Στεφάνια, χαβαλές, βόλτα στο κέντρο της πόλης, φίσκα καφετέριες, δηλώσεις απολίτικων πολιτικών, έρευνες αμαθών δημοσιογράφων, βλακώδη ερωτήματα με βλακωδέστερες απαντήσεις από βλακίστατους συνεντευξιαζόμενους, μπόλικη φασαρία, ολίγες σπασμένες βιτρίνες, ασκήσεις ετοιμότητος από ΜΑΤ, ασφαλίτες και χαφιέδες... Εδώ Πολυτεχνείο... Ευχαριστώ, δεν θα πάρω άλλο.
Το προχτεσινό μου κείμενο προκάλεσε αντιδράσεις. Μόνο που κανείς από τους αντιδράσαντες δεν μπήκε στον κόπο να μου πει πού είχα άδικο. Κατ' αρχήν, δεν νομίζω ότι διέσυρα ή ατίμασα την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Συμφωνώ απολύτως ότι αυτή η εξέγερση απετέλεσε την κορυφαία στιγμή (την πιο φασαριόζικη, αν προτιμάτε, μιας και δεν θέλω να υποτονίσω άλλες εκδηλώσεις, όπως π.χ. την βόμβα Παναγούλη κλπ) της αντίστασης κατά της χούντας των συνταγματαρχών. Διαφωνώ, όμως, ευθέως με όσους διατείνονται ότι στο Πολυτεχνείο άρχισε η πτώση της δικτατορίας. Το μόνο ιστορικά βεβαιωμένο αποτέλεσμα είναι η άνοδος Ιωαννίδη (μετά των κουτσουνίων αυτού Φαίδωνος και Αδαμαντίου) και η τελική δρομολόγηση της Κυπριακής τραγωδίας.
Διαφωνώ, επίσης, με την ανάδειξη της σημερινής επετείου σε επίσημη κρατική γιορτή. Στο Πολυτεχνείο του '73 οι ιδεαλιστές επαναστάτες ήσαν χαμένοι στη μοναχική τους ουτοπία, παρατημένοι από την ομπρέλλα όλων των αστικών κομμάτων. Με ποιο δικαίωμα, λοιπόν, έρχεται το σημερινό αστικό καθεστώς να ιδιοποιηθεί εκείνη την εξέγερση και να αναδείξει την επέτειό της σε δική του γιορτή; Με ποιο δικαίωμα όλοι εκείνοι που τότε τήρησαν αποστάσεις ασφαλείας διεκδικούν σήμερα τη δικαίωσή τους μέσα από τα οράματα κάποιων παιδιών που τότε "συλλογούνταν λέφτερα"; Ίσως επειδή κάποιοι από τους αγωνιστές του '73 αποτελούν σήμερα στελέχη της νέας νομενκλατούρας που καπηλεύεται τα οράματα των σημερινών παιδιών. Ίσως επειδή εκείνοι που καπέλλωσαν και ιδιοποιήθηκαν τότε την εξέγερση αποτελούν σήμερα συνιστώσες της εξουσιαστικής ελίτ τούτου του δύσμοιρου τόπου.
Βαρέθηκα ν' ακούω κάθε χρόνο το ίδιο ερώτημα: "ποιο είναι το νόημα του Πολυτεχνείου;" Οι λογής-λογής εξεγέρσεις και επαναστάσεις δεν έχουν ποτέ κάποιο μονοδιάστατο νόημα. Έχουν απλώς κάποιο κοινά αποδεκτό αίτημα. Να φύγει η βασιλεία στην Γαλλία το 1789, να ελευθερωθεί ο τόπος από τους Τούρκους στην Ελλάδα το 1821, να φύγει ο τσάρος και οι συν αυτώ στην Ρωσσία το 1917, να φύγει η χούντα στο Πολυτεχνείο το 1973. Το τι προκύπτει, τελικά, από αυτές τις εξεγέρσεις είναι άλλο ζήτημα. Κι ενώ το αίτημα είναι κοινό, τα νοήματα είναι χιλιάδες. Όσοι κι αυτοί που συμμετέχουν στις εξεγέρσεις. Αποτελεί, λοιπόν, δείγμα βλακείας να προσπαθεί κάποιος να προσδιορίσει ένα κοινά αποδεκτό νόημα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Από χέρι είναι αδύνατο να συνταιριάσεις τα νοήματα και τα οράματα ενός αναρχικού, ενός κομμουνιστή, ενός σοσιαλιστή, ενός βασιλόφρονα, ενός χριστιανού, ενός άθεου κι ενός απλώς ελεύθερου ιδεολόγου, όσο κι αν προσπαθήσεις να κατηγοριοποιήσεις αυτούς που συμμετείχαν. Πώς να βάλεις στο ίδιο καλάθι τον Παπαχρήστο και την Δαμανάκη, παρ' ότι ήσαν κι οι δυο τους εκφωνητές του ραδιοφωνικού σταθμού του Πολυτεχνείου; Κάθε τέτοια προσπάθεια αποτελεί, από τη φύση της, καπέλλωμα. Η επαναστατική αλήθεια δεν ανήκει σε κανένα κόμμα, σε κανένα φορέα.
Όσοι συμμετείχαν στην εξέγερση του Πολυτεχνείου είχαν ένα και μοναδικό στόχο: να φύγει η χούντα. Κανένας τους δεν ήξερε τι θα γίνει μετά. Κι εδώ που τα λέμε, κανένας δεν νοιαζόταν για το μετά. Όλα τα "μετά" ανακαλύφθηκαν μετά, σχεδιάστηκαν μετά, υλοποιήθηκαν μετά. Όχι από τους εξεγερθέντες, βέβαια. Αλλά από εκείνους που οριοθετούν νοήματα σύμφωνα με τα δικά τους συμφέροντα κι από εκείνους που ξέρουν να μένουν στο περιθώριο και να καπελλώνουν την δράση των άλλων.
Τώρα μπορώ να διατυπώσω το δικό μου "νόημα του Πολυτεχνείου", αυτό που κράτησα εγώ ως κώδικα πολιτικής συμπεριφοράς: Όταν πνίγεσαι πρέπει να εξεγείρεσαι, όταν ασφυκτιάς πρέπει να επαναστατείς. Παντού και πάντοτε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου