Το νταβατζηλίκι του Ν. 128/75

Το 1975, με την συνεργασία των τότε υπουργών Συντονισμού Παναγή Παπαληγούρα και Οικονομικών Ευάγγελου Δεβλέτογλου, ψηφίστηκε ο Νόμος 128 ο οποίος επέβαλε μια ποσοστιαία επιβάρυνση στα πάσης φύσεως επιτόκια καταναλωτικών, επιχειρηματικών και στεγαστικών δανείων. Σκοπός της περίφημης εισφοράς του Ν. 128/75 ήταν να δημιουργηθεί ένας "κουμπαράς" ο οποίος θα πριμοδοτούσε τον δανεισμό των εξαγωγικών επιχειρήσεων ώστε να γίνουν πιο ανταγωνιστικές οι εξαγωγές της χώρας.

Σήμερα ο σκοπός αυτός δεν υφίσταται πλέον, αφού η Ευρωπαϊκή Ένωση απαγορεύει την πάσης φύσεως πριμοδότηση οποιασδήποτε επιχειρήσεως, στα πλαίσια της ίσης μεταχείρισης. Όμως, η εισφορά του Ν. 128/75 ζει και βασιλεύει! Η επιβάρυνση που φέρνει σήμερα στα επιτόκια των καταναλωτικών και των επιχειρησιακών δανείων είναι 0,60% ενώ στα στεγαστικά δάνεια 0,12%. Το οξύμωρο είναι ότι, εφ' όσον η Ευρωπαϊκή Ένωση (όπως είπα πρωτύτερα) δεν επιτρέπει τις επιδοτήσεις των εξαγωγικών επιχειρήσεων, τα έσοδα από την συγκεκριμένη εισφορά δεν μπορούν να καταγραφούν στον προϋπολογισμό! Πού πάνε τότε; Τηρούνται σε ειδικό λογαριασμό "εκτάκτων εσόδων" του Δημοσίου στην Τράπεζα της Ελλάδος μέχρι να διοχετευθούν όπου αποφασίσει η Κυβέρνηση!

Άποψή μου είναι ότι τα όρια της συνταγματικής νομιμότητας δέχονται ισχυρές πιέσεις από τέτοια "χαράτσια". Άποψή μου είναι, επίσης, ότι τέτοιοι νόμοι αποτελούν κύριο χαρακτηριστικό ενός κράτους-νταβατζή, ενός κράτους-απατεώνα, ενός κράτους-ψεύτη. Επειδή, όμως, ίσως δεν έχει μεγάλη σημασία η άποψή μου, ας πάω λίγο παραπέρα. Τι σημαίνει αυτό το "έκτακτο έσοδο";

Πρώτο στοιχείο: το κράτος μαζεύει περισσότερα λεφτά με τούτη την εισφορά από όσα του προσπορίζει ο φόρος 10% που επιβάλλεται στους τόκους των καταθέσεων, των ομολόγων και των ρέπος! Το στατιστικό δελτίο της Τραπέζης της Ελλάδος αναφέρει ότι στο ενδεκάμηνο Ιανουάριος-Νοέμβριος 2006 τα έσοδα από την εισφορά του Ν. 128/75 ανήλθαν σε 672 εκατομμύρια ευρώ. Παράλληλα, τα στοιχεία του προϋπολογισμού αναφέρουν ότι οι φόροι από τόκους ανήλθαν καθ' όλο το 2006 σε σκάρτα 400 εκατομμύρια ευρώ και, μάλιστα, προβλέπεται μείωση για το 2007!

Δεύτερο στοιχείο: όλα τα τραπεζικά δανειακά προϊόντα που διατηρούν χαμηλές τοκοχρεωλυτικές δόσεις παρατείνουν ουσιαστικά τον χρόνο αποπληρωμής του δανείου και, συνεπώς, αυξάνουν το ποσό που εν τέλει θα καταβάλει ο δανειολήπτης ως εισφορά. Συνεπώς, το κράτος-νταβατζής έχει συμφέρον να διατηρούνται υψηλά τα επίπεδα δανεισμού των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Μετριοπαθείς υπολογισμοί προσδιορίζουν την συνολική επιβάρυνση των δανειοληπτών λόγω του Ν. 128/75 σε 2,7 δισεκατομμύρια ευρώ κατά την τελευταία πενταετία. Είναι πολλά τα λεφτά, Άρη!

Τρίτο στοιχείο: η επιβολή φόρου ή εισφοράς άνευ λόγου (εκτός αν αποτελεί λόγο το "δώστα μου και θα δω τι θα τα κάνω") αποτελεί, εξόν από παγκόσμια πρωτοτυπία, ευθεία αντίθεση στις διεθνώς παραδεκτές -θεσμοθετημένες ή μη- αρχές δικαίου. Αισιοδοξώ ότι μια προσφυγή στα ευρωπαϊκά δικαστήρια θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα αϋπνίας σ' αυτούς που διαχειρίζονται δίκην τσιφλικάδων τα οικονομικά της χώρας.

Συμπέρασμα: η εισφορά του Ν. 128/75 αποτελεί καθαρό χαράτσι το οποίο επιβαρύνει άνευ λόγου και αιτίας το κόστος δανεισμού και το οποίο -κατά πάσα πιθανότητα- συνιστά παράνομη πράξη επενδεδυμένη τον μανδύα της νομιμότητας. Θα χαρώ πολύ όταν δω ότι κάποιος (φυσικό πρόσωπο ή ένωση προσώπων) προσέφυγε στην δικαιοσύνη ζητώντας την κατάργηση αυτής της επαίσχυντης εισφοράς. Και θα χαρώ διπλά και τρίδιπλα αν εκδοθεί ποτέ δικαστική απόφαση που θα υποχρεώνει την κυβέρνηση να επιστρέψει τα "έκτακτα έσοδά" της, έστω και σε δόσεις (όπως τον ΛΑΦΚΑ).

Η οικονομία των ποσοστώσεων

Πολύς λόγος γίνεται και πολύ μελάνι χύνεται τα τελευταία χρόνια γύρω από την προσπάθεια (ή απλώς την ανάγκη) εξευρέσεως ξένων κεφαλαίων τα οποία θα επενδυθούν στον τόπο μας. Στρατηγικοί επενδυτές, πλειοψηφικά πακέτα, μάνατζμεντ και πολλοί άλλοι όροι μας βομβαρδίζουν καθημερινά. Πωλείται ο ΟΤΕ, πωλείται η ΔΕΗ, πωλείται... πωλείται... Η αποθέωση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, η αποθέωση του όπου γης επενδυτού.

Αναρωτιέμαι αν όλοι αυτοί οι υπέρμαχοι του (ξε)πουλήματος έχουν αποκρυσταλλωμένη άποψη του στόχου που κυνηγούν. Θέλουν να κάνουν την Ελλάδα "ακριβώς όπως" κάτι που υπάρχει, έχουν δει κι έχουν μελετήσει ή μήπως "κάπως σαν" κάτι που ονειρεύονται; Γιατί είμαι σίγουρος ότι όποιον απ' αυτούς κι αν ρωτήσω θα αρχίσει τις αόριστες απαντήσεις και τις θεωρητικούρες; Και γιατί βάζω στοίχημα πως δεν θα έχει ιδέα για το συμβαίνει σε μια άλλη βαλκανική χώρα, το Μαυροβούνιο;

Πριν 8 μήνες το Μαυροβούνιο αποδεσμεύθηκε πλήρως από την Σερβία και οι κυβερνήτες του έβαλαν στόχο να βελτιώσουν τα οικονομικά δεδομένα της χώρας με σκοπό την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Έβαλαν λοιπόν, ένα τεράστιο "πωλείται" σε ό,τι μπορούσε να πουληθεί. Παράλληλα έρριξαν τον φόρο των επιχειρήσεων στο 9%, περιόρισαν τον μέγιστο φόρο των φυσικών προσώπων στο 23% και όρισαν ως ελάχιστο κεφάλαιο για την ίδρυση μιας εταιρείας τα...10 ευρώ! Τι κατάφεραν μέσα σε 8 μήνες; Ιδού:

Το πλειοψηφικό πακέτο της κρατικής εταιρείας τηλεπικοινωνιών το πήρε η νορβηγική Telenor. Ρώσοι επιχειρηματίες ανέλαβαν το καλύτερο ξενοδοχείο της τουριστικότατης περιοχής Μπούντβα. Στο -επίσης τουριστικότατο- Ντρόμπνι Πίγιεσακ τα ξένα κεφάλαια ετοιμάζουν το μεγαλύτερο συγκρότημα παραθεριστικών βιλλών της χώρας. Βρεττανοί ετοιμάζουν στα ορεινά ένα από τα κορυφαία spa της Ευρώπης. Το μεγαλύτερο κρατικό ναυπηγείο, το εργοστάσιο αλουμινίου, η μοναδική ζυθοποιία και όλη η πετρελαιακή αλυσίδα (βιομηχανίες και διανομή) έχουν ήδη μη-Μαυροβούνια ιδιοκτησία. Απομένουν για πούλημα μερικές παράκτιες περιοχές, η εταιρεία ηλεκτρισμού και το κύριο λιμάνι της χώρας.

Όλα αυτά ανέβασαν το κατα κεφαλή επενδυόμενο ποσό κοντά στα 700 ευρώ. Ποσό που δείχνει υπεραρκετό για να μεταβάλει τη χώρα σε Ελβετία ή σε Μονακό. Δυστυχώς, όμως, η μόνη μεταβολή που είναι ορατή στη χώρα είναι η "τσιφλικοποίησή" της και η άνευ όρων παράδοσή της σε αλλοδαπούς μεγιστάνες. Η Ελβετία και το Μονακό παραμένουν στις θέσεις τους και το μόνο που φαίνεται όλο και πιο αδρά είναι μια βαλκανική...Κολομβία.

Η όλη διαδικασία θυμίζει τα παλιά, "καλά" χρόνια. Τότε που στο Μαυροβούνιο ανθούσαν το λαθρεμπόριο και η παραοικονομία. Τότε που το κράτος εκφραζόταν από τον κάθε κρατικό (χαμηλόβαθμο ή υψηλόβαθμο) λειτουργό ο οποίος ενδιαφερόταν αποκλειστικά για την "μίζα" του. Ο μαυροβούνιος οικονομολόγος (και αρχηγός της αντιπολίτευσης) Νεμπόισα Μεντόγεβιτς (Nebojša Medojević) αποκαλεί την ακολουθούμενη διαδικασία "οικονομία των ποσοστώσεων": δώσε μου ένα καλό ποσοστό κι εγώ θα σου δώσω μια καλή τιμή για την κρατική περιουσία.

Με τις παραπάνω σκέψεις μου θα διαφωνήσουν πολλοί. Ευκαιρία, λοιπόν, να βάλω μαζί τους άλλο ένα στοίχημα: στοιχηματίζω ότι ουδείς εξ αυτών γνωρίζει ότι σήμερα στο ταχύτατα πλουτίζον Μαυροβούνιο η πραγματική ανεργία πλησιάζει το 20% (επίσημα "μαγειρεμένα" στοιχεία Ιουλίου 2006: 16,14%) και ο μέσος μισθός δεν υπερβαίνει τα 250 ευρώ!

Κάτι τέτοιες σκέψεις κάνω και δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι θα περνάμε καλύτερα αν (και όταν!) πουλήσουμε την προβληματική Ολυμπιακή... Μαζί μου πρέπει να συμφωνούν και οι εξαθλιωμένοι νιγηριανοί των οποίων η χώρα είναι τρίτη σε παραγωγή πετρελαίου παγκοσμίως.

(Αφορμή για το σημερινό σημείωμα στάθηκε το αφιέρωμα της χτεσινοβράδυνης εκπομπής "Εξάντας" στο Δέλτα του Νίγηρα. Συγκλονιστικό!)

Συμβασιούχοι ή κολλίγοι;

Τελείωσε η υπόθεση των συμβασιούχων του Δημοσίου. Διαδήλωσαν οι συμβασιούχοι, υπέβαλαν υπομνήματα οι δικηγόροι τους, συμπαραστάθηκε η ΓΣΕΕ, φορτίστηκε συναισθηματικά το κλίμα... Τίποτε ο εισαγγελέας. Άτεγκτος. Σπίτι τους οι συμβασιούχοι.

Στη ζωή μου έχω μάθει να μην είμαι απόλυτος. Ειπώθηκε και γράφτηκε κατά κόρον ότι ο εισαγγελέας είχε έκδηλη διάθεση να χειραγωγήσει την απόφαση υπέρ του Δημοσίου. Δεν βιάζομαι να τον κατηγορήσω. Μπορεί ο άνθρωπος να εμφορείται από σύγχρονες πεποιθήσεις και να είναι επηρεασμένος από σύγχρονες μικροοικονομικές αντιλήψεις. Υπάρχει, όμως, κάτι που δεν μπορώ να καταπιώ κι αυτό είναι οι "παραινέσεις" του προς την ΓΣΕΕ.

Από πότε η "ανεξάρτητη" δικαιοσύνη είναι ανώτερη της συλλογικής αυτονομίας των συνδικαλιστικών οργανώσεων; Από πότε νομιμοποιείται ο οποιοσδήποτε να "συμβουλεύει" (και μάλιστα από επίσημο βήμα) συνδικαλιστικό όργανο; Από πότε οι παχυλά αμειβόμενοι καταδικάζουν μια ευνοϊκή συλλογική σύμβαση εργασίας ως "αντισυνταγματική" και παράλληλα μας τραβούν και το αφτί;

Δεν ξέρω από ποια "εκσυγχρονιστική τάση" επηρεάζεται ο κ. εισαγγελέας και ποιες αρχές ή ιδέες υπηρετεί. Εκείνο που ξέρω είναι ότι αγνοεί πως οι συμβασιούχοι παραμένουν χρόνια εγκλωβισμένοι, θύματα μιας πρωτοφανούς ομηρείας κρατικών υπηρεσιών οι οποίες ελέγχουν την νομοθετική εξουσία ρυθμίζοντας τα πάντα προς όφελός τους και εις βάρος της αξιοπρέπειας των εργαζομένων. Με τέτοιες ρυθμίσεις, το Δημόσιο καταντάει καρικατούρα τσιφλικά: προσλαμβάνει όποιον θέλει και για όσον καιρό θέλει, αποπέμποντας όποιον τολμήσει να βγάλει γλώσσα. Τι κι αν οι πάγιες ανάγκες του Δημοσίου δεν μπορούν να καλύπτονται από συμβασιούχους; Αποφασίζομεν, διατάσσομεν και τα σκυλιά δεμένα!

Δεν προσωποποιώ το θέμα, αν και θυμάμαι πάντοτε την περιπέτεια του αδελφού μου ο οποίος ανανέωνε βραχύχρονες συμβάσεις επί εννέα ολόκληρα χρόνια πριν μονιμοποιηθεί κάνοντας χρήση όχι του δικαίου και της λογικής αλλά μιας ευνοϊκής για τα παιδιά των αναπήρων πολέμου διατάξεως. Μιλάω γενικά και υποστηρίζω ότι τέτοιες τακτικές κάθε άλλο παρά εκσυγχρονιστικές είναι, αφού δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές ούτε από τις πλέον νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις περί δικαίου και ισοπολιτείας. Θα τρίζουν τα κόκκαλα του Μαρίνου Αντύπα...

Κρίση και άποψη computerized

Τι ήταν πάλι αυτό που διάβασα; Υπάρχει -λέει- μια εταιρεία υψηλής τεχνολογίας στην Βαρκελώνη η οποία έχει κατασκευάσει ένα λογισμικό ικανό να διαπιστώσει αν ένα τραγούδι πρόκειται να γίνει επιτυχία ή όχι!

Βάλανε, λένε, σε μια βάση δεδομένων όλα τα τραγούδια που μπήκαν στο Billboard-100 και στο βρεττανικό Top-40 από το 1960 μέχρι σήμερα. Το πρωτοποριακό λογισμικό αναλαμβάνει να "διαλύσει" κάθε τραγούδι σε επί μέρους δομικά στοιχεία τα οποία αναλύει και διαπιστώνει ποια από αυτά έστειλαν το τραγούδι ψηλά στις προτιμήσεις του κοινού.

Ξεχάστε, λοιπόν, όσα που ξέρατε. Τώρα, την θέση των μουσικών παραγωγών παίρνουν οι χειριστές του εν λόγω λογισμικού. Παίρνουν το demo του κάθε φιλόδοξου μουσικού, το φορτώνουν στον υπολογιστή και βάζουν το πρόγραμμα να το επεξεργαστεί και να διαπιστώσει αν υπάρχουν δομικά στοιχεία παρόμοια με κάποιων κομματιών που έγιναν επιτυχίες στο παρελθόν. Κι αν το λογισμικό "ανάψει πράσινο φως", σπεύδουν να "αποκτήσουν" τα δικαιώματα του συγκεκριμένου τραγουδιού και να επενδύσουν πάνω του. Τέλος οι αγωνίες και οι φόβοι για αποτυχημένες κυκλοφορίες. Η επιτυχία εξασφαλίζεται με ένα κομπιούτερ!

Δεν χρειάστηκε να διαβάσω περισσότερα για να αρχίσει το μυαλό μου να δουλεύει ανάποδα. Άλλαξαν οι εποχές για τους καλλιτέχνες. Ποια έμπνευση; Ποια ευαισθησία; Ποια ανάγκη για επικοινωνία; Ποια επαναστατικότητα; Ποια βαθυστόχαστα μηνύματα; Τρίχες, τρίχες, τρίχες! Θέλω να κάνω καρριέρα στο τραγούδι; Αρκεί να αποκτήσω το πολύτιμο λογισμικό! Γράφω κάτι (ό,τι μου κατεβεί στο κεφάλι) και το αναλύω. Όπου έχει αντιρρήσεις ο υπολογιστής, επεμβαίνω, διορθώνω, αφαιρώ, προσθέτω... Τελικά θα φτιάξω κάτι που μπορεί να μη με εκφράζει και να μη μου λέει τίποτε αλλά η δική μου κρίση θα περισσεύει αφού θα συμφωνεί ο υπολογιστής.

Άιντε και με το καλό να φυτέψουμε κι έναν υπολογιστή στο κεφάλι για να ελέγχει αυτά που σκεφτόμαστε...

Ο σοφράς

Οι τοίχοι της φτωχικής καμαρούλας της κυρίας Σίας αφήνουν έκπληκτο όποιον τους πρωτοαντικρύζει. Κατ' αρχάς, είναι έμφορτοι από φτηνές, χάρτινες εικόνες και εικονίτσες αγίων όλων των μεγεθών. Βέβαια, αυτό δεν είναι παράξενο για μια ηλικιωμένη γυναίκα που ζη μόνη της. Το παράξενο είναι ότι ανάμεσα στις εικόνες φιγουράρουν αποκόμματα εφημερίδων με στίχους του Ρίτσου και φωτογραφίες του Κατράκη, του Μπελογιάννη, του Λαμπράκη και του Βελουχιώτη. Και πάνω στα ράφια βρίσκονται φυλαγμένοι παλιοί "Ριζοσπάστες" με εξόδια αφιερώματα στον Κουν, τον Βανδή, τον Φλωράκη...

Χτες βράδυ, πηγαίνοντας στο σπίτι μου, είδα φως στην καμαρούλα της κυρίας Σίας και χτύπησα να πω μια καλησπέρα. Η τηλεόραση -ως συνήθως- έπαιζε στην διαπασών, μιας κι η κυρία Σία δεν διαθέτει πλέον την ακοή παιδούλας. Ήταν η ώρα των ειδήσεων και στα παράθυρα διεξάγονταν "διαλογικοί μονόλογοι" με θέμα κάποια επεισόδια όπου πρωταγωνίστησαν και πάλι οι διαβόητοι "γνωστοί άγνωστοι". Μοιραία, έκανα κάποιο σχετικό σχόλιο.

"Άκου να σου πω, αγόρι μου", έκανε ήρεμα η κυρία Σία, "ποιος πιστεύει ότι η αστυνομία δεν τους ξέρει όλους αυτούς; Αν ήσουν κομμουνιστής πριν πενήντα χρόνια, σε βρίσκανε και σε μπαγλαρώνανε ακόμα κι αν είχες κρυφτεί κάτω από το σοφρά. Τώρα θέλουν να πιστέψουμε ότι δεν μπορούν να πιάσουν μια χούφτα αλήτες; Για τόσο ζώα μας περνάνε;"

Η "αμόρφωτη" ηλικιωμένη βλέπει αυτό που δεν βλέπουν (ή, μήπως, δεν θέλουν να δουν;) οι εξωνημένοι κονδυλοφόροι της ενημέρωσης: όλα τούτα τα επεισόδια ωθούν την άβουλη μάζα στην αγανάκτηση που εκδηλώνεται με το φιλοσοφικό ερώτημα "τι κάνει η αστυνομία;". Και σαν ωριμάσει αυτή η αγανάκτηση, η εξουσία θα είναι έτοιμη για τις απαντήσεις της: κατάργηση του ασύλου, κάμερες, φακελλώματα και πάσης λογής ενέργειες καταστολής των κατακτημένων με αγώνες κι αίμα ελευθεριών, όλα στο όνομα της "δημοκρατίας" και της "τάξης".

Αλήθεια, πόσο βόηθησαν τους λαϊκούς αγώνες ενέργειες όπως τα επεισόδια των κουκουλοφόρων, η ρουκέτα στην αμερικανική πρεσβεία ή η εκτέλεση/δολοφονία του Σώντερς; Πόσο προωθούν όλα τούτα τις διεκδικήσεις για δημοκρατία και ελευθερία; Καθόλου! Ίσα-ίσα, προλειαίνουν το έδαφος για το αντίθετο. Κι αυτό το καταλαβαίνει ο καθένας, ακόμα κι ο πιο αμόρφωτος. Όποιος έχει μυαλό και μάτια ανοιχτά συνειδητοποιεί ότι συμφέρον από όλα τούτα αποκομίζει μόνο η εξουσία. Μόνο η εξουσία ωφελείται απ' αυτά και μόνο αυτή έχει λόγο να τα συνδαυλίζει.

Κι εμείς περάσαμε από πανεπιστήμια. Κι εμείς βγήκαμε στους δρόμους διαδηλώνοντας, διεκδικώντας κι απαιτώντας. Ποτέ, όμως, δεν πετάξαμε πέτρες στις βιτρίνες. Όχι επειδή λυπόμασταν τις βιτρίνες, αλλά επειδή δεν πιστέψαμε ποτέ ότι τα οράματά μας θα μπορούσαν να εκφραστούν με μια πέτρα ή μια ρουκέτα. Γι' αυτό "δεν μασάμε" την σημερινή προβοκάτσια. Ό,τι κρύβεται κάτω από τον σοφρά μπορεί να βρεθεί.

Η "συγκεκριμένη ουτοπία" του σοσιαλισμού

Ο εικοστός αιώνας ανακίνησε ένα κρίσιμο ερώτημα ως προς τη διάγνωση του Μαρξ για το ρόλο του προλεταριάτου (με την ευρύτερη δυνατή έννοια) ως ιστορικού υποκειμένου μιας διαδικασίας απελευθέρωσης ολόκληρης της ανθρωπότητας. Βέβαια, ούτε οι πόλεμοι ούτε οι ολοκληρωτισμοί (με τις βιαιότητες και τις σφαγές που τους ακολούθησαν) εξάλειψαν ποτέ την πάλη των τάξεων, η οποία μάλιστα γνώρισε μια επέκταση σε κλίμακα αδιανόητη πριν το 1914.

Αλλά κι αν ακόμα υποθέσουμε ότι η διάγνωση του Μαρξ δεν επαληθεύτηκε, η βιωσιμότητά της μπορεί να αποδειχθεί. Το κρίσιμο δίπολο "σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα", που διατύπωσε η Ρόζα Λούξεμπουργκ (Rosa Luxemburg) λίγο πριν ξεσπάσει ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος, παραμένει αμείλικτο. Οι ολοκληρωτισμοί αποκαλύφθηκαν ως δυνατά πρόσωπα του πολιτισμού μας. Αντίθετα, ο σοσιαλισμός παραμένει όραμα και -ως όραμα- εν μέρει ουτοπία. Μια "συγκεκριμένη ουτοπία", σύμφωνα με τον ορισμό του Ερνστ Μπλοχ (Ernst Bloch), αλλά όχι μια μάχη εκ των προτέρων κερδισμένη, αναπόφευκτα εγγεγραμμένη μέσα στον ρου της ιστορίας και επιστημονικά διασφαλισμένη από την ισχύ των νόμων της. Η μάχη αυτή είναι φορτωμένη με ένα πικρό συναίσθημα από τις ήττες, από τις πάντα δυνατές καταστροφές και το συναίσθημα αυτό γίνεται το κόκκινο νήμα που πλέκει τη συνέχεια της ιστορίας ως ιστορία των καταπιεσμένων. Η κληρονομιά αυτού του βάρβαρου αιώνα φτιάχθηκε από εκατομμύρια θύματα, τα οποία συχνά έμειναν ανώνυμα και απρόσωπα.

Η αναγνώριση του ρόλου της μνήμης στους αγώνες εμπερικλείει και μια συνέπεια: η δημοκρατία δεν είναι μια απλή διαδικασιακή νόρμα αλλά μια ιστορική κατάκτηση, πράγμα που σημαίνει ότι ο αντιφασισμός είναι απαραίτητος για να διατηρήσουμε έναν χειραφετητικό ορίζοντα. Μια "μη-αντιφασιστική" δημοκρατία θα ήταν αρκετά εύθραυστη, μια πολυτέλεια που η Ευρώπη (η οποία γνώρισε πολύ καλά τους Χίτλερ, Μουσολίνι και Φράνκο) δεν μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό της. Ο φιλελευθερισμός, αποκαθιστώμενος σήμερα από τους απολογητές της καθεστηκυίας τάξης ως ο ανυπέρβλητος ορίζοντας της εποχής μας, δεν είναι καθόλου αθώος ιστορικών ευθυνών. Γιατί είναι η κρίση της παραδοσιακής φιλελεύθερης τάξης -θεμελιωμένης στις αποικιακές σφαγές και στον αποκλεισμό των εργαζόμενων μαζών- η οποία, την επαύριο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, γέννησε τους φασισμούς. Οι παλιές φιλελεύθερες ελίτ υπέκυψαν στον Μουσολίνι το 1922, στον Χίτλερ το 1933, στον Φράνκο τρία χρόνια αργότερα, μέσω μιας πολιτικής μη - επέμβασης, που θα γίνει μια πολιτική συνθηκολόγησης, στο Μόναχο το 1938.

Και σήμερα, είναι ο νεοφιλελευθερισμός, ο οποίος προετοιμάζει τους ολοκληρωτισμούς της αγοράς και τα αυριανά "παγκοσμιο-ολοκληρωτικά" καθεστώτα. Eίναι ο νεοφολελευθερισμός, που θα στρέφει τμήματα των μεσαίων τάξεων προς το συντηρητισμό και τη φασιστική ιδεολογία. Το να σκεφτούμε τον σοσιαλισμό σήμερα σημαίνει ότι πρέπει να τον αποσπάσουμε από τις μυθολογίες της προόδου και από κάθε τελεολογική θεώρηση της ιστορίας. Η κοινωνική, οικολογική και ηθική του αναγκαιότητα σε καμία περίπτωση δεν προδικάζουν τη νίκη του. Παραμένει ένα ενδεχόμενο, μια συγκεκριμένη και δυνατή ουτοπία, ένα ορθολογικό στοίχημα που θεμελιώνει και επιβεβαιώνει τους αγώνες μας.

Ένας απρόσωπος από την εμπορευματική εμπραγμάτωση πλανήτης αποτελεί σήμερα το προγραμματισμένο μέλλον μας. Όμως, τίποτε δεν εμποδίζει το μέλλον αυτό να τεθεί αύριο υπό αμφισβήτηση, να αποπρογραμματιστεί, ακόμη και να τροποποιηθεί ριζικά μέσω των αντιστάσεών μας, των αγώνων μας και των εξεγέρσεών μας.

Η συνθήκη του Προυμ

Πρώτα πήγαν στο Σένγκεν, ένα μέχρι το 1985 άγνωστο χωριουδάκι του Λουξεμβούργου, όπου χάλκεψαν τους πρώτους κρίκους της αλυσίδας με την οποία σκοπεύουν να δέσουν τους πολίτες της ενωμένης Ευρώπης. Κατόπιν μετακόμισαν στο Προυμ, μια πολίχνη της Βεστφαλίας, για να συνεχίσουν το...θεάρεστο έργο τους.

Για τους κεχαγιάδες της Ευρώπης μιλάω. Για τις μεγάλες και ισχυρές χώρες που, όντας υπηρέτες απροσδιόριστων συμφερόντων, σκαρφίζονται συνέχεια τρόπους για να μανιπουλάρουν τη σκέψη μας, να χαλιναγωγήσουν το μυαλό μας και να καλιμπράρουν τις ελευθερίες για τις οποίες τόσο αίμα χύθηκε (και χύνεται) ανά τους αιώνες. Αυτές που ανάγκασαν τον δικό μας υπουργό να υπογράψει την καινούργια συνθήκη ψελλίζοντας "τι να κάνω; δεν αντέχω τη μοναξιά, δεν μπορώ να μείνω μόνος".

Όλα ξεκίνησαν το 1977 στο Άμστερνταμ, συνεχίστηκαν το 2004 στη Χάγη και ολοκληρώθηκαν το 2005 στο Προυμ με την υπογραφή μιας συμφωνίας που συνυπέγραψαν αρχικά Βέλγιο, Ολλανδία, Ισπανία, Γερμανία, Γαλλία, Λουξεμβούργο και Αυστρία ενώ αργότερα προστέθηκαν άλλες 11 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (μεταξύ αυτών η Ελλάδα αλλά και οι "φρέσκιες" Βουλγαρία και Ρουμανία που θέλουν ν' αποδείξουν το πόσο καλά και υπάκουα παιδιά είναι). Σκοπός του καταχθόνιου σχεδίου που καταχωρίστηκε ως συνθήκη του Προυμ (Prüm Convention) είναι η ανάπτυξη μιας βάσης δεδομένων όπου θα φακελλώνονται οι "ελεύθεροι" ευρωπαίοι πολίτες. Δακτυλικά αποτυπώματα, αριθμοί κυκλοφορίας οχημάτων, αριθμοί τηλεφώνων, βιομετρικά στοιχεία, ιατρικά ιστορικά, ακόμη και στοιχεία DNA θα βρίσκονται στη διάθεση των ευρωπαϊκών αρχών. Ο λόγος; Μα, τι άλλο; Η διαβόητη καταπολέμηση της εγκληματικότητος και της τρομοκρατίας ("convention on the stepping up of cross-border cooperation, particularly in combating terrorism, cross-border crime and illegal migration")!

Να το πω πιο λιανά. Μοιάζει το DNA σου με το DNA του Κάρλος; Είσαι ύποπτος για τρομοκρατία. Μοιάζει με του Κοσκωτά; Είσαι ύποπτος για απάτες. Έκανες τελευταία απανωτές ιατρικές εξετάσεις; Είσαι ύποπτος ως φορέας επικίνδυνης νόσου. Τηλεφωνείς σε κάποιον που είναι μέλος κομμουνιστικού κόμματος; Είσαι ύποπτος για κομμουνιστική προπαγάνδα. Πας στον κουρέα κάθε 20 μέρες; Εϊσαι ύποπτος ως συμπαθών τους φασιστοειδείς σκίνχεντς. Έχεις Χιουντάι; Είσαι ύποπτος για σαμποτάρισμα των ευρωπαϊκών αυτοκινητοβιομηχανιών. Είσαι άνω των 60 και παραγγέλνεις βιάγκρα μέσω διαδικτύου; Είσαι ύποπτος είτε για κεράτωμα της συζύγου σου είτε για βιασμούς ανηλίκων.

Τι έκανε ο δικός μας υπουργός μπροστά σ' αυτή την καταιγίδα φασιστικών μέτρων που θυμίζει τον Όργουελ; Μα, είπαμε ότι δεν ήθελε να αισθάνεται μοναξιά. Και σαν καλό παιδί έκανε και τη δική του πρόταση: να εμπλουτιστεί αυτή η βάση δεδομένων με τα στοιχεία των αλκοτέστ της τροχαίας! Όχι, παίζουμε!

Λέει κι άλλα ωραία η συνθήκη του Προυμ. Λέει π.χ. ότι θα καταχωρίζονται στοιχεία ατόμων τα οποία "προβαίνουν σε πράξεις που γεννούν υποψίες" και όχι απλώς άτομα που έχουν κάνει παράνομες πράξεις. Γιατί έκλασες, κύριε, μπροστά από την αμερικανική πρεσβεία αλλά δεν έκλασες έξω και από την ρωσική; Λέει ακόμα ότι επιτρέπονται οι διασυνοριακές επιχειρήσεις της αστυνομίας. Ποια "εθνική κυριαρχία"; Μπαίνει ο άγγλος αστυφύλακας στο καφενείο και σε παίρνει σηκωτό δίχως να δίνει λογαριασμό σε κανένα.

Οι καιροί ου μενετοί. Τα εφιαλτικά μας όνειρα αποκτούν σιγά-σιγά σάρκα και οστά. Όσο δεν διαμαρτυρόμαστε ως λαοί για τις αλυσίδες που μας ετοιμάζουν τόσο εκπαιδευόμαστε στον ρόλο των πειθήνιων σκλάβων.