Σήμερα ξεκινάμε την αφήγηση μιας πολύ διδακτικής ιστοριούλας. Αυτή η ιστοριούλα αποτυπώνει ανάγλυφα τα διεθνή παιχνίδια του κεφαλαίου και μας δίνει ακόμη μια απόδειξη ότι μπροστά στο κέρδος δεν υπάρχει χώρος για "απαρχαιωμένους" όρους, όπως πατρίδα, σύνορα, πιστεύω κλπ. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Ίσως, το όνομα Μιχαήλ Χοντορκόφσκι να ηχεί παράξενα στα αφτιά αρκετών, οπότε ας ξυπνήσουμε πρώτα μερικές μνήμες. Ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα της δεκαετίας του 1990 κατά του ρωσικού λαού ήταν η καταλήστευση του πλούτου της χώρας από την νέα κάστα των αποκαλούμενων "ολιγαρχών". Δηλαδή, εκείνων των τυχοδιωκτών, οι οποίοι με τις ευλογίες της παρέας του τότε προέδρου της χώρας Μπόρις Γιέλτσιν, αγόρασαν για ένα κομμάτι ψωμί τις πρώτες ύλες, την βαριά βιομηχανία και τις τράπεζες της μετασοβιετικής Ρωσίας. Ο πιο πετυχημένος από αυτούς τους ολιγάρχες ήταν ο Μιχαήλ Μπορίσοβιτς Χοντορκόφσκι.
Γεννημένος το 1963 από γονείς χημικούς, σπούδασε κι αυτός χημεία στο Ινστιτούτο Μεντελέγιεφ στη Μόσχα, ενώ παράλληλα έκανε κομματική καριέρα στην Κομσομόλ. Η εμπλοκή του στην κομματική νεολαία, η οποία επί Γκορμπατσόφ πήρε την άδεια να κάνει …καπιταλιστικά πειράματα, του επέτρεψε να γίνει το 1989 επικεφαλής της Τράπεζας για την Καινοτομία και την Τεχνική Πρόοδο. Πριν καταρρεύσει η Σοβιετική Ένωση, η εν λόγω τράπεζα πέρασε στην ιδιοκτησία του Χοντορκόφσκι, ο οποίος αποδείχθηκε πολύ ταλαντούχος και στις τραπεζικές εργασίες και στην καλλιέργεια των πολιτικών σχέσεών του (αν θυμηθήκατε τον Κοσκωτά, καλώς τον θυμηθήκατε). Το 1993, μάλιστα, ο Γιέλτσιν τον έκανε αναπληρωτή υπουργό ενέργειας, ενώ στις βουλευτικές εκλογές της ίδιας χρονιάς ο Χοντορκόφσκι χρηματοδότησε τον προεκλογικό αγώνα του κόμματος του προέδρου. Τρία χρόνια αργότερα ο ανερχόμενος μάνατζερ ανέλαβε και τον τότε δεύτερο σε μέγεθος ρωσικό όμιλο πετρελαίου Yukos, ενώ συνέχιζε να στηρίζει με χρήματα και με τους συνεργάτες του τον Γιέλτσιν.
Δυστυχώς για τον Χοντορκόφσκι, ο Γιέλτσιν μάς τελείωσε και στην θέση του ήρθε ο Πούτιν, ο οποίος έδωσε συγχωροχάρτι σε όλους τους ολιγάρχες, υπό τον όρο να στηρίξουν τα συμφέροντα της Ρωσίας- όπως τουλάχιστον τα όριζε ο ίδιος. Τότε ο Χοντορκόφσκι έκανε το μεγάλο λάθος. Υπερεκτίμησε τις δυνάμεις του και κοντραρίστηκε ανοιχτά με τον Πούτιν, με αποτέλεσμα να καταστραφεί. Με μια στημένη δίκη για...φοροδιαφυγή, ο Πούτιν έκλεισε στην φυλακή τον Χοντορκόφσκι και κρατικοποίησε την Yukos.
Σιγά-σιγά, πάνω στην Yukos, ο Πούτιν έστησε έναν πετρελαιικό κολοσσό, την Rosneft. Επί κεφαλής αυτού του κολοσσού, τοποθετήθηκε το επί δεκαπενταετία δεξί χέρι του Πούτιν, ο Ιγκόρ Σέτσιν. Ο Σέτσιν είναι παλιός γνώριμος του Πούτιν (υπηρέτησαν μαζί στην Κα-Γκε-Μπε) και τόσο αφοσιωμένος ώστε σήμερα είναι όχι μόνο πρόεδρος της Rosneft αλλά και...αντιπρόεδρος της κυβέρνησης!
