοκράτες, επιμένουν να αναρωτιούνται "πού είσαι Παπαδόπουλε".

Τα Νέα, 10/10/1967: Ο "δημοκράτης" Χρήστος Λαμπράκης στην υπηρεσία του φασισμού

Δεν είναι ανάγκη να φορέσει κανείς αγκυλωτό σταυρό ή να χαιρετήσει ναζιστικά για να καταλάβουμε ότι είναι φασίστας. Όσοι καταλαβαίνουμε, έχουμε μάθει να αναγνωρίζουμε τους φασίστες όποια προβιά κι αν φορέσουν. Τους βλέπουμε στα "όργανα της τάξης", που χρησιμοποιούν τα γκλομπ τους ως προεκτάσεις των προβληματικών γεννητικών τους οργάνων, επειδή στο ανύπαρκτο μυαλό τους τα ρήματα "γαμώ" και "δέρνω" είναι ταυτόσημα. Τους βλέπουμε στους πορτιέρηδες των κλαμπ, οι οποίοι έχουν αναγάγει το φούσκωμα των μπράτσων τους σε ισόρροπο του ξεφούσκωτου εγκεφάλου τους. Τους βλέπουμε στα ψωνισμένα πλουσιόπαιδα των "καλών σχολείων", που είναι πεπεισμένα ότι οι παράδες των γονιών τους τα τοποθετούν δικαίως σε καλύτερη θέση έναντι των συνομιλήκων τους. Και, φυσικά, τους βλέπουμε σε όλους εκείνους που αισθάνονται "υπερήφανοι ως έλληνες", μιας και το μόνο που έμαθαν από ολόκληρη την αρχαιοελληνική γραμματεία είναι το "πας μη έλλην βάρβαρος" (ειδικά γι' αυτούς τους τελευταίους, έχω να προσθέσω μετά μεγάλης μου λύπης ότι, στην πραγματικότητα, αυτό το "πας μη έλλην βάρβαρος" δεν βρίσκεται γραμμένο σε κανένα αρχαιοελληνικό ή, έστω, ελληνιστικό κείμενο, άρα αποτελεί μεταγενέστερη κουταμάρα, προφανώς δημιούργημα κάποιου "ελληναρά").

Δεν χαρακηρίζεται κανείς ως φασίστας επειδή ξυρίζει το κρανίο του ή αρέσκεται να φοράει άρβυλα και αμπέχωνα αλλά επειδή έχει φασιστική συμπεριφορά. Η μόνη επιτρεπτή έκπληξη, λοιπόν, έχει να κάνει με το πόσο συχνά γινόμαστε μάρτυρες τέτοιας συμπεριφοράς από τους γύρω μας. Διότι, σε τελική ανάλυση, φασιστική συμπεριφορά είναι να παρκάρεις το αυτοκίνητό σου πάνω σε πεζοδρόμιο, σε διάβαση πεζών ή σε ράμπα αναπήρων επειδή εκεί σε βολεύει, γράφοντας στα παλαιότερα των υποδημάτων σου πεζούς, ανάπηρους, μανάδες με καροτσάκια μωρών και ηλικιωμένους με μπαστούνια. Φασιστική συμπεριφορά είναι να βγάζεις καρέκλες ή γλάστρες στο οδόστρωμα μπροστά στο μαγαζί ή στο σπίτι σου ώστε να μη παρκάρει κάποιος. Φασιστική συμπεριφορά είναι ο ψευτοτσαμπουκάς σε άτομα που εκτιμάς πως είναι πιο αδύναμα από σένα. Φασιστική συμπεριφορά είναι η εναλλακτική χρήση των "γιατί εγώ και όχι αυτός;" και "γιατί αυτός και όχι εγώ;", ανάλογα με το ποιο απ' τα δυο σε εξυπηρετεί. Σε τελική ανάλυση, φασιστική συμπεριφορά είναι η κάθε λογής ρουφιανιά, το κάθε λογής ρουσφέτι και η κάθε λογής χρήση πλάγιων μέσων προς ίδιον όφελος και οι άλλοι να πάνε να πνιγούν.

Φασισμός υπάρχει συχνά κι εκεί όπου και μόνο η χρήση αυτού του όρου θα μπορούσε να ξεσηκώσει διαμαρτυρίες: στην κυβέρνηση και στο κοινοβούλιο. Για παράδειγμα, φασισμός υπάρχει στην χρήση Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου, άσχετα με την όποια δικαιολογία προβάλλεται κάθε φορά (κι οι δικτάτορες, όταν έστελναν κόσμο στην εξορία ή στα εκτελεστικά αποσπάσματα, κάποιες δικαιολογίες είχαν). Φασισμός υπάρχει και στην διαπόμπευση των οροθετικών γυναικών, η οποία έγινε δήθεν για την προστασία των πολιτών. Φασισμός υπάρχει στις προσαγωγές που κάνει η αστυνομία για εκφοβισμό. Φασισμός υπάρχει στις απειλές της εξουσίας πώς όποιος δεν διακανονίσει τις οφειλές του θα δεχτεί την επίσκεψη της εφορίας. Φασισμός είναι να απειλείς με διαγραφή όποιον βουλευτή σου τολμήσει να ψηφίσει κατά συνείδηση, σε περίπτωση που η συνείδησή του δεν συμφωνεί με την κομματική επιλογή. Φασισμός είναι και οι φωτογραφικές διατάξεις που βολεύουν κάποιους γνωστούς, οι τροποποιήσεις νόμων που περνούν στην ζούλα για τον ίδιο λόγο, τα πολυσέλιδα νομοσχέδια του ενός άρθρου, η κατάχρηση της διαδικασίας τού κατεπείγοντος κλπ.

Φυσικά, φασισμός είναι πάνω απ' όλα η καταστρατήγηση των δικαιωμάτων των άλλων. Εδώ έχουμε πολυάριθμες καθημερινές εφαρμογές, από εκείνους που μου αρνούνται το δικαίωμα στην εργασία με ανθρώπινες συνθήκες και αξιοπρεπείς αποδοχές μέχρις εκείνους που μου αρνούνται το δικαίωμα στην νυχτερινή ανάπαυση είτε μαρσάροντας τις μηχανές τους είτε επιδεικνύοντας την ισχύ τού ηχητικού συστήματος που έχουν στο αυτοκίνητό τους. Φασισμό δείχνει και το κράτος που αρνείται το δικαίωμά μου στην περίθαλψη ή το δικαίωμα των παιδιών μου στην μόρφωση, φασισμό δείχνει κι ο γείτονας που πετάει τα σκουπίδια του όπου βρει ή παραδίδει πινακίδες κι αφήνει το σαράβαλό του έξω από την πόρτα μου. Κι αν κάποιοι θεωρούν υπερβολικά όλα αυτά, ας σκεφτούν ότι δεν υπάρχουν μικρά και μεγάλα δικαιώματα. Η καταστρατήγηση κάθε δικαιώματος είναι φασισμός κι ο φασισμός δεν γίνεται να διακριθεί σε μικρό και μεγάλο.

Τελικά, θα ήταν οπωσδήποτε καλύτερο και ασύγκριτα πιο βολικό αν οι φασίστες ξεχώριζαν από τα ξυρισμένα τους κρανία και τους ιδιότυπους χαιρετισμούς τους. Δυστυχώς, δεν είναι έτσι. Οι φασίστες είναι σαν κι εμάς. Είναι κάποιοι από μας. Ζουν ανάμεσά μας. Και είναι περισσότεροι από όσους νομίζουμε. Ας το χωνέψουμε: φασισμός δεν υπάρχει μόνο στην Χρυσή Αυγή.

Σαββατιάτικα (52)

*** Έξωση και κατάσχεση στην ΝουΔου; *** Ρε Αντώνη, έσωσες ολόκληρη χώρα και χρεωκόπησε το κόμμα σου; *** Ύψιστε τα έργα σου! *** Τί σκατά κάνει η κυβέρνηση με την προστασία τής πρώτης κατοικίας; *** Αλήθεια, ο όρος "πρώτη κατοικία" μόνο στο δικό μου μυαλό φέρνει συνειρμικά και την "τελευταία κατοικία"; *** Για την οποία, προφανώς, καμμιά προστασία δεν προβλέπεται, ε; *** Να δω τον Σάλλα να κάνει κατάσχεση σε τάφους κι ας πεθάνω. *** Πώς το βλέπετε το μεταναστευτικό; *** Οι ναζί καίγανε, εμείς πνίγουμε. *** Μας έρχεται φτηνότερα. ***

Παίδαρος;

Εξέλιξη και αυτορρύθμιση. *** Δεν είναι νά 'σαι επιχειρηματίας την σήμερον ημέραν. *** Πρέπει να κυκλοφορείς μονίμως με 5-6 μύρια στην τσέπη γιατί ποτέ δεν ξέρεις πότε θα σε βάλει αυτό το κωλοκράτος να πληρώσεις εγγύηση. *** Μπόμπολας ή Τόμπολας; *** Αν κάνουν κι άλλα τέτοια οι αναρχοάπλυτοι του ΣυΡιζΑ, θα κλείσει το Μέγκα και βλέπω την Όλγα μας να ψωνίζει σε στοκατζήδικα. *** Όλγα, ξανακάτσε πίσω από το τραπέζι, να την σπάσεις του καμεραμανατζή που έχει λυσσάξει να ζουμάρει στην κυτταρίτιδά σου. *** Έχετε σκεφτεί πόσες θέσεις εργασίας θα χαθούν αν κλείσουν τα κέντρα κράτησης μεταναστών; *** Πάψτε, λοιπόν, να τα βάζετε με την Αμυγδαλέζα. *** Γκαβός: "Εγώ δεν είδα παιδάκια να πεθαίνουν από την πείνα, είδα τον Νιάρχο να δίνει εκατομμύρια για την σίτισή τους." *** Πίτσες μπλε από τον αυτοδημιούργητο πιτσαδόρο. *** Το τι βλέπεις και το τι δεν βλέπεις σηκώνουν πολύ κουβέντα, γκαβέ. *** Την τύφλα σου δεν βλέπεις. *** Αμάν, βρε Μαράκι, γιατί έπρεπε να καταλάβω πως όταν έλεγες "για μένα οι δώδεκα πόντοι είναι υπερβολικοί" εννούσες τακούνια; *** Ρε συ Σκουρλέτη, μήπως τα έχετε μπερδέψει κάπου; *** Ο κόσμος δεν σας ψήφισε γενικά για τις αγορές αλλά για τις λαϊκές αγορές. *** Γιάνη, το καταλάβαμε ότι δεν έχουμε Plan B αλλά φοβάμαι πως δεν έχουμε ούτε Plan A. *** Εκτός εάν το Plan A μας είναι "εν τάξει, παιδιά, ό,τι πείτε". *** Εδώ κατάπιαμε τον Πάκη ως πρόεδρο δημοκρατίας, στην Σάντρα Μπούλοκ ως ωραιότερη γυναίκα τού πλανήτη θα κωλώσουμε; *** Notis: "Εμένα έρχεται και με βλέπει σοβαρός κόσμος." *** Από Παναγιώταρο μέχρι Καιάδα, ας πούμε, Notis μου; ***

Πετάξτε τους στην θάλασσα αλλά όχι στα σκυλόψαρα!

