Έλεγχοι ανακρίβειας

Πριν καμμιά εικοσιπενταριά χρόνια, κάπου στα τέλη τής δεκαετίας τού '80, οι διοικήσεις των ασφαλιστικών μας ταμείων αποφάσισαν να διοχετεύσουν τα αποθεματικά τους στην -τότε διαβόητη- Τράπεζα Κρήτης, του -επίσης διαβόητου- Γιώργου Κοσκωτά. Βεβαίως, τα επιτόκια που εξασφάλισαν τα ασφαλιστικά ταμεία από την Τράπεζα Κρήτης ήσαν εμφανώς ξεφτιλισμένα αλλά κανένας από τις διοικήσεις τους δεν πήγε φυλακή για απιστία. Φυσικά, οποιαδήποτε καταγγελία ότι αυτές οι "εμπνευσμένες" αποφάσεις των διοικήσεων των ταμείων πάρθηκαν μετά από πίεση της κεντρικής πολιτικής εξουσίας (λέγε με Μένιο Κουτσόγιωργα, για παράδειγμα), ελέγχεται ως ανακριβής.

Δέκα χρόνια αργότερα, κάπου στα τέλη τής δεκαετίας τού '90, κάποιες άλλες διοικήσεις των ίδιων ασφαλιστικών ταμείων αποφάσισαν να διοχετεύσουν τα αποθεματικά τους στην Σοφοκλέους (όπου βρισκόταν τότε το Χρηματιστήριο Αθηνών), ενεργούσες με την ίδια ακριβώς οξυδέρκεια η οποία χαρακτήριζε τότε την κάθε κουτσή Μαρίκα που παρίστανε την...επενδύτρια. Βεβαίως, όταν ξεθύμανε η φούσκα, τα ασφαλιστικά ταμεία βρέθηκαν να έχουν χάσει μερικά δισεκατομμύρια ("μερικά" σε ευρώ, γιατί σε δραχμές ήσαν εκατοντάδες) αλλά κανένας απ' αυτές τις διοικήσεις δεν θεωρήθηκε υπεύθυνος. Φυσικά, οποιαδήποτε καταγγελία ότι το "παιχνίδι" των διοικήσεων των ασφαλιστικών ταμείων με το Χρηματιστήριο οφειλόταν σε άτυπη "συμβουλή" ή "οδηγία" τής κεντρικής πολιτικής εξουσίας (λέγε με Κώστα Σημίτη ή Γιάννο Παπαντωνίου, για παράδειγμα) ελέγχεται ως ανακριβής.

Στις αρχές τής φετεινής χρονιάς, τα ασφαλιστικά ταμεία δέχτηκαν ένα ακόμη πλήγμα, ίσως το σημαντικώτερο, με το περίφημο "κούρεμα". Με δεδομένο ότι τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων είχαν τοποθετηθεί σχεδόν εξ ολοκλήρου σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, το "κούρεμα", για το οποίο πανηγύριζαν κάποιοι ελαφρόμυαλοι, εξαφάνισε το 53% των αποθεματικών των ταμείων. Φυσικά, οποιαδήποτε καταγγελία ότι η επιμονή των διοικήσεων των ασφαλιστικών ταμείων να αγοράζουν ομόλογα του ελληνικού δημοσίου την ώρα που όλοι οι άλλοι τα ξεφορτώνονταν επειδή γνώριζαν για το επερχόμενο κούρεμα, οφείλεται σε άτυπη "γραμμή" τής κεντρικής πολιτικής εξουσίας (λέγε με Λουκά Παπαδήμο ή Ευάγγελο Βενιζέλο, για παράδειγμα) ελέγχεται ως ανακριβής.

Μ' αυτά και μ' αυτά, στα ταμεία των ασφαλιστικών ταμείων απόμειναν κάτι πενταροδεκάρες και μπόλικες αράχνες. Κάπως έτσι ήρθε κι ο μέγας σοσιαλιστής μεταρρυθμιστής Λοβέρδος να μας πει ότι δεν πάει άλλο, ότι το κράτος δεν μπορεί να εγγυηθεί πλέον παρά μια βασική σύνταξη (ας πούμε 300 ευρώ) και ότι όποιο επικουρικό ταμείο δεν έχει να πληρώσει τις συντάξεις του θα κλείνει κι οι ασφαλισμένοι του θα πηγαίνουν να κόβουν τον λαιμό τους. Και κάπως έτσι ήρθαν κι οι άλλοι μεταρρυθμιστές (τύπου Βρούτση και Στουρνάρα) να αναξαναμαναμεταρρυθμίσουν τα αμεταρρύθμιστα, να κόψουν τα άκοφτα, να καταργήσουν δώρα κι επιδόματα και, γενικά, να πάρουν και να σηκώσουν όσα είχαν απομείνει άπαρτα κι ασήκωτα.

Επειδή, όμως, το βαρέλι δεν έχει πάτο, η ιστορία συνεχίζεται. Μιας και το πρώτο κούρεμα πήγε τόσο καλά, ετοιμαζόμαστε και για δεύτερο, σύμφωνα με τις συμβουλές τής κυρίας Λαγκάρντ. Μόνο που τούτο το κουρεματάκι φαίνεται πως θα είναι λιγουλάκι διαφορετικό από το προηγούμενο. Βλέπετε, τώρα θα κληθεί να συμμετάσχει σ' αυτό και η Ε.Κ.Τ., η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Επειδή, όμως, δεν μπορείς με τσαμπουκά να κουρέψεις τα ομόλογα που έχει στα συρτάρια της η Ε.Κ.Τ., η συμμετοχή στο κούρεμα πρέπει να είναι κάπως...ας πούμε εθελοντική. Δηλαδή, πρέπει να πείσουμε όποιους διαθέτουν ελληνικά ομόλογα να έρθουν αυτοβούλως στο κουρείο.

Έτσι, λοιπόν, άρχισε κιόλας ο Στουρνάρας να παίρνει τους δρόμους για να πείσει τους ομολογιούχους να δεχτούν το καινούργιο κούρεμα. Και καλά αυτοί που πήραν ομόλογα στην δευτερογενή αγορά στο 15% της αξίας τους και τώρα θα τα ανταλλάξουν με καινούργια στο 33%. Αυτοί θα βγουν κερδισμένοι, αφού θα υπερδιπλασιάσουν τα κεφάλαιά τους. Τί θα γίνει, όμως, με τα ασφαλιστικά ταμεία που πήγαν και αγόρασαν ομόλογα στο 100% της αξίας τους (προσοχή: η καταγγελία ότι τα ταμεία υποχρεώθηκαν από την κεντρική πολιτική εξουσία να κάνουν τέτοια απαράδεκτη αγορά ελέγχεται ως ανακριβής), οπότε θα χάσουν τα 2/3 των κεφαλαίων τους με το κούρεμα; Λογική η ανησυχία αλλά ο Στουρνάρας το είπε καθαρά: Τα ασφαλιστικά ταμεία και οι ασφαλισμένοι τους δεν έχουν να φοβηθούν τίποτε αφού οι συντάξεις τελούν υπό την εγγύηση του κράτους.

Καλέ, σώωωωωωωπα! Καλέ, άει στον διάολο! Καλέ, πώς μου είχε διαφύγει αυτή η σημαντικώτατη λεπτομέρεια; Βέεεεεβαια! Έχει δίκιο ο Στουρνάρας. Άλλωστε, το ότι οι συντάξεις τελούν υπό την εγγύηση του κράτους το λέει μέχρι και το σύνταγμα. Οπότε; Οπότε γιατί να φοβόμαστε το κούρεμα; Μωρέ, αφού εγγυάται το κράτος, πάρτα μας με την ψιλή και κάνε μας το κεφάλι σαν το κρανίο τού Καιάδα (aka "εγέρθουτου")!

Στα σοβαρά σας τώρα, δεν είναι πολύ ωραίο ανέκδοτο ο ισχυρισμός Στουρνάρα; Αυτό το κράτος που μας απειλεί πως δεν θα υπάρχουν λεφτά για μισθούς και συντάξεις αν δεν πάρουμε την Χ δόση, αυτό το κράτος λέει πως εγγυάται τις συντάξεις. Αυτό το κράτος που μόλις προχτές αποφάσισε να κόψει τα δώρα και τα επιδόματα των συνταξιούχων, αυτό το κράτος λέει πως εγγυάται τις συντάξεις. Αυτό το κράτος που θεσμοθετεί την διάλυση όσων επικουρικών ταμείων δεν έχουν τα διαθέσιμα που απαιτούνται για την εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων τους, αυτό το κράτος λέει πως εγγυάται τις συντάξεις. Αυτό το κράτος που με το κόψε-κόψε έχει καταντήσει τις συντάξεις απλά φιλοδωρήματα, αυτό το κράτος λέει πως εγγυάται τις συντάξεις.

Αλήθεια, τί στα κομμάτια εγγυάται το κράτος τού Στουρνάρα; Τα τρία κατοστάρικα τον μήνα; Δηλαδή τα τρεις χιλιάδες εξακόσια τον χρόνο; Δηλαδή εγγυάται πως θα έχουμε λεφτά για να πληρώνουμε φόρο εισοδήματος (756 ευρώ), τέλη κυκλοφορίας για ένα χιλιαράκι, (120 ευρώ), χαράτσι για διαμέρισμα 80 τετραγωνικών (400 ευρώ), εισφορά αλληλεγγύης (72 ευρώ), ασφάλιστρα για το χιλιαράκι (300 ευρώ) και 10 λίτρα βενζίνη κάθε βδομάδα (850 ευρώ), ενώ θα μας περισσεύουν και 1.100 ευρώ για να τα ξοδεύουμε σε μπουζούκια, ταξίδια στο εξωτερικό κλπ. Μάλιστα. Αυτά είναι τα ωραία!

Με το μπαρδόν, κύριε υπουργέ, αλλά η εγγύησή σου ελέγχεται ως ανακριβής.