Βαρδινογιάννηδες - 12. Η Τράπεζα Χίου

Σήμερα θα γυρίσουμε σχεδόν έναν αιώνα πίσω, για να διηγηθούμε την ιστορία μιας τράπεζας. Λίγο μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, κάπου στα 1919, οι χιώτες αδελφοί Πασπάτη βάζουν μπρος για να φτιάξουν μια τράπεζα. Παρ' ότι η καινούργια τράπεζα ιδρύεται στην Αθήνα, τα δυο αδέλφια δεν ξεχνούν τον τόπο τους και την ονομάζουν Τράπεζα Χίου.

Τα χρόνια είναι δύσκολα και η ανθρωπότητα δυσκολεύεται να ορθοποδήσει μετά τον πόλεμο. Όμως, η Τράπεζα Χίου προοδεύει, μεγαλώνει και ισχυροποιείται (παρά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929), δημιουργεί θυγατρικές (σπουδαιότερη η Μεταλλεία Αταλάντης ΑΕ) και συμμετέχει σε μεγάλες εταιρείες (π.χ. Ελαΐς). Δυστυχώς, η τράπεζα δεν κατάφερει να βγει αλώβητη από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1952 μπαίνει υπό εκκαθάριση και το 1968 ανακαλείται η άδεια της. Η περιουσία της εκποιείται και οι μετοχές της περνούν στην ιδιοκτησία της Εθνικής Τράπεζας.

1931: Το κτήριο της Τράπεζας Χίου στην Χίο. Σήμερα στεγάζει υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας.

Χρειάστηκε να περάσουν άλλα είκοσι χρόνια για να βγει η Τράπεζα Χίου από την αφάνεια. Το 1988, η οικογένεια Βαρδινογιάννη εκδηλώνει ενδιαφέρον να αγοράσει τις κοιμώμενες μετοχές της και, κατά παράδοξο τρόπο, η Εθνική συναινεί. Πρόκειται για μια ασυνήθιστη διαδικασία αλλά ας μη κολλάμε σε τέτοιες λεπτομέρειες. Η ουσία είναι ότι το 1988 οι Βαρδινογιάννηδες αποκτούν το 100% των μετοχών τής Τράπεζας Χίου κι έτσι γίνονται και τραπεζίτες. Πολύ γρήγορα η αναγεννημένη τράπεζα (τώρα πια έχει πάρει το ευρωβλάχικο όνομα Xiosbank, το οποίο σε όλον τον κόσμο διαβάζεται ως Ξίος-μπανκ) αρχίζει να συσσωρεύει ζημιές. Όπως ακριβώς και η Eurobank των Λάτσηδων.

Το 1993, στο τιμόνι τού υπουργείου οικονομικών βρίσκεται ο Γιώργος Γεννηματάς και στην διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδος βρίσκεται ο Γιάννης Μπούτος. Ο Μπούτος (παλιός κεντροδεξιός πολιτικός) αποτελεί επιλογή και του Ανδρέα Παπανδρέου αλλά έχει ένα μειονέκτημα: δεν θέλει ούτε να ακούσει για κινήσεις διάσωσης της Xiosbank ή της Eurobank. Οι πιέσεις σε Γεννηματά και Μπούτο για αλλαγή πολιτικής είναι έντονες, χαλαρώνουν για λίγο στις αρχές του 1994 που αρρωσταίνει ο Γεννηματάς (θα πεθάνει τον Φεβρουάριο) και εντείνονται εκ νέου όταν αναλαμβάνει υπουργός οικονομικών ο Αλέκος Παπαδόπουλος. Τελικά, ο Μπούτος παραιτείται και στις 26 Οκτωβρίου 1994 τον διαδέχεται ο αγαπημένος των αγορών Λουκάς Παπαδήμος. Πολύ λογικά, ένα από τα πρώτα μελήματα του νέου διοικητή είναι να "καθαρίσει" τα χρέη της Xiosbank και της Eurobank. Όπερ και εγένετο.

Καθαρή, πλέον, η τράπεζα βάζει πλώρη για το χρηματιστήριο, όπου μπαίνει το 1997. Με την αύξηση κεφαλαίου, η οποία έγινε για την εισδοχή της στο χρηματιστήριο, οι Βαρδινογιάννηδες βλέπουν το ποσοστό τους να μειώνεται από το 100% στο 79%. Μέχρι τότε, οι μετοχές ανήκαν σε πέντε μέλη της οικογένειας, στους κληρονόμους του Θόδωρου Βαρδινογιάννη και σε 16 αλλοδαπές εταιρείες, όλες συμφερόντων τής οικογένειας.

Κι ενώ η τράπεζα μπαίνει στο χρηματιστήριο, μαζεύοντας τα λεφτά των επενδυτών από την αύξηση του κεφαλαίου της, ο κύριος μεγαλομέτοχος, ο Βαρδής, αρχίζει να... ξεφορτώνει. Από τον Μάιο του 1997 μέχρι τον Αύγουστο του 1998, όλες οι μετοχές τού Βαρδή πέρασαν σε χαρτοφυλάκια αλλοδαπών εταιρειών. Οπως ανέφερε ο ίδιος, σε επιστολή του προς το Χρηματιστήριο Αθηνών, μεταβίβασε 3.037.635 ονομαστικές μετοχές που αντιπροσώπευαν ποσοστό 12,59% της Xiosbank σε τρεις εταιρείες χαρτοφυλακίου (Progressive Financial Investments, Neptune Investments και Eurolink Financial Investors), οι οποίες έχουν την έδρα τους στο Λουξεμβούργο, σπάζοντας το πακέτο του στα τρία. Έτσι, στο χαρτοφυλάκιο κάθε εταιρείας πέρασαν 1.012.545 μετοχές, ήτοι 4,2% του συνόλου των μετοχών της τράπεζας. Μετά τη μεταβίβαση αυτή, ως μεγαλύτεροι μέτοχοι της Xiosbank έμειναν οι δύο γιοι του, η σύζυγός του Μαριάννα και οι γιοί των αδελφών του Νίκου και Θόδωρου, με τον καθένα τους να ελέγχει το 4,5% της τράπεζας.

Ανοίγουμε παρένθεση. Έχει ενδιαφέρον να δούμε μερικές από τις εταιρείες που, μετά την αύξηση κεφαλαίου, βρέθηκαν με μετοχές τής Xiosbank. Πρόκειται για τις ­ Sea Investments, Sea Bird, Sea Mark, Sea View, Sea Light, Sea Way και μερικές ακόμη "Sea", οι οποίες ανήκουν στον όμιλο Βαρδινογιάννη και για τις Erda Investments, Jets Investments, Herald Holdings, Severn Holdings και Vista Holdings, όλες συμφερόντων των ομίλων Γουλανδρή και Λιβανού. Λεπτομέρεια: η κόρη τού Βαρδή Χριστιάννα είναι παντρεμένη με τον Γιώργο Γουλανδρή και ο γυιος του Γιώργος είναι παντρεμένος με την Εριέττα, την κόρη τού Γιώργου Λιβανού. Αυτά με το κουτσομπολιό και κλείνουμε την παρένθεση.

Αυτή η ενέργεια του Βαρδή είχε μια πολύ ενδιαφέρουσα "ουρά". Αφού κανένας μέτοχος δεν διέθετε πια ποσοστό άνω του 10%, οι μέτοχοι δεν θα είχαν καμιά υποχρέωση να ενημερώνουν το Χρηματιστήριο για τις όποιες επόμενες κινήσεις τους. Δηλαδή, αν οι εταιρείες που απέκτησαν το ποσοστό τού Βαρδή ήθελαν ένα πρωί να πουλήσουν, κανείς δεν επρόκειτο να το πληροφορηθεί επισήμως.

Υποτίθεται ότι η τράπεζα έκανε αύξηση κεφαλαίου και μπήκε στο χρηματιστήριο προκειμένου να προχωρήσει σε καινούργιες επενδύσεις. Κι όμως, εκείνη ακριβώς την στιγμή, το μεγαλύτερο κεφάλι της αποφάσισε να ξεφορτωθεί τις μετοχές του. Σε οποιαδήποτε ευνομούμενη κοινωνία, κάτι τέτοιο θα προκαλούσε άμεση αντίδραση των εποπτικών αρχών (κυρίως του υπουργείου οικονομικών και της κεντρικής τράπεζας) και εκτεταμένους ελέγχους. Εδώ, όμως, δεν ίδρωσε κανένα αφτί. Όπως, κατά τον ίδιο ακριβώς τρόπο, δεν ίδρωσε κανένα αφτί όταν, μόλις έναν χρόνο αργότερα, η -ενισχυμένη κεφαλαιακά- Xiosbank άρχισε τις κουβέντες για απορρόφησή της από την Τράπεζα Πειραιώς, μια διαδικασία η οποία ολοκληρώθηκε στα μέσα τού 2000.

Απόδειξη Τράπεζας Χίου, με ημερομηνία 7/9/1933: Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης αναλαμβάνει
χίλιες δραχμές από λογαριασμό τού θείου του Ελευθερίου Βενιζέλου (αρχείο ιδρύματος Ελ. Βενιζέλου).
Προσέξτε την σταθερή, "ηγετική" υπογραφή τού δεκαπεντάχρονου τότε Μητσοτάκη.

Δεν γίνεται να κλείσω αυτό το σημείωμα δίχως μερικές από τις γνωστές μου "ανάποδες" σκέψεις. Όταν ξέσπασε το σκάνδαλο με τον Λαυρεντιάδη και την τράπεζά του (την Proton), η κύρια κατηγορία κατά του Λαυρεντιάδη ήταν ότι χρησιμοποιούσε, με αδιαφανή και παράνομο τρόπο, τα χρήματα της τράπεζας για να χρηματοδοτεί άλλες δραστηριότητές του. Αναρωτιέμαι, λοιπόν αν και κατά πόσο οι Βαρδινογιάννηδες, κατά την δεκαετία που "έπαιξαν" τους τραπεζίτες, έκαναν κάτι παρόμοιο. Απ' όσα έχω υπ' όψη μου, δεν έγινε ποτέ κάποιος σχετικός έλεγχος από οποιαδήποτε εποπτεύουσα αρχή. Άραγε, όταν κάποια από τις εταιρείες τού ομίλου είχε ανάγκη από ρευστό, σε ποια τράπεζα πήγαινε για δανεικά; Μόνο η δική μου "παράλογη" λογική λέει ότι πήγαινε στην Xiosbank και τα έπαιρνε με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους; Η επιτροπή ανταγωνισμού τί λέει για την περίπτωση όπου κάποια επιχείρηση διασφαλίζει ad hoc ευνοϊκώτερους όρους χρηματοδότησης έναντι των ανταγωνιστών της; Πώς γίνεται και ποτέ δεν ενδιαφέρθηκε κάποιος, οποιοσδήποτε, να το ψάξει το θέμα λιγάκι; Έλα ντε!

Με τούτο και μ' εκείνο, στο λυκόφως τής προηγούμενης δεκαετίας ολοκληρώθηκε ο κύκλος των Βαρδινογιάννηδων ως τραπεζιτών. Όμως, ο κύκλος τους ως "ενημερωτών" της κοινής γνώμης, έστω και με προβλήματα, συνεχιζόταν...

Βαρδινογιάννηδες - 11. Η υπόθεση Κιάππε

Τρίτη, 6 Μαρτίου 1990. Ανάμεσα στις εφημερίδες που κρέμονται στα περίπτερα, η προμετωπίδα της Ελευθεροτυπίας βγάζει μάτια: "Στημένα ματς - Επεμβαίνει η ΦΙΦΑ στην Ελλάδα μετά από καταγγελίες διαιτητών". Στις μέσα σελίδες, η εφημερίδα αποκαλύπτει ότι ο πειραιώτης διαιτητής Κώστας Δημητριάδης έστειλε στην ΦΙΦΑ επιστολή, στην οποία καταγγέλλει κύκλωμα στημένων αγώνων και αποκαλύπτει ονόματα εμπλεκομένων στο κύκλωμα αυτό.

Το πρωτοσέλιδο της Ελευθεροτυπίας, 6/3/1990

Επί κεφαλής του αθλητικού τμήματος της Ελευθεροτυπίας ήταν ο -μακαρίτης πλέον- Φίλιππος Συρίγος. Η πληροφορία για την επιστολή Δημητριάδη φτάνει στ' αφτιά του από κάποιον συντάκτη, στον οποίο την είχε εκμυστηρευτεί ένας υπάλληλος της ΕΠΟ ονόματι Κωνσταντίνος Κιάππε. Ο Συρίγος αρχίζει το ψάξιμο και διαπιστώνει ότι ο Κιάππε εργάζεται στο τμήμα διεθνών σχέσεων της ΕΠΟ, οπότε είναι λογικό να γνωρίζει για την ύπαρξη της επιστολής. Αμέσως επικοινωνεί με τον αντιπρόεδρο της ΕΠΟ, τον Νίκο Ζουμπογιώργο. Όταν ο Ζουμπογιώργος τού επιβεβαιώνει την ύπαρξη της επιστολής, ο Συρίγος αποφασίζει να βγάλει το θέμα στον αέρα.

Επακολουθεί σεισμός. Εφημερίδες και τηλεοπτικά κανάλια (Μέγκα και Αντέννα εκπέμπουν ήδη από τα τέλη του 1989) κάνουν εκτενή αφιερώματα στο θέμα και η κοινή γνώμη βρίσκει θέμα να ασχολείται. Το πρωί της Δευτέρας 12 Μαρτίου, ο Κιάππε δίνει αντίγραφο της επιστολής στον συντάκτη τής Ελευθεροτυπίας Κώστα Γεωργιάδη, ο οποίος το μεταφέρει στον Συρίγο. Ο Συρίγος επικοινωνεί με τον Κιάππε για να μάθει πώς έφτασε το αντίγραφο στα χέρια του. Ο Κιάππε ισχυρίζεται ότι του το έστειλε η ιδιαιτέρα τού προέδρου της ΦΙΦΑ Γιόζεφ Μπλάτερ, με την οποία γνωριζόταν.

Την επόμενη μέρα, ο Συρίγος δημοσιεύει την επιστολή. Στην ενυπόγραφη αυτή επιστολή, η οποία ήταν γραμμένη στα γαλλικά, ο Δημητριάδης ανέφερε σωρεία ονομάτων παραγόντων και διαιτητών (ανάμεσα τους και οι Κουκουλάκης, Γερμανάκος και Κολοκυθάς), οι οποίοι είχαν συστήσει κύκλωμα που διαμόρφωνε αποτελέσματα ποδοσφαιρικών αγώνων. Σηκώνεται νέα αντάρα και η ΕΠΟ στέλνει στην Ζυρίχη (έδρα της ΦΙΦΑ) κλιμάκιο για να ερευνήσει το ζήτημα. Εκεί αποκαλύπτεται ότι η επιστολή Δημητριάδη έφτασε στα γραφεία τής διεθνούς ομοσπονδίας την μόλις την Δευτέρα 12 Μαρτίου.

Φίλαθλος, 30/3/1990

Κεραυνός! Αφού η επιστολή έφτασε στις 12 Μαρτίου, πότε πρόλαβε η ιδιαιτέρα του Μπλάτερ να την πάρει, να επικοινωνήσει με τον Κιάππε, να του την στείλει, εκείνος να ειδοποιήσει τον Γεωργιάδη, να συναντηθούν και να του την παραδώσει; Τόμπολα! Νέα αναμπουμπούλα στα μέσα ενημέρωσης, νέοι τηλεκαβγάδες, νέες αντιπαραθέσεις. Κι από πάνω, μηνύσεις.

Το μυστήριο λύθηκε στις 19 του μηνός. Στριμωγμένος από τις ανακρίσεις και παγιδευμένος από τις αντιφάσεις του, ο Κιάππε αναγκάζεται να παραδεχτεί ότι την επιστολή την έγραψε ο ίδιος, την δακτυλογράφησε η μνηστή του και την υπέγραψε (ως Δημητριάδης) η μητέρα του! Τώρα, όμως, δημιουργείται ένα καινούργιο ερωτηματικό: γιατί έκανε ο Κιάππε τέτοια πλαστογραφία; Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι αναγκάστηκε να το κάνει λόγω πιέσεων. Ποιός τον πίεσε; Δεν ήξερε, δεν τον είχε συναντησει ποτέ. Τα μόνα που ήξερε ήταν πως επρόκειτο για κάποιον ισχυρό από τον χώρο του ποδοσφαίρου και το ψευδώνυμό του: Θαλής από το Ρέθυμνο.

Και, ξαφνικά, όλη η Ελλάδα βάλθηκε να αναρωτιέται ποιος μπορεί να ήταν αυτός ο Θαλής από το Ρέθυμνο, που ήταν και "ισχυρός στον χώρο του ποδοσφαίρου". Με τον Ολυμπιακό του Αργύρη Σαλιαρέλη να είναι εκείνη την εποχή στα μαύρα του χάλια, τον πρόεδρό του μόνο ισχυρό δεν τον έλεγες. Από την άλλη, ο Στράτος Γιδόπουλος ήταν στο παρά πέντε να αποσυρθεί, μεταβιβάζοντας τις μετοχές του στην ΑΕΚ στο δίδυμο Μελισσανίδη-Καρρά, οπότε δεν είχε λόγους να κάνει τέτοια. Ποιός ισχυρότερος από τον Βαρδινογιάννη, λοιπόν, θα μπορούσε να υπάρξει; Έλα ντε! Μόνο που κάτι τέτοιο δεν μπορείς να το πεις δημοσίως, εφ' όσον δεν έχεις αποδείξεις.

Κι εκεί, πάνω στον ντόρο και τις ανακρίσεις, στις 20 Μαρτίου, ο Κιάππε παίρνει το αεροπλάνο και φεύγει για την Ελβετία, κάτι που μαθαίνεται αμέσως. Κατά την πτήση, δίνει στον πιλότο εξασέλιδη επιστολή, όπου: (α) αναφέρει ότι απείλησαν να σκοτώσουν αυτόν, την μητέρα του και την μνηστή του, αν δεν πάρει όλη την ευθύνη πάνω του, (β) παραθέτει διάλογό του με τον "Θαλή" να τον διαβεβαιώνει ότι δεν πρέπει να φοβάται επειδή "τον εισαγγελέα Κολιοκώστα εγώ τον έχω τοποθετήσει", (γ) δηλώνει ότι ο "Θαλής" τον συμβούλευσε "να κάτσει φρόνιμα" και "σε δυο χρόνια, εφ' όσον δεν με έχεις αναφέρει πουθενά, θα σε βγάλω και θα σου δώσω δυο εκατομμύρια για τον τάφο σου" και (δ) αποκαλύπτει ότι απείλησαν "να τον σκίσουν" αν αναφερθεί στο ΠαΣοΚ. Αργότερα, ο πιλότος παρέδωσε την επιστολή αυτή στον γενικό γραμματέα τού υπουργείου δημόσιας τάξης Δημήτρη Καντελιδάκη, αυτός την έστειλε στον γενικό γραμματέα αθλητισμού Στέλιο Σφακιανάκη κι εκείνος την προώθησε στον εισαγγελέα.

Ελευθεροτυπία, 22/3/1990

Ο Συρίγος στέλνει στην Ζυρίχη τον Γιάννη Ξενάκη, με την εντολή "αν δεν βρεις τον Κιάππε, μη γυρίσεις πίσω". Ο Ξενάκης δεν προλαβαίνει, γιατί ο Μίνως Κυριακού στέλνει με το ιδιωτικό του αεροπλάνο τον Τέρενς Κουίκ (εκφωνητή των ειδήσεων στον τηλεοπτικό Αντέννα) στην Ζυρίχη, να φέρει πίσω τον φυγά. Έτσι, σε λιγώτερο από 24 ώρες, ο Κιάππε ξαναβρίσκεται στην Ελλάδα. Πριν, όμως, επιβιβαστεί στο αεροπλάνο, κάνει μια μνημειώδη δήλωση στην τηλεοπτική κάμερα, όπου πρώτη φορά ακούγεται επίσημα το όνομα του Βαρδινογιάννη: "Παρακαλώ τον κύριο Βαρδινογιάννη, ο οποίος είναι καλός άνθρωπος, να με βοηθήσει, γιατί δεν έχω την δυνατότητα να πληρώσω έναν δικηγόρο σαν τον κύριο Λυκουρέζο" (!)

Νέες φωτιές. Πώς του θυμήθηκε του Κιάππε ο Βαρδινογιάννης; Από πού κι ως πού του ζητάει (έμμεσα μεν, σαφέστατα δε) να πληρώσει τον Λυκουρέζο για χατήρι του; Άγνωστο. Το μόνο που είναι γνωστό είναι ότι ο Λυκουρέζος περίμενε τον Κιάππε στο αεροδρόμιο και αναφερόταν σ' αυτόν στις δηλώσεις του ως "ο πελάτης μου"...


Φινάλε της ιστορίας:  Η ΕΠΟ στέλνει επιστολή στην ΦΙΦΑ, όπου χαρακτηρίζει το θέμα ως "παρεξήγηση" και η υπόθεση κλείνει ποδοσφαιρικά. Ο Κιάππε τρώει δέκα μήνες και αφήνεται ελεύθερος (είχε εκτίσει το δεκάμηνο κατά την προφυλάκιση). Η μνηστή του κρατήθηκε, έκανε απόπειρα αυτοκτονίας, απαλλάχθηκε με βούλευμα και, αργότερα, παντρεύτηκε τον καλό της, παρά την ταλαιπωρία στην οποία την υπέβαλε. Η ήδη άρρωστη μητέρα του δεν άντεξε την πίεση και πέθανε πριν αρχίσει η δίκη. Ο Νίκος Ζουμπογιώργος κατηγορήθηκε ως ηθικός αυτουργός αλλά αθωώθηκε. Ο Συρίγος έφαγε οχτώ μήνες για συκοφαντική δυσφήμηση (λόγω δημοσίευσης της πλαστής επιστολής).

Η υπόθεση έκλεισε επίσημα τον Δεκέμβριου του 1995, χωρίς ποτέ κανείς να μάθει ποιος ήταν ο Θαλής από το Ρέθυμνο. Όπως έλεγε ο Συρίγος, "όλοι ξέρουμε ποιος είναι αλλά κανένας δεν τολμάει να το πει". Ο κόσμος τό 'χε τούμπανο...


Για ιστολόγιο γνώμης, πολλά είπαμε περί ποδοσφαίρου. Ώρα να μιλήσουμε για τράπεζες.

--------------------------------------- 
[Σημ.: Άντλησα το σημερινό φωτογραφικό υλικό από τον ιστοτόπο redsagainsthemachine.gr, ο οποίος πρόσκειται στον Ολυμπιακό. Για να μη κατηγορηθώ άδικα, πρέπει να ξεκαθαρίσω ότι αναζήτησα παντού υλικό για την "υπόθεση Κιάππε" αλλά μόνο σε φιλοολυμπιακούς και φιλοαεκτζήδικους (εξ αντιγραφής από τους πρώτους) χώρους το βρήκα.]

Βαρδινογιάννηδες - 10. Ο Παναθηναϊκός

Ο μύθος λέει πως όλα άρχισαν κατά την διάρκεια μιας παρτίδας τάβλι. Βρισκόμαστε στις αρχές καλοκαιριού του 1979 και αντίπαλοι σ' αυτή την παρτίδα είναι τα "κουμπαράκια" Σταύρος Νταϊφάς και Γιώργος Βαρδινογιάννης (ο Νταϊφάς είχε στεφανώσει τον "καπετάνιο"). Σύμφωνα με μια εκδοχή του μύθου, ο Βαρδινογιάννης γύρισε κάποια στιγμή και είπε στον Νταϊφά: "Ρε Σταύρο, δεν παίρνεις εσύ τον Ολυμπιακό, να πάρω εγώ τον Παναθηναϊκό;". Σύμφωνα με μια δεύτερη εκδοχή του ίδιου μύθου, ο Νταϊφάς ήταν εκείνος που έκανε την πρόταση στον Βαρδινογιάννη. Κανείς δεν μπορεί να ξέρει πώς έγιναν τα πράγματα. Πάντως, ο Λεωνίδας Θεοδωρακάκης υποστηρίζει την δεύτερη εκδοχή.

Πέρα από τους μύθους, η ουσία είναι απλή. Η κυβέρνηση έχει στρώσει τον δρόμο για να έρθει και στην χώρα μας το επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Στις αρχές του 1979 ψηφίζεται ο σχετικός νόμος 879/1979 "Περί ποδοσφαιρικών ανωνύμων εταιρειών" και όλα είναι έτοιμα για να μετατραπούν οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι σε ανώνυμες εταιρείες. Με δεδομένο, λοιπόν, ότι η "Ανώνυμη Εταιρεία" αποτελεί την μεγαλύτερη ίσως εφεύρεση του καπιταλισμού, οι ποδοσφαιρικές ανώνυμες εταιρείες δεν ήταν δυνατόν να αφήσουν ασυγκίνητους τους κεφαλαιούχους της εποχής.

Ο Γιώργος Βαρδινογιάννης στην εξέδρα της Λεωφόρου, ως "Καπετάνιος"και "Ρίνγκο" μαζί.

Έτσι, λοιπόν, οι Βαρδινογιάννηδες άρχισαν να σκέφτονται πολύ σοβαρά την ενασχόλησή τους με το ποδόσφαιρο. Κι επειδή ο Παύλος, ο Βαρδής και ο Θόδωρος ήσαν ιδιαίτερα απασχολημένοι με τις δουλειές του ομίλου, ο κλήρος έπεσε στον Γιώργο. Αυτός θα έμπαινε μπροστά για λογαριασμό τής οικογένειας. Τι κι αν ο "καπετάνιος" είχε εκδηλώσει στο παρελθόν φιλοολυμπιακά αισθήματα; Τι κι αν είχε κάνει κουμπαριά με τον Νταϊφά; Τα τέσσερα αδέλφια γράφτηκαν μέλη στον Παναθηναϊκό και όλα έγιναν μέλι-γάλα.

Το κακό για τον Βαρδινογιάννη ήταν ότι για τον Παναθηναϊκό ενδιαφέρονταν και οι Γιαννακόπουλοι. Το κεφάλαιο της ΠΑΕ είχε οριστεί στα 80 εκατομμύρια δραχμές, με καταληκτική ημερομηνία προσφορών την 16η Ιουλίου και οι Γιαννακόπουλοι είχαν κάνει προσφορά για να αποκτήσουν πλειοψηφικό πακέτο. Πλην των Γιαννακόπουλων, το ενδιαφέρον για αγορά μετοχών του Παναθηναϊκού ήταν τόσο υποτονικό ώστε όλοι θεωρούσαν την υπόθεση τελειωμένη. Μάλιστα δε, ο τότε προπονητής της ομάδας Λάκης Πετρόπουλος συζητούσε με τον Παύλο Γιαννακόπουλο για τις μεταγραφές και ο υποψήφιος μεγαλομέτοχος είχε υποσχεθεί πως θα διέθετε τριάντα εκατομμύρια. Όμως, όλα ανατράπηκαν το απόγευμα της 16ης Ιουλίου.

Τρεις βδομάδες νωρίτερα είχε φύγει από την ζωή ο γενικός αρχηγός του Παναθηναϊκού Αντώνης Μαντζαβελάκης, ο οποίος τα είχε βρει με τους Γιαννακόπουλους. Τα κουμάντα έκανε πλέον ο πολύς Τζακ Νικολαΐδης, ο οποίος βρισκόταν σε επαφή με τον Βαρδινογιάννη, ενεργώντας για λογαριασμό τού θείου του Απόστολου. Έτσι, λοιπόν, λίγη ώρα πριν λήξει η προθεσμία, πέφτει σαν βόμβα η πρόταση Βαρδινογιάννη: "Δίνω όσα και ο Γιαννακόπουλος και βάλτε από πάνω όσα θέλετε". Ως απόδειξη των λόγων του, ο γ.γ. του συλλόγου Γιάννης Κασιμάτης αφήνει στο τραπέζι μια λευκή επιταγή με την υπογραφή τού "καπετάνιου".

