Κι ενώ το 1998 βρήκε τις "ασιατικές τίγρεις" να περιμένουν την σωτηρία από κάποιο μεγάλο δάνειο του ΔΝΤ ή της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο -υπερογδοηκοντούτης πλέον- Μίλτον Φρήντμαν άφησε εμβρόντητο τον δημοσιογράφο Λου Ντομπς τού CNN, δηλώνοντας απερίφραστα ότι ήταν αντίθετος σε οποιαδήποτε απόπειρα διάσωσης και ότι οι αγορές έπρεπε να αυτοδιορθωθούν ελεύθερα. Αυτή την "αφήστε τους να βουλιάξουν" άποψη τού Φρήντμαν ανέλαβαν να διατυμπανίσουν τα εκλεκτά του παιδιά, όπως ο Τζωρτζ Σουλτς (μέλος τού Δ.Σ. τού χρηματοπιστωτικού οίκου Charles Schwab), ο Ουώλτερ Ρίστον (πρώην ηγέτης τής Citibank) και ο Ρόμπερτ Πελόσκυ (στρατηγικός αναλυτής τής Morgan Stanley).
Το όνομα του Πελόσκυ έχει ιδιαίτερη σημασία διότι η υιοθέτηση των απόψεών του από την Morgan Stanley (δηλαδή, από μια εκ των μεγαλύτερων επενδυτικών τραπεζών τού κόσμου) σήμαινε ότι το "αφήστε τους να βουλιάξουν" είχε υιοθετηθεί από ολόκληρη την Γουώλ Στρητ. Τον Μάρτιο της ίδιας χρονιάς, σε ένα συνέδριο του Ινστιτούτου Μίλκεν (σ.σ.: ο Μάικλ Μίλκεν έγινε γνωστός λίγο αργότερα ως ο μεγαλύτερος διακινητής τοξικών ομολόγων), ο Πελόσκυ δήλωσε, με αυστηρό ύφος, ότι το ΔΝΤ και το υπουργείο οικονομικών των ΗΠΑ δεν έπρεπε να πάρουν κανένα μέτρο διάσωσης των ασιατικών αγορών. Στα πρακτικά τού συνεδρίου διαβάζουμε την εξής τοποθέτηση του Πελόσκυ: "Το συμπέρασμά μου είναι ότι δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε την στρατηγική μας. Στην πραγματικότητα, αυτό που χρειαζόμαστε στην Ασία είναι περισσότερες κακές ειδήσεις. Οι κακές ειδήσεις χρειάζονται για να κρατούν σε ένταση την διαρθρωτική διαδικασία" (σ.σ. η υπογράμμιση δική μου).
Όπως είναι φυσικό, η αμερικανική κυβέρνηση συντάχθηκε απολύτως με την Γουώλ Στρητ. Ο ίδιος ο Κλίντον έστειλε ξεκάθαρο μήνυμα στις χειμαζόμενες ασιατικές οικονομίες, δηλώνοντας ότι αυτό που συνέβαινε στην Ασία δεν ήταν παρά "μερικές μικρές ανωμαλίες". Όσο για το ΔΝΤ, δεν είχε κανένα λόγο να διαφοροποιηθεί ουσιαστικά. Θεωρητικά, βέβαια, έσκυψε για να ακούσει την κραυγή απόγνωσης της Άπω Ανατολής αλλά στην ουσία διατύπωσε, προκειμένου να...βοηθήσει, μια σειρά από εξοργιστικές απαιτήσεις, με στόχο...να μη βοηθήσει. Και πώς θα μπορούσε να βοηθήσει αφού κουμάντο έκαναν τα "παιδιά του Σικάγου", για τα οποία η ασιατική καταστροφή δεν ήταν παρά μια τεράστια ευκαιρία. Αλλά ας δούμε λεπτομερέστερα αυτή την "ευκαιρία".
Η αλματώδης ανάπτυξη των "ασιατικών τίγρεων" δεν είχε βασιστεί στην ελεύθερη αγορά. Αντίθετα, οι χώρες τής Άπω Ανατολής είχαν υιοθετήσει μια αυστηρή προστατευτική πολιτική. Π.χ. δεν επιτρεπόταν σε ξένους να αποκτούν γη ή να αγοράζουν εγχώριες εταιρείες, υπήρχαν έντονοι περιορισμοί στις εισαγωγές και σημαντικοί τομείς (ενέργεια, μεταφορές κλπ) παρέμεναν στα χέρια τού δημοσίου.
