Εγκώμιο του εγκλήματος

[Το κείμενο που ακολουθεί, γράφτηκε από τον Καρλ Μαρξ κάπου στα 1860 με 1862. Αργότερα ενσωματώθηκε στις "Θεωρίες της υπεραξίας", που αποτελούν σήμερα τον τρίτομο "τέταρτο τόμο" του "Κεφαλαίου". Ο τίτλος του κειμένου στην πρώτη γερμανική έκδοση ήταν "Παρέκβαση (περί παραγωγικής εργασίας)" αλλά έγινε γνωστό με τον τίτλο που χρησιμοποιούμε εδώ, χάρη σε μια μεταγενέστερη γαλλική μετάφραση. Ως πηγή για την αντιγραφή χρησιμοποίησα την 24σέλιδη μπροσούρα των εκδόσεων "Άγρα" (Β' έκδοση, 2005), με μετάφραση και σημειώσεις της Τζένης Μαστοράκη. Αξίζει να σημειώσω ότι η εν λόγω μπροσούρα περιλαμβάνει και μια θαυμάσια εισαγωγή τού Αντρέα Καμιλλέρι, η οποία συνόδευε την αντίστοιχη ιταλική έκδοση. ]

Γραμματόσημα για τα 200 χρόνια από την γέννηση του Καρλ Μαρξ (αριστερά: Γερμανία - δεξιά: Κιργιστάν)

Ο φιλόσοφος παράγει ιδέες, ο ποιητής ποιήματα, ο πάστορας κηρύγματα και ούτω καθ' εξής. Ο εγκληματίας παράγει εγκλήματα. Αν προσέξουμε καλύτερα πώς σχετίζεται αυτός ο τελευταίος κλάδος παραγωγής με το κοινωνικό σύνολο, θ' απαλλαγούμε από πολλές προκαταλήψεις. Ο εγκληματίας δεν παράγει μόνο εγκλήματα, αλλά και το ποινικό δίκαιο και τον καθηγητή που διδάσκει ποινικό δίκαιο και, συνάμα, το αναπόφευκτο σύγγραμμα, με το οποίο αυτός ο ίδιος καθηγητής ρίχνει στη γενική αγορά τις παραδόσεις του εν είδει "εμπορεύματος". Έτσι πολλαπλασιάζεται ο εθνικός πλούτος. Για να μην αναφέρουμε την προσωπική απόλαυση που παρέχει το χειρόγραφο του συγγράμματος στον δημιουργό του, όπως μας λέει ένας πολύ αξιόπιστος μάρτυρας, ο καθηγητής Ρόσερ [1].

Πέραν τούτου, ο εγκληματίας παράγει ολόκληρη την αστυνομία και την ποινική δικονομία, κλητήρες, δικαστές, δήμιους, ενόρκους και λοιπά. Όλοι αυτοί οι ετερόκλητοι επαγγελματικοί κλάδοι, που αποτελούν ισάριθμες κατηγορίες του κοινωνικού καταμερισμού της εργασίας, αναπτύσσουν διάφορες ικανότητες του ανθρώπινου πνεύματος, φτιάχνουν νέες ανάγκες αλλά και νέους τρόπους για την ικανοποίησή τους. Και μόνο τα βασανιστήρια έγιναν αφορμή για τις ευφυέστερες μηχανικές εφευρέσεις, ενώ πλήθος τίμιοι χειρώνακτες απασχολούνται στην παραγωγή των σχετικών εργαλείων.

Ο εγκληματίας παράγει μια εντύπωση, εν μέρει ηθική, εν μέρει τραγική, αναλόγως, κι έτσι προσφέρει μια "υπηρεσία" στη διακίνηση των ηθικών και αισθητικών συγκινήσεων του κοινού. Δεν παράγει μόνο συγγράμματα ποινικού δικαίου, ούτε απλώς τους ποινικούς κώδικες και τους νομοθέτες, παράγει και τέχνη, ωραία λογοτεχνία, μυθιστορήματα, ακόμη και τραγωδίες, όπως αποδεικνύουν όχι μόνο η "Ενοχή" του Μύλλνερ [2]  και οι "Ληστές" του Σίλλερ, αλλά και αυτός ο "Οιδίπους" και ο "Ριχάρδος ο Τρίτος". Ο εγκληματίας σπάζει τη μονοτονία και την καθημερινή ασφάλεια της αστικής ζωής. Έτσι την προστατεύει από την τελμάτωση και προκαλεί την ανήσυχη ένταση και την κινητικότητα, χωρίς τις οποίες θα αμβλυνόταν ακόμη και η ορμή του ανταγωνισμού. Δίνει, λοιπόν, ένα κίνητρο στις παραγωγικές δυνάμεις. Το έγκλημα αποσύρει από την αγορά εργασίας ένα τμήμα του περιττού πληθυσμού, οπότε μειώνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των εργατών, εμποδίζοντας, ως ένα βαθμό, την πτώση του μισθού κάτω από το ελάχιστο όριο, ενώ παράλληλα ο αγώνας εναντίον του εγκλήματος απορροφά ένα άλλο τμήμα του ίδιου πληθυσμού. Άρα, ο εγκληματίας αναδεικνύεται σε μιαν από εκείνες τις φυσικές "εξισορροπήσεις" που αποκαθιστούν το σωστό επίπεδο και ανοίγουν μια ολόκληρη προοπτική "ωφέλιμων κλάδων απασχόλησης".

Οι επενέργειες του εγκλήματος στην εξέλιξη των παραγωγικών δυνάμεων θα μπορούσαν να αποδειχθούν ως την τελευταία λεπτομέρεια. Οι κλειδαριές θα είχαν αποκτήσει τη σημερινή τους αρτιότητα, αν δεν υπήρχαν κλέφτες; Η νομισματοκοπία θα έφτανε στην τωρινή της τελειότητα, αν δεν υπήρχαν παραχαράκτες; Το μικροσκόπιο θα έβρισκε ποτέ τρόπο να περάσει στη συνήθη εμπορική σφαίρα (βλ. και Μπάμπατζ [3]), αν δεν γινόταν απάτη στο εμπόριο; Τέλος, η εφαρμοσμένη χημεία δεν οφείλει στη νοθεία των εμπορευμάτων και στην προσπάθεια ανακάλυψής της όσα ακριβώς οφείλει και στον τίμιο παραγωγικό ζήλο; Το έγκλημα επινοεί διαρκώς νέα επιθετικά μέσα για να προσβάλει την ιδιοκτησία, κι έτσι γεννά και νέα αμυντικά μέσα, οπότε επιδρά παραγωγικά στην ανακάλυψη νέων μηχανών - όπως ακριβώς και οι απεργίες. Ας αφήσουμε όμως τη σφαίρα του ιδιωτικού εγκλήματος: Χωρίς εθνικό έγκλημα θα μπορούσε να υπάρξει παγκόσμια αγορά; Θα υπήρχαν έθνη; Άραγε το δέντρο της αμαρτίας δεν είναι, ταυτόχρονα, και δέντρο της γνώσης, από την εποχή του Αδάμ ως σήμερα;

Στο "Μύθο των μελισσών" (1705) ο Μάντεβιλ [4] έχει αποδείξει την παραγωγική δύναμη που διαθέτουν όλα τα πιθανά είδη επαγγελμάτων, αλλά και το γενικό συμπέρασμα όλου αυτού του επιχειρήματος:

Αυτό που ονομάζουμε στον κόσμο μας Κακό, είτε ηθικό είτε φυσικό, είναι η μεγάλη αρχή που μας κάνει κοινωνικά πλάσματα, η σταθερή βάση, η ζωή και το στήριγμα όλων των τεχνών και των ενασχολήσεων ανεξαιρέτως. Και τη στιγμή που θα έπαυε να υπάρχει το Κακό, η κοινωνία θα ήταν καταδικασμένη να φθαρεί, αν όχι να καταποντιστεί αύτανδρη.

Μόνο που, βέβαια, ο Μαντεβιλ ήταν απείρως πιο τολμηρός και έντιμος από τους φιλισταίους απολογητές της αστικής κοινωνίας.


----------------------------------------------------
Σημειώσεις
(1) Roscher, Wilhelm Georg Friedrich (1817-1894): Ιδρυτής της παλαιότερης ιστορικής σχολής της πολιτικής οικονομίας στη Γερμανία.
(2) Müllner, Amandus Gottfried Adolf (1774-1829): Κριτικός και ποιητής.
(3) Babbage, Charles ( 1792-1871 ): Άγγλος μαθηματικός, μηχανικός και οικονομολόγος.
(4) Mandeville, Bernard de (1670-1733): Άγγλος σατιρικός συγγραφέας, γιατρός και οικονομολόγος.

Σαββατιάτικα (203) - τα χαρρυκλυνικά

*** Στο συρτάρι και στο κομοδίνο και στη ντιβανοκασέλα... δε μας χέζεις ρε Νταλάρα; *** Γίνε Μπουτάρης να γουστάρεις. *** Για το ματσούκι που έφαγε ο Μπουτάρης από τους πόντιους, τί έχετε να πείτε; *** Εγώ βλέπω ότι αληθεύει αυτό που λένε πως τον δέρνει η μαλακία. *** Ε, όλοι αυτοί που τον βαράγανε, γκραν μαλάκες δεν ήσαν; *** Προσωπικά, λέω να μη πάρω το επεισόδιο στα σοβαρά. *** Πόσο σοβαρά μπορεί κανείς να πάρει τους πόντιους; *** Ειδικά τους πόντιους χρυσαυγήτες. *** Όλοι θέλουν να πάνε στον παράδεισο αλλά κανείς δεν θέλει να πεθάνει. *** Α ρε Γιάννη, τί το ήθελες εκείνο το "δεν με νοιάζει αν ο Κεμάλ ήταν φονιάς, οι τούρκοι τον θεωρούν πατέρα τους και με νοιάζει να μπορούν να επισκέπτονται την πόλη όπου γεννήθηκε"; *** Σε πόντιους μιλάς, καλέ. *** Πότε τα είχαν καλά οι πόντιοι με τους τούρκους; *** Με τους ρώσσους; *** Με τους κούρδους; *** Με τους αρμένιους; *** Γενικά, πότε τα είχαν καλά με οποιονδήποτε γείτονά τους; *** Με όλους φαγωμάρα είχανε. *** Άντε να τους εξηγήσεις ότι ούτε ο Βενιζέλος θεωρούσε φονιά τον Κεμάλ, αφού ήταν όλο αγκαλιές μαζί του. *** Ούτε ο Μεταξάς, αφού επί των ημερών του η οδός Αποστόλου Παύλου έγινε οδός Κεμάλ Ατατούρκ. *** Δεν είναι όλοι οι άνδρες ηλίθιοι, μερικοί είναι ανύπαντροι. *** Φαήλος: "Ο Μπουτάρης ήτο μέλος του κόμματος '4η Αυγούστου' του Κωνσταντίνου Πλεύρη." *** Χοντρέ, το ξύγκι σού κατέστρεψε τα εγκεφαλικά κύτταρα. *** Πάρε τηλέφωνο Γκίλλι Ντάιετ μπας και σώσεις κάτι. *** Protagon.gr: "Επίθεση αγαναχτισμένων κατά του Γιάννη Μπουτάρη" *** Άμα είσαι έγκριτος, έχεις μια άνεση στο να βαφτίζεις αγαναχτισμένους τους φασίστες και τα χρυσαύγουλα. *** Δηλαδή,

Άντε να σκαρώσουμε ταξίδια μακρινά...

αυτή η πόλη βολεύεται με Κούβελα, Παπαγωργό, Πανίκα και Άνθιμο αλλά δεν αντέχει τον μπαρμπα-Γιάννη; *** Tι να πεις για τους έλληνες... κάθονται δυο ολόκληρες ώρες για να πιουν στιγμιαίο καφέ. *** Πάντως, μου άρεσε που στον Σκάι θυμήθηκαν το γιαούρτωμα του Πάγκαλου κι έκαναν συγκρίσεις με την δολοφονία Φύσσα. *** Τσίμας: "Δεν λέω ότι το γαούρτωμα του Πάγκαλου και το μαχαίρωμα του Φύσσα είναι το ίδιο πράγμα αλλά η βία είναι βία." *** Ε, βέβαια μαχαίρι και γιαούρτι δεν είναι το ίδιο, Παύλο μου. *** Φαντάζεσαι τον Φούντα να φωνάζει "φύγε Στέλλα, κρατάω γιαούρτι"; *** Δηλαδή, ασκείς βία ό,τι και να πετάξεις, ακόμα και πίπουλα; *** Εγώ τι να κάνω που μ' αρέσει να πετάω μαξιλάρια; *** Πρέπει να καταδικάσω τον μαξιλαροπόλεμο απ' όπου κι αν προέρχεται; *** Παύλο, όσο σου πετούν γιαούρτια μη στενοχωριέσαι. *** Ξεκίνα να ψάχνεσαι όταν αρχίσουν να σου πετούν σκατά. *** Σπάνια αποτυγχάνω, απλώς αναβάλλω την επιτυχία μου. *** Γεννηματά: "Ακροδεξιοί και 'αγανακτισμένοι' οι σύγχρονοι γκοτζαμάνηδες." *** Πώς κατάφερες και τα έκανες όλα αχταρμά, βρε Φωφώκα; *** Σαν την τσάντα σου είναι και το μυαλό σου; *** Γεμάτο άχρηστα πράγματα ατάκτως ερριμμένα; *** Σκαλούμπακας: "Θα σέβεστε τον πατέρα μου που γάμησε τον κομμουνισμό." *** Χρηστάκη, τί να γαμήσει το πανί ο μπαμπάς σου, που ούτε για να χτενίζει τα αρχίδια των εξόριστων δεν ήταν ικανός; *** Κι αυτό το όνομα, άλλαξε το πια. *** Μόνο για ρόλο μαλάκα σε β' διαλογής κωμωδία κάνει. *** Σήμερα είναι το αύριο, που φοβόμασταν χθες. *** Ρε σεις, πήρατε χαμπάρι τι έγινε στην Ισπανία; *** Δυο διμοιρίες μέλη τού κυβερνώντος κόμματος στην μπουζού για δωροληψία. *** Μαζί κι ο ταμίας του κόμματος. *** Αυτοί είναι οι άριστοι της Ισπανίας δηλαδή; *** Πούτα μάδρε! *** Ραχόυ, τα βάλατε με τον Ιγκλέσιας ότι και καλά πήρε βίλλα; *** Αμ θα φτύσετε το γάλα της μάνας σας. *** Σα να λέμε, να τα βάλει ο Κούλης με τον Αλέξη και να μη το μετανιώσει. *** Αυτό με τον ταμία που πήρε ζούλα φράγκα... να δεις για ποιο άλλο κόμμα το έχω ακούσει, ρε γαμώτο... *** Πάει, γερνάω και ξεχνάω. *** Θύμισέ μου, ρε συ Τσουκάτε. *** Δεν ξέρω τι θέλω και δεν θα ησυχάσω ποτέ αν δεν το αποκτήσω. *** Μάθατε για το "Διεθνιστικό Κονβόι Αλληλεγγύης"; *** 26 φορτηγάκια με τρόφιμα, πάνες κλπ από την Γαλλία εφοδιάζουν χώρους όπου μένουν μετανάστες και πρόσφυγες σε όλη την Ευρώπη. *** Πάντα με το σύνθημα "Πρόσφυγες καλώς ήρθατε". *** Μαστίχα το γεγονός στα κανάλια. *** Μόνο το Σταρ μάς ενημέρωσε με την "αποκλειστικότητα" που βλέπετε στην φωτογραφία από κάτω. *** Ευτυχώς, δεν είχα δίπλα μου τασάκι. *** Αλλιώς σήμερα θα είχα πάει για καινούργια τηλεόραση. *** Οποιοσδήποτε τραπεζικός μπορεί να γράψει ένα ποίημα χωρίς αντίκρυσμα, αλλά αν ένας ποιητής γράψει μια επιταγή χωρίς αντίκρυσμα, χέσε μέσα. *** Συγγνώμη, όταν λέτε ότι στοχοποιήθηκε η Μιμή Ντενίση, τι ακριβώς εννοείτε; *** Εντάξει, είπαμε ότι η γυναίκα είναι ατάλαντη αλλά όχι και να την

Έχει ο Ρουβίκωνας γιάφκα με πάμπερς;

φάμε λάχανο. *** Να μου πείτε για την Βίκυ Σταυροπούλου, μάλιστα. *** Αταλάντευτα ατάλαντη. *** Δίνει και καλύτερο στόχο. *** Αυτό που ο Δανίκας είπε την πριγκήπισσα "τσόλι", πώς το σχολιάζετε; *** Πάντα ευγενικός ο Δημητράκης. *** Ούτε σούργελο, ούτε πατσαβούρα, ούτε τειναυτηρέ. *** Κύριος. *** Και μη ξεχνάμε ότι συμφώνησε και ο Κωστέτσος. *** Aν οι μισοί έλληνες ξέρανε πώς ζουν οι άλλοι μισοί, θα ήσαν κι αυτοί απατεώνες. *** Notis: "Οι κάτοικοι της Αλβανίας είναι αρχαίοι Ιλλυριείς." *** Ο Ιλλυριεύς, του Ιλλυριέως, οι Ιλλυριείς, τοις Ιλλυριεύσι... *** Notis μου, με 120 ευρά το φτηνότερο εισιτήριο, απ' ευθείας απόγονοι του Ηρακλέους είναι οι άνθρωποι. *** Αυτοί που έδωσαν 200, είναι σίγουρα εγγόνια του Δία. *** Όταν οι αρχαίοι Ιλλυριοί γίνονται αντικείμενο μελέτης ενός σύγχρονου αμόρφωτου μαλάκα, αυτά συμβαίνουν. *** Ωραία τα είπε η εισαγγελέας στην Ηριάννα στο εφετείο: "Όταν γίνονται ενέργειες και δεν καταδικάζετε, σημαίνει ότι συναινείτε." *** Έχουν νομική σχολή τα Λιντλ; *** Εκτός από γκαβή είναι και μαλακισμένη η κυρία με τη ζυγαριά. *** Υπάρχουν γυναίκες που πιστεύουν ότι τα σημερινά μαγιώ είναι εξαιρετικά τολμηρά, υπάρχουν και άλλες που έχουν ωραίο σώμα. *** Τι είναι τούτο πάλι, το "πάλι-πάλι"; *** Καινούργιο τραγούδι τού Παντελίδη; *** Του Παντελή; *** Ρε σεις, αυτός δεν έχει δυο χρόνια ανάσκελα δίχως να έχει γυρίσει μπρούμητα; *** Έχει βγάλει άλλα τέσσερα τραγούδια μετά θάνατο; *** Τι τσουκνίδα ειν' τούτος, ρε; *** Εκεί που λες ξεμπερδέψαμε... τσουπ, πάρε νά 'χεις. *** Κατάρα που έχει τούτος ο τόπος, ε; *** Ο Μούτσης ζη κι έχει 25 χρόνια να βγάλει καινούργιο τραγούδι, ο Παντελίδης βγάζει και πεθαμένος. *** Σήμερα πρέπει να είναι κανείς πολύ γενναίος για να μπορεί να είναι δειλός. *** Κωλόχαρτος Μαρτίου: "Αναρωτιέμαι από πού κρατάει τον Τσίπρα ο κ. Σαββίδης και είναι απόλυτα ταυτισμένοι." *** Κωλόχαρτος Μαΐου: "Εμείς δεν είπαμε ποτέ

Χούφτωσ' τη! Χούφτωσ' τη!

ότι ο κ. Σαββίδης είναι αντίπαλός μας." *** Κωλόχαρτος χτεσινός: "Για μένα ο ΠΑΟΚ είναι ο πραγματικός πρωταθλητής και η καλύτερη ομάδα της φετινής περιόδου." *** Η ΑΕΚ το πήρε στα χαρτιά, ο ΠΑΟΚ το πήρε στον Κωλόχαρτο. *** Κι ας πούμε, βρε Άδωνι, ότι εγώ θέλω να σε υποστηρίξω. *** Πώς διάολο να πείσω οποιονδήποτε ότι δεν είσαι για πολλές ροχάλες, 'θεμα το γονιό σου; *** Τι αρχικωλοτούμπας που είσαι, αδερφάκι μου! *** Σοσιαλισμός είναι το σύστημα που πιστεύει ότι τα πράγματα πρέπει να αλλάξουν αμέσως αλλά όχι τώρα. *** Πώς σας φαίνεται η όλη φάση με το GDPR; *** Με τα προσωπικά δεδομένα ντε! *** Αυτό το "εμείς σε φακελλώνουμε αλλά, αν δεν θες, πες μας να σε σβήσουμε", λίγο ανάποδο δεν είναι; *** Σαν να λες στην γκόμενα "εγώ θα στην καρφώσω αλλά, αν δεν θες, πες μου να την βγάλω". *** Εγώ, πάντως, σήμερα που ζήτησα τσιγάρα από τον περιπτερά, μου τα έδωσε χωρίς να με ρωτήσει ποια μάρκα θέλω. *** Με έχει φακελλωμένο ο πούστης και δεν με έχει ενημερώσει. *** Θα τον σκίσω! *** Νεοφιλελεύθερος είναι εκείνος που είναι πολύ δειλός για να παλέψει και πολύ χοντρός για να το βάλει στα πόδια. *** Μικροδράκουλας: "Οι πιο πολλοί υπουργοί δεν έχουν διοικήσει ούτε περίπτερο." *** Πες τα, αγόρι μου, εσύ που έφαγες τα νιάτα σου στην βιοπάλη. *** Κι εσύ κι ο γκαβός κι ο μπουχέσας κι ο μπουλντόζας κι ο δράκουλας... *** Όλοι οι πρόεδροι της ΝουΔου μπαρουτοκαπνισμένοι στο πεζοδρόμιο για μεροδούλι. *** Τι ακριβώς έχετε διοικήσει είπαμε; *** Βρε βλαμμένο, αν κρίνουμε από τον υποδιοικητή που διάλεξες, άστο να πάει στον διάολο. *** Κοινωνιολογία σπούδασες, παιδί μου, που να σου χέσω το περουκίνι. *** Στην Εθνική Τράπεζα τι σκατά έκανες; *** Ενέκρινες δάνεια με κοινωνικά κριτήρια; *** H δημοκρατία σού δίνει το δικαίωμα να πεις αυτό που σκέφτεσαι, ακόμα κι όταν δεν είσαι σε θέση να σκέφτεσαι. *** Ώρες-ώρες έχω την εντύπωση ότι ο Κούλης μοιάζει με βραστό κουνουπίδι. *** Έχει πεθυμήσει ποτέ κανένας βραστό κουνουπίδι; *** Έτσι. *** Αυτό που στην Ιρλανδία έγινε χτες δημοψήφισμα για τις αμβλώσεις το μάθατε; *** Εγώ έφριξα. *** Τι παναπεί βρε ότι το δικαίωμα μιας γυναίκας να κάνει άμβλωση είναι αυτονόητο; *** Αφού η εκκλησία διαφωνεί, πώς

Ευτυχισμένα χρόνια

είναι αυτονοήτο; *** Πάει, ξέφυγαν και οι ιρλανδοί από τον δρόμο του θεού. *** Γι' αυτό ο πανάγαθος τους έρριξε στα μνημόνια. *** Πείτε τού πάπα να μην ανησυχεί που βγήκε ΝΑΙ στην κάλπη. *** Να κάνει ένα τηλέφωνο του Αλέξη και θα δει πώς γίνεται. *** Εντός το πολύ της επόμενης εικοσαετίας όλα τα σημερινά σας προβλήματα θα έχουν λυθεί ή θα τα έχετε ξεχάσει. *** Αυτό που πιστέψατε ότι ο Ροναλντίνιο θα παντρευτεί ταυτόχρονα δυο γυναίκες, να το κοιτάξετε. *** Αν αρχίσατε να μπερδεύετε το "συζώ" με το "παντρεύομαι", η κατάσταση είναι επικίνδυνη, παιδιά. *** Αλλά κι εσύ, βρε αγόρι μου, τι θες και μπλέκεις με δύο μαζί; *** Κάτσε με τα Lay's σου, να περνάς όμορφα. *** Δυο γυναίκες ίσον δυο πεθερές, βρε μαύρε. *** Να είστε ευγενικοί με την πεθερά σας διότι οι μπέιμπυ-σίττερ είναι πολύ ακριβές στις μέρες μας. *** Σήμερα το ιστολόγιο σας θύμισε μερικούς, ελάχιστους από τους λόγους για τους οποίους θα θυμόμαστε πάντα τον Χάρρυ Κλυν. *** Ίσως το "σύγχρονος Αριστοφάνης" να είναι πολύ βαρύ ως προσωνύμιο αλλά σίγουρα δεν είναι απολύτως αναληθές. *** Αν ασχολείστε με την μουσική αλλά δεν καταφέρατε να αναγνωρίσετε τον πιτσιρικά στην πρώτη φωτογραφία, προσπαθήστε να τον φανταστείτε με μακρύ μαλλί αφάνα. *** Ναι, είναι ο βασιλιάς τής ρέγγε Ρόμπερτ Νέστα "Μπομπ" Μάρλεϋ. *** Στην τελευταία φωτογραφία, ηλικίας 40 ετών, ο ροκάς Μικ Τζάγκερ είναι στριμωγμένος ανάμεσα στους ρεγγάδες Μπομπ Μάρλεϋ (αριστερά) και Πήτερ Τος (δεξιά). *** Εννοείται ότι σήμερα θα ακούσουμε ρέγγε και σε όποιον αρέσει. *** Ήδη στο πλατώ βρίσκεται το συναρπαστικό "Exodus", το ένατο άλμπουμ των Bob Marley and the Wailers, που κυκλοφόρησε το 1977. *** Ευκαιρία να κλείσετε τα μάτια και να ταξιδέψετε κατά Τζαμάικα μεριά, μιας και σε λίγες μέρες μπαίνει ημερολογιακά το καλοκαίρι. *** Ονειρευτείτε ελεύθερα. *** Με καλέσατε και ήρθα και θα μείνω μόνο αν το θελήσετε... ίσως όμως να μείνω ακόμη κι αν δεν το θελήσετε. *** Λαέ τής Σέρρες Μάντρες, λαέ της Γκρέτσια Μορένα, να περάσετε ένα πολύ-πολύ όμορφο τριήμερο! ***

Το "μαρξιστικό" υπόβαθρο της βλακείας

Εκείνο που με ζοχαδιάζει στην πολιτική καθημερινότητα, δεν είναι που τα μέλη και οι χειροκροτητές τού ΣυΡιζΑ επιμένουν να αυτοπροσδιορίζονται ως αριστεροί. Αυτό μάλλον με κάνει να γελάω και έχει πάψει να με χαλάει εδώ και πολλά χρόνια. Εκείνο που πραγματικά με ζοχαδιάζει είναι που οι κάθε λογής γιαλαντζί αριστεροί πιστεύουν ότι οι -θεωρητικές και πρακτικές- παλινδρομήσεις τους έχουν μαρξιστικό υπόβαθρο και επιμένουν να επικαλούνται είτε τον παππού Κάρολο είτε τον θείο Βλαδίμηρο για να δικαιολογήσουν τις επιλογές τους. Σ' αυτές τις λίαν εκνευριστικές περιπτώσεις, η ευγενέστερη αντίδρασή μου προς τον ομιλούντα "αριστερό" είναι ένα απλό "μη λες βλακείες".

Τι είναι βλακεία; Θεωρητικά, ο όρος αποδίδεται με την περίφραση "ανισορροπία νόησης", εξ ου και ο βλάκας λέγεται και ανισόρροπος. Με απλούστερο τρόπο, μπορούμε να ορίσουμε ως βλακεία την αδυναμία αντίληψης του σωστού. Σύνηθες χαρακτηριστικό των βλακών είναι η δευτεροβάθμια βλακεία, δηλαδή η τάση να χαρακτηρίζουν βλάκες εκείνους οι οποίοι πράττουν το σωστό, μόνο και μόνο επειδή η δική τους -αντικειμενικά εσφαλμένη- αντίληψη δεν συμφωνεί με τις επιλογές των άλλων. Βέβαια, σ' αυτό το σημείο θα μπορούσε κάποιος να αντιτείνει ότι συχνά το "σωστό" δεν είναι αυστηρά καθορισμένο, με συνέπεια να υπάρχουν περισσότερες από μία σωστές αντιλήψεις του ίδιου θέματος, ανάλογα με την γωνία θέασής του. Το πρόβλημα, λοιπόν, εστιάζεται στο πόσα "σωστά" υπάρχουν κάθε φορά ή πόσες γωνίες θέασης υπάρχουν κάθε φορά.

Για να μη πλατειάζουμε, αφού η σημερινή μας κουβέντα ξεκίνησε με τις βλακείες περί μαρξισμού, ας μείνουμε όσο γίνεται περισσότρο προσηλωμένοι σ' αυτόν. Έτσι, η συζήτηση θα διευκολυνθεί, μιας και στην μαρξιστική ανάλυση χωρούν μόνο δυο γωνίες θέασης: η μια από την πλευρά τού κεφαλαίου και η άλλη από την πλευρά τής εργασίας.

Για το κεφάλαιο, το σωστό είναι ένα και σ' αυτό συμφωνούν οι πάντες από καταβολής καπιταλισμού: η μεγιστοποίηση του κέρδους. Ούτε η κοινωνική ειρήνη, ούτε το ψωμί, η παιδεία και η ελευθερία, ούτε η δουλειά, ούτε η εξάλειψη της φτώχειας, ούτε η προστασία του περιβάλλοντος, ούτε η παγκόσμια ειρήνη, ούτε τα γράμματα και οι τέχνες, ούτε... ούτε... ούτε... Για το κεφάλαιο, σωστό είναι μόνο ό,τι οδηγεί στο αβγάτεμά του. Όχι θεωρητικά ή σε επίπεδο ευχολογίων και οραματισμών αλλά χειροπιαστά. Για τον καπιταλιστή, το κέρδος δεν είναι η "επουράνιος βασιλεία", ώστε σήμερα να υπομένει βασάνους και θυσίες προκειμένου αύριο να κερδίσει τον "φωτοστέφανον της δόξης". Το κέρδος πρέπει να είναι ανά πάσα στιγμή μετρήσιμο και επιτεύξιμο με την απλότητα που εκφράζει το παροιμιώδες "τρεις το λάδι, τρεις το ξίδι, έξι το λαδόξυδο".

Για το κεφάλαιο, το κέρδος είναι το μόνο ζητούμενο και ο μόνος λόγος ύπαρξής του. Αν το κεφάλαιο πάψει να παράγει κέρδος, παύει ταυτόχρονα να υφίσταται και ως κεφάλαιο. Με άλλα λόγια, για το κεφάλαιο είναι σωστό ό,τι παράγει κέρδος, διότι έτσι εξυπηρετείται η ύπαρξή του. Ως εκ τούτου, όλα τα άλλα είναι αμελητέα και ακατανόητα: ειρήνη, παιδεία, περιβάλλον, υγεία, πολιτισμός... Έπαψε ποτέ κανείς να ανασαίνει με την σκέψη ότι η αναπνοή του παραγει διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο είναι επιβλαβές για το περιβάλλον; Όχι. Γιατί να κάνει κάτι τέτοιο το κεφάλαιο;

Από την άλλη πλευρά υπάρχει η εργασία. Το πρόβλημα με την εργασία δεν είναι αυτό καθαυτό το περιεχόμενό της, μιας και αυτό παραμένει σταθερό, ανεξάρτητα αν το πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον είναι δουλοκτητικό, φεουδαρχικό, καπιταλιστικό ή κομμουνιστικό. Το πρόβλημα είναι ότι δεν είναι απρόσωπη, όπως το κεφάλαιο. Πίσω της υπάρχει απτός ο εργάτης, με σώμα και νου. Με σώμα που κουράζεται, πεινάει κι αρρωσταίνει και με νου που σκέφτεται, ανησυχεί, φοβάται, σκοτίζεται, νοιάζεται κι αγωνιά για χιλιάδες πράγματα. Έτσι, ενώ το κεφάλαιο δεν έχει πρόβλημα με την "σωστή" επιλογή (εφ' όσον ως τέτοια νοείται εκείνη που μεγιστοποιεί το κέρδος), η εργασία δυσκολεύεται να αποφασίσει καθώς πρέπει να συγκεράσει πολλά δεδομένα, συχνά διιστάμενα, προκειμένου να κάνει την σωστή επιλογή σε πραγματικά δύσκολα διλήμματα, όπως: "απεργός ή απεργοσπάστης;", "αποδοχή μείωσης μισθού για να μη κλείσει η επιχείρηση ή όχι;", "επίσχεση εργασίας ή συνέχισή της με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα έρθει και η αμοιβή;" κλπ.

Πέρα και πάνω από αυτά τα όντως δύσκολα διλήμματα, υπάρχει και κάτι που είναι αντικειμενικά σωστό για τον εργάτη: να χρησιμοποιεί την εργατική του δύναμη για λογαριασμό του και όχι για λογαριασμό τού κεφαλαίου. Με άλλα λόγια, Είναι καίριο γι' αυτόν να συνειδητοποιήσει ότι, όποιες κι αν είναι οι επί μέρους επιλογές του, αυτές δεν μπορεί να είναι σωστές εφ' όσον εξυπηρετούν εκείνο που θεωρεί σωστό το κεφάλαιο, δηλαδή το καπιταλιστικό κέρδος. Τότε και μόνο τότε θα καταλάβει ότι μέσα σε ένα καπιταλιστικό περιβάλλον είναι αδύνατο να χρησιμοποιήσει την δύναμή του για την δική του ανάπτυξη και προκοπή.

Συμπεράσματα; Κατά πρώτον, η αδυναμία κατανόησης της ορθότητας της τελευταίας αποστροφής, συνιστά βλακεία. Παράλληλα, η πεποίθηση ότι το κεφάλαιο έχει την ίδια αδυναμία, συνιστά δευτεροβάθμια βλακεία. Κατ' επέκταση, το παραμύθιασμα των εργαζομένων ότι η δική τους ανάπτυξη βρίσκεται σε ευθεία και ανάλογη σχέση με την κερδοφορία τού κεφαλαίου (δηλαδή, ότι αυτό που είναι σωστό για το κεφάλαιο, είναι σωστό και για την εργασία), συνιστά εξαπάτηση σε βαθμό εγκλήματος. Και οι εγκληματίες δεν έχουν κανένα δικαίωμα να προστρέχουν στον Μαρξ για να βρουν υπερασπιστή. Όπως και οι βλάκες, άλλωστε.

Ο εργατικός παράδεισος της Γερμανίας

Στις αρχές του μήνα, η Γερμανική Συνομοσπονδία Συνδικάτων (Deutscher Gewerkschaftsbund - DGB) και το ίδρυμα ερευνών Χανς Μπέκλερ (Hans Böckler Stiftung - HBS) έδωσαν στην δημοσιότητα τον "Άτλαντα της εργασίας 2018". Το ιστολόγιο μελέτησε αυτόν τον ενδιαφέροντα Άτλαντα των 64 σελίδων και, αφού αλλού έμεινε με το στόμα ανοιχτό και αλλού δυσκολεύτηκε να καταλάβει αρκετά από τα στοιχεία που περιλαμβάνονται, παρουσιάζει συνοπτικά ορισμένα αρκετά ενδιαφέροντα σημεία:

Τα στοιχεία λένε ότι στην Γερμανία, εργάζεται το 75% του πληθυσμού με ηλικία μεταξύ 15 και 65, ποσοστό που συνέχεια αυξάνεται. Το 2017 οι εργαζόμενοι στην χώρα ξεπέρασαν τα 44 εκατομμύρια άτομα, αριθμός μεγαλύτερος κατά 20% σε σχέση με τα μέσα του προηγούμενου αιώνα. Επίσης, τα ίδια στοιχεία λένε ότι η χώρα καταγράφει ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά ανεργίας. Ποιά είναι, όμως, η αλήθεια που κρύβεται πίσω από τους ευημερούντες αριθμούς;

Διάγραμμα: DGB-HBS, "Άτλαντας της εργασίας 2018", σ. 33   [Προσαρμογή στα ελληνικά: Cogito ergo sum]

Από το σύνολο των εργαζομένων, ασφαλιστική κάλυψη έχουν κάτι λιγώτερο από τρεις στους τέσσερις. Οι υπόλοιποι είτε δουλεύουν άτυπα σε οικογενειακή επιχείρηση ή στο σπίτι είτε εργάζονται με μορφή εργασίας που δεν είναι υποχρεωτικά ασφαλιστέα. Τέτοιες μορφές είναι, μεταξύ άλλων, η χαμηλά αμειβόμενη μερική απασχόληση (γνωστή ως minijob) και τα one-euro job.

Το minijob είναι μια σχέση εργασίας μερικής απασχόλησης, στην οποία ο τακτικός μηνιαίος μισθός δεν υπερβαίνει τα 450 ευρώ. Από το 2013 ισχύει ειδικό καθεστώς ασφάλισης για τους εργαζόμενους με τέτοια σχέση εργασίας, σύμφωνα με το οποίο ο εργαζόμενος μπορεί να αρνηθεί την ένταξή του στο ασφαλιστικό σύστημα. Αν δεν υπάρχει ρητή και έγγραφη παραίτησή του απ' αυτή την ένταξη, ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να καταβάλλει εισφορές 18,7% (15% από την τσέπη του και 3,7% κρατήσεις από τον μισθό τού εργαζόμενου). Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι ο εργαζόμενος εκβιάζεται να δηλώσει παραίτηση από την ασφάλιση προκειμένου να προσληφθεί.

Το one-euro job είναι ένα πρόγραμμα-πατέντα τής κυβέρνησης Μέρκελ. Οι μετανάστες που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα, οι πρόσφυγες που ζητούν άσυλο, οι κακομοιραίοι πάσης φύσεως κλπ βρίσκουν ένα κρεβάτι να κοιμηθούν κι ένα πιάτο φαΐ να φάνε, χάρη στην κρατική μέριμνα. Ως αντάλλαγμα υποχρεούνται να ενταχθούν στο πρόγραμμα και να δουλεύουν μέχρι τριάντα ώρες την εβδομάδα επί έξι μήνες, με ωρομίσθιο κάτω από ένα ευρώ (συνήθως ογδόντα λεπτά). Δηλαδή, για έξι ώρες δουλειάς παίρνουν μεροκάματο 4,80 ευρώ.

Στην ευημερούσα Γερμανία, λοιπόν, υπάρχουν περισσότεροι από πέντε εκατομμύρια άνθρωποι που ή μόνη πηγή εισοδήματός τους είναι ο μισθός τους από minijob. Όμως, υπάρχουν και κάτι λιγώτερο από τρία εκατομμύρια άνθρωποι ακόμη, οι οποίοι δουλεύουν με minijob παράλληλα με κάποια άλλη δουλειά που κάνουν, επειδή το εισόδημα από την κανονική τους δουλειά δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες τους. Κοντά σ' αυτούς, υπάρχουν άλλα οκτώμισυ εκατομμύρια εργαζόμενοι, οι οποίοι δουλεύουν με μερική απασχόληση αλλά δεν χαρακτηρίζονται ως minijobber, επειδή η αμοιβή τους ξεπερνάει τα 450 ευρώ τον μήνα.

Οι αριθμοί ως εδώ προκαλούν ζαλάδα και μάλλον δικαιολογούν την δυσκολία κατανόησης, την οποία ανέφερα στην αρχή τού κειμένου. Χωρίς να υπολογίσουμε στοιχεία από τους ενταγμένους στο πρόγραμμα one-euro job αλλά ούτε και από όσους δουλεύουν άτυπα σε οικογενειακές επιχειρήσεις, μαζεύονται 16,5 εκατομμύρια εργαζόμενοι, των οποίων οι μηνιαίες απολαβές κυμαίνονται σε επίπεδα φιλοδωρημάτων. Σε σχέση με τα 44 εκατομμύρια των συνολικά εργαζομένων, μιλάμε για ένα ποσοστό που αγγίζει το 40%.

