Χρυσάφι και σκουριές (2)

Λέγαμε χτες ότι το 2003, μετά την απόφαση του ΣτΕ, η TVX Hellas αποφάσισε να βάλει λουκέτο. Έτσι, υπέβαλε αίτηση πτώχευσης, η οποία έγινε δεκτή από το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών τον Νοέμβριο του 2003. Η εταιρεία άφηνε πίσω της χρέη πάνω από 216 εκατ. ευρώ προς το ΙΚΑ, την Εφορία, τους προμηθευτές της και τους εργαζόμενους. Εκείνη την στιγμή εμφανίζεται ο Χρήστος Πάχτας, ο οποίος δρα κεραυνοβόλα.

Στις 13 Δεκεμβρίου το ελληνικό δημόσιο αγοράζει από την πτωχευμένη εταιρεία την έκταση των 317.000 στρεμμάτων που της ανήκε, αντί 11 εκατ. ευρώ, ποσό το οποίο διατίθεται εξ ολοκλήρου για την εξόφληση δεδουλευμένων και αποζημιώσεων των 472 εργαζομένων. Φυσικά, εκτός από το ποσό των 11 εκατομμυρίων, το ελληνικό δημόσιο χάριζε στην TVX άλλα 2,2 εκατομμύρια βεβαιωμένες ασφαλιστικές εισφορές όπως και μερικές δεκάδες εκατομμυρίων από βεβαιωμένα τέλη, φόρους και εισφορές. Ταυτόχρονα, το κράτος αναλάμβανε την επανακατάρτιση 350 απολυμένων, διαθέτοντας από πόρους τού Γ' ΚΠΣ το καθόλου ευτελές ποσό των 28 εκατ. ευρώ.

Την ίδια μέρα (!), σε μια ανεπανάληπτη έκφραση οργιώδους αδιαφάνειας και αυθαιρεσίας, ο Πάχτας υπογράφει την πώληση των μεταλλείων στην εταιρεία Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. αντί... 11 εκατ. ευρώ. Δηλαδή, το κράτος εισέπραξε από την πώληση των μεταλλείων ακριβώς όσα είχε πληρώσει μόνο για να εξοφλήσει τους εργαζόμενους. Ουσιαστικά, ο Πάχτας λειτούργησε ως μεσάζων διότι αν η Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. αγόραζε απ' ευθείας από την TVX, θα αναλάμβανε και όλες τις υποχρεώσεις της. Σημειωτέον ότι, με ειδική διάταξη, η αγοράστρια εταιρεία απαλλάχθηκε από κάθε τέλος και φόρο μεταβίβασης.

Στο σημείο αυτό, ας κάνουμε ένα διάλειμμα για να δούμε τι σόι πράγμα είναι αυτή η Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. Η εν λόγω εταιρεία ιδρύθηκε τρεις μόνο ημέρες πριν την αγοραπωλησία των μεταλλείων, με κεφάλαιο μόλις 60.000 ευρώ, δηλαδή το ελάχιστο που προβλέπει ο νόμος για τις ανώνυμες εταιρείες. Μοναδικοί μέτοχοί της ήσαν δυο μεγαλοστελέχη τής γνωστής εταιρείας ΑΚΤΩΡ, συμφερόντων Μπόμπολα, ένας των οποίων ήταν ο γενικός διευθυντής τής ΑΚΤΩΡ Δημήτρης Κούτρας. Αν, διαβάζοντας αυτές τις γραμμές, κάνετε κάποιες περίεργες σκέψεις, καλώς τις κάνετε.

Ας δούμε τώρα τι αγόρασε η Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. προς 11 εκατομμύρια, σε μια αγοραπωλησία που παραβίαζε κατάφωρα τόσο το ελληνικό όσο και το ευρωπαϊκό δίκαιο, τα οποία προβλέπουν σε τέτοιες περιπτώσεις διεθνή διαγωνισμό. Κατά πρώτον, αγόρασε μια έκταση 317.000 στρεμμάτων, στην οποία περιλαμβάνονταν δυο ορυχεία με όλες τις εγκαταστάσεις τους και 310 σπίτια. Κατά δεύτερον -και απείρως σημαντικώτερον- αγόρασε το δικαίωμα εκμετάλλευσης όλης αυτής της έκτασης. Με απλά λόγια, η Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. απέκτησε όχι μόνο το δικαίωμα εκμετάλλευσης των ήδη υφισταμένων μεταλλείων στις Σκουριές και στο Στρατώνι αλλά και το δικαίωμα να επεκτείνει την μεταλλευτική της δραστηριότητα σε ολόκληρη την έκταση των 317.000 στρεμμάτων, ανοίγοντας όσα μεταλλεία ήθελε, όπου ήθελε.

Για να πάρουμε μια ιδέα από τον πλούτο που χάρισε στον Μπόμπολα το κράτος (δια χειρός Πάχτα), ας σημειώσουμε τα εξής: (α) έναν χρόνο μετά την ίδρυσή της, η European Goldfields συμφωνεί να εξαγοράσει το 30% της Ελληνικός Χρυσός αντί 18 εκατ. ευρώ, (β) λίγο αργότερα, η Global Mineral Resources προσφέρει άλλα 18 εκατομμύρια και εξαγοράζει το 21% της Ελληνικός Χρυσός, (γ) σύντομα, η Global Mineral Resources αποφασίζει να πουλήσει το ποσοστό της στην European Goldfields αντί 100 εκατ. ευρώ, (δ) στις 2 Ιουλίου 2007, πάλι η European Goldfields προσφέρει στην ΑΚΤΩΡ 178 εκατομμύρια για να αγοράσει άλλο ένα 30% των μετοχών τής Ελληνικός Χρυσός.

Να επιμείνουμε λίγο σ'αυτό το τελευταίο; Μέσα σε τριάμισυ χρόνια, το 30% αυτού που είχε πουληθεί προς 11 εκατομμύρια, έφτασε να αξίζει 178 εκατομμύρια! Μέσα σε τριάμισυ χρόνια, η αρχική "επένδυση" του Μπόμπολα είχε πολλαπλασιάσει την αξία της κατά 54 φορές!

Και τώρα, το κερασάκι. Η παρανομία τής αγοραπωλησίας ήταν τόσο εξώφθαλμη ώστε αναγκάστηκε να επέμβει η Ευωρπαϊκή Επιτροπή, έστω και με μεγάλη καθυστέρηση. Έτσι, το 2008 η Κομμισσιόν ζήτησε εξηγήσεις από την Ελλάδα ως προς τις ακολουθηθείσες διαδικασίες αλλά και ως προς την απαλλαγή τής αγοράστριας εταιρείας από φόρους και τέλη μεταβίβασης. Οι απαντήσεις τής Ελλάδας δεν κρίθηκαν ικανοποιητικές και η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ευνοϊκή μεταχείριση της Ελληνικός Χρυσός συνέστησε κατ' ουσία παράνομη ενίσχυσή της από το κράτος. Η ενίσχυση αυτή υπολογίστηκε σε 15,3 εκατ. ευρώ, ποσό που η Ελληνικός Χρυσός θα έπρεπε να επιστρέψει εντόκως στο ελληνικό δημόσιο.

Πού είναι το κερασάκι; Ιδού: το ελληνικό δημόσιο κατέθεσε προσφυγή κατά της απόφασης της Κομμισσιόν ώστε να μην υποχρεωθούν οι ιδιώτες επενδυτές να πληρώσουν 15,3 εκατομμύρια ευρώ στο κράτος! Ελληνοφρένεια... Α! Μη ξεχνάμε μια σημαντική λεπτομέρεια: άλλο κόμμα βρισκόταν στην κυβέρνηση το 2003 κι άλλο το 2008. Ο νοών, νοείτω.


