Σαββατιάτικα (208) - τα εμπρηστικά

*** Καίγομαι, καίγομαι... ρίξε κι άλλο λάδι στην φωτιά. *** "Τον Σκάι θα τον κάψουμε... σήμερα, αύριο, σε δέκα χρόνια... δεν ξέρω αλλά θα τον κάψουμε." *** Πείτε μου, πώς σας φάνηκε αυτή η ανάρτηση, που έκανε κάποιος στο ΦουΜπου; *** Εγώ βγήκα από τα ρούχα μου! *** Πυρ και μανία έγινα! *** Μα, σοβαρά, υπάρχει λογικός άνθρωπος που να θέλει να κάψει τον Σκάι; *** Το μαγαζί όπου δουλεύουν ο Άρης, ο Μπάμπης, η ανηψιά και ο Alexis; *** Το εξοχικό τού Κωλόχαρτου; *** Πολύ καλά έκανε ο εισαγγελέας και μπουζούριασε τον εμπνευστή αυτής της ανοησίας. *** Τόσες παρανομίες μαζεμένες σε ένα ποστ, πρώτη φορά. *** Απόπειρα εμπρησμού, διέγερση παθών και πρόσκληση σε τέλεση παράνομων ενεργειών. *** Άλλος Παστίτσιος μας βρήκε. *** Ρίξε στο κορμί μου σπίρτο, να πυρποληθώ. *** Ξεχάσατε κι άλλα, κύριε εισαγγελέα. *** "Κάψουμε", λέει, άρα σύσταση και συμμετοχή σε συμμορία... προπαρασκευή τρομοκρατικών ενεργειών... πρόθεση τέλεσης εγκλήματος... *** Γεια σου κύριε εισαγγελέα, με την Τζένη την ωραία! *** Ευτυχώς, η δικαιοσύνη λειτουργεί. *** Πάντως, εγώ δηλώνω ότι δεν προτίθεμαι να κάψω τον Σκάι. *** Ας το ξεκαθαρίσω, σε περίπτωση που η δικαιοσύνη δυσλειτουργήσει. *** Εγώ δυο κονσερβοκούτια έχω, που τα σκουριάζω επιμελώς επί 35 χρόνια. *** Εκεί στην γωνία θα την στήσω ένα πρωί.... *** Όχι, μη με ρωτήσετε αν έχω βάλει συγκεκριμένα λαρύγγια στο μάτι. *** Για μαλάκα ψάχνετε; *** Σέρνονται και εισαγγελείς, μη

Χαμογέλα, επί τέλους! Αποκαταστάθηκες!

ξεχνιόμαστε. *** Κάψανε το 'ρηνοδίκη, που 'ταν άρχοντας στη δίκη. *** A propos, αληθεύει ότι τον εν λόγω εισαγγελέα τον λένε Ζαγοραίο ή είναι τρολλιά; *** Άλατις, εντελαμαγκιέν ο κυρ-'σαγγελέας! *** Εδώ που τα λέμε, το κάψιμο σκουπιδιών μολύνει την ατμόσφαιρα, άρα... *** Κι άλλο αδίκημα, κυρ-'σαγγελέα! *** Σκάι: "Προσαγωγή ηγετικού στελέχους της αναρχικής ομάδας Ρουβίκωνας." *** Καλά, το να πεις την σύλληψη "προσαγωγή" πάει στον διάολο. *** Αλλά "ηγετικό στέλεχος αναρχικής ομάδας", βρε γίδια; *** Ποιός μπροστότραγος το σκέφτηκε; *** Στο μεταξύ, ακόμα δεν έχω καταλήξει ως προς το τι ακριβώς είναι αυτή η ανάρτηση για το κάψιμο του Σκάι. *** Απειλή ή υπόσχεση; *** Να το εκλάβω ως υπόσχεση υλοποίησης απειλής ή θα στραβώσει ο Ζαγοραίος; *** Βάλτε φωτιά για να καώ, βάλτε φωτιά να λιώσω, κάψτε με, κάψτε με, να λείψω, να γλιτώσω. *** Η άλλη απόφαση της γκαβής με την ζυγαριά, πώς σας φάνηκε; *** Την αθώωση του Περικλή και της Ηριάννας εννοώ. *** Επιμένετε κι εσείς ότι η δικαιοσύνη λειτούργησε τελικά; *** Αφού μείνανε τα παδιά έναν χρόνο στην μπουζού, τότε πήρε μπρος; *** Τι διάολο, με καρβουνάκι δουλεύει; *** Τρίκυκλο Τσούνταπ τον χειμώνα ευκολώτερα παίρνει. *** Σκατά λειτούργησε η γκαβέγκλω. *** Αν λειτουργούσε, θα μπουζούριαζε για κατάχρηση εξουσίας εκείνους που στείλανε δυο αθώους φυλακή. *** Θέλει και σεβασμό, η αλειτούργητη. *** Πάντως, εγώ δηλώνω ότι σέβομαι τις αποφάσεις της. *** Ας το ξεκαθαρίσω, καθ' ότι είπαμε πως σέρνονται και εισαγγελείς. *** Φτιάχτονε, Σταύρο, φτιάχτονε, βάλ' του φωτιά και κάφτονε. *** Επειδή θέλω να δω κάτι, μήπως την είδηση της αθώωσης των δυο "τρομοκρατών" την είδατε στον Σκάι; *** Συνοδευόμενη με βίντεο από περυσινά επεισόδια με τίτλο "επεισόδια και συγκρούσεις για την αποφυλάκιση της Ηριάννας"; *** Χωρίς ένδειξη "πλάνα αρχείου"; *** Ωραία. *** Πείτε μου τώρα, γιατί να μη το κάψουμε το πουστροκάναλο; *** Επειδή η εν λόγω πράξη είναι παράνομη και μπορεί να μας την πέσει κανένας εισαγγελέας Ναζωραίος; *** Παράνομο είναι και το διπλοπαρκάρισμα αλλά δεν βλέπω να σας πτοεί αυτό. *** Πάντως, εγώ είμαι κατά των πυρπολισμών καναλιών. *** Ας το ξεκαθαρίσω διότι σέρνονται και εισαγγελείς. *** Κάψε, κάψε... τί θα κάψεις από μια καρδιά καμμένη; *** Αυτό που Ηριάννα και Περικλής έκαναν παρέα με τρομοκράτες, θα έπρεπε να μας ανησυχεί, δεν νομίζετε; *** Κυρία μου, έχεις σχέση με τρομοκράτη; *** Φυλακή! *** Κάνεις αλισβερίσι με πρεζέμπορα εφοπλιστή; *** Φυλακή! *** Συμμετείχες σε κυβέρνηση μαζί με Τσοχαντζό; *** Φυλακή! *** Θαυμάζεις Κουφοντίνα; *** Φυλακή! *** Θαυμάζεις

Εδώ θα γίνει ο τάφος σας!

Κωλόχαρτο; *** Δαφνί! *** Είπα Κουφοντίνας; *** Όχι, κυρ-'σαγγελέα, ούτε του Κουφοντίνα το βιβλίο έχω στην βιβλιοθήκη μου ούτε του γιου του. *** Καλέ, ποιοι είναι αυτοί οι Μπακούνιν και Κροπότκιν που μου λέτε; *** Λένιν... Λένιν... θα έπρεπε να μου θυμίζει κάτι αυτό το όνομα, κυρ-Πανωραίε μου; *** Να φυλαγόμαστε λίγο, παιδιά, γιατί σέρνονται και εισαγγελείς. *** Κάψε τη ζωή μου, κάψε το κορμί μου, κάψε ό,τι μου κρατάς. *** Πρώτο Ψέμα: "Ο πλανόδιος πωλητής αγοράζει τον λουκουμά 50 λεπτά και τον πουλάει 2,5 ευρώ." *** Αυτό δεν είναι τίποτε, Θέμο μου. *** Εγώ ξέρω έναν λουκουμά, που αγοράζει φούμαρα τζάμπα, τα πουλάει 4,25 ευρώ και δηλώνει μπατίρης. *** Τζήμερος: "Δάσκαλος του ΠΑΜΕ ανεβάζει θεατρικό με τα παιδάκια, όπου ο επιχειρηματίας ταυτίζεται με απατεώνα." *** Πες τα, ρε Θάνο! *** Δάσκαλοι είναι αυτοί, ρε πούστη μου, να μαθαίνουν στα παιδάκια Μπρεχτ; *** Μπρεχτ σε τέτοια ηλικία; *** Χάθηκε ένας Μυριβήλης, που ήταν και εθνικόφρων; *** Θάνο μου, λυπάμαι που στο λέω αλλά παίζει να είσαι πιο μαλάκας κι από τον Βουλαρίνο. *** Βρέχει φωτιά στην στράτα μου, φωτιά που μ' έχει κάψει. *** Κάποτε ήταν ο Χατζιδάκις, έπειτα ο Στέφανος, τώρα ο Βουλαρίνος. *** Το κατάντημα της ΝουΔου αποτυπώνεται στο κατάντημα των Μάνων της. *** Καμμένος: "Όποιος φοράει κουκούλα, συμμετέχει σε προπαρασκευαστικές πράξεις κατά του πολιτεύματος." *** Μην είσαι τόσο απόλυτος, βρε Πάνο! *** Οι ράπερ, ας πούμε, φοράνε κουκούλα για έχα. *** Τα μωρά για να μη κρυώσουν. *** Εγώ για να μη βραχώ. *** Οι ληστές τραπεζών για τους δικούς τους λόγους. *** Μάνοι, Πάνοι... Μανόπανοι παντού. *** Βάζεις φωτιά στο σπίτι μας και θα το κάνεις στάχτη. *** Ποιά είναι πάλι αυτή η Ραταϊκόφσκι που έρριξε το Ίνστα επειδή έδειξε τον κώλο της με μαγιώ; *** Ηθοποιός, ε; *** Και έχει παίξει στο... ; *** Δηλαδή, ξέρετε τον κώλο της αλλά όχι ταινία της; *** Καρριέρα ηθοποιού κάνει η κοπέλλα ή καρριέρα τσούλας; *** Αυγενάκης: "Δεν πρέπει,

Παρκούρ; Ή... παρκάρ;

να επιτρέψουμε το διχασμό των Ελλήνων." *** Μπράβο, Λευτέρη! *** Έλα, πες, τον Μίχαλο τον διαγράψατε επειδή ήταν διχαστικός, ε; *** Μικροδράκουλας: "Δεν θέλουμε τα στελέχη μας να πίνουν καφέ με τον Παππά." *** Ώπα, Λευτέρη, τί είναι τούτο; *** Επειδή έπινε καφέ με τον υπουργό τον διαγράψατε τον άνθρωπο; *** Α, είσαστε σοβαρό κόμμα και δεν τα σηκώνετε αυτά. *** Πάσο. *** Έλα πάλι να με κάψεις, το κορμάκι μου ν' ανάψεις πυροτέχνημα στον Έρωτα θεό. *** ♪♫ Απόψε η Αγκέλα είναι τάβλα... πω-πω καύλα... ♪♫ *** Μα να μη μπορώ να βρω έστω έναν που να στενοχωρήθηκε από το ρεζιλίκι της Γερμανίας στο Μουντιάλ! *** Τι μίσος είναι αυτό που έχετε για τους ισχυρούς, ρε σεις; *** Μη δείτε κανέναν και σκοντάψει, αμέσως να τον κλωτσήσετε κι από πάνω! *** Πάμε πάλι όλοι μαζί: ♪♫ Απόψε η Αγκέλα είναι τάβλα...♪♫ *** Για επόμενο πούλο τι προτιμάτε, Αγγλία ή Γαλλία; *** Θα μου πείτε, δεν είναι ανάγκη να διαλέξουμε μια από τις δυο. *** Πολύ σωστό κι αυτό! *** Πάντως, εκείνο που μ' αρέσει είναι που δεν θέλουμε να μπερδεύουμε το ποδόσφαιρο με την πολιτική. *** No politica, που λέει κι ο πρεζέμπορας. *** Την Γερμανία την σιχαινόμαστε επειδή δεν μας αρέσουν οι φανέλλες της, έτσι δεν είναι; *** Στο ρωμέικο τραγούδι κάηκε το πελεκούδι. *** Τώρα που είπα για ποδόσφαιρο, θυμάστε πώς πάει ένα συνθηματάκι των μπαοκτσήδων που κατεβαίνουν στην Αθήνα... κάτσε να δεις... *** Α, ναι: "Βάλτε φωτιά, κάψτε καλά Ομόνοια και Πειραιά, το Σύνταγμα και τη Βουλή, τη μπασταρδούπολη αυτή." *** Κυρ-'σαγγελέα, κυρ-'σαγγελέα, οι Νέρωνες! *** Πού 'ναι μωρέ ένας Σωραίος όταν τον χρειάζεσαι; *** Τί έμαθα, ρε Γιαλαφούζε; *** Έκοψες τιμολόγια στον Παναθηναϊκό για τις διαφημίσεις που υποτίθεται ότι θα τις έπαιζε τζάμπα το κανάλι σου; *** Ωχ, μανούλα μου... *** Να δείτε που τελικά τον Σκάι δεν θα τον κάψει ο Ρουβίκωνας αλλά η "Θύρα 13". *** Κι όχι σε δέκα χρόνια. *** Φωτιά στα σύνορα της γης θ' ανάψουμε εμείς με σπίρτο την καρδιά μας. *** Εμπρηστής

