"Εννέα νύχτες"

Έναν από τους σημαντικώτερους σύγχρονους βραζιλιάνους συγγραφείς θα γνωρίσουμε σήμερα. Ο λόγος για τον συνομήλικό μου (γεν. 1960) και πολυβραβευμένο Μπερνάρντο Καρβάλιο, ο οποίος έβαλε στην μυθιστορία μια σημαντική παράμετρο: την επιτόπια έρευνα στον χώρο όπου διαδραματίζεται η ιστορία την οποία θέλει να αφηγηθεί. Την γνωριμία μας μαζί του θα την κάνουμε μέσα από το έκτο του -και πλέον διάσημο- μυθιστόρημά του, το περίφημο "Εννέα νύχτες". Κι ας ξεκινήσουμε με δυο λόγια για την υπόθεση του βιβλίου:

Βρισκόμαστε στις αρχές Αυγούστου του 1939. Ο Μπιουλ Κουέιν είναι ένας 27χρονος αμερικανός ανθρωπολόγος, ο οποίος έχει πάει στην ζούγκλα τού Αμαζονίου για να μελετήσει την απομονωμένη -και παρακμάζουσα- ιθαγενή φυλή των Τρουμάι. Κι ενώ ο Κουέιν ενδιαφέρεται για το ιδιαίτερο κοινοβιακό σύστημα των Τρουμάι, φλομώνει τους ιθαγενείς στα ψέμματα (π.χ. ισχυρίζεται ότι έχει σοβαρά προβλήματα με την σύζυγό του, ενώ είναι ανύπαντρος). Τελικά, αφήνει πίσω του κάποιες επιστολές, ισχυριζόμενος ότι πάσχει από κάποια πολύ σοβαρή ασθένεια και αυτοκτονεί, ξεσκίζοντας τον εαυτό του με ένα μαχαίρι.

Η αυτοκτονία τού Κουέιν γίνεται πρώτο θέμα στους κύκλους του αλλά σύντομα ξεχνιέται. Όμως, 62 χρόνια αργότερα, ο αφηγητής τής ιστορίας αποφασίζει να διερευνήσει τους λόγους που έσπρωξαν τον Κουέιν στην αυτοκτονία. Έτσι, πάει κι αυτός στον Αμαζόνιο και συγχρωτίζεται με τους ιθαγενείς προκειμένου να αποκαλύψει την αλήθεια. Κινούμενος από προσωπικούς λόγους, μιας και γνωριζόταν με τον αυτόχειρα, ο αφηγητής μάς επιφυλάσσει μια συγκλονιστική αποκάλυψη, η οποία βγαίνει στην επιφάνεια στο τέλος τού μυθιστορήματος.

Ο Καρβάλιο χρησιμοποιεί μοντέρνα τεχνική για να  περιγράψει έναν -υποτιθέμενο- παράδεισο, ο οποίος δεν απέχει πολύ από την κόλαση. Οι Τρουμάι αποδεικνύονται αδύναμοι και φοβισμένοι, υποταγμένοι στην μοίρα τους και η συμβίωση μαζί τους συνιστά παραλογισμό τόσο ακραίο ώστε μπορεί να σε τρελλάνει. Το ύφος τού Καρβάλιο είναι εξαιρετικά συμπυκνωμένο και οι κάπου 170 σελίδες τού βιβλίου κυλούν με εξαιρετική βραδύτητα. Στον μυημένο αναγνώστη, αυτή η συμπαγής αφήγηση θα θυμίσει το στυλ τού Τζόζεφ Κόνραντ και η τεχνική των ατέρμονων παραγράφων θα τον παραπέμψει σε Ζοζέ Σαραμάγκου αλλά θα έχει πάντοτε κατά νου ότι κρατάει στα χέρια του κάτι διαφορετικό.

Κοντολογής, το "Εννέα νύχτες" συνιστά μια ενδιαφέρουσα αναγνωστική εμπειρία. Φυσικά, οφείλουμε μεγάλο ποσοστό τής αναγνωστικής απόλαυσης στην εξαιρετική μετάφραση τής Αθηνάς Ψύλλια (γνωστής μας από τις μεταφράσεις των βιβλίων τού Σαραμάγκου). Το βιβλίο κυκλοφορεί από τον "Καστανιώτη" και ο βιβλιοπώλης σας θα σας το δώσει μαζί με ρέστα από ένα δεκάρικο. Με κόστος όσο περίπου δυο κυριακάτικες χαζοφυλλάδες με προσφορές, ανακαλύψτε μια διαφορετική πλευρά τής Βραζιλίας και έναν πολύ σημαντικό λατινοαμερικανό λογοτέχνη. Μη διστάσετε!