"Ληξιπρόθεσμα δάνεια"

Πότε ήταν η τελευταία φορά που διαβάσατε ένα βιβλίο και σας έμεινε η αίσθηση ότι γράφτηκε μόλις το ίδιο πρωί; Πότε ήταν η τελευταία φορά που αγαπήσατε τον "μπάτσο" πρωταγωνιστή, έστω κι αν σιχαινόσαστε την λέξη "αστυνομία" και τα παραγωγά της; Πότε ήταν η τελευταία φορά που τελειώνοντας ένα βιβλίο ζηλέψατε τον συγγραφέα και σκεφτήκατε ότι θα θέλατε να ήσασταν εσείς στη θέση του; Πότε ήταν η τελευταία φορά που ένα αστυνομικό μυθιστόρημα σάς έκανε ταυτόχρονα και αναγνώστη αλλά και σκηνοθέτη, μιας και ολόκληρη η δράση του περνούσε ταυτόχρονα ως ανάγνωσμα μπροστά από τα μάτια σας και ως ταινία μέσα στο μυαλό σας; Και πότε ήταν η τελευταία φορά που, μόλις τελειώσατε ένα βιβλίο, τρέξατε αμέσως στο βιβλιοπωλείο για να προμηθευτείτε και τα υπόλοιπα βιβλία του ίδιου συγγραφέα;

Μη ψάχνεστε. Μπορώ να σας εγγυηθώ ότι όλα αυτά μπορούν να σας συμβούν αμέσως μόλις πάρετε στα χέρια σας το αστυνομικό μυθιστόρημα "Ληξιπρόθεσμα δάνεια" του Πέτρου Μάρκαρη. Όχι πως τα υπόλοιπα δημιουργήματα του Μάρκαρη υστερούν αλλά η δράση σε τούτο το βιβλίο εκτυλίσσεται στην μ.μ. (μετά μνημόνιο) εποχή. Έτσι, το μυθιστόρημα είναι εξαιρετικά σύγχρονο και σε αρκετά σημεία του δίνει την εντύπωση του ρεπορτάζ.

Πρωταγωνιστής είναι και πάλι το ιδιοφυές δημιούργημα του Μάρκαρη, ο αστυνόμος Κώστας Χαρίτος. Οι συγκρίσεις με τον αστυνόμο Μπέκα του Γιάννη Μαρή είναι αναπόφευκτες αλλά αδύνατες. Ο "σοφιστικέ" Μπέκας δεν έχει καμμία σχέση με τον απολύτως "καλτ" Χαρίτο, ο οποίος τρελλαίνεται για τα γεμιστά της γυναίκας του, διατηρεί ερωτική σχέση με το αρχαιολογικού ενδιαφέροντος Μιραφιόρι του, δεν διαβάζει παρά μόνο...λεξικά και απολαμβάνει την συναναστροφή του με έναν αμετανόητο κομμουνιστή με τον οποίο είχαν πρωτοσυναντηθεί στα κρατητήρια επί χούντας. Την ώρα που ο Μπέκας σφίγγεται στα κοστούμια και τις γραβάτες του, ο Χαρίτος απολαμβάνει τους -απαγορευμένους για λόγους υγείας- πιτόγυρους και, μάλιστα, από το λαδόχαρτο για να τρέχουν τα ζουμιά.

Στα "Ληξιπρόθεσμα δάνεια", ο Μάρκαρης επιλέγει να πλέξει την ιστορία του γύρω από το χρηματοπιστωτικό σύστημα, σε μια χώρα που βουλιάζει στο...μνημόνιο. Ο συγγραφέας θεωρεί ότι "η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά είναι κρίση ενός πολιτικού συστήματος, που όλοι ανεχτήκαμε". Προσθέτει όμως με νόημα ότι "αυτό μπορεί να σημαίνει ότι όλοι έχουμε ένα μερίδιο ευθύνης, αλλά με τίποτα δεν σημαίνει ότι όλοι μαζί τα φάγαμε". Στο βιβλίο αναγνωρίζει ο αναγνώστης πολλές από τις θυμωμένες ή χιουμοριστικές συζητήσεις που κάνουμε τελευταία ενώ τα εγκλήματα των τραπεζιτών συνεχίζονται και μέχρι το τέλος αναρωτιέσαι αν πρόκειται για νέα μορφή τρομοκρατίας ή ... Μόνο που ο Μάρκαρης πάει πάντα την κουβέντα ένα βήμα πιο πέρα:

"Όταν διαβάζω στις εφημερίδες για ιδιωτικοποιήσεις, δεν ξέρω αν θα πρέπει να βάλω τα γέλια ή τα κλάματα, κύριε αστυνόμε", λέει ένας πρώην τραπεζικός στον Χαρίτο. "Υπάρχει ένα μύθος που λέει ότι το δημόσιο στην Ελλάδα είναι υπό διάλυση, γι' αυτό πρέπει να πάνε όλα στους ιδιώτες. Μύθος, κύριε αστυνόμε. Και ο ιδιωτικός φορέας είναι εξίσου χάλια, όπως και ο δημόσιος. Είναι μία η άλλη. Πέρασα από τράπεζα και ξέρω".

Μέσα σε μια τέτοια ατμόσφαιρα, εμφανίζεται ένας δολοφόνος, ο οποίος καθαρίζει, τον έναν μετά τον άλλον, ανθρώπους που εμπλέκονται με την διακίνηση του χρήματος και με την δημιουργία του "πλούτου χωρίς εργασία". Παράλληλα, κάποια άγνωστη οργάνωση γεμίζει την Αθήνα με αφίσσες, οι οποίες καλούν όσους χρωστούν στις τράπεζες να σταματήσουν τις πληρωμές τους. Και τα πράγματα αγριεύουν όταν ο δολοφόνος χτυπάει στέλχος ξένης τράπεζας, γεγονός που ανακατεύει και τις ξένες υπηρεσίες στα πόδια της ελληνικής αστυνομίας.

Η τέχνη της πλοκής είναι παιχνιδάκι για τον Μάρκαρη. Γι' αυτό και τα μυθιστορήματά του κυκλοφορούν σε 20 χώρες. Στην Ελλάδα, την ευθύνη έχουν οι εκδόσεις "Γαβριηλίδης". Τα "Ληξιπρόθεσμα δάνεια" απαιτούν κάπου 20 ευρώ για να τα αποκτήσετε αλλά, πιστέψτε με, όχι μόνο δεν θα λυπηθείτε ούτε μια δεκάρα απ' αυτό το εικοσάρικο αλλά θα αισθανθείτε έτοιμοι να ξοδέψετε άλλα τόσα για κάποια άλλη ιστορία τού αστυνόμου Χαρίτου.