"Μαύρα σκυλιά"

Ο Ίαν Μακ Γιούαν (Ian McEwan, 1948-) έγινε γνωστός στην χώρα μας από τα ευπώλητα μυθιστορήματά του "Στην ακτή" (Πατάκης, 2007) και "Εξιλέωση" (Νεφέλη, 2008). Σήμερα, όμως, θα κάνουμε λόγο για ένα πιο παλιό βιβλίο του, το οποίο κυκλοφόρησε στην Αγγλία το 1992 και στην Ελλάδα δυο χρόνια αργότερα.

Πρόκειται για τα "Μαύρα σκυλιά", το πιο σύνθετο και το πιο φιλόδοξο από όλα τα μυθιστορήματα που έχει γράψει ως τώρα ο Μακ Γιούαν. Καταπιάνεται με πολλά από τα σοβαρώτερα θέματα τα οποία ταλάνισαν την Ευρώπη κατά τον 20ο αιώνα: θρησκεία εναντίον ορθολογισμού, διαίσθηση εναντίον λογικής, έρωτας εναντίον καθημερινότητας, θυσία του ενός για την σωτηρία των πολλών... Ο Μακ Γιούαν γράφει σαν να διαλογίζεται πάνω στην φύση του Καλού και του Κακού αλλά αυτός ο διαλογισμός είναι θορυβώδης. Στα αφτιά του αναγνώστη φτάνει ο απόηχος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ένας απόηχος που συνεχίζεται αμείωτος ίσαμε την πτώση του τείχους του Βερολίνου.

Η ιστορία ξεκινάει με το τέλος του πολέμου. Ένα ερωτευμένο ζευγάρι νεαρών κομμουνιστών κάνει όνειρα, τόσο για το δικό τους μέλλον όσο και για το χτίσιμο μιας νέας, πιο ανθρώπινης κοινωνίας. Ένα γεγονός, όμως, που συμβαίνει κατά τη διάρκεια του μήνα του μέλιτος στέκεται αφορμή να αλλάξει όλη η μελλοντική ζωή και σχέση των δύο νέων. Ποιο γεγονός; Η νεαρή αγγλίδα συναντά στο δάσος δυο μαύρα σκυλιά.

Δυστυχώς, για το νεαρό ζευγάρι, δεν πρόκειται για οποιαδήποτε σκυλιά. Είναι από εκείνα που εκπαίδευε η Γκεστάπο όχι μόνο να καταδιώκουν και να συλλαμβάνουν υπόπτους αλλά και να βιάζουν γυναίκες. Ο τρόμος της νέας γυναίκας από τη συνάντηση και ο τρόπος της διάσωσής της θα την οδηγήσουν σε μια αναθεώρηση της προηγούμενης ζωής της και θα την κάνουν να ακολουθήσει μεταφυσικά μονοπάτια και πνευματικές αναζητήσεις. Όμως, για τον ακραίο ορθολογιστή άνδρα της, στο γεγονός δεν υπήρχε τίποτα το μη φυσιολογικό και γι’ αυτό δεν κατανοεί την αλλαγή της γυναίκας του. Η ηρωίδα παρατάει το κόμμα και επιλέγει μια ζωή περισσότερης απομόνωσης, εσωτερικής αναζήτησης και θρησκευτικότητας. Παρ’ όλη τη μεταξύ τους αγάπη, οι δρόμοι του ζευγαριού θα είναι διαφορετικοί μέχρι το τέλος της ζωής τους.

Τα δυο σκυλιά ενσαρκώνουν το Κακό και στοιχειώνουν τους τόπους και τους χρόνους του μυθιστορήματος. Γίνονται η πανταχού παρούσα δύναμη. Κι ο Μακ Γιούαν καταφέρνει να περάσει αριστοτεχνικά το μήνυμά του στον αναγνώστη. Το απλό αλλά τρομερό μήνυμα ότι η Ευρώπη δεν πρέπει να εφησυχάζει γιατί το μέλλον της εξακολουθεί να κινδυνεύει από τα μαύρα σκυλιά.

Αν φοβηθήκατε ότι τα "Μαύρα σκυλιά" θα σας κουράσουν, ηρεμήστε. Μιλάμε για ένα βιβλιαράκι 190 αραιογραμμένων σελίδων, το οποίο φτάνει-δεν φτάνει για να σας κάνει παρέα ένα κυριακάτικο πρωινό. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Σέλας" και δεν θα σας κοστίσει πάνω από 10 ευρώ (στα μεγάλα βιβλιοπωλεία).