"Μια γλυκιά μυρωδιά θανάτου"

Ίσως να έχετε δει την ταινία "21 Γραμμάρια", η οποία χάρισε την Χρυσή Σφαίρα του φεστιβάλ Βενετίας 2003 στον Σων Πεν. Ενδεχομένως, να έχετε δει και την ταινία "Χαμένες Αγάπες", η οποία κέρδισε το βραβείο καλύτερης ταινίας στην εβδομάδα κριτικής του φεστιβάλ των Καννών το 2000. Και πιθανόν να έχετε δει την ταινία "Οι τρεις ταφές του Μελκιάδες Εστράδα", η οποία χάρισε στον Τόμμυ Λη Τζόουνς το βραβείο ανδρικής ερμηνείας στο φεστιβάλ των Καννών το 2005. Πρόκειται για εξαιρετικές ταινίες, το σενάριο των οποίων υπογράφεται από το ίδιο άτομο: τον μεξικανό Γκιγιέρμο Αριάγα.

Ο Αριάγα είναι ιδιαίτερη περίπτωση. Στα 53 του χρόνια είναι καθηγητής πανεπιστημίου, σκηνοθέτης και ραδιοτηλεοπτικός παραγωγός. Α! Στον ελεύθερο χρόνο του γράφει κιόλας. Και, μάλιστα, γράφει πολύ καλά. Δεν είναι τυχαίο ότι τα βιβλία του μεταφέρονται στον κινηματογράφο, όπως μεταφέρθηκαν αυτά που προανέφερα αλλά και αυτό στο οποίο θέλω να αναφερθώ σήμερα. Πρόκειται για το υπέροχο "Μια γλυκιά μυρωδιά θανάτου", το οποίο γράφτηκε το 1994 και έγινε ταινία από τον Γκαμπριέλ Ρέτες.

Είναι πολύ εύκολο να δώσω μια ιδέα για το θέμα αλλά και να βάλω τον επίδοξο αναγνώστη στην ατμόσφαιρα του βιβλίου. Το μόνο που θα του ζητήσω είναι να ανακαλέσει στην μνήμη του τις εικόνες των γουέστερν που έχει δει. Όχι χαζογουέστερν με καλούς λευκούς και κακούς ινδιάνους ή με πολυαίμακτες συγκρούσεις συμμοριών. Μιλάω για εκείνα τα γουέστερν όπου η άγονη γη υποβάλλει τον θεατή, ο οποίος ονειρεύεται παρασυρμένος από τον μάλλον αργό ρυθμό και σχεδόν νοιώθει στο δέρμα του την πανταχού παρούσα σκόνη της ταινίας.

Ο Αριάγας τοποθετεί την δράση σε κάποιο απομακρυσμένο χωριό του Μεξικού. Πρωταγωνιστές της ιστορίας είναι όλοι οι κάτοικοι του χωριού και όχι μόνο αυτοί. Όμως, όλη η ιστορία εξελίσσεται γύρω από το πτώμα της νεαρής Αδέλας, η οποία αναδεικνύεται εν τέλει στον κύριο πρωταγωνιστή. Το ερώτημα "ποιος σκότωσε την Αδέλα;" πλανάται από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα του βιβλίου και οι ανατροπές, τις οποίες επιφυλάσσει στον αναγνώστη ο συγγραφέας, είναι αλλεπάλληλες.

Όμως, το "Μια γλυκιά μυρωδιά θανάτου" δεν είναι αστυνομικό μυθιστόρημα. Ο Αριάγα δεν ενδιαφέρεται να βρει τον δολοφόνο της Αδέλας. Το μόνο για το οποίο νοιάζεται είναι να κοιτάξει στην ψυχή των πρωταγωνιστών του. Για την ακρίβεια, δεν κοιτάζει απλώς. Σιγά-σιγά, μετατρέπεται από παρατηρητής σε χειρουργό. Ανατέμνει με μια πέννα-νυστέρι όποιον τολμά να εμφανιστεί στο κάδρο. Κι ενώ ο αναγνώστης έχει την εντύπωση πως όλα εξελίσσονται αργά και νωχελικά, ξαφνικά συνειδητοποιεί ότι έχει παρασυρθεί σε έναν φρενήρη ρυθμό όπου τα πάντα ανατρέπονται.

Πολύ θα ήθελα να αποκαλύψω το φινάλε της ιστορίας αλλά δεν θα το κάνω για να μη καταστρέψω το αριστούργημα του Αριάγα. Το μόνο που μπορώ να πω είναι πως οι κάπου διακόσιες σελίδες του βιβλίου διαβάζονται με εξαιρετική ευκολία και, μάλιστα, με μια διαρκώς αυξανόμενη ταχύτητα όσο πλησιάζει το φινάλε. Κι όταν ο αναγνώστης τελειώσει και κλείσει το βιβλίο, θα προσπαθήσει να τινάξει, εντελώς μηχανικά, την σκόνη από τα ρούχα του. Ακριβώς όπως θα έκανε αν βρισκόταν εκεί, δίπλα στον Ρίο Γκράντε...

Το διαμαντάκι του Αριάγα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Κέδρος" και δεν θα σας ζητήσει περισσότερα από 10 ευρώ (στα σοβαρά βιβλιοπωλεία) για να το αποκτήσετε.