Πριν καλά-καλά χαράξει η Τετάρτη 13 Σεπτεμβρίου, οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ εκδηλώνουν την επίθεσή τους, παρ' ότι οι προϋποθέσεις δεν είναι ευνοϊκές. Όπως είπαμε ήδη, οι δυο αντίπαλες παρατάξεις διέθεταν περίπου ίσο αριθμό μαχητών, ενώ είναι γνωστό ότι στις πολιορκίες ο επιτιθέμενος πρέπει να διαθέτει πολλαπλάσιες δυνάμεις για να έχει ελπίδες νίκης. Επί πλέον, ο οπλισμός των ανταρτών είναι και λιγώτερος και κατώτερος εκείνου των αμυνομένων και τα πυρομαχικά που διαθέτουν είναι σαφώς περιορισμένα. Όπως διηγείται ο ελασίτης γιατρός Γιάννης Καναβός, "κάθε σφαίρα, είναι ακριβότερη κι από το χρυσό. Είσαι υποχρεωμένος χίλιες να σφυρίζουν στ' αυτιά σου και ν' απαντάς με μία".
Με τέτοια δεδομένα, οι ταγματασφαλίτες αντέχουν. Η ελασίτικη επίθεση συνεχίζεται όλη την ημέρα αλλά και μέχρι αργά το απόγευμα της επομένης, δίχως αποτέλεσμα. Βέβαια, είναι σίγουρο πως κάποια στιγμή ο ΕΛΑΣ θα επικρατήσει αλλά φαίνεται πως η πολιορκία θα συνεχιστεί μέχρι να φτάσουν ενισχύσεις και πολεμοφόδια. Ήδη στοιχεία τού 11ου συντάγματος του ΕΛΑΣ με τον Άρη Βελουχιώτη είναι καθ' οδόν προς Μελιγαλά (*).
Λίγο πριν το σούρουπο της 14ης Σεπτεμβρίου, φτάνει στον Μελιγαλά μια ομάδα άγγλων τής συμμαχικής οργάνωσης Force-133, με επί κεφαλής τον λοχαγό Ντόναλντ Γκίμπσον. Σκοπός τους είναι να πείσουν τους ταγματασφαλίτες να παραδοθούν για να δικαστούν από την εθνική κυβέρνηση, προσφέροντάς τους εγγυήσεις ότι δεν θα κινδυνέψει η ζωή τους. Οι επί κεφαλής των ελασίτικων δυνάμεων (οι ταγματάρχες Ηλίας Κλάπας και Τάσος Αναστασόπουλος, ο επιτελάρχης λοχαγός Σταύρος Νικολόπουλος και ο καπετάνιος Γιάννης Μιχαλόπουλος - "Ωρίων") δεν χρειάστηκε να συσκεφθούν πολλή ώρα για να δεχθούν την αγγλική πρόταση.
Έτσι, λίγο πριν τις 9 το βράδυ ο Γκίμπσον με έναν ακόμη άγγλο αξιωματικό μπαίνουν στην πόλη, συνοδευόμενοι από τον αρχιμανδρίτη Ιωήλ Γιαννακόπουλο, έναν κληρικό που τον εκτιμούσαν οι πάντες. Η συνάντησή τους με τους αρχηγούς των ταγματασφαλιτών κανονίζεται στο σπίτι τού Γιώργου Θεοφιλόπουλου. Σ' αυτήν παίρνουν μέρος ο διοικητής τού Τ.Α. Μελιγαλά ταγματάρχης Διονύσιος Παπαδόπουλος, ο υποδιοικητής του ταγματάρχης Παναγιώτης Καζάκος, ο ταγματάρχης χωροφυλακής Ιωάννης Φραγκουδάκης, ο κατοχικός νομάρχης Μεσσηνίας γιατρός Δημήτριος Περρωτής (είχε ξεφύγει από την Καλαμάτα και κατέφυγε στον Μελιγαλά), ο πρώην βουλευτής Περικλής Μπούτος (πατέρας του μετέπειτα υπουργού και διοικητή της ΤτΕ Ιωάννη Μπούτου) και μερικοί ακόμη.
Ο Παπαδόπουλος δέχεται την πρόταση των άγγλων αλλά συναντά την κατηγορηματική άρνηση των Καζάκου και Περρωτή, οι οποίοι αντιπροτείνουν να επιχειρηθεί έξοδος προς τους Γαργαλιάνους, με σκοπό να συναντήσουν τις δυνάμεις του Στούπα. Οι διαβουλεύσεις κράτησαν μέχρι την επόμενη μέρα και ενώ η εκεχειρία εξακολουθούσε. Τελικά, καμμιά διακοσαριά ταγματασφαλίτες αποφασίζουν να ακολουθήσουν τον Καζάκο, μερικοί συντάσσονται με τον Παπαδόπουλο και δέχονται να παραδοθούν ενώ οι υπόλοιποι αποφασίζουν να συνεχίσουν την μάχη. Ποιά ήταν η τύχη όλων αυτών;
Ο Παπαδόπουλος ακολουθεί τον Γκίμπσον, παραδίδεται στον ΕΛΑΣ, ανακρίνεται με την παρουσία των άγγλων και... αφήνεται ελεύθερος! Συνέχισε την στρατιωτική του καρριέρα, συμμετείχε στο κίνημα του ΙΔΕΑ το 1951 και αργότερα αποστρατεύθηκε δόξη και τιμή με τον βαθμό τού ταξίαρχου. Στο μεταξύ, το 1952, η εφημερίδα Μεσσηνία δημοσίευσε σε συνέχειες το "πόνημά" του με τίτλο "Η ιστορία των ταγμάτων ασφαλείας" αλλά και τα απομνημονεύματά του από τον Μελιγαλά.
Ο Καζάκος με τους διακόσιους του διέσχισαν τον κάμπο προς Γαργαλιάνους αλλά αποδεκατίστηκαν από τον ΕΛΑΣ που τους πέτυχε και τους τσάκισε. Ο Καζάκος ήταν ανάμεσα σ' εκείνους που κατάφεραν να διαφύγουν. Συνέχισε κι αυτός την στρατιωτική του καρριέρα. Το 1955, ως αντισυνταγματάρχης πια, ανέλαβε για λογαριασμό τής "Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού" να γράψει την ιστορία τού Τ.Α. Μελιγαλά με τον δικό του "αντικειμενικό" τρόπο (300 αμυνόμενοι θα νικούσαν 3 συντάγματα ελασιτών αν δεν έχαναν το ηθικό τους επειδή τους αποκήρυξε η κυβέρνηση κλπ). Έφυγε από την υπηρεσία ως ταξίαρχος.
Όσοι έμειναν πίσω και δέχτηκαν να παραδοθούν (καμμιά τριακοσαριά), ακολουθώντας τις οδηγίες τού Γκίμπσον αποσύρθηκαν και κλείστηκαν στα σπίτια. Οι υπόλοιποι κατάλαβαν σύντομα ότι κάθε περαιτέρω αντίσταση θα ήταν μάταιη. Έρριξαν μερικούς πυροβολισμούς νωρίς το πρωί, για την τιμή των όπλων (**), ώσπου αποφάσισαν κι αυτοί να παραδοθούν. Στις δώδεκα το μεσημέρι ήχησαν οι καμπάνες τ' αηΓιαννιού (δίπλα στο δημαρχείο), στέλνοντας μήνυμα στον ΕΛΑΣ ότι η πόλη παραδίνεται. Και κάπου εδώ τελειώνει το παραμυθάκι των φασιστοειδών ότι οι ελασίτες μπήκαν στον Μελιγαλά καίγοντας και σφάζοντας. Ο Μελιγαλάς δεν αλώθηκε ποτέ. Παραδόθηκε.
Οι ελασίτες μπήκαν στην πόλη και γυρνούσαν τους δρόμους, καλώντας με χωνιά τους παραδομένους να συγκεντρωθούν είτε στην αγορά τής πόλης (τουρκικά "Μπεζεστένι", εκεί δηλαδή όπου μέχρι τότε τα Τ.Α. κρατούσαν όσους εαμίτες συνελάμβαναν ώσπου να τους εκτελέσουν) είτε στην πλατεία με τις "μουριές του Δεληγιάννη". Τα όσα ακολούθησαν θα τα δούμε στην συνέχεια με απόλυτη ψυχραιμία.
------------------------------------------------
(*) Η λεπτομέρεια αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική διότι η "εθνικόφρων" βιβλιογραφία υποστηρίζει πως την επίθεση κατά του Μελιγαλά διηύθυνε ο ίδιος ο Άρης, ο οποίος διέταξε τους στρατιώτες του να μη πιάσουν κανέναν αιχμάλωτο αλλά να σφάξουν όποιον βρίσκουν μπροστά τους, ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας. Ο Άρης έφτασε στον Μελιγαλά το μεσημέρι τού Σαββάτου 16 Σεπτεμβρίου, ένα ολόκληρο εικοσιτετράωρο μετά την παράδοση της πόλης.
(**) Ο ελασίτης Στάθης Καναβός γράφει πολλά χρόνια αργότερα:
"Όταν το παράλλο πρωινό, αιχμάλωτοι πια του ΕΛΑΣ, οι διπλοπουλημένοι αυτοί στους ξένους επιδρομείς 'εθνικόφρονες' ρωτήθηκαν γιατί έστω και την τελευταία στιγμή δε δέχτηκαν να σταματήσουν την αιματοχυσία, η απάντησή τους ήταν και πάλι αυτή του αναίσθητου, επαγγελματία προδότη.
- Οι Εγγλέζοι μας πίεσαν να συνεχίσουμε..."
Προσωπικά, δεν αμφισβητώ την μαρτυρία τού Καναβού. Όμως, αμφισβητώ έντονα τον ισχυρισμό των ταγματασφαλιτών. Όχι πως δεν έχω τους άγγλους ικανούς για κάθε βρομιά. Απλώς, αυτός ο ισχυρισμός δεν επιβεβαιώνεται ούτε από τον ταγματάρχη Παπαδόπουλο ούτε από τον αρχιμανδρίτη Γιαννακόπουλο ούτε από άλλον παριστάμενο στην βραδυνή σύσκεψη.
Με τέτοια δεδομένα, οι ταγματασφαλίτες αντέχουν. Η ελασίτικη επίθεση συνεχίζεται όλη την ημέρα αλλά και μέχρι αργά το απόγευμα της επομένης, δίχως αποτέλεσμα. Βέβαια, είναι σίγουρο πως κάποια στιγμή ο ΕΛΑΣ θα επικρατήσει αλλά φαίνεται πως η πολιορκία θα συνεχιστεί μέχρι να φτάσουν ενισχύσεις και πολεμοφόδια. Ήδη στοιχεία τού 11ου συντάγματος του ΕΛΑΣ με τον Άρη Βελουχιώτη είναι καθ' οδόν προς Μελιγαλά (*).
 |
| Αηδία... Νομάρχης είναι ο δωσίλογος γιατρός Δημήτριος Περρωτής. |
Λίγο πριν το σούρουπο της 14ης Σεπτεμβρίου, φτάνει στον Μελιγαλά μια ομάδα άγγλων τής συμμαχικής οργάνωσης Force-133, με επί κεφαλής τον λοχαγό Ντόναλντ Γκίμπσον. Σκοπός τους είναι να πείσουν τους ταγματασφαλίτες να παραδοθούν για να δικαστούν από την εθνική κυβέρνηση, προσφέροντάς τους εγγυήσεις ότι δεν θα κινδυνέψει η ζωή τους. Οι επί κεφαλής των ελασίτικων δυνάμεων (οι ταγματάρχες Ηλίας Κλάπας και Τάσος Αναστασόπουλος, ο επιτελάρχης λοχαγός Σταύρος Νικολόπουλος και ο καπετάνιος Γιάννης Μιχαλόπουλος - "Ωρίων") δεν χρειάστηκε να συσκεφθούν πολλή ώρα για να δεχθούν την αγγλική πρόταση.
Έτσι, λίγο πριν τις 9 το βράδυ ο Γκίμπσον με έναν ακόμη άγγλο αξιωματικό μπαίνουν στην πόλη, συνοδευόμενοι από τον αρχιμανδρίτη Ιωήλ Γιαννακόπουλο, έναν κληρικό που τον εκτιμούσαν οι πάντες. Η συνάντησή τους με τους αρχηγούς των ταγματασφαλιτών κανονίζεται στο σπίτι τού Γιώργου Θεοφιλόπουλου. Σ' αυτήν παίρνουν μέρος ο διοικητής τού Τ.Α. Μελιγαλά ταγματάρχης Διονύσιος Παπαδόπουλος, ο υποδιοικητής του ταγματάρχης Παναγιώτης Καζάκος, ο ταγματάρχης χωροφυλακής Ιωάννης Φραγκουδάκης, ο κατοχικός νομάρχης Μεσσηνίας γιατρός Δημήτριος Περρωτής (είχε ξεφύγει από την Καλαμάτα και κατέφυγε στον Μελιγαλά), ο πρώην βουλευτής Περικλής Μπούτος (πατέρας του μετέπειτα υπουργού και διοικητή της ΤτΕ Ιωάννη Μπούτου) και μερικοί ακόμη.
Ο Παπαδόπουλος δέχεται την πρόταση των άγγλων αλλά συναντά την κατηγορηματική άρνηση των Καζάκου και Περρωτή, οι οποίοι αντιπροτείνουν να επιχειρηθεί έξοδος προς τους Γαργαλιάνους, με σκοπό να συναντήσουν τις δυνάμεις του Στούπα. Οι διαβουλεύσεις κράτησαν μέχρι την επόμενη μέρα και ενώ η εκεχειρία εξακολουθούσε. Τελικά, καμμιά διακοσαριά ταγματασφαλίτες αποφασίζουν να ακολουθήσουν τον Καζάκο, μερικοί συντάσσονται με τον Παπαδόπουλο και δέχονται να παραδοθούν ενώ οι υπόλοιποι αποφασίζουν να συνεχίσουν την μάχη. Ποιά ήταν η τύχη όλων αυτών;
Ο Παπαδόπουλος ακολουθεί τον Γκίμπσον, παραδίδεται στον ΕΛΑΣ, ανακρίνεται με την παρουσία των άγγλων και... αφήνεται ελεύθερος! Συνέχισε την στρατιωτική του καρριέρα, συμμετείχε στο κίνημα του ΙΔΕΑ το 1951 και αργότερα αποστρατεύθηκε δόξη και τιμή με τον βαθμό τού ταξίαρχου. Στο μεταξύ, το 1952, η εφημερίδα Μεσσηνία δημοσίευσε σε συνέχειες το "πόνημά" του με τίτλο "Η ιστορία των ταγμάτων ασφαλείας" αλλά και τα απομνημονεύματά του από τον Μελιγαλά.
Ο Καζάκος με τους διακόσιους του διέσχισαν τον κάμπο προς Γαργαλιάνους αλλά αποδεκατίστηκαν από τον ΕΛΑΣ που τους πέτυχε και τους τσάκισε. Ο Καζάκος ήταν ανάμεσα σ' εκείνους που κατάφεραν να διαφύγουν. Συνέχισε κι αυτός την στρατιωτική του καρριέρα. Το 1955, ως αντισυνταγματάρχης πια, ανέλαβε για λογαριασμό τής "Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού" να γράψει την ιστορία τού Τ.Α. Μελιγαλά με τον δικό του "αντικειμενικό" τρόπο (300 αμυνόμενοι θα νικούσαν 3 συντάγματα ελασιτών αν δεν έχαναν το ηθικό τους επειδή τους αποκήρυξε η κυβέρνηση κλπ). Έφυγε από την υπηρεσία ως ταξίαρχος.
Όσοι έμειναν πίσω και δέχτηκαν να παραδοθούν (καμμιά τριακοσαριά), ακολουθώντας τις οδηγίες τού Γκίμπσον αποσύρθηκαν και κλείστηκαν στα σπίτια. Οι υπόλοιποι κατάλαβαν σύντομα ότι κάθε περαιτέρω αντίσταση θα ήταν μάταιη. Έρριξαν μερικούς πυροβολισμούς νωρίς το πρωί, για την τιμή των όπλων (**), ώσπου αποφάσισαν κι αυτοί να παραδοθούν. Στις δώδεκα το μεσημέρι ήχησαν οι καμπάνες τ' αηΓιαννιού (δίπλα στο δημαρχείο), στέλνοντας μήνυμα στον ΕΛΑΣ ότι η πόλη παραδίνεται. Και κάπου εδώ τελειώνει το παραμυθάκι των φασιστοειδών ότι οι ελασίτες μπήκαν στον Μελιγαλά καίγοντας και σφάζοντας. Ο Μελιγαλάς δεν αλώθηκε ποτέ. Παραδόθηκε.