Ιούλιος 1979: Εμπνευσμένος τίτλος από την εφημερίδα Τα Νέα. Και ρελάνς Νταϊφά στον Ολυμπιακό με 85 εκατ.

Παρένθεση. Ο "καπετάνιος" δεν ξέχασε ποτέ τις υπηρεσίες τού Απόστολου Νικολαΐδη. Το 1980 ο Νικολαΐδης θα έφευγε από την ζωή και έναν χρόνο αργότερα ο Βαρδινογιάννης θα έδινε το όνομά του στο γήπεδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας. Κλείνει η παρένθεση.

Η πρόταση Βαρδινογιάννη προκάλεσε σεισμό. Με τον 879/1979 να ορίζει ότι κανένα φυσικό πρόσωπο δεν μπορεί να κατέχει μετοχές ΠΑΕ σε ποσοστό μεγαλύτερο από 20%, οι Γιαννακόπουλοι είχαν προσφέρει 32 εκατομμύρια (20%+20% στα 80 εκατομμύρια). Ο Βαρδινογιάννης ήταν έτοιμος να δώσει μέχρι εξήντα. Κι όταν του είπαν για τον περιορισμό του 20%, απάντησε: "Κανένα πρόβλημα. 20% εγώ, 20% ο αδελφός μου Βαρδής και 14 % ο γαμπρός μου, όλοι μέλη του Παναθηναϊκού είμαστε". Κι επειδή το 20%+20%+14% μας κάνει 54% και το 54% των ογδόντα εκατομμυρίων δεν κάνει εξήντα, το κεφάλαιο της εταιρείας σκαρφάλωσε στα 110 εκατομμύρια.

Η δουλειά έκλεισε. Εκείνο το βράδυ της 16ης Ιουλίου 1979, ο χρεωκοπημένος Παναθηναϊκός (για πρώτη φορά, η ομάδα δεν είχε πάει στο εξωτερικό για καλοκαιρινή προετοιμασία, λόγω έλλειψης χρημάτων) έγινε η πλουσιώτερη ομάδα τής χώρας. Κι έμεινε ο Γιαννακόπουλος να βρίζει και να ωρύεται πως έγινε πραξικόπημα και όλα ήσαν προσυνεννοημένα...


Μόλις ανακατεύτηκαν τα "μεγάλα πορτοφόλια" με το ποδόσφαιρο, άνοιξε για το ποδόσφαιρο και το πορτοφόλι τής πολιτείας. Το χρήμα άρχισε να ρέει άφθονο στο ελληνικό ποδόσφαιρο (ας είναι καλά ο ΟΠΑΠ), το οποίο ως τότε ήταν τελείως ανυπόληπτο. Η εξουσία έπρεπε να τα έχει καλά με τους πάμπλουτους προέδρους, ώστε να μπορεί να χειραγωγεί και να εκμεταλλεύεται τους οπαδούς των ομάδων τους. Μάλλον δεν πρέπει να είναι τυχαίο πως όλα αυτά γίνονται σε μια εποχή που υπουργός συντονισμού είναι ο Μητσοτάκης και το ΠαΣοΚ καλπάζει προς την εξουσία.

Πράγματι, θα πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί έγινε επαγγελματικό το ελληνικό ποδόσφαιρο. Η λέξη "ανυπόληπτο" που χρησιμοποίησα λίγο πιο πάνω, δεν είναι τυχαία. Οχτώ χρόνια μετά το "έπος του Γουέμπλεϋ", ο Παναθηναϊκός δεν έχει να επιδείξει σε διεθνές επίπεδο παρά αποκλεισμούς, με μόνη "επιτυχία" την επικράτησή του επί της Φλοριάνας από την... Μάλτα (κι αυτή με χίλια ζόρια). Ίδιου βεληνεκούς είναι και οι ευρωπαϊκές πορείες των άλλων ομάδων αλλά και της εθνικής μας. Και ας μη πούμε κουβέντα περί των... υποδομών, γιατί θα αναγκαστούμε να θυμηθούμε ένα σωρό θλιβερά στοιχεία, από τα "τσιμεντένια" γήπεδα μέχρι το ότι η ομάδα με τους περισσότερους φιλάθλους, ο Ολυμπιακός, δεν είχε δικό του γήπεδο.

Και πάλι ο πρόεδρος στην Λεωφόρο, αυτή την φορά χωρίς μουστάκι.
Όμως, έχει μουστάκι πίσω του ο -γνωστός και μη εξαιρετέος- Ανδρέας Βγενόπουλος.

Παρ' ότι πρόεδρος του Παναθηναϊκού έγινε ο Γιώργος, τα οικονομικά τα διαχειριζόταν ο Βαρδής από τα παρασκήνια. Μπορεί οι φίλαθλοι της ομάδας, επειδή ο πρόεδρος δεν έκανε ακριβές μεταγραφές, να του κόλλησαν το παρατσούκλι "καβούριας" αλλά η αλήθεια είναι ότι τις αποφάσεις για το πόσα λεφτά θα ξοδέψει η ομάδα τις έπαιρνε ο Βαρδής. Για τους Βαρδινογιάννηδες, ο Παναθηναϊκός δεν ήταν παρά μια από τις εταιρείες του ομίλου τους και, συνεπώς, οικονομικό κουμάντο θα έπρεπε να κάνει αυτός που έκανε κουμάντο σε όλον τον όμιλο. Αυτό το ήξεραν όλοι όσοι συναλλάσσονταν με την ομάδα, οπότε απευθύνονταν κατ' ευθείαν στον Βαρδή. Είναι χαρακτηριστικό το πρωτοσέλιδο της αθλητικής εφημερίδας Φως των Σπορ, όταν ο Παναθηναϊκός αγόρασε τον Δημήτρη Σαραβάκο από τον Πανιώνιο το 1984: "Ο Βαρδής πήρε τον Σαραβάκο". Όπως είναι χαρακτηριστικό και το ότι η Αθλητική Ηχώ τής 17/7/1979 έκανε αναφορά στον πρόεδρο Γιώργο αλλά η φωτογραφία που συνόδευε το κείμενο, ήταν του Βαρδή.

Οι Βαρδινογιάννηδες κράτησαν τον Παναθηναϊκό σχεδόν 35 χρόνια. Θα μπορούσαμε να διηγούμαστε επί πολλές εβδομάδες ιστορίες από την περίοδο αυτή αλλά το θέμα αυτής της σειράς κειμένων δεν είναι το ποδόσφαιρο. Εδώ θα εξιστορήσουμε μόνο μια ποδοσφαιρική ιστορία, η οποία συγκλόνισε την χώρα. Υπομονή ως αύριο.

Σαββατιάτικα (47)

*** Μου άρεσε που ο Χαρδούβελης (ο πρώην υπουργός οικονομικών της Ελλάδας, μη ξεχνιόμαστε) εξήγησε τους λόγους για τους οποίους έχει τα λεφτά του στο εξωτερικό. *** Δημήτρης Νικολαΐδης, στο Μια Ιταλίδα απ' την Κυψέλη: "Κι εγώ λόγους είχα που άνοιξα το περίπτερο. Γιατί τ' άνοιξα; Για ν' αερίζεται;" *** Χαρδούβελης: "Ο ιδιωτικός τομέας έχει μεγάλο ρίσκο αλλά, αν δουλέψεις σκληρά, αμείβεσαι." ***

Δεν είναι δυνατόν! Α-π-ο-κ-λ-ε-ί-ε-τ-α-ι !!!

Ξέρεις τι σκληρή δουλειά είναι να στέλνεις κάθε μέρα εννιάμισυ χιλιάρικα στο εξωτερικό; *** Προφανώς, όλοι οι υπάλληλοι, οι ναυτεργάτες και οι μικρομαγαζάτορες που έβαλαν λουκέτο, είναι τεμπέληδες, έτσι Γκίκα; *** Και σε κάνανε και υπουργό, παλιοκουράδα. *** Τον είδατε τον γυιο του ταχυδρόμου; *** Μωρή Μάρα, πώς το άσπρισες έτσι το παλληκάρι; *** Αλήθεια, Θόδωρε, τώρα που είσαι άνεργος καταδέχεσαι να σε ταΐζει η γυναίκα σου; *** Ξεφτίλα στα παντελόνια σου, ρε συ. *** Ο Εφραίμ δεν μπορεί να βοηθήσει λιγάκι; *** Αυτός ο γιατρός που έπιασε σφυγμό στο λείψανο του αη-Γεράσιμου, έχει πτυχίο ιατρικής ή είναι μουσαντένιος; *** Πόση ώρα χρειάστηκαν αυτοί που φτιάξανε το γκραφφίτι στο Πολυτεχνείο; *** Μάλλον στο τσακ-μπαμ το κάνανε, αλλοιώς θα τους έπαιρνε χαμπάρι η αστυνομία, δεν μπορεί! *** Γιατί βάλατε την δίκη τής Χρυσής Αυγής στις 20 Απριλίου, ρε παιδιά; *** Χάθηκε να περιμένετε μια μέρα, να δέσει το γλυκό; *** Αυτό που άφησες την χώρα με πλεονάσματα αλλά δεν μπορούμε να την βγάλουμε ούτε για έναν μήνα καθαρή, πώς το εξηγείς, ρε συ Αντώνη; *** Μήπως ξέρει ο Βαγγέλας να μας πει; *** Σώυμπλε: "Η δημοκρατία δεν λειτουργεί από μόνη της, χρειάζονται και όρια." *** Να στα πω εγώ τα όρια, Βόλφγκανγκ: Μπούχενβαλντ - Νταχάου - Μαουτχάουζεν - Άουσβιτς. *** Κατάλαβες ή θες να στα δείξω και στον χάρτη; *** Αλήθεια, ξέχασα να ρωτήσω: το περίφημο e-mail του ο Χαρδούβελης με outlook το έστειλε ή με internet banking; *** Αυτό που τον Φεβρουάριο είχαμε ταυτόχρονα 1,24 δισ. πλεόνασμα και 923 εκατ. υστέρηση εσόδων, πώς το βλέπετε; ***

Αχμέντ Καντάφι: Ξάδερφος Μουαμάρ και αδελφός Γιώργου Κύρτσου

Μόνη εξήγηση είναι ότι περικόψαμε κατά 2,16 δισ. την δημόσια δαπάνη, ε; *** Δηλαδή, κόψαμε από παιδεία, από υγεία κλπ. *** Αλέξη, δεν ξέρω τι κάνουμε πρώτη φορά αριστερά αλλά αυτά τα κάναμε και τελευταία φορά δεξιά. *** Απ' όσο θυμάμαι, τουλάχιστον. *** Τίτλος τής γερμανικής Zeit: "Ο Βαρουφάκης απέτυχε". *** Εκεί όπου είχαν πετύχει οι προηγούμενοι, να υποθέσω; *** Παπαχελάς στην Καθημερινή: "Οι έξω έχουν κάνει πάρα πολλά και τραγικά λάθη τα τελευταία χρόνια και τώρα χάνουν την υπομονή τους." *** Μεγάλε Alexis! *** Τέτοια βαθυστόχαστη ανάλυση ούτε ο Καψής στα ντουζένια του! *** Εύκολα-δύσκολα, την καθάρισε την ΑΕΚ ο Ολυμπιακός. *** Ο πρεζέμπορας νίκησε τον λαθρέμπορα. *** Οι Σκουριές έχουν αριστερό δήμαρχο σίγουρα; *** Εγώ γιατί νομίζω ότι είναι ο Πάχτας μεταμφιεσμένος; *** Ρε παιδιά, μήπως ανοίγουμε εις βάρος μας το θέμα με τις γερμανικές αποζημιώσεις; ***

"Η ορκιζομένη γλάστρα" (Λάδι σε μουσαμά, Μουσείο Βουλής)

Στην Τουρκία έχουμε πληρώσει αποζημιώσεις για τις καταστροφές που προκαλέσαμε το 1922 πηγαίνοντας για Σαγγάριο; *** Στην Βουλγαρία έχουμε πληρώσει αποζημιώσεις για κείνους που στράβωσε ο μέγας Θεοδόσιος; *** Τους κολχιδαίους τους έχουμε αποζημιώσει για το χρυσόμαλλο δέρας που τους έκλεψε εκείνο το κωλόπαιδο, ο Ιάσονας; *** Τις αμαζόνες, για την ζώνη τής Ιππολύτης και τις Εσπερίδες για τα χρυσά μήλα που βούτηξε ο Ηρακλής; *** Μεγάλη ιστορία, μεγάλα χρέη... *** Ομόρφηνε ο Πορτοσάλτε ή το παράχεσα χτες με τα τσίπουρα; *** Μόνο εγώ ζοχαδιάζομαι όταν ακούω τους politically correct να ρωτάνε "γιατί τώρα;", όταν έρχεται η κουβέντα στις γερμανικές αποζημιώσεις; *** Επειδή κάποιοι δεν έκαναν τίποτε ως τώρα, ρε γίδια! *** Μήπως ξέρετε γιατί επισκέφθηκε η Μαριάννα τον πάπα; ***

Ευτυχισμένα νεναικά χρόνια

Δεν βρέθηκε κάποιος να πει στην πρέσβειρα καλής θελήσεως της Ουνέσκο ότι πρέπει πρώτα να πεθάνει για να την κάνουν αγία; *** Γυναίκα, πριν μου ξαναπείς ότι φοβάσαι τους σεισμούς, ρώτα τον Γκίκα να μάθεις τι σημαίνει φόβος. *** Πάσχος ο Μανδραβέλης: "Στην Ρωσία οι πολιτικοί αντίπαλοι του καθεστώτος δολοφονούνται στον δρόμο, στη Βενεζουέλα αυτοκτονούν στις φυλακές." *** Στην Ελλάδα τους γράφουμε στ' αρχίδια μας, Πάσχο. *** Μετά από πολύ καιρό, είδα πάλι στην Κάτια Μακρή στο Σταρ και κατάλαβα πού χάθηκε το δεύτερο ν από το μικρό όνομα του Βαρουφάκη. *** Το πήρε η Κάτια για να γίνει Κατίνα. *** Έχουν δίκιο αυτοί που λένε πως οι αριστεροί είναι άπλυτοι. *** Οι κουβανοί, ας πούμε, όσο έκανε κουμάντα ο Μπατίστα, ήσαν όλοι σένιοι, καλοχτενισμένοι, ξυρισμένοι και με τις γραβατούλες τους. *** Όπως ο Φιντέλ Κάστρο, τον οποίο βλέπετε στην πρώτη φωτογραφία. *** Μη με βρίζετε για τα φωτο-κουίζ γιατί κάποια μέρα θα σας βάλω μια δικιά μου φωτογραφία από τα νιάτα μου και θα πάθετε ταράκουλο. *** Η τελευταία φωτογραφία είναι από την εποχή που ο Αλέκος Αλαβάνος, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης και ο Μίμης Ανδρουλάκης ήσαν μαζί στην ΚΝΕ, πριν γι' αλλού κινήσουνε, γι' αλλού κι αλλού η ζωή τούς πάει. *** Και μετά σου λένε πως υπάρχουν και χειρότερα... *** Πόσο χειρότερα πια; *** Κουράγιο και καλό σαββατόβραδο! ***

Βαρδινογιάννηδες - 9. Φιλίες, κουμπαριές και στο βάθος Μητσοτάκης

Όπως είδαμε στα προηγούμενα, οι βενιζελικοί και κεντρώοι Βαρδινογιάννηδες δεν αντιμετώπισαν ιδιαίτερα προβλήματα από την δικτατορία. Ούτε καν όταν ο -ως εμπλεκόμενος στο Κίνημα τού Ναυτικού- επί οκτάμηνο εκτοπισμένος Βαρδής διαδέχθηκε τον εκλιπόντα αδελφό του Νίκο στην ηγεσία τού ομίλου. Αντίθετα, η οικογένεια μια χαρά δουλειές έκανε επί χούντας και στην λήξη τής επταετίας βρέθηκε πολύ πλουσιώτερη και πολύ ισχυρότερη απ' ότι στην αρχή της.

Αν η μετάβαση του τόπου από την δικτατορία στην δημοκρατία έγινε μάλλον ομαλά (όσο ομαλή μπορεί να πει κάποιος μια κατάσταση που κόστισε την τουρκική εισβολή στην Κύπρο), η αντίστοιχη προσαρμογή των Βαρδινογιάννηδων έγινε πολύ ομαλώτερα. Άλλωστε, οι σχέσεις των Βαρδινογιάννηδων με την εκάστοτε εξουσία, οι οποίες δεν ήσαν ποτέ άσχημες, βελτιώνονταν όλο και περισσότερο με καινούργιες φιλίες και καινούργιες σχέσεις.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η σύσφιγξη των σχέσεων ανάμεσα στον Παύλο Βαρδινογιάννη και τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, η οποία δρομολογήθηκε κατά την τελευταία περίοδο τής χούντας. Το 1973, ο αυτοεξόριστος στο Παρίσι Μητσοτάκης αποφασίζει να επιστρέψει στην Ελλάδα, όπου τον συλλαμβάνει το καθεστώς Ιωαννίδη και τον θέτει σε κατ' οίκον περιορισμό στα Χανιά. Λέγεται πως η ιδέα τής επιστροφής ήταν του Παύλου, ο οποίος είχε εξασφαλίσει ότι ο κατ' οίκον περιορισμός θα ήταν η ποινή που θα επιβαλλόταν στον Μητσοτάκη. Με τον τρόπο αυτό, ο Μητσοτάκης κατάφερε να κολλήσει μερικά αντιστασιακά ένσημα και να ξεπλύνει (κατά κάποιον τρόπο) το άγος τής αποστασίας.

Από τις εκδηλώσεις για τα 50 χρόνια της ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα (01/12/1963).
Γεώργιος Παπανδρέου, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και Παύλος Βαρδινογιάννης παρελαύνουν.

Στο μεταξύ, η μικρότερη αδελφή των Βαρδινογιάννηδων, η Έλενα, παντρεύεται τον δικηγόρο και πρώην βουλευτή τής ΕΡΕ Γιάννη Κεφαλογιάννη. Με τον γάμο αυτό, οι κεντρώοι Βαρδινογιάννηδες στερεώνουν τους δεσμούς τους και με την δεξιά. Και, μάλιστα, μέσω ενός πολλά υποσχόμενου πολιτικού, ο οποίος, σύμφωνα με το βιογραφικό του, "κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση με αξιόλογη δράση που έχει επίσημα αναγνωρισθεί" και "αντιτάχθηκε στη δικτατορία των συνταγματαρχών με αποτέλεσμα να παραπεμφθεί σε Έκτακτο Στρατοδικείο και να δικασθεί". Καρπός αυτού του γάμου είναι η πρώην υπουργός τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη, η πολυαγαπημένη ανηψιά τού Βαρδή.

Παρένθεση. Μιας και μιλάμε για γάμους, ας προσθέσουμε δυο πικάντικες λεπτομέρειες. (α) Ο Παύλος Βαρδινογιάννης ήταν παντρεμένος με την Λήδα Καντακουζηνού, η οικογένεια της οποίας εφέρετο να έχει καταγωγή από τους Καντακουζηνούς τού Βυζαντίου. Κουμπάρος στον γάμο τους ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου. Αυτή η κουμπαριά δεν πρέπει να βγήκε σε κακό τής οικογένειας μετά την ανάρρηση του ΠαΣοΚ στην εξουσία το 1981. (β) Ο Βαρδής Βαρδινογιάννης γνώρισε την Μαριάννα την εποχή που αυτός υπηρετούσε στο ναυτικό κι εκείνη εργαζόταν στην πρεσβεία των ΗΠΑ. Παντρεύτηκαν το 1961, με κουμπάρο τον Χρήστο Λαμπράκη. Ούτε αυτή η κουμπαριά πρέπει να έβλαψε την οικογένεια. Κλείνει η παρένθεση.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα των άριστων σχέσεων του Μητσοτάκη με τους Βαρδινογιάννηδες είναι και το εξής: Το 1990 ξέσπασε κόντρα ανάμεσα στον -τότε πρωθυπουργό- Μητσοτάκη και στον Γιάννη Κεφαλογιάννη, ο οποίος ήταν υπουργός τουρισμού. Ο Κεφαλογιάννης παραιτήθηκε από το υπουργείο και ξεκίνησε ανοιχτό πόλεμο κατά του Μητσοτάκη. Τότε επενέβη ο Βαρδής, ο οποίος όχι μόνο κατάφερε να κατευνάσει τα πνεύματα αλλά έπεισε τον Μητσοτάκη να επαναφέρει τον γαμπρό του στην κυβέρνηση και, μάλιστα, να τον αναβαθμίσει και να τον κάνει υπουργό εσωτερικών.

Δεύτερο παράδειγμα: Το 2007 κατεβαίνει ως υποψήφια βουλευτής η αγαπημένη ανηψιά τού Βαρδή, η Όλγα Κεφαλογιάννη. Ο Βαρδής φροντίζει ώστε η Όλγα να έχει την μεγαλύτερη δυνατή προβολή από τα δυο τηλεοπτικά κανάλια που ελέγχει (Μέγκα και Σταρ) και, παράλληλα, χρησιμοποιεί κάθε πρόσφορο τρόπο για να εξουδετερώσει το φαβορί για την εκλογή στον νομό, τον Κωστή Σχοινά. Ο Σχοινάς θεωρείται "μητσοτακικός" αλλά ο Μητσοτάκης δεν προβαίνει σε καμμιά απολύτως ενέργεια στήριξής του. Τελικά, η Όλγα κερδίζει με διαφορά 27 σταυρών. Παράλληλα, βγαίνουν στην δημοσιότητα πληροφορίες για δικαστικούς που το βράδυ πήραν τους σάκκους με τα ψηφοδέλτια μαζί τους και τους παρέδωσαν την επόμενη μέρα. Ο Σχοινάς ζητάει επανακαταμέτρηση, κατά την οποία βρίσκονται δυο ψηφοδέλτια διπλωμένα μόνο στην μέση, παρ' ότι τα ψηφοδέλτια δεν χωρούν στον φάκελλο αν διπλωθούν μόνο στην μέση. Σηκώνεται μπουχός αλλά η Νέα Δημοκρατία βρίσκει την λύση: διαγράφει τον Κωστή Σχοινά. Αντίδραση Μητσοτάκη; Καμμία.

Η Νέα Δημοκρατία του Καραμανλή υπονομεύει την δημοκρατία!
Προεκλογική μπροσούρα τού Κόμματος των Νεοφιλελευθέρων (εφημ. Μακεδονία, 30/10/1977)
Προσέξτε το έμβλημα του κόμματος και την ομοιότητά του με τον νεοδημοκρατικό δαυλό.

Ας επιστρέψουμε, όμως, στην ιστορία μας. Ο Μητσοτάκης δεν ξέχασε ποτέ την συμπαράσταση του Παύλου. Επειδή στις εκλογές τού 1974 δεν τον ήθελαν ούτε ο Καραμανλής στην Νέα Δημοκρατία ούτε ο Μαύρος στην Ένωση Κέντρου, ο Μητσοτάκης κατέβηκε ως ανεξάρτητος υποψήφιος βουλευτής και απέτυχε να εκλεγεί λόγω του άπιαστου από μεμονωμένο υποψήφιο εκλογικού μέτρου. Έτσι, το 1977 ίδρυσε μαζί με τον Παύλο το Κόμμα των Νεοφιλελευθέρων (η ονομασία αποδεικνύει ότι ο Μητσοτάκης από τότε είχε θέμα με τον νεοφιλελευθερισμό) και στις εκλογές τού Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς εκλέχτηκαν και οι δυο, αυτός ως βουλευτής Χανίων και ο Παύλος ως βουλευτής Ρεθύμνης.

Την επόμενη χρονιά, ο Καραμανλής κάλεσε στην Νέα Δημοκρατία και τους δυο βουλευτές τού Κόμματος των Νεοφιλελευθέρων, θέλοντας να εξασφαλίσει την θετική ψήφο τους κατά την επικείμενη μεταπήδησή του στην προεδρία τής δημοκρατίας. Φυσικά, εκείνοι δέχτηκαν την πρόσκληση, αποδεικνύοντας για πολλοστή φορά ότι δεν υπάρχουν στεγανά ανάμεσα στα αστικά κόμματα. Μάλιστα δε, ο Καραμανλής ανέθεσε στον Μητσοτάκη το σημαντικώτερο υπουργείο τής κυβέρνησης. Ήταν το υπουργείο συντονισμού, κάτι σαν το υπουργείο εθνικής οικονομίας αλλά με πιο διευρυμένες αρμοδιότητες. Με άλλα λόγια, ο Μητσοτάκης έγινε ο απόλυτος δραγουμάνος τής ελληνικής οικονομίας. Κι από δίπλα του, ο Παύλος. Τα συμφέροντα των Βαρδινογιάννηδων βρίσκονταν πλέον στα καλύτερα χέρια.


Βρισκόμαστε στο 1978. Είναι η εποχή που η Ελλάδα ετοιμάζεται να υποδεχτεί ένα καινούργιο φρούτο εξ εσπερίας: το επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Η επικείμενη δημιουργία Ποδοσφαιρικών Ανωνύμων Εταιρειών προοιωνίζεται νέον πεδίον δόξης λαμπρόν για τους ισχυρούς, από το οποίο δεν γίνεται να λείψουν οι Βαρδινογιάννηδες.

Βαρδινογιάννηδες - 8. Η απόκτηση του διυλιστήριου

Μόλις επιβλήθηκε η δικτατορία των συνταγματαρχών, οι μεγάλοι κεφαλαιοκράτες χύμηξαν στην περιουσία τού ελληνικού λαού. Είναι χαρακτηριστικό ότι η χούντα απηύθυνε ανοιχτή πρόσκληση στους αμερικανούς επενδυτές, μέσα από τις σελίδες των Τάιμς της Νέας Υόρκης, προσφέροντας: απαλλαγή τόσο της εταιρείας όσο και του αλλοδαπού προσωπικού της από κάθε φόρο ή δασμό, εισαγωγή παντός είδους (από οικοσκευή μέχρι αυτοκίνητο) ατελώς, ελεύθερη εξαγωγή συναλλάγματος, πλήρη φορολογική ασυλία (τα λογιστικά βιβλία όλων των ξένων εταιρειών δεν ελέγχθηκαν ποτέ!) κλπ. Για να θεσμοθετήσει όλα αυτά τα προνόμια, η χούντα δεν δίστασε να τα κατοχυρώσει και συνταγματικά (άρθρο 23 του χουντικού "συντάγματος"). Η νόμιμη ληστεία του ξένου κεφαλαίου εις βάρος του εθνικού μας πλούτου ήταν τόσο μεγάλη ώστε αρκούσε μια πενταετία για να επιτευχθεί πλήρης επιστροφή του επενδεδυμένου κεφαλαίου (με απλά λόγια, τα κέρδη μιας πενταετίας ισούνταν με το κεφάλαιο της επένδυσης)!!