Με αυτό το πρίσμα, πολλή συζήτηση σηκώνει και ο κομπασμός τής γερμανικής κυβέρνησης για τα χαμηλά ποσοστά ανεργίας. Τα επίσημα στοιχεία κάνουν λόγο για 2,5 εκατομμύρια ανέργους αλλά σ' αυτούς δεν περιλαμβάνονται άλλο ένα εκατομμύριο άνθρωποι που ψάχνουν για δουλειά αλλά είτε βρίσκονται ενταγμένοι σε κάποιο πρόγραμμα κατάρτισης ή απασχόλησης είτε είναι γραμμένοι σε κάποιο ιδιωτικό γραφείο ευρέσεως εργασίας. Και, φυσικά, δεν λογίζονται ως άνεργοι όσοι κάνουν ένα μεροκάματο τον μήνα ή δουλεύουν δυο ώρες την ημέρα, μια πρακτική που ακολουθείται και στον τόπο μας και σε όλον τον κόσμο.

Στο σημείο αυτό, παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον η εξής παρατήρηση: τα τελευταία δυο χρόνια δημιουργήθηκαν στην Γερμανία πάνω από δυο εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας, υπαγόμενες σε υποχρεωτική ασφάλιση, πλην όμως ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων μειώθηκε μόνο κατά τετρακόσιες χιλιάδες. Αυτό σημαίνει ότι οι υπόλοιπες θέσεις καλύφθηκαν από μια "κρυφή δεξαμενή" ανθρώπων που ψάχνουν για δουλειά αλλά δεν καταγράφονται επίσημα ως άνεργοι.

Διάγραμμα: DGB-HBS, "Άτλαντας της εργασίας 2018", σ. 41   [Προσαρμογή στα ελληνικά: Cogito ergo sum]

Ο αναγνώστης καταλαβαίνει πως είναι ανέφικτο να χωρέσει ολόκληρος ο Άτλαντας στα στενά όρια ενός ιστολογικού σημειώματος. Όσοι δεν έχετε πρόβλημα με τα αγγλικά σας, ρίξτε μια ματιά στον σύνδεσμο που έδωσα πιο πάνω, έστω για να δείτε τα εξαιρετικά εύγλωττα διαγράμματα τα οποία περιλαμβάνονται σ' αυτόν. Εμείς θα κλείσουμε εδώ, με ένα διαφορετικό απόσπασμα, ιδιαίτερης σημασίας, από την σελίδα 13:

Τα όρια μεταξύ εργασίας και ελεύθερου χρόνου έχουν γίνει ασαφή. Η εργασία εκτός φυσιολογικού ωραρίου γίνεται όλο και πιο συνηθισμένη. Ο αριθμός των ωρών εργασίας στην Γερμανία είναι κάτω από τον μέσο όρο τής Ευρωπαϊκής Ένωσης, ωστόσο ο ένας στους εννιά εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης δουλεύει περισσότερο από 48 ώρες την εβδομάδα. Λιγώτερες από τις μισές υπερωρίες πληρώνονται. Το ένα τέταρτο των εργαζομένων δουλεύει τα Σάββατα και το 14% δουλεύει πλέον και τις Κυριακές. Όσοι εφημερεύουν, εργάζονται νύχτα ή δουλεύουν με σύστημα βάρδιας, οφείλουν να είναι ιδιαίτερα ευέλικτοι.

Ευρωπαϊκή Ένωση: Ο χρήσιμος ηλίθιος;

[Με αφορμή τα πρόσφατα εγκαίνια της μεγάλης γέφυρας που συνδέει την προσαρτημένη Κριμαία με την Ρωσσία (ένα γεγονός που πυροδότησε νέο κύκλο ρητορικών αντιπαραθέσεων και όξυνσης των σχέσεων του Κιέβου με την Μόσχα), θυμήθηκα το παρακάτω κείμενο του γερμανού δημοσιογράφου και ιστορικού ερευνητή René Heilig, ηλικίας τεσσάρων περίπου ετών. Προστρέχω σήμερα σ' αυτό μιας και οι επαγγελματικές μου υποχρεώσεις δεν μου αφήνουν χρόνο για κάτι άλλο εκτός από αντιγραφή.]

Ο Στεπάν Μπαντέρα (μέσον) με γερμανική στρατιωτική στολή

Στις δυτικές περιοχές τής Ουκρανίας κυματίζουν μαύρες και κόκκινες σημαίες, εκτός από εκείνες με τα εθνικά χρώματα, το μπλε και το κίτρινο. Είναι οι σημαίες τής Οργάνωσης Ουκρανών Εθνικιστών (Organization of Ukrainian Nationalists - OUN), η οποία ιδρύθηκε στην Βιέννη το 1929. Ανάμεσα σε συνθήματα υπέρ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των πολιτικών ελευθεριών, φαίνεται πως υλοποιούνται με τον καλύτερο τρόπο τα όνερα του Στέπαν Μπαντέρα (1909-1959).

Ο Μπαντέρα; Οφείλει κάποιος να τον γνωρίζει; Τουλάχιστον εκείνοι οι πολιτικοί, οι οποίοι τώρα αξιώνουν και χορηγούν υποστήριξη για τους νεοφερμένους στο Κίεβο, έπρεπε να μάθουν τον διασημότερο ηγέτη της OUN και να τρομάξουν. Τα εθνικιστικά-φασιστικά ιδεολογήματά του εφαρμόζονται ως ευαγγέλιο, ιδιαιτέρως στο "Κόμμα της Ελευθερίας" (Σβόμποντα) και στον μαχητικό "Δεξιό Τομέα". Θα έπρεπε επίσης να ψάξουν κάποτε ονόματα όπως Ντμύτρο Ντόντσεβ, Βολοντύμυρ Μάρτινετς, Στέπαν Λενκάβσκι, Γιάροσλαβ Στέτσκο, Αντρέι Μέλνυκ, Γιάροσλαβ Ίρσαν και Μύκολα Λέμπεντ.

Μνημείο του Μπαντέρα στο Ίβανο-Φρανκίβσκ

Όλοι τους αποτελούν συγκεκριμένες εκδοχές του ουκρανικού εθνικισμού, όπως αυτός αναπτύχθηκε μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και, περισσότερο, στην χιτλερική Γερμανία πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη διάρκειά του ενώ πρωτοστάτησε και στον αντικομμουνιστικό αγώνα των δυτικών δυνάμεων μετά το 1945. Οι πολλαπλές διασπάσεις της Ουκρανίας, η μετατόπιση των ιστορικών και θρησκευτικών θεμελίων της, η εκμετάλλευση από γειτονικές δυνάμεις, όλα τούτα καλλιέργησαν μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο καινούργιο έδαφος για εθνικιστικές αντιλήψεις, οι οποίες αμέσως άντλησαν δάνεια από φασιστικές ιδεολογίες. Υποδαύλιζαν το μίσος εναντίον των πολωνών και των εβραίων. Στόχος ήταν να ιδρυθεί, σύμφωνα με την OUN, ανεξάρτητο κράτος στις "εθνογραφικά ουκρανικές περιοχές". Η OUN βρήκε ανταπόκριση κυρίως στην δυτική και κεντροδυτική Ουκρανία, σε περιοχές όπως η Γαλικία και η Βολυνία, που "έπεσαν" σε πολωνικά χέρια.

Η OUN προσπάθησε να αποσταθεροποιήσει το πολωνικό κράτος με παραστρατιωτικές μεθόδους. Αυτό προκάλεσε την αντίδραση των πολωνών, που άρχισαν να καίνε ανυπότακτα χωριά και ορθόδοξες εκκλησίες. Αποτέλεσμα: η OUN στράφηκε προς τη ναζιστική Γερμανία και επένδυσε σ' αυτή. Ο ηγέτης της Αντρέι Μέλνυκ διαβεβαίωσε τον Μάιο του 1939 τον υπουργό εξωτερικών τής Γερμανίας Ρίμπεντροπ ότι, σύμφωνα με την φιλοσοφία τους, η οργάνωσή του ανήκε στο ίδιο είδος κινημάτων με τον γερμανικό ναζισμό και τον ιταλικό φασισμό.

Μνημείο του Μπαντέρα στο Λβιβ (Λβοφ)

Ο Γιάροσλαβ Ίρσαν, ένας άλλος θεωρητικός τής OUN, είχε ήδη τονίσει έναν χρόνο πριν: "Ο
ουκρανικός εθνικισμός χρησιμοποιεί τον όρο 'εθνικισμός' με τον ίδιο τρόπο που χρησιμοποιούνται οι όροι 'ναζισμός' ή 'φασισμός' από τον γερμανικό και τον ιταλικό εθνικισμό".

Με την υπογραφή τού συμφώνου Μολότοφ-Ρίμπεντροπ, η δυτική και κεντροδυτική Ουκρανία έγινε σοβιετικό έδαφος. Έτσι, η OUN θεώρησε την Ε.Σ.Σ.Δ ως τον κύριο εχθρό. Η Μόσχα αντέδρασε και εκτόπισε εκατοντάδες χιλιάδες εθνικιστές ουκρανούς από αυτά τα εδάφη. Απέναντι, η Βέρμαχτ στρατολογούσε ουκρανούς για την επίθεση στην Σοβιετική Ένωση.

Από την πλευρά του, ο Μπαντέρα οργάνωνε τα δικά του παραστρατιωτικά σώματα. Πριν ακόμη φτάσει η Βέρμαχτ στο Λβιβ το 1941, οι στρατιώτες του μπήκαν στην πόλη και έσφαξαν τον εβραϊκό πληθυσμό. Επιμένει "στο σημείο της εξόντωσης των εβραίων και θεωρεί λειτουργικό να εισαχθούν στην Ουκρανία οι γερμανικές μέθοδοι εξολόθρευσης του εβραϊκού πληθυσμού", έγραφε ο Γιάροσλαβ Στέτσκο το καλοκαίρι του 1941.

Η γερμανική ηγεσία δεν είχε κανένα λόγο να αντιταχθεί σε όλα αυτά, όμως διαφώνησε έντονα όταν ο Στέτσκο ανακηρύχθηκε πρόεδρος ενός ανεξάρτητου ουκρανικού κράτους στις 30 Ιουνίου 1941. Ο Χίτλερ και ο επικεφαλής των SS Χίμμλερ, οι οποίοι  δέχονταν τους ουκρανούς εθελοντές (όπως τον δεσμοφύλακα των στρατοπέδων θανάτου Ντέμγιανγιουκ), αντέδρασαν με σφοδρότητα. Ο Στέτσκο και ο Μπαντέρα κλείστηκαν μέχρι το 1943 στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Ζάξενχαουζεν.

Ουκρανικό γραμματόσημο αφιερωμένο στα
100 χρόνια από την γέννηση του Μπαντέρα

Στο μεταξύ, ο συγκροτημένος Ουκρανικός Επαναστατικός Στρατός (UPA) δρούσε στα δάση, όπου έσφαζε πολωνούς, μαχητές του Κόκκινου Στρατού, σοβιετικούς παρτιζάνους ή και ουκρανούς χωρικούς, οι οποίοι ήθελαν να αποφύγουν την φορολόγησή τους από τον UPA. Για τον UPA, τα θεμελιώδη δικαιώματα ίσχυαν με ιδιαίτερο τρόπο. Λόγου χάρη, έλεγαν: "Αντιμετώπιζε τους εχθρούς του έθνους σου με μίσος και αδυσώπητα". Πάνω απ' όλα βρισκόταν το: "Ή θα φτιάξουμε ένα ουκρανικό κράτος ή θα πεθάνουμε στον αγώνα γι' αυτό". Παράλληλα (με καταλυτική βοήθεια από την παράταξη του Μέλνυκ στην OUN), σχηματίστηκε η μεραρχία των SS "Γαλικία" από ουκρανούς εθελοντές. Αυτό το σώμα, εκτός των άλλων, καταδίωκε παρτιζάνους στη Γιουγκοσλαβία. Οι μονάδες του παραδόθηκαν στις 8 Μαΐου 1945 ως "Ουκρανικός Εθνικός Στρατός" και οδηγήθηκαν από τους δυτικούς συμμάχους στην Ιταλία. Η παράδοσή τους στην Σοβιετική Ένωση απορρίφθηκε ως ιδέα.

Ήδη από το 1943, στην OUN ήταν σαφές ότι η Γερμανία θα έχανε τον πόλεμο. Για τον αρχηγό τού UPA Μύκολα Λέμπεντ ήταν η σωστή στιγμή  να αρχίσει η τελική μάχη για το δικό τους ουκρανικό κράτος. Διέταξε να εκκαθαριστεί "όλη η περιοχή από τον πολωνικό πληθυσμό". Και το έκανε με έναν ιδιαίτερα αιμοσταγή τρόπο. Ακόμη και ως τα μέσα τής δεκαετίας τού '50, τα παράνομα σώματα του Μπαντέρα πολεμούσαν εναντίον της σοσιαλιστικής τάξης τής Μόσχας. Με παρόμοιο τρόπο, έκαναν επιθέσεις από τα Καρπάθια ή από πολωνικά εδάφη σε όμορες σοσιαλιστικές δημοκρατίες. Σ' αυτό υποστηρίζονταν από την πολιτειακή CIA και από την οργάνωση Gehlen, την κατοπινή BND (υπηρεσία πληροφοριών της Ομοσπονδιακής Γερμανίας). Δυτικές υπηρεσίες έρριξαν εκατοντάδες αλεξιπτωτιστές. Ακόμη και η KGB θεωρούσε σίγουρο πως πολλοί ζουν ανάμεσά τους χωρίς να έχουν αποκαλυφθεί, ως έντιμοι πολίτες. Παρεμπιπτόντως, ο αρχηγός του UPA Μύκολα Λέμπεντ υπηρέτησε μετά τον πόλεμο στην CIA.

Ο Γιάροσλαβ Στέτσκο με τον -τότε- αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζωρτζ Μπους (1983)

Ο ουκρανικός εθνικισμός, τα πανιά τού οποίου φούσκωσαν πάλι μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, θα μπορούσε να συνεχίσει αχαλίνωτος, ύστερα από την επιτυχή εξέγερση στην πλατεία Μαϊντάν του Κιέβου. Από την πλευρά τού "Σβόμποντα", η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι όχι κάτι περισσότερο από τον χρήσιμο ηλίθιο, ο οποίος μπορεί να του παρέχει το απαραίτητο αντίβαρο οικονομικής και πολιτικής ασφάλειας, απέναντι στην μη αδρανούσα γειτονική Ρωσσία.


René Heilig, "Die EU - der nützliche Idiot?", 15/3/2014
[Ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά και επιλογή φωτογραφικού υλικού: Cogito ergo sum]

Ιδού η εναλλακτική: Πελετίδης!

Δεν μπορεί να γίνει τίποτα, είμαστε δεμένοι από τους δανειστές και πρέπει με κάθε θυσία – ακόμα κι αν αφορά την καταδίκη της ίδιας μας της ζωής – να παραμείνουμε στο άρμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μήπως και κάποια στιγμή μοιράσουν κανένα κόκκαλο στο λαό! Αυτή μας λένε ότι είναι η μοίρα μας!

Ας πάμε τώρα στη δημοτική αρχή της Πάτρας, την εκλεγμένη με το ψηφοδέλτιο του ΚΚΕ και με επικεφαλής το μέλος του Κόμματος, Κώστα Πελετίδη. Η απόφαση του Δήμου Πάτρας, όπως την περιέγραψε ο κομμουνιστής δήμαρχος της πόλης

για διαγραφή χρεών εργαζομένων και ανέργων και γενικότερα πολιτών που πλήττονται βάναυσα από την κρίση, ώστε να μην κινδυνέψουν τα σπίτια τους από πλειστηριασμό,

δεν συγκρούεται μόνο απευθείας με την πολιτική των διαχειριστών της βαρβαρότητας. Χτυπάει και τη μοιρολατρία που θέλουν να μας επιβάλλουν. Η σημασία της απόφασης ξεπερνά τα όρια της Πάτρας. Είναι μια πραγματική εναλλακτική για το λαό μας, όχι μόνο για να πούμε ένα μεγάλο «ως εδώ», όχι μόνο για τη διαμόρφωση συνθηκών ανακούφισης των λαϊκών στρωμάτων από τη λεηλασία, αλλά και για να ανοίξει ο δρόμος της κοινωνικής διεκδίκησης με προοπτική έναν άλλο δρόμο αξιοπρέπειας και ελπίδας για το λαό και τον τόπο. Θα μπορούσε να συμπυκνωθεί κάπως έτσι:

Δεν θέλουμε ξεροκόμματα επιδομάτων (προεκλογικών και μη) – Διεκδικούμε τις ζωές μας ολόκληρες!

Η «νομιμότητα»

Η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου της Πάτρας, ακριβώς επειδή συγκρούεται με τον πυρήνα της πολιτικής που μας έχει εξαθλιώσει, έχει -ήδη- αντιπάλους. Xαρακτηριστική η στάση της αντιπολίτευσης στο δήμο. Όπως ανέφερε στην παρουσίαση της απόφασης ο Κώστας Πελετίδης,

«το Δημοτικό μας Συμβούλιο σε πρόσφατη συνεδρίασή του με θέμα τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς αποφάσισε κατά πλειοψηφία (οι παρατάξεις της Ν.Δ. του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ δεν ψήφισαν τη συγκεκριμένη απόφαση, με βασικό επιχείρημα τη νομιμότητα).»

Η «νομιμότητα», λοιπόν, δεν επιτρέπει να πάρει ανάσα ένας κόσμος που έχει διαλυθεί από την κρίση και ζει με την αγωνία πως θα του πάρουν το σπίτι σε πλειστηριασμό ή θα κάνουν κατάσχεση στον τραπεζικό λογαριασμό όπου μπαίνει η σύνταξη ή ο μισθός. Μιλάμε για τη «νομιμότητα» των μνημονίων  και των πολιτικών δυνάμεων που ψήφισαν τη διάλυση και την καταστροφή. Μιλάμε για τη «νομιμότητα» εκείνων που -με μορφή κατεπείγοντος- πέρασαν και περνούν μέτρα εξαθλίωσης του λαού, καταργώντας τις ίδιες τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες ή υλοποιώντας τις κατά… προσέγγιση.

Για να δούμε τώρα τι θα πούνε και ποια «νομιμότητα» υπερασπίζονται. Όπως είναι προφανές δεν αναφερόμαστε πλέον στις παρατάξεις στο Δήμο Πάτρας αλλά στα κόμματα που μας έφεραν ως εδώ, τα κόμματα που κυβέρνησαν ή κυβερνούν. Όπως ανέφερε ο Κ. Πελετίδης στη συνέντευξη κατά την οποία παρουσίασε την απόφαση, την Δευτέρα 21 Μαΐου «έχουν προγραμματιστεί συναντήσεις με τις Κοινοβουλευτικές Ομάδες των κομμάτων στη Βουλή, πλην της Χρυσής Αυγής», για να επιδοθεί η σχετική απόφαση.

Πραγματικό ταξικό πρόσημο

Μετά τη  «νομιμότητα» έρχεται το άλλο επιχείρημα: Οι «καλοπληρωτές» θα πληρώσουν τα χρέη των «μπαταχτσήδων»! Για κακή τους τύχη σε αυτό υπάρχει ήδη απάντηση και καταγράφηκε στην παρουσίαση του δημάρχου Πάτρας:

«Οι μεγάλοι οφειλέτες, οι «επενδυτές» και οι κουβαλητές της ανάπτυξης, έχουν τη δυνατότητα, με βάση τη νομοθεσία και τις πολιτικές που ασκούν οι έως τώρα κυβερνήσεις, όχι μόνο φοροαπαλλάσσονται σκανδαλωδώς, αλλά παίρνουν και δικαστικές αποφάσεις με τις οποίες διαγράφονται τα χρέη τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, είναι αυτό που προκύπτει από τα στοιχεία των υπηρεσιών του Δήμου. 

Συγκεκριμένα, σε σύνολο οφειλών 120.107.630 ευρώ, τα 55.547.368,01 τα χρωστάνε 204 επιχειρηματίες, με οφειλές άνω των 50.000 ευρώ. Ο Δήμος έχει προχωρήσει σε μέτρα αναγκαστικής είσπραξης. Από τις δεσμεύσεις των λογαριασμών, τα αποτελέσματα πλην μεμονωμένων περιπτώσεων ήταν πενιχρά έως αμελητέα στο σύνολο. Την ίδια στιγμή, που νομίμως φοροδιαφεύγουν μεγαλοεπιχειρηματίες ο Πατραϊκός λαός κινδυνεύει να χάσει το βιος του για οφειλές 500 και 1.000 ευρώ».

Εάν ακόμα και τώρα ορισμένοι κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν ας τους εξηγήσουμε:

Η πολιτική απόφαση – πρόταση του Δήμου Πάτρας έχει ταξικό πρόσημο (αληθινό ταξικό πρόσημο, όχι σαν εκείνο που διαφημίζει κατά καιρούς η κυβέρνηση της «πρώτης φοράς Αριστερά», που μόνο Αριστερά δεν είναι).

Η πολιτική απόφαση – πρόταση του δημάρχου Πάτρας, Κώστα Πελετίδη, έρχεται και σε απόλυτη αντίθεση με την πρακτική πολλών δημάρχων της χώρας που προσκυνούν τη «νομιμότητα» και αφήνουν απροστάτευτους τους κόπους μιας ολόκληρης ζωής των εργαζόμενων, των ανέργων και γενικότερα όλων εκείνων που βιώνουν τα αποτελέσματα της καπιταλιστικής κρίσης.

Ο λαός δεν αναθέτει – Ο λαός διεκδικεί και νικά

Η δύναμη στην απόφαση του δημοτικού συμβουλίου Πάτρας, εκτός από την εκπροσώπηση του δικαίου, είναι πως δεν πρόκειται για μια διαδικασία ανάθεσης. Γι' αυτό κι όταν γράφουμε στον τίτλο μας «Υπάρχει εναλλακτική: Πελετίδης» δεν κάνουμε τίποτα άλλο από το να στηρίζουμε ανοιχτά την κινητοποίηση του ίδιου του λαού, την κινητοποίηση όλων μας. Διότι ο δήμαρχος Πάτρας ποτέ δεν έταξε πως θα αλλάξει δια μαγείας η κατάσταση, κάλεσε και καλούσε σε συμπόρευση και ο λόγος είναι απλός: Χωρίς την υπεράσπιση των διεκδικήσεων μας δεν γίνεται τίποτα. Το γεγονός πως η μοναδική λύση είναι η μαζική και μαχητική συμμετοχή στον αγώνα καταγράφεται σαφώς στην παρουσίαση της πρότασης του δημάρχου, με πρακτικές δράσεις:

«Την Τρίτη 22 Μάη, ημέρα δράσης κατά των πλειστηριασμών, θα επισκεφθούμε και θα πραγματοποιήσουμε συναντήσεις μαζί με φορείς, Σωματεία και Συλλόγους της πόλης: Στις 10 π.μ. στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση, στις 11 π.μ. στην Α’ ΔΟΥ Πατρών, στις 12 μεσ. στην Εθνική Τράπεζα (Πλατεία Γεωργίου), στη 1 μ.μ. στον ΕΦΚΑ. Το βράδυ στις 8.30, διοργανώνουμε εκδήλωση στην πλατεία Γεωργίου όπου θα γίνει ομιλία και θα ακολουθήσει μουσικό και καλλιτεχνικό πρόγραμμα».

Η λύση είναι στον αγώνα μαζί με τα Σωματεία, τους Φορείς και τους Συλλόγους, όπου οργανώνονται οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι και όλοι αυτοί που πλήττονται από τη βαρβαρότητα. Η λύση είναι στον αγώνα ενάντια στη βαρβαρότητα. Ας γίνει υπόθεση όλων μας η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου Πάτρας, όπως την περιέγραψε ο Κ. Πελετίδης:

«Διεκδικούμε από την Κυβέρνηση άμεση νομοθετική ρύθμιση, που να προστατεύει τη λαϊκή οικογένεια από πλειστηριασμούς και κατασχέσεις με γνώμονα την οικονομική της κατάσταση και να δίνει το δικαίωμα στα Δημοτικά Συμβούλια να αποφασίζουν για διαγραφές οφειλών σε αυτούς που αποδεδειγμένα ούτε μπορούν, ούτε έχουν να πληρώσουν. 

Γιατί

«γίνεται πλέον φανερό ότι το επόμενο διάστημα θα έχουμε φαινόμενα μαζικών πλειστηριασμών από το σύνολο των κρατικών φορέων (εφορίες, ασφαλιστικά ταμεία κ.α.). Η επίθεση αφορά όλα όσα, με κόπους μιας ολόκληρης ζωής, έχει αποκτήσει η λαϊκή οικογένεια, όπως το σπίτι, το μαγαζί, το αυτοκίνητο, το ταξί, το χωράφι του μικρού αγρότη. Στόχος Κυβέρνησης – Ε.Ε. είναι η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και η επέλαση του μεγάλου κεφαλαίου».

Γιατί γνωρίζουμε ότι

«στο στόχαστρο κυβέρνησης, των κομμάτων που υπηρετούν τα μνημόνια και φοροεισπρακτικών μηχανισμών, βρίσκονται τα λαϊκά νοικοκυριά που χρωστούν μικρά ποσά».

Γιατί αυτό που απασχολεί τη δημοτική αρχή της Πάτρας μας αφορά όλους:

«Πώς θα μπορέσουμε να συμβάλουμε σε όλα τα επίπεδα, ώστε να μην λεηλατηθεί η περιουσία και οι κόποι μιας ζωής της λαϊκής οικογένειας στο βωμό της καπιταλιστικής ανάπτυξης».

Με αυτό το σκεπτικό, όπως παρουσίασε Κ. Πελετίδης,

«από τη στιγμή που αναλάβαμε τη διοίκηση του Δήμου προστατεύσαμε τις λαϊκές οικογένειες αρνούμενοι να στείλουμε στοιχεία στην εφορία για μικροοφειλέτες και να δεσμεύσουμε το ΑΦΜ, όπως κάνουν άλλοι Δήμοι. Δηλώνουμε ότι όσο μας αφορά ως Δημοτική Αρχή, δεν θα επιτρέψουμε για μικροοφειλές στο Δήμο, για ανθρώπους και νοικοκυριά που δεν μπορούν να πληρώσουν, να γίνουν κατασχέσεις στην περιουσία τους».

Η απόφαση που εισηγήθηκε η δημοτική αρχή και αποφάσισε το δημοτικό συμβούλιο, προβλέπει:

1. Πλήρη διαγραφή σε μακροχρόνια ανέργους και ενταγμένους στο ΚΕΑ.
2. Πλήρη διαγραφή σε άτομα που έχουν οικογενειακό εισόδημα την τελευταία 5ετία κατά μέσο όρο έως 12.000€, μία κατοικία και δεν έχουν κανένα άλλο περιουσιακό στοιχείο.
3. Πλήρη διαγραφή σε πολύτεκνους, τρίτεκνους, ΑΜΕΑ, μονογονεϊκές οικογένειες, άτομα με αναπηρία με οικογενειακό εισόδημα μέχρι 25.000€ και μία κατοικία.
4. Από 12.000€-25.000€ οικογενειακό εισόδημα, να γίνει διαγραφή προστίμων και προσαυξήσεων και καταβολή του χρέους σε 200 δόσεις.
5. Από 25.000-50.000€ διαγραφή προστίμων και προσαυξήσεων και αποπληρωμή του χρέους σε 150 μηνιαίες δόσεις.
6. Οι μακροχρόνια άνεργοι, οι ενταγμένοι στο ΚΕΑ και όσοι την τελευταία πενταετία έχουν μέσο οικογενειακό εισόδημα μέχρι 25.000, να μην επιβαρύνονται με την προβλεπόμενη από το νόμο επιβάρυνση που αφορά την κατεδάφιση ετοιμόρροπου κτίσματος.

Επαναλαμβάνουμε, λοιπόν, και με τα ίδια ακριβώς λόγια:

Η απόφαση του Δήμου Πάτρας, όπως την περιέγραψε ο κομμουνιστής δήμαρχος της πόλης για διαγραφή χρεών εργαζομένων και ανέργων και γενικότερα πολιτών που πλήττονται βάναυσα από την κρίση, ώστε να μην κινδυνέψουν τα σπίτια τους από πλειστηριασμό, δεν συγκρούεται μόνο απευθείας με την πολιτική των διαχειριστών της βαρβαρότητας. Χτυπάει και τη μοιρολατρία που θέλουν να μας επιβάλλουν.

Η σημασία της απόφασης ξεπερνά τα όρια της Πάτρας. Είναι μια πραγματική εναλλακτική για το λαό μας, όχι μόνο για να πούμε ένα μεγάλο «ως εδώ», όχι μόνο για τη διαμόρφωση συνθηκών ανακούφισης των λαϊκών στρωμάτων από τη λεηλασία, αλλά και για να ανοίξει ο δρόμος της κοινωνικής διεκδίκησης, με προοπτική έναν άλλο δρόμο αξιοπρέπειας και ελπίδας για το λαό και τον τόπο.

-----------------------------------------------------------
Σημείωση ιστολογίου
Το παραπάνω κείμενο δημοσιεύθηκε το Σάββατο 19/5/2018 στον ιστότοπο "Ημεροδρόμος". Κατά την αντιγραφή διατηρήθηκαν όλες οι υπογραμμίσεις τού πρωτοτύπου αλλά άλλαξε ελαφρά η μορφοποίηση, ώστε να ταιριάζει με το ύφος του ιστολογίου. Το σκίτσο τού Κώστα Πελετίδη είναι της Έφης Ξένου, από την εφημερίδα "Τα Νέα".

Κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης

Την περασμένη εβδομάδα πρόσεξα μια κουβέντα στο διαδίκτυο, σχετικά με τις "Κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών" της Ευρωπαϊκής ¨Ενωσης. Όχι πως έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία αλλ' απλώς για να είμαστε ακριβείς, η πραγματικότητα είναι ότι αυτές οι "κατευθυντήριες γραμμές" είναι παλιά ιστορία. Περιλαμβάνονται στην ατζέντα "Ευρώπη 2020" και κατά καιρούς συμπληρώνονται και τροποποιούνται.

Πέρυσι, λοιπόν, με την COM(2017)677/22-11-2017 απόφασή του, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκρινε την αναθεώρηση τεσσάρων τέτοιων γραμμών και ζήτησε, όπως προβλέπεται, σχετική έκθεση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων. Η Επιτροπή υπέβαλε την έκθεσή της και στις αρχές Απριλίου την υπέβαλε στο Ευρωκοινοβούλιο, το οποίο την ενέκρινε κατά πλειοψηφία αλλά ζήτησε την ενσωμάτωση ορισμένων τροπολογιών ήσσονος εν πολλοίς σημασίας. Όποιος επιθυμεί, μπορεί να δει αναλυτικά τις τροπολογίες εδώ. Εμείς ας πάμε να δούμε μερικά χαρακτηριστικά σημεία τους, έτσι όπως τροποποιήθηκαν:

Γραμμή 5: Τόνωση της ζήτησης εργασίας

    Τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιδιώξουν σταδιακά να μειώσουν τη φορολογική επιβάρυνση της εργασίας και να τη μετατοπίσουν από την εργασία σε άλλες πηγές φορολογίας που είναι λιγότερο επιζήμιες για την απασχόληση και την ανάπτυξη (...)
    Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρύνουν καινοτόμες μορφές εργασίας, που να δημιουργούν ευκαιρίες ποιοτικής απασχόλησης για όλους με υπεύθυνο τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη την ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών των πληροφοριών και των επικοινωνιών, εξασφαλίζοντας παράλληλα την πλήρη συμμόρφωση με το ενωσιακό δίκαιο, τις εθνικές νομοθεσίες και απασχολησιακές πρακτικές, καθώς και τα συστήματα εργασιακών σχέσεων (...)
    Σύμφωνα με τις εθνικές πρακτικές και με παράλληλο σεβασμό της αυτονομίας των κοινωνικών εταίρων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρύνουν διαφανείς και προβλέψιμους μηχανισμούς καθορισμού των μισθών, που επιτρέπουν τη δυνατότητα ανταπόκρισης των μισθών στις εξελίξεις της παραγωγικότητας, διασφαλίζοντας παράλληλα δίκαιους μισθούς που προβλέπουν ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο με βιώσιμο και υπεύθυνο τρόπο . Οι εν λόγω μηχανισμοί θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις διαφορές ως προς τα επίπεδα δεξιοτήτων και τις αποκλίσεις όσον αφορά τις οικονομικές επιδόσεις ανά περιφέρειες, τομείς και εταιρείες (...)

Προσέξτε πώς η εργοδοτική ασφαλιστική εισφορά, η οποία συνιστά αμοιβή τής εργασίας, βαφτίζεται "φορολογική επιβάρυνση". Προσέξτε, επίσης, την απαίτηση για "πλήρη συμμόρφωση" με τις "απασχολησιακές πρακτικές" και τα "συστήματα εργασιακών σχέσεων", δηλαδή την ελαστική εργασία ή, άλλως πως, την δουλειά-λάστιχο. Τέλος, προσέξτε ιδιαίτερα την απαίτηση οι "μηχανισμοί" που θα ορίζουν τους μισθούς να λαμβάνουν υπ' όψη τα δεδομένα μέχρι και σε επίπεδο εταιρείας. Με απλά λόγια: οι συλλογικές συμβάσεις τελειώνουν και κάθε επιχείρηση θα μπορεί να έχει το δικό της μισθολόγιο.

Γραμμή 6: Ενίσχυση της προσφοράς εργασίας και βελτιωμένη πρόσβαση σε απασχόληση, δεξιότητες και ικανότητες

    Στο πλαίσιο των τεχνολογικών, περιβαλλοντικών και δημογραφικών αλλαγών, τα κράτη μέλη, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους και την κοινωνία των πολιτών, θα πρέπει να προωθήσουν την βιωσιμότητα, την παραγωγικότητα και την απασχολησιμότητα με σωστή παροχή κατάλληλων γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων καθ’ όλη τη διάρκεια της εργασιακής ζωής (...)
    [Τα κράτη-μέλη] θα πρέπει να διασφαλίσουν την ποιότητα των μαθησιακών αποτελεσμάτων, να αναπτύξουν και ενισχύσουν τις βασικές δεξιότητες, να προωθήσουν την ανάπτυξη επιχειρηματικών δεξιοτήτων, να μειώσουν τον αριθμό των νέων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο, να ενισχύσουν τη σύνδεση της αγοράς εργασίας με πτυχία τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, να βελτιώσουν την παρακολούθηση και πρόβλεψη των δεξιοτήτων και να αυξήσουν τη συμμετοχή των ενηλίκων στη συνεχή εκπαίδευση και κατάρτιση, μεταξύ άλλων και με πολιτικές που να προβλέπουν εκπαιδευτική άδεια και άδεια κατάρτισης, καθώς και ενδοεργασιακή επαγγελματική κατάρτιση και δια βίου μάθηση (...)
    [Τα κράτη-μέλη] θα πρέπει να βελτιώσουν και να αυξήσουν την προσφορά και την αξιοποίηση της ευέλικτης συνεχούς επαγγελματικής κατάρτισης (...) 

Αυτά που ξέραμε ως τώρα, δηλαδή να πιάνουμε μια δουλειά και να μένουμε σ' αυτή ώσπου να συνταξιοδοτηθούμε, πρέπει να τα ξεχάσουμε. Από δω και μπρος, όσο ζούμε θα εκπαιδευόμαστε, ώστε ανά πάσα στιγμή να μπορούμε να αλλάζουμε δουλειά, ανάλογα με τις ανάγκες που θα έχουν τα αφεντικά κάθε φορά.

Γραμμή 7: Βελτίωση της λειτουργίας των αγορών εργασίας και αποτελεσματικότητα του κοινωνικού διαλόγου

    Τα εν λόγω επιδόματα [ανεργίας] θα πρέπει να συνοδεύονται από ενεργές πολιτικές για την αγορά εργασίας και από μέτρα που θα συνιστούν κίνητρα για τη γρήγορη επιστροφή σε ποιοτικές θέσεις εργασίας (...)
    Η κινητικότητα των εκπαιδευομένων και των εργαζομένων θα πρέπει να κατοχυρωθεί ως θεμελιώδης ελευθερία με στόχο την ενίσχυση των δεξιοτήτων απασχολησιμότητας και την αξιοποίηση του πλήρους δυναμικού της ευρωπαϊκής αγοράς εργασίας. Θα πρέπει επίσης να προωθηθεί η εσωτερική κινητικότητα (...)

Από τη μια, ανοίγει ο δρόμος για "εργασία των ανέργων", δηλαδή για τζάμπα δουλειά σε κάποια επιχείρηση, με αντάλλαγμα τα ψίχουλα ενός επιδόματος, μια ιδέα που ήδη εφαρμόζεται στην Μεγάλη Βρεττανία, την Δανία και αλλού. Από την άλλη, υπογραμμίζεται αυτό σημειώσαμε πριν, δηλαδή η προοπτική να αλλάζεις κάθε τρεις και λίγο όχι μόνο αντικείμενο δουλειάς αλλά μέχρι και χώρα.

Γραμμή 8: Προαγωγή των ίσων ευκαιριών και της μη διακριτικής μεταχείρισης για όλους, προώθηση της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμηση της φτώχειας

    Τα κράτη μέλη θα πρέπει, με τη υποστήριξη της Επιτροπής, να προωθήσουν την ενεργό συμμετοχή των ειδικευμένων στην καταπολέμηση της φτώχειας ΜΚΟ, και των οργανώσεων ατόμων που βιώνουν τη φτώχεια, στη χάραξη πολιτικών για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (...)
    Τα κράτη μέλη θα πρέπει επειγόντως να κατοχυρώσουν τη βιωσιμότητα και την επάρκεια των συνταξιοδοτικών συστημάτων για γυναίκες και άνδρες, παρέχοντας ίσες ευκαιρίες σε όλους τους εργαζομένους και τους αυτοαπασχολούμενους, για να αποκτήσουν επαρκή νόμιμα συνταξιοδοτικά δικαιώματα για τη διασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης, καθώς και ενός επαρκούς εισοδήματος για τους ηλικιωμένους, που να είναι τουλάχιστον πάνω από το όριο της φτώχειας (...)
    Οι μεταρρυθμίσεις των συνταξιοδοτικών συστημάτων, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής αύξησης του ορίου ηλικίας για τη συνταξιοδότηση, θα πρέπει να πλαισιώνονται από στρατηγικές ενεργού και υγιούς γήρανσης και να στηρίζονται από μέτρα παράτασης του επαγγελματικού βίου για όσους επιθυμούν να εργαστούν περισσότερα χρόνια. Οι εργαζόμενοι που πλησιάζουν στη συνταξιοδότηση θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν την εκούσια μείωση των ωραρίων εργασίας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να καθιερώσουν έναν εποικοδομητικό διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους και την κοινωνία των πολιτών και να επιτρέψουν την κατάλληλη σταδιακή εφαρμογή όλων των μεταρρυθμίσεων.

Απ' όλα έχει το πανέρι: ΜΚΟ που θα καταπολεμήσουν την φτώχεια, συντάξεις "τουλάχιστον πάνω από το όριο της φτώχειας" (δηλαδή το όριο της λιμοκτονίας), "πιθανές" αυξήσεις ορίων ηλικίας (οι μειώσεις είναι πάντοτε απίθανες), ενεργή γήρανση (δηλαδή δουλειά ως τον τάφο) αλλά και προσπάθεια για να περάσουν όλες οι μεταρρυθμίσεις.

Κουραστήκαμε να ακούμε από τις κυβερνήσεις μας, πρώην και -κυρίως- νυν, ότι η λαίλαπα που κατεδάφισε κάθε λογής εργατική κατάκτηση και δικαίωμα, πήρε σβάρνα και ορισμένα δικαιώματα, τα οποία θα ξαναϊσχύσουν όταν τελειώσουν τα μνημόνια και επιστρέψουμε στην κανονικότητα. Έτσι, θα επανέλθουν οι συλλογικές συμβάσεις, θα αυξηθεί ο βασικός μισθός, θα ξανασυζητηθούν οι μειώσεις στις συντάξεις και οι αυξήσεις στα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση κλπ.

Δυστυχώς, οι παραπάνω "κατευθυντήριες γραμμές" πιστοποιούν πως όχι μόνο δεν πρόκειται ποτέ να τελειώσουν ουσιαστικά τα μνημόνια αλλά οι μνημονιακές υποχρεώσεις ενδύονται πανευρωπαϊκό μανδύα και πρόκειται να ισχύσουν για τους εργαζόμενους όλης της Ευρώπης. Μέσα κι έξω από την ευρωζώνη. Με αριστερή κυβέρνηση ή χωρίς.

Σαββατιάτικα (202) - τα φιλοσημιτικά

*** Α' αραβοϊσραηλινός πόλεμος (1948) *** Έχετε καταλάβει τι γίνεται στην Γάζα; *** Κάθονται οι οβραίοι ήσυχοι και πάνε οι άραβες και τους λένε σκοτώστε μας; *** Εγώ κάτι τέτοιο κατάλαβα από τα δελτία των οχτώ. *** Γι' αυτό τους σφάζουν σαν κοτόπουλα. *** Γι' αυτό ο Νετανιάχου κάνει την κότα. *** Ανδριανόπουλος: "Τι δουλειά είχε ένα βρέφος στα επεισόδια και στο ντου στα σύνορα με την Γάζα;" *** Βρε μπαγάσα Ανδρέα, πώς καταφέρνεις και κάθε φορά βρίσκεις να πεις μια μεγαλύτερη μαλακία από την προηγούμενη; *** Αυτό είναι ταλέντο. *** Τζανακόπουλος: "Απαιτείται αυτοσυγκράτηση κι απ' τις δυο πλευρές." *** Παναπεί, μη διαδηλώνετε για να μη σας σκοτώνουν; *** Σωστός ο αριστερός. *** Β' αραβοϊσραηλινός πόλεμος (1956) *** Εσείς πώς σχολιάζετε την βίλλα που πήρε ο Ιγκλέσιας με 570 χιλιάρικα; *** Σκανδαλιστήκατε, ε; *** Κι εγώ. *** Ολόκληρος ποδεμάρχης και να πάρει βίλλα με 570 χήνες; *** Άει στον διάολο, ο φτωχομπινές. *** Μια μαιζονέτα στην Εκάλη είναι ακριβότερη, με τον ξεφτίλα. *** Βίλλα με πισίνα σε δυο στρέμματα γη; *** Την τσόχα πληρώνεις με 570 ή τα ραφτικά; *** Αυτό που ξαφνικά μάθατε όλοι για το Ίλιντεν, με αφήνει με το στόμα ανοιχτό. *** Τέτοια μόρφωση δεν την περίμενα, το ομολογώ. *** Ελπίζω ότι μάθατε και για την στάση που κράτησε τότε η Ελλάδα. *** Εμ, πώς να μάθετε αφού για δάσκαλο είχατε τον Σκάι; *** Πόλεμος των έξι ημερών (1967) *** Στους αγίους Ισιδώρους πήγατε να προσκυνήσετε; *** Το εκκλησάκι στον Λυκαβηττό λέω, με τον σταυρό που βγάζει μυροβόλο αίμα και κάνει θαύματα. *** Να πάτε, βρε θεομπαίχτες, που μόνο τι θα φάτε σκέφτεστε. *** Τσαλίκης: "Καλώ τον κόσμο να διαβαστεί με τον θαυματουργό σταυρό." *** Γιώργο μου,

Τα σεβάσματά μου, κύριε πειρατή!

έτσι είναι ο τέλειος άντρας, ο άντρας ο σωστός, ο πρόστυχος, ο έξυπνος, ο γοητευτικός. *** Και ο μαλάκας, επίσης. *** Θέλει διάβασμα. *** Έχεις σπουδάσει και ιατρική, έμαθα. *** Άμα έχουμε θαυματουργό σταυρό, τι να τους κάνουμε τους γιατρούς, αγόρι μου; *** Πόλεμος του Γιομ Κιπούρ (1973) *** Πρώτο Ψέμα, έρευνα-1: "Οι δεξιοί είναι πιο όμορφοι από τους αριστερούς." *** Συμφωνώ και επαυξάνω. *** Κι εγώ ΔΑΠ ψήφιζα στα νιάτα μου, που ήμουν παιδαράς. *** Όσο γερνάω και μπαταλεύω, τόσο πιο αριστερά πάω. *** Κι άμα ραμολίρω τελείως, θα γίνω κομμουνιστής. *** Όχι σαν κάτι κωλόγερους, που τρέμει ο κώλος τους να βγει η ψυχή τους κι ετοιμάζονται να κάνουν τον Κούλη πρωθύ. *** Πρώτο Ψέμα, έρευνα-2: "Οι δεξιοί χαίρονται περισσότερο το σεξ." *** Κι αυτό σωστό. *** Αν θέλετε γκομενίτσα να πετάει φωτιές στο κρεβάτι, από Χρυσαυγή και δεξιώτερα ψάξτε. *** Δείτε την Ουρανία. *** Δεν είναι σαφές πόσο χαίρεται το σεξ; *** Θέμο, δεν σε ρώτησα, από μινάρισμα πώς πας; *** Jerusalem Law: Η Ιερουσαλήμ ορίζεται πρωτεύουσα του Ισραήλ ως πλήρης και ενιαία πόλη (1980) *** Αληθεύει ότι οι μηνύσεις Αβραμό, Μπένυ και Γκαβού για την Νοβάρτις μπήκαν στο αρχείο; *** Τό 'πες και τό ΄κανες, Αντώνη. *** Τους πήγες γαμιώντας ως το τέλος. *** Άλλο αν τελείωσες πρόωρα. *** Αυτόν τον ντόρο για το αν πρέπει να ψηφίζουν οι έλληνες του εξωτερικού, δεν τον καταλαβαίνω. *** Δεν είναι αυτονόητο ότι πρέπει; *** Αν δεν ψηφίσει ο Τζον Πάπας, που έχει τριάντα χρόνια στο Ματσατσούτσες, δεν δίνει σεντς για την Ελλάδα και σιχτιρίζει την ανεπροκοπιά των ελλήνων, ποιος θα ψηφίσει; *** Το αλβανό, που έχει τριάντα χρόνια εδώ, δουλεύει, πληρώνει φόρους και τρώει το ίδιο πήδημα με μας; *** Ρε, πάτε καλά; *** Θα αποφασίζει για μας ο Τζον Πάπας, που όταν φρηζάζει το λέκι και δεν μπορεί να πάει για φίσινγκ, κάθεται στη γιάρδα του και κάνει μπάρμπεκιου; *** Ας το μεταφράσει αυτό πρώτα στα ελληνικά και μετά βλέπουμε. *** Ανέγερση τείχους στα σύνορα με την Γάζα (2002) *** Μήπως καταλάβατε τι συνέβη με την παραίτηση Σακελλαρίου, να μου εξηγήσετε κι εμένα; *** Διάβασα την εμπεριστατωμένη ανάλυση της Ιωάννας Μάνδρου στην Καθημερινή αλλά δεν

Λίγο πίσω... άλλο λίγο... Ώπα! Τώρα λίγο μπροστά και δέσε.

γράφει τίποτε. *** Λέει "οι αθέατες πλευρές της παραίτησης Σακελλαρίου" αλλά δεν αναφέρει ούτε μία. *** Πώς τό 'παθε η Ιωάννα και γράφει μαλακίες; *** Συνήθως μόνο τις λέει, στον Σκάι. *** Σακελλαρίου: "Έχω τη συνείδησή μου ήσυχη γιατί δεν αποχωρώ αμαχητί." *** Πώς σε καταλαβαίνω, πρόεδρε! *** Θέλει πολύ αγώνα για να εγκρίνεις ό,τι ακριβώς βολεύει την εξουσία. *** Από την νομιμοποίηση των μνημονίων μέχρι την συνταγματικότητα της περικοπής των συντάξεων. *** Για να είμαι ειλικρινής, χέστηκα για το τι κάνει ο πρόεδρος του ΣτΕ. *** Εγώ από Σακελλαρίου, μόνο Ρίτα. *** Ιστορία μου, αμαρτία μου και ξερό ψωμί. *** Οδικός χάρτης (2003) *** Αληθεύει αυτό που άκουσα ότι ο Φουρθιώτης έφαγε μήνυση για υπεξαίρεση; *** Αμ, εγώ τό 'λεγα ότι από κάποιον τα βούτηξε τα μαλλιά, δεν μπορεί να βγήκαν από μόνα τους. *** Βάζω στοίχημα ότι από τον Βέρτη τα πήρε. *** Α, μια μπεμβέ 740 άρπαξε, όχι τρίχες. *** Ήθελε και 740 ο κώλος σου, Μένιο μου; *** Ε, ναι, άμα είναι νά 'σαι μηδενικό, ας είσαι μηδενικό πολυτελείας. *** Μ' αρέσει που θέλετε και πολλά κανάλια, βρε γίδια. *** Δεν καταλαβαίνετε ότι πολλά κανάλια δεν σημαίνει πολυφωνία αλλά πολλά σούργελα. *** Το μάθατε ότι την Τρίτη συναντήθηκε ο Κωλόχαρτος με την Πανελλήνια Ένωση Ψυχιατρικών Κλινικών; *** Μήπως μάθατε και γιατί; *** Λέτε να ζήτησε προσφορές για να διαλέξει; *** Άδωνι, να ξεκαθαρίσεις αν ο ζουρλομανδύας είναι στην τιμή ή χρεώνεται χώρια. *** Επιχείρηση "Μέρες μετάνοιας" (2004) *** Ελενάρα ρε! *** Άει σιχτίρ, με την οβραίικια την κότα, την μποχλάδω που πήρε την μπουκιά από το στόμα τής θεάς. *** Σιγά ρε, που θα μου πείτε ότι κάνω μπούλινγκ στην κοπέλα επειδή είναι χοντρή. *** Χοντρή ήταν και η Έλλα Φιτζέραλντ αλλά ποτέ δεν είπα κακή κουβέντα. *** Θεά η Έλλα. *** Και ήταν και μαύρη. *** Φουρέιρα: "Με ρωτούν γιατί η Αλβανία μου έδωσε 10 και όχι 12 βαθμούς αλλά κανείς δεν με ρώτησε για το εφτάρι της Ελλάδας στον ημιτελικό." *** Μη στενοχωριέσαι Ελενάκι μου. *** Δώδεκα για το οπτικό μέρος και δύο για το ακουστικό, εφτά μέσος όρος. *** Δεν έβλεπαν μόνο, άκουγαν κιόλας οι άνθρωποι. *** Επιχείρηση "Καλοκαιρινή βροχή" (2006) *** Βανδή: "Συγχαρητήρια στην

Νεκρικοί προβληματισμοί...

Φουρέιρα, για μας είναι νικήτρια." *** Δεσποινάκι, με το ίδιο σκεπτικό πανηγυρίζουν και τα μπαόκια το πρωτάθλημα από την δεύτερη θέση. *** Λουτσέσκου: "Ίσως στην φασιστική Γερμανία θα συνέβαινε ό,τι συνέβη στο ελληνικό πρωτάθλημα." *** Κύριε προπονητά, αντιλαμβάνομαι πλήρως την απογοήτευσή σας. *** Δυστυχώς, στον τόπο μας κυβερνούν οι σταλινοφασίστες τού ΣυΡιζΑ. *** Του χρόνου να γυρίσετε για δουλειά στην Ρουμανία, όπου όλα γίνονται δημοκρατικά. *** Όταν ο Χάρρυ γνώρισε την Μέγκαν... *** Εσείς πήρατε πρόσκληση για τον γάμο; *** Σας θυμίζω ότι το νταβαντούρι γίνεται στο Ουίνδσορ, όχι στο Λονδίνο. *** Μη στηθείτε τζάμπα στο Ουέστμινστερ. *** Αύριο θα έχει και γλέντι με κλαρίνα στο παλάτι τού Μπράιτον. *** Αυτός είναι γάμος, Τζενάκι, το δικό σου ήταν κουκούλωμα. *** Άλατις τα Φάρσαλα! *** Ισόβια ο παπάς που έφαγε κάτι μύρια από το κράτος. *** Άκου 3,8 μύρια σε εφτά χρόνια! *** Θαύμα στον Λυκαβηττό, τώρα και στα Φάρσαλα. *** Με την βοήθεια του θεού όλα γίνονται. *** Το ονοματάκι τού παπούλη, όμως, δεν το είδα γραμμένο πουθενά. *** Τζερώνυμο, θα μας το πεις ή το απαγορεύει το Κατά Μάρκον; *** Αλλά γιατί να το μάθουμε; *** Αν ήταν καμιά οροθετική, μάλιστα. *** Ναυτικός αποκλεισμός (2010) *** Συγγνώμη, θες να πάρεις ευρωκύπελλο και έχεις προπονητή που λέγεται Ηττούδης; *** Χέσε μας μωρέ με την ορθογραφία. *** Και με όμικρον-γιώτα να το γράψεις, έχει την ήττα μέσα του ο άνθρωπος. *** Βαρετό πράμα η ευρωλίγκα όμως. *** Παίζουν δεκάξι ομάδες εκατομμυρίων αλλά ξέρεις ότι στο τέλος κερδίζει ο Ομπράντοβιτς. *** Τράκη, φέρε πίσω τον Γκαστόνε. *** Μαρέβα: "Δεν έχω δώσει ποτέ αφορμή αλλά γίνομαι στόχος επιθέσεων που απευθύνονται στον σύζυγό μου." *** Τί λες, κορίτσι μου; *** Δεν είναι σοβαρή αφορμή για καταχέριασμα το "σύζυγος Κούλη"; *** Κι όχι απλή σύζυγος αλλά μία που τον παράτησε και ξαναγύρισε. *** Αυτό που λέει ότι "πίσω από κάθε μεγάλο άντρα κρύβεται μια μεγάλη γυναίκα", το ξέρεις; *** Τι νομίζεις ότι κρύβεται πίσω από κάθε απατεώνα ή κάθε μαλάκα άντρα; *** Εκκαθαριστική επιδρομή (2012) *** Ποία η γνώμη

Ευτυχισμένα χρόνια

σας για το 2% καπέλλο σε υπολογιστές, κινητά, τάμπλετ κλπ; *** Εγώ θέλω μια απάντηση σε άλλο ερώτημα πριν απαντήσω αυτό. *** Θα μπορώ να κατεβάζω τζάμπα και νόμιμα ό,τι γουστάρω από το ίντερνετ; *** Για πνευματικά δικαιώματα δεν πάει αυτό το 2%; *** Άρα...; *** Παππάς ο Νίκος: "Η επιβολή του τέλους 2% πρέπει να επανεξεταστεί." *** Υπουργέ μου, ρετάρεις; *** Εσύ δεν υπέγραψες την σχετική τροπολογία; *** Τί διάολο, διχασμένη προσωπικότητα έχεις; *** Αχ, βρε Θανάση, πότε θα καταλάβεις ότι το βασικό για να στεριώσεις με μια γυναίκα δεν είναι να την θαυμάζεις. *** Το βασικό είναι να σε θαυμάζει αυτή, κακομοίρη μου. *** Τι σου λέω τώρα... *** Επιχείρηση "Ακλόνητος βράχος" (2014) *** Σήμερα το ιστολόγιο σας έδωσε μια ενδεικτική λίστα με τις άοκνες προσπάθειες που επί δεκαετίες καταβάλλει το Ισραήλ για ειρηνική και δίκαιη λύση τού παλαιστινιακού προβλήματος. *** Τώρα, αν εσείς είσαστε αντισημίτες και δεν θέλετε να καταλάβετε, πρόβλημά σας. *** Αν σας αρέσει ο κινηματογράφος, δεν πρέπει να δυσκολευτήκατε να αναγνωρίσετε τον πιτσιρικά στην πρώτη φωτογραφία. *** Είναι ο πάντοτε συμπαθής Τζόννυ Ντεπ, τον οποίο βλέπετε αριστερά και στην τελευταία φωτογραφία του 1990, από τα γυρίσματα τού "Ψαλιδοχέρη", της πρώτης μεγάλης του κινηματογραφικής επιτυχίας. *** Δεξιά, ο σκηνοθέτης Τιμ Μπάρτον. *** Σήμερα, ελέω Γιουροβίζιον, λέω να κλείσουμε ακούγοντας ένα από τα ωραιότερα τραγούδια που έχουν ακουστεί σ' αυτόν τον διαγωνισμό. *** Την εποχή, βέβαια, που ήταν πράγματι διαγωνισμός τραγουδιού και όχι φτηνό πανηγυράκι. *** Στο πλατώ του πικάπ βρίσκεται ήδη το 45άρι Νο 8572 της Epic, με την βελόνα να κατεβαίνει στην πρώτη πλευρά του, για να ακούσουμε τον εξ Αυστραλίας ιρλανδό Τζόννυ Λόγκαν να ερμηνεύει την σοφτ ροκ μπαλλάντα, η οποία κέρδισε τον διαγωνισμό τού 1980. *** Υπό τους ήχους του "What's another year" σας αφήνω και σας εύχομαι να περάσετε ένα πολύ-πολύ όμορφο σαββατοκύριακο. *** Σαλόμ! ***

Άμστερνταμ

Παρασκευή σήμερα. Καθώς άλλη μια δύσκολη και βαρυφορτωμένη εργάσιμη βδομάδα φτάνει στο τέλος της, δεν έχω καμμιά διάθεση να συνεχίσω στο μοτίβο των προηγούμενων ημερών. Μετά την έκθεση της Ε.Ε. για τις συντάξεις και την έκθεση του ΟΟΣΑ για την ελληνική οικονομία, είχα κατά νου να σας παρουσιάσω μια άλλη έκθεση της Ε.Ε. σχετικά με την απασχόληση. Όμως, από την μια η κούραση των προηγούμενων ημερών κι από την άλλη οι ζοχάδες που με πιάνουν όποτε βλέπω την λέξη "απασχόληση" να αντικαθιστά την λέξη "εργασία" (αλήθεια, πόσο μακρυά νομίζετε πως είναι η μέρα που η λέξη "εργαζόμενος" θα αντικατασταθεί πλήρως από την λέξη "απασχολήσιμος";), θα αφήσω αυτή την παρουσίαση για την άλλη βδομάδα.

Σήμερα, λοιπόν, λέω να το πάμε χαλαρά και να μιλήσουμε για ένα τραγούδι που έχει μια απρόσμενη ιδιαιτερότητα: έγινε παγκόσμια επιτυχία παρ' ότι δεν ηχογραφήθηκε ποτέ σε οποιοδήποτε στούντιο! Το τραγούδι είναι γραμμένο στα γαλλικά αλλά έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Στα αγγλικά το έχουν πει ο David Bowie, ο John Denver, ο Marc Almond και άλλοι. Στην Γερμανία ξεχωρίζει η ερμηνεία τής "κουρτβαϊλικής" Ute Lemper, στην Φινλανδία το έκανε επιτυχία ο Hector και στην Ελλάδα το έχουν ερμηνεύσει ο Γιώργος Αραπάκης, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου και ο Μάνος Ξυδούς (όλοι σε μετάφραση του πρώτου). Και για να τελειώνουμε με τους γρίφους, σήμερα μιλάμε για το θρυλικό "Amsterdam" του μεγάλου Jacques Brel.

Ζωρζ Μπρασσένς και Ζακ Μπρελ (1959)

Ο γαλλόφωνος βέλγος Ζακ Μπρελ ήταν ένας πολυσχιδής καλλιτέχνης, ο οποίος δυστυχώς μας άφησε μόλις στα 49 του χρόνια, το 1978. Ευρύτερα γνωστός είναι ως τραγουδοποιός και τραγουδιστής αλλά υπήρξε και ηθοποιός και σκηνοθέτης και συγγραφέας. Κατά την δεκαετία τού '50 έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής στις γαλλόφωνες χώρες και στις αρχές τής επόμενης δεκαετίας η φήμη του είχε απλωθεί και στον υπόλοιπο κόσμο, χάρη στις μεταφρασμένες στα αγγλικά εκτελέσεις των κομματιών του.

Την άνοιξη του 1963, ο Μπρελ αποσύρεται σε ένα ψαροχώρι της Κυανής Ακτής, το Ροκμπρύν Καπ-Μαρτέν, μαζί με την τότε σύντροφό του Συλβί Ριβέ. Ο Μπρελ έχει πάθος με την θάλασσα και η ήσυχη αυτή περιοχή τον εμπνέει. Τα πρωινά, πριν καλά-καλά χαράξει, παίρνει τα χαρτιά του και τα μολύβια του και κάθεται σε ένα βραχάκι στην παραλία, όπου γράφει, σβήνει, ξαναγράφει, σχεδιάζει, δημιουργεί, ονειροπολεί...

Ένα πρωί, ο Φερνάντ, ο τύπος που έχει την ταβέρνα τού χωριού, κατεβαίνει για ψάρεμα. Ψάχνει για σκορπίνες και μουγκριά, απαραίτητα συστατικά μιας σωστής μπουγιαμπέσας. Ο Μπρελ τον βλέπει, τον καλημερίζει και τον καλεί κοντά του. Θέλει να του διαβάσει μερικούς στίχους για να ακούσει την γνώμη του. Ο Φερνάντ ακούει με προσοχή και συγκινείται τόσο ώστε, όταν η ανάγνωση τελειώνει, βάζει τα κλάματα. Ο Μπρελ δεν χρειάζεται κανένα σχόλιο. Η συναισθηματική έκρηξη ενός άξεστου χωρικού τον πείθει ότι έχει γράψει κάτι καλό:

Στο λιμάνι τής Άντβερπ υπάρχουν ναυτικοί που τραγουδούν
τα όνειρα που τους κατατρέχουν στ' ανοιχτά τής Άντβερπ.
Στο λιμάνι τής Άντβερπ υπάρχουν ναυτικοί που κοιμούνται
σαν λάβαρα στις σκυθρωπές όχθες ποταμών.
Στο λιμάνι τής Άντβερπ υπάρχουν ναυτικοί που πεθαίνουν
βουτηγμένοι σε μπύρα και σε δράματα στο πρώτο φως της αυγής.
Αλλά στο λιμάνι τής Άντβερπ υπάρχουν και ναυτικοί που γεννιούνται
μες στην πηχτή ζέστη της αποχαύνωσης των ωκεανών.
.....................................
Στο λιμάνι τής Άντβερπ υπάρχουν ναυτικοί που πίνουν,
που πίνουν και ξαναπίνουν και πάλι ξαναπίνουν.
Πίνουν στην υγειά των πορνών τής Άντβερπ,
του Αμβούργου ή όπου αλλού. Τελικά πίνουν
στην υγειά των κυριών που τους δίνουν το όμορφο κορμί τους,
που τους δίνουν την τιμή τους για ένα χρυσό νόμισμα
και, όταν έχουν πιει για τα καλά, στυλώνονται με ψηλά το κεφάλι
φυσάνε τη μύτη τους στ' αστέρια και κατουράνε
όπως εγώ κλαίω πάνω στις άπιστες γυναίκες.

Καθώς ο Μπρελ μελοποιεί το κομμάτι του, διαπιστώνει ότι η φράση "στο λιμάνι τής Άντβερπ" του χαλάει το μέτρο. Λείπει μια συλλαβή. Έτσι, οι ναυτικοί του εγκαταλείπουν το βελγικό λιμάνι της Αμβέρσας και μετακομίζουν βορειότερα, στο ολλανδικό Άμστερνταμ. Βέβαια, το Άμστερνταμ δεν είναι μεγάλο λιμάνι και οι ναυτικοί εκεί δεν θαλασσοπνίγονται όσο εκείνοι της Αμβέρσας αλλά αυτό δεν έχει καθοριστική σημασία μπροστά στην τελειοποίηση της μελωδίας.

Λίγες βδομάδες αργότερα, ο Μπρελ δίνει συναυλία στο θέατρο Ολυμπιά του Παρισιού (η δεύτερή του), όπου παρουσιάζει το νέο του τραγούδι. Το "Amsterdam" γίνεται δεκτό με ενθουσιασμό από το κοινό αλλά η ερμηνεία αυτή δεν καταγράφηκε ποτέ, αφού η συναυλία δεν ηχογραφήθηκε (σε αντίθεση με την πρώτη του 1961). Παρά ταύτα, ο τραγουδοποιός δεν μπαίνει στο στούντιο να το ηχογραφήσει. Περιμένει να μαζέψει υλικό για να εκδώσει ολόκληρο άλμπουμ.

Τζόννυ Χαλλυνταίυ και Ζακ Μπρελ (Κάννες, 1972)

Δυστυχώς ή ευτυχώς, η μοίρα κάνει τα δικά της παιχνίδια. Την επόμενη χρονιά, στις 16 Οκτωβρίου 1964, ο Μπρελ επιστρέφει στο Ολυμπιά για τρίτη φορά. Ερμηνεύει και πάλι το "Amsterdam", με εντυπωσιακό πάθος και με ένα διαρκώς εντεινόμενο κρεσέντο, το οποίο στο τέλος απογειώνεται και πνίγεται στα ενθουσιώδη χειροκροτήματα ενός παραληρούντος ακροατηρίου. Τούτη την φορά, η συναυλία ηχογραφείται και λίγο αργότερα κυκλοφορεί σε άλμπουμ με τον τίτλο "Enregistrement Public à l'Olympia 1964". Εδώ, σε τούτο το λάιβ άλμπουμ, βρίσκεται η μοναδική ηχογραφημένη εκτέλεση του "Amsterdam" από τον Ζακ Μπρελ. Μοναδική και ανεπανάληπτη. Τόσο ώστε ο Μπρελ να την θεωρήσει αξεπέραστη και να μη θελήσει ποτέ να κυκλοφορήσει το κομμάτι του σε κανονική ηχογράφηση στούντιο.