Χειρότερες μέρες στην παιδεία

Θα έχετε παρατηρήσει ότι τούτο το ιστολόγιο έχει μια ιδιαίτερη ευαισθησία σε θέματα παιδείας. Ίσως, μάλιστα, να έχετε παρατηρήσει την αντιπάθεια που τρέφω προς την αρμόδια υπουργό, την οποία δεν κρύβω ότι θεωρώ επικίνδυνη για την παιδεία. Κάποτε, μάλιστα, την είχα αποκαλέσει "καραμπινάτα ξεπουλημένη" (στο κείμενο "Και διδακτορικό από τα...Goodie's;"). Πώς είναι δυνατόν να μην αντιπαθήσω μια υπουργό παιδείας που πριν λίγα χρόνια είχε δηλώσει απροκάλυπτα ότι πρέπει τα αγγλικά να χαρακτηριστούν δεύτερη επίσημη γλώσσα της χώρα μας; Επομένως, είναι πολύ φυσικό να περιμένω χειρότερες μέρες στην παιδεία. Άλλωστε, τα παρακάτω φαινόμενα υπογραμμίζουν την εκτίμησή μου:

(α) Η κυβέρνηση, με πρόσχημα το μνημόνιο, φέτος έκανε τις μισές μόνιμες προσλήψεις (2.800), σε σχέση με πέρσι. Στην συνέχεια, ανακοίνωσε "πανηγυρικά" ότι "εξασφάλισε" πιστώσεις για 15.500 αναπληρωτές και 10.800 ωρομίσθιους, ενώ προχώρησε σε μετακινήσεις από την Δευτεροβάθμια στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση (αν δεν καταλάβατε, οι καθηγητές γίνονται δάσκαλοι του δημοτικού). Πάντως, ακόμα και ο πολυδιαφημισμένος "εξορθολογισμός" κατέρρευσε, αφού ο τελικός σχεδιασμός ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί.

(β) Ας πούμε ότι η κυβέρνηση καλύπτει μεγάλο μέρος των κενών με ελαστικές σχέσεις εργασίας. Μήπως πρέπει να της πούμε και μπράβο; Η εικόνα που έρχεται από τα σχολεία είναι πως η κάλυψη των κενών επιδιώκεται με συμπτύξεις τμημάτων και τάξεις όπου στοιβάζονται 27 και 30 μαθητές, γεγονός που θα έχει τραγικά αποτελέσματα στην παιδαγωγική διαδικασία. Κι όσο για την "διαβεβαίωση" της Αννούλας ότι δε θα υπάρχουν τάξεις 30 μαθητών αλλά τάξεις με "25 μαθητές συν 10%" (δηλαδή με έως και 28 μαθητές), τι να πω; Στον 21ο αιώνα δεν μπορεί να υπάρχουν τάξεις με πάνω από 20 παιδιά. Τελεία και παύλα. Άλλωστε, ποιος γονιός θα έστελνε το παιδί του σε φροντιστήριο όπου θα υπήρχαν 25-30 παιδιά στην αίθουσα;

(γ) Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προωθήσει τις αλλαγές, κατασκευάζοντας το "νέο σχολείο", μέρος του οποίου επιδιώκει να επιβάλει από φέτος. Η αυτοαξιολόγηση είναι η βάση για τα σχολεία-επιχειρήσεις, αφού θα πρέπει να αναλαμβάνουν την ευθύνη για τη λειτουργία τους και να αξιολογούνται σύμφωνα με κριτήρια αγοράς. Έτσι, ανοίγει ο δρόμος για "καλά" και "κακά" σχολεία, για σχολεία πολλών ταχυτήτων. Σε αυτό, ενισχυτικό ρόλο παίζει η εφαρμογή των Ζωνών Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας (ΖΕΠ), όπου -με πρόσχημα μια οικονομική ενίσχυση σε "δύσκολα" σχολεία- θα περάσει η διαφοροποίηση και σε επίπεδο προγράμματος. Οι ΖΕΠ όπου έχουν εφαρμοστεί (π.χ. Γαλλία) έχουν γίνει κανάλι ταχείας κατάρτισης.

(δ) Προώθηση του "νέου σχολείου" αποτελεί το πείραμα των 800 ολοήμερων Δημοτικών με αναμορφωμένο πρόγραμμα. Σ' αυτά θα έχουμε το πρώτο παράδειγμα διαφοροποίησης προγραμμάτων σπουδών, αφού μετά τις 2.00' το πρόγραμμα θα καθορίζεται "σύμφωνα με τις δυνατότητες" του κάθε σχολείου. Σκοπός τού υπουργείου είναι το "σύμφωνα με τις δυνατότητες" να γενικευτεί σε όλη την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και, τελικά, τα σχολεία να οδηγηθούν σε αναζήτηση πόρων ώστε να απαλλαγούν σε μεγάλο βαθμό απ' την κρατική χρηματοδότηση. Αλήθεια, με τι αντάλλαγμα θα δεχτούν χορηγοί-επιχειρηματίες να "ενισχύσουν" τα σχολεία;

(ε) Δείγμα για το νέο πρόγραμμα που προωθείται είναι τα αντιπαιδαγωγικά μέτρα των Αγγλικών και της Τεχνολογίας απ' την Α' Δημοτικού στα 800 σχολεία (σημ.: κάναμε σχετική αναφορά στο κείμενο "Εκπαιδευτικές τομές: πρόοδος ή αδιέξοδο;") αλλά και η μείωση της ύλης στα μαθήματα θετικών επιστημών στην Ε' και Στ' Δημοτικού, στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο.

Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγω είναι ανατριχιαστικό: η κυβέρνηση ετοιμάζεται να γκρεμίσει ό,τι έχει μείνει απ' την "δωρεάν παιδεία" και τα ενιαία σχολικά προγράμματα. Η μόρφωση παραχωρεί την θέση της στις χρηστικές δεξιότητες για την δόμηση ευέλικτου εργατικού δυναμικού. Το σχολείο γίνεται -απροκάλυπτα, πλέον- μηχανή παραγωγής "παιδιών της αγοράς", τα οποία θα καταλαβαίνουν τον κόσμο μέσα από την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Να το πω πιο χύμα; Αντί τα σχολεία να βγάζουν μορφωμένους ανθρώπους, θα εκπαιδεύουν σκλάβους εργάτες.

Και κάτι τελευταίο. Προφανώς, το υπουργείο φοβόταν ότι θα γίνονταν αντιληπτές οι προθέσεις του και έσπευσε, πριν ξεκινήσει η σχολική χρονιά, να στείλει εντολή στους διευθυντές εκπαίδευσης για "προληπτική και έγκαιρη αντιμετώπιση του φαινομένου των καταλήψεων"(!)