Οι μύθοι των συντάξεων

Άρχισε πριν λίγη ώρα στην ολομέλεια της βουλής (φυσικά, με την γνωστή, πλήρως αντιδημοκρατική διαδικασία του κατεπείγοντος) η συζήτηση για το "Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2019-2022", δηλαδή για "μνημόνιο μετά τα μνημόνια". Σ' αυτό περιλαμβάνονται τα 88 προαπαιτούμενα για την τέταρτη αξιολόγηση, ήτοι μια σειρά δεκάδων μέτρων από τα οποία ο χιλιοβασανισμένος απλός πολίτης δεν έχει τίποτε καλό να περιμένει. Ανάμεσα σ' αυτά τα μέτρα φιγουράρει η νέα μείωση των συντάξεων, η οποία θα προκύψει από τον επανυπολογισμό των συντάξεων με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου. Αυτή η μείωση μπορεί να φτάσει μέχρι και το 18%, δηλαδή μπορεί να οδηγήσει σε ετήσια απώλεια μεγαλύτερη από δυο μηνιάτικα.

Η αλήθεια είναι ότι η συνταξιοδοτική δαπάνη συνιστά ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης. Η βάση τού προβλήματος βρίσκεται στο γεγονός ότι η Ευρώπη γερνάει, άρα αυξάνεται συνεχώς το ποσοστό των συνταξιούχων. Πρωταθλήτρια στους ηλικιωμένους είναι η Ιταλία με το 27% του πληθυσμού της να φέρει πάνω από 60 χρόνια στις πλάτες του, ακολουθεί η Γερμανία με 26% και έπονται Ελλάδα, Βουλγαρία, Πορτογαλία και Φινλανδία με 25%.

Το πρόβλημα της Ελλάδας γίνεται ακόμη μεγαλύτερο, λόγω της υψηλής της ανεργίας. Θεωρητικά, ένα ασφαλιστικό σύστημα πληρώνει συντάξεις εισπράττοντας εισφορές από τους εργαζόμενους. Το θέμα είναι ότι στην χώρα μας αντιστοιχούν μόλις 1,35 εργαζόμενοι σε κάθε συνταξιούχο, την ώρα που η αντίστοιχη αναλογία στην Πορτογαλία είναι 1,86 και στην Γαλλία 2,01 ενώ στην Ισπανία εκτινάσσεται στο 3,28.

Όπως γίνεται συνήθως σε τούτο τον τόπο, γύρω από το θέμα των συντάξεων έχουν αναπτυχθεί ένα σωρό μύθοι, που ρίχνουν νερό στον μύλο όσων αντιμετωπίζουν τους συνταξιούχους περίπου ως εχθρούς του λαού. Για παράδειγμα, ένας απ' αυτούς τους μύθους κάνει λόγο για υπέρογκες συντάξεις που βούλιαξαν το σύστημα. Και όμως, ο πιο πάνω πίνακας επιμένει πως σε σύνολο 2.663.345 συνταξιούχων, μόνο 50.576 (ποσοστό 1,9%) παίρνουν πάνω από δυο χιλιάρικα τον μήνα.

Αν θέλετε να κάνουμε τούτο τον μύθο ακόμη πιο... παραμυθένιο, πρέπει να πάρουμε κομπιουτεράκι. Αν δεχτούμε ότι συντάξεις άνω των 2.000 είναι απαράδεκτες και πάμε να κόψουμε τα σχετικά ποσά, πόσα νομίζετε ότι θα εξοικονομήσουμε; Ούτε διακόσια εκατομμύρια. Να πάμε το μαχαίρι πιο κάτω και να κόψουμε όλα τα ποσά που υπερβαίνουν το ενάμισυ χιλιάρικο; Η εξοικονόμησή μας δεν θα ξεπεράσει τα πεντακόσια εκατομμύρια. Κι αν ακολουθήσουμε την πρόταση του "κεντρώου" κ. Βασίλη Λεβέντη και κόψουμε όλες τις συντάξεις από το χιλιάρικο και πάνω ώστε να μαζέψουμε λεφτά και να αγοράσουμε 3 φρεγάτες και 35 F-16, θα διαπιστώσουμε ότι ο κ. Λεβέντης δεν ξέρει τι του γίνεται, αφού μ' αυτόν τον τρόπο μαζεύουμε λιγώτερα από οκτακόσια εκατομμύρια.

