Τι θα διαβάσω αυτές τις μέρες...

Στον κόσμο του βιβλίου υπάρχουν δυο λογιών αναγνώστες: αυτοί που αρχίζουν ένα βιβλίο και δεν πιάνουν άλλο στα χέρια τους πριν το τελειώσουν κι εκείνοι που, αφού ξεκινήσουν το διάβασμα πολλών βιβλίων ταυτόχρονα, δυσκολεύονται να αποφασίσουν ποιο να πιάσουν και ποιο ν' αφήσουν. Φοβάμαι ότι εγώ ανήκω στην δεύτερη κατηγορία...

Τούτες τις γιορτινές ημέρες, λοιπόν, πήρα απόφαση να αφήσω κατά μέρος την "Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού" (διάβολε, ας μη με βρει ο καινούργιος χρόνος αγκαλιά με τον Φρήντμαν, τον Μπους και τον Σακς!) και να τελειώσω μερικά από τα βιβλία που έχω ήδη μισοδιαβάσει, παίρνοντας όρκο να μη ξεκινήσω κανένα καινούργιο στο μεταξύ. Έτσι, λέω να ξεμπερδεύω με τα παρακάτω:

"Το κόσμημα της Μεδίνας", της Σέρρυ Τζόουνς (Λιβάνης, σελ. 490, 14 ευρώ). Δεν ανήκω στους εραστές των ιστορικών μυθιστορημάτων, μιας και θεωρώ ότι το μυθιστόρημα πρέπει να είναι μυθιστόρημα και η Ιστορία πρέπει να είναι Ιστορία. Όμως, η πέννα τής Σέρρυ Τζόουνς με μάγεψε από τις πρώτες σελίδες. Σε πρώτο επίπεδο, τούτο το βιβλίο αποτελεί την βιογραφία τής Αϊσά, της τρίτης και πλέον αγαπημένης συζύγου τού Μωάμεθ και, μάλιστα, γραμμένη σε πρώτο πρόσωπο. Μέχρις εδώ, μέσα σε ένα χαρέμι με δώδεκα συζύγους και παλλακίδες, το κουτσομπολίκι πάει κι έρχεται. Όμως, η  προσωπική ιστορία τής Αϊσά λειτουργεί ως πρόφαση ώστε η συγγραφέας -η οποία έχει μελετήσει την αραβική γλώσσα και τον ισλαμικό πολιτισμό- να περάσει στο δεύτερο επίπεδο, όπου παρουσιάζεται με γλαφυρώτατο τρόπο η γέννηση της μωαμεθανικής θρησκείας. Έχοντας ήδη καλύψει πάνω από τα δύο τρίτα τού αναγνώσματος, μπορώ με άνεση να ισχυριστώ ότι τούτο το βιβλίο είναι περισσότερο "ιστορικό" και λιγώτερο "μυθιστόρημα". Μόνο που δεν θυμάμαι πότε ήταν η τελευταία φορά που διάβασα με τόση ευχαρίστηση ένα ιστορικό βιβλίο...

"Η Νίκη", του Πήτερ Σβάιτσερ (Παπαζήσης, σελ. 365, 17 ευρώ). Παραδέχομαι ότι εκείνο που με τράβηξε σε τούτο το βιβλίο είναι ο θαυμάσιος πρόλογος του Βασίλη Φίλια, ο οποίος έχει και την επιμέλεια τής έκδοσης. Το βιβλίο πραγματεύεται την στρατηγική την οποία ακολούθησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, προκειμένου να επιτύχουν την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Βέβαια, πολλά από τα στοιχεία που παραθέτει εδώ ο Σβάιτσερ τα είχα ήδη υπ' όψη μου ενώ αρκετά ακόμη τα υποψιαζόμουν. Όμως, έχοντας όλο αυτό το υλικό ομαδοποιημένο μπροστά μου, πρέπει να ομολογήσω ότι αισθάνθηκα κάποια ανατριχίλα. Δεν είναι μικρό πράγμα να (ξανα)διαβάζεις λεπτομέρειες για το πώς στήθηκε το παιχνίδι με τους μουτζαχεντίν στο Αφγανιστάν, πώς δημιουργήθηκαν τα υπόγεια κανάλια που τροφοδοτούσαν την Αλληλεγγύη στην Πολωνία (αν και ακόμη δεν έχω δει τίποτε για την εκλογή τού Βοϊτύλα στον παπικό θρόνο) ή πώς υποδαυλίστηκε η έκρηξη της τιμής των καυσίμων, προκειμένου να "ματώσει" η σοβιετική οικονομία. Όλα τούτα έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον και θα συνεχίσω το διάβασμα, όσο κι αν παραμένω "κουμπωμένος" λόγω του συγγραφέα: ο Σβάιτσερ έχει δουλέψει στο Ινστιτούτο Χούβερ, στην Ουάσιγκτον Ποστ και στους Τάιμς της Νέας Υόρκης...

"Πορτομπέλο", της Ρουθ Ρέντελ (Μεταίχμιο, σελ. 412, 19 ευρώ). Παρ' ότι το όνομά της είναι συνδεδεμένο με το αστυνομικό μυθιστόρημα, η Ρουθ Ρέντελ έχει πάψει εδώ και καιρό να γράφει τυπικές αστυνομικές ιστορίες. Με το πέρασμα των χρόνων, η ματιά της μένει όλο και λιγώτερο στην επιφάνεια των πραγμάτων και διεισδύει όλο και περισσότερο στο μυαλό και στην ψυχή των ηρώων της. Όταν διάβασα την "Εμμονή" της (πάλι από το Μεταίχμιο), είπα ότι αυτό δεν ήταν αστυνομικό μυθιστόρημα αλλά ψυχολογικό θρίλερ. Και τώρα, οι λίγες σελίδες που έχω διαβάσει από τούτο το βιβλίο με πείθουν ότι έχω άλλο ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον ψυχολογικό θρίλερ στα χέρια μου, το οποίο είμαι σίγουρος ότι δεν θα με απογοητεύσει. Όσο για εκείνους οι οποίοι υποστηρίζουν ότι "λογοτεχνία" είναι ο Τολστόι ή ο Χεμινγουαίη κι όχι η Ρέντελ ή η Κρίστι, ας μου επιτρέψουν να παρατηρήσω ότι δεν γνωρίζω πολλούς που να έχουν διαβάσει το "Πόλεμος και Ειρήνη"...

Τέλος, μια μέρα σαν την σημερινή, δεν θα παραλείψω να κατεβάσω από το ράφι τον αγαπημένο μου κυρ-Αλέξανδρο. Για μένα, όσα χρόνια κι αν περάσουν, δεν θα υπάρξει καλύτερος τρόπος για να "μυρίσω" χριστούγεννα από το να βυθιστώ σ' ένα διήγημα του Παπαδιαμάντη και να αφεθώ να με ταξιδέψει η ιδιόμορφη πέννα του:

"Τότε οι επιβάται είδον αλλήλους υπό το πρώτον λυκόφως τής ημέρας, ως να έβλεπαν αλλήλους πρώτην φοράν. Πρόσωπα ωχρά και χείλη μελανά, ρίνες ερυθραί και χείρες κοκκαλιασμέναι. Η θεια το Μαλαμώ είχεν αποκοιμηθή δις ήδη υπό την πρύμνην, όπου έσκεπε το πρόσωπόν της με την μαύρην μανδήλαν ως την ρίνα, με την ρίνα σχεδόν ως τα γόνατα. Ο κυρ Αλεξανδρής είχε πάρει δύο τροπάρια παραπλεύρως αυτής, ονειρευόμενος ότι ήτο ακόμη εις την κλίνην του, και απορών πώς αύτη εκινείτο ευρύθμως ως βρεφικόν λίκνον. Ο υιός τού παπά, ο Σπύρος, έκαμε συχνές μετάνοιες, και όσον αίμα είχεν, είχε συρρεύσει όλον εις την ρίνα του, ήτις ήτο και το μόνον ορατόν μέλος τού σώματός του..." (Απόσπασμα από το διήγημα "Στον Χριστό στο Κάστρο" και συγγνώμη για το μονοτονικό, κυρ-Αλέξανδρε...)



ΥΓ προς "Μεταίχμιο": Μα 19 ευρώ για ένα ευπώλητο μυθιστόρημα αυτού του όγκου; Θα τρελλαθούμε τελείως;