Το θέμα τής ιδιωτικοποίησης του νερού, με το οποίο ασχοληθήκαμε στα δυο τελευταία σημειώματα, είναι πράγματι σοβαρώτατο. Ενώ το 1990, περίπου 50 εκατομμύρια άνθρωποι σ' όλον τον κόσμο εξαρτώνταν από τις ιδιωτικές εταιρείες διαχείρισης υδάτινων πόρων, σήμερα εξαρτώνται πάνω από ένα δισεκατομμύριο.
Είναι γνωστός ο αφορισμός που λέει πως ο επόμενος παγκόσμιος πόλεμος θα διεξαχθεί για το νερό. Φαίνεται, λοιπόν, ότι οι μεγαλύτεροι κεφαλαιοκρατικοί οργανισμοί του κόσμου (Παγκόσμια Τράπεζα, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου κλπ) έχουν ενστερνιστεί αυτή την πεποίθηση και γι' αυτό αφ' ενός μεν πιέζουν τις κυβερνήσεις όλου του κόσμου να ιδιωτικοποιήσουν τον υδάτινο πλούτο τους αφ' ετέρου δε χρηματοδοτούν αφειδώς κάθε τέτοιο εγχείρημα.
Όπως έχουμε ήδη πει, στην αρχή οι πολυεθνικές τού χώρου ρίχτηκαν στις φτωχές χώρες τής Λατινικής Αμερικής, οι οποίες διαθέτουν τεράστιες ποσότητες νερού (δεν είναι τυχαίο ότι, στην γλώσσα των ιθαγενών, Μπενεσουέλα σημαίνει Μεγάλο Νερό). Βεβαίως, διευκολύνονταν στο έργο τους από τις κυβερνήσεις-μαριονέττες των λατινοαμερικανικών μπανανιών αλλά και από τις διάφορες στρατιωτικές χούντες τής νότιας αμερικανικής υποηπείρου. Είδαμε χτες το τι διαδραματίστηκε στην Κοτσαμπάμπα τής Βολιβίας, με τον "πόλεμο του νερού". Σήμερα, ας ρίξουμε μια ματιά στα όσα υπέφεραν οι κάτοικοι μιας πολυπληθέστερης περιοχής, της πρωτεύουσας της Αργεντινής Μπουένος Άυρες..
Τον Μάιο του 1993, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της Παγκόσμιας Τράπεζας, η κυβέρνηση Μένεμ (υπό την καθοδήγηση του φρηντμανοτραφούς οικονομολόγου Ντομίνγκο Καβάγιο) αποφάσισε την δημιουργία της Aguas Argentinas, μιας τεράστιας ιδιωτικής εταιρίας, η οποία θα αναλάμβανε τη διαχείριση του νερού στην ευρύτερη περιοχή τής πρωτεύουσας. Ταυτοχρόνως, η ίδια εταιρία ανέλαβε και την διαχείριση των αστικών λυμάτων που χύνονται στον ποταμό Ρίο ντε Λα Πλάτα. Η εταιρία συγκροτήθηκε με κεφάλαια της Παγκόσμιας Τράπεζας, της μεγαλύτερης πολυεθνικής νερού στον κόσμο γαλλικής Suez και της ισπανικής AgBar (Aguas de Barcelona). Στο μετοχικό κεφάλαιο συμμετείχαν επίσης η γνωστή Vivendi και η Anglian Water.
Έχοντας κατά νου όσα είπαμε για την Βολιβία, δεν είναι δύσκολο να μαντέψουμε το τι ακολούθησε. Μέσα σε μια οκταετία, η τιμή τού νερού σχεδόν διπλασιάστηκε, παρ' ότι κατά το ίδιο διάστημα ο πληθωρισμός μόλις που ξεπέρασε το 7% (*). Μ' αυτόν τον τρόπο, η Aguas Argentinas σημείωνε ετήσια αύξηση κερδών 15-20%, ποσοστά που έκαναν τις αντίστοιχες εταιρείες σε Αγγλία και Γαλλία να κιτρινίζουν από την ζήλια τους, μιας κι εκείνες "περιορίζονταν" στο 6%. (**)
Σε τέτοιες περιπτώσεις ιδιωτικοποιήσεων, πάντοτε ο ιδιώτης "επενδυτής" δεσμεύεται για την βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών. Αυτές οι δεσμεύσεις αποτελούν το δόλωμα για να τσιμπήσει ο λαός και να αποδεχτεί το ξεπούλημα, στην προοπτική ενός καλύτερου μέλλοντος. Δυστυχώς, όμως, στην πράξη συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: στην προσπάθειά του να αυξήσει τα κέρδη του (κύρια επιδίωξη στον καπιταλισμό), ο ιδιώτης αδιαφορεί πλήρως για οποιαδήποτε βελτίωση υπηρεσιών έχει ως αποτέλεσμα την μείωση των κερδών του.
Έτσι έγινε και με την Aguas Argentinas. Το 1997, κατά τον πρώτο έλεγχο υλοποίησης της σύμβασης, διαπιστώθηκε ότι η εταιρεία είχε αθετήσει το 55% των υποχρεώσεών της. Σύμφωνα με το πόρισμα της κρατικής ελεγκτικής υπηρεσίας, η Aguas Argentinas διοχέτευε το 88% των λυμάτων της στον Ρίο ντε Λα Πλάτα και επεξεργαζόταν μόνο το 12%, προκαλώντας τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή. Φυσικά, η καταστροφή αυτή δεν επηρέασε μόνο τους κατοίκους τού Μπουένος Άυρες αλλά πολύ περισσότερους και ήταν τόσο μεγάλη ώστε πολλοί δήμοι (Κίλμες. Μπερασατέγουι, Μπερίσσο κλπ) υπέβαλαν αγωγές κατά της Aguas Argentinas, διεκδικώντας αποζημιώσεις που ξεπερνούσαν τα 300 εκατομμύρια δολλάρια.
Πώς αντέδρασε η κυβέρνηση της χώρας; Μα, όπως θα αντιδρούσε οποιοδήποτε αστικό καθεστώς: έγραψε εκεί όπου δεν πιάνει μελάνι και τις περιβαλλοντικές καταστροφές και τις διαμαρτυρίες των λαϊκών στρωμάτων. Μάλιστα δε, ενθουσιάστηκε τόσο πολύ με το πείραμα της Aguas Argentinas, ώστε φρόντισε να το επεκτείνει και σε άλλες μεγάλες πόλεις: στην Σάντα Φε ανέλαβε η Provincial Aguas de Santa Fe (κι αυτή των Suez και Agbar), στην Κόρντοβα η Water Cordobesas (επίσης των Suez και Agbar), στην Τουκουμάν η Aguas del Aconquija (των Vivendi και Dragados), στην Μεντόζα η Mendoza Water Works (της αλήστου μνήμης Enron) και στους δήμους γύρω από το Μπουένος Άυρες η Azurix (επίσης της Enron).
Τελικά, μετά από πολύχρονους αγώνες και αλλεπάλληλες κυβερνητικές αλλαγές, οι αρχές τής χώρας υποχρεώθηκαν να παραδεχτούν ότι το πείραμα απέτυχε. Σήμερα, όλες οι παραπάνω εταιρείες έχουν κρατικοποιηθεί (αν και αυτό σημαίνει ότι ο λαός θα κληθεί να ξαναπληρώσει από την τσέπη του για να φτιάξει από την αρχή τις υποδομές που καταστράφηκαν όλα αυτά τα χρόνια), ενώ πολλοί από τους "ιθύνοντες νόες" τους (κυρίως των εταιρειών τής Κόρντοβας και της Μεντόζας) έχουν παραπεμφθεί στην δικαιοσύνη.
(*) Όπως έχουμε αναλύσει σε παλιότερο σημείωμά μας ("Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού - 25. Η Αργεντινή ξεπουλιέται"), μπορεί ο Καβάγιο να εξάλειψε τον πληθωρισμό συνδέοντας το πέσο με το δολλάριο με ισοτιμία 1:1 αλλά αυτό οδήγησε στην οικονομική καταστροφή του απλού λαού.
(**) Τα στοιχεία προέρχονται από την μελέτη "Η ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών πόσιμου νερού και αποχέτευσης - Διδάγματα από την περίπτωση της Αργεντινής", του Ντανιέλ Αζπιάζου, ερευνητή τής Σχολής Κοινωνικών Επιστημών τού Μπουένος Άυρες.
Διαβάστε:
- "Argentina Water Privatization Scheme Runs Dry" (άρθρο τού ανεξάρτητου δημοσιογράφου Σεμπάστιαν Χάτσερ στο CorpWatch, 26/2/2004)
- "Water privatization in Argentina" (άρθρο τής δικτυακής εγκυκλοπαίδειας Wikipedia)
- "Buenos Aires – Collapse of the Privatization Deal" (άρθρο του ιστοτόπου Food and water watch)
Είναι γνωστός ο αφορισμός που λέει πως ο επόμενος παγκόσμιος πόλεμος θα διεξαχθεί για το νερό. Φαίνεται, λοιπόν, ότι οι μεγαλύτεροι κεφαλαιοκρατικοί οργανισμοί του κόσμου (Παγκόσμια Τράπεζα, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου κλπ) έχουν ενστερνιστεί αυτή την πεποίθηση και γι' αυτό αφ' ενός μεν πιέζουν τις κυβερνήσεις όλου του κόσμου να ιδιωτικοποιήσουν τον υδάτινο πλούτο τους αφ' ετέρου δε χρηματοδοτούν αφειδώς κάθε τέτοιο εγχείρημα.
Όπως έχουμε ήδη πει, στην αρχή οι πολυεθνικές τού χώρου ρίχτηκαν στις φτωχές χώρες τής Λατινικής Αμερικής, οι οποίες διαθέτουν τεράστιες ποσότητες νερού (δεν είναι τυχαίο ότι, στην γλώσσα των ιθαγενών, Μπενεσουέλα σημαίνει Μεγάλο Νερό). Βεβαίως, διευκολύνονταν στο έργο τους από τις κυβερνήσεις-μαριονέττες των λατινοαμερικανικών μπανανιών αλλά και από τις διάφορες στρατιωτικές χούντες τής νότιας αμερικανικής υποηπείρου. Είδαμε χτες το τι διαδραματίστηκε στην Κοτσαμπάμπα τής Βολιβίας, με τον "πόλεμο του νερού". Σήμερα, ας ρίξουμε μια ματιά στα όσα υπέφεραν οι κάτοικοι μιας πολυπληθέστερης περιοχής, της πρωτεύουσας της Αργεντινής Μπουένος Άυρες..
Τον Μάιο του 1993, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της Παγκόσμιας Τράπεζας, η κυβέρνηση Μένεμ (υπό την καθοδήγηση του φρηντμανοτραφούς οικονομολόγου Ντομίνγκο Καβάγιο) αποφάσισε την δημιουργία της Aguas Argentinas, μιας τεράστιας ιδιωτικής εταιρίας, η οποία θα αναλάμβανε τη διαχείριση του νερού στην ευρύτερη περιοχή τής πρωτεύουσας. Ταυτοχρόνως, η ίδια εταιρία ανέλαβε και την διαχείριση των αστικών λυμάτων που χύνονται στον ποταμό Ρίο ντε Λα Πλάτα. Η εταιρία συγκροτήθηκε με κεφάλαια της Παγκόσμιας Τράπεζας, της μεγαλύτερης πολυεθνικής νερού στον κόσμο γαλλικής Suez και της ισπανικής AgBar (Aguas de Barcelona). Στο μετοχικό κεφάλαιο συμμετείχαν επίσης η γνωστή Vivendi και η Anglian Water.
Έχοντας κατά νου όσα είπαμε για την Βολιβία, δεν είναι δύσκολο να μαντέψουμε το τι ακολούθησε. Μέσα σε μια οκταετία, η τιμή τού νερού σχεδόν διπλασιάστηκε, παρ' ότι κατά το ίδιο διάστημα ο πληθωρισμός μόλις που ξεπέρασε το 7% (*). Μ' αυτόν τον τρόπο, η Aguas Argentinas σημείωνε ετήσια αύξηση κερδών 15-20%, ποσοστά που έκαναν τις αντίστοιχες εταιρείες σε Αγγλία και Γαλλία να κιτρινίζουν από την ζήλια τους, μιας κι εκείνες "περιορίζονταν" στο 6%. (**)
Σε τέτοιες περιπτώσεις ιδιωτικοποιήσεων, πάντοτε ο ιδιώτης "επενδυτής" δεσμεύεται για την βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών. Αυτές οι δεσμεύσεις αποτελούν το δόλωμα για να τσιμπήσει ο λαός και να αποδεχτεί το ξεπούλημα, στην προοπτική ενός καλύτερου μέλλοντος. Δυστυχώς, όμως, στην πράξη συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: στην προσπάθειά του να αυξήσει τα κέρδη του (κύρια επιδίωξη στον καπιταλισμό), ο ιδιώτης αδιαφορεί πλήρως για οποιαδήποτε βελτίωση υπηρεσιών έχει ως αποτέλεσμα την μείωση των κερδών του.