-----------------------------

Υστερόγραφο:
Οπωσδήποτε δεν εξαντλήσαμε το θέμα, αφού ασχοληθήκαμε μόνο με το οικονομικό σκάνδαλο της όλης ιστορίας. Θα υποχρεωθούμε, όμως, να κάνουμε ένα διάλειμμα σ' αυτό το σημείο, μιας και από αύριο το ιστολόγιο θα βρίσκεται σε διακοπές. Αν και αυτό δεν σημαίνει ότι θα χαθούμε, σίγουρα σημαίνει ότι και οι επαφές μας θα αραιώσουν κάπως και τα θέματά μας θα είναι πιο "λάιτ", αφού δεν σκοπεύω να κουβαλήσω το αρχείο και τις σημειώσεις μου στην παραλία. Στο μεταξύ, να περάσετε έναν όμορφο Αύγουστο και θα επανέλθουμε.

Χρυσάφι και σκουριές (1)

Λίγο πριν την ραστώνη των αυγουστιάτικων διακοπών, θέλοντας να "ξεφορτωθώ" από το γραφείο μου κάποιες σημειώσεις, λέω να γίνω λίγο... ανεπίκαιρος. Ίσως, όμως, να μην αποδειχτώ και τόσο πολύ ανεπίκαιρος, μιας και βάζω στοίχημα πως πολύ σύντομα (ίσως και μέσα στον Αύγουστο) θα έχουμε νέες εξελίξεις στο θέμα το οποίο θα μας απασχολήσει από σήμερα. Ο λόγος για τα -περίφημα πια- ορυχεία χρυσού τής Χαλκιδικής. Κι επειδή λίγη ιστορία δεν έβλαψε ποτέ κανέναν, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Όπως αποκαλύπτει η έρευνα των περισσότερων από 300 πηγαδιών που σώζονται στην περιοχή, η ανακάλυψη των χρυσοφόρων κοιτασμάτων ανάγεται στις αρχές τής κλασσικής αρχαιότητας, κάπου τον 6ο π.Χ. αιώνα. Στην εκμετάλλευσή τους στηρίχτηκε η χρηματοδότηση τόσο της οικοδόμησης του κράτους των μακεδόνων όσο και της εκστρατείας τού Μ. Αλεξάνδρου.

Όταν η περιοχή περιήλθε υπό ρωμαϊκή κατοχή, η εκμετάλλευση των ορυχείων ατόνησε, μιας και οι ρωμαίοι έπαιρναν περισσότερο και φτηνότερο χρυσό -και άργυρο- από τα ορυχεία τής Ισπανίας. Οι δουλειές ξανάνοιξαν όταν η ρωμαϊκή αυτοκρατορία χωρίστηκε σε ανατολικό και δυτικό τμήμα, κατά τις απαρχές δηλαδή του βυζαντινού κράτους. Αλλά η πραγματική έκρηξη ήρθε επί οθωμανών, όταν στην περιοχή λειτουργούσαν πάνω από 600 καμίνια, τα οποία έβγαζαν όχι μόνο χρυσό και άργυρο αλλά και μόλυβδο και ψευδάργυρο. Μάλιστα δε, στις αρχές τού 18ου αιώνα, με σουλτανικό φιρμάνι, τα χωριά τής περιοχής (τα γνωστά Μαντεμοχώρια) απέκτησαν αυτοδιοίκηση, η οποία περιλάμβανε και την εκμετάλλευση των ορυχείων (έναντι, βεβαίως, κάποιου -αρκετά χαμηλού- φόρου).

Κάπως έτσι φτάνουμε μέχρι το 1893. Τότε, η Πύλη εκχωρεί τα δικαιώματα των ορυχείων σε μια γαλλο-οθωμανική ανώνυμη εταιρεία, με έδρα το Παρίσι. Για πρώτη φορά κάνει την εμφάνισή της η "Μεταλλεία Κασσάνδρας Α.Ε." (σημ.: εκείνη την εποχή όλη η Χαλκιδική λεγόταν Κασσάνδρα). Από τα 600 καμίνια περνούν κάθε χρόνο πάνω από 10.000 τόννοι μεταλλεύματος, που δίνουν ψωμί σε 6.000 εργάτες.

Το 1927, η εταιρεία περνάει στην ιδιοκτησία τής ΑΕΕΧΠ&Λ (Ανώνυμη Ελληνική Εταιρεία Χημικών Προϊόντων & Λιπασμάτων), η οποία χρειάζεται άφθονες ποσότητες θείου για την παρασκευή των λιπασμάτων της. Προς τούτο αγοράζει μεταλλεία και ορυχεία σε όλη την χώρα (Ερμιόνη, Κορώνη, Ωρωπός κλπ) αλλά και στην Κύπρο ενώ ιδρύει και το γνωστό εργοστάσιο λιπασμάτων στην Δραπετσώνα. Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος αναστέλλει την δραστηριότητα της εταιρείας και, μετά την λήξη τού πολέμου, η πλειοψηφία των μετοχών περνάει στην κατοχή τού διαβόητου επιχειρηματία Πρόδρομου Μποδοσάκη Αθανασιάδη.

Παρένθεση. Μπορεί να ακουστεί τρελλό αλλά η μεγαλύτερη δουλειά που έστησε προπολεμικά ο Αθανασιάδης ήταν η πώληση πυρομαχικών στον δημοκρατικό στρατό τής Ισπανίας, ο οποίος μαχόταν με τις φασιστικές δυνάμεις τού Φράνκο και των φαλαγγιτών του. Φυσικά, η εξαγωγή πυρομαχικών τελούσε υπό την έγκριση και την άδεια της τεταρταυγουστιανής δικτατορικής κυβέρνησης του Μεταξά. Άλλη μια απόδειξη ότι το κεφάλαιο δεν έχει ούτε πατρίδα ούτε ιδεολογία. Κλείνει η παρένθεση.

Ο Αθανασιάδης δίνει νέα πνοή στην εταιρεία, ιδίως στον μεταλλουργικό της τομέα. Μεταφέρει το κέντρο των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων στο Στρατώνι, όπου το 1970 (μεσούσης της χούντας) χτίζει εργοστάσιο εμπλουτισμού και παρασκευής θειούχων συμπυκνωμάτων. Δυο χρόνια αργότερα βάζει μπρος το μεταλλείο θείου τής Ολυμπιάδας, όπου το 1976 (επί δημοκρατίας πια) φτιάχνει καινούργιο εργοστάσιο εμπλουτισμού.

Με τον θάνατο του Αθανασιάδη το 1979, η ΑΕΕΧΠ&Λ αρχίζει να φθίνει. Προς τα τέλη τής επόμενης δεκαετίας, το ελληνικό κράτος, σε μια προσπάθεια να σώσει την εταιρεία, αποφασίζει να βάλει στο παιχνίδι την κρατική τράπεζα βιομηχανικής ανάπτυξης, την ΕΤΒΑ, η οποία είχε στην κατοχή της την μεταλλουργική ΜΕΤΒΑ. Η ιδέα τού σχεδίου ήταν να αναλάβει η ΜΕΤΒΑ την μεταλλουργία χρυσού και, παράλληλα, να βοηθήσει την ΑΕΕΧΠ&Α  Το σχέδιο διάσωσης αναλαμβάνει να υλοποιήσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη αλλά οι έντονες αντιδράσεις τής τοπικής κοινωνίας το οδηγούν σε ναυάγιο. Τελικά, το 1992 η ΑΕΕΧΠ&Α τίθεται υπό καθεστώς εκκαθάρισης από την Εθνική Τράπεζα.

Η Εθνική προκηρύσσει διαγωνισμούς, προσπαθώντας να βρει αγοραστές για τα μεταλλεία. Οι δυο πρώτοι διαγωνισμοί περνούν άκαρποι αλλά τον Δεκέμβριο του 1995 το σύνολο των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων μαζί με τα δικαιώματα εκμετάλλευσης περιέρχονται στην TVX Hellas, θυγατρική τής καναδικής TVX Gold. Οι καναδοί ενδιαφέρονται κυρίως για τον χρυσό τής περιοχής και περιμένουν κρατική συμπαράσταση αλλά δεν έχουν υπολογίσει τις αντιδράσεις τής τοπικής κοινωνίας, η οποία προσφεύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Με την απόφαση-σταθμό 613/2002, το ΣτΕ ακυρώνει τα πλάνα των καναδών, εκτιμώντας ότι οι πιθανοί κίνδυνοι της επένδυσης θα ήταν μεγαλύτεροι από οποιοδήποτε προσδοκώμενο οικονομικό ή κοινωνικό όφελος:

"...όπως προκύπτει από τα στοιχεία αυτά, το αναλισκόμενο για την κατασκευή του έργου φυσικό κεφάλαιο, δηλαδή  δασικές εκτάσεις, υδατορέματα και ο εν γένει καταλαμβανόμενος από τις εγκαταστάσεις χώρος, καθώς και οι επαπειλούμενοι από την λειτουργία του κίνδυνοι, ενόψει της επιλεγείσης μεθόδου παραγωγής του χρυσού, εμφανίζονται  δυσανάλογοι εν σχέσει προς το προσδοκώμενο όφελος από την εισαγωγή στην χώρα  νέας τεχνολογίας για την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου και την αύξηση της  απασχολήσεως του εργατικού δυναμικού της περιοχής, που είναι τα προκύπτοντα από τον φάκελο και ληφθέντα υπ΄ όψιν από την διοίκηση οφέλη από την εγκατάσταση. Συνεπώς, η προσβαλλομένη πράξη, που παρίσταται ως προϊόν πλημμελούς σταθμίσεως μεταξύ αφενός σκοπών θαλπομένων μεν από τον νόμο και το Σύνταγμα αλλ΄ όχι επαρκών να αντισταθμίσουν την επαπειλούμενη βλάβη του φυσικού περιβάλλοντος και  αφετέρου της τελευταίας αυτής βλάβης, είναι μη νόμιμη και πρέπει να ακυρωθή για  τον λόγο αυτόν..."


Για πρώτη φορά στην ιστορία τής χώρας, το περιβάλλον κέρδισε τα οικονομικά συμφέροντα. Το χτύπημα για την καναδική εταιρεία είναι συντριπτικό και η TVX Hellas κάνει αίτηση πτώχευσης. Κανείς, όμως, δεν μπορεί να φανταστεί ότι όλο αυτό το μπλέξιμο θα μπορούσε να γίνει αφορμή για να ανατείλει το άστρο ενός πολιτικού, ο οποίος μέχρι τότε βρισκόταν στην αφάνεια: του Χρήστου Πάχτα.

[συνεχίζεται]

Δυο κείμενα

Σήμερα αναδημοσιεύω δυο σύντομα κείμενα, τα οποία βρήκα σε δυο αξιόλογα ιστολόγια. Το πρώτο προέρχεται από το κυπριακό ιστολόγιο Disdaimona και θα μπορούσα άνετα να εκφράσει την καθ' ημάς πραγματικότητα με μερικές μικρές προσαρμογές. Το δεύτερο υπογράφεται από τον χανιώτη Φραγκίσκο Λαγωνικάκη (γνωστό στους παλιότερους ως poexania), ο οποίος το δημοσίευσε στο ιστολόγιό του Αμπελοφιλοσοφίες. Ζητώ εκ προοιμίου συγγνώμη αν το διάβασμα σας αφήσει μια πικρή γεύση...


Κόκκινες πικρές μου γραμμές 

Οι κόκκινες μας γραμμές ήταν η ΑΤΑ.
Μετά οι κόκκινες μας γραμμές ήταν να σωθεί η Λαϊκή για να μην μπούμε στο μνημόνιο.
Μετά οι κόκκινες μας γραμμές ήταν ο 13ος.
Μετά οι κόκκινες μας γραμμές ήταν οι συλλογικές συμβάσεις.
Μετά οι κόκκινες μας γραμμές ήταν το οκτάωρο.
Μετά οι κόκκινες μας γραμμές ήταν οι ιδιωτικοποιήσεις.
Μετά οι κόκκινες μας γραμμές ήταν το 51% των μετοχών να παραμένουν στο κράτος.
Μετά οι κόκκινες μας γραμμές ήταν ο Συνεργατισμός.
Μετά οι κόκκινες μας γραμμές ήταν τα κοινωνικά επιδόματα.
Μετά οι κόκκινες μας γραμμές ήταν το "ποτέ την Κυριακή".
Μετά οι κόκκινες μας γραμμές ήταν να μην περάσει το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.
Μετά οι κόκκινες μας γραμμές ήταν να μην περάσει το νομοσχέδιο για τις εκποιήσεις.
Μετά οι κόκκινες μας γραμμές είναι να σωθεί η Τράπεζα Κύπρου - άγνωστο μέχρι στιγμής γιατί.
Συνολικά οι κόκκινες μας γραμμές έγιναν όλες μπλε με άσπρες βούλες.

Στο μεταξύ εμείς είμασταν "αριστεριστές".
Γιατί είμασταν "αριστεριστές";
Επειδή δεν είχαμε "ρεαλιστικές προτάσεις" για μικρά και κερδοφόρα βήματα αναχαίτισης του νεοφιλελευθερισμού.
Όπως ποιά; Τα πιο πάνω;;...
Είμασταν "αριστεριστές"
Όπως ήταν και το ΚΚΚ κατά τους γνωρίζοντες.
Γιατί το ΚΚΚ ήταν "αριστερίστικο" κατά τους γνωρίζοντες;
Επειδή αν υπήρχε σήμερα, δεν θα είχε "κόκκινες γραμμές που γίνονται μπλε με άσπρες βούλες".
Για κάθε μια εκποίηση κατοικίας, θα έπαιρνε ένα κομμάτι κρατικής, εκκλησιαστικής ή ιδιωτικής γης και θα το κοινωνικοποιούσε. Αυτό θα έκαναν οι "αριστεριστές".
Μα αυτό είναι "ροζ" και "αδιέξοδο".
Ναι αλλά δεν είναι "μπλε με άσπρες βούλες".


Και μετά λένε πως φταίει ο βιαστής…

Για τη γυναίκα που πέθανε στα Χανιά όταν της έκοψαν το ρεύμα φταίει η αποκλειστική της και οι μπαταρίες του μηχανήματος που είχαν παλιώσει…

Για τα παιδιά που πέθαναν από τις αναθυμιάσεις του μαγκαλιού έφταιγε η άγνοια κίνδυνου που είχαν…

Για τους άστεγους που πεθαίνουν στα παγκάκια φταίει το δριμύ ψύχος…

Για τις αυτοκτονίες φταίνε τα ψυχολογικά προβλήματα…

Για τα εργατικά ατυχήματα φταίει το ανθρώπινο λάθος…

Για τα σαπιοκάραβα που βυθίζονται φταίει η θάλασσα και για τα δάση που καίγονται φταίνε τα δέντρα…

Για τους μετανάστες που σκυλοπνίγονται φταίνε οι ίδιοι που δεν πήραν το αεροπλάνο που είναι και πιο ασφαλές…

Για τις έξυπνες βόμβες φταίνε όσοι πάνε και στέκονται εκεί που είναι να πέσουν…

Για την πείνα φταίει ο ανθρώπινος οργανισμός που είναι φτιαγμένος να πεινάει…

Για τους θανάτους παιδιών στον τρίτο κόσμου η ελονοσία και οι άλλες ασθένειες…

Για το χρέος φταίει η σπατάλη του λαού…

Για τις απολύσεις φταίνε οι απεργίες και για την ανεργία οι συλλογικές συμβάσεις…

Για τις αυξήσεις στα όρια συνταξιοδότησης φταίνε οι γέροι που ζούνε πολύ…

Κατά τα άλλα όλα καλά…

Σα δυο εικοσάρες

Η δημοκρατία, λέει ένα εύστοχο ευφυολόγημα, είναι το πολιτικό σύστημα όπου ένας λύκος και ένα πρόβατο αποφασίζουν από κοινού τι θα φάνε για βραδινό. Για να γίνει ακόμα πιο κατανοητό όμως, εγώ θα πρόσθετα πως δημοκρατία είναι ένας λύκος κι ένα κοπάδι πρόβατα που συναποφασίζουν τι θα δειπνήσουν. Κι ενώ ο αριθμητικός συσχετισμός δεν αλλάζει ουσιαστικά τίποτα στη σχέση των πρόβατων με το λύκο και την καταλυτική ισχύ του τελευταίου, στη δημοκρατία μας τα αμνοερίφια διδασκόμαστε και βαυκαλιζόμαστε πως είμαστε η πλειοψηφία κι ότι μπορούμε να καθορίσουμε εμείς τις τύχες μας. Μπορούμε πχ να συναινέσουμε στην αξιολόγησή μας και να τραβήξουμε κλήρο για να δούμε ποιος (ποιος-ποιος) θα φαγωθεί, για να την πατήσουμε σαν τα ψάρια από το κόμικ του αρκά που περίμεναν από τον καρχαρία-φονιά, τον αντίστοιχο λύκο της θάλασσας, να τηρήσει τη συμφωνία και να φάει μόνο τους μισούς, για να γλιτώσουν τάχα οι υπόλοιποι.

Δημοκρατία επίσης είναι τα μαντρόσκυλα του συστήματος που φυλάνε τα πρόβατα μη τυχόν ξεμυτίσουμε από το μαντρί της λυκοσυμμαχίας με τα μοναδικά οφέλη, και δε μας συναντήσει ο λύκος στο προγραμματισμένο ραντεβού-δείπνο ηλιθίων. Είναι οι διάφοροι δημοσιολόγοι που μιλάνε για σύγκλιση και συνεργασία των τάξεων, παρουσιάζοντας την αστική σαν τον καλό λύκο του αρκά (και πάλι) που ερωτεύεται μια προβατίνα και απαρνείται για χάρη της τη σαρκοφάγα φύση του. Να θεωρούμε ευεργέτες-επενδυτές τους αετονύχηδες που μας αρμέγουν και μας κουρεύουν το μαλλί και το χρέος. Και να μας τρομοκρατούν πως είναι απαραίτητο να συμπεριφερθούμε υπεύθυνα και να μη στριμωχνόμαστε σε στρούγκες, κοπάδια και λοιπές συλλογικότητες, γιατί δεν είμαστε εξάλλου τίποτα πρόβατα, να μας λένε οι άλλοι τι να κάνουμε.

Η δημοκρατία δηλ με δυο λόγια, ως το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης και της συμφωνίας που λέγαμε παραπάνω, είναι βασικά μια μερίδα αρνίσια παϊδάκια. Κι η ελληνική δημοκρατία, που χτες έκλεισε με δόξα και τιμές τα σαραντάχρονά της, είναι κάτι σαν τα καλύτερα παϊδάκια που φάγαμε ποτέ. Τα οποία προσωπικά τα γεύτηκα στη δημοκρατική κρήτη, στο έβγα της ζούρβας, λίγο πάνω από τον ιστορικό θέρισο, που έχει μεταξύ άλλων την ταβέρνα ‘αντάρτης’ και το μουσείο της εθνικής αντίστασης, με τις κομματικές ταυτότητες του βελουχιώτη και του βαφειάδη, και με σειρές ολάκερες φωτογραφιών από αγωνιστές που θυσιάστηκαν, που σου θυμίζει λίγο συνειρμικά τη στήλη του ρίζου με τα μνημόσυνα.

Η μεταπολίτευση του '74 και της επόμενης δεκαετίας χοντρικά ήταν ένα μικρό διάλειμμα, μια σύντομη εκεχειρία ανάμεσα στα πέτρινα χρόνια που προηγήθηκαν και αυτά που ζούμε σήμερα -για να κάνουμε μια σύνδεση και με μια πρόσφατη ανάρτηση. Αλλά και η περίοδος της σταδιακής διάβρωσης των βράχων και των αξιών στις οποίες βασίστηκε το αγωνιστικό πνεύμα της εποχής.

Πριν από οτιδήποτε άλλο όμως η ιστορία της μεταπολίτευσης είναι η ιστορική διαδρομή και πορεία του πασόκ: του καλύτερου εργαλείου που είχαν ποτέ οι αστοί στα χέρια τους για να αναχαιτίσουν το κόμμα και να ενσωματώσουν τις λαϊκές αγωνιστικές διαθέσεις. Του σοσιαλδημοκρατικού, κεντροαριστερού μορφώματος που της έλειπε μέχρι τότε -και το φέρουν βαρέως μέχρι σήμερα οι αστοί ιστοριογράφοι που δεν εμφανίστηκε νωρίτερα· κι η απουσία αυτή έκανε ακόμα και τους δικούς μας να εκτιμήσουν λανθασμένα πως στην ελλάδα δεν υπήρχε το αντικειμενικό έδαφος για να πιάσει η σοσιαλδημοκρατία -η οποία πάντως εκκολαπτόταν ήδη εν μέρει στις γραμμές της εδα. Η ιστορία του κόμματος που σάρωσε κι απορρόφησε τα πάντα, ταυτίστηκε ως όλον πασόκ με το βαθύ κράτος, επηρεάζοντας όλους τους πολιτικούς του αντιπάλους -ακόμα και το κόμμα υιοθέτησε το σύνθημα της πραγματικής αλλαγής με κατεύθυνση το σοσιαλισμό. Κι οι διάφορες φάσεις της μετεξέλιξής του συμπίπτουν με τους διαδοχικούς κύκλους της μεταπολίτευσης, δηλαδή των λαϊκών κατακτήσεων και του ριζοσπαστισμού που παρέμεναν άταφο πτώμα μέχρι πρότινος.

Από τα πρώτα άγουρα χρόνια με τις μουντές κι αβέβαιες ελευθερίες της και τον αυτόνομο συνδικαλισμό που προλείανε το έδαφος για την άλωση του εργατικού κινήματος από την πάσκε· στον καλπασμό των πράσινων αλόγων προς την εξουσία και το ραντεβού με την ιστορία· το πλασάρισμα του «έλληνα αγιέντε», που ερχόταν ως σαλβαδόρ (σωτήρας) και τον απειλούσαν τάχα τα ξένα κέντρα με στρατιωτικά πραξικοπήματα· και είχε εκτιμήσει ως μια απλή αλλαγή φρουράς τη μεταπολίτευση –άσχετα που κάποιοι τη βρίσκουν ακραία και σεχταριστική εκτίμηση, όταν έρχεται ως επίσημη και επεξεργασμένη κομματική θέση κι όχι για λόγους εντυπωσιασμού, όπως το έκανε δηλ ο ανδρέας. Που αξιοποιούσε επιδέξια τα αντιδεξιά σύνδρομα και το φιλοσοβιετικό χαρτί για να κρατά όμηρους τους κομμουνιστές και την εαμική βάση.

Κι από το ανορθόδοξο σπάσιμο αυτής της ομηρίας το '89, με τη συγκλονιστική διεθνή συγκυρία και τις κοσμογονικές (ή μάλλον κοσμοκτόνες) αλλαγές· στη σταδιακή εκσυγχρονιστική μετάλλαξη ή μάλλον προσαρμογή στα καινούρια δεδομένα· που επισφραγίστηκε με την εκλογή του σημίτη, ενός τεχνοκράτη, χρυσής μετριότητας και κάκιστου ρήτορα (σε αντίθεση με τον χαρισματικό δημαγωγό προκάτοχό του)· που έπρεπε ωστόσο να πλασαριστεί ως μεγάλος ηγέτης και ο τρικούπης του εικοστού αιώνα, που ήρθε εκατό χρόνια μετά το θάνατό του να συνεχίσει το μεταρρυθμιστικό του έργο· αλλά δεν έμεινε αρκετά στην κυβέρνηση ως πρωθυπουργός για να πει και το «δυστυχώς επτωχεύσαμεν» της ισχυρής ελλάδας και της μεγάλης ευρωπαϊκής ιδέας, στη θέση του ξεχασμένου «εοκ και νάτο το ίδιο συνδικάτο»· και να βάλει την ταφόπλακα στο άταφο πτώμα της μεταπολίτευσης και του πασόκ -βάρος που έπεσε στους διαδόχους του.

Στα 40χρονα της μεταπολίτευσης είμαστε έτοιμοι να θάψουμε το πασόκ και να κάνουμε τα σαράντα του. Αλλά η μνήμη του μένει ζωντανή να κατατρύχει σα φάντασμα την αστική πολιτική σκηνή και τη συνείδηση του «μέσου έλληνα», που συνεχίζει να είναι πασόκ, με άλλες μορφές κι ονόματα. Γιατί όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν. Κι η ψευδής συνείδηση αυτονομείται από τις συνθήκες που την καθόρισαν και τη δημιούργησαν και επιβιώνει με τη δύναμη της συνήθειας στις μάζες που έχουν το βλέμμα τους στραμμένο στο παρελθόν που έχασαν. Αναπολούν το ευχάριστο διάλειμμα της μεταπολίτευσης, αν κι έχουν διδαχτεί από οθόνης να το κακολογούν και να το θεωρούν υπεύθυνο για τη σημερινή κατάσταση, χωρίς να σκεφτούν ποιοι παράγοντες έδωσαν αυτό το αποτέλεσμα έστω ως προσωρινή ανάπαυλα.

Περίπου ό,τι κάνουν δηλ διάφοροι πολιτικοί χώροι που ευαγγελίζονται φιλολαϊκές μεταβατικές μεταρρυθμίσεις και στην πιο επαναστατική εκδοχή τους βάζουν το σύνθημα της δυαδικής εξουσίας, με την έννοια μιας «βουλής των κάτω», «της αμεσοδημοκρατίας των πλατειών», κτλ· χωρίς να μπουν στον κόπο να σκεφτούν ότι η δυαδική εξουσία δεν προκύπτει ως διακηρυγμένος στόχος, αλλά ως προσωρινός συμβιβασμός κι εύθραυστη ισορροπία, ως αδυναμία της δικής μας πλευράς να φτάσει μέχρι τέλους ή του ταξικού εχθρού να τσακίσει τη δική μας προσπάθεια και να επιβληθεί. Και πως η μοναδική στόχευση πρέπει να είναι η ενίσχυση του δικού μας πόλου ώστε να νικήσει στον ταξικό πόλεμο κι όχι η εκεχειρία ή ένας συμβιβασμός που μπορεί να προκύψει ως πιθανό ενδεχόμενο και μια στιγμή του πολέμου στην πορεία του.


Αν υπάρχει κάτι για να κρατήσουμε από τη μεταπολίτευση είναι τα κεκτημένα δικαιώματα και το αγωνιστικό της πνεύμα, που χρειάστηκε να τιθασευτεί και να καναλιζαριστεί σε ακίνδυνους διαύλους, για να το υποτάξουν. Όχι τις αυταπάτες της περιόδου, που οδήγησαν σε αυτή την υποταγή, και το πασόκ που τις καλλιέργησε και τις εξέφρασε. Ούτε μια σύγχρονη άφθαρτη εκδοχή του που θα έρθει με νέα πρόσωπα να κάνει λίφτινγκ στη σαραντάρα αστική δημοκρατία και να την εξωραΐσει. Και δεν είναι θέμα ηλικίας, αλλά της ταξικής της ουσίας, που απογυμνώνεται κάθε μέρα και περισσότερο, για να κρυφτεί πίσω από φύλλα συκής σοσιαλδημοκρατικής κοπής.

[Από το πολύ καλό ιστολόγιο γνώμης Σφυροδρέπανο]

Σαββατιάτικα (14)

*** Η είδηση από το reporter.gr: "Τρώμε 300 εκατ. αβγά Τουρκίας...". *** Και να σκεφτεί κανείς ότι, όπως δηλώνει η γνωστή παροιμιώδης φράση, είχαμε ξεκινήσει με τρία αβγά μόλις. *** Πόση ειρωνεία να σε λένε Σοφία και να είσαι Βούλτεψη... *** Δεν θέλατε Σίμο, ε; *** Καλά να πάθετε! *** Η αμήχανη στιγμή τού πασόκου που διαπιστώνει ότι κατάντησε νεοφιλελές ενώ νόμιζε πως ήταν σοσιαλιστής. *** Δηλαδή, πρέπει να δεις φωτογραφίες κομματιασμένων παιδιών για να καταλάβεις τι γίνεται στην Γάζα; *** Ισραελεεινός πόλεμος. *** Όταν λέμε ότι καταδικάζουμε την βία απ' όπου κι αν προέρχεται, εννοούμε και την βία τού Ισραήλ; *** Σόρρυ που ρωτάω αλλά δεν είδα ούτε γκαβό ούτε Μπένυ να την καταδικάσουν. *** Σκάι: "Ξεπέρασαν τους 500 οι νεκροί κι απ' τις δυο πλευρές". *** Αδικειμενική δημοσιογραφία.

Από την ΕΡΤ στην ΝΕΡΙΤ: Μια αδέσμευτη αλλαξοκωλιά δρόμος.

*** Τόσες αντάρτικες οργανώσεις πόλεων έχουν βγει κι ακόμα ούτε μια μπόμπα τής προκοπής δεν έχει πέσει στο Φάληρο. *** Αυτό που η πίτσα είναι στρογγυλή, την κόβουν σε τρίγωνα και την βάζουν σε τετράγωνο κουτί, ποτέ δεν το κατάλαβα. *** Έξι μήνες γυμναστήριο για μια βδομάδα διακοπές; *** Πάτε καλά, ρε; *** Θέλετε να βρείτε σε μια βδομάδα την γκόμενα που δεν βρήκατε όλο τον χρόνο και χτίζετε κορμί; *** Τούβλα... *** Όταν το μόνο θηλυκό που αντέχει το βλέμμα σας είναι η οθόνη τού πι-σι, μη ταλαιπωρείστε άδικα! *** Αυτοσυγκράτηση σημαίνει να βλέπεις από δω Κοσιώνη, από δίπλα Πλεύρη κι από κάτω Πορτοσάλτε και να μη πετάς το τασάκι στην τηλεόραση. *** Η αμήχανη στιγμή τού συριζαίου που διαπιστώνει ότι κατάντησε πασόκος ενώ νόμιζε πως ήταν αριστερός. *** Διάβασα τον τίτλο "Στην ΓΑΔΑ ο Σαμαράς" και για μερικά δευτερόλεπτα τρελλάθηκα από την χαρά μου. *** Ρε, κάτι συνειρμούς που κάνει το διεστραμμένο μου μυαλό... *** Βρήκατε ευκαιρία και ξεσπαθώσατε, μικρόψυχοι. *** Αμέσως "όταν καπνίζει ο λουλάς εσύ δεν πρέπει να μιλάς", ρε σεις; *** Και καλά ότι τον κογιονάρετε τον δύσμοιρο τον Μανώλη. *** Λες και όταν δεν καπνίζει ο λουλάς, πρέπει να μιλάει... *** A propos, ρε συ Μανώλη, εκείνα τα δελτία τού Μέγκα, όπου κάνατε ρόμπες κάτι οροθετικές κοπέλλες επί Λοβέρδου, τα θυμάσαι; *** Έχει ο καιρός γυρίσματα, ε; *** Τελικά, δεν κατάλαβα ποιο είναι το πρόβλημα με την δεσποινίδα Καψή. *** Ότι πίνει και δεν μας δίνει; *** Εδώ που τα λέμε, τί να σου κάνει ένας ρημαδομπάφος με τέτοιον πατέρα; *** Από κόκα και πάνω θες... *** Αμ, ετούτο πάλι, πώς τό 'χετε; *** Να σου βρίσκουν μια παλιοζυγαριά, τρεις-τέσσερις λάμπες ωρίμανσης φυτών εσωτερικού χώρου, λίγο υγρό λίπασμα για τέτοια φυτά και δυο-τρεις κόφτες κι αμέσως να σου κολλάνε την ρετσινιά τού χασισοπαραγωγού και του χασισέμπορου. *** Ξεχάσαμε τον Γιωργάκη που μας υποσχόταν πως θα μπορεί ο καθένας να έχει την γλαστρούλα του; *** Βέβαια, στο τέλος μάς έκοψε και το τσιγάρο ο μπινές αλλά αυτό είναι άλλη κουβέντα. *** Το ότι όλοι ξέρουν τι μαλάκας είσαι, δεν σημαίνει ότι είσαι γνωστός αλλά ότι είσαι μαλάκας.

Δυστυχώς, το μικρό μεγάλωσε....

*** Η αμήχανη στιγμή που λες στην άλλη "κάτσε να κεράσω μια μπύρα" και σου απαντάει "ευχαρίστως να σου κάτσω". *** Αν υποψιαστώ ότι πληρώνω εισφορά στην ΝΕΡΙΤ για να κάνει εκπομπή ο Ρένος περί ακροτήτων της αριστεράς στα δεκεμβριανά, θα μαδήσω την κοτσίδα μου. *** Τί παναπεί φταίει η ΔΕΗ που πέθανε η παραπληγική στα Χανιά; *** Ας πλήρωνε τους λογαριασμούς της να ζούσε ακόμη. *** Δημοκρατία είμαστε, όχι μπουρδέλο. *** ΔΕΗμοκρατία. *** Ρε συ Ταμήλο, μπας και το ρεύμα είναι κοινωνικό αγαθό τελικά; *** Κωλόχαρτος: "Αν είσαι 30 μέρες στο ΚΑΤ, το κράτος έχει ξοδέψει για σένα ένα κάρο λεφτά ήδη." *** Και τί φοβάσαι, ρε Άδωνι; *** Μη δεν μείνουν για να πάρεις τον μισθό σου; *** Συγγνώμη που δεν πεθαίνουμε. *** Έκκληση ιστολογίου: πριν μπείτε σε νοσοκομείο και επιβαρύνετε την εθνική μας οικονομία, δοκιμάστε μήπως μπορείτε να γιατρευτείτε με ένα καλό ξεμάτιασμα. *** Αυτό που ο Γκυζίκης (ο πρόεδρος της χούντας, μη το ξεχνάμε) φωνάζει τον Καραμανλή για να του παραδώσει την εξουσία κι εμείς το κάναμε "γιορτή της δημοκρατίας" δεν θα το καταλάβω ποτέ. *** Κι ο Σημίτης παρέδωσε ολόκληρο κόμμα στον Γιωργάκη αλλά δεν είδα να κάνουμε καμμιά γιορτή. *** Δηλαδή, προχτές γιορτάσαμε σαράντα χρόνια δημοκρατίας; *** Ε ρε, κάτι χοντρομαλακίες που λέμε για να περνάει η ώρα, που σαράντα νά 'ν' οι ώρες τους. *** Κι αυτές ανάσκελα, με ορρό και υπόθετα. *** Η αμήχανη στιγμή που κορνάρεις γιατί σε έχει κλείσει διπλοπαρκαρισμένο κι ο άλλος σε ρωτάει "θέλετε να φύγετε;",  λες και σκέφτεται πως μπορεί να κορνάρεις επειδή παντρεύεσαι. *** Ρε συ, σου λέει η άλλη "αγάπη μου, θέλω να μα πας να δω Γιούρυ Γριγκαράβιτς εντ δε μπάλλετ θήατερ οβ Ράσια" κι αναρωτιέσαι ακόμη αν η σεξουαλική σας ζωή έχει πάει κατά διαόλου; *** Αυτό που βγαίνουν τα θηλυκά στις παραλίες με καουμπόυκο καπέλλο, 28 βραχιόλια και πέντε δαχτυλίδια στο κάθε χέρι, δυο-τρία χαϊμαλιά στον λαιμό και σκουλαρίκια ως τους ώμους, δεν το καταλαβαίνω. *** Κορίτσια, είπαμε να το παίξετε αλτέρνατιβ, όχι λατέρνατιβ. *** Τώρα που το ξανασκέφτομαι, το Μέγκα έκλεισε τον Σεφερλή μόλις η Όλγα είπε ότι φεύγει. *** Ρε σεις, είναι σίγουρο ότι πήραν τον Μάρκο για πρωινή εκπομπή ή μήπως... *** Μέγκα: "Η Χαμάς χτύπησε σχολείο του ΟΗΕ στην Γάζα" *** Μέγκα: "Καταστράφηκε ο Παρθενώνας από ρουκέτα τής Χαμάς". *** Αν σας φαίνεται ψευδής μόνο η μια από τις δυο προηγούμενες ειδήσεις, είσαστε άξιοι της μοίρας σας. *** Οι Μαλαισιανές Αερογραμμές προσφέρουν σε κάθε πτήση δώρο άλλες δυο. *** Βραβείο ευφυΐας στον εγκέφαλο που άλλαξε το δρομολόγιο του μοιραίου Μπόινγκ και το έστειλε πάνω από την Ουκρανία για να αποφύγει την πτήση πάνω από την Συρία. *** Αιρ-Μπαχάλ. *** Τί είναι η ζωή;... Τί είναι ο άνθρωπος;... Τί κώλος είν' αυτός στον Άλφα;... *** Υπαρξιακές απορίες καλοκαιρινής νύχτας μπροστά στην τηλεόραση. ***

Μύκονος 2014: Η επιτομή τής ξεφτίλας

Φοβερό άρθρο στο lifo.gr: "Στην Γάζα σκοτώνονται τόσο πολλά παιδιά επειδή οι παλαιστίνιοι έχουν πολλά παιδιά." *** Η δημοσιογραφία στο φόρτε της. *** Το να σκοτώνονται τόσο πολλά παιδιά απλώς επειδή κάποιος τα σκοτώνει, παίζει; *** Παπούλιας: "Υπέγραφα γιατί δεν υπολόγιζα το πολιτικό κόστος". *** Ώπα τσαμπουκά η πολιτική γιρλάντα! *** ΔΝΤ:  "Η μείωση των αμοιβών δεν οδήγησε σε αύξηση της ανταγωνιστικότητας." *** ΔΝΤ: "Για την ύφεση φταίει η μείωση των αμοιβών, η οποία προκάλεσε μείωση της κατανάλωσης." *** Και χρειαζόταν πτυχίο από το Χάρβαρντ για τέτοιες διαπιστώσεις; *** Δεν αρκούσε πτυχίο ΙΕΚ από το Κάτω Πορδότσιτσι; *** Δηλαδή, αν το ΔΝΤ δεν είχε κάνει λάθος στους υπολογισμούς, δεν θα πετύχαινε το σαξές στόρυ τού Αντώνη; *** Ρε κάτι περίεργα που έχει η επιστήμη... *** Πρώτα ο Αρούλης, τώρα και ο Πετράν. *** Όλα τα μπατιράκια στην Μύκονο εφέτος. *** Κατάντια το νησί... *** Σκέτος Μπίθουλας λέμε. *** Τα επόμενα Σαββατιάτικα θα εκδοθούν παρά θιν' αλός, με συνοδεία ούζου. *** Μην ανησυχείτε, δεν πρόκειται να πάω κι εγώ στην Μύκονο. *** Αρκετή βλαχιά έχει μαζευτεί εκεί ήδη. *** Προς το παρόν, σας αφήνω άσπλαγχνα και τα ξαναλέμε από Δευτέρα. *** Καλό σαββατοκύριακο και καλά μακροβούτια. ***

"Εγώ την δουλειά μου κάνω"...

Η είδηση είναι ήδη γνωστή και παραμένει ανατριχιαστική: η Ευτυχία Ποποδάκη, άτομο που έπασχε από τετραπληγία επί δώδεκα χρόνια και έμενε στην ζωή με μηχανική υποστήριξη, κατέληξε λίγο πριν κλείσει τα 56 της χρόνια επειδή της έκοψαν το ρεύμα. Η Ευτυχία πέθανε επειδή δεν μπορούσε να πληρώσει έναν λογαριασμό οκτακοσίων ευρώ στην ΔΕΗ...

Δεν θα σπεκουλάρω πάνω σ' αυτή την είδηση. Δεν θα εκμεταλλευτώ ένα από εκείνα τα μακάβρια γεγονότα, που αποτελούν βούτυρο στο ψωμί κάθε σχολιογράφου τής κακιάς ώρας. Δεν θα πουλήσω φτηνή εξυπνάδα, σχολιάζοντας το σουρρεαλιστικό γεγονός ότι, λίγο μετά τον θάνατο της Ευτυχίας, η ΔΕΗ έσπευσε να επανασυνδέσει το ρεύμα υπό τα μενανδρικώς ειρωνικά χειροκροτήματα των γειτόνων. Σκοπός αυτού του σύντομου σημειώματος είναι άλλος: να εκφράσει την αηδία μου για το γνωστό ηλίθιο τσιτάτο-δικαιολογία "εγώ κάνω την δουλειά μου".

Το ρεύμα τής Ποποδάκη δεν κόπηκε από μόνο του. Κάποιος υπάλληλος κάποιας εταιρείας πήγε και το έκοψε. Κατά πάσα πιθανότητα, ήξερε σε ποιον κόβει το ρεύμα και δεν χρειαζόταν και πολύ μυαλό για να καταλάβει τι θα ακολουθούσε ή, έστω, τι υπήρχε φόβος να ακολουθήσει. Βέβαια, η εντολή τής διακοπής δόθηκε από κάποια απρόσωπη υπηρεσία και επ' αυτού δεν υπάρχει καμμιά αντίρρηση. Όμως, η ουσία είναι ότι κάποιο συγκεκριμένο χέρι έκοψε το ρεύμα. Κι αυτό το χέρι όφειλαν εκείνοι που το πήραν χαμπάρι, να το κόψουν στεγνά από τον αγκώνα. Όσο κι αν ο κάτοχος αυτού του χεριού ισχυριζόταν "εγώ την δουλειά μου κάνω" ή "εγώ εντολές εκτελώ".

"Εγώ την δουλειά μου κάνω"... "εγώ εντολές εκτελώ"... Βαρέθηκα αυτή την μαλακισμένη δικαιολογία. Αυτή την δικαιολογία δεν χρησιμοποιούσαν επί κατοχής όλοι εκείνοι που δούλευαν στην υπηρεσία των κατακτητών; Αυτή δεν ήταν η δικαιολογία πίσω από την οποία καλύπτονταν οι βασανιστές τής χούντας; Αυτή δεν είναι η δικαιολογία των διαφόρων δικαστικών επιμελητών που πετάνε έξω από το σπίτι τους όσους φουκαράδες χρωστάνε είτε σε τράπεζες είτε στην εφορία; Αυτό δεν ήταν το βασικό υπερασπιστικό ατού των δολοφόνων των Ες-Ες; Εντολές δεν εκτελούσαν οι στρατιώτες που έκαψαν το Δίστομο, που ξεκλήρισαν τα Καλάβρυτα, που εκτέλεσαν τους πατριώτες στην Καισαριανή, που τουφέκισαν χαράματα Κυριακής τον "άνθρωπο με το γαρύφαλλο"; Την δουλειά τους δεν κάνουν όσοι επιστρατεύουν απεργούς, χτυπάνε συνταξιούχους διαδηλωτές, πνίγουν στα δακρυγόνα απολυμένους εργάτες, φυλακίζουν αντιρρησίες συνείδησης;

Και ποια είναι η δουλειά όλων αυτών, παρακαλώ; Να εξυπηρετούν τα συμφέροντα τής κάθε εξουσίας; Να βοηθούν τα αφεντικά τους στην επιβολή των ταξικών τους αποφάσεων; Να γίνονται τα όργανα υλοποίησης των κάθε λογής αντιλαϊκών επιλογών; Και γιατί, παρακαλώ; Για να μη χάσουν το μεροκάματο και πεινάσουν τα παιδιά τους; Στέλνουν ανθρώπους στον τάφο για να μη πεινάσουν τα παιδιά τους; Βγάζουν ξένα παιδιά στον δρόμο για να μη χάσουν τα δικά τους παιδιά την μερέντα τους; Δηλαδή, τα δικά τους παιδιά να μην έχουν πρόβλημα και τα άλλα ας τα πάρει ο διάολος; Σοβαρή δουλειά κάνουν, εδώ που τα λέμε. Αν όλοι αυτοί είχαν ελάχιστα ψήγματα συνείδησης, θα προτιμούσαν να αλλάξουν δουλειά ή να μείνουν άνεργοι παρά να ταΐζουν τα παιδιά τους με το αίμα κάποιων άλλων.

Δεν ξέρω αν η προσωπική μου γνώμη είναι εξεζητημένη, αν παραλογίζομαι ή αν κάτι έχω καταλάβει λάθος και δεν δίνω δεκάρα αν κάποιος συμφωνεί μαζί μου ή όχι αλλά αυτό το "εγώ την δουλειά μου κάνω" μου γυρίζει τ' άντερα. Κι όσο κι αν θεωρηθώ προκλητικός από κάποιους, δηλώνω ευθαρσώς ότι όποιον αντιληφθώ να "κάνει την δουλειά του" με τον τρόπο που προανέφερα, θα του κόψω το χέρι από τον ώμο. Στο φινάλε-φινάλε, αυτή θα είναι η δικιά μου δουλειά και θα την κάνω σωστά για να μη με φάει η αηδία και για να έχω την συνείδησή μου ήσυχη. Από τον ώμο, λέμε!

Άκου "εγώ την δουλειά μου κάνω"! Άει στο διάολο πια με τις δικαιολογίες τού κώλου!

Εντελώς συμπτωματικά

Λύσσαξε ο Κυριάκουλας. Λύσσαξε με όσους αντιμάχονται με νύχια και δόντια την περίφημη αξιολόγηση. Δεν ξέρει τι να πρωτοκάνει. Από τη μια πάει με το μαλακό, προσπαθώντας να πείσει με "επιχειρήματα" και υποσχέσεις τους εργαζόμενους πως τάχατες ένας χαμηλός βαθμός στην αξιολόγηση δεν ανοίγει καμμιά πόρτα απόλυσης αλλά συνιστά κίνητρο για βελτίωση απόδοσης. Από την άλλη πάει με το άγριο, διατυμπανίζοντας προς όλες τις κατευθύνσεις ότι η αξιολόγηση έχει ψηφιστεί με νόμο και, συνεπώς, όποιος την μάχεται παρανομεί και θα υποστεί τις προβλεπόμενες συνέπειες. Μόλις προχτές, εντελώς συμπτωματικά, δήλωσε στον Σκάι: "Η εφαρμογή των νόμων δεν είναι εθελοντική, πρέπει όλοι να αντιληφθούμε ότι η αξιολόγηση θα προχωρήσει και η σχετική διάταξη έχει ψηφιστεί με νόμο από τη Βουλή (...) Η κυβέρνηση είναι ενιαία, όλοι οι υπουργοί έχουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Κανείς δεν μπορεί να ακυρώσει επί της αρχής την ανάγκη να υπάρχει αξιολόγηση για όλους και για όλα τα νομικά πρόσωπα".

Κοντά σε όλα τούτα, έρχονται αρωγοί και οι γνωστοί "αδέσμευτοι" δημοσιογράφοι, ως διαμορφωτές τής κοινής γνώμης, να ενεργοποιήσουν τον γνωστό "κοινωνικό αυτοματισμό". Το επιχείρημα είναι απλό και, εντελώς συμπτωματικά,  το διατύπωσε με δυο λέξεις ο Μάκης "μπαλταδάτος" Βορίδης, μιλώντας προς τους διοικητές των νοσοκομείων, σε μια προσπάθεια να τους πιέσει να προχωρήσουν την αξιολόγηση: "την ώρα που οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα αξιολογούνται με δυσμενέστατες συνέπειες για αυτούς, είναι προσβλητικό να έρχεται ένας ολόκληρος κόσμος που εργάζεται στο δημόσιο τομέα και να λέει με συγχωρείτε εμένα δεν θα με αξιολογήσετε". Επιχειρούν, δηλαδή, να στρέψουν τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα κατά των εργαζομένων στο δημόσιο ώστε να προλάβουν οποιασδήποτε μορφής ταξική συσπείρωση. Παλιό το κόλπο.

Η ουσία είναι ότι τόσο ο μικροδράκουλας όσο και η κυβέρνηση γενικώτερα, χρησιμοποιούν την αξιολόγηση ως εργαλείο για να υλοποιήσουν τις αποφάσεις τους για περαιτέρω συρρίκνωση του δημοσίου. Το μητσοτακόπουλο ήταν σαφές: "η χώρα θα πρέπει να είναι συνεπής στις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει (...) οι απολύσεις του 2013 και του 2014 είναι ανειλημμένη δέσμευση". Εντελώς συμπτωματικά, ο επιθεωρητής δημόσιας διοίκησης Λέανδρος Ρακιντζής, παρουσίασε την έκθεσή του για το 2013 στον πρόεδρο της δημοκρατίας, λέγοντας: "Σας φέρνω καλά νέα: Το Δημόσιο όπως τα πάει συμμαζεύεται. Γίνονται δομές, πάμε σε καλό δρόμο. Φαίνεται ότι όσο μικραίνει το κράτος λειτουργεί καλύτερα. Δηλαδή ένα εκατομμύριο υπάλληλοι ήταν μάλλον πάρα πολλοί, τώρα που φτάσαμε στους επτακόσιους πενήντα χιλιάδες, δουλεύουν καλύτερα".

Παρενθεσούλα. Υποψιάζομαι ότι ο κύριος Ρακιντζής μπερδεύτηκε. Όντως, στο δημόσιο δούλευαν κάπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι. Όμως, η μείωσή τους κατά 250.000 άτομα συνιστά στόχο που πρέπει να επιτευχθεί μέχρι τα τέλη τού 2015 με οποιονδήποτε τρόπο (συνταξιοδοτήσεις, εφεδρείες, διαθεσιμότητες, απολύσεις κλπ). Το θέμα είναι: βιάστηκε ο κυρ-Λέανδρος ή ξέρει κάτι παραπάνω; Κλείνει η παρενθεσούλα.

Το σίγουρο είναι ότι η κυβέρνηση δεν περίμενε να αντιμετωπίσει τόσο έντονη ανυπακοή από πλευράς των -συνήθως θεωρούμενων ως "άβουλων" και "άτολμων"- εντεταλμένων της. Σε όλο το φάσμα τής γενικής διοίκησης (υπουργεία, περιφέρειες, δήμοι), σχεδόν οι μισοί γενικοί διευθυντές δεν αξιολόγησαν το προσωπικό σύμφωνα με την κλίμακα Κυριάκουλα (το 15% υποχρεωτικά παίρνει άριστα και το 15% υποχρεωτικά παίρνει κάτω από την βάση). Ειδικά στους δήμους, φτάνουν τα δάχτυλα δυο χεριών για να απαριθμήσουμε εκείνους που προχώρησαν στην αξιολόγηση του προσωπικού τους. Και για να εξηγήσουμε λίγο την προαναφερθείσα πρεμούρα τού Βορίδη με τους διοικητές των νοσοκομείων, ας σημειώσουμε εδώ ότι από τους εργαζόμενους στα νοσοκομεία, χαρτιά αυτοαξιολόγησης έχουν παραδώσει μόλις ένας στους πέντε.

Είπαμε πως η κεντρική ιδέα τής αξιολόγησης είναι να σημαδευτεί το υποψήφιο προς διαθεσιμότητα -και απόλυση- προσωπικό. Βέβαια, η αξιολόγηση αποδεικνύεται εξαιρετικό πολυεργαλείο για να επιτευχθούν και άλλοι στόχοι. Ιδού μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα, τα οποία αποκαλύπτονται στον σημερινό Ριζοσπάστη:

(α) Στο ΤΕΙ Καβάλας έχουν πάρει χαμπάρι ακόμη και οι πέτρες ότι η διοίκηση αρέσκεται εδώ και χρόνια να παραδίδει την καθαριότητα των χώρων σε ιδιωτική εταιρεία. Εντελώς συμπτωματικά, κατά την αξιολόγηση του προσωπικού, όλοι οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα βαθμολογήθηκαν κάτω από την βάση.

(β) Η περιώνυμη Ζήμενς έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον να αναλάβει την συντήρηση του δικτύου των σηματοδοτών (φαναριών) τής Αττικής. Εντελώς συμπτωματικά, ο διευθυντής τής αρμόδιας υπηρεσίας τής περιφέρειας βαθμολόγησε κάτω από την βάση το 24% των εργαζομένων στην σηματοδότηση, ξεπερνώντας σε αυστηρότητα ακόμη και τον νόμο Κυριάκουλα, ο οποίος ορίζει ότι κάτω από την βάση βαθμολογείται μόνο το 15% των εργαζομένων.


Κλείνοντας, θα επαναλάβω κάτι που είχα σημειώσει και παλιότερα. Αξιολόγηση του προσωπικού τους είχαν δοκιμάσει και εταιρείες-κολοσσοί, όπως η Microsoft και η Google. Μόνο που έσπευσαν να την ακυρώσουν όπως-όπως, καθώς διαπίστωσαν ότι αυτή η αξιολόγηση έγινε αφορμή να εξαφανιστεί κάθε ίχνος συνεργασίας και αλληλοβοήθειας των στελεχών τους. Αναρωτιέμαι τι διαφορετικό έχουν ανακαλύψει όσοι πιστεύουν πως αυτό το σύστημα, που απέτυχε στην Microsoft και στην Google, θα πετύχει στο ελληνικό δημόσιο. Αν όντως συμβεί κάτι τέτοιο, θα συμβεί εντελώς συμπτωματικά.