Οι τοποθετήσεις και οι επιλογές των γερμανών και των γάλλων κεφαλαιοκρατών, τις οποίες είδαμε στα προηγούμενα σημειώματα, γίνονται στο πλαίσιο των ευρύτερων αλλαγών που παρατηρούνται στον συσχετισμό δυνάμεων εντός του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος. Αυτές οι αλλαγές είναι μεν διαχρονικές αλλά η πρόσφατη καπιταλιστική κρίση τις έκανε εμφανέστερες. Ίσως η Χαρακτηριστικώτερη ενδοκαπιταλιστική αλλαγή είναι η βελτίωση της θέσης των χωρών του BRIC (Brazil, Russia, India, China) σε βάρος των Η.Π.Α. και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μιας και αναφερθήκαμε στις χώρες του BRIC, αξίζει να σημειώσουμε ότι η Κίνα και η Ινδία είναι οι μόνες ισχυρές δυνάμεις με πραγματικά υψηλό ετήσιο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ κατά την τελευταία δεκαετία. Και είναι γεγονός ότι αυτές οι "αναδυόμενες οικονομικές δυνάμεις" παρουσιάζουν μια εντυπωσιακή δυναμική, την ώρα που οι παραδοσιακές ισχυρές οικονομίες (ΗΠΑ, Βρεττανία, Γερμανία κλπ) βρίσκονται σε -μικρή ή μεγαλύτερη- κάμψη.
Αυτές οι αλλαγές αντανακλώνται και στις τελευταίες συνόδους του G20. Μάλιστα, η σύνοδος του 2010 στο Τορόντο κατέληξε σε ένα ευχολόγιο, το οποίο καλούσε τις κυβερνήσεις αφ' ενός μεν να ενισχύσουν με κρατικούς πόρους την ανάκαμψη αφ' ετέρου δε να διατηρήσουν την δημοσιονομική σταθερότητα. Στην ίδια σύνοδο κατεγράφη και η γνωστή αγωνιώδης έκκληση στις δυναμικές οικονομίες με μεγάλα πλεονάσματα εξωτερικού εμπορίου να ενισχύσουν την εγχώρια κατανάλωσή τους.
Στην πρόσφατη σύνοδο του G20 στη Σεούλ, η όξυνση των ενδοκαπιταλιστικών αντιθέσεων ήταν εντονώτατη. Οι γενικόλογες διακηρύξεις προς τα καπιταλιστικά κέντρα "να απόσχουν από οποιαδήποτε ανταγωνιστική υποτίμηση νομισμάτων" και "να μην εγκαταλείψουν την προσπάθεια για κοινές συντονισμένες λύσεις" δεν έχουν, φυσικά, καμμιά ιδιαίτερη σημασία. Όμως, τα συμπεράσματα της συνόδου επιβεβαίωσαν την αλλαγή συσχετισμού δυνάμεων υπέρ της Κίνας και σε βάρος των ΗΠΑ. Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά "στιγμιότυπα":
- Στο εξωτερικό εμπόριο δεν έγινε δεκτή ούτε από την Κίνα, ούτε από τη Γερμανία η πρόταση των ΗΠΑ για διεθνή μηχανισμό ελέγχου ελλειμμάτων-πλεονασμάτων. Οι ΗΠΑ ζητούσαν την αυτεπάγγελτη επέμβαση αυτού του μηχανισμού όποτε μια χώρα παρουσίαζε είτε ελλείμματα είτε πλεονάσματα μεγαλύτερα του 4% του ΑΕΠ της.
- Στις νομισματικές ισοτιμίες σημειώθηκε άλλη μια αποτυχία των ΗΠΑ, που πίεσαν την Κίνα να ανατιμήσει το γουάν. Παράλληλα, Κίνα και Γερμανία άσκησαν δριμύτατη κριτική στην απόφαση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (FED) να διοχετεύσει στην αγορά 600 δισεκατομμύρια δολλάρια και ταυτόχρονα να επιτρέψει την διολίσθηση του νομίσματος των ΗΠΑ.
- Στο ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος δεν πάρθηκε καμμία απόφαση αλλά επικυρώθηκε ο νέος συσχετισμός δυνάμεων στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο με αναβάθμιση των BRIC και ανάλογη υποβάθμιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι εσωτερικές κόντρες στο G20 καθιστούν επίκαιρες τις προτάσεις για αναβάθμιση των μέτρων προστατευτισμού, κυρίως στις ΗΠΑ αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίες πλήττονται από το υποτιμημένο γουάν. Φυσικά, κάθε τέτοια συζήτηση προκαλεί τις έντονες διαμαρτυρίες της Κίνας, η οποία εμφανίζεται ως προασπιστής του..."ελεύθερου εμπορίου" (o tempora, o mores - ω καιροί, ω ήθη!). Εξ άλλου, η διόγκωση του προστατευτισμού διευκολύνει την εφαρμογή ορισμένων νεοκεϋνσιανών μέτρων κρατικής ενίσχυσης της ζήτησης εγχώριων προϊόντων με σκοπό τόσο την μείωση του ελλείμματος του εξωτερικού εμπορίου όσο και την αύξηση της εγχώριας παραγωγής.
Είναι επόμενο ότι όλες αυτές οι παγκόσμιες ενδοκαπιταλιστικές αλλαγές έχουν αντίκτυπο και στην Ευρωζώνη. Μεταξύ αυτών των αλλαγών, κάναμε λόγο πιο πάνω και για νέο συσχετισμό δυνάμεων στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αλλά για όλα αυτά θα μιλήσουμε με περισσότερες λεπτομέρειες αύριο.
Μιας και αναφερθήκαμε στις χώρες του BRIC, αξίζει να σημειώσουμε ότι η Κίνα και η Ινδία είναι οι μόνες ισχυρές δυνάμεις με πραγματικά υψηλό ετήσιο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ κατά την τελευταία δεκαετία. Και είναι γεγονός ότι αυτές οι "αναδυόμενες οικονομικές δυνάμεις" παρουσιάζουν μια εντυπωσιακή δυναμική, την ώρα που οι παραδοσιακές ισχυρές οικονομίες (ΗΠΑ, Βρεττανία, Γερμανία κλπ) βρίσκονται σε -μικρή ή μεγαλύτερη- κάμψη.
Αυτές οι αλλαγές αντανακλώνται και στις τελευταίες συνόδους του G20. Μάλιστα, η σύνοδος του 2010 στο Τορόντο κατέληξε σε ένα ευχολόγιο, το οποίο καλούσε τις κυβερνήσεις αφ' ενός μεν να ενισχύσουν με κρατικούς πόρους την ανάκαμψη αφ' ετέρου δε να διατηρήσουν την δημοσιονομική σταθερότητα. Στην ίδια σύνοδο κατεγράφη και η γνωστή αγωνιώδης έκκληση στις δυναμικές οικονομίες με μεγάλα πλεονάσματα εξωτερικού εμπορίου να ενισχύσουν την εγχώρια κατανάλωσή τους.
Στην πρόσφατη σύνοδο του G20 στη Σεούλ, η όξυνση των ενδοκαπιταλιστικών αντιθέσεων ήταν εντονώτατη. Οι γενικόλογες διακηρύξεις προς τα καπιταλιστικά κέντρα "να απόσχουν από οποιαδήποτε ανταγωνιστική υποτίμηση νομισμάτων" και "να μην εγκαταλείψουν την προσπάθεια για κοινές συντονισμένες λύσεις" δεν έχουν, φυσικά, καμμιά ιδιαίτερη σημασία. Όμως, τα συμπεράσματα της συνόδου επιβεβαίωσαν την αλλαγή συσχετισμού δυνάμεων υπέρ της Κίνας και σε βάρος των ΗΠΑ. Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά "στιγμιότυπα":
- Στο εξωτερικό εμπόριο δεν έγινε δεκτή ούτε από την Κίνα, ούτε από τη Γερμανία η πρόταση των ΗΠΑ για διεθνή μηχανισμό ελέγχου ελλειμμάτων-πλεονασμάτων. Οι ΗΠΑ ζητούσαν την αυτεπάγγελτη επέμβαση αυτού του μηχανισμού όποτε μια χώρα παρουσίαζε είτε ελλείμματα είτε πλεονάσματα μεγαλύτερα του 4% του ΑΕΠ της.
- Στις νομισματικές ισοτιμίες σημειώθηκε άλλη μια αποτυχία των ΗΠΑ, που πίεσαν την Κίνα να ανατιμήσει το γουάν. Παράλληλα, Κίνα και Γερμανία άσκησαν δριμύτατη κριτική στην απόφαση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (FED) να διοχετεύσει στην αγορά 600 δισεκατομμύρια δολλάρια και ταυτόχρονα να επιτρέψει την διολίσθηση του νομίσματος των ΗΠΑ.
- Στο ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος δεν πάρθηκε καμμία απόφαση αλλά επικυρώθηκε ο νέος συσχετισμός δυνάμεων στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο με αναβάθμιση των BRIC και ανάλογη υποβάθμιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι εσωτερικές κόντρες στο G20 καθιστούν επίκαιρες τις προτάσεις για αναβάθμιση των μέτρων προστατευτισμού, κυρίως στις ΗΠΑ αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίες πλήττονται από το υποτιμημένο γουάν. Φυσικά, κάθε τέτοια συζήτηση προκαλεί τις έντονες διαμαρτυρίες της Κίνας, η οποία εμφανίζεται ως προασπιστής του..."ελεύθερου εμπορίου" (o tempora, o mores - ω καιροί, ω ήθη!). Εξ άλλου, η διόγκωση του προστατευτισμού διευκολύνει την εφαρμογή ορισμένων νεοκεϋνσιανών μέτρων κρατικής ενίσχυσης της ζήτησης εγχώριων προϊόντων με σκοπό τόσο την μείωση του ελλείμματος του εξωτερικού εμπορίου όσο και την αύξηση της εγχώριας παραγωγής.
Είναι επόμενο ότι όλες αυτές οι παγκόσμιες ενδοκαπιταλιστικές αλλαγές έχουν αντίκτυπο και στην Ευρωζώνη. Μεταξύ αυτών των αλλαγών, κάναμε λόγο πιο πάνω και για νέο συσχετισμό δυνάμεων στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αλλά για όλα αυτά θα μιλήσουμε με περισσότερες λεπτομέρειες αύριο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου