Bad Bank: άλλα κόλπα

Τα μάθατε; Και το όνομα αυτής: Bad Bank. Ως αγγλομαθής, θα το μετέφραζα Κακή Τράπεζα αλλά ο λαός θα το έλεγε σε απλά ελληνικά: τα είχαμε χύμα, μας ήρθαν και τσουβαλάτα.

Πήξανε στα κόκκινα δάνεια οι τράπεζές μας. Σε μια χώρα που έχει μαύρα χάλια, ξεδίνει χάρη σε ροζ σκάνδαλα και ελπίζει να σωθεί μέσω της πράσινης ανάπτυξης, η οικονομία κρέμεται από μια κλωστή λόγω των κόκκινων δανείων. Αν και οι μπάνκες ήταν που κάνανε το παιχνίδι, τους έκατσε η μπίλια στο κόκκινο και την κάτσανε την βάρκα.

Εδώ που τα λέμε, πήγαιναν γυρεύοντας. "Καλημέρα σας, σας τηλεφωνώ από την Τράπεζα Κάτω Γουρζούμισσας για να σας ενημερώσω ότι, λόγω της καλής συνεργασίας μας, έχει εγκριθεί στο όνομά σας ένα ανοιχτό δάνειο 10.000 ευρώ και μπορείτε να πάρετε τα χρήματα όποτε θέλετε". Κι αν τολμούσες να αντιμιλήσεις σε στυλ π.χ. "Μα η μόνη συνεργασία που έχω μαζί σας είναι ένας λογαριασμός όπου το πρωί μπαίνει ο μισθός μου και το μεσημέρι τον σηκώνω", η καλλικέλαδη φωνή δεν κώλωνε: "Αν αυτή δεν είναι καλή συνεργασία, κύριε, ποιά είναι καλή συνεργασία;". Οπότε κι εσύ σκεφτόσουν ότι θα ήσουν πολύ μαλάκας αν δεν πήγαινες να πάρεις τα λεφτά που σε περίμεναν κι αισθανόσουν ανεβασμένος κοινωνικά καθ' όσον δεν είναι μικρό πράγμα να σε λογαριάζει για καλό συνεργάτη ολόκληρη τράπεζα.

Μαζί με τα δέκα χιλιάρικα, βέβαια, φορτωνόσουν και μια ασημένια Βίζα ή μια χρυσή Μάστερκαρντ για να μπορείς να πουλάς μούρη στο σούπερ-μάρκετ. Έπαιρνες κι από δίπλα ένα μετοχοδάνειο για να κονομήσεις τρελλά παίζοντας στο χρηματιστήριο. Παράλληλα, το καλοκαίρι δεν είχες πρόβλημα να πάρεις ένα διακοποδάνειο για να περάσεις δυο βδομάδες μπέικες στην Μύκονο ενώ και το σκι σου στην Ελβετία για τα χριστούγεννα είχες εξασφαλισμένο με ένα εορτοδάνειο. Φυσικά, είχες την ευκαιρία να αποκτήσεις με 100 δόσεις το Τσερόκη που χαλβάδιαζες (ειδικά από τότε που ο γείτονας πήρε ένα Σπόρτατζ και νόμισε πως κάτι έκανε) ενώ έβαλες μπροστά και την μονοκατοικία με κήπο και μπάρμπεκιου που ονειρευόσουν χάρη σε ένα βαρβάτο στεγαστικό με κυμαινόμενο επιτόκιο και ρήτρα ελβετικού φράγκου.

Και καλά εσύ. Τόσο μυαλό είχες, τόσες μαλακίες έκανες. Θα αναρωτιέσαι, όμως, πώς σκέφτονταν οι τράπεζες όταν σε φόρτωναν με τόσα δανεικά. Δεν καταλάβαιναν ότι με έναν μισθό δεν θα μπορούσες να ξεπληρώσεις τόσες υποχρεώσεις έστω κι αν ζούσες εφτά ζωές; Παιδικές απορίες. Θα μπορούσα να σου πω ότι με τέτοιες περιπτώσεις είναι γεμάτη η ιστορία τού καπιταλισμού αλλά για αποφύγω τους αφορισμούς και να σου λύσω τις απορίες, ρίξε μια ματιά σε κάτι που είχα γράψει παλιότερα εδώ ("Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού - 74. Τραπεζική απληστία") και θα καταλάβεις αρκετά πράγματα.


Πάμε πάλι στην αρχή. Λέγαμε, λοιπόν, ότι οι τράπεζές μας κλυδωνίζονται λόγω των κόκκινων (δηλαδή, των μη εξυπηρετούμενων) δανείων, παρά τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια που έχουν πάρει ως βοήθεια την τελευταία εξαετία. Φυσικά, η πολιτεία (δηλαδή, η κυβέρνηση) μπορεί να χέστηκε για τους πολίτες αλλά δεν μπορεί να αδιαφορεί για τις ανάγκες των τραπεζών (παναπεί, της κεντρικής κωλώνας τού αστικού καπιταλιστικού συστήματος), οπότε σπεύδει να βοηθήσει άλλη μια φορά. Κι έτσι ο Στουρνάρας, από το νέο του πόστο πια, σκέφτηκε την Bad Bank.

Τί θα κάνει η Bad Bank; Πολύ απλό: θα αγοράσει όλα τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών, ώστε οι τραπεζίτες να ξεφορτωθούν την σαβούρα από τα συρτάρια τους και να περάσουν τον σκόπελο των δοκιμασιών αντοχής (στρες τεστ) που ετοιμάζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κατά το φθηνόπωρο. Σημειωτέον ότι η Bad Bank θα αγοράζει μόνο τα τμήματα των δανείων που δεν καλύπτονται από εγγυήσεις. Δηλαδή, αν ένας δανειολήπτης χρωστάει 100.000 στην τράπεζα αλλά διαθέτει ένα ακίνητο με εκτιμώμενη αξία 60.000, η Bad Bank θα αγοράζει από την τράπεζα μόνο τις 40.000 που είναι ακάλυπτες. Βέβαια, είναι λογικό ότι η σχετική αγοραπωλησία θα γίνεται με μια μικρή έκπτωση (τα παραδείγματα κάνουν λόγο για 10%), δηλαδή η Bad Bank θα πληρώνει γι' αυτά τα σαράντα χιλιάρικα 36.000 "μόνο".

Παρένθεση: Στην τελευταία φράση έβαλα την λέξη "μόνο" σε εισαγωγικά, επειδή τα διεθνή κερδοσκοπικά κεφάλαια (Distress funds) που κάνουν την ίδια δουλειά (δηλαδή, αγοράζουν κόκκινα δάνεια), πετυχαίνουν εκπτώσεις ακόμη και 85%. Περισσότερα στο "Distress funds: οι ευκαιρίες τής κρίσης". Κλείνει η παρένθεση.

Και τώρα, ας πάμε στο ζουμί. Με δεδομένο ότι, αυτή την στιγμή, τα κόκκινα δάνεια υπολογίζονται σε 77 δισεκατομμύρια περίπου, πού θα βρεί τα απαιτούμενα κεφάλαια η Bad Bank για να τα σπρώξει σε αγορά σαβούρας; Για να λειτουργήσει μια Bad Bank πρέπει να υπάρχει η απαραίτητη χρηματοδότηση. Το πρόβλημα είναι ότι τόσα λεφτά δεν είναι δυνατόν να βρεθούν στα κρατικά ταμεία μιας χώρας που αντιμετωπίζει τεράστιο δημοσιονομικό πρόβλημα, όσο κι αν μερικοί εξακολουθούν να καμαρώνουν για τα πρωτογενή της πλεονάσματα.

Οι σκέψεις που γίνονται είναι πολλές. Κατ' αρχάς, γίνεται λόγος για τα 11 δισ. που έχουν μείνει αδιάθετα στο ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Επίσης, γίνονται προτάσεις για χρησιμοποίηση τίτλων τού ευρωπαϊκού ταμείου στήριξης (EFSF). Ως και σκέψεις για συμμετοχή των ωφελούμενων τραπεζών στο κεφάλαιο της Bad Bank έχουν διατυπωθεί, αν και αυτό ομολογώ πως δεν το καταλαβαίνω (δηλαδή; οι τράπεζες με το ένα χέρι θα πουλάνε σκουπίδια και με το άλλο θα τα ξανααγοράζουν;). Πάντως, είτε από το ΤΧΣ είτε από το EFSF πάρουμε λεφτά, το δημόσιο χρέος μας θα αβγατίσει.

Ούτε ξέρω ούτε μπορώ να μαντέψω πού θα βρεθούν τελικά τα κεφάλαια της Bad Bank. Επειδή, όμως, η Ιστορία είναι μεγάλη δασκάλα, θα μπορούσα να στοιχηματίσω ότι πολλά απ' αυτά (αν όχι όλα) θα βρεθούν στα ταμεία κάτι μισοδιαλυμένων ασφαλιστικών ταμείων, κάτι στραπατσαρισμένων πανεπιστημίων, κάτι μισοκατεστραμμένων νοσοκομείων αλλά και σε κάτι μισοαδειασμένα πορτοφόλια ταλαίπωρων πολιτών ετούτης της δύσμοιρης χώρας...