Επιτρέψτε μου να υπογραμμίσω αυτό το τελευταίο: αν από αύριο το πρωί κανένας συνταξιούχος δεν παίρνει κάθε μήνα συνολικά πάνω από χίλια ευρώ, μέσα σε έναν ολόκληρο χρόνο θα μαζέψουμε κάπου 780 εκατομμύρια. Με δεδομένο ότι κάθε χρόνο ξοδεύουμε για συντάξεις κάπου 28,5 δισ. ευρώ, θα μειώσουμε την συνολική συνταξιοδοτική δαπάνη κατά 2,73%. Ελπίζω ότι τώρα το καταλάβαμε και θα πάψουμε πια να βλέπουμε φαντάσματα.

Μια και φτάσαμε ως εδώ, ας στρίψουμε ακόμη λίγο το μαχαίρι. Είπαμε ότι πληρώνουμε ετησίως για συντάξεις 28,5 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 16% του ΑΕΠ μας. Σας φαίνεται πολύ; Αν σας πω ότι ο μέσος ευρωπαϊκός όρος βρίσκεται στο 14%, πώς σας φαίνεται; Για λογαριάστε τώρα ότι εκείνοι που έχουν μέσο όρο 14%, δεν έχουν υποστεί μείωση του ΑΕΠ κατά 30%. Κι εμείς, αν αντί για 30% του ΑΕΠ είχαμε χάσει 20%, στα ίδια επίπεδα θα βρισκόμασταν, στο 14%.

Θα μου πείτε ότι το κακό είχε ήδη γίνει, με την κατασπατάληση που γινόταν προ κρίσεως. Μάλιστα. Πόσο σίγουροι είσαστε ότι αυτό δεν αποτελεί άλλον έναν μύθο; Προ κρίσεως, λοιπόν, το 2008, πληρώσαμε για συντάξεις σκάρτα 30 δισ. ευρώ. Εκείνη την εποχή είχαμε ένα ΑΕΠ που έφτανε τα 230 δισ., άρα χρειαζόμασταν για συντάξεις μόλις το 13% του, κάτω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Πού ακριβώς βλέπετε την σπατάλη, καθ' ότι εγώ έχω 10 βαθμούς μυωπία και μπορεί κάτι να μου διαφεύγει.

Οι "προκλητικές συντάξεις" του "αμαρτωλού παρελθόντος" (εφημ. Τα Νέα, 9/12/2010)

Επειδή μάλλον σας βραχυκύκλωσα, ας σας δώσω ένα ακόμη στοιχείο. Όσο κι αν ακούγεται παράδοξο, η συνταξιοδοτική δαπάνη εξακοντίστηκε κατά τα πρώτα χρόνια των μνημονίων. Από την μια ήταν το ΑΕΠ που κατρακυλούσε, από την άλλη η ανεργία που φούντωνε και από την παράλλη η αβεβαιότητα για το μέλλον (ας θυμηθούμε την φιλοσοφία τού σημερινού προέδρου της Νέας Δημοκρατίας περί απολύσεων κλπ), συνθήκες που οδήγησαν σε πρόωρη έξοδο από την υπηρεσία δεκάδες χιλιάδες εργαζομένων. Έτσι, τα 30 δισ. του 2008 άγγιξαν τα 34 δισ. το 2012. Βάλτε κι από δίπλα το στραπάτσο που έπαθαν τα ταμεία με το πρόστυχο PSI (για το οποίο καμαρώνει ο πάντοτε εκτός τόπου και χρόνου Ευάγγελος Βενιζέλος) και θα καταλάβετε πώς χάθηκε ο λογαριασμός.

Επίλογος. Αν μου το επιτρέψουν οι επαγγελματικές υποχρεώσεις μου, αύριο θα επιχειρήσω μια καταγραφή των δεκάδων μειώσεων που έχουν υποστεί οι συντάξεις κατά την τελευταία οκταετία. Στο μεταξύ, παραλληλίστε τους μύθους που κυκλοφορούν περί το συνταξιοδοτικό με τους άλλους μύθους περί διογκωμένου δημόσιου τομέα και υπεράριθμων δημοσίων υπαλλήλων και θα δείτε ξεκάθαρα τον μπαμπούλα χωρίς την μουτσούνα του, δηλαδή ανίκανο να τρομάξει ακόμη και μικρό παιδί.