Φυσικά, όλα αυτά κάθε άλλο παρά ευχαριστούσαν τόσο τον Φρήντμαν και την παρέα του όσο και τις πολυεθνικές ή τις τράπεζες. Η πίεση των καπιταλιστών (μέσω ΔΝΤ και Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου) προς τις "ασιατικές τίγρεις" είχε αρχίσει από τις αρχές τής δεκαετίας τού 1990, ώσπου οι κυβερνήσεις δέχτηκαν έναν συμβιβασμό: δεν θα επέτρεπαν την ιδιωτικοποίηση κομβικής σημασίας κρατικών εταιρειών ούτε θα άφηναν τους ξένους να αγοράζουν εγχώριες εταιρείες αλλά θα απελευθέρωναν τον χρηματοπιστωτικό τομέα, επιτρέποντας ξένες επενδύσεις σε χρεώγραφα ή συνάλλαγμα. Αυτή η παραχώρηση ήταν που λειτούργησε σαν κερκόπορτα από την οποία εισέβαλε η κρίση.
Έτσι, λοιπόν, ο Φρήντμαν και η Γουώλ Στρητ είδαν την όλη κατάσταση ως ευκαιρία για να αρθούν ολοκληρωτικά όλοι οι περιορισμοί που είχαν απομείνει. Ο Πελόσκυ ήταν ωμός σ' εκείνο το συνέδριο που προαναφέραμε: "Θα ήθελα να δω εταιρείες να κλείνουν και περιουσιακά στοιχεία να εκποιούνται... Συνήθως, οι ιδιοκτήτες δεν πωλούν, εκτός αν υποχρεωθούν να το κάνουν. Συνεπώς, χρειαζόμαστε ακόμη περισσότερες κακές ειδήσεις, ώστε να συνεχίζουμε να πιέζουμε αυτούς τους ομίλους να πουλήσουν τις εταιρείες τους".
Σπάνια έχουμε την δυνατότητα να δούμε τόσο ξεκάθαρα το πραγματικό πρόσωπο του καπιταλισμού. Επειδή υποθέτω ότι ο ανυποψίαστος αναγνώστης έχει υποστεί σοκ με το σημερινό κείμενο, θα σταματήσω κάπου εδώ ώστε να του επιτρέψω να ηρεμήσει και να σκεφτεί αν υπάρχει περίπτωση αυτό το τέρας τού καπιταλισμού να εξημερωθεί και να αποκτήσει "ανθρώπινο πρόσωπο" ή αν υπάρχει περίπτωση, μέσα σε μια καπιταλιστικά δομημένη κοινωνία, να δουν καλύτερες μέρες τα λαϊκά στρώματα αλλάζοντας απλώς τους διαχειριστές αυτού του απάνθρωπου συστήματος.
Κάτι σαν υστερόγραφο: εσκεμμένα παραθέτω τους διασυνδέσμους για όλα όσα ανέφερα παραπάνω, ώστε να προλάβω εκείνους οι οποίοι θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν τα παρατιθέμενα στοιχεία, επειδή -πολύ απλά- δυσκολεύονται να πιστέψουν ότι είναι αληθινά.
Το όνομα του Πελόσκυ έχει ιδιαίτερη σημασία διότι η υιοθέτηση των απόψεών του από την Morgan Stanley (δηλαδή, από μια εκ των μεγαλύτερων επενδυτικών τραπεζών τού κόσμου) σήμαινε ότι το "αφήστε τους να βουλιάξουν" είχε υιοθετηθεί από ολόκληρη την Γουώλ Στρητ. Τον Μάρτιο της ίδιας χρονιάς, σε ένα συνέδριο του Ινστιτούτου Μίλκεν (σ.σ.: ο Μάικλ Μίλκεν έγινε γνωστός λίγο αργότερα ως ο μεγαλύτερος διακινητής τοξικών ομολόγων), ο Πελόσκυ δήλωσε, με αυστηρό ύφος, ότι το ΔΝΤ και το υπουργείο οικονομικών των ΗΠΑ δεν έπρεπε να πάρουν κανένα μέτρο διάσωσης των ασιατικών αγορών. Στα πρακτικά τού συνεδρίου διαβάζουμε την εξής τοποθέτηση του Πελόσκυ: "Το συμπέρασμά μου είναι ότι δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε την στρατηγική μας. Στην πραγματικότητα, αυτό που χρειαζόμαστε στην Ασία είναι περισσότερες κακές ειδήσεις. Οι κακές ειδήσεις χρειάζονται για να κρατούν σε ένταση την διαρθρωτική διαδικασία" (σ.σ. η υπογράμμιση δική μου).
