Η αμαρτωλή ιστορία των Airbus A340 (1)

Δεν ξέρω αν στα χτεσινά τηλεοπτικά δελτία-ο-θεός-να-τα-κάνει-ειδήσεων έπαιξε το χαρμόσυνο μαντάτο αλλά μπορεί να σας ενημερώσει το ιστολόγιο ότι τα δυο Airbus A340 που μας είχαν ξεμείνει, πουλήθηκαν επί τέλους! Το ανακοίνωσε επισήμως το ΤΑΙΠΕΔ: "Κατά τη διάρκεια της σημερινής συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου του ΤΑΙΠΕΔ, η Turboshaft FZE ανακηρύχτηκε ως προτιμητέος αγοραστής στη διαγωνιστική διαδικασία για την πώληση των δύο αεροσκαφών Airbus A340-300, υποβάλλοντας προσφορά ύψους 4,2 εκατ. δολαρίων".

Υποψιάζομαι ότι δεν καταλαβαίνετε πού το πάω. Κατά πάσα πιθανότητα δε, δεν έχετε ιδέα για ποια αεροσκάφη μιλάω. Κατανοητό. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, λοιπόν. Προσδεθείτε και... καλή πτήση να έχουμε!

Τα δυο Airbus Α340 "παρκαρισμένα" στο αεροδρόμιο των Σπάτων.
Η στάθμευση και η -απαραίτητη για να μη καταστραφούν- συντήρησή τους κόστιζε 60.000 ευρώ μηνιαίως.

Η ιστορία μας αρχίζει το 1990, όταν η διοίκηση του τότε εθνικού μας αερομεταφορέα, της καλής μας Ολυμπιακής, κλείνει μια συμφωνία με την Airbus για δυο Α300 με option άλλα δυο αεροσκάφη. Το 1992, λίγο πριν πέσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη, οι δυο πλευρές συμφωνούν την τροποποίηση της σύμβασης, επειδή η Ολυμπιακή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα Α300 ήσαν ακατάλληλα για τον σκοπό που τα ήθελε, δηλαδή την αντικατάσταση των Boeing 747 στις μακρυνές πτήσεις. Αντί γι' αυτά, η Ολυμπιακή θα προμηθευόταν τέσσερα Α340.

Επειδή η Ολυμπιακή δεν είχε τα κάπου 800 εκατ. δολλάρια που απαιτούνταν για να γίνει η δουλειά, θα έπαιρνε δάνεια διαρκείας 10 και 12 ετών, εξοφλητέα με μηνιαία τοκοχρεωλύσια. Αυτά, όμως, χρειάζονται και εγγυητή, οπότε η σύμβαση ολοκληρώθηκε με την εγγύηση του ελληνικού κράτους. Εκεί, μπήκε στην μέση η Κομμισσιόν, η οποία εν τέλει ενέκρινε την παροχή εγγυοδοσίας εκ μέρους του δημοσίου μέχρι το ποσό των 378 εκατομμυρίων δολλαρίων "για την ανανέωση του στόλου" της εταιρείας. Δηλαδή, η έγκριση της Κομμισσιόν δόθηκε για το 50% του εκτιμώμενου κόστους, πράγμα που σήμαινε ότι η Ολυμπιακή θα έπρεπε να βρει καλύμματα για άλλα 378 εκατομμύρια. Εν πάση περιπτώσει, παρά τα ζόρια, η δουλειά έκλεισε το 1997. Την επόμενη χρονιά, η εταιρεία παρέλαβε τα πρώτα δυο αεροσκάφη και το 1999 τα άλλα δυο.

Κάπου εδώ αρχίζουν τα μπερδέματα. Ενώ η συμφωνία της Ολυμπιακής έγινε κατ' ευθείαν με την Airbus, τα πρώτα δυο αεροσκάφη φτιάχνονται για κάποια Observatory Enterprises Ltd και τα άλλα δυο για κάποια Ottinger Enterprises Ltd, πάντοτε όμως για λογαριασμό τής Ολυμπιακής, στην οποία έχει συμφωνηθεί να νοικιαστούν. Με άλλα λόγια, η δουλειά μπερδεύεται με την υιοθέτηση ενός συστήματος ενδιάμεσης χρηματοδότησης.

Κατά παράξενο τρόπο, η Observatory και η Ottinger έχουν την έδρα τους στην ίδια διεύθυνση: Λεωφόρος Μακαρίου Γ' 2-4 και Ευαγόρου, στο Capital Center της Λευκωσίας, γνωστό και ως Μέγαρο Τριανταφυλλίδη. Ο 5ος και ο 9ος όροφος αυτού του κτηρίου χρησιμοποιούνται από την δικηγορική εταιρεία Άντης Τριανταφυλλίδης και Υιοί ΕΠΕ, η οποία ειδικεύεται στην ίδρυση και παρακολούθηση εξωχώριων εταιρειών (offshore). Αν το όνομα αυτής της δικηγορικής εταιρείας δεν σας φαίνεται τελείως άγνωστο, είναι επειδή πριν λίγα χρόνια είχε εμπλακεί στις πολύκροτες υποθέσεις Βατοπεδίου και Τσοχατζόπουλου. Και στις δυο αυτές υποθέσεις ήταν ανακατεμένη μια οφσόρ ονόματι Torcaso, την οποία είχε ιδρύσει και διαχειριζόταν η δικηγορική φίρμα τού Άντη Τριανταφυλλίδη.

Καθώς οι συμπτώσεις είναι πολλές, συνεχίζω το ψάξιμο στο διαδίκτυο αναζητώντας στοιχεία για τις δυο κυπριακές εταιρείες. Δεν παραξενεύομαι καθόλου διαπιστώνοντας ότι τα παράξενα συνεχίζονται. Σύμφωνα με τα επίσημα κυπριακά αρχεία, η μεν Observatory ιδρύθηκε στις 16/12/1998 και έχει ήδη διαλυθεί η δε Ottinger ιδρύθηκε στις 9/9/1999 και είναι ακόμη σε λειτουργία. Δηλαδή, αν κατάλαβα καλά, μόλις η Ολυμπιακή ήταν έτοιμη να παραλάβει τα πρώτα δυο αεροπλάνα το 1998, φτιάχτηκε από κάποιους (;) μια εταιρεία στο τσακ-μπαμ και της είπε "άσε, τα φτιάχνω εγώ, στα δίνω να κάνεις την δουλειά σου και τα βρίσκουμε". Κι όταν, τον επόμενο χρόνο, ήταν έτοιμη να παραλάβει τα άλλα δυο, φτιάχτηκε με τον ίδιο τρόπο μια άλλη εταιρεία που της είπε το ίδιο πράγμα. Και η Ολυμπιακή δέχτηκε και στις δυο περιπτώσεις. Και μαζί της, δέχτηκε και το ελληνικό κράτος, που είχε εγγυηθεί για τα δάνεια της Ολυμπιακής. Έχουμε, δηλαδή, ένα χοντρό αλισβερίσι μέσω εταιρειών ειδικού σκοπού. Καλά δεν κατάλαβα; Τώρα, να ρωτήσω γιατί ποτέ κανείς δεν μας εξήγησε τους λόγους για τους οποίους μια κρατική εταιρεία και το ίδιο το κράτος επέλεξαν να κάνουν δουλειά μέσω κυπριακών εταιρειών ή θα θεωρηθώ εξαιρετικά αφελής;

Αν αναρωτιέστε πώς γίνεται αυτό το παιχνίδι, πάμε να ανοίξουμε το ΦΕΚ Β' 339/28-3-2001 (*) και θα καταλάβετε πολλά. Αν μου επιτρέπετε, θα κάνω μια προσπάθεια να τα συνοψίσω:
- Κλείνει συμφωνία η Ολυμπιακή με την Airbus για ένα αεροσκάφος.
- Μπαίνει στην μέση η Ottinger να φτιάξει το αεροσκάφος και να το νοικιάσει στην Ολυμπιακή.
- Η Ottinger δεν έχει λεφτά, οπότε παίρνει δυο δάνεια από την Airbus (!), τα οποία θα ξοφλήσει με τα νοίκια που θα εισπράττει από την Ολυμπιακή και τα οποία εγγυάται το ελληνικό κράτος.
- Στο μεταξύ, η Ottinger βάζει στο παιχνίδι των δανείων την Credit Lyonnais και την Royal Bank of Canada (RBC), η οποία χρησιμοποιεί ως ενδιάμεσο την RBC Dominion Securities.
- Για το ελληνικό δημόσιο όλα γίνονται καλά, οπότε οι εγγυήσεις του επεκτείνονται σε όλους αυτούς. Σημειωτέον ότι το ελληνικό δημόσιο γνωρίζει τα χάλια της Ολυμπιακής, άρα ξέρει πως οι εγγυήσεις του θα καταπέσουν αργά ή γρήγορα και θα χρειαστεί να πληρώσει.

Ας ανοίξουμε εδώ μια παρένθεση να ρωτήσω τον αναγνώστη κάτι απλό: αν έχεις μπροστά σου μια δουλειά οκτακοσίων εκατομμυρίων δολλαρίων, πόσες πιθανότητες υπάρχουν να επιλέξεις να την κάνεις σε συνεργασία με μια εταιρεία που ιδρύθηκε χτες; Υποθέτω μόνο μία: να γνωρίζεις από την καλή κι από την ανάποδη τα αφεντικά της εταιρείας αλλά και να τα εμπιστεύεσαι. Σωστά; Ωραία. Συνεννοηθήκαμε και κλείνουμε την παρένθεση.

Από το σώου που στήθηκε στο Ζάππειο στις 23/3/2009, για να γιορταστεί η πώληση της Ολυμπιακής στην MIG.
Ο Ανδρέας Βγενόπουλος κάτι λέει στον γελαστό υπουργό οικονομίας Γιάννη Παπαθανασίου,
ανάμεσα στην υπουργό απασχόλησης Φάνη Πετραλιά και τον υπουργό ανάπτυξης Κωστή Χατζηδάκι.

Όλα αυτά είναι απλές διαδικασίες που έχουν την ευλογία ενός ευνομούμενου κράτους, το οποίο κόπτεται υπέρ της διαφάνειας. Όσα είδαμε στο παραπάνω ΦΕΚ δεν είναι παρά ένα δείγμα. Μόνο το 2005, ο τότε υπουργός οικονομίας και οικονομικών Γιώργος Αλογοσκούφης επικύρωσε δώδεκα (!) συμβάσεις (ήδη υπογεγραμμένες από τον Μιχάλη Λιάπη και τον Πέτρο Δούκα) μεταξύ δημοσίου και τρίτων περί υπεισέλευσης του κράτους στη θέση της Ολυμπιακής Αεροπορίας για τις χρηματοδοτικές μισθώσεις που αυτή είχε καταρτίσει με την Ottinger για τα δυο Α340. Εξυπακούεται ότι τα ίδια έγιναν και με την άλλη κυπριακή εταιρεία, την Observatory αλλά ας μη μπούμε σε λεπτομέρειες γιατί θα χαθούμε σε έναν λαβύρινθο δανείων, αποφάσεων, εγγυήσεων κλπ.

Εν πάση περιπτώσει, με τούτο και μ' εκείνο, τα αεροπλάνα ήρθαν και ο στόλος τής Ολυμπιακής ανανεώθηκε. Ώσπου φτάνει το 2009 και η Ολυμπιακή πωλείται στην MIG του Ανδρέα Βγενόπουλου. Μόνο που ο Βγενόπουλος δεν θέλει να αγοράσει τα τέσσερα Α340 επειδή δεν ενδιαφέρεται να συνεχίσει τις μακρυνές πτήσεις. Έτσι, τα τέσσερα αεροσκάφη, τα οποία έχουν κοστίσει κάπου 800 εκατομμύρια δολλάρια, μένουν αμανάτι στο ελληνικό κράτος, το οποίο αρχίζει να ψάχνει κάποιον να του τα πουλήσει. Και τώρα αρχίζουν καινούργιες ομορφιές, τις οποίες θα δούμε αύριο.

---------------------------------------------
(*) Προσέξτε στην πρώτη σελίδα του ΦΕΚ την ακριβή διεύθυνση της Ottinger: Λεωφόρος Μακαρίου 2-4, 9ος όροφος...

Το δημόσιο χρέος ως μέσο συσσώρευσης πλούτου

Εισαγωγή: Το κείμενο που ακολουθεί γράφτηκε πριν από ενάμισυ αιώνα ακριβώς αλλά με ελάχιστες παρεμβάσεις θα μπορούσε να προβληθεί σαν να γράφτηκε μόλις χτες:


Το δημόσιο χρέος, δηλαδή το ξεπούλημα του κράτους -αδιάφορο αν είναι απολυταρχικό, συνταγματικό ή δημοκρατικό κράτος- βάζει τη σφραγίδα του στην κεφαλαιοκρατική εποχή. Το μοναδικό κομμάτι τού λεγόμενου εθνικού πλούτου, που στους σύγχρονους λαούς ανήκει πραγματικά στο σύνολο του λαού, είναι το δημόσιο χρέος τους. Γι' αυτό είναι πέρα για πέρα συνεπής η σύγχρονη θεωρία που λέει πως ένας λαός γίνεται τόσο πιο πλούσιος όσο πιο βαθιά βουτιέται στα χρέη. Το δημόσιο χρέος γίνεται το credo (πιστεύω) του κεφαλαίου. Και από τη στιγμή που εμφανίζεται η χρέωση του δημοσίου, τη θέση τού αμαρτήματος ενάντια στο άγιο πνεύμα, για το οποίο δεν υπάρχει άφεση, την παίρνει η καταπάτηση της πίστης απέναντι στο δημόσιο χρέος.

Καρλ Μαρξ, "Το Κεφάλαιο"
Αυθεντικό αντίτυπο της δεύτερης έκδοσης (1872)

Το δημόσιο χρέος γίνεται ένας από τους πιο δραστικούς μοχλούς τής πρωταρχικής συσσώρευσης. Οι πιστωτές τού δημοσίου στην πραγματικότητα δεν δίνουν τίποτα, γιατί το ποσό που δανείζουν μετατρέπεται σε κρατικά ευκολομεταβιβάσιμα χρεώγραφα, που στα χέρια τους εξακολουθούν να λειτουργούν, όπως θα λειτουργούσαν αν ήταν ισόποσο μετρητό χρήμα. Άσχετα όμως κι από την τάξη των αργόσχολων εισοδηματιών που δημιουργιέται μ' αυτό τον τρόπο και τον αυτοσχέδιο πλούτο των χρηματιστών που παίζουν το ρόλο τού μεσίτη ανάμεσα στην κυβέρνηση και το έθνος -καθώς και των φοροενοικιαστών, των εμπόρων, των ιδιωτών εργοστασιαρχών, που μια καλή μερίδα κρατικού δανείου τούς προσφέρει την υπηρεσία ενός κεφαλαίου πεσμένου από τον ουρανό- το δημόσιο χρέος έχει δημιουργήσει τις μετοχικές εταιρείες. το εμπόριο με συναλλάξιμες αξίες όλων των ειδών, την επικαταλλαγή, με δυο λόγια: το παιχνίδι στο χρηματιστήριο και τη σύγχρονη τραπεζοκρατία.
Σαν με μαγικό ραβδί προικίζει το μη παραγωγικό χρήμα με παραγωγική δύναμη και το μετατρέπει έτσι σε κεφάλαιο, χωρίς νά 'ναι υποχρεωμένο να εκτεθεί στους κόπους και στους κινδύνους που είναι αχώριστοι από τη βιομηχανική μα ακόμα κι από την τοκογλυφική τοποθέτηση.

Οι στολισμένες με εθνικούς τίτλους μεγάλες τράπεζες ήταν από τη γέννησή τους απλώς εταιρείες ιδιωτών σπεκουλάντηδων, που στάθηκαν στο πλευρό των κυβερνήσεων και που, χάρη στα προνόμια που πήραν, ήταν σε θέση να δανείζουν σ' αυτές χρήματα. Γι' αυτό η διόγκωση του δημόσιου χρέους δεν έχει άλλον πιο αλάθητο μετρητή από την προοδευτική άνοδο των μετοχών αυτών των τραπεζών, που η πλέρια ανάπτυξή τους χρονολογείται από την ίδρυση της Τράπεζας της Αγγλίας (1694). (...) Η Τράπεζα της Αγγλίας άρχισε τη δράση της δανείζοντας στην κυβέρνηση τα χρήματά της με τόκο 8%. Ταυτόχρονα είχε εξουσιοδοτηθεί από τη βουλή από το ίδιο κεφάλαιο να κόβει νόμισμα, δανείζοντάς το ακόμα μια φορά στο κοινό με τη μορφή τραπεζογραμματίων. Με τα τραπεζογραμμάτια αυτά είχε το δικαίωμα να προεξοφλεί συναλλαγματικές, να δανείζει επί ενεχύρω εμπορευμάτων και να αγοράζει ευγενή μέταλλα. Δεν πέρασε πολύς καιρός και το πιστωτικό αυτό χρήμα, που δημιούργησε η ίδια, έγινε το νόμισμα με το οποίο η Τράπεζα της Αγγλίας έδινε δάνεια στο κράτος και πλήρωνε για λογαριασμό τού κράτους τους τόκους τού δημόσιου χρέους. (...) Σιγά-σιγά έγινε ο αναπόφευχτος φύλακας του μεταλλικού θησαυρού της χώρας και το κέντρο έλξης όλης της εμπορικής πίστης. (...)

Μαζί με τα δημόσια χρέη δημιουργήθηκε ένα διεθνές πιστωτικό σύστημα, που συχνά για τούτον ή για κείνον το λαό αποτελεί μιαν από τις κρυφές πηγές τής πρωταρχικής συσσώρευσης. Έτσι, οι προστυχιές τού βενετσιάνικου ληστρικού συστήματος αποτελούν μια τέτοια κρυφή βάση τού κεφαλαιικού πλούτου τής Ολλανδίας, που η Βενετία της παρακμής τής δάνειζε μεγάλα χρηματικά ποσά. Το ίδιο ισχύει και για τις σχέσεις Ολλανδίας και Αγγλίας. (...) Γι' αυτό από το 1701 ως το 1776 μια από τις κύριες επιχειρήσεις της Ολλανδίας είναι να δανείζει τεράστια κεφάλαια ειδικά στον ισχυρό ανταγωνιστή της, την Αγγλία. Κάτι παρόμοιο γίνεται σήμερα και ανάμεσα στην Αγγλία και τις Ενωμένες Πολιτείες. Πολλά κεφάλαια, που εμφανίζονται σήμερα στις Ενωμένες Πολιτείες χωρίς πιστοποιητικό γέννησης, είναι αίμα παιδιών που μόλις χτες έχει κεφαλαιοποιηθεί στην Αγγλία.

