Η "δημοκρατία" τής αστυνομικής καταστολής (12)

Φυσικά, ο καλύτερος αρωγός τής "συντεταγμένης πολιτείας" στην καταστολή με "δημοκρατικό" τρόπο (μανδύα, πες καλύτερα) κάθε διαφορετικής φωνής, είναι ο αστικός τύπος. Ένας τύπος που, αφού αναγορεύτηκε σε τέταρτη εξουσία, φροντίζει να υπηρετεί τις άλλες τρεις και να διαμαρτύρεται όταν κάποιοι προσπαθούν να ξεσκεπάσουν τον σκοτεινό του ρόλο.

Δεν θα αναλωθούμε σε παραδείγματα για να αποδείξουμε τα παραπάνω. Η τακτική αυτή είναι τόσο συχνή και τόσο εξώφθαλμη ώστε δεν χρειάζεται να προσθέσουμε το παραμικρό. Θα περιοριστούμε σε μια περίπτωση όπου υπάρχει άψογη συνεργασία αυτού του τύπου με τον πουλημένο "πνευματικό κόσμο", με σκοπό να παρουσιαστεί η ανάγκη κατάργησης του πανεπιστημιακού ασύλου.

Στις 12/9/2001, η -προσκείμενη στην δεξιά- εφημερίδα Απογευματινή δημοσιεύει τετρασέλιδο ρεπορτάζ τού δημοσιογράφου Νίκου Σταυρουλάκη για την "κατάντια" των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Το ρεπορτάζ αναγγέλεται με τον πηχυαίο πρωτοσέλιδο τίτλο "Άσυλο εγκληματιών τα πανεπιστήμια" και υπότιτλο "Επιστημονική έρευνα σε 5 μεγάλα ΑΕΙ". Με αποτελεσματικό τρόπο, η "καλή" εφημερίδα φροντίζει να ενημερώσει ακόμη κι εκείνους που δεν την διαβάζουν αλλά μένουν στην ματιά που ρίχνουν στις φυλλάδες που κρέμονται στο περίπτερο: στα πανεπιστήμια βρίσκουν άσυλο οι εγκληματίες κι αυτό το αποδεικνύουν με την ερευνά τους και οι επιστήμονες. 

Στο ρεπορτάζ του ο Σταυρουλάκης αποκαλύπτει στοιχεία έρευνας του διδάκτορα εγκληματολογίας Κυριάκου Μπαμπασίδη, σύμφωνα με τα οποία στους πανεπιστημιακούς χώρους (δηλαδή, στους χώρους που προστατεύονταν από το άσυλο) σημειώνονται σωρηδόν εγκλήματα όπως διακίνηση και χρήση ναρκωτικών, κλοπές, φθορά ξένης και δημόσιας περιουσίας, σεξουαλικές παρενοχλήσεις, απόπειρες βιασμών αλλά και κανονικοί βιασμοί. Το δημοσίευμα δίνει ιδιαίτερη έμφαση στα σεξουαλικά εγκλήματα: "Όπως κατήγγειλαν οι ερωτώμενοι, οι απόπειρες ή και οι ολοκληρωμένες περιπτώσεις βιασμών ανέρχονται σε ποσοστό 18,7%. Δηλαδή, σχεδόν δύο στις δέκα φοιτήτριες καταγγέλλουν απόπειρα ή και ολοκληρωμένο βιασμό". Το στοιχείο είναι συγκλονιστικό: με δεδομένο ότι υπάρχουν κάπου μισό εκατομμύριο φοιτητές, τα κορίτσια πρέπει να είναι περίπου 250.000 και το "2 στα 10" σημαίνει ότι 50.000 κοπέλλες είτε βιάστηκαν από συμφοιτητές τους είτε κινδύνεψαν να βιαστούν!

Αγαναχτισμένος και τρομαγμένος, ο ρεπόρτερ κατανοεί την έντονη ανησυχία γονιών και φοιτητών λόγω της έξαρσης της εγκληματικότητας στα ΑΕΙ, συμπεραίνει ότι "ο θεσμός του Πανεπιστημιακού Ασύλου, σε συνδυασμό με την έκπτωση των ηθών, συχνά μετατρέπει τα πανεπιστήμια σε χώρους ανάπτυξης του εγκλήματος. [...] Τα πανεπιστήμια έχουν γίνει καταφύγια κάθε λογής εγκληματικών στοιχείων, από συμμορίες ανηλίκων μέχρι αλλοδαπούς κακοποιούς αλλά και αναρχικούς", τονίζει ότι οι αναρχικοί είναι "η κυριότερη ομάδα που εμφανίζει έντονη εγκληματική δράση" και καταλήγει καλώντας την πολιτεία "να λάβει τα αναγκαία μέτρα". Αποστολή εξετελέσθη.

Δυστυχώς, όμως, για την εφημερίδα και τον δαμόνιο ρεπόρτρ της, ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον. Η εργασία του Μπαμπασίδη κυκλοφόρησε το 2006 ως βιβλίο ("Πανεπιστημιακό άσυλο - Κοινωνικο-πολιτικές και εγκληματολογικές προεκτάσεις", εκδόσεις Κατσαρός, 2006, σελ. 503), δίνοντάς μας την ευκαιρία να διαπιστώσουμε την απάτη τής εφημερίδας. Ιδού μερικά χαρακτηριστικά στοιχεία:

(α) Στην έρευνα πήραν μέρος 483 φοιτητές. Απ' αυτούς μόνο 14 ανέφεραν ότι είχαν πέσει θύματα κάποιας εγκληματικής πράξης σε πανεπιστημιακό χώρο, συμπεριλαμβανομένων των φοιτητικών εστιών.
(β) Οι ως άνω 14 ανέφεραν συνολικά 16 εγκλήματα: 6 κλοπές, 2 απειλές, 2 σωματικές βλάβες, 1 διάρρηξη, 1 βανδαλισμός και 3 σεξουαλικές παρενοχλήσεις. Βιασμοί: μηδέν! Απόπειρες βιασμών: επίσης μηδέν!
(γ) Είδαμε πιο πάνω την αναφορά τής εφημερίδας ότι "οι απόπειρες ή και οι ολοκληρωμένες περιπτώσεις βιασμών ανέρχονται σε ποσοστό 18,7%", βάσει του οποίου "υπολογίσαμε ότι 50.000 φοιτήτριες υπέφεραν. Ε, λοιπόν, αυτό το 18,7% δεν είναι παρά το ποσοστό των τριών σεξουαλικών παρενοχλήσεων στο σύνολο των 16 αναφερομένων εγκλημάτων!!


Τα ωραία δεν σταματούν εδώ. Παρ' ότι είναι εμφανέστατο ότι η εφημερίδα αλλοίωσε την εργασία τού Μπαμπασίδη κατά πώς την βόλευε, ο διδάκτωρ δεν διαμαρτυρήθηκε. Αντίθετα, μάλιστα, σε συνέντευξη που παραχώρησε όταν εκδόθηκε το βιβλίο του, δήλωσε με καμάρι ότι η δουλειά του "είχε γίνει και πρωτοσέλιδο σε αθηναϊκή εφημερίδα πριν λίγα χρόνια"!

Πώς εξηγείται αυτή η αβροφροσύνη; Όλα εξηγούνται! Είπαμε ότι η Απογευματινή ήταν εφημερίδα τής δεξιάς. Από την άλλη, ο θρακιώτης Μπαμπασίδης έχει διατελέσει υπεύθυνος μαθητικού τής ΟΝΝΕΔ (1994-1995), υποψήφιος ευρωβουλευτής τής Νέας Δημοκρατίας (1999) και υποψήφιος βουλευτής Ροδόπης τού ίδιου κόμματος (2004). Έδεσε το γλυκό! Και την συνεργασία εφημερίδας - "επιστήμονα" καταλάβαμε και τα συμπεράσματα περί του "κάτι πρέπει να γίνει με το άσυλο" κατανοούμε.
 
Α! Και κάτι τελευταίο: Ο Μπαμπασίδης συμμετείχε στο διοικητικό συμβούλιο του Ινστιτούτου Αμυντικών Αναλύσεων - ΙΑΑ, όπου αντιπρόεδρος ήταν ο φανατικός υπέρμαχος της κατάργησης του ασύλου καθηγητής Εμμανουήλ Μικρογιαννάκης, στον οποίο αναφερθήκαμε χτες. Το ΙΑΑ χρηματοδοτείται από το υπουργείο άμυνας και σκοπός του είναι η παροχή "αποκλειστικά στον ΥΠΕΘΑ, απόψεων ή γνωμών σε θέματα αμυντικής πολιτικής και εξοπλισμών".

Αν αναρωτιέστε τι δουλειά έχει ένας εγκληματολόγος στο διοικητικό συμβούλιο ενός τέτοιου ιδρύματος, σας επαναλαμβάνω ότι όλα εξηγούνται. Ποιός ήταν κεντρικός ομιλητής στην παρουσίαση του βιβλίου τού Μπαμπασίδη; Μα...ο τότε υπουργός άμυνας (και σημερινός πρόεδρος της βουλής) Βαγγέλης Μεϊμαράκης! Ο οποίος, βέβαια, δεν παρέλειψε να τονίσει ότι "πρέπει να επανεξετάσουμε το άσυλο, δηλαδή το σκοπό λειτουργίας του στη σύγχρονη δημοκρατία" (σ.σ.: "Σκοπός λειτουργίας τού ασύλου"; Ήμαρτον! Ήξερα ότι ο Μεϊμαράκης έχει πρόβλημα με τις ξένες γλώσσες αλλά φαίνεται πως έχει σοβαρό πρόβλημα και με τα ελληνικά του).
 
Ε, αν δεν έχουν τα υπουργεία άμυνας και δημόσιας τάξης σχέση με το άσυλο, ποιός έχει; Το υπουργείο παιδείας;  Αν, μάλιστα, θυμηθούμε ότι εκείνη την εποχή συζητιόταν η ιδέα να ανατεθεί η τήρηση του νόμου στους χώρους που καλύπτονταν από ασυλία, σε ειδικό σώμα "πανεπιστημιακής αστυνομίας", τότε όλες οι ψηφίδες μπαίνουν στην θέση τους.

Η "δημοκρατία" τής αστυνομικής καταστολής (11)

Θα περίμενε κανείς ότι οι πανεπιστημιακοί εκπαιδευτικοί και κυρίως οι φοιτητές θα προάσπιζαν σε κάθε περίπτωση το πανεπιστημιακό άσυλο. Δυστυχώς, όμως, δεν είναι λίγες οι φορές που το καθηγητικό κατεστημένο έβαλε πλάτη ώστε η κρατική καταστολή να βάλει πόδι στους χώρους τους οποίους -υποτίθεται πως- καλύπτει η ασυλία. Στα προηγούμενα σημειώματα είδαμε αρκετά τέτοια παραδείγματα.

Αυτή η συνεργασία εκπαιδευτικών και αστυνομίας οδήγησε στην εμφάνιση του αρκετά παράξενου φαινομένου να "κατευθύνονται" οι διαδηλωτές από την αστυνομία προς το πλησιέστερο εκπαιδευτικό ίδρυμα, με την ψευδαίσθηση ότι θα γλίτωναν λόγω ασύλου. Μόλις οι διαδηλωτές "μαντρώνονταν", η αστυνομία εξασφάλιζε από την σύγκλητο την άδεια για εισβολή, έμπαινε και τους τσάκιζε. Αυτό έγινε στις 14/10/1983 (συγκέντρωση της "Επιτροπής για τον Στρατό"), στις 4/12/1984 (διαδήλωση κατά του Λεπέν), στις 26/3/1986 (διαδήλωση κατά της επίσκεψης Σουλτς), στις 18/7/1991 (διαδήλωση κατά της επίσκεψης Μπους πρεσβύτερου), στις 24/10/1991 (μαθητική διαδήλωση).

** Παρατήρηση: Το σχέδιο αυτό της αστυνομίας αποκάλυψε άθελά του και εμμέσως, πλην αρκετά σαφώς, ο αστυνομικός διευθυντής Δημήτρης Χοχτούλας κατά τα επεισόδια της 9ης Μαΐου 1985, όταν φώναξε στους συγκεντρωμένους το περίφημο "Εδώ δεν είναι Νομική να έχετε άσυλο". Έτσι, αντί να κυνηγάει τους διαδηλωτές στους δρόμους των Εξαρχείων, τους κατεύθυνε στο Χημείο όπου και τους ξεπάστρεψε με την άδεια του πρύτανη Μιχάλη Σταθόπουλου (λεπτομέρειες στο τρίτο σημείωμα της σειράς).

Αλλά ας επιστρέψουμε στην στάση που τήρησαν και τηρούν τα "φωτισμένα μυαλά" του τόπου. Μια ματιά στην "ασυλοφάγα" αρθρογραφία τους είναι αποκαλυπτική:

- Με άρθρο του στην εφημερίδα Το Βήμα (10/4/2005), ο πρώην ευρωβουλευτής και δημοσιογράφος Γιάννης Μαρίνος χαρακτηρίζει τους διαδηλώνοντες φοιτητές ως "αριθμητικά ανάξιες λόγου αλλά πολύ δυναμικές φοιτητικές ομάδες, με σκοτισμένο μυαλό από αναρχικές ιδέες". Με παρεμφερή τρόπο είχε εκφραστεί και το διοικητικό συμβούλιο της νομικής τον Φεβρουάριο του 1973 για τους φοιτητές που είχαν καταλάβει το κτήριο. 

- Ταυτιζόμενος πλήρως με την παραπάνω άποψη, ο πρώην κοσμήτορας της φιλοσοφικής Εμμανουήλ Μικρογιαννάκης σε δικό του άρθρο στην ίδια εφημερίδα κάνει λόγο για "συρφετό ολίγων φοιτητών που ασκούν τρομοκρατία και απειλούν ότι θα κηλιδώσουν οποιονδήποτε τους αντισταθεί με τη στηλίτευσή του". Αν και ο Μικρογιαννάκης έχει πρόβλημα με τα ελληνικά του (κηλιδώνεται ο αθώος και στηλιτεύεται ο ένοχος), αυτό που θέλει να πει είναι σαφές.

- Υπέρμαχος της κατάργησης του ασύλου ο γνωστότατος και μη εξαιρετέος Γιώργος Μπαμπινιώτης (πρύτανης και πρώην υπουργός παιδείας), σε άρθρο του στο Βήμα (4/12/2005) ζητά την αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου για το άσυλο, επειδή οι μεν φοιτητές το έχουν καταστρατηγήσει οι δε εξωπανεπιστημιακοί το εκμεταλλεύονται. Έμμεσα, δηλαδή, ο Μπαμπινιώτης βάζει θέμα ότι το άσυλο πρέπει να καλύπτει μόνο τους καθηγητές.

- Τα ίδια περίπου υποστηρίζει σε δικό του άρθρο στην Ελευθεροτυπία (30/6/2003) ο τότε πρύτανης του πανεπιστημίου Κρήτης Γιάννης Φίλης. Στο εν λόγω άρθρο, μάλιστα, διαστρεβλώνει την αλήθεια και αποδίδει την μεγάλη κατάληψη του 1999, η οποία αποφασίστηκε από διαδοχικές φοιτητικές συνελεύσεις και κράτησε έξι μήνες, σε εξωπανεπιστημιακούς!

- Σε παρέμβασή του στον διαβόητο "διάλογο για την παιδεία" μεταξύ Γιαννάκου και Βερέμη (2006), ο πρύτανης του πολυτεχνείου Κρήτης Ιωακείμ Γρυσπολάκης υποστηρίζει ότι "καμία ομάδα (μικρή ή μεγάλη) του πανεπιστημίου δεν έχει δικαίωμα να παρακωλύει τα υπόλοιπα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας από τη διαδικασία της εκπαίδευσης και της έρευνας".

- Ένα βήμα πιο πέρα πάει ο καθηγητής Ιωάννης Χατζόπουλος, προσφέροντας στην αστυνομία μια θαυμάσια δικαιολογία για την κατάλυση του ασύλου: "η αυθαίρετη κατάληψη του πανεπιστημιακού χώρου από ομάδα της πανεπιστημιακής κοινότητας στο πλαίσιο αγωνιστικών κινητοποιήσεων είναι αυτή καθεαυτή ενέργεια κατάλυσης του ασύλου".

- Η Αννίτα Φλώρου δεν μασάει τα λόγια της: "Δώστε τη δύναμη (από νομική και ουσιαστική άποψη) στην οποιαδήποτε αρμόδια αρχή να επεμβαίνει στα πανεπιστήμια όταν η ελευθερία μετατρέπεται σε ασυδοσία".

Λένε πως μ' όποιον δάσκαλο καθήσεις, τέτοια γράμματα θα μάθεις. Κι αφού οι θέσεις πολλών εκ των διδασκόντων ήσαν αυτές που είδαμε, είναι μοιραίο να υπάρχουν παρόμοιες θέσεις και από πλευράς μερικών διδασκομένων. Φυσικά, σ' αυτόν τον τομέα πρωταγωνιστούν οι λογής-λογής ακροδεξιές φοιτητικές παρατάξεις, οι οποίες όχι μόνο ζητούσαν πάντοτε την κατάργηση του ασύλου αλλά "βοηθούσαν" και τους αστυνομικούς στην "αποκατάσταση της τάξης". Όμως, δεν λείπουν οι γελοιότητες και από άλλους. Χαρακτηριστική είναι η προκήρυξη της ΟΝΝΕΔ (1982), όπου γίνεται λόγος για κατάλυση του ασύλου επειδή η νεολαία ΠαΣοΚ διοργάνωσε την ετήσια γιορτή της στον χώρο τής πολυτεχνειούπολης στου Ζωγράφου (!) και καλείται η πολιτεία να επέμβει [Λεπτομέρεια: εκείνη την εποχή, στο κεντρικό συμβούλιο της ΟΝΝΕΔ ήσαν και οι Βασίλης Μιχαλολιάκος, Μάνος Μανωλάκος, Διονύσης Καραχάλιος και Νίκος Χατζηνικολάου].


Οι υπέρμαχοι της κατάλυσης του ασύλου υποστηρίζουν ότι το άσυλο πρέπει να καλύπτει μόνο την ελεύθερη διακίνηση ιδεών. Δεν διευκρινίζουν, όμως, ότι εννοούν αποκλειστικά τις ιδέες οι οποίες βρίσκονται μέσα στα πλαίσια της αστικά παραδεκτής νομιμότητας. Έτσι, έχουμε το οξύμωρο φαινόμενο να έχουν άσυλο οι ιδέες οι οποίες δεν ενοχλούν, άρα δεν χρειάζονται άσυλο! Όποιος τολμήσει να υποστηρίξει ο,τιδήποτε μη κοινά αποδεκτό, ρίχνεται στην πυρά:

- Το 1988 έγινε μεγάλη κουβέντα για την αποποινικοποίηση του χασίς. Οι θιασώτες τής αλλαγής τού θεσμικού πλαισίου πραγματοποιούν ανοιχτή συζήτηση στην πανεπιστημιούπολη των Ιλισίων, κατά την διάρκεια της οποίας μερικοί καπνίζουν συμβολικά τσιγάρα κάνναβης. Επί ημέρες μετά, το Βήμα ξεφωνίζει τις πρυτανικές αρχές (αλλά και την αστυνομία που δεν επενέβη) για υπόθαλψη εγκληματιών!

- Στις 28/3/1991, η αριστερή φοιτητική παράταξη ΕΣΟΦ πραγματοποιεί στο Αριστοτέλειο εκδήλωση με θέμα τις μειονότητες της βόρειας Ελλάδας. Η εκδήλωση διαλύεται βίαια από έφοδο μελών τής ΔΑΠ, με επί κεφαλής τον τότε αντιπρύτανη -και αργότερα πρύτανη- Αντώνη Μάντη. Στις 28/4 η ΕΣΟΦ κάνει άλλη μια προσπάθεια αλλά και πάλι η εκδήλωση διαλύεται με ΔΑΠίτικη βία.

