Βρόμικα...φάρμακα

Τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (πρώην Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος) δείχνουν ότι στην τετραετία 2006-2009 η εξέλιξη της συνολικής παραγωγής όλων των μεταποιητικών κλάδων της χώρας σημείωσε μείωση 17,3%. Κι όμως, μέσα σ' αυτή την κατρακύλα, υπάρχει ένας κλάδος που παρουσιάζει αύξηση παραγωγής σ' αυτήν την τετραετία 76,5%! Ένας κλάδος που την τελευταία πενταετία εμφανίζει την μεγαλύτερη ανάπτυξη μεταξύ όλων των κλάδων της μεταποίησης. Ποιος είναι αυτός ο κλάδος; Μα...η Φαρμακοβιομηχανία!

Εύλογη η απορία: πώς γίνεται και εν μέσω σοβούσης κρίσεως εμφανίζονται τέτοια φαινόμενα; Η αλήθεια είναι ότι βοηθάει και η διεθνής συγκυρία. Πράγματι, στην διεθνή αγορά πραγματοποιούνται εξαγορές και συγχωνεύσεις ύψους...ζαλάδας. Για παράδειγμα, η Pfizer εξαγόρασε την Wyeth αντί 64 δις δολλαρίων και η Roche την βιοτεχνολογική Genentech αντί 47 δις δολλαρίων ενώ Merck και Schering-Plough συγχωνεύτηκαν, δημιουργώντας την δεύτερη μεγαλύτερη φαρμακευτική εταιρεία του κόσμου. Από την στιγμή που όλες αυτές οι εταιρείες-κολοσσοί έχουν ιδρύσει στην Ελλάδα θυγατρικές εταιρείες, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς τους λόγους εξέλιξης του κλάδου.

Ως εδώ μπορεί κάποιος να συμφωνήσει με αυτά τα παιχνίδια, στο πλαίσιο λειτουργίας της "ελεύθερης αγοράς". Όμως, το κακό είναι ότι στον τόπο μας δεν μιλάμε για αυθεντική ελεύθερη αγορά (με την οικονομική έννοια του όρου), αφού ως αρωγός και συμπαραστάτης των φαρμακοβιομηχανιών εμφανίζεται (εκούσια ή μη) το ίδιο το κράτος. Λες κι οι φαρμακοβιομηχανίες χρειάζονται κρατική στήριξη! Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά:

(1) Οι επιλογές των κυβερνήσεων τα τελευταία 20-25 χρόνια οδήγησαν στην όλο και μεγαλύτερη εμπορευματοποίηση της Υγείας. Ένα πραγματικά λαϊκό και ορθολογικά δομημένο Εθνικό Σύστημα Υγείας δεν ευνοεί τα σχέδια των φαρμακοβιομηχανιών. Δυστυχώς, αντί να θωρακιστεί και να ενισχυθεί το Ε.Σ.Υ., αφήνεται έρμαιο των κερδοσκόπων.

(2) Το Υπουργείο Οικονομίας έδωσε στην δημοσιότητα στοιχεία που πιστοποιούν ότι η φαρμακευτική δαπάνη σκαρφάλωσε, από 1,8 δις ευρώ το 1998, σε 8,1 δις ευρώ το 2008. Αύξηση 350% σε μια δεκαετία χωρίς ίχνος κρατικού ελέγχου! Φυσικά, τώρα το κράτος βρήκε τον φταίχτη κια αυτός δεν είναι άλλος από την τάση των Ελλήνων προς την...πολυφαρμακία. Ήμαρτον!

(3) Παρ' ότι μιλάμε για "ελεύθερη αγορά", το φάρμακο κινείται σε μια αγορά που λειτουργεί σε καθεστώς ολιγοπωλίου. Παρ' ότι στα χαρτιά υπάρχουν περίπου 70 φαρμακοβιομηχανίες, οι 4 μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου (Novartis, Alapis, Pfizer, Vianex) διαθέτουν περίπου το 70% του ενεργητικού όλου του κλάδου και, φυσικά, λειτουργούν ως καρτέλ. Σε μια ευνομούμενη πολιτεία θα είχαν ληφθεί μέτρα προστασίας. Εδώ;

(4) Στις φαρμακοβιομηχανίες Sanofi Aventis, Lavifarm, Anfarm, Σαράντης, Φαρμανέλ, Ραφάρμ, Κλεβά, Βιοσπρέυ, Χρίσπα και Φαμάρ έχει σημειωθεί σωρεία απολύσεων τον τελευταίο καιρό, κυρίως με την μέθοδο της "οικειοθελούς αποχωρήσεως" (προκειμένου να ξεπεραστεί το όριο του 2% στις απολύσεις), παρά την εξαιρετική κερδοφορία του κλάδου. Αξίζει να σημειωθεί ότι μελέτη του ΙΟΒΕ πιστοποιεί ότι η παραγωγικότητα (=προστιθέμενη αξία παραγωγής) στον κλάδο ανήλθε το 2005 σε 50.817 ευρώ ανά εργαζόμενο!

(5) Το ελληνικό κράτος αδυνατεί να αντιδράσει αποφασιστικά στους εκβιασμούς των φαρμακοβιομηχανιών. Τελευταίο παράδειγμα αποτελεί η στάση της NovoNordisk και της Leo Pharma, οι οποίες απείλησαν να αποσύρουν 17 και 18 αντίστοιχα από τα φάρμακά τους, με αιτία το δελτίο τιμών που ανακοίνωσε το Υπουργείο Οικονομίας. Μάλιστα, η Leo Pharma προσέφυγε στα δικαστήρια και -σχεδόν- απαιτεί την ακύρωση του δελτίου τιμών και την εφαρμογή νόμου ο οποίος θα καθορίζει τις τιμές με βάση τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχετε ξανακούσει εταιρεία να υποβάλλει επισήμως προτάσεις πολιτικής στην κυβέρνηση; Καιρός να το ακούσετε.

(6) Η πολιτεία παρουσιάζει συμπτώματα...στραβωμάρας σε τερτίπια που αντιλαμβάνεται ο κάθε πολίτης με μέσο νου. Κλασσική περίπτωση η εμφάνιση "νέων" φαρμάκων, τα οποία αποτελούν απλές μετονομασίες ήδη κυκλοφορούντων, προκειμένου να πάρουν υψηλότερες τιμές από τα παλιά. Θέλετε παράδειγμα; Οι παλιότεροι θα θυμούνται το ευρείας κυκλοφορίας παυσίπονο Panasorb. Κάποια στιγμή η φαρμακοβιομηχανία που το κατασκεύαζε (Glaxo) ζήτησε αναπροσαρμογή της τιμής του αλλά το αίτημά της απερρίφθη. Τότε κι αυτή το απέσυρε, του άλλαξε όνομα και το ξανακυκλοφόρησε ως "νέο" προϊόν με νέα, υψηλότερη τιμή. Το φάρμακο αυτό κυκλοφορεί ακόμη και είναι το γνωστό μας Panadol.


Όλα αυτά (και πολλά άλλα που θα μπορούσαμε να προσθέσουμε) είναι λογικό να εξαγριώνουν τον απλό πολίτη ο οποίος καλείται να μπαλώσει τις τρύπες του Ε.Σ.Υ. από το υστέρημά του. Την ίδια στιγμή, οι φαρμακοβιομηχανίες απολαμβάνουν συντελεστή φορολόγησης 25%, προφανώς προς...ενισχυσή τους αφού το περιθώριο κέρδους τους μόλις και μετά βίας ξεπερνάει το...37% (σύμφωνα με στοιχεία της ICAP)!

Μακάρι να μην αργήσει η ώρα που η λαϊκή οργή θα ξεχειλίσει...