Ευτυχισμένα χρόνια

κι ο Πάριος; *** Δεν ξέρεις από πού να πρωτοφυλαχτείς πια! *** Γουστάρετε κι εσείς καλοκαίρι με κλιμακτήριο; *** Αυτό που σήμερα έχει λιακάδα κι ούτε ένα σύννεφο, με ανησυχεί. *** Μια μέρα χωρίς μουντιάλ την αντέξαμε αλλά μια μέρα χωρίς βροχή... *** Πάνω που συνήθισε το μάτι μου σε σανδάλι, σορτσάκι, ξώκοιλο και ομπρέλα, ρε γαμώτο. *** Και γιατί παρακαλώ να μη μιλήσει ο Αλέξης στο Λόντον Μπίζνες Σκουλ; *** Εδώ έχουν μιλήσει στο Χάρβαρντ ο Ζαβογιώργος και ο Κωλόχαρτος. *** Κι αυτά να τα βλέπετε εσείς, που έχετε σε εχτίμηση τα ξένα πανεπιστήμια. *** Ω, ρε, ΑΣΟΕΕ να λέτε και να κλαίτε λέμε! *** Παρανάλωμα στην ωραία φωτιά ενός κόσμου που αλλάζει, θα γίνω. *** Ας με συγχωρήσει ο κυρ-'σαγγελέας αλλά σήμερα προσπάθησα να καταδείξω πως δεν είναι όλες οι φωτιές κατ' ανάγκην κακές. *** Βέβαια, το κάψιμο του Σκάι θα ήταν κακό και δεν θα είχε και νόημα... *** ...αν δεν βρίσκονταν μέσα οι τρομοκράτες που συχνάζουν σ' αυτό το μαγαζάκι. *** Ας με συγχωρήσουν και οι φίλοι του ιστολογίου για την ασυνέπεια αυτής της εβδομάδας αλλά ετούτος ο Ιούνιος ας πάει και να μη ξαναγυρίσει. *** Ελπίζω ο Ιούλιος να εξελιχθεί ομαλά. *** Δεν ξέρω ποια γνώμη έχετε για τον σενιαρισμένο κύριο της πρώτης φωτογραφίας αλλά το όνομά του έχει χιλιοτραγουδηθεί ενώ άλλες, πιο γνωστές φωτογραφίες του έχουν γίνει εικονίσματα σε πολλά σπίτια. *** Γεννήθηκε ως Αθανάσιος Κλάρας αλλά έγινε θρύλος ως Άρης Βελουχιώτης. *** Τον βλέπετε και στην τελευταία φωτογραφία ανάμεσα στους γονείς του. *** Πρόκειται για μια ιστορική, μοναδική στιγμή, στην Λαμία, στις 22 Οκτωβρίου 1944. *** Προς στιγμήν, σκέφτηκα να σας αποχαιρετήσω σήμερα με αντάρτικα. *** Τελικά, διάλεξα ένα επιβλητικό ροκ άλμπουμ, με ογκώδη ήχο, ο οποίος θα μπορούσε να θυμίσει και εμβατήριο. *** Ευτυχώς, εσείς δεν θα ακούσετε τα χριτς-χρατς τού πολυπαιγμένου βινυλίου αλλά θα απολαύσετε ψηφιακά την κορυφαία -κατ' εμέ- στιγμή των Roxy Music, του αλησμόνητου συγκροτήματος του Brian Ferry, από το οποίο πέρασαν ο Phil Manzanera, ο Brian Eno κλπ. *** Όχι, για μένα το καλύτερο άλμπουμ τους δεν είναι το "Avalon". *** Είναι το "Manifesto", του 1979, ο ήχος του οποίου έχει ήδη πλημμυρίσει τον χώρο, με την κιθάρα τού Manzanera να κελαηδάει. *** Να περάσετε πολύ-πολύ όμορφα και... (συγγνώμη κυρ-'σαγγελέα) ... απόψε βάλτε... *** ...φωτιά στα Σαββατόβραδα, να μη ξαναγυρίσουν! ***

Ο κατσούφης σουλτάνος

Το μόνο που δεν αμφισβητείται από τις χτεσινές εκλογές στην Τουρκία, είναι ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα παραμείνει πρόεδρος και για τα επόμενα πέντε χρόνια. Το ερώτημα, όμως, παραμένει: κατάφερε, τελικά, ο Ερντογάν να γίνει σουλτάνος στην θέση του σουλτάνου ή η χτεσινή του νίκη είναι η πλέον πύρρεια της πολιτικής του σταδιοδρομίας; Πάνω σ' αυτό γίνονται πολλές συζητήσεις ήδη από χτες και δεν έχω σκοπό να τις αναμεταδώσω εδώ. Το μόνο που επιδιώκει το σημερινό σημείωμα είναι να καταγράψει μερικές σκέψεις, οι οποίες μάλλον δεν θα πολυακουστούν.

Ας αρχίσουμε με το αναμφισβήτητο γεγονός τής επανεκλογής Ερντογάν. Κοντεύει να συμπληρωθεί εικοσαετία από την εποχή που το όνομα του τούρκου προέδρου άρχισε να κάνει αισθητή την παρουσία του στα πολιτικά πράγματα της γείτονος χώρας και όμως ο κόσμος εξακολουθεί να τον ψηφίζει. Στις χτεσινές εκλογές μάλιστα το ποσοστό συμμετοχής ξεπέρασε το 85%, φτάνοντας σε επίπεδα που η Δύση δεν μπορεί καν να ονειρευτεί. Πώς τα καταφέρνει ο Ερντογάν, λοιπόν, να κερδίζει συνεχώς επί τόσα χρόνια;

Φαίνεται πως οι οπαδοί τού Ερντογάν δεν έχουν καταλάβει πως ο ηγέτης τους προσπαθεί να σβήσει τον κεμαλισμό.

Κατ' αρχάς, ο Ερντογάν εκμεταλλεύεται πλήρως τον παράγοντα που λέγεται ισλάμ. Στις εκτός των μεγάλων πόλεων ενδοχώρα και στις ανατολικές περιοχές, όπου τα ποσοστά αμορφωσιάς είναι υψηλά, το θρησκευτικό συναίσθημα είναι έντονο. Από την στιγμή που ο Ερντογάν τρέφει αυτό το συναίσθημα, εκατομμύρια θεοσεβούμενοι πεινασμένοι πίνουν νερό στο όνομά του. Εκατομμύρια γυναίκες, οι οποίες επί Ερντογάν απέκτησαν το δικαίωμα να κυκλοφορούν ανενόχλητες, να πηγαίνουν σχολείο και να συμμετέχουν σε οποιαδήποτε κοινωνική εκδήλωση φορώντας την μαντήλα τους, έχουν κάνει την φωτογραφία τού προέδρου εικόνισμα. Αυτός είναι ο λόγος που το ΑΚΡ (το κόμμα του Ερντογάν) σαρώνει στις εν λόγω περιοχές, φτάνοντας σε ορισμένα σημεία και το 90%. Αντίθετα, στις πιο "εξευγενισμένες" και πιο εξευρωπαϊσμένες περιοχές, όπως η ανατολική Θράκη και τα παράλια του Αιγαίου, η επιρροή του είναι καταφανώς μειωμένη.

Εκτός από το ισλάμ, ο Ερντογάν παίζει θαυμάσια και το παιχνίδι που λέγεται οικονομία. Επί μιάμιση δεκαετία η Τουρκία σημειώνει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, σε σημείο που πολλοί δυτικοί αναλυτές (ανάμεσά τους και αρκετοί δικοί μας) να την παρουσιάζουν ως υπόδειγμα για μίμηση. Η αύξηση του ΑΕΠ επέτρεψε στις κυβερνήσεις του ΑΚΡ να ενισχύσουν τα χαμηλά λαϊκά στρώματα, δίνοντας την ψευδαίσθηση σε εκατομμύρια φτωχούς τούρκους ότι έγιναν μικρομεσαία ή ακόμη και μεσαία τάξη. Φυσικά, μια ανάπτυξη που στηριζόταν καταφανώς στα υψηλά χρέη δεν θα μπορούσε να διατηρηθεί στο διηνεκές, οπότε τα φαινόμενα που παρατηρούνται εδώ και κάμποσους μήνες (εκτροχιασμένος πληθωρισμός, κατακρήμνιση της λίρας, επιδείνωση του εξωτερικού ισοζυγίου κλπ) ήσαν απολύτως αναμενόμενα.

Γιατί, όμως, ο Ερντογάν κερδίζει ακόμη και τώρα, που έχει ξεσπάσει η καταιγίδα; Διότι, πολύ απλά, οι αντίπαλοί του δεν μπορούν να προτείνουν απτές φιλολαϊκές λύσεις, επειδή τέτοιες λύσεις σε προβλήματα του κεφαλαίου δεν υπάρχουν. Ή θα έπρεπε να προτείνουν στους ψηφοφόρους κάποια φάρμακα νεοφιλελεύθερης προέλευσης (σαν αυτά που πήραμε εμείς την τελευταία οκταετία) ή θα έπρεπε να μιλήσουν για ριζική ανατροπή τού συστήματος. Επειδή, λοιπόν, το πρώτο αντενδείκνυται σε πολιτικούς που διεκδικούν λαϊκή ψήφο και το δεύτερο είναι ακατανόητο γι' αυτούς, αναγκαστικά έπαιξαν στο γήπεδο του Ερντογάν, με τους δικούς του όρους, περιοριζόμενοι σε δηλώσεις καλών προθέσεων και αόριστες υποσχέσεις.

Απέναντι σε μια βαθειά συντηρητική κοινωνία, η οποία μισεί την αβεβαιότητα και αποφεύγει τις αλλαγές σε δύσκολες περιόδους (όπως κάθε συντηρητική κοινωνία), ο Ερντογάν προσφέρει την σιγουριά τού γνωστού, του πεπατημένου, του "αυτόν ξέρουμε, αυτόν εμπιστευόμαστε". Όπως εύστοχα σημειώνει ο Πολύβιος Δημητρακόπουλος στην Χρυσή Διαθήκη του, "είναι προτιμώτερα τα ράκη τού παρελθόντος από τας αβεβαίους πορφύρας τού μέλλοντος". Με άλλα λόγια, το δίλημμα του φτωχού τούρκου πολίτη θα μπορούσε να εκφραστεί απλά ως: "γιατί να είναι κάποιος άλλος ο κατάλληλος για να λύσει τα οικονομικά προβλήματά μας και όχι ο Ερντογάν, ο οποίος τόσα χρόνια μάς έδωσε και κάτι, εν πάση περιπτώσει;"

Παράλληλα, ο Ερντογάν φροντίζει να ενισχύει τα εθνικιστικά αισθήματα ενός εν πολλοίς αμόρφωτου λαού αλλά και την εθνική του περηφάνεια. Την ώρα που όλοι οι αντίπαλοί του διαφημίζουν τις άριστες σχέσεις τους με την Δύση και δηλώνουν την επιθυμία τους να εκσυγχρονίσουν την χώρα και να κάνουν τους τούρκους ευρωπαίους, ο Ερντογάν στέκεται απέναντί τους ως "περήφανος τούρκος" που τολμάει να αντιτίθεται στους ισχυρούς και να ονειρεύεται μια πανίσχυρη Τουρκία, άξιο διάδοχο της μεγάλης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αν θέλετε να κάνουμε έναν παραλληλισμό εδώ, ας θυμηθούμε την πρόσφατη αποστροφή τού δικού μας μητροπολίτη Καστοριάς, όταν κυκλοφόρησε η φήμη πως η κυβέρνηση απεμπόλησε τον όνομα της Μακεδονίας με αντάλλαγμα την ρύθμιση του χρέους: "εμείς θέλουμε την Μακεδονία μας κι ας τρώμε πέτρες". Τέτοιες αποστροφές έχουν πάντοτε πέραση σε αμόρφωτες μάζες, που έχουν γαλουχηθεί με "εθνικές περηφάνειες" κάθε μορφής.

Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: ο κατσούφης σουλτάνος

Πάμε παρακάτω. Πέρα από κάθε σκέψη και ανάλυση, οι οποίες μπορεί να είναι και λαθεμένες, δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι για πρώτη φορά μετά από πάρα πολλά χρόνια το ΑΚΡ δεν κατάφερε να κερδίσει αυτοδυναμία. Το κόμμα τού Ερντογάν εξέλεξε μόνο 293 βουλευτές σε μια βουλή 600 εδρών (είχε 315 σε βουλή 550 εδρών) αλλά καταφέρνει να διατηρεί την εξουσία χάρη στην σύμπραξή του με το ακροδεξιό εθνικιστικό ΜΗΡ (το κόμμα των Γκρίζων Λύκων), το οποίο μάζεψε 11,22% και εξέλεξε 49 βουλευτές. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο Ερντογάν θα εξαρτάται πλέον από τους εθνικιστές τού ΜΗΡ, οι οποίοι θα έχουν ανά πάσα στιγμή την δυνατότητα να μπλοκάρουν στην βουλή οποιαδήποτε απόφασή του.

Αν λάβουμε υπ' όψη μας ότι από σήμερα στην Τουρκία ισχύει το νέο σύνταγμα, το οποίο δίνει στον πρόεδρο αυξημένες εξουσίες και καταργεί τις εκλογές για πρωθυπουργό, είναι σαφές ότι ο Ερντογάν θα ήθελε να κάνει τα κουμάντα μόνος του, δίχως να εξαρτάται από τα κέφια των εθνικιστών τού ΜΗΡ. Με άλλα λόγια, με τις χτεσινές εκλογές ο Ρετζέπ Ταγίπ έγινε σουλτάνος αλλά όχι ο απόλυτος σουλτάνος που θα ήθελε και που είχε κατά νου όταν σχεδίαζε το νέο σύνταγμα. Κάπου εδώ πρέπει να αναζητηθεί η αιτία τής χτεσινής του κατήφειας παρά την νίκη και την επιτυχημένη (όπως ο ίδιος λέει) "δημοκρατική επανάσταση" που -υποτίθεται πως- πραγματοποιήθηκε στην Τουρκία. Πράγματι, πρώτη φορά είδαμε τόσο κατσούφη νικητή εκλογών. Τι θα ακολουθήσει; Ίδωμεν.

Σαββατιάτικα (207) - τα γραβατωμένα

*** Έτσι μ' αρέσει λαϊκά να περπατώ στην στράτα, έτσι μ' αρέσει λαϊκά να μη φορώ γραβάτα. *** Το μακρύ το πράμα ειν' άλλο πράμα! *** Γεια σου Αλέξη γίγαντα! *** Πώς αισθάνεσθε τώρα που επιμηκύνθηκε; *** Χαρήκατε, πείτε την αλήθεια. *** Ζητάγατε μια επιμήκυνση γιατί σας έπεφτε μικρό , έτσι δεν είναι; *** Καλά ρε, τζαζέψατε όλοι σας και θέλατε να μακρύνει; *** Παιδιά, για χρέος μιλάμε! *** Έπρεπε να θέλετε να κοντύνει! *** Πάντως, σας καταλαβαίνω. *** Μετά από τρία μνημόνια, μια προτίμηση στο μακρύτερο είναι δικαιολογημένη. *** Τώρα που πέρασε το τσούξιμο της πρώτης φοράς, είναι πιο... πώς να το πω... καταλαβαίνετε. *** Μεταξωτό πουκάμισο, γραβάτα και κολάρο και θα διαλέξω μόνος μου γυναίκα για να πάρω. *** Αλλά κι εμείς, μη μου πείτε, είμαστε κύριοι, έτσι; *** Τους τάξαμε πρωτογενή πλεονάσματα ως το 2060, να μην ανησυχούν τα παιδιά. *** Βέβαια, εγώ δεν τους έχω καμμιά εμπιστοσύνη, οπότε... Αλέξη πρόσεχε! *** Αυτοί μέχρι γραβάτα θα σε βάλουν να φορέσεις! *** Μοσκοβισί: "Η Ελλάδα μπορεί να γράψει άλλο ένα σαξές στόρυ." *** Τί εννοείς όταν λες "άλλο ένα", Πιερ; *** Εκείνο του γκαβού το ξέχασες; *** Μωρέ, ας μην είχε κάνει όλη την δουλειά ο Αντώνης και θα σού 'λεγα εγώ αν θα φόραγε γραβάτα ο Αλέξης. *** Μόνο ένα πράγμα δεν καταλαβαίνω... *** Πώς διάβολο ήξερε ο Ζάεφ τι θα γίνει με το χρέος και χάρισε την γραβάτα στον Αλέξη; *** Έβαλα τα αρώματα μου, τη γραβάτα τη ριγέ και καβάλησα το κάρο με τα τζάμια τα φυμέ. *** Τσιόδρας: "Η γραβάτα δεν μπορεί να κρύψει το φέσι των 100 δισ. που μας φόρτωσαν οι ΣυΡιζΑνΕλ το 2015." *** Τελικά, Δημητράκη, έκλεισε στα 100 η ζημιά που μας έκανε ο Βαρουφάκης; *** Πάλι καλά, γιατί υπήρχαν εκτιμήσεις ως και για 300. *** Μικροδράκουλας: "Η διευθέτηση του χρέους διασφαλίστηκε από την ελληνική κυβέρνηση το 2012." *** Πώς σε καταλαβαίνω,

Για φαντάσου!

Κούλη μου... *** Έβαλε το κωλόπαιδο γραβάτα και μας πήρε τα σώβρακα. *** Μην ανησυχείς, όμως: η γραβάτα έφυγε αλλά τα μνημόνια μένουνε. *** Μαύρο το κουστούμι μου, μαύρη κι η γραβάτα, μαύρη κι η καρδούλα μου σέρνεται στη στράτα. *** Πάντως, αυτή η ΝουΔου έχει πολλή γκίνια. *** Είκοσι χρόνια πάλευε ο Εθνάρχης να μας βάλει στην ΕΟΚ, επί Ανδρέα μπήκαμε. *** Έσκιζε σελίδα-σελίδα τα μνημόνια ο γκαβός, επί Αλέξη βγήκαμε. *** Τό 'χουν οι αριστεροί να καπηλεύονται τους αγώνες των δεξιών. *** Όπως έκανε ο Άρης στον Γοργοπόταμο, που καπηλεύτηκε την επιτυχία τού Ζέρβα. *** Μόνο οι Ολυμπιακοί κάτσανε ανάποδα, που τους ετοίμασε ο τάπερμαν και τους εκμεταλλεύτηκε ο μπουχέσας. *** Είμαι απ’ αυτούς που πάντα μένουνε απ' έξω γιατί δεν έχω ούτε γραβάτα ούτε παπγιόν. *** Είδες ο Μακρόν; *** Δώσε θάρρος στον χωριάτη, ο κοντοπίθαρος. *** Αφού έβαλαν έναν φελλό για πρόεδρο, ας λουστούν και τα κηρύγματά του οι μαμούχαλοι οι γάλλοι. *** Μακρόν: "Για να κάνεις επανάσταση θα πρέπει πρώτα να έχεις πτυχίο και δουλειά, να τρέφεσαι μόνος σου." *** Σωστός ο Μανιού. *** Τράβα να γαμήσεις την καθηγήτριά σου, ρε κωλοπαίδι, που θες και επανάσταση. *** Καλά δεν τα λέω, Μανιού; *** Ασταδιάλα, Μανιού! *** Βρε φλώρε κακοκαιρίτικε, επανάσταση κάνουν αυτοί που δεν έχουν δουλειά και μέλλον, όχι οι βολεμένοι. *** Παπαρά (ο τόνος στην λήγουσα, σιλβουπλαί). *** Κωλόχαρτος: "Εδώ αποθεώναμε το παιδί που μούτζωνε στις παρελάσεις και κάναμε πρωθυπουργό τον καταληψία." *** Αυτό δεν είναι τίποτε, Άδωνι. *** Το χειρότερο είναι ότι κάποιοι ονειρεύονται πρωθύ άλλον ένα Μητσοτάκη! *** Και μάλιστα, Κούλη! *** Είμαι έξω απ' το σύστημα, με όνειρα βαρβάτα κι άσε να λεν για μια μικρή γατούλα με γραβάτα. *** Μήπως καταλάβατε τι ακριβώς έγινε με τον Μπαρμπαρούση; *** Τον ψάχνανε στην μισή Ελλάδα επί δυο μέρες, λυτοί και δεμένοι, έτσι; *** Κι αφού τον έπιασαν, τον άφησαν ελεύθερο ως μη ύποπτο φυγής; *** Μη ύποπτος φυγής που έτρεχε με διακόσια για να ξεφύγει; *** Τσερλιό τον είχε πιάσει και βιαζόταν για να μη χεστεί πάνω του; *** Δηλαδή, αν αυτό το βλέπατε στο σινεμά, δεν θα λέγατε μαλάκα τον σκηνοθέτη; *** Σκατά σκηνοθεσία. *** Κι αυτό το γαμωΤζιΠιΕς... να του βάζεις Αγρίνιο και να σε βγάζει στην Πεντέλη, γαμώ την ατυχία μου; *** A propos, Μανιού, πτυχίο και δουλειά είναι προαπαιτούμενα και για πραξικόπημα; *** Παναπεί, να φοβόμαστε τους αγράμματους χρυσαυγήτες ή όχι; *** Θα βάλω το κουστούμι μου, θα βάλω τη γραβάτα μου, στο πέτο το λουλούδι μου κι όπου με βγάλει η στράτα μου. *** Στο μεταξύ, έχω μπερδευτεί και με τον Σώρρα. *** Ήρθε να μας μοιράσει λεφτά κι εμείς απειλούσαμε την ζωη του; *** Τί δεν καταλαβαίνω; *** Τον λένε Αρτέμη και, όπως είδατε, δεν είναι καλά. *** Αξύριστος, ακούρευτος, συφοριασμένος, με μερικές οκάδες παραπάνω... *** Τον λυπήθηκε η ψυχή μου, λέμε. *** Αυτός δεν είναι που θα πλήρωνε τα χρέη όλων των ελλήνων και θα μας έδινε και πουρμπουάρ από πάνω; *** Πώς διάολο στράβωσε η φάση και τώρα πάμε να τον κλείσουμε στην μπουζού και να τον

Ο Αρτέμης Μαρξ στα χέρια των Guns n' Roses; Και χωρίς γραβάτα; Ομιτζί!

ταΐζουμε κι από πάνω; *** Αλήθεια, πώς σας φάνηκαν οι οπαδοί του; *** Το πιστεύατε ότι υπάρχουν τόσο πολλά γίδια σωρραίικα; *** Έτσι είναι ο έλληνας. *** Μη δει μαλάκα και δεν τον πάρει στα σοβαρά. *** Τριάντα χρόνια γελάγαμε με τον κυρ-Βασίλη και τελικά τον στείλαμε στην βουλή να ζητάει οικουμενική. *** Ποιος είν' αυτός που σου μιλά με τη ριγέ γραβάτα, άσε τα λόγια τα πολλά και μίλα μου σταράτα. *** Μικροδράκουλας: "Η γλώσσα κάνει την εθνικότητα." *** Ώπα, Κούλη, με αποσυντόνισες! *** Δηλαδή, οι πολιτειακοί είναι άγγλοι, οι βραζιλιάνοι είναι πορτογάλοι και η υπόλοιπη λατινική Αμερική είναι ισπανοί; *** Παιδάκι μου, είσαι τόσο ηλίθιο, που να σου χέσω την αριστεία; *** Κικίλιας: "Η συντριπτική πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας διαμαρτύρεται δικαίως γιατί η κυβέρνηση εκχώρησε την Μακεδονία." *** Πότε έκανε δημοσκόπηση ο Μαραντζίδης; *** Αλήθεια, ποιο ποσοστό συνιστά "συντριπτική πλειοψηφία", Βασιλάκη; *** Και πότε ακριβώς εκχωρήσαμε την Μακεδονία; *** Πάλι αδιάβαστος πιάστηκα, γαμώτο... *** Βάζω το καλό σακάκι και γραβάτα ακριβή, φάτσα μόστρα στο μπαράκι για πιοτό και λακριντί. *** Κικίλιας: "Δεν θα επιτρέψουμε να μεταφραστεί ο πατριωτισμός σε ακραίο εθνικισμό, όπως θέλει η κυβέρνηση." *** Βασιλάκη, υπάρχει και μετριοπαθής εθνικισμός; *** Μετριοπαθής ρατσισμός; *** Πάντως, μπράβο για το μάτι σου, ρε μπαγάσα. *** Είσαι ο μόνος που κατάφερε να δει ότι η κυβέρνηση στηρίζει τους εθνικιστές. *** Παιδάκι μου, το γεγονός ότι σε έφτυσε ως και η Μπαλατσινού, δεν σε κάνει να ανησυχείς για την νοητική σου ικανότητα; *** Ψαριανός: "Μικρός ήμουνα προοδευτικός φιλελεύθερος, μετά πέρασα μια αριστερή παρένθεση μισού αιώνα, που την κλείνω τώρα." *** Γρηγοράκη, πότε ήσουν αριστερός; *** Εγώ μια ζωή μαλάκα σε θυμάμαι. *** Γραβάτα μαύρη εγώ φορώ κι ο χάρος σέρνει το χορό. *** Αυτό που εντοπίσατε πρόβλημα στα μακεδονικά προϊόντα, δεν το καταλαβαίνω. *** Ναι, θα έχουν δικαίωμα και οι γείτονες να βγάζουν μακεδονικό χαλβά. *** Πιο λογικό το βρίσκω από το να βγάζει η Καβάλα χαλβά Φαρσάλων και το Κιλκίς σαλάμι Λευκάδος. *** Για να μη πω για τον κάθε πικραμένο καφετζή που φτιάχνει τούρκικο καφέ. *** Εδώ, βρε γίδια, τρώτε μια άσπρη

Είναι μύθος, είναι μύθος το δασύτριχό μου στήθος!

μαλακία που πουλιέται σε δοχεία και λέτε ότι τρώτε φέτα, ο μακεδονικός χαλβάς σάς μάρανε; *** Όταν μάθετε να ξεχωρίζετε τον τελεμέ των δοχείων από την φέτα των βαρελιών, τα ξαναλέμε. *** Ως τότε, να τρώτε την πατάτα του Κολιού και να λέτε ότι τρώτε κασέρι. *** Διστάζεις όταν το κόμπο της γραβάτας μου κοιτάζεις, κομπιάζεις κι όλο δεν έχεις τι να πεις. *** Οικονόμου ο Δημήτρης: "Χτυπούσαν τους ανθρώπους στις Πρέσπες λες και ήταν αναρχικοί." *** Πώς τα λες, βρε Μήτσο, λες και είσαι δημοσιογράφος! *** Βλέπετε ότι κακώς πανηγυρίζατε όταν ξεκουμπίστηκε ο Λυριντζής από την εκπομπή, έτσι; *** Σας το έλεγα ότι τα ίδια σκουτιά είναι κι οι δυο. *** Ρε γαμώτο, ένας μη ξεφτίλας δημοσιογράφος δεν υπάρχει σ' αυτό το ξεφτιλισμένο πουστροκάναλο; *** Ξέρει κανείς να μου πει τί γίνεται με τον Σταύρακα; *** Μένει στο Κίνημα Αλλαγής ή φεύγει; *** Ελάτε, σουκού έρχεται, δώστε μου έναν καλό λόγο να ξυστώ! *** Σταύρακα, πάρε χαμπάρι ότι στο ΚινΑλ μένουν μόνο οι πασόκοι. *** Είπαμε να αλλάξουμε αφιμί στο κόμμα, όχι να το κάνουμε πανσιόν για τα άστεγα. *** Αν χάλασε η τσάκιση να μη σε νοιάζει αυτό κι αν γέρνει η γραβάτα μου εσένα δε ρωτώ. *** Πείτε μου, το 'φχαριστιέστε αυτό το μουντιάλ; *** Εγώ νομίζω ότι παλιά ήταν καλύτερα. *** Βγάζαμε την 24άρα στην βεράντα και πίναμε ένα τελλάρο μπύρες στην δροσιά, κάτω από τ' αστέρια. *** Τώρα με την 55άρα, τι να βγάλεις; *** Αναγκαστικά μέσα αλλά μπύρα με ερκοντίσιο δεν λέει. *** Πάντως, τον δόλιο τον Ντιέγκο τον λυπήθηκα, έτσι που τον είδα στην εξέδρα να μη μπορεί να πιστέψει την ρούφα. *** Εκείνος μόνος του πήρε ένα και στο παρά τσακ να πάρει και δεύτερο κι ετούτοι είναι να βάλεις ένα τελλάρο ρέγγες να τους κλαίνε όλους αντάμα. *** Πάλι καλά που πήγε η Κροατία αντί για μας και γλιτώσανε με τρία. *** "Μαμά, πέεεεφτωωωω!" (Νεϋμάρ τζούνιορ) *** Ροζ γραβάτα φόραγες τότε που με χώραγες αγκαλιά μου και λαχτάρα ίδια πίναμε τσιγάρα. *** Αλήθεια, τα ελβετόπουλα πώς σας φάνηκαν; *** Αυτός ο Ροντρίγκεζ πρέπει να είναι μέσα από το Λουγκάνο κι εκείνος ο μαυρούκος δείχνει για βέρος Λωζανίτης. *** Το καταλαβαίνετε ότι σήμερα θα γίνει της πουτάνας στην Ελβετία, έτσι; *** Πάω στοίχημα ότι Τσάκα και Σακίρι δεν θα βρίσκουν μέρος να κρυφτούν από την λαϊκή κατακραυγή. *** Ακούς, τα κωλόπαιδα, με το που έβαλαν γκολ, να κάνουν με τα χέρια τους τον αλβανικό αετό! *** Άντε, γιατί κάποιοι ξεχνάνε ότι ο αλβανικός μεγαλοϊδεατισμός εποφθαλμιά την ανατολική πλευρά

Ευτυχισμένα χρόνια

των Άλπεων. *** Πιάσε και μια πολύχρωμη μεταξωτή γραβάτα, να περπατώ καμαρωτός και να φυσάει η στράτα. *** Ελεύθερος Τύπος: "Σοκ στη Βρετανία: Ο ξάδελφος της βασίλισσας Ελισάβετ παντρεύεται με άνδρα!" *** Τί παραμύθια γράφει η κωλοφυλλάδα! *** Σίγουρα συμφωνείτε ότι εδώ έχουμε το ψέμα της εβδομάδας, ε; *** Κανένα σοκ δεν υπήρξε. *** Για εγγλέζους μιλάμε, μη ξεχνιόμαστε. *** Διαμαντοπούλου: "Να μη μπορεί κανείς να πάρει απολυτήριο λυκείου εάν δεν έχει πλήρη γνώση, διαγνωσμένη, της αγγλικής γλώσσας." *** Πολύ σωστή η Αννούλα μας! *** Αρκετά έχουμε ξεφτιλιστεί στους τουρίστες με αηδίες τύπου "χάου φρομ χίαρ μόρνινγκ-μόρνινγκ". *** Αν δεν δώσει το οκέυ ο Στρατηγάκης, απολυτήριο γιοκ. *** Αννούλα, σου έδωσε ο λαός τον πούλο και μειώθηκε η εθνική παραγωγή γαμωσταυριδιών. *** Πάντως, σε βλέπω απτόητη και μπράβο. *** Μια φορά καριόλα, για πάντα καριόλα. *** Είναι γάτα, είναι γάτα ο κοντός με τη γραβάτα. *** Με το ίσως πιο γνωστό γραβατοσουξέ τού ελληνικού τραγουδιού, το ιστολόγιο κορυφώνει τα πανηγύρια του για την μεγάλη επιτυχία τής αριστερής μας κυβέρνησης. *** Συγγνώμη αλλά κι άλλες φορές ήμασταν για τα πανηγύρια, άσχετα αν εσείς δεν το είχατε προσέξει. *** Αν δεν έχετε φάει σοβαρή πετριά με το ροκ, είναι μάλλον απίθανο να αναγνωρίσατε στο γραβατωμένο πιτσιρίκι τής πρώτης φωτογραφίας τον αξέχαστο Τζων Λέννον. *** Η τελευταία φωτογραφία είναι από την μεγάλη συναυλία που έδωσε στο Λίβερπουλ η John Lennon Scholarship Concert στις 5/5/1990 . *** Εδώ, το διάσημο πολιτειακό ντουέτο Ντάρυλ Χωλλ & Τζων Όοουτς. *** Στην συναυλία συμμετείχαν και οι Κάυλι Μινόγκ, Λέννυ Κράβιτς,Νάταλι Κόουλ, Σύντι Λώπερ, Κρίστοφερ Ρηβ, Μούντυ Μπλουζ κλπ. *** Ναι, με Λέννον θα κλείσουμε σήμερα αλλά δεν θα σας πρήξω με το χιλιοακουσμένο "Imagine". *** Έχω διαλέξει κάτι μάλλον άγνωστο στους πολλούς. *** Στην μεγάλη συναυλία που δόθηκε στο Τορόντο στις 13/9/1969, ο Τζων πήρε μαζί του τον Έρικ Κλάπτον και με τους Plastic Ono Band έπαιξαν οκτώ κομμάτια, τα οποία κυκλοφόρησαν τρεις μήνες αργότερα σε λάιβ με τίτλο "Live Peace in Toronto 1969". *** Αυτός ο δίσκος βρίσκεται τώρα στο πλατώ και ήδη ακούγονται οι πρώτες νότες τού "Blue Suede Shoes". *** Αν είσαστε καλά παιδιά, κάποια άλλη φορά θα σας βάλω να ακούσετε το αντίστοιχο λάιβ που κυκλοφόρησαν οι Doors από την ίδια συναυλία. *** Προς το παρόν, απολαύστε τις κιθάρες των Λέννον και Κλάπτον και περάστε ένα εξ ίσου απολαυστικό σαββατοκύριακο. *** Φυσικά, αφήστε τις γραβάτες σας στο σπίτι ή χαρίστε τις στην Πέπη Τσεσμελή, η οποία έχει τα δικά της βίτσια: *** Και σκανδαλίζομαι, μονάχη αγγίζομαι, μένω γυμνή με μια γραβάτα κι ερεθίζομαι. ***

Το μαξιλάρι της εξόδου

Έμειναν κάπου εβδομήντα ημέρες για να φτάσουμε στο τέλος τής τελευταίας δανειακής σύμβασης, που υπογράψαμε ως χώρα το καλοκαίρι τού 2015. Πολλοί μιλάνε ήδη για "οριστική έξοδο από τα μνημόνια" και ακόμη περισσότεροι αναμένεται να κάνουν το ίδιο τις επόμενες ημέρες, όμως το ιστολόγιο έχει τονίσει κατ' επανάληψη ότι τα μνημόνια θα συνεχίσουν να υφίστανται επί πολλά χρόνια ακόμη. Εκείνο που θα τελειώσει, είναι αυτό που είπαμε στην αρχή: η παρούσα δανειακή σύμβαση. Η διαφορά είναι τεράστια και όσοι δεν την αντιλαμβάνονται πλήρως ας συνεχίσουν την ανάγνωση με προσοχή.

Το 2010, η τότε κυβέρνηση της χώρας διαπίστωσε ότι τα ελλείμματα και τα χρέη μας ήσαν τόσο μεγάλα ώστε σύντομα θα αντιμετωπίζαμε σοβαρώτατο πρόβλημα στην χρηματοδότησή μας, είτε επειδή οι αγορές θα ήσαν απρόθυμες να δανείσουν μια τόσο ελλειμματική οικονομία είτε επειδή τα επιτόκια που θα μας ζητούσαν θα ήσαν υπέρογκα, λόγω του υψηλού κινδύνου. Έτσι, αποφάσισε να προσφύγει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή, όπως συνηθίσαμε να λέμε, στην τρόικα και στους θεσμούς. Εκείνοι μας έδωσαν δανεικά με ικανοποιητικό εν πολλοίς (υψηλό μεν αλλά χαμηλότερο από τους άλλους) επιτόκιο αλλά για να εξασφαλιστούν, μας ζήτησαν να υπογράψουμε τα περίφημα μνημόνια. Αυτή είναι η ιστορία, μμέσα σε λίγες αράδες.

[Γράφημα: εφημ. Καθημερινή, 21/5/2018]

Τί θα γίνει από Σεπτέμβριο; Από την μια, τα μέτρα που επιβλήθηκαν λόγω μνημονίων, όχι μόνο θα εξακολουθήσουν να ισχύουν αλλά ήδη έχει νομοθετηθεί η επαύξησή τους μέσω του μεσοπρόθεσμου προγράμματος, το οποίο ψηφίστηκε προ ημερών στην βουλή. Από την άλλη, όποτε θα χρειαζόμαστε δανεικά, θα πρέπει να προσφεύγουμε στις αγορές, έξω από την -υποτιθέμενη- σιγουριά των θεσμών. Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι η οικονομία μας έχει δυναμώσει τόσο πολύ (μάλιστα δε, θα δυναμώσει ακόμη περισσότερο), ώστε δεν θα υπάρξει πλέον πρόβλημα με τις χρηματοδοτήσεις μας, ούτε από απόψεως προθυμίας των αγορών ούτε από απόψεως ύψους επιτοκίου.

Για να καλοπιάσει αυτές τις αγορές, η κυβέρνηση έχει σχεδιάσει εδώ και δυο χρόνια ένα "μαξιλάρι". Στα πλαίσια των μνημονίων, οι θεσμοί απαιτούσαν να παρουσιάζουμε κάθε χρόνο ένα πρωτογενές πλεόνασμα. Η κυβέρνησή μας επαίρεται ότι κατάφερε να βγάλει πρωτογενή πλεονάσματα πολύ υψηλότερα εκείνων που απαιτούσαν οι δανειστές μας. Μάλιστα δε, έχει υποσχεθεί ότι κατά τα επόμενα χρόνια θα παρουσιάζει ακόμη υψηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα, που θα φτάνουν το 3,5% του ΑΕΠ. Η ιδέα είναι να χρησιμοποιηθεί αυτό το "μαξιλάρι" ως εγγύηση για τους δανειστές μας, σε στυλ "βλέπετε ότι λεφτά υπάρχουν, οπότε μη φοβάστε".

Κάπου εδώ αρχίζουν τα προβλήματα. Το εν λόγω "μαξιλάρι" δημιουργείται μέσω περικοπών τής δημόσιας δαπάνης (μισθοί, συντάξεις, υγεία, παιδεία κλπ), καθυστερήσεων στις πληρωμές των προμηθευτών του δημοσίου και συλλογής των διαθεσίμων των διαφόρων φορέων, κάτι για το οποίο μιλήσαμε στο προηγούμενο σημείωμά μας. Αυτό σημαίνει ότι το μισό "μαξιλάρι" έχει γεμίσει με αίμα των λαϊκών τάξεων και το άλλο μισό με  βραχυπρόθεσμα δανεικά. Υπ' αυτή την έννοια, η δυναμική του τίθεται εν αμφιβόλω: ούτε οι λαϊκές τάξεις μπορούν να δίνουν αίμα στο διηνεκές ούτε τα βραχυπρόθεσμα δανεικά μπορούν να μετατραπούν εύκολα σε μακροπρόθεσμα αφού κάποια στιγμή, αργά ή γρήγορα, θα πρέπει να πληρωθούν.

Από Σεπτέμβρη, λοιπόν, θα ξαναβγούμε για δανεικά στις αγορές. Μάλιστα. Όταν παίρνεις δανεικά για να κάνεις μια δουλειά, πρέπει από την δουλειά αυτή να βγάλεις τουλάχιστον όσα θα πληρώσεις σε τόκους και κάτι παραπάνω ως κέρδος. Εμείς θα ζητήσουμε δανεικά για να χρηματοδοτήσουμε μια οικονομία, η οποία αναμένεται να κινηθεί με ρυθμούς ανάπτυξης που δεν θα ξεπεράσουν το 2% ετησίως κατά μέσον όρο την επόμενη τετραετία. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να βρούμε δανεικά με 2%, άντε 2,5% το πολύ, αν υποθέσουμε ότι θα υπάρξει και μισή μονάδα αύξηση του πληθωρισμού. Δυστυχώς, τέτοια επιτόκια για την Ελλάδα δεν υπάρχουν ούτε στα παραμύθια. Στην πραγματικότητα, αν βρούμε χρήμα με κόστος κάτω από 4,5% θα είμαστε τυχεροί ενώ κάτι φτηνότερο από 4% θα συνιστά εξαιρετικά ονειρική εξέλιξη. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι θα δανειζόμαστε ακριβά για να ανακυκλώνουμε τα φτηνότερα δάνεια της μνημονιακής εποχής.

Μπορεί σε ορισμένους να ακούγομαι απαισιόδοξος αλλά δεν μπορώ να ξεχάσω ότι το 2010 μπήκαμε στα μνημόνια με χρέος κάπου στο 130% του ΑΕΠ ενώ τώρα το χρέος μας έχει ξεπεράσει το 193%.
Σε απόλυτα ποσά, τότε χρωστούσαμε κάπου 300 δισ. ενώ σήμερα, μετά από σφίξιμο και στύψιμο οκτώ χρόνων, χρωστάμε πάνω από 340. Βάλτε τον εαυτό σας στην θέση ενός δανειστή και πείτε μου πόσο πρόθυμοι θα ήσασταν να δανείσετε μια τέτοια οικονομία και με ποιους όρους θα το κάνατε.

Το πρόβλημα της χώρας μας γίνεται ακόμη δυσκολώτερο αν λάβουμε υπ' όψη μας την πολύ κακή διεθνή κατάσταση. Μέσα στην Ευρώπη, η Ιταλία κρατιέται με νύχια και με δόντια για να μη χρεωκοπήσει και επίσημα (ανεπίσημα έχει χρεωκοπήσει ήδη), η Γαλλία έφτασε να χρωστάει πάνω από δύο τρισ. ευρώ (ένα ολόκληρο ΑΕΠ), η Ισπανία διασώζεται τεχνητά (χάρη στις συμψηφιστικές ενέσεις που της κάνει η ΕΚΤ μέσω του Target2) και η Γερμανία βρίσκεται μπροστά στον τεράστιο κίνδυνο συρρίκνωσης της αυτοκινητοβιομηχανίας της λόγω των δασμών που ετοιμάζεται να επιβάλει η Ουάσιγκτον. Εκτός Ευρώπης, η Βραζιλία αγκομαχάει, η Αργεντινή προσέφυγε και πάλι στο ΔΝΤ, η Ρψσσία ψάχνεται, το Μεξικό βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού, η Τουρκία καταρρέει ώρα με την ώρα, η Ινδία έχει ήδη βάλει όπισθεν και η Νότια Αφρική θυμίζει ηφαίστειο λίγο πριν την έκρηξη. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η έξοδός μας στις αγορές πρέπει να θεωρείται ακανθώδης από χέρι και κανένα "μαξιλάρι" δεν δείχνει ικανό να την κάνει πιο εύκολη.

Κάπου εδώ θα σταματήσω γιατί είμαι σίγουρος ότι ήδη χάλασα την διάθεση αρκετών. Προσωπικά, δεν βρίσκομαι ανάμεσα σ' αυτούς που πανηγυρίζουν για το "τέλος των μνημονίων". Μικρό το κακό, θα μου πείτε. Σύμφωνοι. Αρκεί να μην έρθει κάποιο μεγαλύτερο κακό αργότερα, όταν ξαναμπεί σε λειτουργία το μαγγανοπήγαδο και προσφύγουμε στις αγορές για πρώτη φορά στην μετά τα μνημόνια εποχή...

Το φορτωμένο γαϊδούρι

Την περασμένη εβδομάδα, κάπου ανάμεσα σε Βόρεια Μακεδονία, Αγρίνιο και Ρωσσία, χάσαμε την μπάλλα και φάγαμε γκολ. Δίχως να το καταλάβουμε, πέρασε από την βουλή (δημοσιεύθηκε ήδη στο ΦΕΚ) ένα νομοσχέδιο-τέρας: εκατόν τριάντα ένα άρθρα σε ογδόντα επτά σελίδες (τελικό κείμενο), μαζί με μια εισηγητική έκθεση άλλων πεντακοσίων σελίδων, που έπρεπε να διαβαστούν, να μελετηθούν και να συζητηθούν στο άψε-σβήσε, καθ' όσον όλα έγιναν με την -αντιδημοκρατική- διαδικασία τού κατεπείγοντος.

Σε πρόσφατα κείμενά μας, χαρακτηρίσαμε αυτό το νομοσχέδιο ως "μεταμνημονιακό μνημόνιο" και, ίσως, σε κάποιους να φανήκαμε υπερβολικοί. Όμως, ο τίτλος του νομοσχεδίου μάλλον συμφωνεί με τον χαρακτηρισμό μας: "Διατάξεις για την ολοκλήρωση της Συμφωνίας Δημοσιονομικών Στόχων και Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων – Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2019-2022 και λοιπές διατάξεις". Αναρωτιέμαι, αν δεν χαρακτηρίσεις ως μνημόνιο μια "ολοκλήρωση της Συμφωνίας Δημοσιονομικών Στόχων", ως τι μπορείς να την χαρακτηρίσεις.

Γελοιγραφία του 1883: Ο πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης κρατάει τον γάιδαρο-λαό
ενώ ο υπουργός οικονομικών Παύλος Καλλιγάς φορτώνει φόρους

Εν πάση περιπτώσει, παρ' ότι αυτές οι μέρες είναι εξαιρετικά φορτωμένες με επαγγελματικές υποχρεώσεις, αναδίφησα στο ψηφισμένο κείμενο και σημείωσα μερικές εξαιρετικού ενδιαφέροντος διατάξεις. Λέω, λοιπόν, να μοιραστώ σήμερα αυτές τις σημειώσεις μου με τους αναγνώστες:

(Α) Αν έχετε υπομονή και διαβάσετε το άρθρο 109, θα ανατριχιάσετε. Μ' αυτό το άρθρο κυρώνεται η "Σύμβαση προσχώρησης και τροποποίησης της Σύμβασης Δανειακής Διευκόλυνσης", δηλαδή γίνεται και επίσημα η παραδοχή ότι παρατείνεται το μνημόνιο που ξέρουμε, έστω και τροποποιούμενο. Πού βρίσκεται η ανατριχίλα; Προσέξτε: "Η ΕΕΣΥΠ [σ.σ.: το υπερταμείο, που ενσωμάτωσε το ΤΑΙΠΕΔ] υπόσχεται στον ΕΜΣ [σ.σ.: Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης] ότι κάθε φορά που το δικαιούχο κράτος μέλος [σ.σ.: η Ελλάδα] δεν καταβάλλει ποσό οφειλόμενο βάσει ή σε σχέση με τη Σύμβαση, η ΕΕΣΥΠ μετά από αίτημα θα φέρει την ευθύνη καταβολής αυτού του ποσού σαν να ήταν ο κύριος οφειλέτης, εφόσον τα συνολικά καταβλητέα ποσά βάσει αυτής της εγγύησης δεν θα υπερβαίνουν συνολικά τα 25.000.000.000 ευρώ".

Σε απλά ελληνικά: αν η χώρα, για οποιονδήποτε λόγο, καθυστερήσει την πληρωμή κάποιας δόσης των δανείων της, οι δανειστές έχουν δικαίωμα να ζητήσουν τα καθυστερούμενα ποσά από την ΕΕΣΥΠ, η οποία υπόσχεται να τα καταβάλει. Σε ακόμη πιο απλά ελληνικά: εφ' όσον όλα τα περιουσιακά στοιχεία τού δημοσίου έχουν μεταβιβαστεί στην ΕΕΣΥΠ, όποτε δεν πληρώσουμε έγκαιρα κάποια δόση, οι δανειστές θα μπορούν να βγάζουν στο σφυρί ένα τμήμα της δημόσιας περιουσίας, χωρίς να μπορεί το ελληνικό κράτος να αντιδράσει! Αυτή είναι μια πρόβλεψη που δεν περιλαμβανόταν σε κανένα μνημόνιο . Ευτυχώς, φρόντισε η "πρώτη φορά αριστερά" κυβέρνησή μας να διορθώσει αυτή την απαράδεκτη παράλειψη λίγο πριν εκπνεύσουν τα μνημόνια.

(Β) Στο Β' Κεφάλαιο (άρθρα 56 κ.ε.) τροποποιείται απί το δυσμενέστερο για τους οφειλέτες ο Ν. 3869/2010, πιο γνωστός ως νόμος Κατσέλη. Ειδικά με το άρθρο 59 καταλύεται πλήρως η προστασία του κράτους, εάν οι καθυστερημένες πληρωμές υπερβούν το ποσό τριών δόσεων. Σ' αυτή την περίπτωση, η τράπεζα στέλνει στον οφειλέτη ένα εξώδικο, τον καλεί να τακτοποιήσει τις οφειλές του μέσα σε τριάντα ημέρες και μετά, αν αυτή προθεσμία περάσει άπρακτη, του βγάζει το δάνειο στο σφυρί. Τέτοια fast track διαδικασία ούτε να την ονειρευτούν δεν μπορούσαν οι τραπεζίτες.

(Γ) Με τις διατάξεις τού άρθρου 80, δημιουργείται ένας "Ενιαίος Λογαριασμός Θησαυροφυλακίου", ο οποίος μαζεύει όλα τα λεφτά των φορέων κεντρικής διοίκησης. Με απλά λόγια: πανεπιστήμια, νοσοκομεία, επιμελητήρια, περιφέρειες κλπ κλπ παύουν να διατηρούν διαθέσιμα χρήματα σε δικούς τους τραπεζικούς λογαριασμούς και υποχρεούνται να τα παραδώσουν στον υπουργό οικονομικών (εκτός από τα ποσά τα οποία απαιτούνται για να καλύψουν ανάγκες ενός δεκαπενθημέρου). Με αυτόν τον τρόπο υπολογίζεται ότι στον Ενιαίο Λογαριασμό θα μαζευτούν κάπου έξι δισ. ευρώ.

Να θυμηθούμε εδώ ότι το 2015 η -νεοεκλεγείσα τότε- κυβέρνηση είχε ζητήσει από τους φορείς της να καταθέσουν τα διαθέσιμά της σε έναν λογαριασμό τής Τραπέζης της Ελλάδος, προκειμένου να πληρώσει μια δόση των δανείων. Πολλοί φορείς έσπευσαν να συμμορφωθούν ενώ άλλοι (όπως ο Δήμος Πατρέων) αρνήθηκαν να υπακούσουν και αργότερα κλήθηκαν σε απολογία. Υπολογίζεται ότι τα κεφάλαια που έχουν ήδη μεταφερθεί στην Τράπεζα της Ελλάδος φτάνουν τα 22 δισ. ευρώ. Όλα αυτά τα χρήματα θα χρησιμοποιηθούν για να δημιουργηθεί το περίφημο "μαξιλάρι ασφαλείας", το οποίο θα μας επιτρέψει τον Αύγουστο "να βγούμε από τα μνημόνια" (για την ακρίβεια: να μην καταφύγουμε σε νέα δανειακή σύμβαση ή σε προληπτική γραμμή στήριξης). Όμως, μ' αυτόν τον τρόπο, όλοι οι φορείς "στεγνώνουν" και το έργο τους θα αντιμετωπίσει σοβαρό πρόβλημα.

(Δ) Επισημοποιούνται οι παρεμβάσεις στις συντάξεις, στις εισφορές ασφάλισης και στην φορολογία. Μέχρι το 2022 θα εξοικονομηθούν (α) από την περικοπή των συντάξεων 11,882 δισ., (β) από την αύξηση εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών 623 εκατ. και (γ) από την προβλεπόμενη για το 2020 μείωση του αφορολόγητου άλλα 6,036 δισ. ευρώ. Αθροιστικά, δηλαδή, μέχρι τέλους του 2022, οι πολίτες αυτής της χώρας θα χάσουν από την τσέπη τους πάνω από 18,5 δισ ευρώ, εκτός εκείνων που έχουν χάσει μέχρι σήμερα.

Αυτές -και άλλες- διατάξεις έρχονται να προστεθούν σ' εκείνες του προηγούμενου νομοσχεδίου-τέρατος των τετρακοσίων είκοσι άρθρων που ψηφίστηκε τον Ιανουάριο (αλλαγή τού τρόπου προκήρυξης απεργιών, αποψίλωση της προστασίας των οφειλετών από τον νόμο Κατσέλη κλπ) και, βεβαίως, σε όλες τις προηγούμενες, των αμέτρητων αντιλαϊκών νομοθετημάτων τής τελευταίας οκταετίας.

Επειδή ο Αύγουστος είναι πολύ κοντά και κάποιοι ετοιμάζονται από τώρα για πανηγυρισμούς, ας μη ξεχνάμε ότι μπορεί να πλησιάζουμε στην λήξη τής δανειακής σύμβασης αλλά ο Σεπτέμβρης θα βρει τον καθένα μας με όλο αυτό το δυσβάσταχτο φορτίο στις πλάτες του, σωστό γαϊδούρι. Ένα φορτίο πού όχι μόνο προβλέπεται να μείνει ακλόνητο στην θέση του για πολλά-πολλά χρόνια ακόμη αλλά που σίγουρα θα αβγαταίνει όσο περνάει ο καιρός.

Εκτός αν κάποια στιγμή το γαϊδούρι δικαιώσει τον Κώστα Βάρναλη κι αποφασίσει να ξυπνήσει και να αποτινάξει το φορτίο, φέρνοντας μονομιάς ανάποδα τον ντουνιά...

Σαββατιάτικα (206) - τα πρωτοελλαδικά

*** Άβαντες, Αγραίοι, Αζάνες, Αθαμάνες, Αιγικορείς... *** Επί τέλους, απεταξάμην! *** Βαφτίστηκε το ξώγαμο. *** Αν και περιμένω αντιδράσεις από Βουλγαρία μεριά, για να αλλάξει το Βόρεια σε Βορειοδυτική. *** Βόρεια Ήπειρο έχουμε, Βόρεια Μακεδονία φτιάξαμε... *** Άντε να κάνουμε και το βουλγαρικό Πιρίν Βόρεια Θράκη, να τελειώνουμε. *** Η Ελλάς επεκτείνεται, αδέρφια! *** Να δω τώρα πότε θα αλλάξει και το Greece σε Hellas και μάλιστα erga omnes. *** Μετά το μέα κούλπα και το κάζους μπέλλι, μάθατε και το έργκα όμνες, έτσι; *** Ευτυχώς που γίνεται και κανένα νταβαντούρι και μαθαίνουμε κανένα λατινικό. *** ... Αίθικες, Αινιάνες, Ακαρνάνες, Αμφιλόχοι, Άονες... *** Αμάν, βρε Κωστάκη, μην είσαι τόσο μπουχέσας πια! *** Severna Makedonija είπαμε, όχι Taverna Makedonija. *** Όσο σκέφτομαι ότι από μια παπαριά τού γκαβού μαλακιζόμασταν επί δυόμισυ δεκαετίες, τόσο δαιμονίζομαι. *** Και δαιμονίζομαι διπλά στην σκέψη ότι οι μόνοι που είχαν δίκιο τότε ήσαν το ΚΚΕ κι ο Μητσοτάκουλας. *** Μικροδράκουλας: "Αποδοχή της “μακεδονικής γλώσσας” και της “μακεδονικής εθνότητας” συνιστούν μη αποδεκτή εθνική υποχώρηση." *** Υποχώρηση από πού, Κούλη μου; *** Βρε κεφάλα, δεν ξέρεις ότι μέχρι πριν ένα αιώνα, από Κατερίνη ίσαμε Μοναστήρι μιλάγανε μόνο "μακεδονίτικα";  *** Διάβασε λίγο Πηνελόπη, την γιαγιά τού γκαβού, να ξεστραβωθείς. *** ... Απέραντοι , Αποδωτοί, Αργεστές, Αργαδείς, Αρκτάνες... *** Πρωθύ: "Σήμερα ανοίγει ένα παράθυρο αλληλεγγύης, φιλίας και συνεργασίας, ευημερίας και συνανάπτυξης μεταξύ των λαών μας." *** Φιλία, ευημερία και συνανάπτυξη στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε., ρε Αλέξη; *** Παιδάκι μου, τα θες και τα λες ή σου ξεφεύγουν; *** Δεν μπορεί να έχεις τζαζέψει τόσο πολύ! *** Μικροδράκουλας: "Η συμφωνία επιβάλλει τετελεσμένα

Αυτή η φωνή από πού βγαίνει, κορίτσι μου;

που μπορεί να μην είναι αναστρέψιμα." *** Ε, άει στον διάολο! *** Σοβαρά, ρε Κούλη, τέτοια συμφωνία κάναμε; *** Δεν κάναμε μία από τις άλλες, που δεν επιβάλλουν μη αναστρέψιμα τετελεσμένα; *** Νά 'ξερα, ρε μπαγάσα, ποιο στοκάδι σού γράφει τους λόγους. *** Μάλλον κάποιος που δεν μιλάει ελληνικά, έτσι; *** ... Ατίντανες, Αφείδαντες,  Αχαιοί, Βισάλτες, Βοιωτοί... *** Ζωή: "Η συμφωνία της κυβέρνησης Τσίπρα αποτελεί έγκλημα σε βάρος της χώρας μας." *** Σύμφωνοι, Ζωίτσα, αλλά όταν ο Κώστας Πάκας άλλαξε μονομερώς το όνομά του σε Κώστας Μακεδόνας, δεν σε είδα να διαμαρτύρεσαι. *** Κωλόχαρτος: "Δεν αναγνωρίζουμε στον Τσίπρα το δικαίωμα να συμφωνήσει για το μακεδονικό γιατί εξελέγη συγκυριακά πρωθυπουργός." *** Και γαμώ τις συγκυρίες λέμε το κωλόπαιδο, ρε Άδωνι, ε; *** Για καφέ είχε βγει κι εκεί που περπάταγε αμέριμνος, οι έλληνες τον ψήφισαν δυο φορές για πρωθύ. *** Βούλτεψη: "Με ποιο δικαίωμα ο ΣυΡιζΑ προσπαθεί να λύσει το μακεδονικό;" *** Πέστα, ρε Σοφάκι, με τα τσογλάνια, που, επειδή γίνανε κυβέρνηση, νομίζουν ότι πρέπει να λύνουν και προβλήματα. *** ... Βρύγες, Βυλλίονες, Γελέοντες, Γενεάτες, Δασσαρήτες... *** Λοβέρδος ο Γιάννης_1: "Σήμερα όλοι οι Έλληνες αισθανόμαστε κι είμαστε μακεδόνες!" *** Εγώ μπορώ να παραμείνω μωραΐτης, Γιάννη μου; *** Δεν τον ξεπουλάω τον Μωριά μου, ρε! *** Λοβέρδος ο Γιάννης_2: "Έχετε αντιληφθεί ότι από σήμερα Τσίπρας και Κοτζιάς δεν αναγνωρίζουν τους θεσσαλονικείς ως μακεδόνες;" *** Γιάννη μου, έχεις αντιληφθεί ότι κανείς πλέον δεν σε αναγνωρίζει ως δημοσιογράφο; *** Ούτε για φτύσιμο δεν κάνεις, δόλιε. *** Πορτοσάλτες: "Οι Τσίπρας-Κοτζιάς-Καμμένος δεσμεύουν την Ελλάδα χωρίς απτές εγγυήσεις ότι τα Σκόπια θα κάνουν όλα όσα δεσμεύονται." *** Αρούλη, σάμπως το παρακάνεις με το μινάρισμα. *** Βρε μπρίλη, η συμφωνία λέει ότι πρώτα θα συμμορφωθούν εκείνοι και μετά θα την αποδεχτούμε εμείς. *** Μετά, άφτερ, απρέ, ντόπο... ξύπνα! *** ... Δέξαροι, Δόλοπες, Δουλιχιείς, Δυμάνες, Δωδωναίοι... *** Πείτε μου, δεν είναι πανέξυπνη η ιδέα του Κασιδιάρη; *** Προκαλούμε εμφύλιο πόλεμο στα Σκόπια στην ΠΓΔΜ στην Βόρεια Μακεδονία σ' αυτό το κωλοκράτος τέλος πάντων και, μόλις διαλυθεί, μπαίνουν τα στρατά μας και το καταλαμβάνουν. *** Μού 'ρχεται να κάνω γιούργια στον νταβά με τα κουλούρια. *** Έμπαινε Λιάκουρα! *** Τώρα, εμένα γιατί με πιάνουν τα γέλια όταν σκέφτομαι τον Κασιδιάρη ως καταδρομέα; *** Απορία: τί ακριβώς είναι η κλασομπανιέρα; *** ... Ελιμιώτες, Έλληνες, Επειοί, Ευρυτάνες, Ηλείοι... *** Καιάδας: "Γιατί η κυβέρνηση κωλύεται τόσο γρήγορα να φέρει συμφωνία με τους σκοπιανούς;" *** Προσοχή: "ταχέως κωλυόμενος" χρυσαυγουλίτης! *** Λιάκουρα, όταν γίνετε κυβέρνηση (λέμε

Πάρε ποδήλατο καλύτερα... με βοηθητικές.

και καμμιά μαλακία, να περνάει η ώρα), να βάλετε τον Γερμενή υπουργό παιδείας. *** Εγέρθουτου, ρε! *** Μπαρμπαρούσης: "Ένας απάτρις δεν μπορεί να είναι και προδότης." *** Απάτρις, λοιπόν... αν και αυτά τα ζώα μπορεί να το γράφουν  και με ύψιλον. *** Όπως λέμε φυσιολάτρης... όπως λέμε ειδωλολάτρης... όπως λέμε Βοναπάρτης... *** Λιάκουρα, άλλος υποψήφιος για το παιδείας. *** Αυτό που οι εθνικόφρονες έχουν πρόβλημα με τα ελληνικά, πώς το εξηγείτε;  *** ... Θεσπρωτοί, Θεσσαλοί, Κάρες, Κασσωπαίοι, Κένταυροι... *** Αναστατωθήκατε κι εσείς που ο Μπαρμπαρούσης κάλεσε τον στρατό να κάνει πραξικόπημα; *** Φοβηθήκατε, ε; *** Εμένα έκανε κοκκινίλες το αριστερό μου από την τρομάρα. *** Εκτός αν είναι από το ξύσιμο, θα σας γελάσω. *** Ο Παππάς εκθειάζει τον Χίτλερ στο περιοδικό της οργάνωσης δίχως έγκριση... ο Ρουπακιάς μαχαιρώνει τον Φύσσα δίχως εντολή... ο μαλάκας από το Αγρίνιο ζητάει πραξικόπημα δίχως να το ξέρει κανείς... *** Δεν τους προλαβαίνεις, τους πούστηδες! *** Λιάκουρα, κόμμα είναι αυτό ή κωλοχανείο; *** Ρε συ, ούτε σε μπουρδέλο δεν μπορεί να κάνει κάποιος του κεφαλιού του. *** ... Κεφαλλήνες, Κουρήτες, Κρηστωναίοι, Λαπίθες, Λέλεγες... *** Δεν μας χέζεις κι εσύ με τα κόκκαλα του Μεγαλέξαντρου, ρε Θανάση. *** Τώρα τρίξανε; *** Τόσα χρόνια που περνιέσαι για απόγονος του, δηλαδή, ήσαν καλολαδωμένα και δεν κάνανε θόρυβο; *** Στο φινάλε, άστα να τριζουνε. *** Θα βρούμε και τον τάφο του έτσι, να ησυχάσει επί τέλους κι η Παναγιωταρέα. *** Κικίλιας: "Εμείς θα ξαναφτιάξουμε την μεσαία τάξη της χώρας." *** Βασιλάκη, πιάνουν τα χέρια σας, ε; *** Άμα τελειώσεις με την μεσαία τάξη, έλα να μου φτιάξεις και μια βρύση που στάζει. *** Κύρτσος: "Τα έχει χαμένα το σύστημα Μαξίμου με τη διπλωματία κορυφής που ασκεί ο Μητσοτάκης." *** Τι ασκεί το βλαμμένο, Γιώργο μου; *** Χαχαχαχα... χχχαχγκχχ... γκουχχχ... *** Άει στον διάολο, μ' έπνιξες, μασκαρά! *** ... Λοκροί, Λυγκιστές, Μάγνητες, Μακεδόνες, Μαλιείς... *** Κανονίσατε τις διακοπές σας ή ακόμη; *** Παιδιά, μη το αφήνετε για τελευταία στιγμή γιατί τα καλά ξενοδοχεία είναι λίγα και δεν θα βρίσκετε. *** Μαντεύετε πού θα πάω εγώ εφέτος, έτσι; *** Boutique Hotel Ayiopetra Exclusive Getaways, φυσικά! *** Ποια Αγγλία, βρε αστοιχείωτοι; *** Δεν ξέρετε το γαμάουα ξενοδοχείο που έφτιαξε ο Μπογδάνος στην Νάξο; *** Τριάντα τέσσερα δεκάρικα η βραδιά, παναπεί

Μέχρι και ο Παΐσιος "Βόρεια Μακεδονία" την έλεγε;

ένα πεντοχίλιαρο δυο βδομάδες. *** Με τα εισιτήρια, ένα χρονιάτικο βασικοί μισθοί. *** Ακριβούτσικα μεν αλλά πολύ κλασσάτα λέμε. *** Αφήστε που παίζει να πετύχετε τον Κωνσταντίνο σε βραδιά ποίησης. *** Να τον ακούσετε να απαγγέλλει "Ο Αισχύλος στο χείλος", να πάθετε ψυχολογική τζιριτζάντζουλα. *** Θα δείτε τον Φανφάρα ξενοδόχο. *** ... Μινύες, Μολοσσοί, Μυρμιδόνες, Οιταίοι, Όπλητες... *** Ποιος είναι πάλι τούτος ο Σιν Μπόυ; *** Αυτό που κάνετε διάσημο το κάθε μαλακιστήρι που ανεβάζει μια παπαριά στο Γιουτιούμπ, θα πάει μακρυά; *** Εντάξει, δεν λέω, γελάσαμε αρκετά με το "σκούπισε τα πόδια σου και πέρασε" του Παντελίδη. *** Αλλά με το "πουτάνες μου την πέφτουν ξημερώματα, δεν τις γαμάω, έχουν κονδυλώματα" δεν γελάμε, παιδιά. *** Ξερνάμε. *** Βορίδης: " Η πολιτική βία στην Ελλάδα είναι ταυτισμένη με τη δράση της άκρας αριστεράς." *** Μάκη, από σένα αντιγράφει ο Κούλης ή εσύ απ' αυτόν; *** A propos, τότε που γύρναγες με το μπαλταδάκι ανά χείρας, μαοϊκός ήσουνα ή τροτσκιστής; *** Όπως και νά 'χει, μήπως ξέρεις γιατί γελάει ο Καλαμπόκας; *** ... Ορέστες, Οφιονείς, Πάμφυλοι, Παραυαίοι, Παρωραίοι... *** Ανδριανόπουλος: "Τώρα που ο εμφύλιος τελείωσε, δεν υπάρχουν πλέον 'πρόσφυγες'." *** Ανδρέα, εσύ που έχεις τις άκρες, κάνε μερικά τηλεφωνήματα, σε παρακαλώ. *** Ειδοποία Τραμπ, Πούτιν, Άσσαντ, Ερντογάν, Ίσις, Αλ-Κάιντα κλπ ότι ο πόλεμος τελείωσε. *** Άντε, λεβεντάκο μου, γιατί όλοι αυτοί πολεμάνε μόνοι τους, δίχως λόγο, σαν μαλάκες. *** Νά 'ξερα, ρε μπαγάσα, ποια γίδια σε βγάλανε κάποτε δήμαρχο στον Πειραιά. *** Θα μου πεις, τα ίδια που βγάλανε τώρα τον Μόραλη, ξαδέρφια εκείνων που βγάλανε τον Μπέο στον Βόλο. *** Δήμαρχο τους ζητάς, τσομπάνη σου βγάζουν. *** ... Περραιβοί, Σελλοί, Τάλαρες, Ταυλάντιοι, Τυμφαίοι... *** Από μουντιάλ πώς πάτε; *** Εννοώ, συννενοηθήκατε με τις γυναίκες της ζωής σας ή θα έχουμε αγκαλιάσματα; *** Καθ' ότι το αν θα πάμε σουκού για μπάνιο ή θα μείνουμε μέσα για να δούμε Σερβία-Κοσταρίκα δεν είναι εύκολο θέμα για διαπραγμάτευση. *** Ευτυχώς, βοηθάει ο κωλόκαιρος. *** Ωραίοι οι σαουδάραβες, ε; *** Μόλις τέλειωσε το ραμαζάνι, ξεσκίστηκαν στην μάσα. *** Πέντε μερίδες τούς τράταραν οι ρώσσοι, ψίχουλο δεν άφησαν. *** Και τι έγινε, δηλαδή, που έβαλε τρία ο Κριστιάνο; *** Αυτό δεν τον κάνει λιγώτερο σιχαμένο. *** Τον

Ευτυχισμένα χρόνια

κάνει απλώς σιχαμένο γκολτζή. *** ... Υλλείς, Φθίοι, Φλεγύες, Φωκείς, Χάονες... *** Σοβαρά το λέτε ότι συνελήφθη ο Χίος; *** Τόλμησαν να πειράξουν τον Στέφανο τον πατριώτη, οι αλήτες οι δωσίλογοι; *** Παιδιά, σηκωθείτε, να βγούμε στους δρόμους! *** Ένας αληθινά πατριώτης δημοσιογράφος υπάρχει και πάνε να τον εξοντώσουν, τα πουλημένα τομάρια. *** Στέφανε, γερά! *** Μέσα ο Χίος και έξω ο Κουφοντίνας; *** Ρε σεις, θα τρελαθούμε τελείως; *** Τρεις άδειες σ' έναν χρόνο ο τρομοκράτης κι εμείς οι εργαζόμενοι μία και με το ζόρι; *** Τι κάνει η Ντόρα, γιατί δεν διαμαρτύρεται, επί τέλους; *** Συγγνώμη, Τζένη μου, άκουσα καλά; *** Είπες ότι αυτά που φοράς στα πόδια σου είναι σαγιονάρες βήγκαν; *** Σαγιονάρες βήγκαν;;;; *** Δεν περιγράφω άλλο! *** ... Αίμονες, Καδμείοι, Δρύοπες, Ύαντες, Καύκωνες. *** Σήμερα το ιστολόγιο σας πρόσφερε έναν μικρό, ενδεικτικό κατάλογο των διάφορων φύλων που ήρθαν και κατοίκησαν σε τούτο τον τόπο πριν μερικές χιλιάδες χρόνια. *** Θυμηθείτε τον την επόμενη φορά που κάποιος ηλίθιος θα σας μιλήσει για την καθαρότητα του ελληνικού αίματος. *** Αν δεν αναγνωρίσατε την δεσποινίδα στην πρώτη φωτογραφία, δεν θα συγκινηθείτε αν σας πω ότι είναι η Άννα Μαίη Μπούλλοκ. *** Σίγουρα, όμως, την ξέρετε ως Τίνα Τάρνερ. *** Ναι, είναι η μεγάλη Τίνα, την οποία βλέπετε να γελάει στην τελευταία φωτογραφία, με την Σερ πίσω της και τον Ροντ Στιούαρτ μπροστά της. *** Η παρέα διασκεδάζει στο διάσημο κλαμπ "Στούντιο 54" της Νέας Υόρκης, πριν τέσσερις δεκαετίες. *** Με την μεγαλύτερη δισκογραφική επιτυχία της Τίνας θα σας αφήσω για σήμερα. *** Φυσικά, μιλάμε για το πολυπλατινένιο άλμπουμ "Private Dancer" του 1984, το οποίο έχει πουλήσει πάνω από είκοσι εκατομμύρια αντίτυπα. *** Ακούγοντάς το, θυμηθείτε ότι εκείνα τα χρόνια η φωνή των καλλιτεχνών δεν "διορθωνόταν" ψηφιακά, οπότε ό,τι ακούτε είναι σχεδόν αυθεντικό. *** Είτε μείνετε κολλημμένοι με την μπάλλα είτε όχι, να περάσετε ένα πολύ-πολύ όμορφο σαββατοκύριακο! ***
--------------------------------
Σημείωση: Όσο κι αν το πήρατε για πλάκα, το ποίημα "Ο Αισχύλος στο χείλος" περιλαμβάνεται στην ποιητική συλλογή τού Κωνσταντίνου Μπογδάνου "Ον" (εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2012)

Συντάξεις: οκτώ χρόνια περικοπών

Χτες σας υποσχέθηκα πως σε τούτο το σημείωμα θα επιχειρήσουμε μια καταγραφή των δεκάδων μειώσεων που έχουν υποστεί οι συντάξεις κατά την τελευταία οκταετία. Είπα να ασχοληθούμε μόνο με τα χρόνια της κρίσης επειδή αν πιάναμε το θέμα από παλιότερα δεν θα βγάζαμε άκρη με τόσους και τόσους κάλφες που έκαναν πρακτική πάνω στην περικοπή των συντάξεων (Σιούφας, Σπράος, Γιαννίτσης, Ρέππας, Πετραλιά κλπ κλπ). Πάμε, λοιπόν, να δούμε επί τροχάδην όλα τα σχετικά νομοθετήματα ένα προς ένα:

(1) Ν. 3845/2010
Καλή αρχή, λοιπόν, με έναν νόμο-καρμανιόλα, ο οποίος δημοσιεύεται στις 6 Μαΐου 2010, δηλαδή δυο μέρες πριν υπογραφεί το πρώτο μνημόνιο. Είναι ο νόμος που αντικατέστησε τον 13ο και τον 14ο μισθό των δημοσίων υπαλλήλων και των συνταξιούχων με επιδόματα. Για τους συνταξιούχους, το Δώρο Χριστουγέννων αντικαταστάθηκε με επίδομα 400 ευρώ (ήταν ολόκληρη σύνταξη) ενώ το Δώρο Πάσχα και το Επίδομα Αδείας με επίδομα 200 ευρώ (ήταν μισή σύνταξη) το καθένα. Πέντε μέρες αργότερα, δημοσιεύεται ο Ν. 3847/2010, ο οποίος περιορίζει αυτά τα επιδόματα σε όσους συνταξιούχους λέχουν υπερβεί το 60 έτος τους και παίρνουν συνολικά μηνιαίες συντάξεις μέχρι 2.500 ευρώ.

(2) Ν. 3863/2010 και Ν. 3865/2010
Πρόκειται για δυο νόμους, οι οποίοι δημοσιεύονται με διαφορά 6 ημερών (15 και 21 Ιουλίου) και πάνε ζευγάρι, καθώς ο δεύτερος συμπληρώνει τον πρώτο. Εδώ έχουμε την μεταρρύθμιση Λοβέρδου (πιο σωστά: Λοβέρδου-Κουτρουμάνη), πάνω στην οποία πάτησαν όλοι οι μεταγενέστεροι νόμοι, ακόμη και ο τελευταίος νόμος Κατρούγκαλου. Οι νόμοι αυτοί προβλέπουν νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, ο οποίος όμως θα εφαρμοστεί από το 2015. Με βάση αυτόν τον νέο υπολογισμό, επιφέρεται κατ' αρχήν μια μικρή μείωση στις συντάξεις, η οποία μεγαλώνει σε βάθος χρόνου. Παράλληλα, ο Ν. 3865/2010 (α) καθιερώνει την ειδική εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων, 3%-13%, για συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ, (β) επιβάλλει μείωση των επικουρικών συντάξεων από 3% έως και 10%.

Γ. Κουτρουμάνης, Α.Λοβέρδος: Στους νόμους τους στηρίχθηκε η κατοπινή ασφαλιστική νομοθεσία.

(3) Ν. 3986/2011
Αρχίζει το Μεσοπρόθεσμο 2012-2015. Όσοι συνταξιούχοι είναι κάτω των 60 ετών και οι συντάξεις τους ξεπερνούν συνολικά τα 1.700 ευρώ μηνιαίως, δέχονται μειώσεις από 6% έως και 10%. Επίσης, η ειδική εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων επεκτείνεται και στις επικουρικές συντάξεις, με ποσοστά που φτάνουν το 10% για συντάξεις μεγαλύτερες των 650 ευρώ. Παράλληλα, θεσπίζονται περικοπές και εισφορές για συντάξεις που απονέμονται από μικρότερα ταμεία.

(4) Ν. 4002/2011
Νέα τροποίηση της συνταξιοδοτικής νομοθεσίας του δημοσίου. Ανάμεσα στα άλλα, αυξάνονται τα όρια ηλικίας για πλήρη συνταξιοδότηση και ορίζονται οι μειώσεις-ποινές σε περίπτωση πρόωρης εξόδουν από την υπηρεσία. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των στρατιωτικών, των οποίων ο εικονικός διπλασιασμός του συντάξιμου χρόνου μετατίθεται για μετά το 25ο έτος υπηρεσίας (από το 18ο ή 20ο που ίσχυε).

(5) Ν. 4024/2011
Τσεκούρωμα των νεώτερων συνταξιούχων. Όσοι δεν έχουν συμπληρώσει το 60ο έτος τους βλέπουν να περικόπτεται κατά 20% ό,τι παίρνουν πάνω από 1.200 ευρώ ενώ όσοι είναι κάτω από 55 δέχονται 40% μείωση σε ποσά μεγαλύτερα των χιλίων ευρώ. Οι επικουρικές συντάξεις συνθλίβονται, με την μείωση να φτάνει 30% σε ποσά άνω των 150 ευρώ (!).

(6) Ν. 4046/2012
Ο νόμος ψηφίζεται τον Μάρτιο αλλά οι περικοπές του ισχύουν αναδρομικά από την πρωτοχρονιά. Οι κύριες συντάξεις άνω των 1.300 ευρώ περικόπτονται κατά 12% και οι επικουρικές εξαχνώνονται, αφού η νέα μείωσή τους φτάνει το 20% για ποσά άνω των 300 ευρώ.

(7) Ν. 4052/2012
Στο άρθρο 42 του εν λόγω νόμου μπαίνει για πρώτη φορά η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος, καθώς ορίζεται ότι "το ποσό της καταβαλλόμενης σύνταξης διαμορφώνεται με βάση (...) δ)τον συντελεστή βιωσιμότητας, ο οποίος θα πρέπει να αναπροσαρμόζει σε ετήσια βάση τις νέες και τις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις, μέσω ενός μηχανισμού μειωμένης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής, ανάλογα με τις καταβαλλόμενες εισφορές, έτσι ώστε να αποφεύγεται η δημιουργία ελλειμμάτων στο ταμείο, αποκλείοντας κάθε μεταφορά πόρων από τον Κρατικό Προϋπολογισμό". Το μέτρο εφαρμόζεται για πρώτη φορά το 2014 στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (υπερταμείο που συνένωσε τα μικρότερα επικουρικά ταμεία) και οδήγησε σε οριζόντια μείωση των επικουρικών συντάξεων κατά 5,2%.