- Το 1992 καταδικάζονται για "διασπορά ψευδών ειδήσεων" τέσσερις φοιτητές, οι οποίοι διατύπωσαν την άποψη ότι στην Ελλάδα υπάρχουν καταπιεζόμενες μειονότητες. Σε ένδειξη συμπαράστασης, μερικοί πανεπιστημιακοί πήραν το μέρος των καταδικασμένων, υποστηρίζοντας ότι οι φοιτητές είχαν το δημοκρατικό δικαίωμα της απόλυτης ελευθερίας λόγου. Μέσα σε λίγες μέρες, με μια ταχύτατη και κατευθυνόμενη διαδικασία, μαζεύτηκαν εκατοντάδες υπογραφές άλλων πανεπιστημιακών, οι οποίοι κατήγγειλαν τους προηγούμενους συναδέλφους τους ως ανεύθυνους και εθνικά επικίνδυνους. 

- Το 2005, στα πλαίσια των εκδηλώσεων για τα 32 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, μέσα στο Πολυτεχνείο εκτίθενται έργα ζωγραφικής τριών μελών τής οργάνωσης "17 Νοέμβρη". Στα πλαίσια της "ασυλίας", της "ελεύθερης διακίνησης ιδεών" και της "ελευθερίας τής τέχνης", το γεγονός έσπευσαν να καταδικάσουν τόσο η Νέα Δημοκρατία (διά του κυβερνητικού εκπροσώπου Θόδωρου Ρουσσόπουλου όσο και το ΠαΣοΚ (διά του εκπροσώπου τύπου Νίκου Αθανασάκη). Τον δε πρύτανη Ανδρέα Ανδρεόπουλο, ο οποίος τόλμησε να δηλώσει ότι "εμείς λογοκρισία δεν κάνουμε", ανέλαβε να "συνετίσει" η Ντόρα Μπακογιάννη, λέγοντας ότι "ο κ. πρύτανης ορθώς δεν λογοκρίνει, γιατί αυτή είναι η δουλειά του, όμως θα έπρεπε να ξέρει ότι αυτή η γιορτή έχει έναν ουσιαστικό παιδευτικό χαρακτήρα".

Η φράση τής Ντόρας συνοψίζει τα πάντα: ασυλία ιδεών υπάρχει μόνο αν οι ιδέες συμφωνούν με την παιδεία που η αστική τάξη θέλει να έχουν οι υπήκοοί της, αλλοιώς υπάρχουν και τα ΜΑΤ...

Εμείς θα συνεχίσουμε.

Η "δημοκρατία" τής αστυνομικής καταστολής (10)

Μπορεί επί μακρά σειρά δεκαετιών το πανεπιστημιακό άσυλο να μην ήταν κατοχυρωμένο με νόμο αλλά ίσχυε "εθιμικώ δικαίω" από τον 19ο αιώνα. Η πρώτη φορά κατά την οποία γίνεται παραβίαση του πανεπιστημιακού ασύλου σημειώνεται κατά τα επεισόδια που συγκλόνισαν την Αθήνα περί τα μέσα Μαΐου του 1859, επεισόδια που έμειναν στην Ιστορία γνωστά ως Σκιαδικά. Η πρώτη φορά δε κατά την οποία φοιτητές προβαίνουν σε κατάληψη πανεπιστημιακού κτηρίου καταγράφεται στις αρχές τού 1897, με αφορμή την εισβολή τής χωροφυλακής στον χώρο τού πανεπιστημίου.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το πανεπιστημιακό άσυλο ίσχυσε ως θεσμός (έστω και εθιμικός) ακόμη και σε δύσκολες πολιτικά περιόδους. Μόνο αντικείμενο αμφισβήτησης ήταν η ισχύς τού ασύλου στους χώρους εκτός των πανεπιστημιακών κτηρίων αλλά ακόμη και η απριλιανή χούντα αποδέχτηκε την ισχύ αυτή με αφορμή την εισβολή αστυνομικών στον χώρο τού Πολυτεχνείου (λόγος για τον οποίο παραιτήθηκε η σύγκλητος του ΕΜΠ στις 14/2/1973) και στον χώρο τού Πανεπιστημίου (λόγος για τον οποίο παραιτήθηκε το διορισμένο από το καθεστώς Δ.Σ. τής Φιλοσοφικής).

[Σημείωση: Η αλήθεια είναι ότι, επί δικτατορίας, οι συγκλητικοί δεν δίστασαν να προσφέρουν κάλυψη στην εισβολή των δυνάμεων καταστολής ούτε κατά τα γεγονότα τής Νομικής τον Φεβρουάριο του 1973 ούτε κατά την εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς. Στην πρώτη περίπτωση έγινε λόγος για "ομάδα ελαχίστη εν σχέσει προς τον όγκον του φοιτητικού κόσμου, η οποία, διά της στάσεώς της, παρά πάσαν έννοιαν δικαίου και ελευθερίας, προσπαθεί να εμποδίση την άσκησιν του αναφαιρέτου δικαιώματος των φοιτητών όπως μορφωθούν". Στην δεύτερη περίπτωση, με απόφασή της κατόπιν εορτής (στις 19/11/1973), η σύγκλητος του ΕΜΠ "αποδοκιμάζει τους προκαλέσαντας τα δραματικά γεγονότα, ως και τους καταχρασθέντας του ασύλου του Ιδρύματος" με την διαπίστωση ότι "η μεγάλη πλειονότης των συγκεντρωθέντων εντός του Ιδρύματος απετελείτο από πρόσωπα διαφόρων κατηγοριών ξένων προς το Πολυτεχνείον".]

Σε προηγούμενα σημειώματα αυτής της σειράς αναφέραμε ότι, κατά την σύνταξη του συντάγματος του 1975, η αντιπολίτευση επεδίωξε να συμπεριληφθεί διάταξη η οποία θα κατοχύρωνε θεσμικά το πανεπιστημιακό άσυλο αλλά απέτυχε λόγω σθεναρής αντίδρασης από την κυβέρνηση Καραμανλή. Το θέμα αγνοήθηκε και από τον διαβόητο νόμο-πλαίσιο 815/1978, ο οποίος τελικά ακυρώθηκε στην πράξη από την αντίδραση του οργανωμένου φοιτητικού κινήματος. Το 1980, η Επιτροπή Πρυτάνεων αρνήθηκε να τοποθετηθεί επί του ζητήματος του ασύλου, δηλώνοντας ότι το θέμα δεν είναι εκπαιδευτικό αλλά πολιτικό. Με τέτοια στάση από πλευράς πολιτείας και πρυτάνεων, είναι λογικό να μην υπάρχει θέμα ασύλου ούτε για την αστυνομία (στις διάφορες εκδόσεις του εγχειριδίου των ΜΑΤ, το οποίο έγραψε ο Ηλίας Ψυχογιός, δεν υπάρχει καμμία αναφορά σε οποιοδήποτε άσυλο). Εξ άλλου, θέμα ασύλου δεν υπάρχει ούτε για την δικαιοσύνη, όπως προκύπτει από την γνωμοδότηση Μπλέτσα στην οποία αναφερθήκαμε στο τρίτο σημείωμα αυτής της σειράς κειμένων.

Έπρεπε να έρθει στην εξουσία το ΠαΣοΚ για να αναγνωριστεί με νόμο το πανεπιστημιακό άσυλο. Η αναγνώριση αυτή έγινε με τον Ν.1268/1982: "Για την κατοχύρωση της ακαδημαϊκής ελευθερίας, της ελεύθερης επιστημονικής αναζήτησης και της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών, αναγνωρίζεται το Πανεπιστημιακό Άσυλο. - Το Πανεπιστημιακό Άσυλο καλύπτει όλους τους χώρους των Α.Ε.Ι. και συνίσταται στην απαγόρευση επέμβασης της δημόσιας δύναμης στους χώρους αυτούς χωρίς την πρόσκληση ή άδεια του αρμόδιου οργάνου του Α.Ε.Ι. (...) - Επέμβαση δημόσιας δύναμης χωρίς την άδεια του αρμόδιου οργάνου του Α.Ε.Ι. επιτρέπεται μόνον εφ' όσον διαπράττονται αυτόφωρα κακουργήματα ή αυτόφωρα εγκλήματα κατά της ζωής" (Ν. 1268/82, άρθρο 2, παράγραφοι 4,5 & 7)

Στην πράξη, αυτό το "επιτρέπεται" της παραγράφου 7 έγινε λάστιχο από την εξουσία, δημιουργώντας σειρά αντιδράσεων. Ενδεικτικά:

 - 5/1/1983: Στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, εργολάβος καθαριότητας απολύει εργαζόμενο, με τον οποίο στην συνέχεια έρχεται στα χέρια. Κάποιος ειδοποιεί την αστυνομία, η οποία μπαίνει στον χώρο τού πανεπιστημίου για να συλλάβει τον απολυμένο.

- 14/10/1983: Η "Επιτροπή για τον Στρατό" πραγματοποιεί συγκέντρωση στα προπύλαια και ετοιμάζει πορεία, η οποία στο μεταξύ έχει απαγορευτεί από τις αρχές. Τα ΜΕΑ επιτίθενται, ξυλοφορτώνουν τους συγκεντρωμένους και συλλαμβάνουν 11 στελέχη εξωκοινοβουλευτικών αριστερών σχημάτων. Η παραβίαση του ασύλου καταδικάζεται ακόμη και από τον υπουργό δημόσιας τάξης Γιάννη Σκουλαρίκη. Οι φοιτητές υποβάλλουν μηνύσεις κατά οκτώ αστυνομικών.

- 2/2/1984: Στην Θεσσαλονίκη, οι σπουδαστές τής Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων (ΣΣΑΣ) "αγανακτούν" με τους φοιτητές τής κτηνιατρικής σχολής, οι οποίοι περιφρουρούν την αποχή τους και καλούν την στρατονομία να επέμβει. Οι στρατονόμοι ικανοποιούν το αίτημα, γράφοντας το άσυλο στις παλιές τους τις αρβύλες. Η πρυτανεία σπεύδει να δικαιολογήσει την εισβολή.

- 11/4/1984: Άγνωστο με εντολή ποιου, ένοπλοι άνδρες τής ασφάλειας μπαίνουν στην νομική σχολή τής Κομοτηνής και συλλαμβάνουν φοιτητές επειδή...έγραφαν συνθήματα(!!). Η σύγκλητος του Δημοκρίτειου ζητάει την πειθαρχική δίωξη των αστυνομικών.

- 20/3/1985: Βραδιά φοιτητικών εκλογών. Στην Σόλωνος, έξω από το κτήριο της νομικής σχολής, αριστεριστές και αντιεξουσιαστές κάνουν φασαρία, φωνάζουν συνθήματα και καίνε αφίσσες των φοιτητικών παρατάξεων. Καθώς επεμβαίνουν τα ΜΑΤ, βρίσκουν καταφύγιο μέσα στην νομική. Τα ΜΑΤ συνεχίζουν την καταδίωξη και μέσα στην σχολή αλλά υποχρεώνονται να οπισθοχωρήσουν καθώς συναντούν την οργισμένη αντίδραση φοιτητών όλων των παρατάξεων.

- 18/11/1985: Λίγες ώρες μετά την δολοφονία Καλτεζά, οι διωκόμενοι από τα ΜΑΤ διαδηλωτές καταφεύγουν στο Χημείο. Η Επιτροπή Ασύλου (με επί κεφαλής τον πρύτανη και κατοπινό υπουργό δικαιοσύνης τού ΠαΣοΚ Μιχάλη Σταθόπουλο) δίνει άδεια επέμβασης στα ΜΑΤ. Περισσότερες λεπτομέρειες για όσα ακολούθησαν, στο τέταρτο σημείωμα αυτής της σειράς κειμένων.

- 24/10/1991: Μαθητική πορεία φτάνει έξω από το υπουργείο παιδείας, όπου δέχεται την επίθεση της αστυνομίας. Οι διαδηλωτές διαλύονται αλλά η αστυνομία τούς καταδιώκει με τα ρόπαλα. Ορισμένοι μαθητές βρίσκουν καταφύγιο στο Πολυτεχνείο. Απ' έξω "κατασκηνώνουν" ολημερίς κι ολονυχτίς τα ΜΑΤ μαζί με "αγανακτισμένους πολίτες" (δηλαδή, ακροδεξιούς), πολιορκώντας το ίδρυμα και περιμένοντας να συλλάβουν όποιον τολμήσει να ξεμυτίσει. Τα δακρυγόνα πέφτουν βροχή μέσα στο Πολυτεχνείο επί ώρες. Την επόμενη μέρα, η σύγκλητος δίνει άδεια για εισβολή στα ΜΑΤ, που μπαίνουν στο ίδρυμα και συλλαμβάνουν 28 άτομα.

- 17/8/1994: Πολυάριθμη ομάδα φοιτητών, προσκείμενων κυρίως στον αντιεξουσιαστικό χώρο, προβαίνουν σε συμβολική κατάληψη της ΑΣΟΕΕ, διατρανώνοντας την στήριξή τους στους απεργούς πείνας Μπαλάφα και Καμπούρη. Η σύγκλητος σπεύδει να καλέσει τα ΜΑΤ που μπουκάρουν και συλλαμβάνουν 52 άτομα με την κατηγορία τής "διατάραξης οικιακής ειρήνης". Οι 51 απ' αυτούς θα καταδικαστούν σε οκτάμηνη φυλάκιση.

- 17/11/1995: Πριν καλά-καλά ξεκινήσει η μεγάλη πορεία τού Πολυτεχνείου, περίπου 1500 νεαροί στριμώχνονται από τα ΜΑΤ και καταφεύγουν στο Πολυτεχνείο, όπου εγκλωβίζονται μέχρι την επομένη. Υπό την κάλυψη του τηλεοπτικού φακού, ακολουθούν οδομαχίες και ρίψη εκατοντάδων δακρυγόνων. Στις 3.30' ξημερώματα της 18ης του μηνός, η σύγκλητος επιτρέπει την εισβολή των ΜΑΤ στον χώρο τού Πολυτεχνείου. Δίχως να προβάλουν αντίσταση, συλλαμβάνονται 479 άτομα, τα οποία τραγουδούν το "Πότε θα κάνει ξαστεριά" καθώς οδηγούνται στις κλούβες.

- 10/5/2005: Σε παρουσίαση βιβλίου που γίνεται στο Πολυτεχνείο, προσέρχονται οι βουλευτές τού ΠαΣοΚ Χρήστος Βερελής και Ευάγγελος Βενιζέλος. Το κακό είναι ότι στα αυτοκίνητά τους επιβαίνουν και αστυνομικοί, η παρουσία των οποίων προκαλεί την οργή των φοιτητών. Δεν αργούν να ξεσπάσουν επεισόδια, τα οποία διογκώνονται και καταλήγουν σε αθρόα ρίψη δακρυγόνων και τραυματισμό νεαρού από σφαίρα που έρριξε ο προσωπικός φρουρός τού Βερελή. Η σύγκλητος εκδίδει ανακοίνωση, όπου γίνεται λόγος για παραβίαση του ασύλου και "προκλητική επίδειξη αυταρχισμού".

- 14/11/2005: Η διοίκηση της ΑΣΟΕΕ αποφασίζει να κλείσει την σχολή εν όψει της γιορτής τού Πολυτεχνείου. Οι φοιτητές εναντιώνονται στην απόφαση και καταλαμβάνουν την σχολή, θέλοντας να την κρατήσουν ανοιχτή. Με απύθμενο τσαμπουκά, τα ΜΑΤ εισβάλλουν στο προαύλιο της ΑΣΟΕΕ, καταδιώκοντας τους φοιτητές. Ακολουθεί γενική κατακραυγή. Η ΕΛ.ΑΣ., επιχειρώντας να ηρεμήσει τα πνεύματα, ισχυρίζεται ότι οι αστυνομικοί "παρασύρθηκαν" λόγω της "έντασης" των ημερών.

- 17/11/2006: Πρωτοτυπία τής ΕΛ.ΑΣ.: πριν ξεκινήσει η πορεία τού Πολυτεχνείου, εγκαθιστά αστυνομικούς στα Προπύλαια, ώστε η παρουσία τους να δράσει ανασχετικά στην οποιαδήποτε εκδήλωση επεισοδίων. Καμμία αντίδραση δεν σημειώνεται είτε από πλευράς συγκλήτου είτε από πλευράς φοιτητών.


Απ' όσα αναφέραμε, προκύπτει σαφώς ότι πολύ συχνά η συνεργασία των οργάνων καταστολής με τα διοικητικά όργανα των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ήταν (και παραμένει) αγαστή. Και είναι αλήθεια ότι οι "άνθρωποι του πνεύματος" έβαλαν πολλές φορές πλάτη για να περάσει ο αυταρχισμός τής εκάστοτε εξουσίας. Αλλά γι' αυτά θα μιλήσουμε στο επόμενο.

Η "δημοκρατία" τής αστυνομικής καταστολής (9)

Όπως προαναγγείλαμε χτες, ιδού και ορισμένα "θλιβερά συμβάντα" από το 2000 και δώθε. Πρέπει να επαναλάβω ότι ο κατάλογος είναι ενδεικτικός και περιλαμβάνει κυρίως θανατηφόρα περιστατικά. Εξυπακούεται ότι οι περιπτώσεις βίαιων καταστολών δίχως νεκρούς είναι απείρως πολλαπλάσιες:

- 20/2/2000: Στην Λούτσα, ο υπαστυνόμος Θοδωρής Χαλουλάκος εντοπίζει αυτοκίνητο στο οποίο επιβαίνουν τέσσερις νέοι. Τους θεωρεί ύποπτους για διακίνηση ναρκωτικών (όπως ισχυρίστηκε στην απολογία του) και πυροβολεί. Πετυχαίνει τον 18χρονο Σωτήρη Καρτσιώτη στην σπονδυλική στήλη. Ο Καρτσιώτης μένει παράλυτος.

- 25/3/2000 Στην Θεσσαλονίκη, ο αστυνομικός Γιώργος Ατματζίδης κάνει σήμα στον 17χρονο Νίκο Λεωνίδη να σταματήσει για έλεγχο. Ο Λεωνίδης "πουλάει τσαμπουκά". Ο Ατματζίδης τον καθαρίζει με μια σφαίρα στο αφτί. Η ΕΔΕ που γίνεται βγάζει λάδι τον Ατματζίδη, ο οποίος απαλλάσσεται με βούλευμα, αλλά ο Άρειος Πάγος ασκεί αναίρεση. Τελικά, το μικτό ορκωτό Κατερίνης αποδέχεται ότι ο αστυνομικός "δέχθηκε αγκωνιά και λόγω του πόνου που αισθάνθηκε και του αιφνιδιασμού, εκπυρσοκρότησε το όπλο του που δεν είχε ασφάλεια" και τον απαλλάσσει στις 22/6/2005.

- 27/4/2000: Στις φυλακές τού Αυλώνα, οι κρατούμενοι εξεγείρονται. Η αστυνομία αποδεικνύει ότι δεν μπορεί να κάνει ζάφτι ούτε φυλακισμένους δίχως να χρησιμοποιήσει όπλα, αφού ένας ανήλικος αλβανός κρατούμενος σκοτώνεται με μια σφαίρα στον τράχηλο. Το όνομα του θύτη δεν έγινε ποτέ γνωστό.

- 14/6/2000: Η συνηθισμένη ιστορία: συνοριοφύλακες σκοτώνουν μετανάστη. Αυτή την φορά το θύμα είναι πακιστανός και το περιστατικό λαμβάνει χώρα στο Μεγάλο Δέρειο Έβρου.

- 1/11/2000: Στο Μοσχοχώρι Κρυσταλλοπηγής, αστυνομικοί σκοτώνουν "αμυνόμενοι" τον αλβανό Μπλένταρ Κόσκου. Το όπλο που υποτίθεται πως είχε το θύμα, δεν βρέθηκε ποτέ.