Έκλασε ο Notis, χέστηκε η σοβαρότης. *** "Χτυπούν επάνω στην ταράτσα τον Αντρέα, τώρα αρχίζουν τα δύσκολα, πίσ' απ' τον τοίχο πάλι θά 'μαστε παρέα, τώρα που ερωτευτήκαμε". *** Μίκης Ρουβάς ή Σάκης Θεοδωράκης; *** Αυτό που οι ΗΠΑ επιμένουν να μείνει στην φυλακή ένας άνθρωπος με αναπηρία 93%, πώς το λένε οι ψυχίατροι; *** Ρε, μπας και φοβούνται μην ανοίξει ο Σάββας κανένα μπαρ και σερβίρει μπόμπες; *** A propos, πριν 25 χρόνια οι ΗΠΑ δεν είχαν πρόβλημα όταν αφήσαμε ελεύθερο τον Παττακό για λόγους υγείας. *** Για τέτοιο πρόβλημα υγείας λέμε ώστε έφτασε 102 το σκουτί κι ακόμα δεν λέει να ψοφολοήσει. *** Τσίπρας: "Αρκούν ελάχιστα περιστατικά για να χαλάσει η εικόνα τής αστυνομίας." *** Αλέξη, μεταξύ μας, άσε που μόνο "ελάχιστα" δεν τα λες αλλά κι αυτό με την εικόνα που χαλάει, τί τό 'θελες; *** Δηλαδή, η αστυνομία είναι καλή αλλά έχει πρόβλημα η εικόνα της; *** Τζήμερος: "Οι αυτοδιοικητικοί άρχοντες πρέπει να αρνηθούν να υπακούσουν στην ληστρική αντισυνταγματική ενέργεια της κυβέρνησης." *** Θάνο, κομμουνίζεις! *** Αληθεύει ότι η Ντώυτσε Μπανκ έφαγε πρόστιμο 2,5 δισ. δολλάρια για χειραγώγηση επιτοκίων; *** Καλέ, φωνάξτε τον Ανδριανόπουλο να μας εξηγήσει αυτό το νεοφιλελέδικο περί "αυτορρυθμισμού των αγορών"! *** Κύρτσος: "Το κλείσιμο των χώρων συγκέντρωσης παράνομων μεταναστών στερεί από την Ελλάδα ευρωπαϊκά κονδύλια εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ." *** Πέσ' τα, Γιώργο, να τα ακούνε κάτι ζώα που θέλουν να κλείσει η Αμυγδαλέζα! ***

Άντε νά 'ρθει το καλοκαίρι, να δούμε καμμιά ομορφιά...

Αυτό που ο Λοβέρδος αποκάλεσε "κλόουν" τον Γιάνη, με ξεπερνάει. *** Ο Λοβέρδος! *** Είπε η χέστρα τής πορδούς: φύγε γιατί με βρόμισες. *** Αβραμό: "Κηρύξαμε πόλεμο στους διακινητές ανθρώπων." *** Δημητράκη, βλέπω πως κάτι έμαθες ως υπουργός άμυνας, έτσι; *** Πρώτο Θέμα: "Εξαρθρώθηκε κύκλωμα μεταναστών στην Ιταλία." *** Κύκλωμα μεταναστών, Θέμο; *** Ναι μωρέ, γράφτε όποια μαλακία σας κατεβαίνει, έτσι κι αλλοιώς για το κουπόνι της Nova σάς αγοράζουν. *** Μπάμπης (ένας είναι ο Μπάμπης) στην Καθημερινή: "Αν οι καπιταλιστές που διαθέτει η χώρα δεν ξέρουν να δημιουργούν κέρδη χωρίς δανεικά κι αγύριστα, καλύτερα να αλλάξουμε... καπιταλιστές." *** Ρε Μπάμπη, αν σ' ακούσει τ' αφεντικό σου, χάθηκες! *** Σταύραξ: "Όσα κάνει η κυβέρνηση στην παιδεία, θυμίζουν Βόρεια Κορέα." *** Ότι και καλά ξέρεις το βορειοκορεατικό εκπαιδευτικό σύστημα, Σταύρακα; *** Για πες μας λεπτομέρειες, να δω κάτι. *** Μας τα έχουν πρήξει με τις ΗΠΑ, λες και στην Ελλάδα δεν μπορεί να πάει ψηλά όποιος αξίζει. *** Πάρτε τον Κοντονή για παράδειγμα. *** Αγώνες ποδοσφαίρου σπηκάριζε ο άνθρωπος και είδατε πού έφτασε. ***

Ευτυχισμένες μέρες

Δεν ξέρω τι μαλακίες κάνει η κυβέρνηση αλλά αν μείνουν οι ελληνικές ομάδες εκτός διεθνών ποδοσφαιρικών διοργανώσεων, θα ξεσηκωθεί ο κόσμος. *** Με τι καρδιά θα ξαναδούμε τσάμπιονς ληγκ; *** Γιάνης: "Δύσκολη η συμφωνία αλλά πρέπει να επιτευχθεί άμεσα." *** Συμφωνήστε, μας έλεγαν... ξανασυμφωνήστε, μας έλεγαν... *** Για να χαρούν οι αναγνώστριές του και να σκάσουν από την ζήλια τους οι αναγνώστες του, το ιστολόγιο δημοσιεύει πιο πάνω μια νεανική φωτογραφία τού δήμαρχου Μαραθώνα. *** Παίδαρος ο Ηλίας και δεν θέλω "ου"! *** Και μη μου πείτε ότι σας θύμισε τον Πάνο Μιχαλόπουλο γατί θα μαδήσω την κοτσίδα μου! *** Στο τέλος, βλέπετε μια σκηνή από την πρώτη μέρα τού έγγαμου βίου ενός άλλου δημάρχου, εκείνου της Στυλίδας. *** Βέβαια, η Μαρία-Ελένη Λυκουρέζου έμεινε πλάι του μόνο 18 ημέρες αλλά είναι γνωστό ότι σε τούτη την κωλοζωή τα ωραία πράγματα δεν κρατάνε πολύ. *** Και σιγά μη περιοριζόταν ο Απόστολος στα φουστάνια μιας γυναίκας, έστω κι αν επρόκειτο για την κόρη τής Ζωής Λάσκαρη! *** Δεν θα σχολιάσω περαιτέρω, καθ' όσον το ιστολόγιο το διαβάζει κι η γυναίκα μου... *** Ας είναι. *** Καλό σαββατοκύριακο να έχετε κι από Δευτέρα πάλι. ***

Νεκροταφείο απελπισμένων: Η Μεσόγειος

Ματέο Ρέντσι : "H Ευρώπη είναι μάρτυρας μιας συστηματικής σφαγής στη Μεσόγειο...Πώς μπορούμε να παραμείνουμε απαθείς, όταν βλέπουμε πληθυσμούς ολόκληρους να πεθαίνουν σε μια εποχή που τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας μας επιτρέπουν να γνωρίζουμε τα πάντα;»

Φόρεσαν τα ωραία τους κουστούμια, κάποιοι έβγαλαν τις γραβάτες, πήραν το λυπημένο και έκπληκτο ύφος τους και έκαναν δακρύβρεχτα σχόλια για τη νέα μεγάλη τραγωδία στη Μεσόγειο.

"Απίστευτο" είπαν! "Είναι αδιανόητο...", "είναι εξωφρενικό, μια μεγάλη καταστροφή..."

"Πρέπει να σταματήσει η ΕΕ να κλείνει τα μάτια..., να ληφθούν μέτρα άμεσα! Εδώ και τώρα!"

Κι έτσι για άλλη μια φορά η χυδαία υποκρισία έδωσε και πήρε, την ώρα που άλλοι 700 ή 900 άνθρωποι όπως εμείς, ναι ακριβως όπως εμείς, προστέθηκαν στους άλλους 2500 που έχουν ήδη πιάσει θέση στο "νεκροταφείο απελπισμένων η Μεσόγειος". Και ενώ και σήμερα νέα ναυάγια κοντά στη Σικελία αλλά κι εδώ στη Ρόδο εξακολουθούν να στιβάζουν νεκρούς στο σωρό.

Λαμπεντούζα, 3 Οκτωβρίου 2013

Για τις αιτίες που προκαλούν την άτακτη φυγή εκατομμυρίων ανθρώπων από Ασία και Αφρική οι σοφοί μιλούν ελάχιστα, μιλούν μπερδεμένα, συγκεχυμένα. 

Ο πόλεμος και η φτώχεια εμφανίζονται σαν θεομηνίες που έρχονται από το πουθενά, όπως άλλωστε και η φοβερή οικονομική κρίση στην Ελλάδα και αλλού, ή είναι και λογικές "τιμωρίες" -κατά τη χυδαία άποψή τους- φύσει υπανάπτυκτων λαών και ανθρώπων!

Ο ιμπεριαλισμός νίπτει τας χείρας του. 

"Να καταλογιστούν ευθύνες", "να σταματήσουν οι επικίνδυνοι διάπλοι, να συλληφθούν οι κακοί δουλέμποροι" ακούγεται παντού.

Ποιος όμως βρίσκεται πίσω από τους πολέμους που έχουν πλημμυρίσει τις ακτές της Αφρικής και της Μ.Ανατολής;

Ποιός έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στον πόλεμο που διέλυσε τη Λιβύη 3 χρόνια πριν και τώρα λεηλατεί την κεντρική Αφρική; Δεν ήταν η ΕΕ, αλλά και χώρες όπως η Γαλλία της οποίας ο έκπληκτος Πρόεδρος "αέρας" Ολάντ παριστάνει τώρα πως δεν ξέρει τίποτα ενώ την ίδια ώρα Γαλλικά στρατεύματα βρίσκονται σε διάφορα μέτωπα για λογαριασμό του γαλλικού ιμπεριαλισμού;

Από που έρχεται το φρούτο "τζιχαντιστές" με χιλιάδες μισθοφόρους να εκπαιδεύονται και να αναχωρούν από τη Γαλλία και άλλες χώρες της ΕΕ για τη Συρία, την ώρα που οι κυβερνήσεις τους σφυρίζουν αδιάφορα και "μάχονται κατά της τρομοκρατίας";

Ποιός γκρέμισε το Ιράκ αν όχι το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ αγκαλιά με την ΕΕ;

Ποιος λεηλατεί τον πλούτο τόσων και τόσων χωρών, από πετρέλαιο μέχρι διαμάντια, ορυκτά και πολλά άλλα, στην Αφρική, τη Μ.Ανατολή και την Ασία εδώ και δεκαετίες;
Οι δουλέμποροι; 

Οχι φυσικά...

Ας σταματήσουν λοιπόν τις λυπημένες υποκριτικές τους κορώνες. 

Η απάντηση στο ποιος ευθύνεται για τη φρίκη που αντικρίζουμε στη Μεσόγειο είναι μια και μόνο λέξη:

Ο Ιμπεριαλισμός.

Αυτή η βαρετή ξύλινη λέξη που μέσα της χωράει άπειρο πόνο, άπειρο αίμα αθώων και αμέτρητα πτώματα σε θάλασσες ή σε ξηρές.

Κρουαζιερόπλοιο με τουρίστες που έρχονται να λιαστούν στην Ομόνοια...

Αυτή την ώρα που οι καλοί ηγέτες της ΕΕ δηλώνουν την έκπληξη, τον αποτροπιασμό και τη θλίψη τους, δεκάδες σαπιοκάραβα φορτωμένα ψυχές σπρώχνουν απελπισμένους από τους πολέμους και τη φτώχεια προς την Ευρώπη.

Οι λαοί της Ευρώπης πρέπει τώρα να κάτσουν και να σκεφτούν καλά ποιος ακριβώς είναι ο περίφημος καπιταλιστικός παράδεισος που ζούμε και ποιον "κόσμο" μας καλούν να σώσουμε με τις θυσίες μας.

Πρέπει να κλείσουν τα αυτιά τους στα άδεια από περιεχόμενο και ουσία λόγια ηγετών κρατών και αναλυτών και να ξαναβάλουν στη σκέψη τους εκείνο το παλιό γνωστό σύνθημα που χλευάστηκε όσο λίγα.

"Ένας είναι ο εχθρός, ο ιμπεριαλισμός".

Κι ας ακούγεται βαρετό και ξύλινο.

Κι ύστερα να συλλογιστούν πως αν αδιαφορήσουν και σ'αυτό το ουρλιαχτό της αλήθειας, ίσως αύριο να έρθει η δική τους σειρά να τρέξουν για να σωθούν.

Αυτός ο κόσμος έχει πια στερέψει από χαμόγελο.

Πρέπει να τον αλλάξουμε.

Τό 'χει ανάγκη.

YΓ: Ακούγονται από διάφορες πλευρές κραυγές που απαιτούν μέτρα.

Όμως τι μέτρα μπορεί να πάρει ένας ιμπεριαλιστικός οργανισμός όπως η ΕΕ εναντίον του ιμπεριαλισμού και των πολέμων  που με τόση επιμέλεια στήνει αφού τους έχει πραγματικά ανάγκη;

Τι εννοούν λοιπόν;

Τι μέτρα θα πάρουν άραγε;

Θα κηρύξουν τον πόλεμο στους δουλεμπόρους ίσως;

 

[Από το προσωπικό ιστολόγιο του μουσικού και τραγουδοποιού Γιώργου Σαρρή - 

- Επιλογή φωτογραφιών: Cogito ergo sum]

Σκάνδαλα: ένα αντικειμενικό φαινόμενο

Το Κεφάλαιο αποφεύγει τις φασαρίες και τους καυγάδες και είναι από τη φύση του φοβητσιάρικο. Αυτό είναι πάρα πολύ αληθινό, δεν είναι όμως ολόκληρη η αλήθεια. Το Κεφάλαιο το τρομάζει η έλλειψη κέρδους ή το πολύ μικρό κέρδος (…) Όταν το Κεφάλαιο έχει το ανάλογο κέρδος γίνεται κάτι παραπάνω από τολμηρό. Με 10% αισθάνεται τον εαυτό του σίγουρο και μπορεί να το χρησιμοποιήσει κανείς παντού. Με 20% γίνεται ζωηρό. Με 50% γίνεται θετικά παράτολμο. Με 100% τσαλαπατάει όλους τους ανθρώπινους νόμους. Με 300% δεν υπάρχει έγκλημα που να μη ριψοκινδυνεύει να το διαπράξει ακόμα και με κίνδυνο να πάει στην κρεμάλα. (Καρλ Μαρξ,  "Το Κεφάλαιο", τόμος Ι, σελ.785)

Η εμφάνιση σκανδάλων στην δημόσια σφαίρα έχει τα τελευταία χρόνια, αυξηθεί. Πρέπει να μας απασχολήσουν τόσο το βαθύτερο περιεχόμενο του φαινομένου όσο και οι τρόποι που, ιδιαίτερα την τελευταία περίοδο, τα σκάνδαλα αξιοποιούνται από μέρος της αστικής τάξης και της κυρίαρχης ιδεολογίας.

Τα σκάνδαλα δεν είναι μεμονωμένα και τυχαία φαινόμενα που εμφανίζονται ως ανωμαλίες σε μια κατά τα άλλα ομαλή λειτουργία της καπιταλιστικής κοινωνίας. Κάθε φαινόμενο που στην αρχή εμφανίζεται σποραδικά και στην πορεία χάνει το χαρακτήρα του τυχαίου και μετατρέπεται σε συνηθισμένο, σημαίνει ότι έχει αντικειμενικό λόγο ύπαρξης. Γι’ αυτό και οι βαθύτερες αιτίες του δεν πρέπει να αναζητηθούν στον ψυχισμό ή το χαρακτήρα των ατόμων αφού και ο ψυχισμός είναι παραγόμενο φαινόμενο, είναι προϊόν και αποτέλεσμα των συγκεκριμένων κοινωνικών συνθηκών. Οι αιτίες του φαινομένου των σκανδάλων βρίσκονται στα εγγενή χαρακτηριστικά της καπιταλιστικής κοινωνίας. Τα σκάνδαλα είναι κατ’ επέκταση ένας αναγκαίος τρόπος λειτουργίας της καπιταλιστικής κοινωνίας. Δεν πρόκειται για ανθρώπους που πήραν το λάθος δρόμο. Πρόκειται για τους ανθρώπους που συγκρότησε ως υποκειμενικότητες η κοινωνία της Νεωτερικότητας με τα χαρακτηριστικά της. Ο ανταγωνισμός, αυτός ο νόμος πάνω από όλους τους νόμους, που έχει η κοινωνία της Νεωτερικότητας χαραγμένο στο DNA της, δρα πάνω στους ανθρώπους, σαν μια εξωτερική δύναμη. Είναι ο βουβός εξαναγκασμός των οικονομικών σχέσεων ("Το Κεφάλαιο", τόμος Ι, σελ. 762) που επιβάλλεται και αναγκάζει ανθρώπους να περιλάβουν στους τρόπους της οικονομικής τους δραστηριότητας και τη μορφή της παρανομίας. Πρόκειται απλά για μέθοδο εξασφάλισης κέρδους δίπλα στις άλλες που θεωρούνται από νομοθετικής πλευράς νόμιμες.

Η αντικειμενική λογική αυτής της κοινωνίας οδηγεί σταδιακά, και πλέον στην εποχή μας κατά ολοκληρωτικό τρόπο, στην υποταγή όλων των υπόλοιπων κοινωνικών λειτουργιών σε μία: την εξυπηρέτηση του καπιταλιστικού παράλογου αυτοσκοπού, του κυνηγητού του κέρδους για το κέρδος, παραγωγή για την παραγωγή. Η οικονομική δραστηριότητα, έχει κατά τον ίδιο τρόπο, μια και μοναδική ουσία: επιδίωξη κέρδους ως αυτοσκοπός. Το κατά πόσο οι μέθοδοι που θα χρησιμοποιηθούν εμπίπτουν στα πλαίσια της νομοθεσίας ή όχι είναι στην πράξη αδιάφορο για το κεφάλαιο. Αυτό, ξέρει μόνο να μετρά την ποσοτική αύξηση ή μείωση του κέρδους. Τα υπόλοιπα του είναι αδιάφορα. Όμως αντίστοιχα αδιάφορη είναι η νομιμότητα της όποιας οικονομικής πράξης, και για τον άνθρωπο που έχει εσωτερικεύσει πλήρως το καπιταλιστικό σύστημα αξιών. Αυτός ο άνθρωπός πρόκειται, αν θέλουμε να αναφερθούμε στον Μαρξ, για κεφάλαιο προσωποποιημένο (personified), προικισμένο με θέληση και συνείδηση ("Το Κεφάλαιο", τόμος Ι, σελ. 165 και τόμος ΙΙ, σελ. 367).

Η νομοθεσία αλλά και η ηθική που αυτή εκφράζει, δεν μπορούν ουσιαστικά να αντιπαρατεθούν στην παράνομη οικονομική δραστηριότητα. Και αυτό επειδή καμία νομοθεσία, καμία επίκληση σε αρχές και ηθική δεν μπορεί να εξουδετερώσει την επίδραση των αντικειμενικών κοινωνικών νόμων. Μπορεί μόνο να μειώσει και να αμβλύνει τις αρνητικές επιπτώσεις τους και πάλι όμως μόνο για περιορισμένο χρόνο. Οι ρυθμίσεις που θα γίνουν θα ξεπεραστούν από την συνεχή και ακατάλυτη ανάγκη: κυνηγητό του κέρδους ως αυτοσκοπός. Η επιτυχής αντιμετώπιση των σκανδάλων μπορεί να γίνει ολοκληρωτικά μόνο εάν γίνει προσπάθεια καταπολέμησης της αιτίας που τα γεννά ως αποτελέσματα. Όσο οι κινήσεις στρέφονται στα αποτελέσματα και αφήνεται άθικτη η αιτία που τα γεννά, τα αποτελέσματα αυτά θα αναπαράγονται.

Εδώ αξίζει τον κόπο να γίνει μια γενίκευση. Δεν υπάρχουν δυο κοινωνίες, μια κακή που δημιουργεί σκάνδαλα, και μια καλή που δημιουργεί νομοθεσία ενάντια στα σκάνδαλα. Είναι η ίδια κοινωνία που δημιουργεί, παράγει και αναπαράγει και τα δυο. Και η ηθική αυτής της κοινωνίας περιλαμβάνει και τις δυο αυτές πλευρές. Χωράει ταυτόχρονα και τα σκάνδαλα και τις προσπάθειες πάταξης τους. Πρέπει να λαμβάνει κανείς υπόψη ότι δεν μπορεί να γίνεται επίκληση της "καλής" κοινωνίας να βάλει σε τάξη την "κακή". Πρόκειται σε αυτή την περίπτωση για μέρη του ίδιου όλου, και το όλο έχει όνομα, ονομάζεται καπιταλισμός. (Αυτό το ζήτημα της αντιπαράθεσης των μερών ενός όλου στα πλαίσια μιας αντίθεσης, ξεχνά πολλές φορές αυτό το ίδιο το γεγονός ότι πρόκειται ακριβώς για μέρη ενός όλου. Μπορεί να αντιτίθενται αλλά μόνο ως μέρη αυτού του όλου που προϋποθέτουν το ένα το άλλο ως δυο πόλοι μιας αντίθεσης, και που δεν μπορούν να υπάρχουν το ένα χωρίς το άλλο.) Δεν μπορεί λοιπόν, να υπάρχει καπιταλισμός με μόνο τα όποια θετικά, δικά του στοιχεία.

Γενικά η παραβίαση των αποδεκτών κανόνων του καπιταλιστικού παιχνιδιού με τη μορφή των σκανδάλων είναι κάτι που φοβίζει το συνειδητοποιημένο τμήμα της αστικής τάξης γιατί ξεσκεπάζει στοιχεία της λειτουργίας της που είναι εχθρικά προς το γενικό συμφέρον της κοινωνίας. Πρέπει να σημειωθεί ότι ως η κυρίαρχη τάξη, η αστική τάξη έχει ευθύνη για το γενικό συμφέρον, παρόλο που αυτή της η λειτουργία βρίσκεται σε σταθερή ανταγωνιστική σχέση με την ανάγκη της να διασφαλίζει το ειδικό ταξικό της συμφέρον. Όσο, επομένως, φανερώνεται η πλευρά της λειτουργία της που αντίκειται στο γενικό συμφέρον και παραβιάζει τους κανόνες του παιχνιδιού, τίθεται εν αμφιβόλω το κύρος της αστικής τάξης και η ικανότητα της να διαχειρίζεται την κοινωνία.

Υπάρχει από τη μια πλευρά το εξής: η συνειδητοποιημένη μερίδα της αστικής τάξης αντιλαμβάνεται ότι η ασυδοσία κάποιων μελών της θέτει σε κίνδυνο την κυριαρχία της αφού πυροδοτεί κοινωνικές αντιδράσεις. Γι’ αυτό και εμφανίζεται ως πρωταγωνιστική δύναμη αποκάλυψης και τιμωρίας των ενόχων. Επικαλείται τη νομιμότητα για να διασφαλίσει τη συνέχιση της νομιμοποίησης της κυριαρχίας της. Βέβαια επέρχεται αναπόφευκτα τη στιγμή που το φαινόμενο των σκανδάλων γενικεύεται σε τέτοιο βαθμό που χάνεται η δυνατότητα της αστικής τάξης να διευθετεί το πρόβλημα διατηρώντας αλώβητο το κύρος της. Οι αντιθέσεις ωρίμασαν τόσο που δεν μπορούν να ρυθμιστούν.

Το σημείο αυτό έχει στη σημερινή γενικευμένη, δομική κρίση του καπιταλισμού, ξεπεραστεί μόνιμα. Πρόκειται για κατάρρευση που εκδηλώνεται στην επιφάνεια της κοινωνίας ως κατάρρευση αρχών και θεσμών. Πρέπει να μη διαφεύγει ωστόσο της προσοχής ότι η κατάρρευση αρχών, θεσμών και άλλων πλευρών του εποικοδομήματος δεν μπορεί να είναι ανεξάρτητη από την λειτουργία της βάσης. Αντίθετα μαρτυρεί μια κατάρρευση στο επίπεδο της παραγωγής που προϋποτίθεται και προηγείται λογικά.

Από την άλλη, πρέπει κανείς να αντιληφθεί αυτό το κυνήγι μαγισσών που εξαπολύεται και ως έκφραση στην επιφάνεια της κοινωνίας του βαθύτερου πολέμου και ανταγωνισμού μέσα στα πλαίσια της αστικής τάξης. Στο περιβάλλον της παγκόσμιας γενικευμένης και δομικής κρίσης, οι δυνατότητες πετυχημένης τοποθέτησης στην "πραγματική οικονομία" με εξασφαλισμένο κέρδος για τα διάφορα κεφάλαια, έχει ουσιαστικά περιοριστεί πάρα πολύ. Η ίδια η καπιταλιστική αναγκαιότητα για αύξηση της παραγωγικότητας έχει εξορίσει την ανθρώπινη εργασία που είναι η πηγή του κέρδους,. Η ανάγκη για επιβολή του ενός κεφαλαίου πάνω στο άλλο μετατρέπεται σε πόλεμο με όλα τα μέσα. Είναι το φυσιολογικό επόμενο τα διαφορετικά κεφάλαια να μπαίνουν σε αυτό τον τελευταίο πόλεμο μέχρι τελικής πτώσης, έτοιμα για όλα. Η χρήση της δικαστικής εξουσίας είναι ακόμη ένα εργαλείο προς αυτή την κατεύθυνση. 


[Άρθρο του Κωνσταντίνου Στυλιανού, υποψήφιου διδάκτορα πολιτικών επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου. Αναδημοσιεύεται από το ενημερωτικό δελτίο που εκδίδει το "Ινστιτούτο Ερευνών Προμηθέας" της Λευκωσίας (τεύχος 25 - Απρίλιος 2015, σελ.2). - Συγγνώμη αν το σημερινό κείμενο είναι λίγο "βαρύ" αλλά δεν βλάφτει να ξεφεύγουμε από την ελαφρότητα κάπου-κάπου.]

Μια άλλη ματιά στην δίκη της Χρυσής Αυγής

Στις 28 Σεπτεμβρίου 2013, με μια κίνηση που αιφνιδίασε τους πάντες, η αστυνομία συλλαμβάνει τα "μεγάλα κεφάλια" της Χρυσής Αυγής, με την κατηγορία τής σύστασης εγκληματικής οργάνωσης και της συμμετοχής σ' αυτήν. Λίγες μέρες αργότερα, στις 11 Οκτωβρίου 2013, ο τότε πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, μιλώντας στην πολιτική επιτροπή τού κόμματός του, βρίσκει την ευκαιρία να καμαρώσει για το χτύπημα που επέφερε η κυβέρνησή του κατά του ναζισμού:

"Μετά το έγκλημα στο Κερατσίνι, η Πολιτεία έδειξε ένα πρόσωπο πολύ διαφορετικό απ’ ό,τι ως πρόσφατα. Κινήθηκε αμέσως, μέσα σε λίγες ώρες συνέλαβε το δράστη, του απήγγειλε κατηγορίες, έψαξε για συνεργούς του, απήγγειλε και σε εκείνους κατηγορίες! Κάτι τέτοιο δεν είχε γίνει ποτέ ως τώρα σε τέτοιες πράξεις εγκληματικής βίας. Επίσης κάναμε ό,τι δεν είχε γίνει ποτέ σε χώρα της Ευρώπης: Η Δικαιοσύνη συνέλαβε, απέδωσε κατηγορίες και προφυλάκισε βουλευτές που ενέχονται σε υποθέσεις βίας. Κι όλα αυτά έγιναν με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο! Φάνηκε, δηλαδή, ότι υπάρχει ήδη επαρκές νομικό οπλοστάσιο από τη Δημοκρατία μας που επιτρέπει στην Πολιτεία να την προστατέψει τη Δημοκρατία και να προστατέψει και τη δημοκρατική νομιμότητα. Εκείνο που έλειπε ήταν η Πολιτική βούληση! Και τώρα δείξαμε ότι υπάρχει πλέον και Πολιτική βούληση. Κι αυτό είναι σημαντικό βήμα προς τα μπρός."

Είναι σαφές ότι και σ' αυτή την ομιλία του, ο Σαμαράς παραληρεί. Όπως συνέβαινε πάντοτε κι όπως συμβαίνει ακόμη και τώρα, η τάση του να "το παίζει μάγκας" τον οδηγεί σε ατοπήματα. Στο πιο πάνω απόσπασμα, είναι αυτός ο ψευτοκουτσαβακισμός που δεν τον αφήνει να καταλάβει τι λέει, διότι, αν το καταλάβαινε, δεν θα το έλεγε.

Τί πάει να πει, δηλαδή, "υπάρχει ήδη επαρκές νομικό οπλοστάσιο από τη Δημοκρατία μας που επιτρέπει στην Πολιτεία να την προστατέψει τη Δημοκρατία και να προστατέψει και τη δημοκρατική νομιμότητα" αλλά έλειπε η πολιτική βούληση; Προφανώς, πάει να πει ότι οι πολιτικοί δεν ήθελαν να προστατέψουν την δημοκρατία και την νομιμότητα. Όλοι οι πολιτικοί, συλλήβδην! Κανένας τους δεν το ήθελε κι ευτυχώς που βρέθηκε ο Σαμαράς να κάνει ένα "σημαντικό βήμα προς τα μπρος". Το οποίο βήμα, δικαιούμαστε να πιστεύουμε ότι το έκανε όχι από... αγάπη προς την δημοκρατία και την νομιμότητα αλλά για να αποκομίσει προσωπικά και κομματικά οφέλη. Μάλιστα δε, δεν πιστεύουμε απλώς κάτι τέτοιο αλλά είμαστε 100% σίγουροι γι' αυτό, καθ' όσον ακούσαμε και όσα είπε ο Τάκης Μπαλτάκος.

Και καλά, ας δεχτούμε ότι οι πολιτικοί δεν ήθελαν να προστατέψουν την νομιμότητα. Οι δικαστικοί τί έκαναν; Παρακολουθούσαν χαλαρά τους πολιτικούς να ανομούν και δεν αντιδρούσαν; Τί διάβολο το είχαν τότε το "επαρκές νομικό οπλοστάσιο"; Για να κυνηγάνε τον Σκυφτούλη και τον Τσιρώνη; Προφανώς, η "ανεξάρτητη" και "αδέκαστη" δικαιοσύνη μας, τις αποφάσεις της οποίας πρέπει όλοι να σεβόμαστε (μη ξεχνάμε κι αυτή την γκραν παπαριά), δικαιολογώντας τον χαρακτηρισμό που της αποδίδεται ως πιστής θεραπαινίδας του συστήματος, ενώ διαπίστωνε την άρνηση των πολιτικών να εφαρμοστούν οι νόμοι, σφύριζε αδιάφορα.

Ο Αδόλφος Χίτλερ με τον υποστηρικτή και χρηματοδότη του Άλφριντ Κρουπ φον Μπόλεν

Κι αν όλα αυτά δεν φτάνουν για να σας πείσουν πως ο Σαμαράς παραληρεί, στην ίδια ομιλία ειπώθηκε και κάτι άλλο, το οποίο θα σας πείσει ανυπερθέτως. Ιδού τι εκστόμισε ο πρωθυπουργός, επιχειρώντας να αναλύσει "το στρατηγικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση και για την οριστική, αν θέλετε, και πλήρη εξάλειψη αυτού του φαινομένου, του νεοναζιστικού":

"(...) απόλυτη αυστηρότητα απέναντί τους. Μηδενική ανοχή! Αν αποδειχθεί το κατηγορητήριο και αν αποκαλυφθούν ως εγκληματική οργάνωση, θα υποστούν τις βαρύτατες συνέπειες. Και στο μεταξύ θα ανασταλεί η χρηματοδότησή τους. Όπως θα αποκαλυφθούν και όλοι οι αφανείς χρηματοδότες τους. Για να γνωρίζει ο Ελληνικός λαός ποιοι από πίσω, ενώ ήξεραν, τους στήριζαν. Άλλωστε, και ανεξάρτητα από τα γεγονότα της επικαιρότητας, πρόθεσή μας είναι, στα πλαίσια των μεγάλων μεταρρυθμίσεων που θα προωθήσουμε, να τεθεί σε νέες βάσεις διαφάνειας, το μεγάλο ζήτημα της χρηματοδότησης των κομμάτων, αυτό που λέμε το «πολιτικό χρήμα»."

Τόμπολα! Το πολιτικό σύστημα που έθρεψε την Ζήμενς και τράφηκε απ' αυτήν, που έκανε τα πάντα για να μην ανοίξουν το στόμα τους οι διάφοροι Χριστοφοράκοι, που στηρίχτηκε σε φαινόμενα τύπου Mayo και Τσουκάτου, που θεωρεί αυτονόητα τα "μικροδωράκια" σαν εκείνα που δέχτηκαν κάθε είδους Μητσοτάκηδες και Μαντέληδες... αυτό το σύστημα θα ξεσκεπάσει τις υπόγειες ροές τού μαύρου πολιτικού χρήματος! Με μπροστάρη τον Σαμαρά, που κάποτε είχε φτιάξει έναν κόμμα για το οποίο δεν μάθαμε ποτέ με ποιανού τα λεφτά στήθηκε και ποιους εξ αυτών που ήθελαν να φάνε τον Μητσοτάκη εξυπηρέτησε! Μάλιστα...