Έτσι έγινε και με την Aguas Argentinas. Το 1997, κατά τον πρώτο έλεγχο υλοποίησης της σύμβασης, διαπιστώθηκε ότι η εταιρεία είχε αθετήσει το 55% των υποχρεώσεών της. Σύμφωνα με το πόρισμα της κρατικής ελεγκτικής υπηρεσίας, η Aguas Argentinas διοχέτευε το 88% των λυμάτων της στον Ρίο ντε Λα Πλάτα και επεξεργαζόταν μόνο το 12%, προκαλώντας τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή. Φυσικά, η καταστροφή αυτή δεν επηρέασε μόνο τους κατοίκους τού Μπουένος Άυρες αλλά πολύ περισσότερους και ήταν τόσο μεγάλη ώστε πολλοί δήμοι (Κίλμες. Μπερασατέγουι, Μπερίσσο κλπ) υπέβαλαν αγωγές κατά της Aguas Argentinas, διεκδικώντας αποζημιώσεις που ξεπερνούσαν τα 300 εκατομμύρια δολλάρια.
Πώς αντέδρασε η κυβέρνηση της χώρας; Μα, όπως θα αντιδρούσε οποιοδήποτε αστικό καθεστώς: έγραψε εκεί όπου δεν πιάνει μελάνι και τις περιβαλλοντικές καταστροφές και τις διαμαρτυρίες των λαϊκών στρωμάτων. Μάλιστα δε, ενθουσιάστηκε τόσο πολύ με το πείραμα της Aguas Argentinas, ώστε φρόντισε να το επεκτείνει και σε άλλες μεγάλες πόλεις: στην Σάντα Φε ανέλαβε η Provincial Aguas de Santa Fe (κι αυτή των Suez και Agbar), στην Κόρντοβα η Water Cordobesas (επίσης των Suez και Agbar), στην Τουκουμάν η Aguas del Aconquija (των Vivendi και Dragados), στην Μεντόζα η Mendoza Water Works (της αλήστου μνήμης Enron) και στους δήμους γύρω από το Μπουένος Άυρες η Azurix (επίσης της Enron).
Τελικά, μετά από πολύχρονους αγώνες και αλλεπάλληλες κυβερνητικές αλλαγές, οι αρχές τής χώρας υποχρεώθηκαν να παραδεχτούν ότι το πείραμα απέτυχε. Σήμερα, όλες οι παραπάνω εταιρείες έχουν κρατικοποιηθεί (αν και αυτό σημαίνει ότι ο λαός θα κληθεί να ξαναπληρώσει από την τσέπη του για να φτιάξει από την αρχή τις υποδομές που καταστράφηκαν όλα αυτά τα χρόνια), ενώ πολλοί από τους "ιθύνοντες νόες" τους (κυρίως των εταιρειών τής Κόρντοβας και της Μεντόζας) έχουν παραπεμφθεί στην δικαιοσύνη.
(*) Όπως έχουμε αναλύσει σε παλιότερο σημείωμά μας ("Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού - 25. Η Αργεντινή ξεπουλιέται"), μπορεί ο Καβάγιο να εξάλειψε τον πληθωρισμό συνδέοντας το πέσο με το δολλάριο με ισοτιμία 1:1 αλλά αυτό οδήγησε στην οικονομική καταστροφή του απλού λαού.
(**) Τα στοιχεία προέρχονται από την μελέτη "Η ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών πόσιμου νερού και αποχέτευσης - Διδάγματα από την περίπτωση της Αργεντινής", του Ντανιέλ Αζπιάζου, ερευνητή τής Σχολής Κοινωνικών Επιστημών τού Μπουένος Άυρες.
Διαβάστε:
- "Argentina Water Privatization Scheme Runs Dry" (άρθρο τού ανεξάρτητου δημοσιογράφου Σεμπάστιαν Χάτσερ στο CorpWatch, 26/2/2004)
- "Water privatization in Argentina" (άρθρο τής δικτυακής εγκυκλοπαίδειας Wikipedia)
- "Buenos Aires – Collapse of the Privatization Deal" (άρθρο του ιστοτόπου Food and water watch)
1 σχόλιο:
Πολύ καλό άρθρο και επίκαιρο! Αξίζει να ανάδημοσιευθεί για να δούνε τι πρόκειται να συμβεί και εδώ με την πώληση του νερού
Δημοσίευση σχολίου