- 8/2/2001: Στον Άγιο Στέφανο, η αστυνομία κάνει έφοδο σε εγκαταλελειμμένο σπίτι όπου διαβιούν αλβανοί μετανάστες. Ανάμεσα στους συλληφθέντες είναι και ο 16χρονος Ρεφάτ Ταφίλι. Ο Ταφίλι δέχεται τις "περιποιήσεις" των αστυνομικών μέχρι που λιποθυμάει. Οι αστυνομικοί τον πετούν στον δρόμο για να τον ξεφορτωθούν. Συμπατριώτες του τον μεταφέρουν στο νοσοκομείο, όπου μπαίνει επειγόντως στο χειρουργείο με ρήξη σπλήνας από το πολύ ξύλο. Οι γιατροί κάνουν σπληνεκτομή. Μόλις ο Ταφίλι βγαίνει από το νοσοκομείο, συλλαμβάνεται για να απελαθεί. Μένει στο κρατητήριο πέντε ημέρες και υφίσταται μετεγχειρητική λοίμωξη. Χρειάζεται η παρέμβαση του υπουργού δημόσιας τάξης για να αφεθεί ελεύθερος.

- 13/2/2001: Ο ρουμάνος Κονσταντίν Κατούρ τραυματίζεται βαρειά κατά την σύλληψή του. Αντί να τον πάνε στο νοσοκομείο, οι αστυνομικοί τον κλείνουν στο κρατητήριο όπου πεθαίνει αβοήθητος.

- 20/2/2001: Στις φυλακές Κορυδαλλού πεθαίνει ο 23χρονος Μιχάλης Κιβωτός. Παρακαλούσε να τον στείλουν στο νοσοκομείο επειδή είχε σοβαρό καρδιακό νόσημα και μεσογειακή αναιμία αλλά κανείς δεν συγκινήθηκε.

- 4/6/2001: Στην Κρυσταλλοπηγή Καστοριάς, εκπυρσοκροτεί τυχαία το όπλο συνοριοφύλακα που σκόνταψε. Αποτέλεσμα: ο 15χρονος αλβανός Αφρίμ Σάλλα μένει παράλυτος. Οι συγγενείς του καταφεύγουν στην δικαιοσύνη και κάνουν αγωγή αποζημιώσεως. Ο εισαγγελέας έκρινε ότι δεν υπήρχαν λόγοι δίωξης οιουδήποτε συνοριοφύλακα, όμως το τριμελές διοικητικό πρωτοδικείο Κοζάνης επιδικάζει αποζημίωση 267.297 ευρώ υπέρ τού θύματος.

- 24/10/2001: Στο Ζεφύρι, ο αστυνομικός τής ομάδας "Ζ" Γιώργος Τυλλιανάκης κάνει σήμα στο αυτοκίνητο που οδηγεί ο 21χρονος τσιγγάνος Μαρίνος Χριστόπουλος. Καθώς ο Χριστόπουλος δεν συμμορφώνεται, ο Τυλλιανάκης στέκεται στην μέση τού δρόμου με τα πόδια ανοιχτά, σημαδεύει και εκτελεί τον Χριστόπουλο με μια σφαίρα στο πίσω μέρος τού κεφαλιού. Αργότερα, ο Τυλλιανάκης ισχυρίστηκε ότι παραπάτησε και το όπλο εκπυρσοκρότησε. Παρά την επέμβαση του Συνήγορου του Πολίτη (όπου κατέφυγε η αδελφή τού θύματος), ο Τυλλιανάκης δεν τίθεται καν σε διαθεσιμότητα. Τελικά, ο αστυνομικός αποτάσσεται με πρωτοβουλία τού αρχηγού τής αστυνομίας και εναντίον του ασκείται ποινική δίωξη. Ο Τυλλιανάκης καταδικάζεται σε κάθειρξη 13 ετών για ανθρωποκτονία με ενδεχόμενο δόλο.

- 21/11/2001: Σε καφετέρια στην πλατεία Αμερικής, ο πιωμένος αλβανός Σεντγκάκ Σελνίκου βγάζει μαχαίρι και "απειλεί" πέντε αστυνομικούς που τον σημαδεύουν με τα όπλα τους. Ο αστυφύλακας Γιάννης Ριζόπουλος αποδεικνύεται τόσο κάφρος ώστε εκτελεί τον Σελνίκου με μια σφαίρα στο κεφάλι. Και τώρα αρχίζει η μεγάλη κωμωδία: η ΕΛ.ΑΣ. δεν θέτει τον Ριζόπουλο σε διαθεσιμότητα [Λεπτομέρεια: Στις 13/11/2001, η ΕΛ.ΑΣ. είχε θέσει σε διαθεσιμότητα τον αστυνομικό Μιχάλη Λάγιο, επειδή βρέθηκε να έχει πάνω του ενάμισυ γραμμάριο χασίς. Προφανώς, η κατοχή ενάμισυ γραμμαρίου χασίς είναι απείρως σοβαρώτερο αδίκημα από την εν ψυχρώ εκτέλεση ενός ανθρώπου]- γίνεται ΕΔΕ που αποφαίνεται ότι ο Ριζόπουλος πρέπει να τιμωρηθεί με αργία και απόλυση - το πρωτοβάθμιο πειθαρχικό συμβούλιο τον απαλλάσσει - στις 24/11/2003 το δικαστήριο τον αθώωνει από την κατηγορία τής ανθρωποκτονίας από αμέλεια. Όλα καλά.

- 7/5/2003: Ο 25χρονος Αριστείδης Νεοφώτιστος οδηγείται στο τμήμα τής Νέας Φιλαδέλφειας για εξακρίβωση στοιχείων. Από κει βγαίνει νεκρός, με εμφανή σημάδια κακοποίησης. Επίσημη αιτία θανάτου: έμφραγμα.

- 9/12/2003: Η συνηθισμένη ιστορία επαναλαμβάνεται στα Ανώγεια: αυτοκίνητο δεν σταματάει σε μπλόκο τής αστυνομίας και οι αστυνομικοί πυροβολούν. Αυτή την φορά νεκρός είναι ο 22χρονος Ηρακλής Μαραγκάκης.

- 13/1/2004: Κατά την διάρκεια κράτησής του από την αστυνομία Ρεθύμνης, πεθαίνει ο 42χρονος Μοχάμεντ Χαμούτ. Επίσημη δικαολογία: παθολογικά αίτια. Πάντως, ο ιατροδικαστής διέγνωσε εμφανή σημάδια ξυλοδαρμού.

- 11/8/2004: Μοτοσυκλέττα σταματά έξω από καφετέρια των Αμπελοκήπων, κοντά στην ΓΑΔΑ. Ο ένας από τους δυο επιβαίνοντες φέρει μπλούζα με σήμα των ΕΚΑΜ και αλεξίσφαιρο γιλέκο με ένδειξη POLICE. Και οι δύο επιτίθενται κατά του 36χρονου αλβανού Λουάν Μπερντελίμα, ο οποίος κάθεται στην καφετέρια με την παρέα του. Όταν τελείωσαν, ο Μπερντελίμα μεταφέρθηκε στο ΚΑΤ, όπου έζησε για δυο εβδομάδες ακόμη. Όπως κατέθεσε ένας από την παρέα του στην καφετέρια, λίγο πριν το επεισόδιο τους είχε βρίσει ένας έλληνας, ο οποίος νόμισε ότι τον κοίταξαν προκλητικά και τους είπε ότι τώρα θα μετάνοιωναν που ήρθαν στην Ελλάδα. Η υπόθεση θάφτηκε από την ΕΛ.ΑΣ.

- 25/6/2005: Στην Πτολεμαΐδα, αστυνομικοί συλλαμβάνουν τον 36χρονο Βασίλη Καραλευθέρη και τον φίλο του, επειδή στο αυτοκίνητό τους βρέθηκαν αποτσίγαρα με χασίς. Λίγες ώρες αργότερα, ο Καραλευθέρης βρέθηκε καμμένος στο κελλί του, με τα χέρια δεμένα πίσω. Με απόφαση του Γιάννη Κούτρα, εισαγγελέα πρωτοδικών Κοζάνης, οι αστυνομικοί τού τμήματος απαλλάχθηκαν και η ευθύνη για την φωτιά αποδόθηκε στον ίδιο τον Καραλευθέρη.

- 17/11/2006: Στην Θεσσαλονίκη, ο κύπριος φοιτητής Αυγουστίνος Δημητρίου σακατεύεται από ανηλεή χτυπήματα οκτώ αστυνομικών, οι οποίοι τον θεώρησαν ύποπτο επειδή φορούσε πράσινα παπούτσια. Όλη η Ελλάδα γέλασε όταν ανακοινώθηκε η επίσημη εκδοχή τής αστυνομίας για τον τραυματισμό του: "έπεσε και χτύπησε σε ζαρντινιέρα"! Ευτυχώς, κάποιος είχε τραβήξει σε βίντεο την κτηνωδία των αστυνομικών και η αλήθεια βγήκε στο φως.

- 1/6/2008: Στην Λευκίμμη τής Κέρκυρας, αστυνομικοί χτυπούν στα τυφλά, προσπαθώντας να διαλύσουν διαμαρτυρία των κατοίκων. Μεταξύ άλλων, χτυπούν και διερχόμενο οδηγό δικύκλου, ο οποίος χάνει τον έλεγχο του οχήματός του και πέφτει πάνω στην διαδηλώτρια Μαρία Κουλούρη. Η Κουλούρη εξέπνευσε τέσσερις μέρες αργότερα.

- 7/8/2008: Στον Αλμυρό, αστυνομικοί καταδιώκουν αυτοκίνητο που δεν σταμάτησε σε μπλόκο. Το ακινητοποιούν αλλά οι επιβαίνοντες το βάζουν στα πόδια. Οι αστυνομικοί πυροβολούν και σκοτώνουν τον έναν. Ισχυρίστηκαν ότι οι διωκόμενοι οπλοφορούσαν αλλά το μόνο που βρέθηκε στον τόπο τής τραγωδίας ήσαν οι κάλυκες από τα όπλα των αστυνομικών.

- 26/10/2008: Στην Πέτρου Ράλλη, έξω από την Διεύθυνση Αλλοδαπών, μαζεύονται εκατοντάδες μετανάστες με την ελπίδα να εξασφαλίσουν άδεια παραμονής. Οι αστυνομικοί προσπαθούν να τους διαλύσουν με τα γκλομπ. Οι μετανάστες το βάζουν στα πόδια, αφήνοντας πίσω τους δεκάδες τραυματιών. Οι αστυνομικοί τους κυνηγούν, συνεχίζοντας τις ροπαλιές. Από τα χτυπήματα πέφτει νεκρός ο μετανάστης Μοντασέρ Μοχάμεντ Ασράφ. Το πτώμα του βρίσκεται σε ένα ρέμα. Οι έρευνες της αστυνομίας "απέδειξαν" ότι ο Ασράφ είχε πάει εκεί για κατούρημα, γλίστρησε κι έπεσε.

- 6/12/2008: Δεν χρειάζεται πολλά λόγια για την πασίγνωστη δολοφονία τού 15χρονου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου από τον ειδικό φρουρό Επαμεινώνδα Κορκονέα στα Εξάρχεια. Πρόκειται για υπόθεση που συντάραξε το πανελλήνιο και εξακολουθεί να προκαλεί αντιδράσεις μέχρι σήμερα.

- 3/1/2009: Πάλι στην Πέτρου Ράλλη, πάλι στην Διεύθυνση Αλλοδαπών, πάλι αστυνομική επίθεση με ρόπαλα κατά των μεταναστών. Αυτή την φορά πέφτει νεκρός ο 24χρονος μπαγκλαντεσιανός Χουσεΐν Ζαχιντούλ. Διαβολική λεπτομέρεια: ο Ζαχιντούλ βρέθηκε νεκρός στο ίδιο ρέμα όπου είχε βρεθεί ο Ασράφ στις 26 του περασμένου Οκτώβρη. Αυτή την φορά, όμως, η αστυνομία δεν χρειάστηκε να κάνει λόγο για "κατούρημα" επειδή το πτώμα τού Ζαχιντούλ βρέθηκε τα χαράματα της επόμενης μέρας. Στο ημερολόγιο συμβάντων η αστυνομία δεν κατέγραψε κανένα επεισόδιο.


Επειδή ο κατάλογος είναι ατελείωτος, κάπου εδώ θα σταματήσω με όλα τούτα τα -κατά Ευάγγελο Βενιζέλο- "θλιβερά συμβάντα", τα οποία χαρακτηρίζονται από -πάντα κατά Ευάγγελο Βενιζέλο- "υπέρβαση του μέτρου", παρ' ότι ο σοφός και πολυπράγμων αρχηγός τού ΠαΣοΚ δεν μας έχει διευκρινίσει από πού και πέρα υπάρχει "υπέρβαση", ώστε να μάθουμε κι εμείς τα "αποδεκτά όρια" της βίας, την οποία -υποτίθεται πως- "οφείλουμε να καταδικάζουμε απ' όπου κι αν προέρχεται".

Στο επόμενο θα ρίξουμε μια ματιά σε μια άλλη πλευρά τής "δημοκρατικής" καταστολής. Εκεί όπου η αστυνομία επεμβαίνει για να "αποκαταστήσει την τάξιν" σε πανεπιστημιακούς χώρους.

Η "δημοκρατία" τής αστυνομικής καταστολής (8)

[Συνέχεια από το προηγούμενο]

- 10/1/1984: Στο Μοσχάτο, αστυνομικοί με πολιτικά ζητούν από τον 28χρονο Θοδωρή Γιάκα να σταματήσει για εξακρίβωση στοιχείων. Ο Γιάκας δεν μπορεί να μαντέψει ότι οι κουμπουροφόροι είναι άνθρωποι του νόμου και τρέπεται σε φυγή τρομοκρατημένος. Ο αρχιφύλακας Βαγγέλης Λαγογιάννης τον ξαπλώνει με 4 σφαίρες που του ρίχνει πισώπλατα. Καθώς αποδεικνύεται ότι ο Γιάκας ήταν απολύτως νομοταγής πολίτης, η αστυνομία κάνει λόγο για άτομο με...ψυχολογικά προβλήματα (!)

- 20/2/1994: Στην Δαλαμανάρα Αργολίδος, περιπολικό τής αστυνομίας ψάχνει για λαθρομετανάστες. Δυο αλβανοί πετιούνται από έναν πορτοκαλεώνα και αρχίζουν να τρέχουν. Ο αστυνομικός Αντώνης Μεζίνης σκοτώνει τον έναν απ' αυτούς με μια σφαίρα στο κεφάλι. Υποστήριξε ότι ξαφνικά το θύμα σταμάτησε, τράβηξε μαχαίρι και στράφηκε καταπάνω τους.

- 25/2/1995: Στους Ψαράδες Φλωρίνης, αστυνομικοί παγιδεύουν ομάδα 18 λαθρομεταναστών. Ένας απ' αυτούς πέφτει νεκρός από σφαίρα στο πρόσωπο. Σύμφωνα με ανακοίνωση της αστυνομίας, ο λαθρομετανάστης τράβηξε μαχαίρι και ο αστυνομικός Σωκράτης Παπαδόπουλος προσπάθησε να τον αφοπλίσει αλλά κατά την συμπλοκή εκπυρσοκρότησε το όπλο του.

- 14/1/1996: Στον Βύρωνα, συλλαμβάνεται μεθυσμένος και οδηγείται στο τμήμα ο ξανθιώτης Λουτφή Οσμαντζέ. Το επόμενο πρωί ο Οσμαντζέ παρουσιάζει πρόβλημα υγείας και το ίδιο βράδυ πεθαίνει. Ο ιατροδικαστής πιστοποιεί θάνατο από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου κατά την διάρκεια ξυλοδαρμού και καταγράφει σωρεία χτυπημάτων στο κεφάλι. Η υπόθεση μπήκε στο αρχείο.

- 20/1/1996: Στη Σκάλα Ωρωπού εκτυλίσσεται επιχείρηση-σκούπα κατά μεταναστών. Πάνω στην καταδίωξη, εκπυρσοκροτεί κατά λάθος το υπηρεσιακό όπλο τού αστυνομικού Διονύση Καρακαϊδού και σκοτώνει έναν αλβανό.

- 14/6/1996: Ο 20χρονος Φαντίλ Ναμπούζι μπαίνει σε ένα μποστάνι και κόβει δυο καρπούζια αλλά γίνεται αντιληπτός από τον αγροφύλακα Θανάση Μάτο. Ο Μάτος επιβάλλει την ποινή στον κλέφτη: θάνατος με μια σφαίρα στο στήθος.

- 23/6/1996: Ο Χριστόφορος Μαρίνος, αταλάντευτα προσηλωμένος στις ιδέες του αναρχιστής και φίλος τού Μιχάλη Πρέκα (ήταν μαζί του και συνελήφθη όταν ο Πρέκας εδολοφονείτο από τα ΕΚΑΜ) "αυτοκτονεί" (σύμφωνα με την αστυνομία) όταν τα ΕΚΑΜ τον στριμώχνουν σε καμπίνα τού πλοίου Πήγασος. Ο Μαρίνος είχε προσαχθεί επανειλημμένα σε δίκες, όπου αθωωνόταν λόγω μη ύπαρξης στοιχείων ενώ ποτέ του δεν οπλοφόρησε, αν και κάποιοι από τους πρώην συντρόφους του λένε πως παλιότερα ο Μαρίνος είχε πυροβολήσει έναν άλλο διάσημο αναρχιστή, τον Μανώλη Σκυφτούλη.

- 21/10/1996: Έξω από το νοσοκομείο Υγεία, αστυνομικοί τής ασφάλειας στριμώχνουν τον καταζητούμενο Παύλο Κερεμίδη. Υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες, ο Κερεμίδης πέφτει νεκρός. Δεν οπλοφορούσε.

- 3/11/1996: Ο Στέφανος Σαπουνάς κάνει το μοιραίο λάθος να μη σταματήσει σε αστυνομικό μπλόκο στα Άνω Λιόσια. Ο αστυνομικός Θανάσης Ζιώγας πυροβολεί, η σφαίρα διαπερνά το πίσω τζάμι τού αυτοκινήτου και πετυχαίνει τον Σαπουνά στον αυχένα. Ο Ζιώγας με τον συνάδελφό του μπαίνουν στο περιπολικό και εξαφανίζονται. Ο Σαπουνάς διακομίζεται στο νοσοκομείο από περαστικούς. Οι γιατροί ειδοποιούν την αστυνομία και αρχίζει έρευνα, η οποία αποκαλύπτει ότι η σφαίρα προήλθε από όπλο αστυνομικού. Ξεκινάει ΕΔΕ και διατάζονται όλοι οι ατσυνομικοί τής περιοχής να παραδώσουν τα όπλα τους για έλεγχο. Τότε ο Ζιώγας αποφασίζει να αναφέρει το περιστατικό. Ο Σαπουνάς πάλαιψε πέντε μήνες αλλά τελικά υπέκυψε στα τραύμα του.

- 8/11/1996: Μπλόκο τής αστυνομίας στον κόμβο Κατερίνης της εθνικής οδού Θεσσαλονίκης-Αθήνας. Μια διαδικασία που θα ήταν τυπική αν δεν "εκπυρσοκροτούσε" το όπλο τού αστυνομικού Δημήτρη Σπυρόπουλου, σκοτώνοντας τον αλβανό Γιάννη Νόκα.

- 20/11/1996:  Μπλόκο τής αστυνομίας έξω από την Λιβαδειά. Ο τσιγγάνος μικροπωλητής Τάσος Μουράτης θεωρείται τόσο επικίνδυνος ώστε διατάσσεται να ξαπλώσει στο έδαφος. Εκεί τον βρίσκει ο θάνατος από το αυτόματο του τροχονόμου Δημήτρη Τρίμμη. Ο Τρίμμης προσάγεται σε δίκη με την κατηγορία τής ανθρωποκτονίας από πρόθεση. Με το επιχείρημα ότι ο κατηγορούμενος "έχασε την ισορροπία του και τον έλεγχο του όπλου του, με αποτέλεσμα αυτό να εκπυρσοκροτήσει", το δικαστήριο αφήνει τον Τρίμμη ελεύθερο.

- 8/2/1997: Έξω από την Κοζάνη, απόσπασμα της αστυνομίας πέφτει πάνω σε λαθρομετανάστες. Ο αστυνομικός Μιλτιάδης Ανδρεόπουλος πυροβολεί για εκφοβισμό αλλά η σφαίρα "εξοστρακίζεται" και σκοτώνει έναν 19χρονο αλβανό. Το μεικτό ορκωτό τής Κοζάνης αθώωσε τον Ανδρεόπουλο.

- 15/4/1997: Παρόμοια επιχείρηση της αστυνομίας στην περιοχή τής Καστοριάς. Δυο αλβανοί σκοτώνονται από τον αστυνόμο Στέργιο Ταγάρα.

- 25/5/1997: Ο 28χρονος Φίλιππος Παπαδόπουλος είχε την ατυχή έμπνευση να βγει θαλάσσια βόλτα με ένα εγκαταλελειμμένο σκάφος. Σε έλεγχο ρουτίνας, λιμενικό σκάφος τού ζητά να σταματήσει. Καθώς ο Παπαδόπουλος φοβάται την σύλληψη, προσπαθεί να διαφύγει. Οι λιμενικοί τον γαζώνουν.

- 23/7/1997: Ο Πύργος συγκλονίζεται από την αυτοκτονία τού 33χρονου ιδιοκτήτη καφετέριας Γιώργου Καννελόπουλου, μιας και ο αυτόχειρας άφησε ιδιόχειρο σημείωμα όπου έγραφε: "Tα οργανωμένα κυκλώματα τοκογλυφίας, αλλά και οι αστυνομικοί που με εκβίαζαν απαιτώντας χρήματα για να μου παρέχουν προστασία, με οδήγησαν στον τάφο". Ακολούθησαν έρευνες και ΕΔΕ, χωρίς να βγει αποτέλεσμα.

- 3/8/1997: Στον Πειραιά, ο 26χρονος Ηλίας Μέξης υποπίπτει στο θανάσιμο έγκλημα της παραβίασης μονοδρόμου. Ευτυχώς για την κοινωνία, ο ανθυπαστυνόμος Δημήτρης Τσαγκράκος αγρυπνά και τιμωρεί τον εγκληματία με μια σφαίρα στο κεφάλι. Ο Τσαγκράκος ισχυρίστηκε πως πυροβόλησε  επειδή το φορτηγάκι δεν σταμάτησε στο σήμα του και φοβήθηκε για την ζωή του. Στην δίκη άλλαξε γνώμη και υποστήριξε ότι τράβηξε το όπλο για εκφοβισμό αλλά εκείνο εκπυρσοκρότησε.

- 10/10/1997. Στον σιδηροδρομικό σταθμό Θεσσαλονίκης αστυνομικοί συλλαμβάνουν μετανάστες που δεν έχουν νομιμοποιητικά έγγραφα. Πάνω στην αναμπουμπούλα, κάποιος από τους μετανάστες επιχειρεί να ξεφύγει. Δυστυχώς γι' αυτόν, από κει περνάει κατά σύμπτωση ο αστυνομικός Γιώργος Σπανούδης. Ο Σπανούδης είναι εκτός υπηρεσίας αλλά τυχαίνει να έχει μαζί του το προσωπικό του (όχι υπηρεσιακό) όπλο, με το οποίο πυροβολεί και σκοτώνει τον επίδοξο δραπέτη. Στην κατάθεσή του, ο Σπανούδης αναφέρει ότι όρμησε στον δραπέτη κραδαίνοντας για εκφοβισμό το όπλο του, το οποίο εκπυρσοκρότησε κατά την συμπλοκή. Φυσικά, αφέθηκε ελεύθερος.

- 26/1/1997: Στις Σέρρες, ψάχνοντας για ναρκωτικά, οι αστυνομικοί κάνουν έφοδο στο σπίτι τού 17χρονου Γιάννη Καραγιαννόπουλου, τον οποίο και συλλαμβάνουν. Ο Καραγιαννόπουλος καταλήγει στο νοσοκομείο με μια σφαίρα στο κεφάλι και βγαίνει μήνες αργότερα εντελώς ανίκανος για κάθε δουλειά. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι ο τραυματισμός του προήλθε από "ανάκριση" μέσα στο περιπολικό. Οι αστυνομικοί ισχυρίζονται ότι ο κρατούμενος επιχείρησε να διαφύγει αρπάζοντας το όπλο τού αστυνομικού που καθόταν δίπλα του και το όπλο εκπυρσοκρότησε. Φυσικά, έγινε δεκτή η άποψη των αστυνομικών.

- 21/3/1998: Δυο αστυνομικοί σταματούν μια βέσπα, η οποία υπέπεσε σε τροχαία παράβαση. Ζητούν από τους επιβάτες να σταθούν δίπλα στο περιπολικό και να ακουμπήσουν τα χέρια τους στον ουρανό του αυτοκινήτου. Εκείνοι υπακούουν. Ξαφνικά χτυπάει το κινητό τού ενός, του 33χρονου Κώστα Βλαστού. Καθώς ο Βλαστός βάζει το χέρι στην τσέπη να βγάλει το κινητό του, ο αρχιφύλακας Σπύρος Κοψαύτης πυροβολεί και τον σκοτώνει. Φοβήθηκε ότι το θύμα θα έβγαζε όπλο.

- 18/3/1998: Στην μεθόριο του νομού Καστοριάς, περιπολούντες αστυνομικοί διασταυρώνονται με τον 29χρονο αγρότη Γιάννη Κεχαΐτη. Υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες ακολουθεί συμπλοκή κατά την οποία ο Κεχαΐτης πέφτει νεκρός από εκπυρσοκρότηση αστυνομικού όπλου.

- 5/6/1998: Στην μεθόριο της Φλώρινας, αστυνομική περίπολος εντοπίζει λαθρομετανάστες και ρίχνει "εκφοβιστικά πυρά". Παρ' ότι τα πυρά είναι εκφοβιστικά, ο 28χρονος Μπόκαρι Μπάχο σκοτώνεται.

- 19/6/1998: Στην πλατεία Κάνιγγος, ο 37χρονος Αποστόλης Γκαγκόμοιρος πυροβολείται από αστυνομικούς. Γλιτώνει την ζωή του από θαύμα. Επειδή η βολίδα βρέθηκε στραπατσαρισμένη στην κοιλιά του αλλά δίχως να έχει βρει κόκκαλο, εκτιμήθηκε ότι υπήρξε εξοστρακισμός. Η υπόθεση έκλεισε αλλά παραμένει το ερώτημα: ποιά ανάγκη ώθησε τους αστυνομικούς να πυροβολήσουν σε ένα τόσο πολυσύχναστο σημείο τής πρωτεύουσας, όπου ο κίνδυνος είναι αυξημένος έστω και από εξοστρακισμό;

- 23/10/1998: Ο 17χρονος σέρβος Μάρκο Μπουλάτοβιτς βρίσκεται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης με τους συμμαθητές του. Έχουν έρθει εκδρομή με το σχολείο. Κάπου δίπλα διαπράττεται κλοπή και επεμβαίνει ο ανθυπαστυνόμος Κυριάκος Βαντούλης, ο οποίος θεωρεί τον Μπουλάτοβιτς ύποπτο. Ο νεαρός σέρβος αντιδρά στην σύλληψη και πέφτει νεκρός από σφαίρα τού Βαντούλη. "Ατύχημα", είπε η αστυνομία. "Ανθρωποκτονία εκ προθέσεως" αποφάνθηκε ο εισαγγελέας. Πάντως, απεδείχθη ότι ο Μπουλάτοβιτς ήταν άοπλος και δεν είχε διαπράξει την κλοπή.


Μιας και αρχίσαμε, θα συνεχίσουμε και στο επόμενο με άλλα "θλιβερά συμβάντα" του 21ου αιώνα. Φυσικά, όλα αυτά τα περιστατικά παρατίθενται ενδεικτικά, καθώς υπάρχουν πολύ περισσότερα, τα οποία συχνά μοιάζουν σαν να βγήκαν από καρμπόν.

Για σήμερα, θα κλείσουμε διατυπώνοντας μια απορία: πώς διάβολο γίνεται και όταν υπάρχουν τυχαίες εκπυρσοκροτήσεις όπλων, εξοστρακισμοί (πιο σωστά: αποστρακισμοί) βολίδων ή όποιοδήποτε άλλο ατύχημα, πάντοτε πλήττεται κάποιος πολίτης και ουδέποτε αστυνομικός; Για να μην αναρωτηθούμε χάρη σε ποια σατανική μοίρα στην συντριπτική τους πλειοψηφία αυτά τα "θλιβερά συμβάντα" είναι θανατηφόρα...

Η "δημοκρατία" τής αστυνομικής καταστολής (7)

Λέγαμε τις προάλλες ότι, μετά την επιδρομή των αστυνομικών στον τσιγγάνικο καταυλισμό τού Ασπρόπυργου, ο τότε υπουργός δικαιοσύνης Ευάγγελος Βενιζέλος έκανε λόγο για "θλιβερό συμβάν", όπου σημειώθηκε κάποια "υπέρβαση του μέτρου". Όμως, μια δειγματοληπτική ματιά σε όσα έχουν συμβεί τα τελευταία σαράντα χρόνια (εκτός από όσα έχουμε ήδη αναφέρει στα προηγούμενα κείμενά μας) δείχνει ότι τέτοια "θλιβερά συμβάντα" και τέτοιες "υπερβάσεις τού μέτρου" κάθε άλλο παρά σπανίζουν:

- 30/4/1976: Παραμονή πρωτομαγιάς. Μια ομάδα μελών τής αριστερής οργάνωσης Κ.Ο. Μαχητής κάνει αφισσοκόλληση στην πλατεία Δημαρχείου. Ξαφνικά, κυκλώνονται από αστυνομικούς, οι οποίοι τους παίρνουν στο κυνήγι, φωνάζοντας και κραδαίνοντας τα γκλομπ. Ο δεκαεξάχρονος Σιδέρης Ισιδωρόπουλος τρομάζει και προσπαθεί να ξεφύγει. Καθώς επιχειρεί να διασχίσει την οδό Πειραιώς, παρασύρεται και σκοτώνεται από διερχόμενο όχημα. Η κηδεία του εξελίσσεται σε ογκώδη, μαχητική διαδήλωση της λεγόμενης "εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς".

- 25/5/1976: Στην διάρκεια πανεργατικού συλλαλητηρίου κατά του αντισυνδικαλιστικού Ν.330/76, μια "αύρα" (τεθωρακισμένο αστυνομικό αυτοκίνητο) καταδιώκει διαδηλωτές. Το γεγονός ότι κατά την καταδίωξη χτύπησε και σκότωσε την 67χρονη μικροπωλήτρια Αναστασία Τσιβίκα δεν ηχεί παράδοξα.

- 20/10/1977: Έξω από το εργοστάσιο της AEG στου Ρέντη, ο αντιεξουσιαστής Χρήστος Κασσίμης περικυκλώνεται από αστυνομικούς και ακινητοποιείται. Η επίσημη εκδοχή λέει ότι ο Κασσίμης συνελήφθη ενώ ετοιμαζόταν να τοποθετήσει εμπρηστικές βόμβες στο εργοστάσιο. Πάντα σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή, ο Κασσίμης επιχείρησε να δραπετεύσει και οι αστυνομικοί αναγκάστηκαν να τον καταδιώξουν και να τον πυροβολήσουν, σκοτώνοντάς τον. Οι αρχές χαρακτήρισαν τον Κασσίμη ως μέλος τού ΕΛΑ. Οι αστυνομικοί Πλέσσας και Στεργίου που τον πυροβόλησαν, απαλλάχθηκαν.

- 28/10/1980: Στην Νεάπολη της Θεσσαλονίκης, ανήμερα της εθνικής επετείου, οι αντιστασιακοί πραγματοποιούν συγκέντρωση. Στην συνέχεια επιχειρούν να παρελάσουν αλλά δέχονται επίθεση της αστυνομίας. Οι ηλικιωμένοι αντιστασιακοί τρώνε το ξύλο τής αρκούδας. Άσχημα χτυπημένος, ο 76χρονος Τάσος Μαγλαρίδης μεταφέρεται σε κωματώδη κατάσταση στο ΑΧΕΠΑ, όπου εκπνέει έναν μήνα αργότερα.

- 15/8/1985: Η 22χρονη αμερικανίδα Κάθρην Τζων Μπουλ διαμαρτύρεται για τον ιταμό και αγενή τρόπο με τον οποίο οι αστυνομικοί ζητούν να ελέγξουν τα χαρτιά της και το αυτοκίνητό της. Καθώς ο αστυφύλακας Νικόλαος Σταθόπουλος προσπαθεί να ελέγξει το αυτοκίνητο με την βία, εκείνη αντιστέκεται. "Υπερβαίνοντας το μέτρο", ο Σταθόπουλος σύρει το όπλο του και την σκοτώνει.

-  9/2/1986: Ο 17χρονος Μανώλης Καντανολέων κλέβει ένα αυτοκίνητο αλλά τον παίρνουν χαμπάρι. Καθώς προσπαθεί να ξεφύγει, τρεις αστυνομικοί τον πυροβολούν στο κεφάλι και τον σκοτώνουν. Τα ονόματα των αστυνομικών δεν έγιναν ποτέ γνωστά καθώς ποτέ δεν δικάστηκαν γι' αυτό το "θλιβερό συμβάν".

- 3/9/1986: Διεκδικώντας τα δεδουλευμένα τους, 650 εργαζόμενοι της ΕΔΟΚ-ΕΤΕΡ ζητούν ακρόαση από την τότε υφυπουργό βιομηχανίας Βάσω Παπανδρέου. Η Παπανδρέου αρνείται να τους δεχτεί και οι εργαζόμενοι προχωρούν σε καθιστική διαμαρτυρία. Η αστυνομία επεμβαίνει για να τους διαλύσει με την βία. Κατά την αστυνομική επιχείρηση και προφανώς από "υπέρβαση του μέτρου", ο 60χρονος Άγγελος Μαυροειδής τραυματίζεται σοβαρά. Αφήνει την τελευταία του πνοή στο ΚΑΤ εννιά μέρες αργότερα.

-  4/1/1987: Ο 19χρονος Λουκάς Γράψας λογομαχεί με τον ασφαλίτη Παντελή Χατζή. Μάλλον "καθ' υπέρβασιν του μέτρου", ο Χατζής λύνει για πάντα την παρεξήγηση χρησιμοποιώντας το όπλο του.

-  1/10/1987: Στην Καλογρέζα, στο κυκλωμένο από αστυνομικούς σπίτι του, ο αντιεξουσιαστής Μιχάλης Πρέκας βγαίνει στο μπαλκόνι και πυροβολεί στον αέρα. Πέφτει νεκρός από καταιγισμό πυρών. Επειδή οι αυτόπτες μάρτυρες βεβαίωσαν ότι ο Πρέκας έρριχνε στον αέρα, ο θάνατός του χαρακτηρίστηκε ως δολοφονία. Επί κεφαλής των ΕΚΑΜιτών που τον πυροβόλησαν ήταν ο Νικόλαος Αργύρης. Για "τιμωρία", ο Αργύρης μετατέθηκε στην προσωπική φρουρά τού Μητσοτάκη. Αργότερα συνελήφθη για εμπόριο όπλων και αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Στην συνέχεια, ανέλαβε σύμβουλος του δημάρχου Αγίας Βαρβάρας. [Λεπτομέρεια: ο αδελφός του ήταν επίσης αστυνομικός, ο οποίος αποτάχθηκε επειδή συνελήφθη να κάνει...εμπόριο όπλων!]

- 14/6/1988: Η ιστορία Γράψα-Χατζή επαναλαμβάνεται: μέσα σε ουζερί, ο Νικόλαος Παπαγγελάκης τα βάζει με τον αστυνομικό Θωμά Μακρή, παραβλέποντας ότι ο Μακρής έχει όπλο. Μ' αυτό το όπλο, ο Μακρής στέλνει τον Παπαγγελάκη να συναντήσει τον Γράψα.

- 8/3/1990: Στην Πρέβεζα, ο 15χρονος Δημήτρης Κίκερης κάνει διάρρηξη σε βιντεάδικο. Για κακή του τύχη, γίνεται αντιληπτός. Όταν φτάνει η αστυνομία, ταμπουρώνεται στην τουαλέττα. "Υπερβαίνοντας το μέτρο", ο αστυφύλακας Γρηγόρης Σπυράκος σκοτώνει τον άτυχο πιτσιρικά.

- 10/1/1991: Ημέρα σφαγής. Λίγες ώρες αφ' ότου στην Πάτρα μια ομάδα ΟΝΝΕΔιτών δολοφονεί τον καθηγητή Τεμπονέρα, πραγματοποιείται στην Αθήνα ογκωδέστατη διαδήλωση, η οποία καταλήγει σε πολύωρες συγκρούσεις μαθητών με τα ΜΑΤ. Σύμφωνα με επίσημα αστυνομικά στοιχεία, σ' αυτές τις συγκρούσεις ρίχτηκαν πάνω από 4.000 δακρυγόνα. Κάποιο απ' αυτά βάζει φωτιά στο χαρτοπωλείο Λίβα και στο κτήριο του Κ. Μαρούση. Από τα αποκαΐδια ανασύρονται νεκροί ο 32χρονος Περικλής Ρεπάκης, ο 57χρονος Μανώλης Κοντόπουλος, ο 59χρονος Ιωάννης Νετμετζίδης κι ένας νεαρός του οποίου η ταυτότητα δεν έγινε γνωστή. Παρ' ότι υπήρχαν πολλές αντίθετες μαρτυρίες, το συμβούλιο πλημμελειοδικών έκλεισε μετά από 6 χρόνια την υπόθεση με βούλευμα το οποίο χαρακτήρισε την πυρκαγιά ως βομβιστική ενέργεια, προερχόμενη από ρίψη μολότοφ.

- 21/1/1991: Συλλαμβάνεται για διακίνηση ναρκωτικών ο 25χρονος τούρκος πρόσφυγας Σουλεϊμάν Ακιάρ. Κατά την κράτησή του, οι αστυνομικοί τον σκότωσαν στο ξύλο κυριολεκτικά. Με βαρύτατα τραύματα, ο Ακιάρ μεταφέρεται στο ΚΑΤ αλλά δεν καταφέρνει να επιζήσει και πεθαίνει στις 29 του μηνός. Παρ' ότι ο προϊστάμενος της ιατροδικαστικής υπηρεσίας Νικόλαος Μπεναρδής επιβεβαιώνει τον άγριο βασανισμό του θύματος, η υπόθεση μπαίνει στο αρχείο. 

- 12/9/1993: Στην Βέροια, ο ανθυπαστυνόμος Αντώνης Δελλάς αντιλαμβάνεται ότι ένας νεαρός προσπαθεί να διαρρήξει δυο αυτοκίνητα. Ο Δελλάς τον σκοτώνει, υποστηρίζοντας ότι βρισκόταν σε άμυνα (εκδοχή που υιοθέτησε επίσημα η αστυνομία). Μένουν αναπάντητα τα ερωτήματα: (α) πώς γίνεται να προσπαθεί να διαρρήξει κάποιος δύο αυτοκίνητα ταυτόχρονα; (β) μπροστά σε ποιόν κίνδυνο αναγκάστηκε να πυροβολήσει θανατηφόρα (ούτε καν στα πόδια) ο Δελλάς, δεδομένου ότι ο νεαρός δεν έφερε ούτε νυχοκόπτη; [Λεπτομέρεια: ο νεαρός ήταν αλβανός.]

- 7/10/1993: Στην Πύλο, περιπολούντες αστυνομικοί εκτιμούν ως ύποπτο τον τρόπο με τον οποίο κινούνται δυο πολίτες. Τους ζητούν να σταματήσουν για να τους ελέγξουν. Καθώς εκείνοι αρνούνται να υπακούσουν, ο αστυνομικός Γιώργος Καράμπελας βγάζει το όπλο του για εκφοβισμό. Δυστυχώς, εκείνη την "κακιά στιγμή" ο Καράμπελας σκοντάφτει, το δάχτυλό του πατάει κατά λάθος την σκανδάλη και η σφαίρα φυτεύεται στο κεφάλι τού 33χρονου Τάσου Κωσταράκη σκοτώνοντάς τον ακαριαία.

- 22/11/1993: Στην Νέα Χαλκηδόνα, αστυνομικοί παγιδεύουν τον δραπέτη Δημήτρη Γλυκογιάννη. Ένας από τους αστυνομικούς νομίζει ότι ο δραπέτης ετοιμάζεται να τραβήξει όπλο και τον πυροβολεί. Ο Γλυκογιάννης επέζησε αλλά δεν οπλοφορούσε. Η άστοχη αντίδραση του αστυφύλακα μπορεί να εκληφθεί μόνον ως αποτέλεσμα ελλιπούς εκπαίδευσης.


[Συνεχίζεται]

Η "δημοκρατία" τής αστυνομικής καταστολής (6)

Η Μίκα Χαρίτου-Φατούρου είναι ομότιμη καθηγήτρια ψυχολογίας τού Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το 1975 η Χαρίτου-Φατούρου πήρε ειδική άδεια για να παρακολουθήσει την γνωστή "δίκη των βασανιστών". Σ' εκείνη την δίκη βρέθηκαν κατηγορούμενοι αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και οπλίτες των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας (κυρίως ασφαλίτες και ΕΣΑτζήδες), οι οποίοι κατά την περίοδο της δικτατορίας αναλάμβαναν την διά της βίας και των βασανισμών ανάκριση και "νουθέτηση" των αντιφρονούντων.

Η καθηγήτρια ψυχολογίας ήθελε να παρακολουθήσει την δίκη με την ιδέα να μελετήσει το φαινόμενο του σαδισμού. Αν και είχε τις υποψίες της για το τι θα ακουγόταν στην αίθουσα, η πραγματικότητα την ξάφνιασε. Η ίδια γράφει στο βιβλίο της "Ο βασανιστής ως όργανο της κρατικής εξουσίας - Ψυχολογικές καταβολές", μεταξύ άλλων, τα εξής χαρακτηριστικά: "Καθώς η δίκη προχωρούσε (...), σάστισα με όσα παρακολουθούσα. Αυτά τα πρώην μέλη τής Στρατιωτικής Αστυνομίας κατηγορούσαν άμεσα ή έμμεσα τους ανωτέρους τους ότι τους είχαν μετατρέψει σε βασανιστές. (...) Σταδιακά έγινε φανερό ότι περιέγραφαν ένα προσεκτικά σχεδιασμένο σύστημα εκπαίδευσης του οποίου υπήρξαν θύματα".

Για τις ανάγκες τής μελέτης της, η Χαρίτου-Φατούρου μίλησε με κάποιους από τους βασανιστές. Ανάμεσά τους και ο λοχίας Μιχάλης Πέτρου, ο φόβος και ο τρόμος των κρατουμένων του Ειδικού Ανακριτικού Τμήματος της ΕΣΑ (ΕΑΤ-ΕΣΑ). Ο Πέτρου ήταν ο μόνος από τους εσατζήδες ο οποίος παραδέχτηκε την ενοχή του και ζήτησε συγγνώμη από τα θύματά του. Στην συνέντευξή του ο Πέτρου αποκάλυψε τον επιστημονικό τρόπο με τον οποίο οι εκπαιδευτές των νεοσύλλεκτων στρατονόμων προετοίμαζαν -πιο σωστά: κατασκεύαζαν- τους αυριανούς βασανιστές. (*)

Τηρουμένων των αναλογιών, η εκπαίδευση των σημερινών μελών των δυνάμεων καταστολής (από τον απλό αστυφύλακα μέχρι τον πιο πωρωμένο ματατζή) κινείται στα ίδια μονοπάτια. Από την σκοπιά τής επιστήμονος, η Χαρίτου-Φατούρου παρατηρεί: "Χωρίς να το έχω μελετήσει, υποψιάζομαι ότι υπάρχουν ομοιότητες με τα ΜΑΤ". Σε ερώτηση της δημοσιογράφου Μαρινίκης Αλεβιζοπούλου, αν ο βασανιστής γεννιέται ή γίνεται, η καθηγήτρια απαντά κατηγορηματικά: "Γίνεται". (**)

Πριν τις εκλογές τού 1981, ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε δηλώσει ότι, μόλις εκλεγεί το ΠαΣοΚ στην κυβέρνηση, τα ΜΑΤ θα καταργηθούν. Τελικά, το μόνο που έκανε ο "σοσιαλιστικός" τριτοδρομικός μετασχηματισμός ήταν η μετονομασία των ΜΑΤ σε ΥΑΤ (Υποδιεύθυνση Αποκατάστασης Τάξης). Σήμερα, στην ερώτηση αν οι ματατζήδες φοβούνται για τις θέσεις τους σε περίπτωση που στην εξουσία έρθει ο ΣυΡιζΑ, η απάντηση συνοδεύεται από ένα πλατύ χαμόγελο: "Κανείς που είναι στην εξουσία δεν διαλύει την ασπίδα του".

Και ο ματατζής συνεχίζει: "Η θέση αρκετών από εμάς είναι ότι τα ΜΑΤ δεν θα έπρεπε να ανήκουν στην αστυνομία. Είναι στρατιωτική μονάδα. Τόσο αυτοί όσο και οι ΔΕΛΤΑδες δεν προφυλάσσουν. Καταστέλλουν. Υπάρχουν για να ρίχνουν ξύλο. Το ξέρουν ότι είναι οι μπράβοι τού συστήματος. Μέτρο, λοιπόν, στην βία με την οποία έχουν μάθει να ζουν, δεν μπορείς να βάλεις. Δεν μπορούν να απορροφηθούν. Για έλεγχο να τους βγάλεις, στον πρώτο εριστικό πολίτη που θα πέσουν, θα τον πλακώσουν στο ξύλο. Πολλοί το παραδέχονται και από μόνοι τους".

Σήμερα, έχει σημασία ο τρόπος με τον οποίο επιλέγεται κάποιος για να υπηρετήσει στα ΜΑΤ. Πολλοί επιλέγονται μέσα από τις σχολές τής αστυνομίας. Το διάλεγμα κάνουν έμπειροι αξιωματικοί, των οποίων το μάτι εντοπίζει τους "βαρεμένους" που φαίνονται κατάλληλοι για τον ρόλο. Οι υπόλοιποι επιλέγονται μέσω ειδικών προκηρύξεων και μπαίνουν δίχως πανελλήνιες εξετάσεις.

Η εκπαίδευση όλων αυτών συνίσταται σε δυο κύρια μέρη. Το ένα είναι το ντοπάρισμα εναντίον του "εχθρού". Βέβαια, σήμερα ο προβαλλόμενος εχθρός δεν είναι οι κομμουνιστές αλλά οι "αναρχικοί", όρος που δεν περιλαμβάνει τους προσκείμενους στις θεωρίες των Μπακούνιν και Κροπότκιν (μόνο) αλλά όλους όσους αμφισβητούν το υπάρχον καθεστώς και απεργάζονται την ανατροπή του. Το άλλο είναι ο εθισμός στην χρήση βίας κατά αυτού του εχθρού. Δυστυχώς, το χαμηλό επίπεδο των εκπαιδευομένων αστυνομικών οδηγεί σε άσκηση υπέρμετρης βίας επί δικαίων και αδίκων. Η ελλιπής -ή και ανύπαρκτη- παιδεία τους, σε συνδυασμό με την ψευδαίσθηση εξουσίας εκπορευόμενης από τα γκλομπ, τις ασπίδες και τα όπλα που φέρουν, φέρνει τα αποτελέσματα που θα δούμε στο επόμενο σημείωμα.


(*) Δείτε στο Youtube το δανικής παραγωγής αποκαλυπτικό δραματοποιημένο ντοκυμανταίρ "Ο γυιος τού γειτονά σου - Πώς φτιάχνεται ένα βασανιστής" (1976), το οποίο βασίστηκε στο υλικό τής Μίκας Χαρίτου-Φατούρου και γυρίστηκε με την συνεργασία της. Βέβαια, η αφήγηση γίνεται στα δανικά αλλά οι συνεντεύξεις και η δραματοποιημένη αναπαράσταση είναι στα ελληνικά. Η συνέντευξη του Πέτρου είναι αποκαλυπτική και του ήρωα Μουστακλή συγκλονιστική.

(**) Μαρινίκης Αλεβιζοπούλου, "ΜΑΤ: Η ΕΣΑ της μεταπολίτευσης", περιοδικό Unfollow, τεύχος 7, Ιούλιος 2012. Από το ίδιο κείμενο προέρχεται αρκετό από το υλικό και των επομένων παραγράφων.

Η "δημοκρατία" τής αστυνομικής καταστολής (5)

Στις 20 Φεβρουαρίου 1996, στο αρχηγείο τής ΕΛΑΣ επικρατεί αναβρασμός. Η Ασφάλεια Αττικής έχει πληροφορίες ότι τέσσερα άτομα, τα οποία ενέχονται στον φόνο τού Νίκου Τσολάκου, είναι τσιγγάνοι και διαμένουν στον τσιγγάνικο καταυλισμό τού Ασπρόπυργου. Μεταξύ των τεσσάρων είναι και ο 20χρονος Ανδρέας Καραχάλιος, του οποίου το όνομα έχει αναμειχθεί σε υποθέσεις ληστειών και κλοπών. Τα μεγάλα κεφάλια τής αστυνομίας κινητοποιούνται και τα όσα ακολουθούν χαρακτηρίζονται -λίαν επιεικώς- κωμικοτραγικά:

Ο διοικητής ασφαλείας Χ. Κεραμιδάς δίνει εντολή στον ανθυπαστυνόμο Κοκκίνη (της υπηρεσίας ανθρωποκτονιών) και σε οχτώ αστυνομικούς να μεταβούν στον καταυλισμό για να συλλέξουν πληροφορίες σχετικά με τους τέσσερις. Καθώς πλησιάζουν τον καταυλισμό, οι αστυνομικοί συναντούν τυχαία έναν εκ των τεσσάρων καταζητουμένων και ακολουθεί ανταλλαγή πυροβολισμών κατά την οποία τραυματίζεται ο αρχιφύλακας Νίκος Γεωργόπουλος. Οι δράστες διαφεύγουν.

Σύμφωνα με όσα υποστήριξε κατόπιν ο Κεραμιδάς, η υπηρεσία δέχτηκε μια πληροφορία, η οποία έλεγε πως, μετά την συμπλοκή, οι δράστες επέστρεψαν στον καταυλισμό για να κρυφτούν. Φυσικά, είναι αδύνατον να διακριβωθεί αν υπήρξε πράγματι τέτοια πληροφορία ή αν ο σχετικός ισχυρισμός είχε σκοπό να δικαιολογήσει τα όσα ακολούθησαν. Πάντως, όπως και νά 'χει το πράγμα, ο Κεραμιδάς ζητάει από τον αττικάρχη Νίκο Χατζάκη να γίνει συντονισμένη επιχείρηση, κάτι που ανέλαβε τελικά να σχεδιάσει και να υλοποιήσει ο διευθυντής Δυτικής Αττικής Γιώργος Αγγελάκης. Στην επιχείρηση πήραν μέρος 60 αστυνομικοί των ΜΑΤ, 11 των ΕΚΑΜ και 15 αστυνομικοί από την περιοχή της Ελευσίνας και του Ασπρόπυργου. Την χρησιμοποίηση των ΕΚΑΜ την ενέκρινε ο ίδιος ο αρχηγός της ΕΛΑΣ Μανώλης Χουρδάκης αλλά, όπως είπε αργότερα, δεν τους έδωσε συγκεκριμένες οδηγίες και το μόνο που τους είπε ήταν πως "η δράση τους έπρεπε να κινηθεί στα πλαίσια των κανονισμών".

Αρχηγός τής ΕΛΑΣ... αττικάρχης... διοικητής ασφαλείας... όλα δείχνουν ότι η επιχείρηση είναι άψογα σχεδιασμένη. Τόσο άψογα σχεδιασμένη, μάλιστα, ώστε κάποιος (άγνωστο ποιος) φρόντισε να ειδοποιήσει τα... τηλεοπτικά συνεργεία για να την καταγράψουν και να δοξαστούν οι σχεδιαστές της!

Τα όσα ακολούθησαν, όμως, δεν έχουν καμμιά σχέση με ο,τιδήποτε "δοξασμένο". Οι πάνοπλοι αστυνομικοί εφορμούν στον καταυλισμό και τον ισοπεδώνουν. Τα ρόπαλα ανεβοκατεβαίνουν σε όποιον τολμά να κινηθεί και σε όποιον τολμά να μείνει ακίνητος. Γέροι, γυναίκες, παιδιά... όλοι αδιακρίτως δοκιμάζουν το σιδερένιο χέρι τού "νόμου". Όσοι δεν πέφτουν από τις ματσουκιές, διατάζονται να ξαπλώσουν μπρούμητα, αδιακρίτως φύλου ή ηλικίας. Από την μανία των αστυνομικών, ελάχιστα είναι τα τσαντήρια και οι παράγκες που δεν σωριάζονται. Κι από δίπλα, ο τηλεοπτικός φακός στέλνει σαφές μήνυμα για την τύχη που θα έχει όποιος τολμήσει στο μέλλον να "διασαλεύσει την τάξιν".

Η επιχείρηση ολοκληρώθηκε όταν οι αστυνομικοί κουράστηκαν να χτυπούν. Για τέσσερις έψαχναν τα "όργανα της τάξεως" αλλά φεύγοντας πήραν μαζί τους 70 συλληφθέντες. Λίγη ώρα αργότερα, άφησαν ελεύθερους τους 58. Από τους υπόλοιπους 12, οι τρεις πήγαν στον εισαγγελέα ως κατηγορούμενοι για...ψευδή κατάθεση(!!) και οι άλλοι 9 οδηγήθηκαν στα δικαστήρια της Ευελπίδων επειδή εις βάρος τους εκκρεμούσαν παλιότερα εντάλματα. Προφανώς, η "πληροφορία" ότι στον καταυλισμό κρύβονταν οι φονιάδες τού Τσολάκου, ήταν "εσφαλμένη"...

Η τηλεοπτική αναμετάδοση της αστυνομικής κτηνωδίας ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων στην κοινή γνώμη. Την επόμενη μέρα, οι εφημερίδες κυκλοφορούν με επικριτικώτατους τίτλους, οι οποίοι αναγκάζουν τον υπουργό δημόσιας τάξης Κώστα Γείτονα να επέμβει. Πώς; Κάλεσε στο γραφείο του τους αρχηγούς και τους διοικητές και...τους μάλλωσε! Όπως ανακοινώθηκε, ο υπουργός "τους επέπληξε για τις αγριότητες, ζήτησε να πληροφορηθεί ποιος και γιατί διοργάνωσε την έφοδο και, πολύ περισσότερο, γιατί υπήρχε τηλεοπτική κάλυψη, με αποτέλεσμα να διασύρεται το κύρος της αστυνομίας και να σπιλώνεται η κυβερνητική πολιτική". Δηλαδή, αν δεν υπήρχε η τηλεόραση, το πολύ-πολύ να τους έλεγε "ρε παιδιά, μήπως το παραχέσατε;"

Από δίπλα, πετάχτηκε και ο υπουργός δικαιοσύνης να πει την παπαριά του: "Το κράτος δικαίου και ο σεβασμός των λειτουργών του κράτους πρέπει να εκδηλώνονται καθημερινά και έμπρακτα. Είμαι βέβαιος ότι ο υπουργός δημόσιας τάξης έχει δώσει όλες τις αναγκαίες αυστηρές οδηγίες και θα διερευνήσει το χτεσινό συμβάν, που είναι θλιβερό, όπως κάθε συμβάν όταν υπάρχει υπέρβαση του μέτρου". Η πρωτοφανούς αγριότητας αστυνομική επιχείρηση έγινε απλώς "θλιβερό συμβάν" και "υπέρβαση του μέτρου". Μάλλον εύκολα μπορεί να αναγνωρίσει κάποιος ποιος υπουργός βρίσκεται πίσω από τέτοιες αρλουμπολογίες: είναι ο Ευάγγελος Βενιζέλος.

Παρά τις προσπάθειες τής κυβέρνησης και των φιλικών της ΜουΜουΕ, η λαϊκή αντίδραση δεν έλεγε να καταλαγιάσει. Για να εκτονώσει την κατάσταση, η κυβέρνηση αποφάσισε να αποστρατεύσει τον αρχηγό Μανώλη Χουρδάκη και τον αττικάρχη Νίκο Χατζάκη. Όταν ο τελευταίος πληροφορήθηκε την αποστρατεία του, ξέσπασε τόσο κατά των Χουρδάκη και Κεραμιδά όσο και κατά του ίδιου τού υπουργού Κώστα Γείτονα, τον οποίο κατηγόρησε για εμπάθεια.

Εκείνη η επιχείρηση, η οποία ισοπέδωσε τον τσιγγάνικο καταυλισμό τού Ασπρόπυργου και τσάκισε δεκάδες κεφάλια, ήταν η πρώτη μεταπολιτευτικά τυφλή επίθεση των δυνάμεων καταστολής κατά ήσυχων πολιτών. Επίσης, ήταν η πρώτη αστυνομική επιχείρηση με τηλεοπτική κάλυψη. Εκείνο το βράδυ κανείς δεν περίμενε ότι η τηλεόραση θα κάλυπτε ένα αστυνομικό φιάσκο. Όπως ένα άλλο βράδυ, δυόμισυ χρόνια αργότερα, κανένας δεν περίμενε ότι η τηλεόραση θα κάλυπτε μια αστυνομική τραγωδία:

Τον αποστρατευθέντα αρχηγό τής ΕΛΑΣ Μανώλη Χουρδάκη διαδέχτηκε ο Αθανάσιος Βασιλόπουλος. Στις 23 Σεπτεμβρίου 1998, πάλι υπό τηλεοπτική κάλυψη, ο Βασιλόπουλος θα θελήσει να γίνει τηλεοπτικός αστέρας: "μπουκάρει" σε διαμέρισμα της οδού Νιόβης, για να πιάσει με τα χέρια του τον ρουμάνο κακοποιό Σορίν Ματέι. Η κατάληξη της "μαγκιάς" τού Βασιλόπουλου είναι γνωστή: η χειροβομβίδα τού Ματέι εκρήγνυται και η όμηρος Αμαλία Γκινάκη τραυματίζεται τόσο σοβαρά ώστε πεθαίνει δυο βδομάδες αργότερα. Ο ίδιος ο Βασιλόπουλος τραυματίζεται στο αφτί και την επόμενη μέρα παραιτείται, αναλαμβάνοντας όλη την ευθύνη για την αποτυχημένη επιχείρηση. Στην δίκη που ακολούθησε, το πενταμελές Εφετείο Πλημμελημάτων αθώωσε κατά πλειοψηφία τον Βασιλόπουλο από την κατηγορία τής ανθρωποκτονίας από αμέλεια.

Η "δημοκρατία" τής αστυνομικής καταστολής (4)

Στις εκλογές τού 1985 ο Ανδρέας επανεκλέχτηκε με το σύνθημα "για ακόμη καλύτερες μέρες", μόνο που αυτές οι "καλύτερες μέρες" δεν αφορούσαν τους εργαζόμενους. Με μια πρωτόγνωρη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου η κυβέρνηση εγκατέλειψε τον "τρίτο δρόμο για τον σοσιαλισμό" και πραγματοποίησε φιλελεύθερη στροφή: χαλάρωσε την προστασία κατά των απολύσεων, αύξησε τις επιδοτήσεις προς τους μεγαλοεπιχειρηματίες και απαγόρευσε κάθε είδους αύξηση στους μισθούς των εργαζομένων (ούτε εθελουσίως δεν μπορούσαν οι εργοδότες να χορηγήσουν αύξηση στο προσωπικό τους). Μετά το αρχικό μούδιασμα, οι λαϊκές αντιδράσεις δεν άργησαν. Κι αυτό σήμαινε ότι οι δυνάμεις καταστολής έπιασαν δουλειά για τα καλά.

Κάπως έτσι έφτασε ο Νοέμβρης. Στο υπουργείο δημόσιας τάξης οι συσκέψεις έδιναν κι έπαιρναν, προκειμένου να καταρτιστεί το καλύτερο σχέδιο αντιμετώπισης των διαδηλώσεων που αναμένονταν κατά την επέτειο του Πολυτεχνείου. Κουτσόγιωργας και Αρκουδέας είχαν την "φαεινή" ιδέα να ενισχύσουν τις αστυνομικές δυνάμεις τής Αθήνας με αστυνομικούς από την επαρχία. Κανένας δεν σκέφτηκε ότι οι επαρχιώτες αστυφύλακες δεν είχαν την απαραίτητη εκπαίδευση για να σταθούν απέναντι στο μεγάλο πλήθος που μαζευόταν σε κάθε διαδήλωση της πρωτεύουσας.

Παραδόξως, εκείνο το εορταστικό τριήμερο όλα κυλούσαν ομαλά. Η μεγάλη πορεία έφτασε μέχρι την πρεσβεία των ΗΠΑ και ολοκληρώθηκε δίχως παρατράγουδα. Όμως, το κακό έγινε.

Η αστυνομία είχε διαθέσει τις δυνάμεις των ΜΑΤ και των ΜΕΑ για την επιτήρηση της πορείας. Οι αστυνομικοί της Αθήνας είχαν διατεθεί ως επί το πλείστον για την επιτήρηση των "νευραλγικών" -κατά τους υπεύθυνους- σημείων (πλατεία Συντάγματος, Ηρώδου Αττικού, πρεσβεία κλπ). Φαίνεται πως είχε γίνει η εκτίμηση ότι εκείνο το βράδυ τα Εξάρχεια δεν θα αποτελούσαν κέντρο επεισοδίων κι έτσι η τήρηση της τάξης στην περιοχή ανατέθηκε σε επαρχιώτες αστυνομικούς. Μόνο που οι αστυνομικοί φρόντισαν να ερεθίσουν τα πνεύματα, καθώς έφθασαν με κλούβα, η οποία στάθμευσε στην συμβολή των οδών Στουρνάρη και Μπόταση.

Τέτοια μέρα και τέτοια ώρα, αν είσαι αστυνομικός με κλούβα στα Εξάρχεια, δεν βγαίνεις από το αυτοκίνητο για να πας για σουβλάκια στο παραδίπλα μαγαζί. Αυτό, όμως, οι άσχετοι μα τα "ήθη και έθιμα" της πρωτεύουσας αστυνομικοί δεν το ήξεραν. Όπως δεν ήξεραν πως δεν επιτρέπεται να "πουλήσουν τσαμπουκά" σε όποιον πιτσιρικά τούς πετάξει μια βρισιά. Μαθημένοι αλλοιώς, δεν μπορούσαν να υποψιαστούν ότι οι πιτσιρικάδες τής περιοχής φτιάχνουν μολότοφ με κλειστά μάτια σε δευτερόλεπτα.

Μέσα σε λίγη ώρα, λοιπόν, η κλούβα έγινε στόχος για πέτρες και μολότοφ. Στην αρχή οι αστυνομικοί ταμπουρώθηκαν στο αυτοκίνητο αλλά κάποια στιγμή αποφάσισαν να κάνουν έξοδο πυροβολώντας. Οι πιτσιρικάδες το έβαλαν στα πόδια. Μέσα από την κλούβα, ο πατρινός αστυφύλακας Θανάσης Μελίστας τραβάει το όπλο του και ρίχνει. Η σφαίρα βρίσκει από πίσω στο κεφάλι τον 15χρονο Μιχάλη Καλτεζά και τον σωριάζει νεκρό. Ο νεαρός ρεπόρτερ Γιάννης Κανελλάκης θυμάται: "Ο νεαρός περνούσε ακριβώς δίπλα μου, έπεσε στο έδαφος και έμεινε ακίνητος. Όλοι οι άλλοι έτρεχαν προς την πλατεία. Εγώ γύρισα, αφού ήταν ακριβώς δίπλα μου κι έπεσε. Νόμισα ότι κάπου σκόνταψε και γύρισα να του προσφέρω τις πρώτες βοήθειες. Πραγματικά, τον έπιασα από το χέρι, του μιλούσα, δεν μιλούσε, δεν κινιότανε καθόλου. Τον μετέφεραν στο νοσοκομείο όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του. Ήταν ακαριαίος, όπως είπανε οι γιατροί."

Τα επεισόδια γενικεύτηκαν. Σύντομα, στην περιοχή κατέφθασαν και άλλες αστυνομικές δυνάμεις. Μετά από συγκρούσεις που κράτησαν πολλές ώρες, οι αντιεξουσιαστές αποτραβήχτηκαν και κλείστηκαν στο Χημείο. Την επόμενη μέρα, ο πρύτανης Μιχάλης Σταθόπουλος (κατοπινός υπουργός δικαιοσύνης τού ΠαΣοΚ) καλεί τα ΜΑΤ να επέμβουν. Το κτήριο βομβαρδίζεται με χημικά που πνίγουν όλη την περιοχή, πριν τα ΜΑΤ εισβάλουν, σακατέψουν με τα ρόπαλα τους "ταραξίες" και συλλάβουν 37 άτομα. Ο υπουργός εσωτερικών και δημόσιας τάξης Μένιος Κουτσόγιωργας υπέβαλε την παραίτησή του αλλά ο Παπανδρέου τον κάλυψε και δεν την έκανε δεκτή.

Τον Σεπτέμβριο του 1988 ο Μελίστας προσάγεται σε δίκη. Ισχυρίζεται ότι πυροβόλησε στα τυφλά φοβούμενος για την ζωή του και η σφαίρα του εξοστρακίστηκε. Δικηγόρος τής οικογένειας Καλτεζά είναι ο Φώτης Κουβέλης, ο οποίος εμμένει στο γεγονός ότι ο Καλτεζάς πυροβολήθηκε πισώπλατα. Το δικαστήριο επιβάλλει στον Μελίστα την παιδαριώδη ποινή των δυόμισυ ετών με αναστολή, παρ' ότι αποδείχτηκε ότι η βολή του έπληξε ευθέως τον Καλτεζά, δίχως να εξοστρακιστεί. Τον Ιανουάριο του 1990, το εφετείο εξαφανίζει την πρωτόδικη ποινή και αθωώνει τον Μελίστα.

Στο άκουσμα της αθωωτικής απόφασης, η κοινή γνώμη εξεγείρεται. Χιλιάδες εξοργισμένου λαού μαζεύονται στην Πατησίων, έξω από το Πολυτεχνείο. Η κατάσταση θυμίζει τον Νοέμβριο του 1973 καθώς η Πατησίων κλείνει, ανάβονται φωτιές, γράφονται συνθήματα σε τοίχους, λεωφορεία και τρόλλεϋ ενώ, με ορμητήριο το Πολυτεχνείο, εκδηλώνονται επιθέσεις κατά των αστυνομικών δυνάμεων. Τα επεισόδια συνεχίζονται μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες με τρομερή ένταση. Στην συνέχεια, καταλαμβάνεται το Πολυτεχνείο επί 18 ημέρες.


Θα κλείσουμε το σημερινό μας σημείωμα με δυο λόγια για τον Μελίστα. Μετά την αθώωσή του, η υπηρεσία τον επανένταξε στις τάξεις της, όπως ήταν υποχρεωμένη. Πλην, όμως, ο καταρρακωμένος Μελίστας, μόλις επέστρεψε στην Πάτρα, τέθηκε για μακρό χρονικό διάστημα υπό ψυχιατρική παρακολούθηση. Αδιασταύρωτες πληροφορίες λένε ότι η αστυνομική διεύθυνση Αχαΐας τον τοποθέτησε σε θέση μάγειρα, ώστε να τον προστατεύσει από κάθε επαφή με κόσμο. Λίγο αργότερα, ο "αθώος" Μελίστας παραιτήθηκε από το σώμα και εξαφανίστηκε. Οι φήμες λένε πως κατέφυγε στην Αυστραλία (όπου είχε συγγενείς), άγνωστο με ποιο όνομα.

Η "δημοκρατία" τής αστυνομικής καταστολής (3)

Το 1985 είναι μια περίεργη χρονιά. Το ΠαΣοΚ οδεύει προς την συμπλήρωση της πρώτης τετραετίας του στην εξουσία αλλά για τον Ανδρέα και την παρέα του η κατάσταση δεν θυμίζει σε πολλά εκείνο το θριαμβευτικό 1981. Η οικονομία πάει από το κακό στο χειρότερο με τέτοια φόρα ώστε ο Ανδρέας αποφασίζει να διεξαγάγει νωρίτερα τις εκλογές. Η ιδέα είναι να εξασφαλίσει πρώτα την επανεκλογή τού ΠαΣοΚ και στην συνέχεια να εφαρμόσει τα σκληρά μέτρα που έχει κατά νου. Έτσι κι έγινε.

Στο μεταξύ, η αστυνομία (σημ.: ήδη έχουν ενωθεί ως Ελληνική Αστυνομία -ΕΛ.ΑΣ. τα δυο σώματα της Ελληνικής Χωροφυλακής και της Αστυνομίας Πόλεων) παραμένει σε μαύρο χάλι, με κυριώτερο πρόβλημα την έλλειψη σωστής εκπαίδευσης. Ο υπουργός δημόσιας τάξης Γιάννης Σκουλαρίκης (21/10/1981 - 9/5/1985, ο μακροβιότερος υπουργός δημόσιας τάξης) πελαγοδρομεί: από την μία αντιλαμβάνεται τα προβλήματα αλλά από την άλλη δεν θέλει να φτιάξει μια ισχυρή αστυνομία. Δεν μπορεί να ξεχάσει ούτε το "ματσούκι" που έφαγε επί χούντας ούτε τα τρισήμισυ χρόνια εξορίας του. Πρώτη δουλειά τού Σκουλαρίκη ήταν να στείλει στην Διεύθυνση Τάξης Αττικής (όπου υπάγονταν τα ΜΑΤ και τα ΜΕΑ) έναν από τους θερμότερους υποστηρικτές τού Ανδρέα Παπανδρέου, τον Νίκωνα Αρκουδέα. Με την σύσταση τής ΕΛ.ΑΣ. ο Αρκουδέας αναλαμβάνει καθήκοντα Γενικού Αστυνομικού Διευθυντού Αττικής, αποκτώντας από τον Τύπο το προσωνύμιο "αττικάρχης", το οποίο παραμένει σε χρήση μέχρι σήμερα για τον εκάστοτε κάτοχο αυτής της θέσης.

Στις αρχές τού 1985 κάτι φαίνεται να αλλάζει. Ο Ανδρέας, με την αντιλαϊκή στροφή που σχεδιάζει για μετά τις εκλογές, χρειάζεται μια ισχυρή αστυνομία για να ελέγξει την αναμενόμενη λαϊκή έκρηξη. Μετά από κάπου 40 μήνες δισταγμών, η κυβέρνηση αρχίζει να χαϊδεύει "τα παιδιά", όπως απεκάλεσε ο Σκουλαρίκης τους αστυνομικούς κατά την κοπή τής πρωτοχρονιάτικης πίτας τους.

Εκείνη την χρονιά, η πρώτη ευκαιρία για επίδειξη δύναμης δόθηκε στα ΜΑΤ γύρω στα τέλη Απριλίου. Σε μια επιχείρηση που κράτησε σχεδόν τρεις εβδομάδες και θύμιζε άσκηση σε κανονικές συνθήκες, ΜΑΤ και ΜΕΑ βάλθηκαν να "καθαρίσουν" τα Εξάρχεια από τους παραδοσιακούς θαμώνες τους, δηλαδή τους αντιεξουσιαστές, τους αναρχιστές και τους αριστεριστές. Βαφτίζοντάς τους συλλήβδην "αναρχικούς" και "ταραχοποιούς" (ο όρος "τρομοκράτες" δεν ήταν τότε σε χρήση), τα όργανα της τάξεως επιδίδονταν καθημερινά σε ξυλοδαρμούς, συλλήψεις και προσαγωγές. Όπως είναι φυσικό, οι διωκόμενοι δεν έμεναν με τα χέρια σταυρωμένα και απαντούσαν με πέτρες και μολότοφ, κάνοντας την περιοχή πεδίο μάχης.

Το απόγευμα της 9ης Μαΐου οι αντιεξουσιαστές προγραμμάτισαν συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην πλατεία Εξαρχείων, ζητώντας να σταματήσουν οι επιχειρήσεις "Αρετή" του Αρκουδέα. Αμέσως ο εισαγγελέας εξέδωσε απαγόρευση της συγκέντρωσης. Σε λίγα λεπτά, ΜΑΤ και ΜΕΑ περικύκλωσαν την πλατεία. Ο αστυνομικός διευθυντής Δημήτρης Χοχτούλας δεν δίστασε "να πουλήσει μαγκιά" με τον τηλεβόα: "Απαγορεύεται η πορεία αλλά και η συγκέντρωση στο χώρο της πλατείας. Εδώ δεν είναι Νομική να έχετε άσυλο. Εφ' όσον τολμήσετε να φωνάξετε συνθήματα όπως 'μπάτσοι-γουρούνια-δολοφόνοι', τότε θα συλληφθείτε και θα ισοπεδωθείτε".

Το μήνυμα ήταν σαφές. Μόνο που οι συγκεντρωμένοι δεν διαλύθηκαν όπως περίμενε ο Χοχτούλας αλλά κατέφυγαν στο πλησιέστερο πανεπιστημιακό άσυλο, το Χημείο. Τα ΜΑΤ απέκλεισαν το κτήριο, ενώ θα μπορούσαν να διαλυθούν και να λήξουν τα επεισόδια. Πολιορκητές και πολιορκούμενοι θα έμεναν στα μετερίζια τους επί τέσσερις ημέρες, μέχρι να εκτονωθεί η κρίση χάρη σε πολιτική παρέμβαση τής ΕΔΑ και του ΚΚΕ-Εσωτερικού. Εκείνο το βράδυ τής 9ης Μαΐου ο Σκουλαρίκης παραιτήθηκε από υπουργός.

Το σίγουρο είναι ότι εκείνη την ημέρα ο Χοχτούλας θα πρέπει να βλαστήμησε για πολλοστή φορά τον Ανδρέα και το ΠαΣοΚ, που ψήφισαν τον Ν.1268/1982, ο οποίος κατοχύρωνε το πανεπιστημιακό άσυλο. Είναι γεγονός ότι το άσυλο προστατευόταν "εθιμικά" (δηλαδή, με άγραφο νόμο) αλλά μέχρι το 1982 η εξουσία αντιστεκόταν σθεναρά σε κάθε προσπάθεια αναγνώρισης τέτοιου ασύλου. Κατά την ψήφιση του συντάγματος του 1975, ο Καραμανλής είχε αρνηθεί να συμπεριλάβει σχετική διάταξη που πρότεινε η Ένωση Κέντρου ("η ακαδημαϊκή ελευθερία και το ακαδημαϊκό άσυλο είναι απαραβίαστα"), ενώ και ο διαβόητος Ν.815/1978 αγνόησε το θέμα.

Στο σημείο αυτό, ας κάνουμε μια μικρή ιστορική αναδρομή. Τον Μάιο του 1977, το υπουργείο δημόσιας τάξης υπέβαλε ερώτημα στον Άρειο Πάγο περί ασύλου, επί του οποίου ο αρειοπαγίτης εισαγγελέας Ευστάθιος Μπλέτσας εξέδωσε την  απίθανη γνωμάτευση ότι πανεπιστημιακό άσυλο δεν υφίσταται και ότι η αστυνομία έχει δικαίωμα και καθήκον να μπαίνει όποτε θέλει στα ΑΕΙ, να παρίσταται στις φοιτητικές συνελεύσεις "εάν αυταί παρεξέκλιναν του σκοπού τους και μετετράπησαν σε πολιτικές συναθροίσεις" καθώς και "να ανακαλύπτει και να προσαγάγει σε δίκη τους φυσικούς ή ηθικούς αυτουργούς" των "εγκλημάτων" της αφισοκόλλησης, της ανάρτησης πανώ και της αναγραφής συνθημάτων στους τοίχους (!!!).

Εννοείται ότι ακολούθησαν θυελλώδεις διαμαρτυρίες, κατά τις οποίες τα ΜΑΤ έρριξαν αρκετό ξύλο. Η έκρρυθμη κατάσταση ανάγκασε τον Γεώργιο Ράλλη (τότε υπουργό παιδείας) να ξεκαθαρίσει ότι "η κυβέρνηση αναγνωρίζει ουσιαστικά και στην πράξη το πανεπιστημιακό άσυλο". Έτσι, το κλίμα ηρέμησε και τα πνεύματα ησύχασαν. Έμεινε μόνο η φασιστική "Φοιτητική Εθνική Πρωτοπορία" να φωνάζει ότι η ύπαρξη πανεπιστημιακού ασύλου συνιστά...κατάργηση της ισότητας των ελλήνων πολιτών!


Αυτά έγιναν στις 9 Μαΐου 1985. Στις 2 Ιουνίου έγιναν οι εκλογές, όπου ξαναβγήκε το ΠαΣοΚ και στην θέση τού υπουργού δημόσιας τάξης πήγε ο αυταρχικός Θανάσης Τσούρας. Μέσα σε 50 μόλις ημέρες, ο Τσούρας κατάφερε να γίνει αντιπαθής τόσο στους αστυνομικούς όσο και στους πολίτες, κυρίως δε σε φοιτητές και αριστεριστές. Ο Ανδρέας τον ξήλωσε άρον-άρον και κατάργησε το υπουργείο και ενώνοντάς το με το εσωτερικών ως υπουργείο εσωτερικών και δημόσιας τάξης με επί κεφαλής τον Μένιο Κουτσόγιωργα. Ακολούθησαν κάπου 100 ημέρες ηρεμίας, ώσπου έφτασε η γιορτή τού Πολυτεχνείου. Ήταν ο ματωμένος Νοέμβρης τού 1985, για τον οποίο θα μιλήσουμε αύριο. 


Υστερόγραφο: Ο Ευστάθιος Μπλέτσας είναι ανακατεμένος και στην υπόθεση Ρολφ Πόλε (1976). Είναι ο ανεκδιήγητος εισαγγελέας ο οποίος ζήτησε την πειθαρχική δίωξη σε βάρος των τριών δικαστών που πλειοψήφησαν στο Εφετείο (Κ. Αλεξόπουλος, Σ. Βάλλας, Χ. Σαρτζετάκης) ώστε να μην εκδοθεί ο Πόλε στην Γερμανία. Βέβαια, ο Άρειος Πάγος, υπακούοντας σε πολιτική εντολή (η κυβέρνηση Καραμανλή δεν ήθελε να στενοχωρήσει τους γερμανούς, οι οποίοι χαρακτήριζαν τον βαθειά ειρηνιστή Πόλε ως τρομοκράτη και ήθελαν να τον εξοντώσουν), "εξαφάνισε" την απόφαση του Εφετείου και ο αγωνιστής Πόλε παραδόθηκε στα νύχια της γερμανικής αστυνομίας αλλά ο Μπλέτσας δεν ικανοποιήθηκε. Ήθελε να τιμωρηθούν οι δικαστές που τόλμησαν να αντισταθούν στις επιθυμίες τής κυβέρνησης και γι' αυτό τους κατηγόρησε ότι κακώς χαρακτήρισαν τον Πόλε ως πολιτικό πρόσφυγα.

Η "δημοκρατία" τής αστυνομικής καταστολής (2)

Το 1980, η συνηθισμένη μεγάλη πορεία με την οποία κορυφώνονται οι εκδηλώσεις για τον εορτασμό τού Πολυτεχνείου, έγινε την Κυριακή 16 Νοεμβρίου. Η νεοδημοκρατική κυβέρνηση Ράλλη επέτρεψε την πραγματοποίησή της μέχρι το Σύνταγμα, απαγορεύοντας την κατεύθυνσή της προς την πρεσβεία των ΗΠΑ. Η πλειοψηφία των παρατάξεων τής ΕΦΕΕ πειθάρχησε αλλά ένα μεγάλο μπλοκ (πάνω από 5.000 άτομα, κυρίως προσκείμενοι σε ΠΠΣΠ, ΑΑΣΠΕ και ΕΚΟΝ Ρήγας Φερραίος-Β' Πανελλαδική) αποφάσισαν να συνεχίσουν. Μόλις οι διαδηλωτές έστριψαν από την Σταδίου προς την Βασιλίσσης Σοφίας, τα ΜΑΤ επιτέθηκαν και τους κυνήγησαν σε όλο το κέντρο της Αθήνας αντί απλώς να τους απωθήσουν. Κατ' αυτή την επίδειξη δύναμης των ΜΑΤ δολοφονήθηκαν με χτυπήματα στο κεφάλι η εργάτρια Σταματίνα Κανελλοπούλου και ο κύπριος φοιτητής Ιάκωβος Κουμή ενώ δυο ακόμη διαδηλωτές τραυματίστηκαν σοβαρά από σφαίρες αστυνομικών. Παραδόξως, μετά τα επεισόδια ο Ανδρέας Παπανδρέου έβαλε πλάτη τόσο στα ΜΑΤ όσο και στην κυβέρνηση με μια ανακοίνωση που συζητήθηκε πολύ: "Μικρές ομάδες ανευθύνων στοιχείων και προβοκατόρων άγνωστης και ύποπτης προέλευσης δημιούργησαν θλιβερά έκτροπα με προφανή σκοπό να αμαυρώσουν και να δυσφημήσουν τη μεγάλη λαϊκή επέτειο του Πολυτεχνείου...".

Οι δυο δολοφονίες μούδιασαν τόσο την κοινή γνώμη όσο και το καθεστώς. Το ζήτημα απασχόλησε την βουλή σε μια πολύωρη συνεδρίαση, όπου ο τότε πρωθυπουργός Γεώργιος Ράλλης, θέλοντας να υποστηρίξει τα ΜΑΤ, ξεστόμισε το εξής αμίμητο και απαράδεκτο: "Και ο Αρχάγγελος Μιχαήλ σπάθην κρατεί στα χέρια του για να αμυνθεί εναντίον των δαιμόνων. Δεν κρατεί άνθη"(!). Κι ενώ ο Παπανδρέου, επιχειρώντας να συμμαζέψει την αρχική του δήλωση, περιορίστηκε σε βλακείες ("Θα ήταν σε θέση, πραγματικά, η Αστυνομία στο σημείο της σύγκρουσης να προχωρήσει με ελιγμό τέτοιο, ώστε να αποκοπεί, το επαναλαμβάνω, το σώμα των 2.000 εξτρεμιστών και εκεί να τους αντιμετωπίσει"), ο αρχηγός τής ΕΔΗΚ Ιωάννης Ζίγδης ήταν καταπέλτης:

Σκίτσο: Γιάννης Ιωάννου (Ελευθεροτυπία, 17/11/1980)

"Η βασική αιτία του κακού είναι ότι η κυβέρνηση διατηρεί ένα Σώμα που αποτελεί ντροπή, τα ΜΑΤ. Δεν είναι αστυνομία αυτό, αυτό είναι Σώμα ΕΣ-ΕΣ, είναι χειρότερο από την ΕΣΑ, τα μέλη του είναι κακούργοι, όχι ότι οι άνθρωποι γεννήθηκαν κακούργοι, αλλά εκπαιδεύονται για να γίνουν κακούργοι. Τους είδα στη Ρόδο, όπου επετέθηκαν εναντίον ενός λαού που έκανε μια ειρηνική παρέλαση. Επετέθηκαν με τέτοια λύσσα, που δεν έχω δεί ούτε στους Ιταλούς φασίστες, όταν ήμουν παιδί στη Ρόδο (...) Ας έχουμε μια ειδική συνεδρίαση για το αν μπορεί μια Δημοκρατία να διατηρεί κρατικά όργανα , τύπου ΜΑΤ. Αυτά είναι μόνο για τους 'Χίτλερ', μόνο για τους 'Μουσολίνι'. Είναι αδιανόητο να υπάρχουν σε μια δημοκρατική Πολιτεία".

Περιττεύει να πούμε ότι για τους δυο θανάτους διατάχθηκε ΕΔΕ, η οποία δεν κατέληξε πουθενά. Οι δολοφόνοι δεν βρέθηκαν ποτέ. Κι όσοι αστυνομικοί κατηγορήθηκαν για όσα έγιναν εκείνη την βραδιά στο κέντρο τής Αθήνας, αθωώθηκαν πανηγυρικά μετά από δικαστική διαδικασία που κράτησε εφτά χρόνια.


Σ' εκείνα τα επεισόδια, ανάμεσα στους άνδρες των ΜΑΤ βρισκόταν και ο νεαρός (γεννημένος το 1956) αστυνομικός Χρήστος Μπρατάκος. Συγκλονισμένος από όσα είδαν τα μάτια του, ο Μπρατάκος υποβάλλει την παραίτησή του από το σώμα, όπου είχε ενταχθεί από την σύστασή του. Λίγους μήνες αργότερα παραιτείται και από την αστυνομία. Έναν χρόνο αργότερα κυκλοφορεί ένα αυτοβιογραφικό βιβλιαράκι 139 σελίδων, με τίτλο "ΜΑΤ - Οι κρανοφόροι" (με εισαγωγή τού αείμνηστου Βασίλη Ραφαηλίδη), όπου αποκαλύπτει πολλά για τον τρόπο λειτουργίας των ΜΑΤ. Σ' αυτό το βιβλίο τού Μπρατάκου θα κάνουμε εκτενή αναφορά σε ειδικό κείμενο. Σήμερα, θα κλείσουμε με μια αποστροφή του από συνέντευξη που παραχώρησε στις 27/3/1994 στην εφημερίδα "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία":

"Η αστυνομία έχει το εξής προτέρημα: είναι η μοναδική περίπτωση λαϊκών ανθρώπων στην εξουσία. Πλασματική βέβαια, αλλά επειδή θέλουν να την πιστεύουν, ως αστυφύλακες, είναι εξουσιαστές. Και για να το αποδείξουν έμπρακτα χρησιμοποιούν την εύκολη και δυναμική λύση, τη βία (...) Προσπαθώ να αποδείξω ότι τα ράσα κάνουν τον παπά. Η στολή έχει μια δύναμη και επηρεάζει απόλυτα αυτόν που τη φοράει (...)"

Η "δημοκρατία" τής αστυνομικής καταστολής (1)

Στα πρόσφατα σημειώματά μας για την εξέγερση του Πολυτεχνείου, κάναμε λόγο για τις "δυνάμεις καταστολής" που έδρασαν τότε. Σ' αυτές συμπεριλαμβάνονται οι αστυνομικοί, οι εσατζήδες και ο στρατός. Σήμερα, σαράντα χρόνια αργότερα, τα πράγματα είναι πιο απλά αφού η ΕΣΑ δεν υπάρχει και ο στρατός δεν έχει λόγο να ανακατευτεί. Σήμερα υπάρχουν τα ΜΑΤ, ένα από τα "επιτεύγματα" της μεταπολίτευσης.

Η σύσταση των ΜΑΤ έγινε από τον γενικό γραμματέα τού υπουργείου δημόσιας τάξης της πρώτης κυβέρνησης Καραμανλή, τον Αναστάσιο Μπάλκο(*). Όμως, η αρχική ιδέα τής σύστασής τους πρέπει να οφείλεται στον δοτό πρωθυπουργό τού Παπαδόπουλου, τον Σπύρο Μαρκεζίνη:

"Επί του θέματος του ειδικού εξοπλισμού της Αστυνομίας και της Χωροφυλακής είχον ήδη εκφράσει την απορίαν μου εις τον κ. Δασκαλόπουλον (σ.σ.: τότε αρχηγό της Αστυνομίας Πόλεων), ο οποίος αν ενθυμούμαι καλώς μου είπεν ότι οσάκις προέκυπτε τοιούτον ζήτημα δεν εγίνετο δεκτόν. Προεδικάζετο ούτως ειπείν ότι εις περίπτωσιν σοβαροτέρων κάπως ταραχών, θα επενέβαινε ο στρατός. Εγώ αντιθέτως επηρεασμένος από όσα είδα εις την πλατείαν Χιλής εις το Παρίσι, όπου κατά σύμπτωσιν το έτος εκείνο ευρέθην όταν επρόκειτο να γίνη διαδήλωσις εις μνήμην του Αλιέντε, είχον εντυπωσιασθή. Διότι είδα αστυφύλακας με μάσκας και ασπίδας που ενεθύμιζον πολεμιστάς του μεσαίωνος καθώς και ειδικά μηχανοκίνητα της αστυνομίας. Και έκαμα τότε την σκέψιν, ότι όπως εξελίσσονται τα πράγματα η σημερινή Αστυνομία, του Αγγλικού τύπου ή και η Χωροφυλακή, ανήκει εις εποχήν η οποία έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Εφερα λοιπόν το θέμα εις τον ίδιον τον Πρόεδρον της Δημοκρατίας (σ.σ.: τον Γεώργιο Παπαδόπουλο). Αν η Αστυνομία και η Χωροφυλακή διέθετε αυτόν τον αναγκαίον και σύγχρονον οπλισμόν του οποίου η πρώτη παραγγελία έγινε επί των ημερών μου, είναι πάρα πολύ πιθανόν να καθίστατο περιττή η επέμβασις των τεθωρακισμένων εις το Πολυτεχνείον και να μη προέκυπτε ανάγκη κηρύξεως του στρατιωτικού νόμου" (Σπ. Μαρκεζίνης, "Αναμνήσεις 1972-1974", έκδοση του συγγραφέα, 1979, σελ. 433-434).

Όπως φαίνεται, ο Μαρκεζίνης υποστήριζε πως δεν θα επενέβαινε ο στρατός στο Πολυτεχνείο και η ιστορία θα είχε πάρει διαφορετική τροπή, αν είχε προλάβει να δημιουργήσει την ειδική αστυνομική μονάδα που ονειρευόταν. Αυτή η μονάδα έμελλε να δημιουργηθεί λίγο μετά την πτώση τής χούντας, κατόπιν εντολής τού ίδιου του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Την εντολή ανέλαβε να εκτελέσει ο Μπάλκος (στον οποίο ανήκει και η ονομασία "Μονάδες Αποκατάστασης Τάξεως - ΜΑΤ"), η δε υλοποίηση του σχεδίου ανατέθηκε στον Ηλία Ψυχογιό.

Ο Ηλίας Ψυχογιός ήταν παλιά καραβάνα τής αστυνομίας, όντας στο σώμα από το 1945 και φτάνοντας μέχρι το αξίωμα του υπαρχηγού τής Αστυνομίας Πόλεων. Ο Μπάλκος έκρινε ότι ο Ψυχογιός διέθετε την απαιτούμενη πείρα, εφ' όσον είχε ενεργή συμμετοχή τόσο στην καταστολή των προδικτατορικών διαδηλώσεων όσο και στα γεγονότα τού Πολυτεχνείου. Λεπτομέρεια: ο Ψυχογιός (μαζί με δυο ακόμη αξιωματικούς) είχε πάει το 1961 στις ΗΠΑ για εκπαίδευση στην καταστολή διαδηλώσεων και επιστρέφοντας εισήγαγε στην αστυνομία την χρήση δακρυγόνων.

Το 1978, ο Ψυχογιός οργάνωσε ένα ακόμη ειδικό αστυνομικό σώμα. Ήταν οι "Μονάδες Ειδικών Αποστολών - ΜΕΑ". Ενώ τα ΜΑΤ ασχολούνταν κυρίως με τις διαδηλώσεις, τα ΜΕΑ ασχολούνταν με τα υπόλοιπα προβλήματα "τάξης". Η πρώτη εμφάνιση του νέου σώματος έγινε το 1978, κατά την επιδρομή στο σπίτι τού γιατρού Βασίλη Τσιρώνη, στο οποίο ο ιδιόρρυθμος αναρχικός γιατρός ήταν ταμπουρωμένος και αποκλεισμένος πάνω από 8 μήνες και το είχε χαρακτηρίσει ως "ανεξάρτητο κράτος". Η επέμβαση των -ανεκπαίδευτων- ΜΕΑ στέφθηκε από παταγώδη αποτυχία και κατέληξε στον θάνατο του Τσιρώνη, ο οποίος παρουσιάστηκε από τις αρχές ως αυτοκτονία.

Στο μεταξύ, τα ΜΑΤ έχουν προλάβει να δείξουν τα δόντια τους σε αρκετές περιπτώσεις, δυο από τις οποίες ήσαν χαρακτηριστικές. Η πρώτη αφορά την απόπειρα του ΕΚΚΕ (το τότε αρκετά ισχυρό Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας) να πραγματοποιήσει την πρωτομαγιά του 1977 πορεία από το πεδίο του Αρεως προς το σκοπευτήριο της Καισαριανής, παρά την απαγόρευση. Τα ΜΑΤ τους περίμεναν στο άγαλμα της Αθηνάς. Οι διαδηλωτές επιχείρησαν να προχωρήσουν χρησιμοποιώντας σαν δόρατα τα κοντάρια των σημαιών τους, περικυκλώθηκαν όμως από υπέρτερες αστυνομικές δυνάμεις κι εξαναγκάστηκαν σε συντεταγμένη υποχώρηση.

Η δεύτερη έγινε πάλι το 1977, κατά την καθιερωμένη πορεία τού Πολυτεχνείου. Εκείνη την χρονιά, η κυβέρνηση Καραμανλή είχε απαγορεύσει την πορεία. Τα ΜΑΤ περίμεναν τους διαδηλωτές στα Χαυτεία, όπου τους επιτέθηκαν, έχοντας πρώτα φροντίσει να αποκόψουν κάθε οδό οπισθοχώρησης. Οι διαδηλωτές εγκλωβίστηκαν και έγινε μακελειό. Ο Ψυχογιός καμαρώνει: "Ο Καραμανλής ρώτησε 'ποιός είναι ο επικεφαλής, να τον συγχαρώ'. Του άρεσε πολύ ότι τους είχα κλείσει την οπισθοχώρηση. Ηταν μια πολύ ωραία επιχείρησις".

Ο Ψυχογιός είχε εισηγηθεί έναν τρόπο δράσης των ΜΑΤ ο οποίος δεν αποσκοπούσε απλώς στην διάλυση των διαδηλωτών αλλά στο τσάκισμά τους. Σύμφωνα μ' αυτόν, οι συμπαγείς δυνάμεις των ΜΑΤ επιτίθενται ως σφήνα στο κέντρο της διάταξης των διαδηλωτών με σκοπό να τους διασπάσουν, ενώ άλλες αστυνομικές δυνάμεις εμποδίζουν την πλευρική διαφυγή τους. Ευτυχώς, κάποιοι κατάλαβαν ότι με αυτόν τον τρόπο θα σκοτωνόταν πολύς κόσμος και η πρόταση του Ψυχογιού δεν υιοθετήθηκε ποτέ.

Αλλά θα συνεχίσουμε.


(*) Στις εκλογές τού 1977, ο Μπάλκος εκλέχτηκε βουλευτής Πρεβέζης και ορίστηκε υπουργός δημόσιας τάξης, χαρακτηριζόμενος από πλεόνασμα εθνικοφροσύνης και έλλειμμα ευφυΐας. Ο Μπάλκος είχε και το κουσούρι τού συγγραφέα κατασκοπευτικών μυθιστορημάτων, δίχως να διαθέτει το παραμικρό συγγραφικό ταλέντο. Γέλασε όλη η Ελλάδα όταν κυκλοφόρησε το βλακώδες "Δίχτυα στην Τασκένδη" (Ατλαντίς, 1979), το οποίο σήμερα θεωρείται "καλτ" και τα ελάχιστα αντίτυπα που κυκλοφορούν σε παλαιοβιβλιοπωλεία πωλούνται γύρω στα 50 ευρώ.

Και πάλι για τους νεκρούς τού Πολυτεχνείου

- Όπως είπε και στην απολογία του, ο Παπαδόπουλος ήταν θιασώτης τής δημοκρατίας και ήθελε να κάνει εκλογές. Δυστυχώς, όμως, οι αμερικάνοι δεν ήθελαν κάτι τέτοιο και του έστησαν την εξέγερση στο Πολυτεχνείο για να τον ξεφορτωθούν.
- Το τανκ στο Πολυτεχνείο δεν πάτησε ούτε νύχι φοιτητή.
- Δεν υπήρξε κανένας νεκρός μέσα στο Πολυτεχνείο.
- Όσοι σκοτώθηκαν, σκοτώθηκαν από πυρά ελεύθερων σκοπευτών που υπάκουαν σε εντολές των αμερικανών, οι οποίοι ήθελαν να ρίξουν τον Παπαδόπουλο.

Τούτες τις ημέρες θα ακούσουμε τόσα κι άλλα τόσα. Άλλα θα είναι εκκωφαντικά ψέμματα (όπως το πρώτο από τα παραπάνω) άλλα αδιάφορες αλήθειες που αποκρύπτουν τις ενδιαφέρουσες (όπως το δεύτερο, που δικαιώνει την εισβολή τού άρματος μιας και δεν πάτησε κανέναν), άλλα μισές αλήθειες που σκοπεύουν στην αλλοίωση της πραγματικότητας (σαν το τρίτο, που αποκρύπτει ότι οι φοιτητές βγήκαν κυνηγημένοι από το Πολυτεχνείο και σκοτώθηκαν στους γύρω δρόμους, όπως ο νεαρός τον οποίο δολοφόνησε εκείνο το απόβρασμα, ο Ντερτιλής) και άλλα σκέτες συνωμοσιολογίες βγαλμένες από άρρωστα μυαλά (σαν το τέταρτο).

Σίγουρα θα ξανακούσουμε και τα γνωστά "τρομερά" επιχειρήματα υπέρ του ότι δεν υπήρξαν νεκροί στο Πολυτεχνείο, όπως:

- Επιχείρημα Α: Παρ' ότι η πολιτεία θέσπισε σύνταξη για τις οικογένειες των θυμάτων τού Πολυτεχνείου, κανείς δεν εμφανίστηκε ποτέ να δικεδικήσει τέτοια σύνταξη.
[Η αλήθεια είναι ότι ναι μεν η πολιτεία θέσπισε τέτοια σύνταξη αλλά ήταν αδύνατον να την διεκδικήσει κάποιος εφ' όσον -σύμφωνα με τα πορίσματα των εισαγγελέων Τσεβά και Σαμπάνη- μέσα στον χώρο τού Πολυτεχνείου δεν σκοτώθηκε κανείς. Όλα τα πιστοποιημένα θύματα εκείνου του τριημέρου σκοτώθηκαν στους δρόμους γύρω από το Πολυτεχνείο και στην πλατεία Αιγύπτου. Παράλληλα, οι "έρευνες" της αστυνομίας κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτοί οι άνθρωποι σκοτώθηκαν από αδέσποτες σφαίρες (*). Με τέτοια δεδομένα ποιός θα μπορούσε να πιστοποιήσει ότι δικαιούται σύνταξη ως συγγενής θύματος του Πολυτεχνείου;]

- Επιχείρημα Β: Η περίπτωση της φερόμενης ως θύμα πλην ανύπαρκτης "Ηλένιας Ασημακοπούλου". Εφ' όσον αυτή είναι ανύπαρκτη, άρα είναι ανύπαρκτα και όλα τα άλλα θύματα.
[Κατά την πρώτη επέτειο της εξέγερσης, κάποιος φοιτητής τής σχολής ηλεκτρονικών, ο Γιάννης Ηλιόπουλος, κόλλησε το σκίτσο μιας κοπέλλας στα κάγκελα του Πολυτεχνείου μαζί με ένα σημείωμα που έλεγε ότι η εικονιζόμενη λέγεται Ηλένια Ασημακοπούλου, πυροβολήθηκε πισώπλατα το βράδυ της εξέγερσης και από τότε έχουν χαθεί τα ίχνη της, παράλληλα δε ζητούσε πληροφορίες για την τύχη της απ' όποιον γνώριζε κάτι. Οι δημοσιογράφοι πίστεψαν τον Ηλιόπουλο και έδωσαν έκταση στο θέμα, αλλά σύντομα αποκαλύφθηκε ότι το σκίτσο ήταν παρμένο από μια αγγλική διαφήμιση σαμπουάν! Προφανώς ο Ηλιόπουλος ήθελε να κάνει πλάκα και τελικά καταδικάστηκε σε οκτώ μήνες φυλακή.]

