"Η δολοφονία τού δούκα Ριχάρδου"

Η Μπρέντα Μάργκαρετ Λίλιαν Χάνεϋμαν Κλαρκ είναι μια ιδιαίτερη φυσιογνωμία στον χώρο τής αγγλικής λογοτεχνίας τού 20ου αιώνα (γεννήθηκε το 1926 στο Μπρίστολ), αφού δημοσίευσε το πρώτο της βιβλίο σε ηλικία 65 ετών. Επειδή, από την μια η "καλή καταγωγή" της αποτελούσε εμπόδιο για το είδος τής λογοτεχνίας που της άρεσε κι από την άλλη το όνομα-σιδηρόδρομος ήταν δύσχρηστο, η γιαγιά-Μπρέντα υιοθέτησε το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Καίητ Σέντλεϋ. Με το όνομα αυτό έμελλε να γίνει διάσημη, γράφοντας μεσαιωνικές ιστορίες μυστηρίου στις οποίες πρωταγωνιστεί ο Ρογήρος, ένας νεαρός γυρολόγος. Πέρυσι, στα 85 της χρόνια πια, η Σέντλεϋ δημοσίευσε την εικοστή (!) περιπέτεια του Ρογήρου κι ελπίζουμε να συνεχίσει με τον ίδιο ρυθμό (ένα βιβλίο ετησίως!) για πολλά χρόνια ακόμη. Για να κάνουμε την γνωριμία μας με την Σέντλεϋ και τον Ρογήρο της, διάλεξα σήμερα το βιβλίο "Η δολοφονία τού δούκα Ριχάρδου".

Ο Ρογήρος είναι ένας γεροδεμένος νεαρός, ο οποίος ζει στην νότια Αγγλία στα τέλη τού 15ου αιώνα. Ξεκίνησε να γίνει καλόγερος αλλά σύντομα διαπίστωσε ότι η καλογερική ήταν πολύ βαρειά γι' αυτόν. Έτσι αποφάσισε να γίνει γυρολόγος. Πήρε, λοιπόν, ένα μεγάλο σακί, το γέμισε με διάφορα πράγματα (κλωστές, βελόνες, γάντια, ρούχα, σεντόνια κλπ) κι άρχισε να γυρνάει από χωριό σε χωριό πουλώντας την πραμάτεια του. Μόνο που η ζωή του είναι γεμάτη περιπέτειες, μιας και συνεχώς μπλέκει σε περιπέτειες: άλλοτε πρέπει να ξεδιαλύνει κάποιο μυστήριο, άλλοτε πρέπει να αποκαλύψει κάποια πλεκτάνη κι άλλοτε πρέπει να ερευνήσει κάποιο έγκλημα. Κι όλα αυτά συμβαίνουν σε μια εποχή όπου δεν υπάρχουν ούτε τηλέφωνα, ούτε υπολογιστές, ούτε αναλύσεις DNA, ούτε καν δακτυλικά αποτυπώματα.

Στην περιπέτεια "Η δολοφονία τού δούκα Ριχάρδου", ο Ρογήρος φτάνει στο Λονδίνο λίγες μέρες πριν ο βασιλιάς Εδουάρδος ο Δ' εκστρατεύσει κατά της Γαλλίας. Εκεί συναντά τυχαία έναν παλιό του γνωστό, τον Τιμόθεο Πλάμερ, ο οποίος βρίσκεται στην υπηρεσία τού δούκα Ριχάρδου. Ο Πλάμερ αποκαλύπτει στον Ρογήρο ότι κάποιοι άγνωστοι σχεδιάζουν να δολοφονήσουν τον δούκα την παραμονή τής γιορτής τού Αγίου Υακίνθου. Μοιραία, ο Ρογήρος πρέπει να βοηθήσει στην ματαίωση του δολοφονικού σχεδίου και στην αποκάλυψη των συνομωτών.

Η Σέντλεϋ χρησιμοποιεί τις περιπέτειες του πρωταγωνιστή της για να σκιαγραφήσει την μεσαιωνική Αγγλία. Συνήθως, δεν μένει στην σκιαγραφία αλλά συνθέτει κανονικό πίνακα και, μάλιστα, με έντονα χρώματα. Έτσι, μέσα από τις ιστορίες της, ο αναγνώστης ανακαλύπτει πράγματα που ποτέ δεν έμαθε στο σχολείο για την δομή της αγγλικής κοινωνίας κατά τον μεσαίωνα, για τις πόλεις και τα χωριά, για τις σχέσεις πλούσιων και φτωχών ή αρχόντων και υπηρετών, για τις συνήθειες, για το φαγητό, για τους νόμους κλπ.

Όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι η πλοκή δεν παρουσιάζει ενδιαφέρον. Αντίθετα, η Σέντλεϋ ξέρει πώς να κρατάει σε αγωνία τον αναγνώστη και, μάλιστα, πώς να επιτείνει αυτή την αγωνία όσο η ιστορία πλησιάζει στο τέλος της. Θα τολμούσα να πω ότι ο Ρογήρος της δεν έχει τίποτε να ζηλέψει από τον -πιο διάσημο, όντως- Ηρακλή Πουαρώ, το δημιούργημα μιας άλλης μεγάλης κυρίας τής αγγλικής αστυνομικής λογοτεχνίας, της Άγκαθας Κρίστη.

Τελικά, "Η δολοφονία τού δούκα Ριχάρδου" είναι ένα απολαυστικό βιβλίο, το οποίο διαβάζεται ταχύτατα και άκοπα. Κυκλοφορεί σε μικρό σχήμα (πώς να πω "τσέπης" ένα βιβλίο με 430 σελίδες, έστω και μικρές;) από τις εκδόσεις "Περίπλους" και κοστίζει περίπου 19 ευρώ (μείον 10% έκπτωση στα καλά βιβλιοπωλεία). Επειδή είναι σίγουρο ότι αυτό το βιβλίο θα σας κάνει να αναζητήσετε περισσότερη Σέντλεϋ, να πούμε ότι από τις ίδιες εκδόσεις κυκλοφορούν άλλες 5 περιπέτειες τού Ρογήρου, όλες φτηνότερες απ' αυτή που παρουσιάσαμε σήμερα.

Και τώρα...λίγη γκρίνια! Η συγγραφέας τιτλοφόρησε το βιβλίο της ως "Η παραμονή τού Αγίου Υακίνθου" και δεν καταλαβαίνω γιατί ο εκδότης άλλαξε τον αυθεντικό τίτλο, προτιμώντας κάτι πιο "πιασάρικο" αλλά τελείως άστοχο. Επίσης, δεν καταλαβαίνω γιατί ο εκδότης κυκλοφόρησε τα έργα τής Σέντλεϋ σε τόσο μικρό μέγεθος, αφού ο όγκος τους ξεπερνάει τα όρια της "τσέπης". Πάντως, για να είμαι ακριβοδίκαιος, πρέπει να πω και δυο "μπράβο": το ένα στον εκδότη, επειδή διατήρησε τα θαυμάσια εξώφυλλα των εκδόσεων "St. Martins", το δεύτερο στην μεταφράστρια Άννα Αθανασιάδου (σημ.: καμμία σχέση με τον γράφοντα), επειδή απέδωσε το "Roger" με το σαφώς πιο μεσαιωνικό στο ελληνικό αφτί "Ρογήρος".

ΥΓ: Μετά τις προ ετών εξελίξεις στις "εκδόσεις Περίπλους", ήλπιζα να φιλοτιμηθεί κάποιος εκδοτικός οίκος και να αναλάβει την έκδοση των βιβλίων τής Καίητ Σέντλεϋ στα ελληνικά. Σήμερα, κάτι προσπαθεί να κάνει η Introbooks. Για να δούμε...