Επειδή το δημόσιο χρέος στηρίζεται στα κρατικά έσοδα, που οφείλουν να καλύπτουν τις χρονιάτικες τοκοχρεωλυτικές κλπ πληρωμές, το σύγχρονο φορολογικό σύστημα έγινε αναγκαίο συμπλήρωμα του συστήματος των εθνικών δανείων. Τα δάνεια δίνουν τη δυνατότητα στην κυβέρνηση ν' αντεπεξέρχεται σε έκτακτα έξοδα, χωρίς να γίνεται αυτό αμέσως αισθητό στο φορολογούμενο, μετά όμως απαιτούν αυξημένους φόρους. Από την άλλη μεριά, η αύξηση των φόρων, που προκλήθηκε με τη συσσώρευση απανωτών δανείων, αναγκάζει την κυβέρνηση σε κάθε περίπτωση καινούργιων έκτακτων εξόδων να καταφεύγει διαρκώς σε καινούργια δάνεια. Έτσι, το σύγχρονο φορολογικό σύστημα, που άξονάς του είναι οι φόροι στα πιο αναγκαία μέσα συντήρησης (επομένως και το ακρίβαιμά τους), κρύβει μέσα του το σπέρμα τής αυτόματης προοδευτικής αύξησης. Η υπερφορολόγηση δεν είναι επεισόδιο αλλά μάλλον αρχή. Γι' αυτό στην Ολλανδία, όπου πρωτοεγκαινιάστηκε το σύστημα αυτό, ο μεγάλος πατριώτης Ντε Βιττ το εξύμνησε στα "Αξιώματά" του και το χαρακτήρισε σαν το καλύτερο σύστημα για να γίνει ο εργάτης υπάκουος, λιτοδίαιτος, φιλόπονος και... για να παραφορτωθεί με δουλειά. (...)


[Καρλ Χάινριχ Μαρξ, "Το Κεφάλαιο", τόμος πρώτος, σελ. 779-781 (εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, 2002) - Προσαρμογή σε μονοτονικό και υπογραμμίσεις: Cogito ergo sum - Τηρήθηκε η στίξη τού πρωτοτύπου.]

Επίλογος: Η σημερινή επιλογή μου να σκύψω στις σελίδες του "Κεφαλαίου" πρέπει μάλλον να οφείλεται στην αηδία που ένοιωσα διαβάζοντας ότι σήμερα δημοπρατείται στο Λονδίνο ένα αντίτυπο της πρώτης έκδοσης σε τιμή που αναμένεται να περάσει τις 120.000 λίρες. Το εν λόγω αντίτυπο είναι δερματόδετο και το είχε χαρίσει ο ίδιος ο Μαρξ στον τότε φίλο του Γιόχαν Γκέοργκ Εκκάριους, με σχετική ιδιόχειρη αφιέρωση στην δεύτερη σελίδα (παραπάνω φωτογραφία). Μπορεί να τρίζουν τα κόκκαλα του παππού Κάρολου αλλά αυτή η δημοπρασία συνιστά μιαν ακόμη απόδειξη ότι ο καπιταλισμός δεν έχει πρόβλημα να κάνει αλισβερίσι ακόμη και με τον διάβολο.

Ο φερετζές των δημοψηφισμάτων

Άκουγα την κυβερνητική εκπρόσωπο να λέει ότι η σχεδιαζόμενη αναθεώρηση του συντάγματος υπάρχει ενδεχόμενο να τεθεί υπό λαϊκή έγκριση μέσω δημοψηφίσματος και δεν πίστευα στ' αφτιά μου. Τί κακό ειν' τούτο με τα δημοψηφίσματα, καλέ; Τα κάναμε μόδα πέρυσι και θα μας γίνουν συνήθεια; Όχι τίποτ' άλλο αλλά τούτο εδώ με το σύνταγμα μου θυμίζει το δημοψήφισμα που είχε κάνει η χούντα για τον ίδιο λόγο.

Ας το ξεκαθαρίσω από την αρχή: δεν πιστεύω στα δημοψηφίσματα. Για να παραφράσω τον γνωστό αφορισμό, πιστεύω πως αν τα δημοψηφίσματα μπορούσαν να αλλάξουν κάτι, θα είχαν καταργηθεί. Ο μόνος λόγος για τον οποίο γίνονται είναι για να χρησιμοποιούνται ως δημοκρατικός φερετζές μιας βαθειά αντιδημοκρατικής εξουσίας. Ουσιαστικά, δηλαδή, μετατρέπονται από την εξουσία σε μέσο μεταφοράς των ευθυνών που προκύπτουν από τις επιλογές της, στους πολίτες.

Ναι, ο Παπαδόπουλος έκανε το δημοψήφισμα της 12/6/1973 για την συνταγματική αναθεώρηση αλλά ήταν απολύτως σίγουρος ότι η κάλπη δεν θα του επεφύλασσε δυσάρεστες εκπλήξεις. Η σιγουριά του πήγαζε τόσο από την δυνατότητα που είχε το καθεστώς να νοθεύσει το αποτέλεσμα όσο και από το γεγονός ότι οι προπαγανδιστές του Ναι οργίασαν, με πρώτους και καλύτερους τους ιεράρχες.

Την ίδια σιγουριά για το αποτέλεσμα είχε και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, όταν εξήγγειλε το δημοψήφισμα της 8/12/1974, το οποίο έβαλε οριστικά τέλος στην βασιλευομένη δημοκρατία. Τα αντιβασιλικά αισθήματα του λαού ήσαν τόσο έντονα ώστε το αποτέλεσμα ήταν κάτι παραπάνω από βέβαιο. Έχετε αμφιβολία πως ο Καραμανλής δεν θα έκανε δημοψήφισμα αν ήθελε τον βασιλιά; Ή, μήπως, πιστεύετε ότι ο Κονδύλης θα έκανε δημοψήφισμα το 1935 αν δεν ήταν 1000% σίγουρος ότι το αποτέλεσμα θα ήταν κατά της αβασίλευτης δημοκρατίας;

Όλοι θυμόμαστε τις αντιδράσεις που δημιούργησε το 2011 μέσα κι έξω από την χώρα η πρόθεση του τότε πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου να θέσει σε δημοψήφισμα την δανειακή σύμβαση, ζητώντας από τον λαό να αποφασίσει Ναι ή Όχι στο μνημόνιο. Ο Παπανδρέου πίστευε ότι έτσι θα παγίδευε την αντιπολίτευση, η οποία τότε τηρούσε στο σύνολό της αντιμνημονιακή στάση και θα την υποχρέωνε να στηρίξει το Ναι, αφού σε αντίθετη περίπτωση η χώρα θα κινδύνευε με έξωσή της από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το λάθος τού Παπανδρέου είναι ότι αυτό το σκεπτικό περί παγίδας θα ήταν καλό για μια ψηφοφορία στην βουλή, όχι όμως και για ένα δημοψήφισμα. Είπαμε πρωτύτερα ότι σε δημοψήφισμα μπαίνουν ερωτήματα των οποίων την απάντηση γνωρίζουμε από πριν με απόλυτη σιγουριά. Και δεν ήταν καθόλου σίγουρο ότι οι πολίτες θα έδιναν την έγκρισή τους στην εφαρμογή ενός μνημονίου το οποίο είχε θρονιαστεί επί ενάμισυ χρόνο ήδη στον σβέρκο τους.

Κι ύστερα ήρθε η αριστερά για να βάλει τα πράγματα σε μια καινούργια βάση και να αποδείξει ότι σημασία έχει να ρωτάς τον λαό και όχι να υλοποιείς την απόφασή του. Διότι η αριστερά σέβεται τον λαό και την δημοκρατία, έστω κι αν συνεχίζει να κυβερνά με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, έστω κι αν χρησιμοποιεί τους βουλευτές της ως πειθήνια ενεργούμενα, ζητώντας τους να ψηφίσουν μέσα σε λίγες ώρες νομοσχέδια χιλιάδων σελίδων. Η αριστερά δεν έχει πρόβλημα με την προσφυγή σε δημοψήφισμα, αφού δεν έχει πρόβλημα να γράψει το αποτέλεσμα στα παλιά της τα παπούτσια σε περίπτωση που δεν συμφωνεί με τις επιλογές της.

Τούτες τις μέρες συζητιέται έντονα κι ένα άλλο δημοψήφισμα. Αυτό με το οποίο οι βρεττανοί θα αποφασίσουν αν θέλουν να παραμείνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή όχι. Ας μη συζητήσουμε τώρα το γεγονός ότι λυτοί και δεμένοι έχουν πέσει πάνω στους βρεττανούς για να τους πείσουν να ψηφίσουν υπέρ της παραμονής. Ας πάμε ένα βήμα πιο πέρα, κάνοντας την υπόθεση ότι οι κάλπες θα πουν ναι στο Brexit, παρά την διακηρυγμένη θέση των τριών μεγαλύτερων κομμάτων υπέρ της παραμονής. Μήπως νομίζετε ότι την επόμενη μέρα θα δρομολογηθούν οι διαδικασίες εξόδου της χώρας από την Ε.Ε.; Προσωπικά, θα στοιχημάτιζα ένα πολύ σοβαρό ποσό ότι κάτι τέτοιο δεν θα συνέβαινε. Θα ακούγονταν ορισμένες κορώνες περί ελεύθερης βούλησης και δημοκρατίας και, ίσως, κάποιοι ευρωπαίοι να έκαναν κάποια δήθεν αυτοκριτική περί αδικιών αλλά μέχρις εκεί. Εκείνο που θα γινόταν την επόμενη μέρα θα ήταν να αρχίσουν οι συζητήσεις για την αλλαγή των όρων με τους οποίους η Βρεττανία βρίσκεται ενταγμένη στην Ε.Ε. Κι έτσι θα μπορούσε κι ο Κάμερον, ως άλλος Τσίπρας, να ισχυριστεί ότι σεβάστηκε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος που έλεγε ότι ο λαός δεν ήθελε να παραμείνει στην Ε.Ε. με αυτούς τους όρους.

Ίσως τώρα με ρωτήσει κάποιος γιατί θα ήταν άσχημο αν γινόμασταν Ελβετία, όπου διεξάγονται πάμπολλα δημοψηφίσματα κάθε χρόνο. Αφού δεν μπορέσαμε, βρε αδερφέ, να γίνουμε Δανία του νότου, ας γίνουμε Ελβετία των Βαλκανίων! Υποθέτω ότι κάτι τέτοιο θα βοηθούσε στην εμβάθυνση και στερέωση της δημοκρατίας, έτσι; Χμμμ... Πόσο σίγουροι είσαστε ότι περισσότερα δημοψηφίσματα σημαίνουν περισσότερη δημοκρατία; Αντί για απάντηση, ας δούμε μερικά από τα δημοψηφίσματα που διενεργήθηκαν στην Ελβετία το 2014 και το 2015. Τα σχόλια δικά σας:

- Να επιβληθούν περιορισμοί στην μετανάστευση; (Ναι, 50,3%)
- Να αυξηθεί το κατώτερο ωρομίσθιο στα 22 φράγκα; (Όχι, 76,27%)
- Να ιδρυθεί δημόσιο σύστημα ασφάλισης; (Όχι, 61,8%)
- Να μειωθεί ο ΦΠΑ 8% των φαρμάκων στο 2,5% των τροφίμων; (Όχι, 71,5%)
- Να καταργηθούν τα φορολογικά προνόμια των ξένων στην χώρα; (Όχι, 59,2%)
- Να αυξηθούν οι χορηγούμενες υποτροφίες; (Όχι, 72,5%)
- Να μειωθεί ο φόρος κληρονομιών; (Όχι, 71%)
- Να εξαιρεθούν από την φορολόγηση τα επιδόματα παιδιών και σπουδών; (Όχι, 75,4%) 

Άντε, να γίνουμε κι εμείς Ελβετία, λοιπόν...

Μπαταχτσήδες

Τον τελευταίο καιρό γίνεται πολύς λόγος για τα περιβόητα "κόκκινα δάνεια", για την διαδικασία πώλησής τους σε ξένα κοράκια και για τον άμεσο κίνδυνο να χάσουν πολλοί απλοί άνθρωποι τα σπίτια τους. Απέναντι στην λαϊκή δυσαρέσκεια και την ανησυχία για τις μαύρες μέρες που έρχονται, εμφανίστηκαν οι γνωστοί τιμητές των πάντων για να μας υπενθυμίσουν πως, αν δεν πληρώσουν εκείνοι που χρωστάνε, οι τράπεζες θα έχουν σοβαρό πρόβλημα και θα κληθούμε πάλι όλοι εμείς να χρεωθούμε για να ανακεφαλαιοποιηθούν εκ νέου. Κάποιοι δε έσπευσαν να να δείξουν με το δάχτυλο τους κακοπληρωτές και να πουν με αυστηρό ύφος τις γνωστές κουταμάρες τού τύπου "ας πρόσεχαν" ή, επί το ευγενικώτερον, "ας μην έπαιρναν δάνεια πάνω από τις δυνάμεις τους". Εννοείται πως όλοι αυτοί οι τιμητές, στα πλαίσια είτε της ανοησίας που τους δέρνει είτε της διατεταγμένης υπηρεσίας που εκτελούν, ξεχνούν ή αποκρύπτουν δυο βασικές λεπτομέρειες:

Όχι μόνο στεγαστικά αλλά και εορτοδάνεια, μετοχοδάνεια, διακοποδάνεια... Σε 20 λεπτά και με δώρα!
Προσέξτε το "αποκτήστε 3.000". Η τράπεζα στηρίζει την επιλογή σου να πεταχτείς για καφέ στην Νέα Υόρκη.

Πρώτον, η συντριπτική πλειοψηφία των σημερινών "μπαταχτσήδων" δεν είχαν κατά νου να γίνουν μπαταχτσήδες όταν έπαιρναν τα δάνειά τους "για να αποκτήσουν το δικό τους κεραμίδι". Αντίθετα, πήραν χαρτί και μολύβι, λογάριασαν τους δυο μισθούς που έμπαιναν κάθε μήνα στο σπίτι τους, μέτρησαν, ξαναμέτρησαν κι ύστερα πήγαν στην τράπεζα. Το έγκλημά τους ήταν πως δεν είχαν υπολογίσει ότι θα ερχόταν κάποια στιγμή η εξουσία να τους περικόψει τους μισθούς, να τους κόψει τα δώρα και τα επιδόματα και, κυρίως, να τους στερήσει έναν από τους δυο μισθούς (συχνά δε και τους δυο) με τους οποίους ζούσαν αυτοί και τα παιδιά τους.

Δεύτερον, οι ίδιες οι τράπεζες είναι που κάποτε τσακώνονταν ποια θα πρωτοχορηγήσει στεγαστικό δάνειο, παραβιάζοντας όλες τις δικλείδες ασφαλείας. Σχεδόν παρακαλούσαν τον κόσμο να πάρει δάνειο. Μια κατάθεση της πλάκας πήγαινες να κάνεις και σε άρπαζε ο υπάλληλος από το χέρι για να σε ενημερώσει περί της μεγάλης ευκαιρίας να αποκτήσεις το δικό σου σπίτι δίχως να το καταλάβεις. Μήπως δεν ήταν οι ίδιες οι τράπεζες που υπερεκτιμούσαν την αξία του πωλούμενου ακινήτου ώστε να χορηγήσουν υψηλότερο δάνειο στον αγοραστή; Κι αν δεν ήταν αυτές που συνέστηναν στον δανειολήπτη να προτιμήσει δάνειο με ρήτρα ελβετικού φράγκου, ποιός ήταν; Ήξερε και στο χωριό της η θεια-Μαριγούλα το ελβετικό φράγκο;

Εν πάση περιπτώσει, αυτά είναι γνωστά και δεν θα επιμείνω περισσότερο. Προτιμώ να επικεντρωθώ σε κάτι που δεν είναι ευρέως γνωστό. Κι αυτό είναι το γεγονός ότι το εν λόγω φαινόμενο δεν έχει αποκλειστική σχέση με την "ψωνάρα τον έλληνα, που έχει μάθει να ζη με δανεικά" αλλά με όλη την Ευρώπη. Πρόκειται για ένα φαινόμενο το οποίο απειλεί να τινάξει στον αέρα ολόκληρο αυτό το σαθρό οικοδόμημα που λέγεται Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στην Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού εξηγήσαμε αναλυτικά το πώς οι ΗΠΑ κόντεψαν να πνιγούν στο τσουνάμι που σηκώθηκε όταν έσπασε η φούσκα των στεγαστικών δανείων. Άλλωστε, χάρη στο σκάσιμο αυτής της φούσκας ξέσπασε το 2008 η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση που δεν λέει με τίποτε να τελειώσει. Όταν τον Σεπτέμβρη εκείνης της χρονιάς κατέρρεε η Λέμαν Μπράδερς, τα στεγαστικά δάνεια των ΗΠΑ ξεπερνούσαν τα 20 τρισ. δολλάρια, ποσό που ανστιστοιχούσε στο 140% του ΑΕΠ της χώρας. Αν αυτοί οι αριθμοί σάς φαίνονται ιλιγγιώδεις, περιμένετε την συνέχεια.

Ενάμισυ χρόνο αργότερα, καθώς η κρίση έφτανε στην πόρτα μας και ο τότε πρωθυπουργός πήγαινε στο Καστελλόρριζο για το γνωστό διάγγελμά του, τα στεγαστικά δάνεια που είχαν χορηγήσει οι τράπεζές μας έφταναν το 109% του ΑΕΠ μας. Παρ' ότι το ποσοστό αυτό είναι πολύ καλύτερο από των ΗΠΑ, το πρόβλημα των απλήρωτων δανείων εξελίχθηκε σε θανατηφόρο καρκίνωμα επειδή εμείς δεν είχαμε την πολυτέλεια που είχε η Ουάσιγκτον να ενισχύει τις τράπεζές της εκδίδοντας φρέσκο χρήμα.

Πάμε παρακάτω. Αφού το δικό μας 109% έγινε θανατηφόρο, γιατί να μην γίνει εξ ίσου θανατηφόρο και το 105% της Γαλλίας; Μήπως έχετε την εντύπωση ότι τώρα που άρχισαν κι εκεί οι περικοπές κι οι απολύσεις, οι γάλλοι θα αποδειχτούν πιο καλοπληρωτές από μας; Και πόσο καλύτερο απ' αυτά τα ποσοστά είναι το 95% της αυστηρής Γερμανίας ή το 90% της γειτονικής μας Ιταλίας; Πόσο λιγώτερο "ψωνάρες" είναι δηλαδή οι ευρωπαίοι εταίροι μας σε σχέση μ' εμάς τους βλαχοβαλκάνιους;

Κι όμως, αυτά δεν είναι τα χειρότερα. Τί να πει και η Μεγάλη Βρεττανία, όπου τα στεγαστικά δάνεια των τραπεζών της ξεπερνούν το 150% του ΑΕΠ, ποσοστό μεγαλύτερο κι από εκείνο των ΗΠΑ στις παραμονές τού ξεσπάσματος της κρίσης; Τί να πει κι η Σουηδία με 173%; Τί να πει κι η Ολλανδία, εκείνου του αχώνευτου του Ντάισενμπλουμ, με καμμιά εφτακοσαριά δισ. στεγαστικά στον δρόμο, ποσό που αντιστοιχεί στο 274% (ναι, ναι, σωστά διαβάζετε: 274%!) του ΑΕΠ της; Και τί να πει και η Δανία, που οι τράπεζές της έχουν χορηγήσει στεγαστικά δάνεια ύψους... 313% (!!) του ΑΕΠ της;

Παρένθεση. Όσοι επιμένουν να μιλούν για "ψωνάρες" και "ψωροφαντασμένους" έλληνες, ας μου επιτρέψουν να σημειώσω ότι δεν ήσαν οι έλληνες αλλά κάτι ιρλανδοί, κάτι πορτογάλοι, κάτι μαλτέζοι και κάτι κύπριοι που φορτώθηκαν με δάνεια προκειμένου να φτιάξουν εξοχικά σπίτια, τα οποία λογάριαζαν να μοσχοπουλήσουν σε άγγλους και γερμανούς, πλην όμως τους πρόλαβε η κρίση κι έμειναν να κοιτάζουν τα ντουβάρια και τους λογαριασμούς των τραπεζών τους. Κλείνει η παρένθεση.

2013, Ισπανία, Χέτε (κάτοικοι 768): 100 πολιτοφύλακες επιστρατεύονται για να κάνουν έξωση τριών οικογενειών.

Ήδη βλέπω κάποιους αναγνώστες έτοιμους να σχολιάσουν ότι κανένα χρέος δεν συνιστά πρόβλημα εφ' όσον εξυπηρετείται. Θεωρητικώς, αυτό είναι σωστό. Όμως, μια τέτοια απάντηση υπεννοεί ότι άγγλοι, σουηδοί, ολλανδοί, γερμανοί, δανοί κλπ δεν είναι μπαταχτσήδες σαν εμάς και θα συνεχίσουν να αποπληρώνουν κανονικά τα δάνειά τους. Συγγώμη αλλά επιτρέψτε μου να διατηρώ αμφιβολίες επ' αυτού. Σε ένα περιβάλλον όπου η ανάπτυξη δείχνει να μαραζώνει πριν ανθίσει, όπου η ελαστική εργασία επεκτείνεται κατατρώγοντας το διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων και όπου το κοινωνικό κράτος παραδίδεται προς εκμετάλλευση στο κεφάλαιο, κάτι μου λέει ότι σύντομα πολλοί ευρωπαίοι θα μείνουν άστεγοι και πολλές τράπεζες θα χρειαστούν ανακεφαλαιοποίηση.

Είμαι σίγουρος ότι κανείς σας δεν σκέφτηκε "τί μας νοιάζει εμάς πόσα χρωστάνε από στεγαστικά δάνεια οι ολλανδοί;", ξεχνώντας ότι βράζουμε όλοι μαζί στο ίδιο ευρωενωσιακό καζάνι. Βλέπετε, έχω σε μεγάλη εκτίμηση το επίπεδο των αναγνωστών αυτού του ιστολογίου.

Σαββατιάτικα (110) - της λεξιπλασίας

*** Αθλιόφυτο: φυτό εσωτερικού χώρου σε δημόσια υπηρεσία, σχεδόν πάντα σε κακά χάλια. *** Όποιος κατάλαβε τι παίχτηκε με το Ελληνικό, ας μου εξηγήσει κι εμένα, παρακαλώ. *** Πείτε μου ότι πιάσαμε μαλάκα τον Λάτση, να χαρώ! *** Κι αφού ο μάγκας είχε τόσα λεφτά, γιατί πήγαμε εμείς να ανακεφαλαιοποιήσουμε την Γιούρομπανκ; *** Πείτε μου ότι μας έπιασε μαλάκες, να σκάσω! *** Πρωθύ: "Οι έλληνες πλοιοκτήτες χαρακτηρίζονται από εξωστρέφεια, διορατικότητα και καινοτομία στις επενδύσεις." *** Σωστός ο Αλέξης! *** Από καινοτομία, άλλο τίποτε οι έλληνες πλοιοκτήτες. *** Ποιός ξένος πλοικτήτης θα σκεφτόταν να εκδώσει ομολογιακό δάνειο για να αγοράσει πλοία από τον γυιο του; *** Γεια σου γίγαντα Αλαφούζε! *** Απλυτήρι: ποτήρι με το οποίο πίνουμε και ξαναπίνουμε νερό χωρίς να το πλένουμε. *** Κυριάκουλας: "Όταν ευημερούν οι επιχειρήσεις, ευημερούν

Πού χαζεύεις αγόρι μου; Κοίτα κι έξω από το παράθυρο λίγο!

τελικά και οι εργαζόμενοι." *** Α! Γι' αυτό οι υπάλληλοι της Microsoft είναι όλοι εκατομμυριούχοι. *** Όσοι δεν απολύθηκαν στα πλαίσια εξυγίανσης της εταιρείας, δηλαδή. *** Κυριάκουλας πάλι: "Όταν υπερφορολογούνται οι επιχειρήσεις, οι πρώτοι που την πληρώνουν είναι οι εργαζόμενοι." *** Ρε, για φάτε έναν μαλάκα που θέλει να γίνει και πρωθύ! *** Κυριάκουλας ξανά: "Oι έλληνες νέοι δεν είναι επαρκώς προετοιμασμένοι για την αγορά εργασίας." *** Μια χαρά προετοιμασμένοι είναι, Κούλη μου: κανείς δεν περιμένει να βρει δουλειά. *** Κυριάκουλας εκ νέου: "Θέλω να συγκροτήσω μια Κυβέρνηση με τους καλύτερους." *** Αυτό! *** Δεν περιγράφω άλλο. *** Βρομιλί: το τωρινό χρώμα των αθλητικών παπουτσιών που αγοράσαμε πριν έξι μήνες. *** Αυτό που τα Καγιέν είναι τόσο εύφλεκτα, το ήξερα εδώ και χρόνια. *** Αμ, γιατί νομίζετε ότι διάλεξα Άτος; *** Τον Κουμουτσάκο που κοντεύει να σκάσει από την στενοχώρια του, τον σκέφτεται κανείς; *** Παπαδημούλι για Μαυρίκο: "Τον έκαψαν για να μη τους κάψει." *** Μήτσο, έβγαλες το πόρισμα κιόλας; *** Ούτε ο Πουαρό τόσο γρήγορα, ρε μπαγάσα! *** Πάει ο Μάκαρος... πάει ο Μαυρίκος... χάνουμε τα καλύτερα παιδιά. *** Αληθεύει ότι αθωώθηκε ο αναρχικός Τσιρώνης για την ληστεία τής

Τώρα αν σχολιάσω τις τρύπες στα ντόνατ θα κατηγορηθώ ως σεξιστής;

Εθνικής στην Σόλωνος το 2006 αλλά και για 12 κακουργήματα ακόμη; *** Καλά, αυτή η πουτάνα η δικαιοσύνη δεν καταλαβαίνει ότι με τέτοιες αποφάσεις εκθέτει τους ασφαλίτες; *** Α propos, τον Τσιρώνη δεν είχε επικηρύξει με 600 χήνες ο Χρυσοχοΐδης; *** Όποια κουφάλα πήρε τότε τα λεφτά, να τα φέρει πίσω. *** Δεγράφυλο: το στυλό που δεν γράφει αλλά το βάζουμε βλαστημώντας στην στυλοθήκη ξανά και ξανά.  *** Στις 15 Ιούνη θα μαζευτούν στο Σύνταγμα οι ούννοι. *** Πέρυσι λεγόντουσαν "μενουμευρωπαίοι", εφέτος λέγονται "πολίτες". *** Μη μπερδεύεστε, οι ίδιοι παντοτινοί μαλάκες είναι. *** Κάπου άκουσα ότι πίσω από τους "παραιτηθήτε" βρίσκεται η ΝουΔου και πολύ γέλασα. *** Καλέ, γίνονται αυτά; *** Πώς σας φάνηκε η κοινωνική ευαισθησία του Κατρούγκαλου; *** Ωραίο δεν ήταν που είπε σε όσους χάσανε το ΕΚΑΣ ότι θα παίρνουν φτηνότερα φάρμακα; *** Δηλαδή, θα ήταν καλύτερα αν τους έλεγε κρατήστε το ΕΚΑΣ σας και να το φάτε σε φάρμακα; *** Σαλτάρη, βουλευτής ΣυΡιζΑ: "Το ΕΚΑΣ λειτούργησε ως ελεημοσύνη." *** Έφη μου, σαλτάρησες κι έκοψες και την ελεημοσύνη; *** Τί ψυχή θα παραδώσεις, μωρή; *** Ζαρχίδης: ο ταβλαδόρος που επί τρίλεπτο κουνάει, ξανακουνάει, φτύνει και μιλάει στα ζάρια κάθε φορά που τα ρίχνει.*** Ανακαλύψανε -λέει- ότι η Παναγιά της Τήνου είναι χτισμένη πάνω σε αρχαίο ναό του Διονύσου. *** Σιγά την ανακάλυψη, ρε ζώα! *** Όταν ανακαλύψετε χριστιανικό ναό που να ΜΗΝ είναι χτισμένος πάνω σε αρχαίο,

Αριστερά: αμαρτωλό ομόφυλο φιλί - Δεξιά: χριστιανικό ομόφυλο φιλί

να μας το πείτε. *** Βερναρδάκης: "Η προηγούμενη κυβέρνηση παρέδωσε μια χώρα ψηφιακά καθυστερημένη." *** Γι' αυτό κι εσείς είπατε να βάλετε έναν φόρο και στο ίντερνετ, έτσι Χριστόφορε; *** Μίλησε το ζαβό για νομιμοποίηση του χασίς, ήρθαν οι άλλοι και ξεκωλιάσανε στους φόρους το απλό τσιγαράκι. *** Μίλησε ο γκαβός για δωρεάν WiFi, ήρθαν οι άλλοι να φορολογήσουν το ίντερνετ. *** Τελικά, το ότι δεν τηρούν τις υποσχέσεις τους ΔΕΝ είναι το χειρότερο που μπορεί να μας τύχει. *** Ισορροπητήρι: ο,τιδήποτε χρησιμεύει στο να σταθεροποιήσει τα τραπεζάκια των εξοχικών ταβερνείων.*** Aληθεύει ότι ο Αμβρόσιος μήνυσε το gay-pride; *** Επί τέλους, κάποιος έπρεπε να κάνει κάτι για να σταματήσει η ηθική εξαχρείωση της κοινωνίας μας. *** Και καλά θα κάνατε αν το ξανασκεφτόσασταν πριν πείτε "στ' αρχιδια μας". *** Στουρνάρας: "Οι εξελίξεις μάς επιτρέπουν να ατενίζουμε το μέλλον με μεγαλύτερη αισιοδοξία." *** Όταν λες "μας", Γιώργο μου...;;; *** Όσων παίρνετε μισθούς από 3-4 χήνες και πάνω; *** Είναι σίγουρο ότι το σεξ είναι η καλύτερη γυμναστική; *** Δηλαδή, αντί για βαράκια μπορώ να...; *** Μα... δεν είναι λίγο δύσκολο τρία σετ των 10 κάθε πρωί; *** Σας έλεγε κι εσάς η μαμά σας "φάε όλο το φαΐ σου να ψηλώσεις"; *** Πάω στοίχημα ότι τώρα σας λέει "μη τρως άλλο βρε, παραπάχυνες". *** Εμ, γιατί να βγουν αληθινά αυτά που έλεγε για το φαΐ αφού δεν

Ευτυχισμένα χρόνια

βγήκαν εκείνα για το πώς γεννιούνται τα παιδιά; *** Νερουρία: η τάση για κατούρημα στο άκουσμα τρεχούμενου νερού. *** Tώρα που άρχισαν να βγαίνουν τα αρχαία από το σχολείο, καλό είναι να φτιάξουμε μερικές καινούργιες νεοελληνικές λέξεις για να μη φτωχαίνει η γλώσσα μας. *** Αλήθεια, θα δείτε Euro; *** Όχι καλέ, λεφτά το ξέρω πως δεν θα δείτε, για ποδόσφαιρο μιλάω. *** Από πού λέτε να φύγει πρώτα η Αγγλία: από το Euro ή από την Ευρωπαϊκή Ένωση; *** Αν κατάλαβα καλά, εμάς δεν μας παίζουνε γι' αυτό κι εμείς σηκωθήκαμε και πήγαμε στην Αυστραλία, ε; *** Στην πρώτη φωτογραφία μάλλον αναγνωρίσατε τον Μπιλ Γκέιτς, τον άνθρωπο που λέγεται "Πόρτες" αλλά έγινε ζάμπλουτος από "Παράθυρα". *** Το ιστολόγιο δεν ντρέπεται να παραδεχτεί ότι συγκινήθηκε στο άκουσμα του θανάτου του μεγάλου Μωχάμεντ Άλι. *** Γι' αυτό, κλείνουμε με μια ιστορική φωτογραφία, τραβηγμένη στις 7/2/1964, που τον δείχνει να "εξουδετερώνει" και τους τέσσερις Μπητλς με μια γροθιά. *** Τότε λεγόταν ακόμη Κάσσιους Κλαίυ και λίγους μήνες νωρίτερα είχε βγάλει και δίσκο με τίτλο "I am the greatest". *** Καθώς από εκείνον τον δίσκο ακούμε τον Κλαίυ να τραγουδάει το "Stand by me" των Μπητλς, σας χαιρετώ για σήμερα. *** Ψυγγιές: οι φωνές του περιπτερά να κλείσεις το ψυγείο. *** Να περάσετε ένα όμορφο ΣουΚου. ***

Ανέκδοτα της προκοπής

Επειδή από την μια πολύ ψυχοπλακωθήκαμε τις τελευταίες μέρες με τα οικονομικά κι από την άλλη έρχεται και σαββατοκύριακο, σκέφτηκα σήμερα να πούμε κανένα ανέκδοτο, να χαλαρώσουμε:

Ήταν ένας Σταθάκης, ένας Τσακαλώτος, ένας Κατρούγκαλος κι ένας βιομήχανος. Και λέει ο Σταθάκης "πρέπει να φέρουμε ανάπτυξη". Και λέει ο βιομήχανος "για να φέρετε ανάπτυξη, πρέπει να γίνουν επενδύσεις". "Αυτές πρέπει να τις κάνεις εσύ", του λέει ο Τσακαλώτος. "Πώς να τις κάνω αφού με φορολογείς;", ρωτάει ο βιομήχανος. "Αυτό άστο πάνω μου", απαντάει ο Τσακαλώτος. "Ναι, αλλά πρέπει να μ' αφήσετε να διώχνω όσους εργαζόμενους θέλω κι όποτε θέλω", ξαναλέει ο βιομήχανος. "Μα υπάρχουν νόμοι για τις ομαδικές απολύσεις", διαμαρτύρεται ο Κατρούγκαλος. "Να τους καταργήσεις", απαντάει ο βιομήχανος. "Μα θα με φάνε οι εργαζόμενοι", ξαναδιαμαρτύρεται ο Κατρούγκαλος. "Αυτό άστο πάνω μου", λέει κλείνοντας το μάτι ο βιομήχανος και σηκώνεται. "Πού πας;", ρωτάει ο Σταθάκης. "Στο ευρωπαϊκό δικαστήριο", λέει ο βιομήχανος και φεύγει.

Ήταν ένας Κατρούγκαλος, ένας Τσακαλώτος κι ένας Σταθάκης... και δεν γέλαγε κανένας

Δεν γελάσατε, ε; Περιμένετε την συνέχεια:

Ήταν ένας ευρωπαίος δικαστής, ένας βιομήχανος κι ένας εργαζόμενος. "Τί θέλετε;" ρωτάει ο δικαστής. "Θέλω να αναδιαρθρώσω την επιχείρησή μου κι αυτός δεν μ' αφήνει", λέει ο βιομήχανος δείχνοντας τον εργαζόμενο. "Γιατί δεν τον αφήνεις, ρε;" ρωτάει ο δικαστής τον εργαζόμενο. "Μα, γι' αυτόν αναδιάρθρωση σημαίνει να με απολύσει", απαντάει ο εργαζόμενος. "Και λοιπόν;", ρωτάει θυμόσοφα ο δικαστής, "πώς θα γίνει ομελέττα αν δεν σπάσουν μερικά αβγά;". "Μα με προστατεύει ο νόμος", επιμένει ο εργαζόμενος. "Υπάρχει τέτοιος νόμος;" ρωτάει έκπληκτος τον βιομήχανο ο δικαστής. "Δυστυχώς", απαντάει ο βιομήχανος. "Και πώς το επιτρέψατε;" ξαναρωτάει θυμωμένα ο δικαστής. "Είχαμε πει του Βρούτση να τον καταργήσει αλλά αυτός έκανε μισές δουλειές", λέει ο βιομήχανος. "Να τον καταργήσει τώρα", λέει ο δικαστής, χτυπώντας το χέρι στην έδρα. "Δεν μπορεί", πετιέται χαμογελώντας ο εργαζόμενος, "τον έχει αντικαταστήσει ο Κατρούγκαλος". "Α, μάλιστα", κάνει ο δικαστής και ρωτάει τον βιομήχανο "έχεις το τηλέφωνο του Κατρούγκαλου;"

Ούτε αυτό σας φάνηκε αστείο; Για προσέξτε το επόμενο:

Ήταν ένας Σταθάκης κι ένας έλληνας. Και ρωτάει ο έλληνας τον Σταθάκη: "τί γίνεται με τις επενδύσεις; προχωράνε;" και του απαντάει ο Σταθάκης χαμογελαστός "είμαστε σε καλό δρόμο". "Δεν το βλέπω", λέει σκεφτικός ο έλληνας. "Θα το δεις σύντομα και θα τρίβεις τα μάτια σου", απαντάει ο Σταθάκης, πάντα με χαμόγελο και συμπληρώνει "μιλάμε για εκατοντάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας". "Από τις επενδύσεις των βιομηχάνων θα βγουν αυτές οι θέσεις;" ρωτάει ο έλληνας. "Φυσικά", απαντάει ο Σταθάκης, χαμογελώντας ακόμη πλατύτερα. "Μα, αυτοί, για να κάνουν επενδύσεις, θέλουν πρώτα να κάνουν απολύσεις", διαμαρτύρεται ο έλληνας. "Δεν κάνουν απολύσεις", λέει σκασμένος στα γέλια ο Σταθάκης, "αναδιαρθρώσεις κάνουν".

Θα μου πείτε, πώς να γελάσετε εσείς με ανέκδοτο όπου γελάει ο Σταθάκης... Σωστό κι αυτό. Για να δοκιμάσω ένα άλλο που άκουσα τελευταία:

Ήταν ένας Γιώργος, ένας Αντώνης, ένας Αλέξης, ένας Κούλης κι ένας έλληνας. Και λέει ο Γιώργος στον έλληνα: "πάμε μια βόλτα μέχρι το Καστελλόρριζο, να σου πω ένα μυστικό;" Και λέει ο έλληνας "πώς να πάμε που δεν υπάρχει σάλιο;" Και λέει ο Γιώργος "μην ανησυχείς, λεφτά υπάρχουν". Και προσθέτει ψιθυριστά "κι αν τελειώσουν, βάζω μια υπογραφή και παίρνω δανεικά". "Γιώργο, μη τολμήσεις να δεσμεύσεις την χώρα με την υπογραφή σου", πετιέται απειλητικά ο Αντώνης. "Ρε, σαν καλά τα λέει ετούτος", σκέφτεται ο έλληνας, "θα πάω μ' αυτόν". Κι αφήνει τον Γιώργο και πάει με τον Αντώνη, οπότε του λέει ο Αντώνης "δεν υπάρχει σάλιο αλλά μην ανησυχείς, θα υπογράψω εγώ και θα βρούμε". "Αντώνη, μη τολμήσεις να δεσμεύσεις την χώρα με την υπογραφή σου", πετιέται απειλητικά ο Αλέξης. "Ρε, σαν καλά τα λέει ετούτος", σκέφτεται ο έλληνας, "θα πάω μ' αυτόν". Κι αφήνει τον Αντώνη και πάει με τον Αλέξη, οπότε του λέει ο Αλέξης "δεν υπάρχει σάλιο αλλά μην ανησυχείς, θα υπογράψω εγώ και θα βρούμε". "Αλέξη, μη τολμήσεις να δεσμεύσεις την χώρα με την υπογραφή σου", πετιέται απειλητικά ο Κούλης. "Ρε, σαν καλά τα λέει ετούτος", σκέφτεται ο έλληνας, "θα πάω μ' αυτόν". Κι απάνω που είναι έτοιμος να αφήσει τον Αλέξη και να πάει με τον Κούλη, γυρίζει ο Γιώργος και του λέει με παράπονο "ρε παλληκάρι, ρίξε και σε μένα μια ματιά, ολόκληρο μουστάκι ξύρισα για πάρτη σου".

Δεν μπορεί, μ' αυτό πρέπει τουλάχιστον να χαμογελάσατε. Με το επόμενο, όμως, θα ξεκαρδιστείτε:

Ήταν ένας Αλέξης, ένας Κούλης, ένας Σταύρος, μια Φώφη, ένας Βασίλης κι ένας έλληνας. Και λέει ο Αλέξης "επί τέλους, το πούλησα το αμπέλι στην πέρα ράχη". Και λέει ο Κούλης "καλά έκανες αλλά έπρεπε να το είχες πουλήσει από πέρυσι". Και λέει ο Σταύρος "καλά έκανες και το πούλησες αν και θα ήταν καλύτερα να το είχες πουλήσει από πέρυσι". Και λέει η Φώφη "από πέρυσι έπρεπε να το είχες πουλήσει αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ". Και λέει ο Βασίλης "καλά έκανες και μ' άκουσες που σου έλεγα από πέρυσι να το πουλήσεις αλλά θα ήταν καλύτερα να το πουλάγαμε όλοι μαζί". Και λέει ο έλληνας "ρε μάγκες, έχετε καταλάβει ότι μιλάτε για το δικό μου το αμπέλι;" και γυρνάνε όλοι και τον κοιτάνε έκπληκτοι και τον ρωτάνε "από πού είναι δικό σου; από τον πατέρα σου ή από τον παππού σου;" Θυμώνει ο έλληνας και λέει "από τον προπάππο μου που το άφησε στον παππού μου που το άφησε στον πατέρα μου που το άφησε σε μένα". Τον ξανακοιτάνε οι άλλοι, σκάνε στα γέλια και του λένε "ωραίο, ρε φίλε, το άλλο με τον Τοτό το ξέρεις;"

Καλό, έτσι; Έχω κι ένα με αλλοδαπούς πρωταγωνιστές:

Ήταν ένας Σώυμπλε, μια Λαγκάρντ κι ένας Ντράγκι και κουβέντιαζαν για τις καλοκαιρινές τους διακοπές. Και λέει ο Σώυμπλε "ρε μάγκες, έχω κάτι φιλαράκια στην Ελλάδα και μπορώ να κανονίσω να μας δώσουν ένα παραθαλάσσιο εξοχικό να πάμε να κάνουμε τα μπάνια μας". Και λέει η Λαγκάρντ "έχω κι εγώ κάτι φιλαράκια στην Ελλάδα και μπορώ να κανονίσω να πουλήσουν το εξοχικό και να μας στείλουν τα λεφτά, οπότε πάμε και κάνουμε τα μπάνια μας όπου γουστάρουμε". Και λέει ο Σώυμπλε "δεν ακούγεται κακή ως ιδέα αλλά θα πάρει καιρό να πουληθεί το εξοχικό και θα χάσουμε το καλοκαίρι". Και τότε πετιέται ο Ντράγκι και λέει "ρε σεις, δεν καταλαβαίνω γιατί πνιγόσαστε σε μια κουταλιά νερό". Οι άλλοι τον κοιτάνε με απορία, οπότε ο Ντράγκι συμπληρώνει με συνωμοτικό ύφος "βάζω εγώ τα λεφτά και όταν πουλήσουν οι έλληνες το εξοχικό τους μου τα στέλνουνε". Κι όπως σκάνε όλοι στα γέλια, γυρνάει ο Σώυμπλε και λέει του Ντράγκι "να τους βάλεις και τόκους, να μας μείνει και κάτι".

Εν τάξει, αυτό ήταν μάπα, το κατάλαβα κι εγώ. Αλλά έχω κι ένα παλιό που πάντοτε βγάζει γέλιο:

Ήταν ένας Αλέξης, ένας Κούλης και μια Φώφη και πηγαίνανε στα παζάρι να πουλήσουν ένα αρνί. Όπως πηγαίνανε, φτάνουνε σ' ένα τρίστρατο. "Να πάμε αριστερά", λέει ο Αλέξης. "Εγώ λέω να πάμε δεξιά", λέει ο Κούλης. "Εγώ λέω να συνεχίσουμε ίσια", λέει η Φώφη. Αρχινάνε να τσακώνονται, οπότε πετιέται ο Αλέξης και λέει "να ρωτήσουμε το αρνί και θα πάμε απ' όπου μας πει". Συμφωνούν οι άλλοι και ρωτάνε το αρνί "εσύ από πού θες να πάμε στο παζάρι, από αριστερά, από δεξιά ή από το κέντρο;" οπότε τους λέει το αρνί κουνώντας το κεφάλι "ρε, δεν πα' να πάτε απ' όπου θέλετε, εγώ έτσι κι αλλιώς στο τσιγκέλι γδαρμένο θα καταλήξω".

Ήταν μια Λαγκάρντ, ένας Ντράγκι κι ένας Σώυμπλε... κι ήταν οι μόνοι που γελούσαν

Αν ούτε τώρα γελάσατε, θέλετε κάτι πιο δυνατό. Να πω ένα με τον Άδωνι; Όχι... έχω καλύτερο:

Ήταν ένας Κουτσούμπας που είχε βγει βόλτα κι εκεί που πήγαινε συνάντησε ένα αρνί. "Πού πας μοναχό σου, βρε;" το ρωτάει, "δεν έχεις ακούσει ότι αρνί που φεύγει από το μαντρί το τρώει ο λύκος;" Και του λέει το αρνί "το ξέρω αλλά πάω εδώ δίπλα στον Αλέξη που σήμερα θα πάει στο παζάρι και μου πρότεινε να πάμε παρέα". "Ποιον Αλέξη;" ρωτάει ο Κουτσούμπας, "αυτόν τον αριστερό;" Και λέει το αρνί "ναι αλλά θα είναι κι ο Κούλης με την Φώφη μαζί". "Ο Κούλης με την Φώφη;" κάνει ο Κουτσούμπας, ξύνοντας με απορία το κούτελό του, "από πότε οι αριστεροί κάνουνε παρέα με τους δεξιούς και τους κεντρώους;" Και λέει το αρνί με μεγαλύτερη απορία "μα αφού όλοι για το παζάρι πάνε, γιατί να πάνε χώρια;" Ο Κουτσούμπας εξακολουθεί να μη καταλαβαίνει. "Τέλος πάντων, τι πάνε να πουλήσουνε στο παζάρι όλοι αυτοί μαζί;" ξαναρωτάει. Και του λέει το αρνί "δεν ξέρω, δεν μου είπανε, μου το φυλάνε για έκπληξη". "Απ' όσα ξέρω για ένα άλλο αρνί, νομίζω ότι δεν θα σου αρέσει καθόλου αυτή η έκπληξη", λέει τότε ο Κουτσούμπας. "Καλά, εσύ μια ζωή κολλημένος είσαι" κάνει το αρνί και φεύγει για το σπίτι του Αλέξη.


Ήταν ένας Αλέξης, ένας Κούλης, μια Φώφη, ένας Κατρούγκαλος, ένας Σταθάκης... κι ήταν κι ένας Σώυμπλε, μια Λαγκάρντ, ένας Ντράγκι... κι ήταν κι άλλοι πολλοί... κι ήταν και τσιγκέλια πολλά, γεμάτα με σφαχτάρια... κι από δίπλα ήταν κι ένας έλληνας που κοίταγε χαζεμένος πότε τα τσιγκέλια και πότε όλον αυτό τον συρφετό και δεν μπορούσε να καταλάβει πώς γίνεται και όλοι αυτοί που νοιάζονταν για το καλό του δεν μπορούσαν να φτιάξουν ένα ανέκδοτο της προκοπής που να κάνει το χειλάκι του να χαμογελάσει... έστω, λίγο...

Μαθουσάλας: ελπίδα ή τυράκι;

Σύμφωνα με την θεόπνευστη βιβλική παράδοση και σε συνδυασμό με την επίσης θεόπνευστη Παλαιά Διαθήκη, την 11η μέρα του μηνός Μαρχεσβάν του έτους 1656 Α.Μ.(*), δηλαδή εφτά μόλις ημέρες πριν τον μεγάλο κατακλυσμό, πεθαίνει ο παππούς τού Νώε, ο Μαθουσάλας. Ήταν αισίως 969 ετών. Ο πατέρας του ο Ενώχ είχε πεθάνει νεώτατος (365 ετών) και ο γυιος του ο Λάμεχ έφτασε με το ζόρι τα 777 χρόνια αλλά ο εγγονός του ο Νώε τον πλησίασε σε μακροζωία καθώς έζησε 950 χρόνια. Όλοι αυτοί, παρά την ηλικία τους, ήσαν ακμαιότατοι σχεδόν μέχρι τέλους. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι ο Νώε γέννησε τον Σημ, τον Χαμ και τον Ιάφεθ ενώ είχε κλείσει τα 500 και στα 600 του είχε το κουράγιο να φτιάξει ολόκληρη κιβωτό.

Όλα αυτά απετέλεσαν έμπνευση για τα μεγάλα οικονομικά κεφάλια. Αν ο Μαθουσάλας, ας πούμε, είχε αγοράσει στα 200 του ένα ομόλογο διάρκειας 500 ετών με επιτόκιο 1%, στα 700 του θα είχε εξαπλασιάσει το αρχικό του κεφάλαιο κι έτσι θα πέρναγε ζωή χαρισάμενη στα γεράματά του. Το σημαντικώτερο θα ήταν ότι ο γερο-Μαθουσάλας θα είχε σίγουρα αυτά τα λεφτά, ακόμη κι αν μέσα σ' αυτά τα 500 χρόνια το επιτόκιο είχε μειωθεί. Άρα, μια τοποθέτηση μεγάλης διάρκειας θα μπορούσε να γίνει θελκτική έστω κι αν η ετήσια απόδοσή της ήταν χαμηλή. Κάπως έτσι, λοιπόν, έκαναν πριν λίγο καιρό την εμφάνισή τους τα πρώτα ομόλογα πολύ μακράς διαρκείας, τα οποία απέκτησαν αμέσως το παρανόμι ομόλογα Μαθουσάλας (Methuselah bonds).

14 Αυγούστου 2015: Η συμφωνία για το τρίτο μνημόνιο έχει ολοκληρωθεί και ο Γερούν Ντάισελμπλουμ στηρίζει
τον αξιολύπητο Ευκλείδη Τσακαλώτο υπό το βλέμμα του βέλγου υπουργού οικονομικών Γιόχαν Φαν Όβερβελντ.

Η ιδέα πίσω από αυτά τα ομόλογα είναι πως οι κάτοχοί τους επωφελούνται σε βάθος χρόνου από οποιαδήποτε μείωση επιτοκίου. Για σκεφτείτε το λίγο: κάθε φορά που το επιτόκιο πέφτει 0,10%, ο Μαθουσάλας βγαίνει κερδισμένος κατά το ίδιο ποσοστό αφού το δικό του επιτόκιο είναι σταθερό. Σε βάθος πεντηκονταετίας, αυτό το ταπεινό ετήσιο 0,10% γίνεται 5% επί της αρχικής αξίας.

Εκτός από αυτή την πρωτογενή ωφέλεια, όμως, υπάρχει και μια δευτερεύουσα, η οποία μάλλον είναι πιο σημαντική. Καθώς η παγκόσμια οικονομία κινείται στον αστερισμό τής μείωσης των επιτοκίων και, μάλιστα, στην οσονούπω επικράτηση των αρνητικών τιμών τους, θα εκτοξεύεται η αξία των Μαθουσαλών στο χρηματιστήριο. Κι όπως η χρηματιστηριακή αγορά (κυρίως η δευτερεύουσα) πολύ συχνά ξεπερνάει τα όρια της λογικής, δεν είναι διόλου απίθανο να δούμε Μαθουσάλες να αλλάζουν χέρια στο διπλάσιο ή στο τριπλάσιο (ή και παραπάνω) της ονομαστικής τους αξίας.

Έτσι εξηγείται η πρεμούρα των επενδυτών, οι οποίοι σπρώχνονται προκειμένου να αγοράσουν Μαθουσάλες. Πριν δυο μήνες, η Γαλλία και το Βέλγιο έρριξαν στην αγορά για πρώτη φορά ομόλογα 50ετούς διάρκειας, τα οποία έγιναν ανάρπαστα. Τον Μάρτιο, η Ιρλανδία, τόλμησε να δοκιμάσει 100ετή ομόλογα συνολικής αξίας 100 εκατ. ευρώ και ξεπούλησε αμέσως με επιτόκιο 2,35%. Τον Μάιο μπήκε και η Ισπανία στον χορό με 50ετή ομόλογα τριών δισ. ευρώ, με τις προσφορές να φτάνουν τα 10 δισ., στο λίαν ελκυστικό 3,48%. Λίγο νωρίτερα, το Βέλγιο είχε βγάλει και δεύτερο Μαθουσάλα, αυτή την φορά 100 ετών.

Φαίνεται πως οι Μαθουσάλες έγιναν ήδη μόδα αλλά μια μόδα που ήρθε για να μείνει. Με δόλωμα την αναμενόμενη καταβύθιση των επιτοκίων, χώρες με σοβαρά προβλήματα έχουν την δυνατότητα να δανείζονται με ιδιαίτερα ελκυστικά σήμερα επιτόκια και να ησυχάζουν για τα επόμενα 50 ή 100 χρόνια. Παράλληλα, δημιουργείται μια νέα επενδυτική ευκαιρία για τα παρκαρισμένα κεφάλαια, η οποία αναμένεται να δώσει πνοή στα χρηματιστήρια όλου του κόσμου.


Για να επιστρέψουμε σε όσα λέγαμε χτες, τα ομόλογα Μαθουσάλας προβάλλουν ήδη ως η πλέον ενδεδειγμένη τοποθέτηση για τα διαθέσιμα των ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών ταμείων, καθώς φαίνεται πως εξασφαλίζουν ιδιαίτερα καλές αποδόσεις οι οποίες εκτιμάται ότι υπερβαίνουν τις προβλέψεις για αύξηση του ΑΕΠ. Ταυτόχρονα, η αναμενόμενη αύξηση της τιμής αυτών των ομολόγων στην δευτερογενή αγορά δείχνει να εξασφαλίζει την εύκολη πώλησή τους σε περίπτωση που τα ταμεία χρειαστούν ρευστό.

Αν και το ιστολόγιο αποφεύγει τις τζογαδόρικες προβλέψεις, θα μπορούσαμε να στοιχηματίσουμε ότι η έξοδος της χώρας στις αγορές θα γίνει με Μαθουσάλες 100 ετών. Μ' αυτόν τον τρόπο θα καθαρίσουμε τις υποχρεώσεις μας απέναντι στους "θεσμούς" και θα ξαναπάρουμε στις πλάτες μας το δημόσιο χρέος. Αν συνυπολογίσουμε ότι η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΠ, το νέο υπερ-ΤΑΙΠΕΔ) έχει διάρκεια 99 ετών (άρα σχεδόν εξασφαλίζει ότι μετά από 100 χρόνια θα βρεθούν λεφτά για να καλύψουμε τα ομόλογα), το στοίχημά μας δεν πρέπει να έχει ιδιαίτερα υψηλή απόδοση.

Ο Γιάνης Βαρουφάκης με τους υπουργούς οικονομικών της Ισπανίας Λούις ντε Γκουίντος (αριστερά)
και της Γαλλίας Μισέλ Σαπέν (μέσον), κατά την συνεδρίαση του Eurogroup στις 20/2/2015

Τελικά, είναι οι Μαθουσάλες "μια κάποια λύσις"; Αν θέλω να μιλήσω αντικειμενικά, πρέπει να παραδεχτώ ότι δεν ξέρω, αφού πρόκειται για κάτι καινούργιο, το οποίο δεν έχει δοκιμαστεί στην πράξη. Προσωπικά, όμως, κουμπώνομαι μέχρι τον λαιμό επειδή δεν πείθομαι ότι, στον καπιταλιστικό μας κόσμο, η άρχουσα τάξη των κεφαλαιοκρατών σχεδιάζει και υλοποιεί κάτι που μπορεί να λειτουργήσει επ' ωφελεία των λαών, άρα εις βάρος της. Κι εκεί που κάποιοι ίσως βλέπουν ελπίδα και ελάφρυνση, εγώ εξακολουθώ να αναρωτιέμαι τι σόι πράμα είναι τούτο: ελπίδα ή τυράκι στην φάκα;

Tempus erit. Ο χρόνος θα δείξει.


----------------------------------------------------
(*) Α.Μ.: Anno Mundi (λατιν.), δηλαδή Έτος Κόσμου. Ως θεόπνευστη, η βίβλος γνωρίζει πότε ακριβώς φτιάχτηκε ο κόσμος και μετράει τον χρόνο με βάση εκείνη την στιγμή. Στα Ελληνικά, το Α.Μ. θα μπορούσε να αποδοθεί ως Α.Κ., δηλαδή Από Κτίσεως (κόσμου). Προσέξτε την ακρίβεια στις ημερομηνίες, η οποία αποδεικνύει το θεόπνευστον του πράγματος.