Θάλασσα, πικροθάλασσα... (1)

Στο προηγούμενο σημείωμα απολαύσαμε τον πρόεδρο των εφοπλιστών Θόδωρο Βενιάμη να πλέκει το εγκώμιο του κλάδου του και να μας τραβάει το αφτί για τα "ανεδαφικά συνδικαλιστικά προσκόμματά" μας που δεν επιτρέπουν στους πατριώτες εφοπλιστές να βοηθήσουν την χώρα δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας. Τις προάλλες βγήκε στην τηλεόραση αυτό το απολειφάδι τής πολιτικής σκηνής, το οποίο ακούει στο όνομα Θόδωρος Πάγκαλος, για να επιμείνει με περίσσιο θράσος ότι "μαζί τα φάγαμε" και ότι ο κύριος υπεύθυνος για την καταστροφή τής χώρας είναι ο τυροπιτάς που δεν κόβει απόδειξη.

Προφανώς, η σύγχρονη Ελλάδα προσπαθεί να βρει τον δρόμο της ανάμεσα σε καλούς εφοπλιστές και κακούς τυροπιτάδες. Ίσως έτσι να εξηγείται ο διαχρονικός καημός τής ελληνικής πολιτείας να στηρίξει όσο μπορεί περισσότερο την χειμαζομένη τάξη των εφοπλιστών, είτε νομοθετώντας ευνοϊκά υπέρ τους είτε παραβλέποντας μερικές "ανωμαλίες" που σκάνε από καιρού εις καιρόν (όπως, λόγου χάρη, την ιστορία με κάτι πρόστιμα για φοροδιαφυγή δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ που καταλόγισε ο ΣΔΟΕ πριν λίγα χρόνια εις βάρος τού γνωστού εφοπλιστού κ. Βίκτωρος Ρέστη, περί της οποίας ουδείς εκ των δύο προαναφερθέντων Θοδωρήδων έχει αρθρώσει ποτέ την παραμικρή λέξη).

Κρατάει χρόνια αυτή η κολώνια... (εφημ. Ναυτεμπορική, 19/11/1959)

Η αλήθεια είναι ότι, από καταβολής τού ελληνικού κράτους, ο μόνος απόλυτα προστατευμένος από φορολόγηση κλάδος στην Ελλάδα είναι οι εφοπλιστές. Στον κρατικό προϋπολογισμό κάθε χρόνο επαναλαμβάνονται τα φορολογικά προνόμια των εφοπλιστών, τα οποία έχουν φτάσει πλέον σε τέτοια έκταση που σε κάνουν να πιστεύεις ότι μεταξύ των περίφημων "σημαιών ευκαιρίας" πρέπει να προσμετράται και η ελληνική. Κι όμως, υπάρχουν κάποιοι που πιστεύουν ότι το κράτος πρέπει να κάνει κι άλλα πράγματα για να βοηθήσει τους εφοπλιστές. Όπως ο Γιώργος Καρατζαφέρης, ο οποίος, μιλώντας στην ολομέλεια της βουλής στις 17/4/2008, είπε, μεταξύ άλλων (*):

Έχουμε μια μεγάλη άνθηση της ναυτιλίας. Εσείς τί κάνατε για να μαζέψετε το παραδάκι, να έλθει εδώ το χρήμα; Δεν πιάνετε τις ευκαιρίες. Έρχεται η Νορβηγία, η Μέκκα της ναυτιλίας και η Αγγλία, το Σίτυ και βάζει φορολογία. Εσείς, λοιπόν, γιατί εν τους μαζεύετε όλους αυτούς να έρθουν εδώ; Να τους φέρουμε από το Σίτυ εδώ. Απαλλάξτε τους απ' όλα. Η σκόνη να μείνει από το χρήμα, λέει ο εβραίος, όφελος είναι.

Παρένθεση. Αναρωτιέται κανείς αν είναι δυνατόν να μη γνωρίζει ο Καρατζαφέρης ότι οι εφοπλιστές ήσαν ήδη απαλλαγμένοι από όλα και ότι το μόνο που έμενε από το χρήμα τους στον τόπο ήταν η σκόνη. Κατά πάσα πιθανότητα, ο πρόεδρος του ΛαΟΣ το γνώριζε αλλά πέταξε μια κορώνα για να μαζέψει κανένα εύσημο από τους εφοπλιστές. Κλείνει η παρένθεση.


Πριν φτάσουμε στην αναλυτική καταγραφή όλων των φοροαπαλλαγών που απολαμβάνουν οι εφοπλιστές και οι ναυτιλιακές εταιρείες, θα χρειαστεί να έχουμε υπ' όψη μας ότι, σύμφωνα με τον Ν. 27/1975, τα πλοία χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Στην κατηγορία Α ανήκουν τα μηχανοκίνητα φορτηγά πλοία, δεξάµενόπλοια, πλοία ψυγεία χωρητικότητας 3.000 κόρων, σιδηρά φορτηγά πλοία ξηρού και υγρού φορτίου, πλοία ψυγεία άνω των 500 και 3.000 κόρων με πλόες στα λιμάνια του εξωτερικού, επιβατηγά πλοία με πλόες σε λιμάνια εξωτερικού και επιβατηγά πλοία ολικής χωρητικότητας άνω των 500 κόρων που τουλάχιστον επί εξάμηνο έκαναν πλόες μεταξύ λιμανιών του εσωτερικού ή εσωτερικού και εξωτερικού ή µόνο εξωτερικού, για αναψυχή των επιβατών (περιηγητικά ή κρουαζιερόπλοια). Στην κατηγορία Β στην οποία ανήκουν τα λοιπά µηχανοκίνητα πλοία, τα ιστιοφόρα και, γενικά, κάθε άλλο πλωτό μέσο.

Ο ίδιος νόμος άλλαξε εκ βάθρων το καθεστώς φορολόγησης των πλοίων. Από της ψηφίσεώς του, στα πλοία δεν επιβάλλεται φόρος επί των πραγματικών εισοδημάτων που αποκτούν οι ιδιοκτήτες ή οι εκμεταλλευτές τους αλλά ένας άλλος φόρος με βάση την ηλικία του πλοίου και την χωρητικότητά του σε κόρους. Ουσιαστικά, δηλαδή, πρόκειται για τέλος και όχι για φόρο, εφ' όσον το βεβαιούμενο ποσό είναι άσχετο με το εισόδημα ή τα κέρδη που προκύπτουν από το πλοίο. Γι' αυτό και ο συγκεκριμένος φόρος δεν αναφέρεται ως φόρος εισοδήματος αλλά ως φόρος χωρητικότητας (tonnage tax). Δεν θα αναφέρουμε εδώ τις σχετικές κλίμακες (**) αλλά θα δώσουμε ένα παράδειγμα. Το γνωστό μας Νήσος Μύκονος, ολικής χωρητικότητας 7.882 κόρων, πληρώνει 71 ευρώ για τους πρώτους 100 κόρους και 1 ευρώ για κάθε επί πλέον κόρο. Δηλαδή η Hellenic Seaways καταβάλει ετησίως γι' αυτό το πλοίο 7.853 ευρώ και καθαρίζει. Τα ίδια ακριβώς πληρώνει ως φόρο εισοδήματος όποιος ελεύθερος επαγγελματίας δηλώνει ετήσιο εισόδημα 31.500 ευρώ.

1960: Η πολιτεία τιμά τον Σταύρο Λιβανό (αριστερά), ο οποίος έχει μόλις εγγράψει το χιλιοστό πλοίο στο
ελληνικό νηολόγιο. Δίπλα του ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής και δεξιά ο βασιλιάς Παύλος.

Πάμε τώρα να δούμε τις φοροαπαλλαγές ανά κατηγορία, μία προς μία, έτσι όπως αναφέρονται στις "Φορολογικές Δαπάνες" του -αριστερού- Κρατικού Προϋπολογισμού 2017. Να σημειώσουμε ότι εδώ κάνουμε λόγο για φορολογικές απαλλαγές και διευκολύνσεις που ισχύουν μόνο για εφοπλιστές και ναυτιλιακές εταιρείες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι γι' αυτούς δεν ισχύουν και άλλες ευρύτερου ενδιαφέροντος ευνοϊκές διατάξεις:

Α. Φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων

(1) Αλλοδαπή εταιρεία πλοιοκτήτρια πλοίου με ξένη σημαία, το οποίο τελεί υπό την εκμετάλλευση ή διαχείριση ημεδαπής ή αλλοδαπής επιχείρησης, εγκατεστημένης στην Ελλάδα δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 25 του ν. 27/1975, απαλλάσσεται από το φόρο εισοδήματος του κτηθέντος στο εξωτερικό από την εκμετάλλευση του πλοίου, του οποίου τυγχάνει πλοιοκτήτρια.

(2) Απαλλάσσονται από το φόρο τα κέρδη ναυτικής εταιρείας του ν.959/1979 (ΥΕΚ 192 Α), καθώς και τα μερίσματα που διανέμει αυτή, εφόσον έχει υπαχθεί στο άρθρο 25 του ν. 27/1975 και εκμεταλλεύεται ή διαχειρίζεται πλοίο με ελληνική ή ξένη σημαία.

(3) Τα γραφεία ή υποκαταστήματα αλλοδαπών επιχειρήσεων οποιουδήποτε τύπου ή μορφής, που πληρούν όμως τις παρακάτω προϋποθέσεις, απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος:
α) Διαχείριση, εκμετάλλευση, ναύλωση κ.λπ. πλοίων με ελληνική ή ξένη σημαία πάνω από 500 κόρους ολικής χωρητικότητας.
β) Κάλυψη με εισαγωγή συναλλάγματος ή ευρώ: i) των ετήσιων δαπανών λειτουργίας τους στην Ελλάδα με ισόποσο τουλάχιστον 50.000 δολαρίων ΗΠΑ ή το αντίστοιχο ποσό σε ευρώ, ii) όλων γενικά των πληρωμών στην Ελλάδα για λογαριασμό τους ή για λογαριασμό τρίτων.

(4) Απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος τα κέρδη, καθώς και τα μερίσματα που διανέμει ναυτική εταιρεία του ν.959/1979 που έχει υπαχθεί στο άρθρο 25 του ν. 27/1975 και διαχειρίζεται
πλοία με ελληνική ή ξένη σημαία.

[συνεχίζεται]


-----------------------------------------------------
(*) Πρακτικά Βουλής, συνεδρίαση ρκη', 17/4/2008, σελ. 8097.
(**) Για όποιον ενδιαφέρεται, εύληπτες πληροφορίες υπάρχουν στο: Tax Alert, "Φορολογία πλοίων με σημαία Ε.Ε./Ε.Ο.Χ.", Φεβρουάριος 2016.