Και τώρα που είδαμε τους πρωταγωνιστές, ας πάμε στην κυρίως ιστορία μας, η οποία ξεκινάει πριν περίπου δυο μήνες, στις 15 Ιανουαρίου. Εκείνη την ημέρα, ως πρόεδρος της Rosneft, ο Σέτσιν υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας της εταιρείας του με την γνωστή μας BP, για την από κοινού εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων της Αρκτικής. Η καταταλαιπωρημένη από την περιπέτειά της στον Κόλπο του Μεξικού βρεττανική εταιρεία αναζητούσε εναγωνίως τρόπο να βγει από την κρίση και να ξανασηκώσει κεφάλι. Από την άλλη, οι ρώσοι καιροφυλακτούσαν χρόνια για μια συνεργασία που θα τους άνοιγε διεθνείς ορίζοντες. Έτσι, αφού τα συμφέροντα των δυο πλευρών συναντήθηκαν, είναι απόλυτα λογικό ότι δεν θα αργούσε να επιτευχθεί μια συμφωνία συνεργασίας.
Η πλάκα είναι ότι αυτή η συμφωνία προκάλεσε την δυσαρέσκεια των...ΗΠΑ! Σαν πρωταγωνιστής κωμωδίας, ο "δημοκρατικός" πρόεδρος της επιτροπής φυσικών πόρων της βουλής των αντιπροσώπων Έντουαρντ Μάρκεϋ, ζήτησε από τις αρμόδιες αρχές των ΗΠΑ να εξετάσουν την συμφωνία BP-Rosneft, επειδή η BP αποτελεί τον μεγαλύτερο προμηθευτή πετρελαίου του αμερικανικού στρατού και, επομένως, τίθεται ζήτημα ασφάλειας της χώρας! Μάλιστα, πάνω στα νεύρα του, ο Μάρκεϋ ξεστόμισε και το εξής απίθανο: "αν κάποτε BP σήμαινε British Petroleum, τώρα σημαίνει Bolshoi Petroleum"!
Επειδή η ιστοριούλα μας έχει πολλά ενδιαφέροντα ακόμη, θα συνεχίσουμε.
Ίσως, το όνομα Μιχαήλ Χοντορκόφσκι να ηχεί παράξενα στα αφτιά αρκετών, οπότε ας ξυπνήσουμε πρώτα μερικές μνήμες. Ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα της δεκαετίας του 1990 κατά του ρωσικού λαού ήταν η καταλήστευση του πλούτου της χώρας από την νέα κάστα των αποκαλούμενων "ολιγαρχών". Δηλαδή, εκείνων των τυχοδιωκτών, οι οποίοι με τις ευλογίες της παρέας του τότε προέδρου της χώρας Μπόρις Γιέλτσιν, αγόρασαν για ένα κομμάτι ψωμί τις πρώτες ύλες, την βαριά βιομηχανία και τις τράπεζες της μετασοβιετικής Ρωσίας. Ο πιο πετυχημένος από αυτούς τους ολιγάρχες ήταν ο Μιχαήλ Μπορίσοβιτς Χοντορκόφσκι.
Γεννημένος το 1963 από γονείς χημικούς, σπούδασε κι αυτός χημεία στο Ινστιτούτο Μεντελέγιεφ στη Μόσχα, ενώ παράλληλα έκανε κομματική καριέρα στην Κομσομόλ. Η εμπλοκή του στην κομματική νεολαία, η οποία επί Γκορμπατσόφ πήρε την άδεια να κάνει …καπιταλιστικά πειράματα, του επέτρεψε να γίνει το 1989 επικεφαλής της Τράπεζας για την Καινοτομία και την Τεχνική Πρόοδο. Πριν καταρρεύσει η Σοβιετική Ένωση, η εν λόγω τράπεζα πέρασε στην ιδιοκτησία του Χοντορκόφσκι, ο οποίος αποδείχθηκε πολύ ταλαντούχος και στις τραπεζικές εργασίες και στην καλλιέργεια των πολιτικών σχέσεών του (αν θυμηθήκατε τον Κοσκωτά, καλώς τον θυμηθήκατε). Το 1993, μάλιστα, ο Γιέλτσιν τον έκανε αναπληρωτή υπουργό ενέργειας, ενώ στις βουλευτικές εκλογές της ίδιας χρονιάς ο Χοντορκόφσκι χρηματοδότησε τον προεκλογικό αγώνα του κόμματος του προέδρου. Τρία χρόνια αργότερα ο ανερχόμενος μάνατζερ ανέλαβε και τον τότε δεύτερο σε μέγεθος ρωσικό όμιλο πετρελαίου Yukos, ενώ συνέχιζε να στηρίζει με χρήματα και με τους συνεργάτες του τον Γιέλτσιν.
Δυστυχώς για τον Χοντορκόφσκι, ο Γιέλτσιν μάς τελείωσε και στην θέση του ήρθε ο Πούτιν, ο οποίος έδωσε συγχωροχάρτι σε όλους τους ολιγάρχες, υπό τον όρο να στηρίξουν τα συμφέροντα της Ρωσίας- όπως τουλάχιστον τα όριζε ο ίδιος. Τότε ο Χοντορκόφσκι έκανε το μεγάλο λάθος. Υπερεκτίμησε τις δυνάμεις του και κοντραρίστηκε ανοιχτά με τον Πούτιν, με αποτέλεσμα να καταστραφεί. Με μια στημένη δίκη για...φοροδιαφυγή, ο Πούτιν έκλεισε στην φυλακή τον Χοντορκόφσκι και κρατικοποίησε την Yukos.
Σιγά-σιγά, πάνω στην Yukos, ο Πούτιν έστησε έναν πετρελαιικό κολοσσό, την Rosneft. Επί κεφαλής αυτού του κολοσσού, τοποθετήθηκε το επί δεκαπενταετία δεξί χέρι του Πούτιν, ο Ιγκόρ Σέτσιν. Ο Σέτσιν είναι παλιός γνώριμος του Πούτιν (υπηρέτησαν μαζί στην Κα-Γκε-Μπε) και τόσο αφοσιωμένος ώστε σήμερα είναι όχι μόνο πρόεδρος της Rosneft αλλά και...αντιπρόεδρος της κυβέρνησης!
Και τώρα που είδαμε τους πρωταγωνιστές, ας πάμε στην κυρίως ιστορία μας, η οποία ξεκινάει πριν περίπου δυο μήνες, στις 15 Ιανουαρίου. Εκείνη την ημέρα, ως πρόεδρος της Rosneft, ο Σέτσιν υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας της εταιρείας του με την γνωστή μας BP, για την από κοινού εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων της Αρκτικής. Η καταταλαιπωρημένη από την περιπέτειά της στον Κόλπο του Μεξικού βρεττανική εταιρεία αναζητούσε εναγωνίως τρόπο να βγει από την κρίση και να ξανασηκώσει κεφάλι. Από την άλλη, οι ρώσοι καιροφυλακτούσαν χρόνια για μια συνεργασία που θα τους άνοιγε διεθνείς ορίζοντες. Έτσι, αφού τα συμφέροντα των δυο πλευρών συναντήθηκαν, είναι απόλυτα λογικό ότι δεν θα αργούσε να επιτευχθεί μια συμφωνία συνεργασίας.
Η πλάκα είναι ότι αυτή η συμφωνία προκάλεσε την δυσαρέσκεια των...ΗΠΑ! Σαν πρωταγωνιστής κωμωδίας, ο "δημοκρατικός" πρόεδρος της επιτροπής φυσικών πόρων της βουλής των αντιπροσώπων Έντουαρντ Μάρκεϋ, ζήτησε από τις αρμόδιες αρχές των ΗΠΑ να εξετάσουν την συμφωνία BP-Rosneft, επειδή η BP αποτελεί τον μεγαλύτερο προμηθευτή πετρελαίου του αμερικανικού στρατού και, επομένως, τίθεται ζήτημα ασφάλειας της χώρας! Μάλιστα, πάνω στα νεύρα του, ο Μάρκεϋ ξεστόμισε και το εξής απίθανο: "αν κάποτε BP σήμαινε British Petroleum, τώρα σημαίνει Bolshoi Petroleum"!
Επειδή η ιστοριούλα μας έχει πολλά ενδιαφέροντα ακόμη, θα συνεχίσουμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου