Οικολογία: η σίγουρη επένδυση!

Με το άρθρο του "The Wrong Kind of Green", το οποίο δημοσιεύθηκε στις 22 του περασμένου μαρτίου στο περιοδικό "The Nation", ο δημοσιογράφος-ερευνητής Γιόχαν Χαρί (Johann Hari) τάραξε για τα καλά τους απανταχού της υφηλίου ρομαντικούς οικολόγους με τις συγκλονιστικές του αποκαλύψεις για την διαφθορά των οικολογικών οργανώσεων (ή, τουλάχιστον, των μεγαλύτερων απ' αυτές) και την διασύνδεσή τους με τις μεγάλες ρυπογόνες εταιρείες. Μεταξύ των άλλων, ο Χαρί αναφέρει κατηγορηματικά ότι "ανάμεσα στους χρηματοδότες των μεγάλων περιβαλλοντικών μη κερδοσκοπικών οργανώσεων των ΗΠΑ, βρίσκονται οι μεγάλοι ρυπαντές του περιβάλλοντος"! Και συμπληρώνει, πικρόχολα: "Ενώ βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την μεγαλύτερη οικολογική κρίση στην ανθρώπινη ιστορία, πολλές πράσινες οργανώσεις, οι οποίες υποτίθεται ότι θα ηγούνταν του οικολογικού αγώνα, ασχολούνται με το να εισπράττουν σκληρό νόμισμα από τους μεγαλύτερους ρυπαντές του πλανήτη".

Παρ' ότι η αποκάλυψη αυτή έπεσε σαν βόμβα στα κεφάλια των περισσοτέρων (αν και δεν είναι λίγοι όσοι ήξεραν την αλήθεια), η ανήθικη αυτή ιστορία ξεκινάει πολύ νωρίτερα, από τις αρχές της δεκαετίας του '80. Ως τότε, οι οικολογικές οργανώσεις αποτελούσαν την έκφραση του ρομαντισμού των μελών τους και συντηρούνταν από τις εισφορές αυτών των μελών. Άντε να έβαζαν και κανένα φράγκο παραπάνω μερικοί πλουσιότεροι ιδεολόγοι. Γι' αυτό και το μέγεθος αυτών των οργανώσεων ήταν τότε μικρό αλλά η δράση τους ήταν σημαντική (ενίοτε δε και κάτι παραπάνω). Αυτά μέχρι το 1981. Τότε σήμανε η ώρα του Τζαίυ Χαιρ (Jay Hair, 1946-2002), του ανθρώπου ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος της National Wildlife Federation (NWF) από το 1981 ως το 1995. Η σκέψη του Χαιρ ήταν απλή: ο απλούστερος τρόπος να βγάλει λεφτά ήταν να "ξεπουλήσει" την οργάνωση σε όσους ρυπαίνουν!

Το είπε και το έκανε, λοιπόν. Ήρθε σε επαφή με όλους τους μεγάλους ρυπαντές και, δίνοντας μερικά ευνόητα ανταλλάγματα, άρχισε να μαζεύει εκατομμύρια. Όταν κάποιοι άρχισαν να υποψιάζονται ότι κάτι περίεργο συνέβαινε, δήλωσε με περίσσιο θράσος ότι οι πολυεθνικές, που τόσα χρόνια μόλυναν ασύστολα το περιβάλλον, μετάνοιωσαν κι αποφάσισαν να ξοδέψουν λεφτά για να το σώσουν! Σιγά-σιγά μπήκαν κι άλλες παρόμοιες οργανώσεις στο κόλπο και το παιχνίδι άρχισε να χοντραίνει. Η NWF έφτασε στο σημείο να θεσπίσει οικολογικά βραβεία και να τα απονέμει σε διάφορες πολυεθνικές ως...ανταμοιβή και επιβράβευση των προσπαθειών τους!

Φυσικά, οι πολυεθνικές δέχτηκαν ευχάριστα τον "εκβιασμό". Άρχισαν να μαζεύουν βραβεία και διακρίσεις κι όταν κάποιος τολμούσε να τος καταγγείλει για κάποιο περιβαλλοντικό έγκλημα, του έχωναν στα μούτρα τα οικολογικά τους διαπιστευτήρια και καθάριζαν. Δεν είναι τυχαίο ότι στην πρόσφατη καταστροφή που προκάλεσε στον Κόλπο του Μεξικού η ΒΡ, χρησιμοποίησε τα οικολογικά της παράσημα για να πείσει ότι εκ μέρους της είχαν ληφθή όλα τα απαραίτητα μέτρα κι όλα οφείλονταν σε μια "κακή στιγμή".

Έτσι, λοιπόν, ο Χαιρ κονόμησε αμύθητα πλούτη, οδηγώντας το οικολογικό κίνημα στο ξεπούλημά του. Και επειδή τα λεφτά δεν είναι το παν σ' αυτή τη ζωή, το "σύστημα" αναγνώρισε την "προσφορά" του ορίζοντάς τον προεδρικό σύμβουλο στην Παγκόσμια Τράπεζα! Στο άρθρο του Τζέφφρυ Κλαιρ (βλ. "Τροφή για σκέψη" στο τέλος αυτού του σημειώματος) αναφέρεται χαρακτηριστικά: "Hair wasn't a partisan. He worked for whoever was in power and for whoever paid the bills ( Ο Χαιρ δεν ήταν αντάρτης. Δούλευε για όποιον είχε εξουσία και για όποιον πλήρωνε τους λογαριασμούς)"

Σήμερα, όλες οι μεγάλες οικολογικές οργανώσεις είναι τουλάχιστον ύποπτες για ξεπούλημα στις ρυπογόνες πολυεθνικές. Αξίζει να δούμε τα όσα εξομολογείται η Κριστίν ΜακΝτόναλντ (Christine MacDonald), αμερικανίδα ακτιβίστρια που πέρασε το 2006 από μια τέτοια οργάνωση, την Conservation International, στο βιβλίο της "Green Inc: An Environmental Insider Reveals How a Good Cause Has Gone Bad":

"Μετά από δυο περίπου βδομάδες απ' όταν ξεκίνησα, πήγα σε μια μεγάλη συνάντηση, στην οποία συμμετείχαν όλες οι ομάδες επικοινωνίας της οργάνωσης. Εκεί άρχισαν να συζητούν για ένα μεγάλο πρότζεκτ που έτρεχαν με την ΒΡ. Έμεινα έκπληκτη γιατί την προηγούμενη μέρα είχα διαβάσει ότι η Επιτροπή Περιβαλλοντικής προστασίας είχα καταδικάσει την ΒΡ ως την πλέον ρυπογόνο εταιρεία της χώρας. Κανείς, όμως, στην συνάντηση, αλλά και σ' ολόκληρη την οργάνωση, δεν δέχτηκε να το συζητήσει. Ήταν κάτι σαν ταμπού. Από τη στιγμή που η ΒΡ μας βοηθούσε, δεν υπήρχε κανένα θέμα..."

Η κουβέντα δεν έχει τέλος. Όσο ψάχνει κανείς το διαδίκτυο, τόσο αισθάνεται ότι λερώνεται όλο και περισσότερο. Είχα προγραμματίσει να αναφερθώ και σε μια άλλη πασίγνωστη οικολογική οργάνωση, την Greenpeace αλλά δεν θα το κάνω γιατί θα έπρεπε να γράφω μέρες. Νομίζω ότι πέντε διαδοχικά σημειώματα είναι αρκετά για να κινήσουν το ενδιαφέρον όποιου θα ήθελε να εξετάσει περισσότερο το θέμα. Εκείνο που θέλω να ξεκαθαρίσω είναι ότι όσα ανέφερα δεν είναι δόγματα. Κανένας δεν μας διαβεβαιώνει ότι ΑΥΤΗ είναι η αλήθεια. Συνιστούν, όμως, έναν πολύ σοβαρό λόγο για να μάθουμε να σκεφτόμαστε και να μη καταπίνουμε αβασάνιστα οποιοδήποτε χάπι μας σερβίρουν.


Τροφή για σκέψη:
Adios, Jay Hair ("επικήδειος" του Τζέφφρυ Κλαιρ με αναφορές στο "έργο" του Χαιρ)
Green Inc. author on real vs. phony corporate environmentalism (συνέντεξη της Κριστίν ΜακΝτόναλντ, με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου της)
The not so peaceful world of Greenpeace (ο ύποπτος κόσμος της Greenpeace σε δημοσίευμα του περιοδικού "Forbes", από το 1991)
Οικολόγοι με "βρόμικους" σπόνσορες (άρθρο του Αχιλλέα Φακατσέλη, στην "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία" της 14/3/2010)