Μαριναλέντα: μια ουτοπία για την ειρήνη

Η Μαριναλέντα (Marinaleda) είναι μια μικρή πόλη με λιγότερους από 3.000 κατοίκους. Βρίσκεται στην Ανδαλουσία (την φτωχότερη περιοχή της Ισπανιας), 108 χιλιόμετρα ανατολικά της Σεβίλλης. Κανονικά, δεν θα έπρεπε να γίνεται πουθενά λόγος γι' αυτή την πολίχνη. Όμως, η Μαριναλέντα έχει μια παγκόσμια πρωτοτυπία: εφαρμόζει απόλυτα τον...κομμουνισμό!

Το 1979, ο 22χρονος Χουάν Μανουέλ Σάντσεζ Γορδίγιο έβαλε υποψηφιότητα για δήμαρχος της πόλης, επί κεφαλής της κίνησης "Κολλεκτίβα Ενωμένων Εργατών" και εξελέγη. Σήμερα, 31 χρόνια μετά, ο -53χρονος πλέον- Σάντσεζ εξακολουθεί να παραμένει αμετακίνητος στην θέση του, αφού οι συμπολίτες του τον επανεκλέγουν κάθε 4 χρόνια! Όπως λέει ο ίδιος, "αφού έχουμε εκλογές κάθε 4 χρόνια και οι κάτοικοι με επανεκλέγουν με απόλυτη πλειοψηφία κάθε φορά, τότε κάτι κάνω σωστά". Τι κάνει, όμως, ο Σάντσεζ;

"Μια ουτοπία για την ειρήνη"

Κατ' αρχήν, με ακάματους αγώνες (γενικές απεργίες, απεργίες πείνας, μπλοκάρισμα δρόμων, πορείες αλλά και φυλακίσεις, διώξεις, καταστολή, καταδικαστικές δικαστικές αποφάσεις, ακόμα και δυο απόπειρες δολοφονίας εναντίον του δημάρχου) απέσπασε από τους γαιοκτήμονες 22.000 στρέμματα, στα οποία εγκατέστησε έναν πρότυπο συνεταιρισμό. Εκεί έπιασαν δουλειά όλοι οι κάτοικοι της πόλης, δουλεύοντας όχι παραπάνω από 6,5 ώρες την ημέρα. Συμφώνησαν σε έναν βασικό μισθό για όλους (σήμερα 1.200 ευρώ περίπου) και τα επί πλέον κέρδη είτε επανεπενδύονταν στον συνεταιρισμό είτε διετίθεντο για κοινωνικές παροχές. Έτσι, όχι μόνο εξαλείφθηκε η ανεργία πλήρως αλλά οι κάτοικοι άρχισαν να απολαμβάνουν κοινωνικά αγαθά τα οποία για πολλούς είναι άπιαστα. Σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ισπανία, όπου οι πολίτες δανείζονταν για να αγοράσουν σπίτια σε υπερεκτιμημένες τιμές, στην Μαριναλέντα οι κάτοικοι έχτιζαν τα δικά τους σπίτια χωρίς υποθήκη. Με τέτοιες προϋποθέσεις, αρκετές οικογένειες μετακόμισαν στην Μαριναλέντα ακόμα και από την Βαρκελώνη, όταν έχασαν τις δουλειές τους.

Η Μαριναλέντα έχει κι άλλες παγκόσμιες πρωτοτυπίες. Για παράδειγμα, δεν έχει...αστυνομία! Ο δήμαρχος καμαρώνει για το γεγονός ότι η μη ύπαρξη αστυνομίας εξοικονομεί στην πόλη περίπου 300.000 ευρώ κάθε χρόνο. Προφανώς, όταν ο πολίτης έχει εξασφαλίσει δουλειά, κοινωνικές παροχές και το μέλλον των παιδιών του, δεν χρειάζεται αστυνόμευση. Επίσης, στην Μαριναλέντα δεν υπάρχουν...παπάδες! "Ο καθένας είναι ελεύθερος να θρησκεύει όπως θέλει", εξηγεί ο δήμαρχος, "αλλά δεν βλέπω για ποιον λόγο πρέπει να φροντίσει γι' αυτό η κοινότητα". 

Η Μαριναλέντα διοικείται από τις συνελεύσεις των κατοίκων της, μιας και βασικό μέλημα είναι η συμμετοχή του κόσμου. Ο οικονομικός προϋπολογισμός οργανώνεται στη βάση των αποφάσεων των συνελεύσεων γειτονιάς (κάθε χρόνο πραγματοποιούνται 60-70 συνελεύσεις), στις οποίες οι κάτοικοι αποφασίζουν τα έργα που κάθε χρονιά πρέπει να γίνουν στην περιοχή τους. Στις συνελεύσεις επιδιώκεται η συναίνεση αλλά χρησιμοποιείται και η ψηφοφορία όταν υπάρχει διάσταση απόψεων.

Οι κάτοικοι της Μαριναλέντα συμμετέχουν επίσης εθελοντικά στις συλλογικές εργασίες, όπως είναι η συντήρηση δρόμων και κήπων/πάρκων αλλά και το χτίσιμο σπιτιών. Εχοντας θεσπίσει το θεσμό των "κόκκινων Κυριακών", το Σάββατο περνάει ένα αυτοκίνητο με μεγάφωνο και ανακοινώνεται στη γειτονιά η εργασία που πρέπει να γίνει την επόμενη μέρα. Τέλος, όσοι έχουν συνδικαλιστική ή πολιτική ισχύ ζουν όπως και οι υπόλοιποι κάτοικοι της πόλης, δηλαδή από τη δουλειά τους και μόνο.

Όμως, όπως πολύ σωστά το θέτει ο δήμαρχος, "η πολιτική δημοκρατία χωρίς οικονομική δημοκρατία είναι ένα μεγάλο ψέμα". Στην Μαριναλέντα, η στέγαση, η εργασία, ο πολιτισμός, η εκπαίδευση και η υγεία θεωρούνται δικαίωμα. Μια θέση στον παιδικό σταθμό με όλα τα γεύματα κοστίζει 12 ευρώ τον μήνα, το σχολείο 15 ευρώ τον μήνα και η χρήση της πισίνας (ανοιχτή και κλειστή) 3 ευρώ τον...χρόνο! Λειτουργούν επίσης ομάδες που φροντίζουν τους ηλικιωμένους στα σπίτια τους, φτιάχνοντάς τους φαγητό, πηγαίνοντάς τους στο γιατρό ή καθαρίζοντας τα σπίτια τους. Κι αυτά είναι όλα δωρεάν. Επίσης, η Μαριναλέντα έχει το υψηλότερο ποσοστό πρασίνου ανά κάτοικο σε όλη την Ανδαλουσία με κήπους αλλά και φυσικά πάρκα μέσα στην πόλη.

ΥΓ: Όσο σκέφτομαι ότι πάμε για τοπικές εκλογές, με πιάνει θλίψη...