"Καπνός στον ορίζοντα"

Ο Αντρέα Καμιλλέρι ανήκει στους σύγχρονους συγγραφείς για τους οποίους δεν έκρυψα ποτέ την συμπάθειά μου. Είχαμε πει μερικά πράγματα γι' αυτόν όταν κάναμε την πρώτη μας γνωριμία μαζί του, μέσα από το βιβλίο του "Αίτηση για τηλέφωνο". Σήμερα διαλέγουμε ένα ακόμη μυθιστόρημά του, όπου και πάλι δεν πρωταγωνιστεί ο ήρωάς του, ο επιθεωρητής Σάλβο Μονταλμπάνο. Πρόκειται για το "Καπνός στον ορίζοντα".

Ας ξεκινήσουμε ανάποδα, με την -συνηθισμένη τελευταία- γκρίνια μας για την ελληνική έκδοση. Κι ας δεχτούμε ότι ήταν δύσκολο για τον "Καστανιώτη" να αποδώσει τον αυθεντικό τίτλο "Un filo di fumo" με το ομηρικό "Καπνός θρώσκων", όπως θα προτιμούσε μάλλον ο Καμιλλέρι. Όμως, δεν είναι δυνατόν να δεχτούμε την ένδειξη "Αστυνομικό μυθιστόρημα", η οποία μας βγάζει το μάτι στο εξώφυλλο. Εν τάξει, είπαμε ότι ο συγγραφέας έχει γίνει γνωστός και έχει βραβευτεί για τις περιπέτειες του επιθεωρητή Μονταλμπάνο, αλλά τούτο δεν σημαίνει πως ό,τι γράφει είναι ντε και καλά αστυνομικό μυθιστόρημα! Διάβολε, στην ιστορία δεν υπάρχει το παραμικρό δείγμα εγκλήματος ή αστυνομίας!

Το "Καπνός στον ορίζοντα" είναι μια αυθεντική ηθογραφία. Αν τολμούσα να γίνω λίγο ποιητικός, θα έλεγα ότι αυτό το μυθιστόρημα αποτελεί έναν πίνακα της Σικελίας στα τέλη τού 19ου αιώνα και, μάλιστα, ζωγραφισμένο με τόσο έντονα χρώματα ώστε θα μπορούσε κανείς να τον χαρακτηρίσει ως ιμπρεσσιονιστικό. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Καμιλλέρι επιχειρεί κάτι τέτοιο. Το είχε κάνει με απόλυτη επιτυχία και στο "Αίτηση για τηλέφωνο" και στο "Η εξαφάνιση του Πατό" και στο "Η ροή των πραγμάτων". Κι επειδή κατ' επάγγελμα ο Καμιλλέρι είναι σκηνοθέτης (δίδασκε επί δεκαετίες σκηνοθεσία στην Εθνική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης), ξέρει όχι μόνο να πλέκει άψογα τις ιστορίες του αλλά και να στήνει σωστά το κατάλληλο φόντο.

Η υπόθεση είναι απλή και εκτυλίσσεται στην αγαπημένη -πλην φανταστική- παραλιακή πολίχνη τού Καμιλλέρι, την Βιγκάτα. Εκεί δραστηριοποιείται ο αδίστακτος -και ως εκ τούτου, μισητός- έμπορος Σαλβατόρε Μπαρμπαμπιάνκα, στις αποθήκες του οποίου έχουν δοθεί για φύλαξη πέντε χιλιάδες καντάρια θειαφιού. Ο κερδοσκόπος Μπαρμπαμπιάνκα πουλάει το ξένο θειάφι μόλις βρίσκει καλή τιμή, σχεδιάζοντας να το ξανααγοράσει φτηνότερα όταν θα του ζητηθεί να το παραδώσει στον κάτοχο. Όμως, όταν φτάνει στην Βιγκάτα το τηλεγράφημα με την ειδοποίηση προς τον Μπαρμπαμπιάνκα να παραδώσει το θειάφι σε ένα πλοίο που θα κατέπλεε τρεις μέρες αργότερα, οι κάτοικοι της πόλης βρίσκουν την ευκαιρία να εκδικηθούν τον μισητό έμπορο: κρατούν το τηλεγράφημα και του το παραδίδουν λίγες ώρες πριν τον κατάπλου του πλοίου, ενώ όλοι οι έμποροι της επαρχίας συνεννοούνται να μη του πουλήσει κανείς τους θειάφι. Κι ενώ ο πολύς Τοτό Μπαρμπαμπιάνκα βρίσκεται στα πρόθυρα της καταστροφής, σύσσωμοι οι κάτοικοι τής πόλης έχουν τα βλέμματά τους καρφωμένα στο πέλαγος, έτοιμοι να ξεσπάσουν σε πανηγύρια μόλις δουν "καπνό στον ορίζοντα" από το φουγάρο του πλοίου...

Αν το "Καπνός στον ορίζοντα" δεν ήταν ένα απολαυστικό μυθιστόρημα, θα μπορούσε να ήταν μια θαυμάσια κινηματογραφική κωμωδία ηθών με άφθονο γέλιο. Η ρέουσα γραφή τού Καμιλλέρι είναι συναρπαστική και οι σκάρτες 120 σελίδες ενός κειμένου γεμάτου χιούμορ κυλούν πολύ γρήγορα και εξαιρετικά ευχάριστα. Θα δυσκολευτείτε να βρείτε καλύτερο τρόπο να περάσετε ένα όμορφο κυριακάτικο πρωινό, διαθέτοντας μόνο 12,50 ευρώ.