Οι ελασίτες μπήκαν στην πόλη και γυρνούσαν τους δρόμους, καλώντας με χωνιά τους παραδομένους να συγκεντρωθούν είτε στην αγορά τής πόλης (τουρκικά "Μπεζεστένι", εκεί δηλαδή όπου μέχρι τότε τα Τ.Α. κρατούσαν όσους εαμίτες συνελάμβαναν ώσπου να τους εκτελέσουν) είτε στην πλατεία με τις "μουριές του Δεληγιάννη". Τα όσα ακολούθησαν θα τα δούμε στην συνέχεια με απόλυτη ψυχραιμία.
 |
| Ο "Ανώτατος Αρχηγός των Τ.Α." Βάλτερ Σιμάνα (δεύτερος από αριστερά) επιβλέπει εκπαίδευση ευζώνων. |
------------------------------------------------
(*) Η λεπτομέρεια αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική διότι η "εθνικόφρων" βιβλιογραφία υποστηρίζει πως την επίθεση κατά του Μελιγαλά διηύθυνε ο ίδιος ο Άρης, ο οποίος διέταξε τους στρατιώτες του να μη πιάσουν κανέναν αιχμάλωτο αλλά να σφάξουν όποιον βρίσκουν μπροστά τους, ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας. Ο Άρης έφτασε στον Μελιγαλά το μεσημέρι τού Σαββάτου 16 Σεπτεμβρίου, ένα ολόκληρο εικοσιτετράωρο μετά την παράδοση της πόλης.
(**) Ο ελασίτης Στάθης Καναβός γράφει πολλά χρόνια αργότερα:
"Όταν το παράλλο πρωινό, αιχμάλωτοι πια του ΕΛΑΣ, οι διπλοπουλημένοι αυτοί στους ξένους επιδρομείς 'εθνικόφρονες' ρωτήθηκαν γιατί έστω και την τελευταία στιγμή δε δέχτηκαν να σταματήσουν την αιματοχυσία, η απάντησή τους ήταν και πάλι αυτή του αναίσθητου, επαγγελματία προδότη.
- Οι Εγγλέζοι μας πίεσαν να συνεχίσουμε..."
Προσωπικά, δεν αμφισβητώ την μαρτυρία τού Καναβού. Όμως, αμφισβητώ έντονα τον ισχυρισμό των ταγματασφαλιτών. Όχι πως δεν έχω τους άγγλους ικανούς για κάθε βρομιά. Απλώς, αυτός ο ισχυρισμός δεν επιβεβαιώνεται ούτε από τον ταγματάρχη Παπαδόπουλο ούτε από τον αρχιμανδρίτη Γιαννακόπουλο ούτε από άλλον παριστάμενο στην βραδυνή σύσκεψη.
5 σχόλια:
"Περίεργη" μου φαίνεται αυτή η εκδοχή της πτώσης του Μελιγαλά, και θα με ενδιέφεραν οι πηγές της.
Είχα συγκρατήσει, από διαβάσματα και διηγήσεις συντοπιτών, την εικόνα της λυσσασμένης αντίστασης των πάνοπλων τσολιάδων, που προκάλεσε και πολλά θύματα στον λαϊκό στρατό. Το πολυβόλο του καμπαναριού της κωμόπολης το "σίγησε" ένα αντιαεροπορικό, ιταλικό λάφυρο, και το γκρέμισε το "κανονάκι", που φέρανε από την Καλαμάτα. Το "Μπεζεστένι"(;) ήταν οχυρωμένο πίσω από την μάντρα του. Το κατέλαβε ο πρώην επαγγελματίας αξιωματικός του στρατού και τότε Ελασίτης Κώστας Μπασακίδης (σπουδαίο παλληκάρι, με ένδοξη συνέχεια) με κλασσική έφοδο, επικεφαλής ομάδας αποφασισμένων, που φτάσανε αλληλοκαλυπτόμενοι κάτω από την μάντρα και την τινάξανε στον αέρα πετώντας μέσα μια νάρκη. Οταν άνοιξε η τρύπα στην μάντρα οι "υπερασπιστές" πανικοβλήθηκαν, πολλοί νόμισαν πως είχε έρθει βαρύ πυροβολικό, και έτσι κατέρρευσε η άμυνα του Μελιγαλά.
Μέσα στη σύγχυση οι αρχηγοί Περρωτής, ο βλάκας (γιατί, ενώ είχε σχετικά καλό όνομα, την κρίσιμη στιγμή διάλεξε το λάθος στρατόπεδο...) διοικητής της Χωροφυλακής Καλαμάτας Φραγκιαδάκης και άλλοι διέφυγαν, ίσως μεταμφιεσμένοι, και πήγανε να κρυφτούν σε σπίτι στην διπλανή Μερόπη, σε έναν οικισμό του χωριού παραέξω προς το "Σολάκι" μάλλον. Αλλά η κρυψώνα τους καρφώθηκε στους εφεδρο-Ελασίτες, που τους πιάσανε όλους μαζί, τους βάλανε σε ένα αυτοκίνητο και νύχτα τους πήγανε στην Καλαμάτα, αιχμαλώτους στο ξενοδοχείο REX. Εκεί μαθεύτηκε αστραπιαία η σύλληψή τους, αμέσως μαζεύτηκε κόσμος που απαίτησαν και τους άρπαξαν από την φρουρά, δεν ξέρω πως, τους σύρανε στην πλατεία Αριστομένους και εκεί τους λυντσάρανε μέχρι θανάτου. Λένε, πως μια γρηά μανιάτισσα έπνιξε τον Περρωτή με τα χέρια της.
Αυτό ήταν το τέλος του Δημάρχου-Καταδότη των Γερμανών και αρχηγού των ΤΑ της πόλης της Καλαμάτας. Σήμερα ακούγεται φριχτό, αλλά εκείνες τις μέρες της κάθαρσης μιας πιο φριχτής τραγωδίας, ο αέρας μύριζε θάνατο.
Οταν εξοικειώνεις τον κόσμο με την φρίκη, κάποια στιγμή θα τώβρεις....
Γιατί χάνεις την ψυχραιμία σου τι πανικός είναι αυτός..... Καταρχήν αν ήτανε δικός μας θα είχαμε κάνει κυβέρνηση μαζί του απο το 2012. Τέτοιο πράγμα δεν έγινε γιατι δεν είμαστε καθόλου ίδιοι με τα καθαρματα αυτά που ξεπεράσανε τους Δασκάλους τους και γίνανε μάστορες. Και που είσαι δεν υπάρχει δεξια αριστερά. Υπάρχει ΤΑΞΗ απέναντι σε ΤΑΞΗ ΧΑΙΡΕΤΩ Κ.
Πολύ καλή δουλειά, Θοδωρή, για να αποκτήσουμε καλή εικόνα.
Μερικές παρατηρήσεις:
Η εκδοχή αυτή, της παράδοσης στον Αγγλο Γκίμπσον, ομολογώ κι εγώ ότι την ακούω πρώτη φορά.
Η συνάντηση που αναφέρεται πράγματι έγινε, και τα πρόσωπα που αναφέρονται σε αυτήν είναι σωστά.
Δεν θυμάμαι να έχω διαβάσει συγκεκριμένα ότι ο αρχιμανδρίτης Ιωήλ Γιαννακόπουλος ήταν αυτός που συμμετείχε σε αυτή την συνεννόηση.
Ενας συγγραφέας τον αναφέρει πως μετέφερε κάποια πρόταση για παράδοση, αλλά όχι στη συγκεκριμένη συνάντηση με Περρωτή, Μπούτο, Παπαδόπουλο κ.λπ.
Ενας κληρικός που φέρεται να έλαβε μέρος σε διαπραγματεύσεις ήταν ένας Παπαδόπουλος Παναγιώτης ή Πούλος. Λένε ότι αυτός φταίει που η άμυνα του Μελιγαλά έσπασε στο φυλάκιο Αγιοι Ταξιάρχες ('της Κάτω Ρούγας').
Μάλλον ταυτόχρονα έπεσε και ο Προφήτης Ηλίας (μεσημέρι Παρασκευής) κι έτσι μπήκε ο ΕΛΑΣ στην πόλη.
Αναρωτιέμαι αν η υπόθεση πως ο Διονύσιος Παπαδόπουλος ακολούθησε τον Γκίμπσον και μετά αφέθηκε ελεύθερος, αν υποστηρίζεται από άλλα στοιχεία και ποια είναι αυτά.
Αυτό που γνωρίζαμε ως τώρα, ο Παπαδόπουλος τραυματίστηκε, προσπάθησε να διαφύγει, λιποθύμησε, ξανατραυματίστηκε (λέει ο ίδιος), τελικά διέφυγε τραυματισμένος, κρύφτηκε, μετά προδόθηκε (λέει ο ίδιος), συνελήφθη αλλά τελικά δεν έπαθε τίποτα και αυτό το πιστώνει στις σχέσεις του με την Ιντέλιτζενς Σέρβις
Ο Δ. Παπαδόπουλος έφτασε ταξίαρχος και αποστρατεύτηκε με το βαθμό του στρατηγού και ο Καζάκος έφτασε μέχρι συνταγματάρχης και αποστρατεύτηκε ταξίαρχος, σωστά.
Αν υπάρχει πράγματι αξιωματικός Gibson της Force 133, και αν έχει γράψει έκθεση, θα το μάθουμε πολύ γρήγορα. Αν υπάρχει κάτι σημαντικό, θα επανέλθω. Συνολικά, όμως, την καινοφανή αφήγηση που προωθείται από ορισμένους 'Ο Μελιγαλάς παραδόθηκε/προδόθηκε επειδή οι Βρετανοί πρόδωσαν τους εθνικόφρονες', προσωπικά δεν έχω λόγους να την θεωρήσω έγκυρη, σύμφωνα με τα όσα ξέρουμε.
https://archive.is/RuZGg#selection-4575.0-4599.94
Με την ευκαιρία, κάποιες ακόμη πληροφορίες:
# Συζήτηση για τα γεγονότα στο Μελιγαλά το 1944, και περί 'μαύρης βίας' VS 'κόκκινης βίας'
https://xyzcontagion.wordpress.com/2012/09/20/syzitisi-meligalas-athens-voice/
# Ιάσονας Χανδρινός - «ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-Πολυτεχνείο», «ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-Μελιγαλάς»: Το ΕΑΜ στην πολιτική μνήμη και συνθηματολογία (άρθρο στον 'Δρόμο της Αριστεράς' 2011-09-17) και μια παραπομπή στο ιστολόγιό μας
https://xyzcontagion.wordpress.com/2011/09/17/iasonas-xandrinos-eam-elas-meligalas/
Εκανα στα γρήγορα μια επισκόπηση σε μια μεγάλη συλλογή πηγών και μαρτυριών για τον Μελιγαλά, σχεδόν σε όλα τα γνωστά βιβλία, και έχω καταλήξει ότι η εκδοχή της παράδοσης μέσω του Γκίμπσον είναι ανακριβής.
- Η ιστορία του Διονύσιου Παπαδόπουλου (παραδόθηκε με τον Γκίμπσον, του έκαναν 2-3 ερωτήσεις και αφέθηκε ελεύθερος) δεν είναι αληθινή.
- Στη σύσκεψη που έγινε το βράδυ της δεύτερης μέρας -σωστά αναφέρονται τα πρόσωπα, σχεδόν όλα, χωρίς όμως παρουσία Αγγλου-, αποφασίστηκε να γίνει έξοδος προς Γαργαλιάνους. Ο Παπαδόπουλος τους όρκισε να κρατήσουν την απόφαση μυστική, για να ειδοποιήσει πρώτα τα φυλάκια να αποσυρθούν με τάξη, όμως πολλοί από τους προύχοντες ειδοποίησαν τους συγγενείς τους. Την ίδια στιγμή υπήρξε νέα επίθεση από τον ΕΛΑΣ, κι έτσι η έξοδος ματαιώθηκε για την επομένη. Καταναλώθηκαν πυρομαχικά, πολλοί τ/αλήτες που είχαν ειδοποιηθεί για την έξοδο άφησαν τις θέσεις τους αφού δεν ήρθε νεότερη διαταγή που να τους λέει τι να κάνουν, κι έτσι η άμυνα αποδυναμώθηκε κι άλλο.
- Η έξοδος του Καζάκου και του υπολοχαγού Νίκου Θεοφάνους και των 100 τ/αλητών και 100-150 αμάχων δεν έγινε το βράδυ της υποτιθέμενης συνάντησης με την Force 133, αλλά την ημέρα της πτώσης, δηλαδή την επομένη μέρα και αφού ο ΕΛΑΣ είχε μπει στην πόλη. Αυτή η ομάδα στράφηκε προς ανατολάς, αλλά έπεσε πάνω στη διμοιρία του Περδικα, πολλοί αποδεκατίστηκαν, ενώ οι κεφαλές Καζάκος, Θεοφάνους, συγγενείς του Περρωτή κά συνελήφθησαν και στάλθηκαν στην Καλαμάτα για να δικαστούν. Ο Καζάκος δεν έπαθε τελικά, ενώ ο Θεοφάνους στάλθηκε στην έδρα του ΕΛΑΣ στη Βυτίνα μαζί με έναν τ/αλήτη ακόμα και εκτελέστηκε.
- Τέλος, το πιο σημαντικό: Στα Βρετανικά Αρχεία (TNA) βρήκα έναν αξιωματικό Γκίμπσον, αλλά δεν είχε πατήσει το πόδι του στην Ελλάδα, ούτε υπάρχει σχετική έκθεση για το Μελιγαλά. Συνεπώς η εκδοχή, που αν δεν κάνω λάθος είναι η εκδοχή Σπύρου Χατζάρα, πρέπει να αποσυρθεί εντελώς:
https://archive.is/RuZGg#selection-4545.1-4581.38
Καταλαβαίνω ότι ο Θοδωρής όταν υιοθετεί το 'Ο Μελιγαλάς δεν αλώθηκε, παραδόθηκε' το κάνει γιατί θέλει να πει 'ο ΕΛΑΣ δεν είχε σκοπό να τους σφάξει, και όσοι πέθαναν ήταν οι αδιάλλακτοι που δεν ήθελαν να έρθουν σε συνεννόηση ή έστω ό,τι έπαθαν το άξιζαν, κακό του κεφαλιού τους', και για να αντικρούσει «το παραμυθάκι των φασιστοειδών ότι οι ελασίτες μπήκαν στον Μελιγαλά καίγοντας και σφάζοντας», όμως όλο αυτό έχει και μια άλλη ανάγνωση, την εξής:
- Οι Βρετανοί ξεγέλασαν για χάρη του ΕΛΑΣ τους νομιμόφρονες κατοίκους και τ/αλήτες, τους πρόδωσαν, δεν κράτησαν τον λόγο τους και με το τέχνασμα περί παράδοσης τους παρέδωσαν στον ΕΛΑΣ για να τους σφάξει'.
Η εκδοχή αυτή είναι λάθος, απολύτως ανακριβής και πρέπει να την πολεμήσουμε όσοι αναζητούμε την αλήθεια. Είναι επικίνδυνα πράγματα να τα λέμε αυτά.
Ο Μελιγαλάς έπεσε μετά από μεγάλη αντίσταση και αδιαλλαξία από την πλευρά των τ/αλητών και των κεφαλών της πόλης. Δεν έγινε ποτέ καμία επιτυχής συνεννόηση ή πρόταση για παράδοση, που μάλιστα να την δέχτηκαν οι αμυνόμενοι και εξ αυτού να παραδόθηκαν, πρόβατα για σφαγή. Πολέμησαν λυσσαλέα μέχρι την τελευταία στιγμή, και η άμυνά τους έσπασε λόγω της ανωτερότητας σε δύναμη πυρός του ΕΛΑΣ, ούτε προδοσίες, ούτε μυστικές συνεννοήσεις, ούτε τίποτε άλλο περίεργο ή συνωμοτικό. Αμέσως μόλις έπεσε η πόλη, οι τ/αλήτες έτρεξαν όλοι να πετάξουν τα όπλα και να βγάλουν τα στρατιωτικά, να ντυθούν πολίτες για να παριστάνουν τους αμάχους. Αυτή είναι η συνισταμένη της αλήθειας, σύμφωνα με τα όσα ξέρουμε και μπορούμε να διασταυρώσουμε μέχρι τώρα.
Διόρθωση μιας παραδρομής στο (14 Σεπτεμβρίου 2016 - 11:59 μ.μ.), όχι πως έχει ουσιώδη σημασία, αλλά για το τυπικό και την ακρίβεια. Η τελευταία παράγραφος, που αναφέρεται στον Περρωτή, να διαβαστεί σωστά έτσι "Αυτό ήταν το τέλος του Νομάρχη-Καταδότη των Γερμανών και ηγέτικού στελέχους των ΤΑ....". Νομάρχης, λοιπόν, και όχι Δήμαρχος.
Δημοσίευση σχολίου