Εκείνη την εποχή, η χώρα διέθετε δυο κρατικά διυλιστήρια. Εκείνο της Θεσσαλονίκης το είχε καπαρώσει από νωρίς ο Τομ Πάππας. Στην ποδιά τού δεύτερου άρχισαν να σφάζονται πλούσια παλληκάρια: Ωνάσης, Νιάρχος, Λάτσης, Ανδρεάδης, Βαρδινογιάννης. Ο Ωνάσης, εκμεταλλευόμενος τις άριστες σχέσεις του με τον Παπαδόπουλο (ο δικτάτορας έμενε σε βίλλα στο Λαγονήσι, που του την είχε παραχωρήσει δωρεάν ο Ωνάσης), υπέβαλε προσφορά για το δεύτερο διυλιστήριο, ύψους 400 εκατ. δολλαρίων. Ο Μακαρέζος πήρε την προσφορά και την έκανε βούκινο στα πέρατα της οικουμένης, ως την μεγαλύτερη οικονομική επιτυχία της Ελλάδας κατά την τελευταία δεκαετία. Όμως, ο σύγγαμβρος (μπατζανάκης) του Αριστοτέλη, ο Νιάρχος, αντέδρασε αμέσως και αντιπρότεινε 500 εκατ. δολλάρια, αιφνιδιάζοντας την χούντα.

Σαν να μην έφτανε αυτό, ο Νιάρχος έκανε και ρελάνς: προσφέρθηκε να προμηθεύει με πετρέλαιο την χώρα χρεώνοντας μεταφορικά 11,8 δολλάρια τον τόννο, την ώρα που ο Ωνάσης ζητούσε 14 δολλάρια. Αυτή η "μικροδιαφορά" σήμαινε για το δημόσιο 150 εκατ. δολλάρια σε μια δεκαετία. Συν η διαφορά των 100 της προσφοράς, ο Νιάρχος έδινε 250 εκατ. δολλάρια παραπάνω.

Η χαμογελαστή Νάνα Μούσχουρη συνομιλεί με τον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο.
Δίπλα της, σε πρώτο πλάνο, ο πρώην αυτοεξόριστος Παύλος Βαρδινογιάννης κάνει τις συστάσεις.

Οι συνταγματάρχες βρέθηκαν προ αδιεξόδου. Η προσφορά του Νιάρχου ήταν εντυπωσιακά καλύτερη αλλά ο Παπαδόπουλος υποστήριζε αναφανδόν τον Ωνάση. Από την άλλη, όμως, τόσο ο Μακαρέζος όσο και μερικοί υπουργοί προτιμούσαν τον Νιάρχο. Τότε, ο Ωνάσης κατήγγειλε στον Παπαδόπουλο ότι ο Ορλάνδος (τότε αναπληρωτής υπουργός συντονισμού) του ζήτησε ανταλλάγματα ώστε να πάει με το μέρος του. Ο Παπαδόπουλος κάλεσε αμέσως τον Ορλάνδο στο γραφείο του και, παρουσία του Ωνάση, τον ρώτησε αν αληθεύει η καταγγελία. "Ναι", απάντησε ο υπουργός, "ο κύριος Ωνάσης μου προσέφερε ένα σημαντικό ποσό". "Και γιατί δεν μου το είπες;" ρώτησε ο δικτάτορας, για να εισπράξει την απάντηση: "Μα, δεν ήθελα να εκθέσω τον κύριο Ωνάση". "Ρε συ", παρενέβη ο Ωνάσης, "εγώ είμαι επιχειρηματίας και χρησιμοποιώ όλα τα μέσα για να κάνω την δουλειά μου. Εσύ όμως είσαι υπουργός. Γιατί δέχτηκες να συζητήσεις πόσα θα πάρεις;" (ο διάλογος μεταφέρεται αυτολεξεί από το βιβλίο τού Γιάννη Κάτρη "Η γέννηση του νεοφασισμού στην Ελλάδα").

Γεώργιος Παπαδόπουλος - Τομ Πάππας

Τελικά, τόσο ο Ορλάνδος όσο και ο υφυπουργός συντονισμού Ευλάμπιος παραιτήθηκαν αλλά η κατάσταση παρέμενε περίπλοκη αφού η χούντα προτιμούσε τον Ωνάση αλλά ο Νιάρχος διέθετε πλήρη βρεττανική υποστήριξη. Ο Παπαδόπουλος, φοβούμενος αποκαλύψεις εκ μέρους του Νιάρχου, δίσταζε να κλείσει την δουλειά και στις 20 Μαΐου 1969 προκήρυξε διεθνή διαγωνισμό. Μη ξέροντας ποιανού την καρδιά να φτιάξει και ποιανού να χαλάσει, η χούντα κήρυξε τον διαγωνισμό ατελέσφορο.

Η λύση βρέθηκε στις 7 Μαρτίου 1970: η χούντα θα παραχωρούσε στον Νιάρχο το 70% τού δεύτερου διυλιστηρίου και ο Νιάρχος θα επένδυε 200 εκατ. δολλάρια ενώ για τον Ωνάση θα εγκρινόταν άδεια να επενδύσει 600 εκατ. δολλάρια φτιάχνοντας τρίτο διυλιστήριο. Έτσι, έμειναν όλοι ευχαριστημένοι. Κυρίως, όμως, έμειναν ευχαριστημένα τα στελέχη της χούντας, αφού πήραν τα "δωράκια" τους (την ημέρα που υπογραφόταν η σύμβαση με τον Ωνάση, σε τράπεζα της Γενεύης κατατέθηκαν σε λογαριασμό του Παπαδόπουλου 4 εκατ. δολλάρια). Δυστυχώς, έμειναν δυσαρεστημένοι ο Ανδρεάδης, ο Λάτσης και οι Βαρδινογιάννηδες.

Περί τα τέλη του 1971, οι διεθνείς συγκυρίες έχουν εκτινάξει το κόστος μεταφοράς τού πετρελαίου στα ύψη και ο Ωνάσης διαβλέπει ότι δεν μπορεί να έχει τα κέρδη που είχε υπολογίσει. Έτσι, ζητάει να παραιτηθεί από την σύμβαση. Ο Παπαδόπουλος του κάνει αμέσως το χατήρι, επιστρέφοντάς του μάλιστα (εντελώς παράνομα) την εγγυητική επιστολή ύψους 7 εκατ. δολλαρίων, η οποία έπρεπε να καταπέσει υπέρ του ελληνικού δημοσίου. Έτσι, ο δικτάτορας μπορεί πλέον να ικανοποιήσει και τους μέχρι τώρα δυσαρεστημένους: ο Λάτσης με τους Βαρδινογιάννηδες θα μοιράζονταν την άδεια για το τρίτο διυλιστήριο (φτιάχνοντας ο καθένας το δικό του) και ο Ανδρεάδης θα έπαιρνε μια τέταρτη άδεια για να μη μείνει παραπονεμένος.

Παρένθεση. Πρόκειται για απορία που την έχουμε διατυπώσει κατ' επανάληψη αλλά θα την ξαναδιατυπώσουμε επειδή είναι μια απορία που επανέρχεται διαρκώς: πώς γίνεται και δείχνει τέτοια εύνοια η χούντα σε μια οικογένεια που ένα μέλος της αυτοεξορίστηκε στις 21 Απριλίου 1967 για να γλιτώσει τις διώξεις κι ένα άλλο εκτοπίστηκε επειδή μπλέχτηκε με το Κίνημα του Ναυτικού; Άλλοι, για πολύ μικρότερα "εγκλήματα" (π.χ. κατείχαν δίσκους του Μίκη ή πιάνονταν να διαβάζουν βιβλίο τού Χένρυ Μίλλερ)(*) δεν μπορούσαν να γίνουν ούτε σκουπιδιάρηδες... Κλείνει η παρένθεση.

Και κάπως έτσι, κάπου στις βόρειες ακτές τού Σαρωνικού, με τις ευλογίες και, κυρίως, με τα δάνεια της χούντας, ο Νίκος Βαρδινογιάννης έβαλε τα θεμέλια των Διυλιστηρίων Κορίνθου. Έχοντας ήδη στα σκαριά την ίδρυση της Μότορ Όιλ (φυσικά, πάλι με δάνεια της χούντας), οι Βαρδινογιάννηδες θα γίνονταν πλέον -και παραμένουν ως και σήμερα- οι εγχώριοι κυρίαρχοι στο πετρελαιικό παιχνίδι. Ήταν η τελευταία μεγάλη δουλειά που επρόκειτο να κάνει ο Νίκος, αφού το 1973 θα εγκατέλειπε αυτόν τον μάταιο κόσμο σε ηλικία μόλις 42 ετών. Στο τιμόνι θα τον διαδεχόταν ο εκτοπισμένος τής Αμοργού, ο αδελφός του Βαρδής.



(*) Στις 8 Μαρτίου 1970, κατόπιν δικαστικής αποφάσεως, πολτοποιήθηκαν 600 από τα 1000 εκδοθέντα αντίτυπα (όσα, δηλαδή, βρέθηκαν απούλητα) του βιβλίου του Χένρυ Μίλλερ "Τροπικός του Αιγόκερω". Όπως είπε ο εισαγγελέας, "ο Μίλλερ μπορεί να είναι μεγάλος συγγραφέας για πέρα από τον Ατλαντικό, εδώ όμως υπάρχει ο αιώνιος βράχος που φωτίζει τον δυτικό πολιτισμό".

Βαρδινογιάννηδες - 7. Άνθρακες ο ροδεσιανός θησαυρός

Στις 7 Απριλίου 1966, το βρεττανικό υπουργικό συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει από τον ΟΗΕ εξουσιοδότηση να σταματήσει την παράδοση πετρελαίου στην Μπέιρα. Ο βρεττανός αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ, ο λόρδος Κάραντον, ζήτησε επείγουσα σύσκεψη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Κι ενώ το αίτημα του Κάραντον αφορούσε εξουσιοδότηση για χρήση στρατιωτικής ισχύος προς αποτροπή κάθε παράδοσης πετρελαίου στην Μπέιρα, οι αφρικανικές χώρες που συμμετείχαν στο Συμβούλιο, ζητούσαν ακόμη αυστηρότερες κυρώσεις. Μάλιστα δε, οι αφρικανοί κατηγόρησαν τους βρεττανούς ότι δεν πήραν έγκαιρα στρατιωτικά μέτρα για να καταπνίξουν την επανάσταση στην Ροδεσία. Αυτό μπορεί σήμερα να ηχεί παράξενα στ' αφτιά μας αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι εκείνη την εποχή οι περισσότερες υποσαχάριες αφρικανικές χώρες ήσαν αποικίες και, συνεπώς, ήταν λογικό να αντιτίθενται σε κάθε επαναστατική διαδικασία.

Τελικά, στις 9 Απριλίου, το Συμβούλιο Ασφαλείας εξέδωσε το Ψήφισμα 221, το οποίο χαρακτήριζε την παράδοση πετρελαίου στην Μπέιρα ως "απειλή για την διεθνή ειρήνη" και καλούσε την Μεγάλη Βρεττανία "να εμποδίσει, ακόμη και με χρήση στρατιωτικής ισχύος αν είναι απαραίτητο, την άφιξη στην Μπέιρα πλοίων που δικαιολογημένα εκτιμάται ότι μεταφέρουν πετρέλαιο με προορισμό την Ροδεσία, ενώ παροτρύνει το Ηνωμένο Βασίλειο να συλλάβει και να κρατήσει το τάνκερ Joanna V αμέσως μόλις αναχωρήσει από την Μπέιρα, εφ' όσον είχε ξεφορτώσει εκεί το πετρέλαιο που μεταφέρει". (TMC Asser Instituut, "Resolutions and Statements of the United Nations Security Council 1946-1989", σελίδα 84).

Το Ψήφισμα 221 αποτέλεσε ορόσημο για τα Ηνωμένα Έθνη, αφού ήταν η πρώτη φορά μετά τον πόλεμο της Κορέας που μια τοπική διαμάχη χαρακτηριζόταν ως "απειλή για την διεθνή ειρήνη", δίνοντας την δυνατότητα στο Συμβούλιο Ασφαλείας να χορηγεί εξουσιοδοτήσεις για χρήση στρατιωτικής ισχύος. Και, βέβαια, είναι η μοναδική φορά στα χρονικά του ΟΗΕ που ψήφισμά του θεωρεί μια απλή παράδοση πετρελαίου ως "απειλή για την παγκόσμια ειρήνη". Πάνω σ' αυτό το Ψήφισμα έχουν βασιστεί αμέτρητες επεμβάσεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ (π.χ. Γιουγκοσλαβία, Ιράκ, Σομαλία κλπ κλπ)

Το αφτί τού Γιώργου Βαρδινογιάννη ίδρωσε τόσο πολύ ώστε το επόμενο πρωί σήκωσε άγκυρες και οδήγησε το Joanna V στην "αποβάθρα 8", λίγα μόλις μέτρα από τον αγωγό, κάνοντας σαφές ότι ήταν έτοιμος να ξεφορτώσει. Στον τόπο έσπευσε ο έλληνας πρόξενος, ο οποίος ενημέρωσε τον Βαρδινογιάννη ότι οι ελληνικές αρχές είχαν άρει προ πενθημέρου την νομιμοποίηση του πλοίου και, συνεπώς, το Joanna V για την Ελλάδα ήταν πλέον πειρατικό. Τότε ο Βαρδινογιάννης έβαλε έναν ναύτη να σβήσει με μπογιά την λέξη Peiraeus στην πρύμνη του πλοίου και να γράψει Panama. Λίγες ώρες αργότερα, οι αρχές τού Παναμά ειδοποίησαν τον καπετάνιο ότι κι ο Παναμάς με την σειρά του είχε διαγράψει το πλοίο από τα κατάστιχά του. Ο Βαρδινογιάννης ξανάστειλε τον ναύτη στην πρύμνη, να σβήσει το Panama και να μη γράψει τίποτε, ενώ κατέβασε και την παναμέζικη σημαία, περιμένοντας οδηγία τού αδερφού του σχετικά με το ποια σημαία να σηκώσει.

Στο μεταξύ, η ελληνική κοινότητα της Ροδεσίας (οι φήμες που υπήρχαν έντονες στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα ότι υπάρχει άφθονο χρυσάφι στις όχθες των ποταμών της τότε Ροδεσίας, έσπρωξε αρκετά νωρίς πολλούς Έλληνες να φτάσουν στην περιοχή) έστειλε συγχαρητήριο τηλεγράφημα στον Γιώργο Βαρδινογιάννη, εξαίροντας τον ηρωισμό του. Όπως έγραψε η Daily Mirror, "λιπόσαρκος, σκυθρωπός και ντροπαλός, χαμογέλασε μόλις βγήκε στην στεριά και είπε: Έκανα απλώς το καθήκον μου. Δεν ήταν πολύ δύσκολο".

Τελικά, κάτω από την διεθνή πίεση αλλά και την απαγόρευση εκφόρτωσης από τις πορτογαλικές αρχές, ο Ίαν Σμιθ αναγκάστηκε να δηλώσει ότι αφ' ενός μεν δεν ήθελε να ανακατέψει την Πορτογαλία στην διαμάχη του με τους άγγλους αφ' ετέρου δε ότι δεν είχε ανάγκη τον αγωγό τής Μπέιρα. "Τόσα χρόνια πώς τα καταφέρναμε;", τόνισε με νόημα, εννοώντας ότι στα νότια της Μοζαμβίκης και λίγο πιο πέρα από τα σύνορα με την Νότιο Αφρική υπάρχει το Λουρέντσο Μάρκες (σήμερα Μαπούτο).

Η βρεττανική φρεγάτα Eagle συνοδεύει το Joanna V προς τα διεθνή ύδατα

Έτσι, το Joanna V δεν ξεφόρτωσε στην Μπέιρα. Αφού έμεινε ελλιμενισμένο και χωρίς εθνικότητα επί 4 μήνες, στις 18 Αυγούστου ξανασήκωσε την ελληνική σημαία και απέπλευσε συνοδευόμενο από βρεττανικά πλοία με προορισμό τον Πειραιά, όπου έφτασε στις 18 Σεπτεμβρίου με όλο του σχεδόν το φορτίο (επειδή το πλοίο είχε μείνει ασυντήρητο επί τόσους μήνες, οι βρεττανοί επέτρεψαν την μεταφόρτωση 16.000 τόννων σε άλλο τάνκερ, για λόγους ασφαλείας). Τελικά... άνθρακες ο θησαυρός. Η υπόθεση Ροδεσία είχε καταλήξει σε φιάσκο για τους Βαρδινογιάννηδες. Ο βρεττανός πρωθυπουργός Χάρολντ Ουίλσον είχε κάθε δικαίωμα να αισθάνεται ικανοποιημένος.

Άρθρο της Sydney Morning Herald, 6/4/1966
"Προκλητικό τάνκερ απειλεί τον βρεττανικό
αποκλεισμό στο πετρέλαιο της Ροδεσίας"

Για την ιστορία, ας προσθέσουμε ότι το εμπάργκο στην Ροδεσία κράτησε τυπικά ως την 25η Ιουνίου 1973, ημέρα ανεξαρτησίας τής Μοζαμβίκης και ουσιαστικά ως το 1975. Στην διάρκεια αυτού του δεκαετούς αποκλεισμού, στις βρεττανικές περιπολίες έλαβαν μέρος 76 πλοία και 24.000 άνδρες, κάτι που εκτιμάται πως κόστισε στο Ηνωμένο Βασίλειο κάπου εκατό εκατομμύρια στερλίνες. Οι τελευταίες κυρώσεις κατά της Ροδεσίας θα αίρονταν λίγες μέρες πριν εκπνεύσει το 1979 και τον επόμενο χρόνο η χώρα θα αποκτούσε την ανεξαρτησία της με το όνομα Ζιμπάμπουε.


Θα περίμενε κανείς ότι η αποτυχία τού φιλόδοξου σχεδίου με την Ροδεσία, για χάρη του οποίου είχε κάνει τόσα και τόσα έξοδα, θα γονάτιζε τον Νίκο Βαρδινογιάννη. Πολύ περισσότερο δε που, λίγους μήνες αργότερα, θα επιβαλλόταν στον τόπο μια στρατιωτική δικτατορία, η οποία θα υποχρέωνε τον αδελφό του τον Παύλο να αυτοεξοριστεί και θα εκτόπιζε στην Αμοργό τον άλλον αδελφό του, τον Βαρδή.

Όμως, όλα τούτα δεν προξένησαν στην οικογένεια ενόχληση μεγαλύτερη από εκείνη μιας παρονυχίδας. Με καλύτερο πελάτη της τα στρατιωτικά πλοία των ΗΠΑ που περνούσαν από την Μεσόγειο, οι δουλειές τής ΣΕΚΑ πήγαιναν πρίμα (άλλωστε, κάποιοι λένε πως κυρίως γι' αυτά τα πλοία φτιάχτηκε ο σταθμός στο Μικρονήσι). Τόσο πρίμα ώστε σε λίγα χρόνια, την εποχή της χούντας, οι Βαρδινογιάννηδες θα αποκτούσαν δικό τους διυλιστήριο...