Ιστορίες χρηματιστηρίου 1999

Κάπου διάβαζα τις προάλλες ότι εντός των ημερών και λίγο πριν την οριστική παραγραφή της υπόθεσης, αρχίζει η νέα δίκη των κατηγορουμένων για το σκάνδαλο "Χρηματιστήριο-1999". Πρόκειται για τους 36 που αθωώθηκαν το 2013 αλλά θα ξανακαθήσουν στο εδώλιο, μετά την αναίρεση που άσκησε κατά της αθωωτικής απόφασης ο αντιεισαγγελέας τού Αρείου Πάγου Χαράλαμπος Βουρλιώτης.

Ο φίλος είναι γιατρός. Τον συνάντησα πρωί-πρωί, τυχαία, στον δρόμο. Μόλις με είδε, πλησίασε κάνοντας τον σταυρό του. "Γιατί σ' έπιασαν τα θρησκευτικά σου, ρε Γιώργη;" ρώτησα. Με κοίταξε σαν χαμένος. "Τώρα που έβγαινα από την πολυκατοικία, άκουσα ψιθύρους από την σκάλα που πάει στο υπόγειο. Πάω να δω τι συμβαίνει και βλέπω την κυρα-Κούλα την καθαρίστρια να μιλάει στο κινητό για κάτι μετοχές που ήθελε να αγοράσει επειδή έμαθε ότι θα ανέβαιναν". Έκανε πάλι τον σταυρό του σηκώνοντας το βλέμμα στον ουρανό. "Μέχρι και η κυρα-Κούλα έχει πληροφορίες, ρε συ. Εμείς τι διάβολο κάνουμε;", συμπλήρωσε με απόγνωση.

Η ιστορία αυτής της δίκης αρχίζει από το 2000. Τότε, ο εισαγγελέας Δημήτρης Ασπρογέρακας άσκησε τις πρώτες διώξεις μετά από έρευνα η οποία αποκάλυψε ευρεία χειραγώγηση μετοχών. Οι ανακρίσεις ανατέθηκαν κατ' αρχάς στην διαβόητη ανακρίτρια Κωνσταντίνα Μπουρμπούλια, μέχρι που αυτή κατηγορήθηκε για κατάχρηση εξουσίας, δωροληψία και ξέπλυμα βρόμικου χρήματος κατά τους χειρισμούς της σε υπόθεση που αφορούσε τις μετοχές τής "Σιγάλας". Τελικά, ύστερα από διεξοδικό έλεγχο του αντεισαγγελέα Γιώργου Κολιοκώστα, η Μπουρμπούλια καταδικάστηκε σε δωδεκαετή κάθειρξη, έμεινε στις φυλακές για εφτά χρόνια και αποφυλακίστηκε το 2012.

Μετά την απομάκρυνση της Μπουρμπούλια, η δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης συνεχίστηκε με εντολή τού εισαγγελέα Χαράλαμπου Λακαφώση, ο οποίος επανεξέτασε δεκάδες φακέλλους ενώ επέκτεινε την έρευνα και σε άλλους, οι οποίοι αφορούσαν μετοχές-φούσκες που, στο μεταξύ, είχαν σκάσει. Όταν ολοκλήρωσε την δουλειά του, ο εισαγγελέας υπέβαλε πρόταση για παραπομπή 67 ατόμων σε δίκη.

Με το που μπήκα στα γραφεία μιας εταιρείας στην οποία επρόκειτο να κάνω κάποιους ελέγχους, έπεσα πάνω σε ένα παλιό γειτονόπουλο, που παίζαμε μαζί μπάλλα όταν ήμασταν πιτσιρικάδες. Πιάσαμε για λίγο την κουβέντα, η οποία γρήγορα γύρισε στο χρηματιστήριο. Μόλις κατάλαβε ότι κάτι ήξερα απ' αυτά, αποφάσισε να εκμεταλλευτεί τις γνώσεις μου: "Τον Κωνσταντινίδη πώς τον βλέπεις;". Δεν χρειάστηκα παρά μερικά δευτερόλεπτα για να καταλάβω. "Τί βγάζει αυτός, ρε Άγγελε;", τον ρώτησα με -τεχνητή μεν, άψογα προσποιητή δε- απορία. "Ξέρω γω τι βγάζει μωρέ", είπε με απογοήτευση, "εγώ να πάρω το χαρτί θέλω".

Με βάση την εισαγγελική πρόταση, εκδόθηκε εφετειακό βούλευμα 836 σελίδων, το οποίο υιοθέτησε την διαπίστωση του εισαγγελέα ότι, κατά την επίμαχη περίοδο, εισηγμένες εταιρίες δημοσίευαν ψευδείς ανακοινώσεις χρηματιστηριακών συναλλαγών με τιμές διαφορετικές από τις ανακοινωθείσες στο επενδυτικό κοινό, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα την δημιουργία παραπλανητικής εικόνας για την πορεία των μετοχών, την τιμή και την εμπορευσιμότητά τους. Επίσης, το βούλευμα διαπίστωνε την τεχνητή αύξηση της αξίας των ελεγχθεισών μετοχών και τις σοβαρώτατες αδυναμίες τόσο στην οργάνωση όσο και στον έλεγχο των χρηματιστηριακών εταιρειών ενώ τεκμηρίωνε τα συμπεράσματά του με στοιχεία προερχόμενα από το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (ΣΔΟΕ) και από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.

Τελικά, το βούλευμα απάλλαξε 25 από τα 67 άτομα των οποίων την παραπομπή σε δίκη πρότεινε ο εισαγγελέας και άσκησε διώξεις για τους υπόλοιπους 42. Ανάμεσά τους ήσαν οι επιχειρηματίες Γιώργος Μπατατούδης (ΠΑΕ ΠΑΟΚ, Ίντερσατ), Παναγιώτης Πανούσης (Άττικατ), Κωνσταντίνος, Γεώργιος, Χρυσή, Στυλιανή και Ζωή Στέγγου (Τεχνική Ολυμπιακή), Ηλίας Μπογδάνος (Active Επενδυτική) και Σπυρίδων Τασόγλου (Τασόγλου-Delonghi), οι εφοπλιστές Βασίλειος Μανιός και Παντελής-Ελευθέριος Κολλάκης με την σύζυγό του Αναστασία, οι χρηματιστές Παναγιώτης Κονταλέξης και Θεοφάνης Ράνιος κλπ (*).

"Κοντεύω να σκάσω, με τους μαλάκες στην τράπεζα", φούσκωνε και ξεφούσκωνε κατακόκκινος ο πελάτης μου, ο οποίος είναι μεν έμπορος αλλά έμαθε τα μυστικά τού χρηματιστηρίου και αποφάσισε να πλουτίσει εύκολα. "Τι έπαθες, ρε Γιώργη;", ρώτησα με ενδιαφέρον. "Πήγα στην τράπεζα να καλύψω μια επιταγή και βλέπω κάτι χαρτιά για μια εταιρία που έμπαινε στο χρηματιστήριο. Ρωτάω τον υπάλληλο τι εταιρία είναι αυτή και μου λέει βγάζει κομπιούτερ. Ε, λέω, άμα βγάζει κομπιούτερ καλά θα πάει, γράψε με για 100 κομμάτια". Δεν θυμόμουν να είχα ακούσει κάτι για εισαγωγή εταιρίας υπολογιστών. "Πώς την λένε;", ρώτησα. "ΑΣ", μου απαντάει. "Πώς;" επέμεινα γιατί δεν κατάλαβα. "ΑΣ", μου ξαναλέει. Δεν την ήξερα, οπότε το βούλωσα. "Δέκα μέρες τώρα", συνέχισε ο Γιώργης, "αντί να ανεβαίνει, πέφτει η πουτάνα. Κι εκεί που αναρωτιόμουν τι διάολο γίνεται, μαθαίνω σήμερα ότι δεν βγάζει κομπιούτερ αλλά παιχνίδια". Τότε ξύπνησα. "Ποιά ΑΣ, βρε βλάκα, πού να σου χέσω τα εγγλέζικα; AS λέγεται η εταιρία. AS-Hasbro και πράγματι βγάζει παιχνίδια". "Μα ο μαλάκας μού είπε ότι βγάζει κομπιούτερ", επέμεινε. "Ναι", απάντησα γελώντας, "κομπιούτερ για παιδιά. Πατάς το πλήκτρο με την γάτα, βγαίνει στην οθόνη η φωτογραφία μιας γάτας κι ακούγεται από τα ηχεία ένα νιαούρισμα". Με κοίταξε σαν να είχε πάθει αποπληξία.

Μετά από καθυστερήσεις επί καθυστερήσεων, η δίκη ξεκίνησε στις 15 Απριλίου 2013. Πέρασαν οκτώ ολόκληροι μήνες ώσπου το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων να εκδώσει την υπ' αριθ. 6459/2013 απόφασή του, σύμφωνα με την οποία από τα στοιχεία της δικογραφίας και την ακροαματική διαδικασία δεν στοιχειοθετήθηκε η κατηγορία της απάτης, διότι δεν προέκυψε ότι η τιμή πώλησης των επίδικων πακέτων μετοχών έπαιξε καθοριστικό ρόλο και τελικά επηρέασε την τελική τους τιμή στο ταμπλώ του Χρηματιστηρίου Αθηνών την συγκεκριμένη περίοδο. Έτσι, οι 42 αποδόθηκαν καθαροί, άσπιλοι και αμόλυντοι στην κοινωνία.

Σ' αυτή την απόφαση άσκησε αναίρεση ο αντιεσαγγελέας Χαράλαμπος Βουρλιώτης τον Μάρτιο του 2014, υποστηρίζοντας ότι η αθωωτική απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων βρίθει  σφαλμάτων, κενών και αντιφάσεων. Στις 14 Ιανουαρίου 2016, το ποινικό τμήμα τού Αρείου Πάγου υιοθέτησε την αναίρεση, ανέτρεψε την εφετειακή απόφαση και ξαναστέλνει στο εδώλιο τους τότε κατηγορούμενους, οι οποίοι έχουν μείνει 36 αφού έξι απ' αυτούς έχουν ήδη πεθάνει.

18 Σεπτέμβρη. Σάββατο απογευματάκι στο γραφείο μου. Τηλέφωνο. Ο φίλος και πελάτης μου ακουγόταν περίεργα. "Το ξέρω ότι εσύ δεν παίζεις αλλά, αν έχεις κάποιον δικό σου που παίζει, πες του την Δευτέρα να βγει". Αιφνιδιάστηκα. "Τί είπες;", έκανα αμήχανα. "Αν έχεις κάποιον που παίζει, την Δευτέρα να βγει", επανέλαβε ξερά. "Και δεν χρειάζεται να το κάνεις βούκινο, έτσι; Καληνύχτα", συμπλήρωσε κι έκλεισε. Κατάλαβα. Ήξερα ότι είχε βγάλει καλά χαρτζηλίκια από το χρηματιστήριο, μιας κι ο αδελφός του στην Αθήνα είχε κάτι καλές γνωριμίες με κάποια μουσούδια (για τα οποία θα μαθεύονταν πολλά και πικάντικα μερικά χρόνια αργότερα), οπότε θα τον είχε προειδοποιήσει για κάτι σοβαρό. Δεν ξέρω αν έκανα καλά που δεν ειδοποίησα κανέναν. Πάντως, την προηγούμενη μέρα η Σοφοκλέους είχε κάνει το υψηλότερο ιστορικά κλείσιμό της στις 6.355,04 μονάδες, την Τρίτη ο δείκτης θα σημείωνε το ιστορικό του ενδοσυνεδριακό ρεκόρ στις 6.484,38 μονάδες και την Πέμπτη θα άρχιζε η κατρακύλα.

Το τι θα γίνει τώρα, θα το δούμε σε λίγες μέρες. Προσωπικά, πιστεύω ότι η ιστορία δεν θα εξελιχθεί απολύτως ομαλά. Ήδη, κατά την αρειοπαγίτικη συνεδρία, οι συνήγοροι των κατηγορουμένων δήλωσαν ότι θα προσφύγουν στα ευρωπαϊκά δικαστήρια επειδή στην υπόθεση παρενέβη ο τότε πρόεδρος της δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας, επηρεάζοντας την δικαστική κρίση. Προφανώς οι συνηγόροι αναφέρονται στο ότι ο κ. Παπούλιας, αμέσως μετά την έκδοση της αθωωτικής απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων, είχε χαρακτηρίσει ως αποκρουστικό το γεγονός τής απαλλαγής όλων των κατηγορουμένων και διατύπωσε την άποψη ότι πρέπει να παίρνονται κεφάλια σε περιπτώσεις διαφθοράς.

Πίνακας ενδεικτικός του πάρτυ που στήθηκε στην Σοφοκλέους. Απεικονίζει την εξέλιξη της τιμής των μετοχών των
εταιρειών που μπήκαν στο Χρηματιστήριο Αθηνών το 1999, από την ημέρα της εισαγωγής τους ως την 23/8/1999.

Αυτά για την ώρα. Θα επανέλθουμε όταν θα υπάρχουν νεώτερα. Και συγγνώμη αν σας κούρασα με τις ένθετες αναμνήσεις μου από εκείνο το ταραγμένο χρηματιστηριακά 1999. Επίτηδες τις έβαλα εκεί ανάμεσα, για να μας θυμίζουν ότι μπορεί κάποιοι να μας (τα) έφαγαν κανονικά αλλά έχουμε κι εμείς τις ευθύνες μας εφ' όσον πιστέψαμε ότι κάπου υπάρχουν παρατημένα λεφτά τα οποία κάποιοι καλοί άνθρωποι τα φυλάνε, περιμένοντας εμάς να πάμε να τα πάρουμε...

-----------------------------------------------
(*) Λίγο παρασκήνιο δεν βλάπτει: (α) Μέσα σε ενάμισυ μήνα, από τον Μάρτιο ως τα μέσα Απριλίου 1999, η εταιρία τού Τασόγλου είδε την μετοχή της να εξακοντίζει την τιμή της κατά... 336%!! (β) Όπως όλοι οι επιτυχημένοι, έτσι και ο Μπογδάνος αγόρασε κότερο (το Active Gazella!) αλλά, επειδή φοβόταν την θάλασσα, το έστελνε με το πλήρωμα στην Μύκονο κι εκείνος πήγαινε αεροπορικώς για να κάνει πάρτυ σ' αυτό. (γ) Ο Κονταλέξης είχε εγγράψει στα βιβλία του 170 εκατ. δραχμές ως έξοδα για αμοιβές δικηγόρων, μεταξύ των οποίων κι ο Σταύρος Κουμεντάκης, ο οποίος διατηρούσε σχέση με την Μπουρμπούλια.