Όμως, το καλύτερο από όσα είπε ο τότε πρωθυπουργός, ήταν η υπόσχεσή του για αποκάλυψη όλων των αφανών χρηματοδοτών τής Χρυσής Αυγής! "Για να γνωρίζει ο Ελληνικός λαός ποιοι από πίσω, ενώ ήξεραν, τους στήριζαν"! Από τότε έχει περάσει ενάμισος χρόνος και, παρά την πρωθυπουργική υπόσχεση, ακόμη δεν ακούσαμε κανένα ονοματάκι... Κι ας αφήνει υπονοούμενα ο Guardian ότι η Χρυσή Αυγή χρηματοδοτείται από κάποιους λεφτάδες μεγαλοεπιχειρηματίες, η ανωνυμία των οποίων τηρείται ως επτασφράγιστο μυστικό.

Ο Αδόλφος Χίτλερ με τον Πρέσκοτ Μπους, λίγο μετά το κλείσιμο συμφωνίας συνεργασίας (1937)

Όλα τούτα τα θυμήθηκα με αφορμή την περίφημη δίκη που διακόπηκε πριν καλά-καλά ξεκινήσει. Κι αν με ρωτούσατε για το ποιο θά 'θελα νά 'ναι το αποτέλεσμα αυτής της δίκης, δεν θα δίσταζα να απαντήσω πως, για μένα, το πρωτεύον δεν είναι να μπουν φυλακή ο Μιχαλολιάκος, ο Παππάς ή ο Κασιδιάρης. Το πρωτεύον είναι να αποκαλυφθούν οι αφανείς χρηματοδότες αυτού τού ναζιστικού εσμού, οι οποίοι κατάφεραν να αναδείξουν με τα λεφτά τους μια χούφτα ηλίθιους εγκληματίες σε τιμητές όσων αγωνίζονται για τούτον τον τόπο και για τούτον τον λαό.

Για τους ναζί τού Χίτλερ, μάθαμε ότι είχαν πίσω τους δεκάδες μονοπώλια, από την AGFA, την BASF, την BAYER και την HOECHT μέχρι την Krupps και την Ένωση Τραπεζών που διηύθυνε ο Πρέσκοτ Μπους (μπαμπάς τού προέδρου Τζώρτζ τής CIA και παππούς τού προέδρου Τζωρτζ τού Βλάκα!). Για τους δικούς μας ναζί, θα μάθουμε ποτέ ποιους έχουν πίσω τους;

"Είχα υποχρέωσιν να εξοφλήσω το μεγάλο χρέος μου..."

Κύριοι στρατοδίκαι, ευρίσκομαι σήμερον ενώπιόν σας ως κατηγορούμενος διότι διώκομαι από την δικτατορικήν κυβέρνησιν. Ο λόγος τής διώξεώς μου είναι απλούς αλλά ουσιαστικός. Διώκομαι διότι ως πνευματικός άνθρω­πος εθεώρησα εθνικόν καθήκον μου ν' αγωνισθώ διά ν' αποκτήση εκ νέου ο ελληνικός λαός το δικαίωμα ν' αποφασίζη μόνος του και ελευθέρως διά την μοίραν του και τα πεπρωμένα του. Εις την απολογίαν μου θα προσπαθήσω να απαντήσω εις τα εξής τρία ερωτήματα: Πρώτον, εκ των πράξεων τας οποίας μου καταλογίζει το κατηγορητήριον, ποίας πράγματι έκαμα και ποίαι αποτελούν κατασκευά­σματα των προανακριτικών αρχών. Δεύτερον, ποία ήσαν τα κίνητρα και τα ελατήρια των πράξεων εις τας οποίας πράγματι προέβην. Και τρίτον, κατά πόσον αι κατηγορίαι τας οποίας αναφέρει το κατηγορητήριον υπά­γονται εις τον Α.Ν. 509.

Και έρχομαι, κύριοι στρατοδίκαι, εις το πρώτον ερώτημα. Δέχομαι ότι εβοήθησα τον Σημίτην εις την τοποθέτησιν κροτίδος εις το πρατήριον ESSO-PAPPAS Κηφισίας. Σκοπός μου ήτο η εκδήλωσις εντόνου διαμαρτυ­ρίας, τόσον από εμέ όσον και από την οργάνωσιν εις την οποίαν ανήκω, εναντίον της δικτατορικής κυβερνήσεως, η οποία διά βιαίων μέσων κατέλυσεν το δημοκρατικόν πολίτευμα της χώρας και εναντίον των παραγόν­των, όπως ο Τομ Πάππας, οι οποίοι στηρίζουν την δικτατορικήν κυβέρνησιν εις την εξουσίαν. Δέχομαι, επίσης, ότι παρέλαβα από τον Κωνσταντίνον Σημίτην δεκατρείς κροτίδας. Τας παρέλαβα όχι προς τοποθέτησιν, ως λέγει το κατηγορητήριον, αλλά προς φύλαξιν. Αι κροτίδες αύται θα εχρησιμοποιούντο επίσης ως μέσον διαμαρτυρίας κατά της δικτατορικής κυβερ­νήσεως. Δέχομαι, τέλος, ότι παρέλαβα, εγκατέστησα και εχρησιμοποίησα πολύγραφον προς εκτύπωσιν προκηρύξεων. Τούτο έπραξα προς πληροφόρησιν του ελληνικού λαού, ο οποίος ευρίσκεται εις το σκότος λόγω επιβολής αυστηράς λογοκρισίας.

Εκτός των ανωτέρω πράξεων, τας οποίας δέχομαι, τόσον το κατηγο­ρητήριον όσον και αι καταθέσεις μου αναφέρουν ότι ηγήθην ομάδος δυναμιτιστών, ότι συμμετέσχον εις συζητήσεις προς ανασύστασιν της διοικού­σης επιτροπής της Δημοκρατικής Αμύνης, κατά τας οποίας μάλιστα ο Χαράλαμπος Πρωτοπαπάς μου είπεν ότι διατηρεί αντιστασιακήν ομάδα, ότι τον Απρίλιον του 1969 παρέλαβα τρεις κροτίδας από Κουβελάκην και Σταράκην και, τέλος, ότι έφερα εις επαφήν τον Παπαζήσην μετά του Σταράκη προς τον σκοπόν όπως μεταφέρουν με το κότερο του Παπαζήση εκρηκτικάς ύλας από την Ιταλίαν. Όλαι αυταί αι πράξεις, κύριοι στρατοδίκαι, αποτελούν ψευδή κατασκευάσματα των προανακριτικών αρχών τής Ασφαλείας Προαστίων.

Τόσον τας πράξεις τας οποίας παρεδέχθην προηγουμένως ενώπιόν σας, όσον και τα ψευδή κατασκευάσματα, τα οποία σας ανέφερα, εξηναγκάσθην να ομολογήσω κατόπιν ασκήσεως υπό των οργάνων τής Ασφαλείας Προαστίων απανθρώπου ψυχολογικής βίας και σωματικών βασανιστηρίων, ως λεπτομερώς εξέθεσα διά της κατατεθείσης ενώπιον του δικαστηρίου δηλώ­σεώς μου.

Απρίλιος 1970. Στιγμιότυπο από την δίκη της "Δημοκρατικής Άμυνας".
Στο κέντρο ο Σάκης Καράγιωργας. Δίπλα του η Βάσω Ζωγράφου. Πίσω του, διακρίνεται ο Μάνος Δελούκας.
Δίπλα στον Δελούκα, ο χαμογελαστός Χρήστος Ροκόφυλλος και πιο πίσω ο Δημήτρης Κωτσάκης.
Στο αριστερό άκρο τής φωτογραφίας, μόλις διακρίνεται ο Νίκος Κωνσταντόπουλος.

Ταύτα, κύριοι στρατοδίκαι, όσον αφορά τας πράξεις τού κατηγορητηρίου. Έρχομαι τώρα να απαντήσω εις το δεύτερον ερώτημα, το οποίον έθεσα εις την αρχήν τής απολογίας μου, ήτοι ποία είναι τα κίνητρα και ελατήρια τα οποία με ώθησαν εις τας πράξεις τας οποίας παραδέχομαι ότι πράγματι διέπραξα. Το ερώτημα αυτό σχετίζεται ευθέως με μίαν άλλην γενικήν κατηγορίαν, την οποίαν μου απαγγέλλει το κατηγορητήριον. Ότι δηλαδή συμμετείχα εις την οργάνωσιν Δημοκρατική Άμυνα, η οποία, κατά το κατηγορητήριον, έχει ως έκδηλον σκοπόν την διά βιαίων μέσων ανατροπήν τού πολιτεύματος και του κρατούντος κοινωνικού συστήματος. Το ότι συμμετείχα ως απλούν μέλος εις την αντιστασιακήν οργάνωσιν Δημοκρατική Άμυνα το παραδέχομαι ανεπιφυλάκτως. Η κατηγορία όμως ότι η Δημοκρατική Άμυνα έχει ως σκοπόν την ανατροπήν τού πολιτεύ­ματος και του κρατούντος κοινωνικού συστήματος είναι, αντικειμενικώς κρινομένη, ανυπόστατος και αναληθής. Το πολίτευμα ανατρέπεται εφ' όσον υφίσταται και λειτουργεί. Το πολίτευμα όμως της βασιλευομένης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, εις το οποίον αποκλειστικώς αναφέρεται ο Α.Ν. 509 και το οποίον πολίτευμα το κατηγορητήριον διατείνεται ότι θα ανέτρεπεν η Δημοκρατική Άμυνα, δεν υφίσταται ουσιαστικώς αλλ’ ούτε και λειτουργεί διότι έχει ήδη ανατραπεί διά βιαίων μέσων υπό μιας ολι­γομελούς ομάδος αξιωματικών, οι οποίοι νέμονται σήμερον την εξουσίαν. Επομένως, είναι τουλάχιστον παραλογισμός να κατηγορείται τις δι' ενερ­γείας προς ανατροπήν του πολιτεύματος της χώρας από εκείνους οι οποίοι το έχουν ήδη ανατρέψει.

Κύριοι στρατοδίκαι, οι λόγοι οι οποίοι ωδήγησαν εις την σύστασιν της αντιστασιακής οργανώσεως Δημοκρατική Άμυνα, οι λόγοι οι οποίοι μου επέβαλον να προβώ εις όλας τας πράξεις τας οποίας παρεδέχθην προηγου­μένως δεν ήσαν η ανατροπή του πολιτεύματος και του κρατούντος κοινω­νικού συστήματος. Οι λόγοι ήσαν οι εξής:


ΠΡΩΤΟΝ: Η διά βιαίων μέσων κατάλυσις του δημοκρατικού πολιτεύματος της χώρας υπό μιάς ολιγομελούς ομάδος αξιωματικών. Τούτο υπήρξε και η γενεσιουργός αιτία συστάσεως της Δημοκρατικής Αμύνης. Κύριοι στρατοδίκαι, πριν ή αποφασίσετε περί του κατά πόσον η Δημοκρατική Άμυνα έχει ως έκδηλον σκοπόν την διά βιαίων μέσων κατάλυσιν του πολι­τεύματος και του κρατούντος κοινωνικού συστήματος θα πρέπει να ερευνή­σετε το εξής: διατί η Δημοκρατική Άμυνα δεν συνεστήθη προ της 21ης Απριλίου; Τότε, που υπήρχε πλήρης ελευθερία εκφράσεως και δεν υφίστατο ανάγκη να κρύπτωνται πολύγραφοι σε σπίτια και να διανέμωνται μυστικώς προκηρύξεις. Τότε, που δεν υπήρχε αστυνόμευσις των πολιτών (πράγμα που θα διευκόλυνε την ανάπτυξιν δράσεως της οργανώσεως). Τότε, τέλος, που δεν υπήρχε η δαμόκλειος σπάθη των υψηλών ποινών δι' όσους εξέφραζαν απόψεις αντιθέτους προς την κυβέρνησιν. Κύριοι στρατο­δίκαι, είμαι βέβαιος ότι εκ της ερεύνης σας ταύτης θα καταλήξετε εις το συμπέρασμα ότι γενεσιουργός αιτία τής συστάσεως της Δημοκρατικής Α­μύνης είναι πράγματι το κίνημα της 21ης Απριλίου. Διά να δικαιολογηθή η ενέργεια αύτη, κύριοι στρατοδίκαι, οι διενεργήσαντες το κίνημα αξιωματικοί προέβαλαν εις τον ελληνικόν λαόν το επιχείρημα ότι κατέλυσαν τους δημοκρατικούς θεσμούς διά να σώσουν την χώραν από επικείμενον κομμουνιστικόν κίνδυνον. Διά να θεμελιωθή μάλιστα το επιχείρημα τούτο, εξηγγέλθη ότι θα εκτεθούν εις τον ελληνικόν λαόν εβδομήντα φορ­τηγά αυτοκίνητα πλήρη όπλων ως πειστήριον της επικειμένης κομμουνι­στικής συνωμοσίας. Αλλά εις μάτην ο ελληνικός λαός περιμένει τρία χρόνια τώρα να ίδη τα εβδομήντα αυτά αυτοκίνητα. Το επιχείρημα περί επικειμένου κομμουνιστικού κινδύνου, κύριοι στρατοδίκαι, έχει σήμερον καταρρεύσει πλήρως. Διότι, πρώτον, υπεύθυνοι πολιτικοί ηγέται τού ελλη­νικού λαού, ως ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο αείμνηστος Γεώργιος Παπανδρέου και ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος διέψευσαν κατηγορηματι­κώς τας εξαγγελίας περί κομμουνιστικού κινδύνου. Δεύτερον, εμπράκτως κατεδίκασεν το κίνημα ο Ανώτατος Άρχων, ο οποίος μάλιστα έφθασε μέχρι του σημείου να επαναστατήση κατά της δικτατορικής κυβερνήσεως. Τρίτον, έγκυροι ξέναι εφημερίδες, ως η Ουάσιγκτον Ποστ, ο Γκάρντιαν, το Σπήγκελ και άλλοι, αλλ' επίσης και σημαίνοντες δημοσιογράφοι ως ο Λέσλι Φάινερ, η κ. Ελένη Βλάχου και άλλοι, απέδειξαν με αδιάσειστα στοιχεία ότι τά περί κομμουνιστικού κινδύνου ήσαν κατασκευάσματα των αξιωματικών διά να δικαιολόγησουν το κίνημα. Τέλος, η ολομέλεια του Συμβουλίου της Ευρώπης κατόπιν εξαμήνου επισταμένης ερεύνης κατέληξε εις το συμπέρασμα ότι εις την χώραν δεν υφίστατο κίνδυνος δυνάμενος να δικαιολογήση εκτροπήν εκ του πολιτεύματος.

Αλλά ερωτάται, κύριοι στρατοδίκαι, τί πράγματι συνέβαινε εις την χώραν προ της 21ης Απριλίου; Κατά τα έτη 1947-49 η τότε δημοκρα­τική κυβέρνησις ηγωνίσθη σκληρώς προς καταστολήν της ενόπλου κομμου­νιστικής ανταρσίας. Και δεν εχρειάσθη τότε ούτε να κλείση η Βουλή αλλ' ούτε να καταλυθούν τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Από το 1950 μέχρι το 1967 όλαι αι δημοκρατικαὶ κυβερνήσεις ανεξαρτήτως κομματι­κού προσανατολισμού κατέβαλαν προσπάθειας προς πραγματοποίησιν της οικονομικής και κοινωνικής υποδομής εις την χώραν. Τούτο πράγματι επε­τεύχθη ώστε να δικαιολογή τους επαίνους των ξένων παρατηρητών. Τέλος, από του έτους 1960 ο ελληνικός λαός ήρχισε να συνειδητοποιή ωρισμένους κοινωνικούς στόχους και ωρισμένα βασικά αιτήματα: Η ταχεία οικονομική ανάπτυξις κατέστη πλέον συνειδητή επιδίωξις του ελληνικού λαού. Ο λαός συνειδητοποίησε ακόμη την ανάγκην ριζικής αναδιαρθρώ­σεως της παιδείας προς την κατεύθυνσιν την οποίαν επιβάλλει η σύγχρονος τεχνική πρόοδος. Και τέλος, συνειδητοποίησε ο ελληνικός λαός ότι απο­τελεί ιστορικήν ανάγκην η οικονομική αλλά και πολιτική σύνδεσις της χώρας με τον πολιτισμένον χώρον τής Ευρώπης. Παρά την πολιτικήν κρί­σιν τού 1965-1966, η οποία αποτελεί απλώς επεισόδιον εις την δημοκρατικήν ζωήν της χώρας, ο ελληνικός λαός, κύριοι στρατοδίκαι, προσέβλεπε εις τας εκλογάς του Μαΐου 1967 ως την μόνην οδόν εκφράσεως και πραγ­ματοποιήσεως όλων αυτών των στόχων. Δυστυχώς, το κίνημα της 21ης Απριλίου ματαίωσε την προσπάθειαν προς επίτευξιν των πόθων και επιδιώξεων του ελληνικού λαού.

O ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΛΟΓΟΣ, κύριοι στρατοδίκαι, ο οποίος ωδήγησεν εις την σύστασιν της Δημοκρατικής Άμύνης και με ώθησεν εις την απόφασιν συμμετοχής μου εις αυτήν είναι το δικαίωμα αμύνης και αντιστάσεως κατά της επιβληθείσης δικτατορίας εις την χώραν υπό των ολίγων αξιωματι­κών οι οποίοι διενήργησαν το κίνημα. Πράγματι, οι αξιωματικοί αυτοί προέβησαν εις σειράν πράξεων προς επιβολήν δικτατορίας εις την χώραν. Συγκεκριμένως, πρώτον, επέβαλαν στρατιωτικόν νόμον τον οποίον διατη­ρούν μέχρι σήμερον, ήτοι επί μίαν τριετίαν. Από ό,τι γνωρίζω, δεν υφί­σταται ιστορικόν παράδειγμα χώρας του ελευθέρου κόσμου ευρισκομένου εις κατάστασιν ειρήνης, η οποία να επιβάλλη και να διατηρή επί τόσο μακρόν διάστημα τον στρατιωτικόν νόμον. Η εξήγησις διά την προκειμένην περί­πτωσιν είναι απλή: Η κυβέρνησις φοβείται τον λαόν και ο στρατιωτικός νόμος είναι αναγκαίος διά την διατήρησίν της εις την εξουσίαν. Δεύτερον, οι αξιωματικοί κατήργησαν το Σύνταγμα του 1952 και τρίτον, δι' ενός δημοψηφίσματος κατά το 1968 ο ελληνικός λαός εξηναγκάσθη να απαλ­λοτριώση τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματά του. Μόνον ένα παρόμοιον ιστορικόν προηγούμενον υπάρχει: το δημοψήφισμα της 12ης Νοεμβρίου 1933 εις την Γερμανίαν. και κατά περίεργον ιστορικήν σύμπτωσιν και τα δύο αυτά δημοψηφίσματα συνεκέντρωσαν το 92% των ψήφων. Αλλά τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, κύριοι στρατοδίκαι, είναι αναπαλλο­τρίωτα. Πάσα δε πράξις η οποία υποχρεώνει τον λαόν να απαλλοτριώση ο ίδιος τα δικαιώματά του αποτελεί παράβασιν και αυτού ακόμη του φυσι­κού δικαίου. Κύριοι στρατοδίκαι, εις την χώραν μας σήμερον δεν εφαρμό­ζεται κανένα σύνταγμα. Ούτε και εκείνο το οποίον έλαβε την δικτατορικήν πλειοψηφίαν του 92%. Η Ελλάς αποτελεί σήμερον πολιτειακώς ασύντακτον χώραν.

Εις μίαν χώραν με τοιαύτην διακυβέρνησιν, όλαι αι αποφάσεις επί των μεγάλων εθνικών θεμάτων, τα οποία καθορίζουν την μοίραν και τα πεπρω­μένα του λαού, λαμβάνονται υπό μιας ολιγομελούς ομάδος προσώπων ερή­μην του λαού. Από την ιστορικήν όμως εμπειρίαν γνωρίζομεν ότι εις πάσαν δικτατορίαν ουδεμία εγγύησις υπάρχει ότι αι αποφάσεις τας οποίας λαμβάνει η κυβέρνησις εκφράζουν τους στόχους και τας επιδιώξεις του κοι­νωνικού συνόλου ή τουλάχιστον της πλειοψηφίας. και τούτο διότι δεν εφαρμόζεται η δημοκρατική διαδικασία επιλογής. Συνήθως εις τας δικτα­τορίας αι αποφάσεις επί των θεμάτων κοινωνικής επιλογής είτε εκφράζουν τας προσωπικάς επιθυμίας του δικτάτορος είτε εξυπηρετούν τα συμφέροντα των παραγόντων οι οποίοι με την δύναμίν των διατηρούν τον δικτάτορα εις την εξουσίαν. Εις την χώραν μας σήμερον υπάρχουν σοβαραί ενδείξεις ότι κατά την λήψιν των αποφάσεων επί βασικών εθνικών θεμάτων προεξάρχει το στοιχείον της διατηρήσεως της Κυβερνήσεως εις την εξουσίαν. Θα ανα­φέρω εδώ τρεις βασικάς περιπτώσεις εκ των οποίων θεμελιούται η αποψις αυτή. Πρώτον, τας αποφάσεις της κυβερνήσεως ως προς τον διεθνή προσανατολισμόν της χώρας. Δεύτερον, τας αποφάσεις διά την παιδείαν και τρίτον, τας αποφάσεις διά το πρόβλημα της οικονομικής αναπτύξεως.

Και έρχομαι εις το πρώτον: Ο ελληνικός λαός, κύριοι στρατοδίκαι, έχει από αιώνας τώρα συνδέσει την μοίραν του με την Ευρώπην. θέλει να ανήκη εις την Ευρώπην και ελπίζει ότι εις τον πολιτισμένον τούτον χώρον θα δυνηθή να πραγματοποιήση ανώτερα επίπεδα ευημερίας και πολιτι­σμού. Αλλά η σημερινή κυβέρνησις φαίνεται ότι δεν θέλει η Ελλάς να ανήκη εις την Ευρώπην. Και τούτο διότι κινδυνεύει να χάση την εξουσίαν. Η δημοκρατική Ευρώπη δέν ανέχεται σήμερα δικτατορίας εις τον χώρον της. Ούτω μόνον, δύναται να εξηγηθή η απόφασις την οποίαν έλαβε η σημερινή κυβέρνησις περί αποχωρήσεως της Ελλάδος εκ του Συμβουλίου της Ευρώπης, ως και αι προσπάθειαι περί εμπορικού ανοίγματος προς την ολοκληρωτικήν Ανατολήν και την υπανάπτυκτον Αφρικήν. Αλλά και αι τελευταίαι αύται προσπάθειαι δεν φαίνεται να τελεσφορούν. Ούτω, σήμε­ρον η Ελλάς ευρίσκεται σχεδόν εις διεθνή απομόνωσιν, η οποία προμηνύει μεγάλα δεινά διά την παρούσαν και τας επερχομένας γενεάς.

Έρχομαι κατά δεύτερον, κύριοι στρατοδίκαι, εις τας αποφάσεις της κυβερνήσεως διά την παιδείαν. Ο ελληνικός λαός έχει συνειδητοποιήσει την ανάγκην ριζικής αναδιαρθρώσεως της παιδείας προς την κατεύθυνσιν που επιβάλλει η σύγχρονος τεχνική πρόοδος. Όταν εις μίαν χώραν παραβιάζονται τα βασικά δικαιώματα του ανθρώπου, είναι επόμενον να προκληθή αμεσος αντίδρασις από την διανόησιν της χώρας αυτής. Εις την χώραν μας πράγ­ματι η ελληνική διανόησις αντέδρασε εις την κατάλυσιν των δημοκρατι­κών ελευθεριών και ήτο εύλογον η σημερινή κυβέρνησις να καταβάλη προσπάθειας όπως θέση υπό τον έλεγχόν της την ελληνικήν διανόησιν και μάλιστα εκεί όπου γεννάται και αναπτύσσεται, εις τα πανεπιστήμια. Με την απόλυσιν καθηγητών εμφορουμένων από δημοκρατικά ιδεώδη, με την δυνατότητα του υπουργού Παιδείας να διορίζη καθηγητάς άνευ προηγου­μένης εκλογής, με την τοποθέτησιν κυβερνητικών επιτρόπων εις τας ανωτάτας σχολάς και, τέλος, με τα διωρισμένα συμβούλια των φοιτητικών συλλόγων η σημερινή κυβέρνησις τείνει να μετατρέψη τα πανεπιστήμια από κέντρα πνευματικού προβληματισμού εις τόπους μεταδόσεως ελεγχο­μένων γνώσεων.

Έρχομαι, τέλος, εις τας αποφάσεις της κυβερνήσεως επί του προβλήματος της οικονομικής αναπτύξεως της χώρας. Εις χώρας εις τας οποίας λειτουργεί ο μηχανισμός της αγοράς, ταχεία οικονομική ανάπτυξις είναι αν όχι ανέφικτος πάντως εξαιρετικώς δύσκολος, όταν εις την χώραν έχει επιβληθή δικτατορία. Ο λόγος είναι απλούς. Η οικονο­μική ανάπτυξις απαιτεί θυσίας του λαού κατά το παρόν προς εξασφάλισιν ανωτέρου επιπέδου ευημερίας εις το μέλλον. Αλλά εάν δέν λειτουργή η δημοκρατική διαδικασία λήψεως των αποφάσεων και ο λαός δέν συμμετέχη εις την απόφασιν περί του πόσην θυσίαν θά φέρη διά την ανάπτυξιν και περί του πώς θα διανεμηθούν οι καρποί της αναπτύξεως, δεν είναι διατε­θειμένος να συμμετάσχη ενεργώς εις την αναπτυξιακήν προσπάθειαν. Εις την περίπτωσιν αυτήν η χώρα θά παραμένη οικονομικώς στάσιμος. Τούτο ακριβώς συμβαίνει εις την Πορτογαλίαν, η οποία επί τεσσαράκοντα έτη παραμένει εις κατάστασιν οικονομικής στασιμότητος. Τούτο συνέβη επίσης εις την χώραν μας αμέσως μετά το κίνημα της 21ης Άπριλίου. Ο μέσος ετήσιος ρυθμός αναπτύξεως κατά την προ του 1967 δεκαετίαν ήτο μεταξὺ των μεγαλυτέρων του κόσμου και προσήγγιζεν το 7%. Το 1967 και 1968 ο ετήσιος ρυθμός αναπτύξεως εμειώθη εις 4% περίπου. Η κυβέρνησις διαπιστώσασα ότι δεν ηδύνατο να επιτύχη ταχείαν ανάπτυξιν με τα παραδε­δεγμένα επιστημονικώς μέσα οικονομικής πολιτικής, κατέφυγεν εις την εφαρμογήν της ανορθόδοξου μεθόδου του αλογίστου πληθωρισμού, ο οποίος οδηγεί ταχέως την χώραν εις οικονομικόν αδιέξοδον. Ο πληθωρισμός ού­τος εξεδηλώθη κατ' εξοχήν εις σοβαρά ανοίγματα του ισοζυγίου πληρω­μών. Διά να καλύψη δε η κυβέρνησις τα ανοίγματα αυτά, εφήρμοσεν και πάλιν δυο ανορθόδοξα μέσα οικονομικής πολιτικής. Πρώτον, εχρησιμοποίησεν το ανεπίσημον συναλλαγματικόν απόθεμα της χώρας και ως οικονομο­λόγος, κύριοι στρατοδίκαι, γνωρίζω ότι κατά την τριετίαν 1967-1969 η κυβέρνησις διέθεσεν ολόκληρον σχεδόν το ανεπίσημον συναλλαγματικόν απόθεμα εξ 120 εκατομμυρίων δολαρίων περίπου προς κάλυψιν των σοβα­ρών ελλειμμάτων του ισοζυγίου πληρωμών. Και, δεύτερον, προσέφυγε εις την σύναψιν βραχυπροθέσμων δανείων με λίαν επαχθείς όρους, ως πληρο­φορούμεθα από ξένας εφημερίδας, δεδομένου ότι η κυβέρνησις δέν ανακοι­νώνει τους όρους δανεισμού. Ούτω, εντός των πρώτων δύο ετών από του κινήματος, το εξωτερικόν δημόσιον χρέος ηυξήθη κατά 65% περίπου. Η κυβέρνησις διά να επιτύχη οικονομική ανάπτυξιν υπερχρεώνει τον ελληνικόν λαόν εις τους ξένους. Εις την ουσίαν οι Έλληνες της σήμερον τρώγουν το ψωμί της αύριον.


ΤΡΙΤΟΣ ΛΟΓΟΣ ο οποίος ωδήγησεν εις την σύστασιν της Δημοκρατι­κής Αμύνης και επέβαλεν την ενεργόν συμμετοχήν μου εις αυτήν είναι το δικαίωμα αντιστάσεως κατά των μεθόδων τας οποίας χρησιμοποιεί η κυβέρνησις προς διατήρησιν αυτής εις την εξουσίαν. Αι μέθοδοι αύται, κύριοι στρατοδίκαι, είναι γνωσταί εις τον ελληνικόν λαόν, διότι τας υφί­σταται καθημερινώς. Έχουν εξ άλλου διαπιστωθή αι μέθοδοι αύται και από αμερολήπτους διεθνείς οργανισμούς ως είναι η Επιτροπή των Ανθρω­πίνων Δικαιωμάτων και το Συμβούλιον της Ευρώπης. Κύριοι στρατοδίκαι, προ ημερών έτυχε να διαβάσω το βιβλίον του περίφημου Άγγλου συγγρα­φέως Όργουελ υπό τον τίτλον «1984». Το βιβλίον τούτο περιγράφει μίαν χώραν εις την οποίαν έχει επιβληθή δικτατορία. Αναλύει δε τας «επιστημονικάς» μεθόδους αι οποίαι χρησιμοποιούνται εις την φανταστικήν αυτήν χώραν διά να κρατείται η δικτατορική κυβέρνησις εις την εξουσίαν. Ως πλέον χαρακτηριστικάς μεθόδους αναφέρει την λογοκρισίαν, τον ελέγχον της διανοήσεως, την αστυνόμευσιν των πολιτών, τα βασανιστήρια ως ανακριτικήν μέθοδον κ.λπ. Εάν εδιάβαζα το βιβλίον τούτο προ του 1967, θα ετρόμαζα. Διαβάζοντάς το σήμερα δεν μου προκάλεσε μεγάλην εντύπωσιν.

Κύριοι στρατοδίκαι, κατά την διαδικασίαν αυτής της δίκης παρέστητε μάρτυρες μιας μεθόδου την οποίαν χρησιμοποιούν τα σώματα Ασφαλείας προς εξουδετέρωσιν των αντιπάλων της κυβερνήσεως. Είναι η χάλκευσις ανηθίκων πράξεων προς σπίλωσιν των διωκομένων από την κυβέρνησιν. Την μέθοδον ταύτην υπέστην προσωπικώς. Αλλά, από ό,τι πληροφορού­μαι, ουδείς Έλλην ούτε ξένος επίστευσεν εις το μυθιστόρημα το οποίον κατεσκεύασεν ο ανακριτής μου και βασανιστής μου μοίραρχος Μορογιάννης. Ευτυχώς διά την σημερινήν ανθρωπότητα, τοιαύται μέθοδοι έχουν πλέον ξεπεραστή. Μόνον επί της δικτατορίας του Χίτλερ είχαν κάποια αποτελεσματικότητα.

24 Ιουλίου 1974. Ο καταβεβλημένος Σάκης Καράγιωργας βγαίνει από την φυλακή,
υποβασταζόμενος από τον Τάκη Μπενά.

Κύριοι στρατοδίκαι, μέχρι τώρα σας εξέθεσα τους λόγους διά τους οποίους συμμετέχω εις την Δημοκρατικήν Άμυναν. Είχα χρέος μου να αγωνισθώ εις τα πλαίσια της οργανώσεως αυτής προς αποκατάστασιν των δημοκρατικών ελευθεριών εις την χώραν. Είχα χρέος, πρώτον, ως ανθρω­πος απέναντι της ιστορίας. Απέναντι δηλαδή όλων εκείνων οι οποίοι ηγωνίσθησαν με τον λόγον ή με τα όπλα, εκείνων που έχυσαν ποταμούς αίματος διά να κληροδοτήσουν εις ημάς την ελευθερίαν και την δημοκρατίαν. Δεύτερον, είχα χρέος ως καθηγητής απέναντι εις τους φοιτητάς μου. Εις τους νέους αυτούς δέν μετέδιδα μόνον ξηράς επιστημονικάς γνώ­σεις. Τους είχα γαλουχήσει με την ιδέαν ότι ορθαί αποφάσεις επί των μεγάλων προβλημάτων της χώρας λαμβάνονται μόνον με την δημοκρατικήν διαδικασίαν επιλογής. Θα ήμουν ασυνεπής και θα εθεωρείτο δι' εμέ φυγομαχία εάν διά του αγώνος μου δεν εδικαίωνα τας ιδέας μου περί ελευ­θερίας και δημοκρατίας απέναντι των φοιτητών μου.

Τέλος, κύριοι στρατοδίκαι, είχα ένα προσωπικόν χρέος απέναντι του ελληνικού λαού και της πατρίδος. Αυτός ο λαός έκανεν πολλάς θυσίας και δαπάνας χάριν εμού. Με εσπούδασεν εις τα ελληνικά πανεπιστήμια, με έστειλεν με υποτροφίαν δι’ ανωτέρας σπουδάς εις το εξωτερικόν, με έκανεν καθηγητήν ανωτάτης σχολής και ανώτατον κρατικόν λειτουργόν. Δι' όλας αυτάς τας θυσίας τί ζητεί ως αντάλλαγμα από εμέ ο ελληνικός λαός και η πατρίς; Τί ζητεί από όλους τους πνευματικοὺς ανθρώπους; Δύο μόνον πράγματα: να προσφέρουν τας επιστημονικάς των υπηρεσίας και να είναι οι θεματοφύλακες των ηθικών και πνευματικών αξιών του ελληνικού λαού. Είχα υποχρέωσιν, επομένως, κύριοι στρατοδίκαι, να εξοφλήσω αυτό το μεγάλο χρέος μου, ακόμη και εάν παρίστατο ανάγκη να δώσω και την ζωήν μου.

-------------------------

Μ' αυτόν τον μνημειώδη τρόπο απολογήθηκε ο Σάκης Καράγιωργας στις 7 Απριλίου 1970, ενώπιον του ειδικού στρατοδικείου. Πέντε μέρες αργότερα, το στρατοδικείο εξέδωσε την απόφασή του, με την οποία καταδίκασε τον Καράγιωργα σε ισόβια κάθειρξη.

Επειδή στο διαδίκτυο υπάρχουν πολλές αναδημοσιεύσεις του επίλογου της παραπάνω απολογίας αλλά είναι δύσκολο να την  βρει κανείς ολόκληρη, το ιστολόγιο αποφάσισε να "γιορτάσει" την σημερινή επέτειο παραθέτοντάς την ατόφια, ως ντοκουμέντο και παρακαταθήκη ενός αυθεντικού δημοκράτη, ο οποίος έφυγε από την ζωή το 1985, σε ηλικία μόλις 55 ετών.

Και μια λεπτομέρεια. Τον Απρίλιο τού 1969, κατά την τοποθέτηση της "κροτίδος" για την οποία κάνει λόγο στην αρχή της απολογίας του, ο Σάκης Καράγιωργας τραυματίζεται σοβαρά στο αριστερό του χέρι, αποκτώντας ισόβια αναπηρία. Μερικά χρόνια αργότερα, το 1975, όταν ο -συνεργαζόμενος ως "Αμυνίτης" με το ΠαΣοΚ- Καράγιωργας τόλμησε σε ομιλία του να ασκήσει κριτική στον Ανδρέα Παπανδρέου, κάποιος φώναξε "κάτσε κάτω κουλοχέρη" (λέγεται ότι αυτός που φώναξε ήταν ο Κίμων Κουλούρης). Λίγο αργότερα, ο Καράγιωργας διαγράφεται από το ΠαΣοΚ μαζί με όλους τους "Αμυνίτες". Για την ακρίβεια, σχεδόν όλους: ο Σημίτης παραμένει αφού "διορθώνει" το βιογραφικό του, σβήνοντας την συμμετοχή του στην "Δημοκρατική Άμυνα".

Θρίλλερ για γέλια

Τούτο το ιστολόγιο, όπως γνωρίζουν οι αναγνώστες του, παρακολουθεί ακούραστα και με κριτικό μάτι τα -εγχώρια και ξένα- πολιτικά δρώμενα, δίχως να διστάζει να διατυπώσει την δική του άποψη. Ίσως, κάποιοι να εκτιμούν πως η συνεχής τριβή με τα πολιτικά θέματα είναι κουραστική. Εν μέρει, θα συμφωνήσω μαζί τους. Όντως είναι κουραστική αλλά όχι για τους λόγους που εκείνοι νομίζουν. Είναι κουραστική λόγω... ανίας.

Για σκεφτείτε το λίγο. Πότε ήταν η τελευταία φορά που κάποια πολιτική εξέλιξη σας δημιούργησε πραγματική έκπληξη; Για να μη το ρίξουμε στην αρχαιολογία, ας περιοριστούμε στα γεγονότα του αιώνα που διανύουμε. Για παράδειγμα, ποιός δεν περίμενε ότι το παστέλι που λεγόταν "Ολυμπιακοί Αγώνες 2004" θα το τρώγαμε και όχι μόνο θα μας καθόταν στον λαιμό αλλά η πληρωμή του θα απασχολούσε ως και τα εγγόνια μας ή και τα δισέγγονά μας; Κι όταν μάθαμε πως ο Σημίτης θα μας έβαζε στο ευρώ μιας και τηρούσαμε τα όρια και τις προϋποθέσεις τού Μάαστριχτ και της Λισαβόνας, ποιός σοβαρά σκεπτόμενος πολίτης δεν κατάλαβε ότι είχαμε κάνει μαϊμουδιά;

Ιταλική αφίσσα. "Θά 'ναι ένα γέλιο που θα σας θάψει" (*)

Αλλά μήπως υπήρχε τα παραμικρό στοιχείο εκπλήξεως στο ότι έγινε πρωθυπουργός ένας παντελώς ανίκανος πολιτικός, ο οποίος δεν θα υπήρχε στον χάρτη αν δεν ήταν ανηψιός ενός διάσημου θείου; Ή, μήπως, πέσαμε από τα σύννεφα όταν διαπιστώσαμε ότι αυτός ο λαός είχε την δυνατότητα να εκλέξει ως πρωθυπουργό έναν ακόμη πιο ανίκανο πολιτικό, μόνο και μόνο επειδή ο παππούς του κι ο πατέρας του είχαν περάσει στην συλλογική συνείδηση ως ικανοί;

Είναι προφανές ότι η πολιτική έχει πάψει να μας εκπλήσσει (αν, δηλαδή, μας εξέπληττε ποτέ). Και δεν μας εκπλήσσει επειδή έχουμε μάθει -άλλοι συνειδητά λόγω ιστορικής γνώσης κι άλλοι ασυνείδητα λόγω εμπειριών- πώς λειτουργεί το σύστημα. Αυτό το σύστημα που, όπως απέδειξε το 1989, μπορεί μέσα σε 25 χρόνια να μετατρέψει σε "σωτήρα" έναν καταδικασμένο ως "εφιάλτη" και "αποστάτη" και να τον φέρει στην εξουσία ως "τιμωρό" εκείνου ο οποίος μόλις 8 χρόνια νωρίτερα είχε εκφράσει το λαϊκό όνειρο για σοσιαλιστικό μετασχηματισμό.

Γι' αυτό και δεν εκπλησσόμαστε ούτε τώρα που βρισκόμαστε "πρώτη φορά αριστερά" αλλά όλα γύρω μας παραμένουν "όπως πάντα δεξιά". Μπορεί κάποιοι άσχετοι να έβλεπαν ως θρίλλερ την ανάδειξη του ΣυΡιζΑ στην εξουσία αλλά εμείς βλέπαμε μια κακοστημένη κωμωδία. Εκεί που κάποιοι επένδυαν ελπίδες για ένα καλύτερο αύριο, εμείς μελαγχολούσαμε γιατί φέρναμε στο μυαλό τις "ακόμα καλύτερες μέρες" του 1985. Κι όταν όλοι οι άλλοι τολμούσαν να ψιλοχαμογελάσουν ακούγοντας την τρόικα να γίνεται "θεσμοί" και το μνημόνιο "συμφωνία", εμείς ξεκαρδιζόμασταν στα γέλια γιατί θυμόμασταν τους ανασχηματισμούς που γίνονταν "αναδομήσεις", τις πανελλήνιες που γίνονταν "πανελλαδικές", την υπερενισχυμένη κουτσογιώργεια αναλογική που βαφτίστηκε "σύστημα απλής αναλογικής" και την πλήρη υποταγή στον καπιταλισμό που καταχωρίστηκε ως "τρίτος δρόμος για τον σοσιαλισμό".

Αφού, λοιπόν, δεν υπάρχει τίποτε να μας εκπλήσσει, έχουμε το εξαιρετικό προνόμιο να διασκεδάζουμε με τα πάντα. Μπορεί να τρομάξαμε όταν πρωτοείδαμε "Το μωρό τής Ρόζμαρυ" ή το "Εφιάλτης στον δρόμο με τις λεύκες", αλλά γελάσαμε με την καρδιά μας όταν τα ξαναείδαμε. Στην δεύτερη θέαση, δεν υπάρχει σασπένς ούτε στο "Ψυχώ". Κατά τον ίδιο τρόπο, εφ' όσον ήμασταν σίγουροι ότι η "πρώτη φορά αριστερή" κυβέρνησή μας αποκλείεται να κακοκαρδίσει το μεγάλο κεφάλαιο, έχουμε την άνεση να γελάμε ακούγοντας τους υπουργούς της να παραπέμπουν σε "συμφωνία των κοινωνικών εταίρων" την επαναφορά τού κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ. Αφού ξέραμε πως το περίφημο "πρόγραμμα 100 ημερών" ήταν καθαρά ψηφοθηρικό, μπορούμε να κάνουμε πλάκα με την δήλωση ότι ο ΣυΡιζΑ δεν έχει πρόγραμμα 100 ημερών αλλά τετραετίας. Κι αφού δεν είχαμε καμμιά αμφιβολία πως όλα τα απόνερα της κεφαλαιακής κρίσης θα εξακολουθούν να πέφτουν πάνω στα λαϊκά στρώματα, έχουμε κάθε δικαίωμα να χτυπιόμαστε από τα γέλια ακούγοντας από κυβερνητικά χείλη πως η πληρωμή των -παλιότερα χαρακτηρισμένων ως αντιλαϊκών και άδικων- φόρων συνιστά πατριωτικό καθήκον.

Κατά την ίδια έννοια, για μας δεν υπάρχει σασπένς ούτε εκεί όπου οι άλλοι τρομάζουν. Καμμιά παράσταση δεν είναι για μας θρίλλερ, όλες είναι κωμωδίες. Κωμωδία το bank run, κωμωδία το grexit, κωμωδία το θρυλούμενο δημοψήφισμα, κωμωδία η αγωνία για το μέλλον της χώρας. Τα πάντα είναι για γέλια, από τα ξαΐγκλωτα πουκάμισα του Γιάνη μέχρι το παπιγιόν του Μπάμπη. Και είναι για γέλια όχι επειδή μας προκαλούν ευθυμία αυτά καθ' εαυτά, καθ' όσον δεν είμαστε ούτε ανώμαλοι ούτε ψυχοπαθείς για να ευθυμούμε με θέματα τραγικά. Είναι για γέλια επειδή ξέρουμε πως όλο αυτό το -υποτιθέμενο- σασπένς είναι στημένο προκειμένου να εξυπηρετήσει τον ίδιο όπως πάντα στόχο: την διατήρηση του συστήματος.

Τελικά, ίσως σ' αυτό το γέλιο να έχει την προέλευσή του εκείνο το σύνθημα που "κοσμούσε" αρκετούς τοίχους κάμποσα χρόνια πριν και που, ίσως, ακόμη να "κοσμεί" κάποιους: "Ένα γέλιο θα σας θάψει"...


(*) Στο κείμενό της, η παραπάνω αφίσσα γράφει: "1905 - Παρίσι - Σύλληψη αναρχοσυνδικαλιστή κατά την διάρκεια απεργίας. Ο καγχασμός της εργατικής τάξης". Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι τουλάχιστον μέχρι την Οκτωβριανή Επανάσταση (συχνά και αρκετά χρόνια μετά) ως "αναρχικοί" χαρακτηρίζονταν συλλήβδην όσοι σήμερα αποκαλούνται σοσιαλιστές, κομμουνιστές, μαρξιστές, αναρχιστές κλπ.