(8) Ν. 4093/2012
Από την πρωτοχρονιά του 2013, όσοι συνταξιούχοι μαζεύουν από συντάξεις (κύρια συν επικουρική) πάνω από χίλια ευρώ, βλέπουν το μηνιάτικό τους να μειώνεται κατά 5%. Όσοι παίρνουν πάνω από 1.500 βλέπουν μείωση 10%. Πάνω από τα δυο χιλιάρικα η μείωση γίνεται 15% και πάνω από τα τρία φτάνει στο 20%. Ταυτόχρονα, καταργούνται τα επιδόματα δώρων, των νόμων 3845 και 3847 του 2010, χωρίς οι θιγόμενοι να μπορούν να προσφύγουν πουθενά, εφ' όσον τα καταργούμενα ποσά ήσαν επιδόματα και όχι συντάξεις.

(9) Ν. 4336/2015
Το περίφημο "τρίτο μνημόνιο". Νέα μείωση στις συντάξεις μέσω αύξησης των εισφορών υγείας από 4% σε 6%. Η ίδια εισφορά επιβάλλεται και στις επικουρικές, επιφέροντας νέα μείωσή τους κατά 6%, αφού ως τότε απαλλάσσονταν από εισφορές υγείας. Παράλληλα, (α) αυξάνονται οι ποινές για πρόωρη συνταξιοδότηση, (β) μειώνεται η κατώτατη εγγυημένη σύνταξη και (γ) αίρεται η κρατική χρηματοδότηση για συντάξεις που απονέμονται σε όσους δεν έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος τους.


Κοντά σε όλα όσα αναφέραμε επιγραμματικά, θα μπορούσαμε να προσθέσουμε την εξαέρωση του ΕΚΑΣ, τον σφαγιασμό των "εφ' άπαξ", την κατακρήμνιση των αναπηρικών συντάξεων, την κατά 60% μείωση των συντάξεων όσων συνταξιούχων εργάζονται, την επιβολή οροφής (πλαφόν) σε όσους παίρνουν πάνω από μία συντάξεις κλπ. Και όλα αυτά, πριν από τον περιβόητο Ν. 4387/2016, τον γνωστό μας ως νόμο Κατρούγκαλου, ο οποίος δεν χωράει σε ένα ιστολογικό σημείωμα.

Με μια αναφορά σ' αυτόν τον νόμο θα κλείσουμε για σήμερα. Θα ρίξουμε μια γρήγορη ματιά στην έννοια της "προσωπικής διαφοράς", η οποία ενδιαφέρει πολλούς αλλά ενδέχεται να μην έχει γίνει κατανοητή.

Ας πάρουμε, για παράδειγμα, τον πρώτο ασφαλισμένο τού παραπάνω πίνακα, ο οποίος έπαιρνε σύνταξη 1.170,33 με τον παλιό τρόπο υπολογισμού αλλά με τις διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου η σύνταξή του προσδιορίστηκε στα 922,30 ευρώ. Ο άνθρωπος αυτός συνέχισε να παίρνει 1.170,33, μόνο που τα 922,30 καταγράφονταν ως σύνταξη και τα 248,03 ως προσωπική διαφορά. Η ιδέα ήταν πως, αν κάποτε δινόταν μια αύξηση στις συντάξεις π.χ. 5%, ο εν λόγω συνταξιούχος θα συνέχιζε να παίρνει 1.170,33 αλλά η σύνταξή του θα είχε πάει στα 968,42 και η προσωπική διαφορά του θα είχε μειωθεί στα 201,91 ευρώ. Δηλαδή, αντί να πάρει πραγματική αύξηση, θα μείωνε την προσωπική του διαφορά. Αυτό θα συνεχιζόταν και στις επόμενες αυξήσεις, ώσπου η προσωπική διαφορά θα μηδενιζόταν.

Τι θα γίνει από 1/1/2019; Στα πλαίσια του "μεταμνημονιακού μνημονίου" (του μεσοπρόθεσμου 2019-2022), οι "προσωπικές διαφορές" θα κλαδευτούν τελείως. Μόνη "ανακούφιση" είναι ότι η μείωση που θα επέλθει στο συνολικό ποσό δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη του 18%. Στο παράδειγμά μας, το 18% των 1.170,33 είναι 210,66 ευρώ, οπότε ο συνταξιούχος μας δεν θα χάσει ολόκληρη την προσωπική διαφορά του. Έτσι, τον Ιανουάριο θα εισπράξει (1.170,33 - 210,66 =) 959,67 ευρώ και θα απομείνουν για "κλάδεμα" άλλα (248,03 - 210,66 = 959,67 - 922,30 =) 37,37 ευρώ. Οι υπόλοιποι ασφαλισμένοι τού παραπάνω πίνακα θα χάσουν όλη την προσωπική διαφορά τους, αφού η μείωση που θα υποστούν είναι μικρότερη του 18%.

Οι μύθοι των συντάξεων

Άρχισε πριν λίγη ώρα στην ολομέλεια της βουλής (φυσικά, με την γνωστή, πλήρως αντιδημοκρατική διαδικασία του κατεπείγοντος) η συζήτηση για το "Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2019-2022", δηλαδή για "μνημόνιο μετά τα μνημόνια". Σ' αυτό περιλαμβάνονται τα 88 προαπαιτούμενα για την τέταρτη αξιολόγηση, ήτοι μια σειρά δεκάδων μέτρων από τα οποία ο χιλιοβασανισμένος απλός πολίτης δεν έχει τίποτε καλό να περιμένει. Ανάμεσα σ' αυτά τα μέτρα φιγουράρει η νέα μείωση των συντάξεων, η οποία θα προκύψει από τον επανυπολογισμό των συντάξεων με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου. Αυτή η μείωση μπορεί να φτάσει μέχρι και το 18%, δηλαδή μπορεί να οδηγήσει σε ετήσια απώλεια μεγαλύτερη από δυο μηνιάτικα.

Η αλήθεια είναι ότι η συνταξιοδοτική δαπάνη συνιστά ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης. Η βάση τού προβλήματος βρίσκεται στο γεγονός ότι η Ευρώπη γερνάει, άρα αυξάνεται συνεχώς το ποσοστό των συνταξιούχων. Πρωταθλήτρια στους ηλικιωμένους είναι η Ιταλία με το 27% του πληθυσμού της να φέρει πάνω από 60 χρόνια στις πλάτες του, ακολουθεί η Γερμανία με 26% και έπονται Ελλάδα, Βουλγαρία, Πορτογαλία και Φινλανδία με 25%.

Το πρόβλημα της Ελλάδας γίνεται ακόμη μεγαλύτερο, λόγω της υψηλής της ανεργίας. Θεωρητικά, ένα ασφαλιστικό σύστημα πληρώνει συντάξεις εισπράττοντας εισφορές από τους εργαζόμενους. Το θέμα είναι ότι στην χώρα μας αντιστοιχούν μόλις 1,35 εργαζόμενοι σε κάθε συνταξιούχο, την ώρα που η αντίστοιχη αναλογία στην Πορτογαλία είναι 1,86 και στην Γαλλία 2,01 ενώ στην Ισπανία εκτινάσσεται στο 3,28.

Όπως γίνεται συνήθως σε τούτο τον τόπο, γύρω από το θέμα των συντάξεων έχουν αναπτυχθεί ένα σωρό μύθοι, που ρίχνουν νερό στον μύλο όσων αντιμετωπίζουν τους συνταξιούχους περίπου ως εχθρούς του λαού. Για παράδειγμα, ένας απ' αυτούς τους μύθους κάνει λόγο για υπέρογκες συντάξεις που βούλιαξαν το σύστημα. Και όμως, ο πιο πάνω πίνακας επιμένει πως σε σύνολο 2.663.345 συνταξιούχων, μόνο 50.576 (ποσοστό 1,9%) παίρνουν πάνω από δυο χιλιάρικα τον μήνα.

Αν θέλετε να κάνουμε τούτο τον μύθο ακόμη πιο... παραμυθένιο, πρέπει να πάρουμε κομπιουτεράκι. Αν δεχτούμε ότι συντάξεις άνω των 2.000 είναι απαράδεκτες και πάμε να κόψουμε τα σχετικά ποσά, πόσα νομίζετε ότι θα εξοικονομήσουμε; Ούτε διακόσια εκατομμύρια. Να πάμε το μαχαίρι πιο κάτω και να κόψουμε όλα τα ποσά που υπερβαίνουν το ενάμισυ χιλιάρικο; Η εξοικονόμησή μας δεν θα ξεπεράσει τα πεντακόσια εκατομμύρια. Κι αν ακολουθήσουμε την πρόταση του "κεντρώου" κ. Βασίλη Λεβέντη και κόψουμε όλες τις συντάξεις από το χιλιάρικο και πάνω ώστε να μαζέψουμε λεφτά και να αγοράσουμε 3 φρεγάτες και 35 F-16, θα διαπιστώσουμε ότι ο κ. Λεβέντης δεν ξέρει τι του γίνεται, αφού μ' αυτόν τον τρόπο μαζεύουμε λιγώτερα από οκτακόσια εκατομμύρια.

Επιτρέψτε μου να υπογραμμίσω αυτό το τελευταίο: αν από αύριο το πρωί κανένας συνταξιούχος δεν παίρνει κάθε μήνα συνολικά πάνω από χίλια ευρώ, μέσα σε έναν ολόκληρο χρόνο θα μαζέψουμε κάπου 780 εκατομμύρια. Με δεδομένο ότι κάθε χρόνο ξοδεύουμε για συντάξεις κάπου 28,5 δισ. ευρώ, θα μειώσουμε την συνολική συνταξιοδοτική δαπάνη κατά 2,73%. Ελπίζω ότι τώρα το καταλάβαμε και θα πάψουμε πια να βλέπουμε φαντάσματα.

Μια και φτάσαμε ως εδώ, ας στρίψουμε ακόμη λίγο το μαχαίρι. Είπαμε ότι πληρώνουμε ετησίως για συντάξεις 28,5 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 16% του ΑΕΠ μας. Σας φαίνεται πολύ; Αν σας πω ότι ο μέσος ευρωπαϊκός όρος βρίσκεται στο 14%, πώς σας φαίνεται; Για λογαριάστε τώρα ότι εκείνοι που έχουν μέσο όρο 14%, δεν έχουν υποστεί μείωση του ΑΕΠ κατά 30%. Κι εμείς, αν αντί για 30% του ΑΕΠ είχαμε χάσει 20%, στα ίδια επίπεδα θα βρισκόμασταν, στο 14%.

Θα μου πείτε ότι το κακό είχε ήδη γίνει, με την κατασπατάληση που γινόταν προ κρίσεως. Μάλιστα. Πόσο σίγουροι είσαστε ότι αυτό δεν αποτελεί άλλον έναν μύθο; Προ κρίσεως, λοιπόν, το 2008, πληρώσαμε για συντάξεις σκάρτα 30 δισ. ευρώ. Εκείνη την εποχή είχαμε ένα ΑΕΠ που έφτανε τα 230 δισ., άρα χρειαζόμασταν για συντάξεις μόλις το 13% του, κάτω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Πού ακριβώς βλέπετε την σπατάλη, καθ' ότι εγώ έχω 10 βαθμούς μυωπία και μπορεί κάτι να μου διαφεύγει.

Οι "προκλητικές συντάξεις" του "αμαρτωλού παρελθόντος" (εφημ. Τα Νέα, 9/12/2010)

Επειδή μάλλον σας βραχυκύκλωσα, ας σας δώσω ένα ακόμη στοιχείο. Όσο κι αν ακούγεται παράδοξο, η συνταξιοδοτική δαπάνη εξακοντίστηκε κατά τα πρώτα χρόνια των μνημονίων. Από την μια ήταν το ΑΕΠ που κατρακυλούσε, από την άλλη η ανεργία που φούντωνε και από την παράλλη η αβεβαιότητα για το μέλλον (ας θυμηθούμε την φιλοσοφία τού σημερινού προέδρου της Νέας Δημοκρατίας περί απολύσεων κλπ), συνθήκες που οδήγησαν σε πρόωρη έξοδο από την υπηρεσία δεκάδες χιλιάδες εργαζομένων. Έτσι, τα 30 δισ. του 2008 άγγιξαν τα 34 δισ. το 2012. Βάλτε κι από δίπλα το στραπάτσο που έπαθαν τα ταμεία με το πρόστυχο PSI (για το οποίο καμαρώνει ο πάντοτε εκτός τόπου και χρόνου Ευάγγελος Βενιζέλος) και θα καταλάβετε πώς χάθηκε ο λογαριασμός.

Επίλογος. Αν μου το επιτρέψουν οι επαγγελματικές υποχρεώσεις μου, αύριο θα επιχειρήσω μια καταγραφή των δεκάδων μειώσεων που έχουν υποστεί οι συντάξεις κατά την τελευταία οκταετία. Στο μεταξύ, παραλληλίστε τους μύθους που κυκλοφορούν περί το συνταξιοδοτικό με τους άλλους μύθους περί διογκωμένου δημόσιου τομέα και υπεράριθμων δημοσίων υπαλλήλων και θα δείτε ξεκάθαρα τον μπαμπούλα χωρίς την μουτσούνα του, δηλαδή ανίκανο να τρομάξει ακόμη και μικρό παιδί.