- Επιχείρημα Γ: Η αναθηματική πλάκα στο Πολυτεχνείο είναι αφιερωμένη στους νεκρούς φοιτητές τής εθνικής αντίστασης 1941-1944. Αν υπήρχαν νεκροί στην εξέγερση του 1973, θα ήταν αφιερωμένη σ' αυτούς.
[Για να το πάμε ανάποδα: αν υπήρχε αναθηματική πλάκα για τα θύματα του 1973, αυτό θα σήμαινε ότι δεν υπήρξαν φοιτητές τού πολυτεχνείου που έδωσαν την ζωή τους στον αγώνα κατά των κατακτητών τριάντα χρόνια νωρίτερα. Η λογική τού παραλόγου!]

- Επιχείρημα Δ: Η εξέγερση του Πολυτεχνείου δεν οδήγησε στην πτώση τής χούντας αλλά στην πτώση τού Παπαδόπουλου και στην άνοδο ενός πιο σκληρού καθεστώτος υπό τον Ιωαννίδη.
[Σωστό. Όμως η εξ αυτού του λόγου καταδίκη τής εξέγερσης του Πολυτεχνείου θυμίζει την καταδίκη των αντάρτικων χτυπημάτων κατά των γερμανών κατακτητών επειδή τα χτυπήματα ακολουθούνταν από αντίποινα. Τέτοια λογική μόνο οι χίτες και οι ταγματασφαλίτες θα μπορούσαν να έχουν.]


Πάμε τώρα να κάνουμε με την σειρά μας ένα ανάποδο ερώτημα: η ύπαρξη θυμάτων προσθέτει κάτι στην σημασία εκείνης της εξέγερσης; Η απάντηση είναι αναμφίβολα αρνητική. Οπωσδήποτε οι νεκροί γίνονται σύμβολα αλλά οι νεκροί γίνονται σύμβολα μόνο σε σπουδαίους αγώνες. Και η εξέγερση του Πολυτεχνείου ήταν σπουδαία από μόνη της, εφ' όσον κατέδειξε την διάθεση του απλού λαού να αγωνιστεί για "ψωμί, παιδεία, ελευθερία".

Συμπέρασμα; Όπως είχα γράψει σε κάποιο άλλο κείμενο για το Πολυτεχνείο, πριν δέκα χρόνια: "Όταν πνίγεσαι πρέπει να εξεγείρεσαι, όταν ασφυκτιάς πρέπει να επαναστατείς. Παντού και πάντοτε". Είτε με νεκρούς είτε χωρίς. Αυτό παραμένει για μένα το πραγματικό νόημα εκείνης της εξέγερσης.


(*) Τελικά, σύμφωνα με τα πορίσματα, το πιο παράξενο από όλα όσα έγιναν εκείνες στις ημέρες στο Πολυτεχνείο είναι ότι οι δυνάμεις καταστολής δεν σκότωσαν κανέναν από όσους σημάδευαν αλλά κατάφεραν και σκότωσαν τουλάχιστον δεκαπέντε άτομα (τόσα αναφέρουν οι εκθέσεις Τσεβά και Σαμπάνη) κατά λάθος! Αυτό και μόνο το "επίτευγμα" αρκεί για να χαρίσει στις ελληνικές δυνάμεις καταστολής μια θέση στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίννες.

Υπήρχαν νεκροί στο Πολυτεχνείο;

Κάποτε ρώτησαν τον Γκέμπελς αν υπήρχαν κρεματόρια κι αν οι ναζί είχαν επιδοθεί στην εξολόθρευση των Εβραίων. Κι εκείνος απάντησε: «Αδύνατον, αν συνέβαινε κάτι τέτοιο θα το γνώριζα»! Η ιστορία του γκεμπελισμού είναι επομένως παλιότερη των αποβρασμάτων που την υπηρετούν. Η διαφορά πλέον είναι ότι ο γκεμπελισμός πέραν των παλιών μεθόδων, αξιοποιεί και νέες μορφές διάχυσής του, όπως για παράδειγμα αυτός ο παράλληλος και συχνά ανεξέλεγκτος κόσμος του διαδικτύου. Όποιος επιχειρήσει να σερφάρει τούτες τις μέρες της επετείου του Πολυτεχνείου στο διαδίκτυο θα διαπιστώσει ότι είναι αδύνατον να μείνει ανέγγιχτος από τα βρομόνερα του γκεμπελισμού. Η προσφιλής ενασχόληση των διαδικτυακών «ΕΣΑτζήδων» είναι  η διακίνηση της θεωρίας πως «δεν υπήρξαν νεκροί στο Πολυτεχνείο» και πως «οι νεκροί  του Πολυτεχνείου είναι μύθος»…

Πηγή αυτής της προβοκατόρικης παραχάραξης της Ιστορίας και της αλήθειας είναι η ναζιστική Χρυσή Αυγή και η συναφής με αυτήν χορωδία του εθνικισμού, που εξυμνεί τη χούντα των συνταγματαρχών. Μάλιστα τα ηγετικά κλιμάκια της Χρυσής Αυγής είχαν φροντίσει  ήδη από πέρσι να δώσουν και μια διάσταση «ντοκουμενταρισμένης» άρνησης της δολοφονίας πολιτών από τη χούντα στο Πολυτεχνείο, γεμίζοντας την Αθήνα με τρικάκια στα οποία έγραφαν: «Πολυτεχνείο – Ζητούνται νεκροί – Ο ευρών αμοιφθήσεται» και «Όχι στο παραμύθι του Πολυτεχνείου – Όχι στους ψεύτικους νεκρούς»….    

 Μη δίνετε σημασία στην ορθογραφία των χρυσαυγιτών, λάθη συμβαίνουν, πόσο μάλλον όταν είσαι «ούγκανος» της συνομοταξίας του «εγέρθητου». Η ουσία, εν προκειμένω, βρίσκεται στο τι λένε και όχι στο πώς το γράφουν…

Θα πει κανείς ότι το να απαντάς σε τέτοιες αθλιότητες είναι σαν να χαραμίζεις χρόνο για να υποστηρίξεις ότι «η Γη γυρίζει». Εντούτοις υπάρχουν ιστορικές περίοδοι που πρέπει να μάχεσαι ακόμα και για το αυτονόητο. Ειδάλλως με την ίδια ευκολία που οι άνθρωποι μαθαίνουν ότι 2+2 κάνει 4 μπορεί να διαπιστώσεις ότι κάποιοι τους έχουν πείσει πως δεν κάνει 4, αλλά 5. Τέτοια στιγμή είναι όταν ο φασισμός επιδιώκει να φυλακίσει στο βάλτο του τη «Γη» για να μην γυρίζει, την Ιστορία για να μην διδάσκει και το μυαλό των ανθρώπων για να μην σκέφτεται.

Υπήρχαν, λοιπόν νεκροί στο Πολυτεχνείο;

Τα στοιχεία που θα παρουσιάσουμε δεν είναι άγνωστα (είχε γίνει ανάλογη μνεία στον «Ριζοσπάστη» στις 15/11/2012), περιλαμβάνονται στο κομμάτι της ιστορικής έρευνας του «Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών» με τίτλο «Τεκμηριώνοντας τα γεγονότα του Νοεμβρίου 1973» που αφορά στους νεκρούς του Πολυτεχνείου κατά τη διάρκεια της εξέγερσης και αμέσως μετά την καταστολή της. Εκ τω προτέρων σημειώνουμε ότι δεν θα αναφερθούμε και στους 88 εκ των δολοφονημένων από τη χούντα που μνημονεύονται στην επέτειο του Πολυτεχνείου, ούτε σε προσωπικές μαρτυρίες (πλην αυτής που αφορά στον δολοφόνο Ντερτιλή), ούτε στους (πιστοποιημένα) 1.103 τραυματίες των γεγονότων του Πολυτεχνείου.

Μένουμε στην έρευνα του «Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών» και καταγράφουμε μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις:

• Διομήδης Κομνηνός του Ιωάννη, 17 ετών, μαθητής, κάτοικος Λευκάδος 7, Αθήνα. Στις 16/11/1973, μεταξύ 21.30 και 21.45, στη διασταύρωση των οδών Αβέρωφ και Μάρνη τραυματίστηκε θανάσιμα στην καρδιά από πυρά της φρουράς του υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Μεταφέρθηκε νεκρός στο «Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών».
• Toril Margrethe Engeland του Per Reidar, 22 ετών, φοιτήτρια από το Molde της Νορβηγίας. Στις 16/11/1973, γύρω στις 23.30, τραυματίστηκε θανάσιμα στο στήθος από πυρά της φρουράς του υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Μεταφέρθηκε από διαδηλωτές στο ξενοδοχείο «Ακροπόλ» και αργότερα, νεκρή ήδη, στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του ΙΚΑ.
• Βασίλειος Φάμελλος του Παναγιώτη, 26 ετών, ιδιωτικός υπάλληλος, από τον Πύργο Ηλείας, κάτοικος Κάσου 1, Κυψέλη, Αθήνα. Στις 16/11/1973, γύρω στις 23.30, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά της φρουράς του υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Μεταφέρθηκε νεκρός στο «Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών».
• Γεώργιος Σαμούρης του Ανδρέα, 22 ετών, φοιτητής Παντείου, από την Πάτρα, κάτοικος πλατείας Κουντουριώτου 7, Κουκάκι. Στις 16.11.1973 γύρω στις 24.00, ενώ βρισκόταν στην ευρύτερη περιοχή του Πολυτεχνείου (Καλλιδρομίου και Ζωσιμάδων), τραυματίστηκε θανάσιμα στον τράχηλο από πυρά της αστυνομίας. Μεταφέρθηκε νεκρός στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του ΙΚΑ.
• Δημήτριος Κυριακόπουλος του Αντωνίου, 35 ετών, οικοδόμος, από τα Καλάβρυτα, κάτοικος Περιστερίου Αττικής. Κατά τις βραδινές ώρες της 16/11/1973, ενώ βρισκόταν στην περιοχή του Πολυτεχνείου, χτυπήθηκε από αστυνομικούς με συμπαγείς ράβδους, συνεπεία των οποίων πέθανε, από οξεία ρήξη αορτής, ενώ μεταφερόταν στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ερυθρού Σταυρού.
• Σπύρος Μαρίνος του Διονυσίου, 31 ετών, ιδιωτικός υπάλληλος, από την Εξωχώρα Ζακύνθου. Στις 16/11/1973, ενώ βρισκόταν στην περιοχή του Πολυτεχνείου, κτυπήθηκε από αστυνομικούς με συμπαγείς ράβδους και υπέστη κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις. Μεταφέρθηκε στο Θεραπευτήριο Πεντέλης, όπου πέθανε τη Δευτέρα 19/11/1973, από οξύ αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
• Νικόλαος Μαρκούλης του Πέτρου, 24 ετών, από το Παρθένι Θεσσαλονίκης, κάτοικος Χρηστομάνου 67, Σεπόλια, Αθήνα, εργάτης. Στις 17/11/1973, στην πλατεία Βάθη, τραυματίστηκε στην κοιλιά από ριπή στρατιωτικής περιπόλου. Μεταφέρθηκε στο «Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών», όπου πέθανε τη Δευτέρα 19/11/1973.
• Στυλιανός Καραγεώργης του Αγαμέμνονος, 19 ετών, οικοδόμος, κάτοικος Μιαούλη 38, Νέο Ηράκλειο Αττικής. Στις 10.15 το πρωί της 17/11/1973, ενώ βρισκόταν μαζί με άλλους διαδηλωτές στην οδό Πατησίων, μεταξύ των κινηματογράφων «ΑΕΛΩ» και «ΕΛΛΗΝΙΣ», τραυματίστηκε από ριπή πολυβόλου που έριξε εναντίον τους περίπολος πεζοναυτών που επέβαινε τεθωρακισμένου οχήματος. Μεταφέρθηκε στο ΚΑΤ, όπου εξέπνευσε στις 30/11/1973.
• Μάρκος Καραμανής του Δημητρίου, 23 ετών, ηλεκτρολόγος, από τον Πειραιά, κάτοικος Χίου 35, Αιγάλεω. Στις 17/11/1973, επί της πλατείας Αιγύπτου, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά της στρατιωτικής φρουράς που ενέδρευε στην ταράτσα του ΟΤΕ. Στην κλινική «Παντάνασσα» (πλατεία Βικτορίας) διαπιστώθηκε ο θάνατός του.
• Αλέξανδρος Σπαρτίδης του Ευστρατίου, 16 ετών, μαθητής, από τον Πειραιά, κάτοικος Αγίας Λαύρας 80, Αθήνα. Στις 10.30 με 11.00 περίπου το πρωί της 17/11/1973, ενώ βάδιζε στη διασταύρωση των οδών Πατησίων και Κότσικα, τραυματίστηκε θανάσιμα στην κοιλιά από πυρά της στρατιωτικής φρουράς που ενέδρευε στην ταράτσα του ΟΤΕ. Με διαμπερές τραύμα μεταφέρθηκε στο Κ.Α.Τ., όπου τον βρήκε νεκρό ο πατέρας του.
• Αλέξανδρος - Βασίλειος (Μπασρί) Καράκας, 43 ετών, Αφγανός τουρκικής υπηκοότητας, κάτοικος Μύρων 10, Αγιος Παντελεήμονας, Αθήνα. Στις 13.00, της 17/11/1973, ενώ βάδιζε με τον 13χρονο γιο του στη διασταύρωση των οδών Χέιδεν και Αχαρνών, τραυματίστηκε θανάσιμα στην κοιλιά από ριπή μυδραλίου τεθωρακισμένου στρατιωτικού οχήματος. Μεταφέρθηκε απευθείας στο νεκροτομείο, όπου πιστοποιήθηκε ο θάνατος του.
• Ανδρέας Κούμπος του Στέργιου, 63 ετών, βιοτέχνης, από την Καρδίτσα, κάτοικος Αμαλιάδος 12, Κολωνός. Γύρω στις 11.00 με 12.00 της 18/11/1973, στη διασταύρωση των οδών Γ' Σεπτεμβρίου και Καποδιστρίου, τραυματίστηκε στη λεκάνη από πυρά μυδραλίου τεθωρακισμένου στρατιωτικού οχήματος. Εξέπνευσε στο ΚΑΤ στις 30/1/1974.
• Μιχαήλ Μυρογιάννης του Δημητρίου, 20 ετών, ηλεκτρολόγος, από τη Μυτιλήνη, κάτοικος Ασημάκη Φωτήλα 8, Αθήνα. Στις 12.00 το μεσημέρι της 18/11/1973, στη διασταύρωση των οδών Πατησίων και Στουρνάρη, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά περιστρόφου αξιωματικού του Στρατού (αυτουργός ο συνταγματάρχης Νικόλαος Ντερτιλής). Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ. σε κωματώδη κατάσταση και κατόπιν στο «Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών», όπου πέθανε αυθημερόν.

Ο κατάλογος που προηγήθηκε είναι ενδεικτικός. Στα θύματα που περιλαμβάνει πολλά από αυτά δολοφονήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, την πέραν του Πολυτεχνείου, κατά τη διάρκεια του γενικευμένου πογκρόμ καταστολής που είχε εξαπολύσει η χούντα.
Τέτοιες ήταν, για παράδειγμα, οι δολοφονίες

• του Κυριάκου Παντελεάκη, εκτελεσμένου στις 18/11/1973 από πυρά άρματος μάχης στην Πατησίων,
• του Ευστάθιου Κολινιάτη που κτυπήθηκε στις 18/11/1973 από αστυνομικούς,
• του Σπυρίδωνα Κοντομάρη (πρώην βουλευτής Κερκύρας) που χτυπήθηκε από την Αστυνομία,
• του Σωκράτη Μιχαήλ που τον χτύπησαν στην οδό Μπουμπουλίνας στις 16/11/1973,
• του Δημήτρη Θεοδώρα που γαζώθηκε στις 17/11/1973 από πυρά στρατιωτικής περιπόλου,
• του Αλέξανδρου Παπαθανασίου που εκτελέστηκε από τα πυρά των αστυνομικών του ΙΣΤ' Αστυνομικού Τμήματος Αθήνας...

Τα θρασίμια του ναζισμού, απέναντι στα προηγούμενα έχουν το εξής «επιχείρημα»: «Αυτοί – λένε - δεν είναι νεκροί  του Πολυτεχνείου, γιατί δεν ήταν μέσα,  ήταν "έξω" από το Πολυτεχνείο»!
Από μια άποψη… πάλι καλά. Γιατί αυτοί – οι ναζί – είναι ικανοί να ισχυριστούν ακόμα και αυτό: Οτι οι «έξω» από το Πολυτεχνείο δεν δολοφονήθηκαν, επειδή ήταν «έξω»!. Ότι επειδή ήταν «έξω» δεν εκτελέστηκαν από τη χούντα στο πλαίσιο της καταστολής της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Κατά τους ναζί μπορεί, ενδεχομένως, να «σκόνταψαν» και να «χτύπησαν μόνοι τους»...

Ντερτιλής – Μιχαλολιάκος

Δεκέμβρης 2012

Ας πάρουμε, όμως, ένα δείγμα, για το τι πραγματικά συνέβη με τους «έξω» από το Πολυτεχνείο: To μεσημέρι της 18ης Νοέμβρη 1973, ο ταγματάρχης Ντερτιλής (αυτός με τον οποίο φωτογραφιζόταν πριν μερικούς μήνες ο Μιχαλολιάκος κρατώντας του σεβάσμια το χέρι) βρισκόταν με το υπηρεσιακό του τζιπ έξω από την κατεστραμμένη πύλη του Πολυτεχνείου. Απέναντι, Πατησίων και Στουρνάρη, οι αστυφύλακες χτυπούσαν ένα νεαρό, που προς στιγμήν τους ξέφυγε. Όχι όμως κι από τον Ντερτιλή. Ο Ντερτιλής έβγαλε από το μπουφάν το περίστροφο και πυροβόλησε. «Ο νεαρός έπεσε σαν κοτόπουλο», περιγράφει στην κατάθεσή του ένα χρόνο αργότερα ο οδηγός του Ντερτιλή - ο 21 ετών τότε Αντώνης Αγριτέλης - και συνεχίζει: «Μετά το φόνο ο Ντερτιλής σαν να μη συνέβαινε τίποτα μπήκε στο τζιπ και χτυπώντας με στην πλάτη μου είπε: "Με παραδέχεσαι, ρε; Σαράντα πέντε χρονών άνθρωπος και με τη μία στο κεφάλι!"»...

Αυτός είναι ο «μύθος» των νεκρών του Πολυτεχνείου. Αυτή ήταν η χούντα των «Ντερτιλήδων». Αυτά είναι και τα ναζιστοειδή της Χρυσής Αυγής που την εκπροσωπούν σήμερα.

Ο Ντερτιλής επί τω έργω, αλλά «έξω» από το Πολυτεχνείο …

[Άρθρο τού Νίκου Μπογιόπουλου στο e-nikos.gr, από το οποίο προέρχονται και οι φωτογραφίες με τις λεζάντες τους. Τηρούνται η ορθογραφία και οι υπογραμμίσεις τού πρωτοτύπου.]