Όπως είναι φυσικό, η αμερικανική κυβέρνηση συντάχθηκε απολύτως με την Γουώλ Στρητ. Ο ίδιος ο Κλίντον έστειλε ξεκάθαρο μήνυμα στις χειμαζόμενες ασιατικές οικονομίες, δηλώνοντας ότι αυτό που συνέβαινε στην Ασία δεν ήταν παρά "μερικές μικρές ανωμαλίες". Όσο για το ΔΝΤ, δεν είχε κανένα λόγο να διαφοροποιηθεί ουσιαστικά. Θεωρητικά, βέβαια, έσκυψε για να ακούσει την κραυγή απόγνωσης της Άπω Ανατολής αλλά στην ουσία διατύπωσε, προκειμένου να...βοηθήσει, μια σειρά από εξοργιστικές απαιτήσεις, με στόχο...να μη βοηθήσει. Και πώς θα μπορούσε να βοηθήσει αφού κουμάντο έκαναν τα "παιδιά του Σικάγου", για τα οποία η ασιατική καταστροφή δεν ήταν παρά μια τεράστια ευκαιρία. Αλλά ας δούμε λεπτομερέστερα αυτή την "ευκαιρία".
Η αλματώδης ανάπτυξη των "ασιατικών τίγρεων" δεν είχε βασιστεί στην ελεύθερη αγορά. Αντίθετα, οι χώρες τής Άπω Ανατολής είχαν υιοθετήσει μια αυστηρή προστατευτική πολιτική. Π.χ. δεν επιτρεπόταν σε ξένους να αποκτούν γη ή να αγοράζουν εγχώριες εταιρείες, υπήρχαν έντονοι περιορισμοί στις εισαγωγές και σημαντικοί τομείς (ενέργεια, μεταφορές κλπ) παρέμεναν στα χέρια τού δημοσίου.
Φυσικά, όλα αυτά κάθε άλλο παρά ευχαριστούσαν τόσο τον Φρήντμαν και την παρέα του όσο και τις πολυεθνικές ή τις τράπεζες. Η πίεση των καπιταλιστών (μέσω ΔΝΤ και Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου) προς τις "ασιατικές τίγρεις" είχε αρχίσει από τις αρχές τής δεκαετίας τού 1990, ώσπου οι κυβερνήσεις δέχτηκαν έναν συμβιβασμό: δεν θα επέτρεπαν την ιδιωτικοποίηση κομβικής σημασίας κρατικών εταιρειών ούτε θα άφηναν τους ξένους να αγοράζουν εγχώριες εταιρείες αλλά θα απελευθέρωναν τον χρηματοπιστωτικό τομέα, επιτρέποντας ξένες επενδύσεις σε χρεώγραφα ή συνάλλαγμα. Αυτή η παραχώρηση ήταν που λειτούργησε σαν κερκόπορτα από την οποία εισέβαλε η κρίση.
Έτσι, λοιπόν, ο Φρήντμαν και η Γουώλ Στρητ είδαν την όλη κατάσταση ως ευκαιρία για να αρθούν ολοκληρωτικά όλοι οι περιορισμοί που είχαν απομείνει. Ο Πελόσκυ ήταν ωμός σ' εκείνο το συνέδριο που προαναφέραμε: "Θα ήθελα να δω εταιρείες να κλείνουν και περιουσιακά στοιχεία να εκποιούνται... Συνήθως, οι ιδιοκτήτες δεν πωλούν, εκτός αν υποχρεωθούν να το κάνουν. Συνεπώς, χρειαζόμαστε ακόμη περισσότερες κακές ειδήσεις, ώστε να συνεχίζουμε να πιέζουμε αυτούς τους ομίλους να πουλήσουν τις εταιρείες τους".
Σπάνια έχουμε την δυνατότητα να δούμε τόσο ξεκάθαρα το πραγματικό πρόσωπο του καπιταλισμού. Επειδή υποθέτω ότι ο ανυποψίαστος αναγνώστης έχει υποστεί σοκ με το σημερινό κείμενο, θα σταματήσω κάπου εδώ ώστε να του επιτρέψω να ηρεμήσει και να σκεφτεί αν υπάρχει περίπτωση αυτό το τέρας τού καπιταλισμού να εξημερωθεί και να αποκτήσει "ανθρώπινο πρόσωπο" ή αν υπάρχει περίπτωση, μέσα σε μια καπιταλιστικά δομημένη κοινωνία, να δουν καλύτερες μέρες τα λαϊκά στρώματα αλλάζοντας απλώς τους διαχειριστές αυτού του απάνθρωπου συστήματος.
Κάτι σαν υστερόγραφο: εσκεμμένα παραθέτω τους διασυνδέσμους για όλα όσα ανέφερα παραπάνω, ώστε να προλάβω εκείνους οι οποίοι θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν τα παρατιθέμενα στοιχεία, επειδή -πολύ απλά- δυσκολεύονται να πιστέψουν ότι είναι αληθινά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου