Η περίοδος από το 1963 μέχρι την δικτατορία του 1967 είναι ο "παράδεισος" του κάθε πολιτικού ερευνητή: ανένδοτος, μαραθώνια πορεία ειρήνης, επεισόδιο Φρειδερίκης-Αμπατιέλου στο Λονδίνο και σύγκρουση Καραμανλή-Φρειδερίκης, δολοφονία Λαμπράκη, παραίτηση και φυγή του Καραμανλή στο Παρίσι, σύγκρουση Γεωργίου Παπανδρέου-Βενιζέλου, επιστροφή Καραμνλή και νέα φυγή του μετά την νίκη της Ένωσης Κέντρου στις εκλογές του 1963, έξαρση του κυπριακού, Ιουλιανά, 1-1-4, δολοφονία Πέτρουλα, θάνατος του Παύλου και ανάρρηση του Κωνσταντίνου στον θρόνο, παρεμβάσεις Γρίβα σε Ελλάδα και Κύπρο, υπόθεση "Ασπίδα", σύγκρουση Κωνσταντίνου-Γ. Παπανδρέου και νέος ανένδοτος, αποστασία κλπ κλπ.
Μοιραία, αυτή η "υπερπροσφορά" πολιτικών γεγονότων και εξελίξεων καθιστά την ίδια περίοδο "άνυδρη γη" για τους οικονομικούς ερευνητές. Το σύνολο της πολιτικής ηγεσίας ασχολείται με τις κομματικές και πολιτικές εξελίξεις και κανείς δεν δείχνει να έχει διάθεση να ασχοληθεί με την δόλια την ελληνική οικονομία, η οποία έχει αφεθεί στην μαύρη της την μοίρα.
Το 1965, με την στήριξη της δεξιάς, η "κυβέρνηση των αποστατών" αποφασίζει να επιβάλλει νέες φορολογίες ώστε να συμμαζέψει το δημοσιονομικό χάος. Ο φόρος εισοδήματος αυξάνεται 10%, τα τέλη κυκλοφορίας κατά 40%, ο φόρος κύκλου εργασιών 16%-29%, ο "φόρος βασιλίσσης" (πρόδρομος του ειδικού τέλους που ισχύει σήμερα στην αγορά καινούργιων αυτοκινήτων) 30%, τα τέλη χαρτοσήμου μέχρι και 50%. Οι αποστάτες προσπαθούν να επιρρίψουν την ευθυνη του χάους στην πολιτική παροχών του Γεωργίου Παπανδρέου, αν και οι πρωτεργάτες της αποστασίας Στέφανος Στεφανόπουλος και Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ήσαν εκείνοι που είχαν τα οικονομικά υπουργεία επό των κυβερνήσεων Παπανδρέου. Ουσιαστικά, τα ελλείμματα εκτοξεύθηκαν μετά τα Ιουλιανά και οφείλονται στην προσπάθεια των αποστατών να αποκτήσουν λαϊκή στήριξη, προωθώντας ανεξέλεγκτα παροχές, επιδοτήσεις, αυξήσεις μισθών στους στρατιωτικούς κλπ. Χαρακτηριστικά, ο αρχηγός της ΕΡΕ, Παναγιώτης Κανελλόπουλος, απαιτεί από την κυβέρνηση να περικόψει τις περιττές δαπάνες και να απολύσει όσους προσελήφθησαν μετά το 1963, αλλιώς "θα την απολύσωμεν".
Το 1966, η κυβέρνηση Στεφανόπουλου υπογράφει την αναθεωρημένη σύμβαση με την Πεσινέ. Υπενθυμίζω ότι η Πεσινέ αγόραζε το ρεύμα προς 10 λεπτά την κιλοβατώρα, ενώ οι άλλες βιομηχανίες της χώρας την αγόραζαν προς 90 λεπτά. Με την νέα σύμβαση, η Πεσινέ δέχεται να πληρώσει...13 λεπτά (!) αλλά εξασφαλίζει την αύξηση της προσφερόμενης ενέργειας από την ΔΕΗ. Παρ' ότι η νέα σύμβαση είναι επιζήμια για το κράτος, η κυβέρνηση την παρουσιάζει ως...μεγάλη επιτυχία. Η αριστερά επισημαίνει ότι η αύξηση των επενδύσεων που εξασφαλίζει η Πεσινέ (από 59 σε 116 εκατ. δολλάρια) εξαφανίζει και με το παραπάνω την αύξηση των τριών λεπτών και παρατηρεί ότι η αύξηση της παραγωγής δεν αποτελεί παρά "μεγαλύτερη ληστρική εκμετάλλευση του βωξίτη".
Πάντως, το μεγαλύτερο σκάνδαλο της εποχής ήταν η σύμβαση που υπεγράφη το 1966 μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και της αμερικανικής Λίτον για την τουριστική, γεωργική και βιομηχανική ανάπτυξη της δυτικής Πελοποννήσου (τόπος του Στεφανόπουλου) και της Κρήτης (τόπος του Μητσοτάκη). Οι κατηγορίες της αντιπολίτευσης απευθύνονται κυρίως κατά του Μητσοτάκη, ο οποίος εξασφάλισε στην αμερικανική εταιρεία τα εξής σκανδαλώδη προνόμια: εγγυημένο κέρδος ίσο με το 11% των ετησίων δαπανών της εταιρείας, χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους όλων των έργων που θα υπεδείκνυε η Λίτον ως αναγκαία και 3,5%-5,5% σε κάθε δάνειο το οποίο θα συνήπτε το ελληνικό δημόσιο με την μεσολάβηση της εταιρείας(!!!).
Ο σάλος που δημιουργείται είναι τόσο μεγάλος ώστε η Λίτον αποσύρει το ενδιαφέρον της. Η επίσημη ανακοίνωση της εταιρείας εξηγεί ότι η απόσυρση οφείλεται στην έξαψη της πολιτικής διαμάχης η οποία θα έθετε σε κίνδυνο την επένδυση. Βέβαια, λίγους μήνες αργότερα, η Λίτον θα επανέλθει και θα κλείσει την δουλειά με την χούντα των συνταγματαρχών, έχοντας εξασφαλισμένη πια την "πολιτική ηρεμία" που επιθυμούσε.
Κάπως έτσι πέρασαν οι μέρες ίσαμε το ξημέρωμα της 21ης Απριλίου 1967, οπότε η χώρα έμπαινε στον γύψο της δικτατορίας για να μείνει εκεί εφτά ολόκληρα χρόνια. Θα έλεγε κανείς ότι, αν το πολιτικό κατεστημένο θεμελίωνε επί χρόνια με την στάση του μια δικτατορία, την τελευταία τετραετία έστρωσε και το κόκκινο χαλί για τον ερχομό της. Η συνέχεια έχει εξίσου μεγάλο ενδιαφέρον.
[Σ' αυτό το χρονικό σημείο θα κάνουμε μια μικρή διακοπή στην σειρά των κειμένων για την ενεργειακή πολιτική της σύγχρονης Ελλάδας. Η διακοπή είναι απαραίτητη, μιας και η τρέχουσα επικαιρότητα έχει γεμίσει το σημειωματάριό μου και νομίζω ότι πρέπει να "ξεφορτώσω" πριν συνεχίσω.]
Μοιραία, αυτή η "υπερπροσφορά" πολιτικών γεγονότων και εξελίξεων καθιστά την ίδια περίοδο "άνυδρη γη" για τους οικονομικούς ερευνητές. Το σύνολο της πολιτικής ηγεσίας ασχολείται με τις κομματικές και πολιτικές εξελίξεις και κανείς δεν δείχνει να έχει διάθεση να ασχοληθεί με την δόλια την ελληνική οικονομία, η οποία έχει αφεθεί στην μαύρη της την μοίρα.
Το 1965, με την στήριξη της δεξιάς, η "κυβέρνηση των αποστατών" αποφασίζει να επιβάλλει νέες φορολογίες ώστε να συμμαζέψει το δημοσιονομικό χάος. Ο φόρος εισοδήματος αυξάνεται 10%, τα τέλη κυκλοφορίας κατά 40%, ο φόρος κύκλου εργασιών 16%-29%, ο "φόρος βασιλίσσης" (πρόδρομος του ειδικού τέλους που ισχύει σήμερα στην αγορά καινούργιων αυτοκινήτων) 30%, τα τέλη χαρτοσήμου μέχρι και 50%. Οι αποστάτες προσπαθούν να επιρρίψουν την ευθυνη του χάους στην πολιτική παροχών του Γεωργίου Παπανδρέου, αν και οι πρωτεργάτες της αποστασίας Στέφανος Στεφανόπουλος και Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ήσαν εκείνοι που είχαν τα οικονομικά υπουργεία επό των κυβερνήσεων Παπανδρέου. Ουσιαστικά, τα ελλείμματα εκτοξεύθηκαν μετά τα Ιουλιανά και οφείλονται στην προσπάθεια των αποστατών να αποκτήσουν λαϊκή στήριξη, προωθώντας ανεξέλεγκτα παροχές, επιδοτήσεις, αυξήσεις μισθών στους στρατιωτικούς κλπ. Χαρακτηριστικά, ο αρχηγός της ΕΡΕ, Παναγιώτης Κανελλόπουλος, απαιτεί από την κυβέρνηση να περικόψει τις περιττές δαπάνες και να απολύσει όσους προσελήφθησαν μετά το 1963, αλλιώς "θα την απολύσωμεν".
Το 1966, η κυβέρνηση Στεφανόπουλου υπογράφει την αναθεωρημένη σύμβαση με την Πεσινέ. Υπενθυμίζω ότι η Πεσινέ αγόραζε το ρεύμα προς 10 λεπτά την κιλοβατώρα, ενώ οι άλλες βιομηχανίες της χώρας την αγόραζαν προς 90 λεπτά. Με την νέα σύμβαση, η Πεσινέ δέχεται να πληρώσει...13 λεπτά (!) αλλά εξασφαλίζει την αύξηση της προσφερόμενης ενέργειας από την ΔΕΗ. Παρ' ότι η νέα σύμβαση είναι επιζήμια για το κράτος, η κυβέρνηση την παρουσιάζει ως...μεγάλη επιτυχία. Η αριστερά επισημαίνει ότι η αύξηση των επενδύσεων που εξασφαλίζει η Πεσινέ (από 59 σε 116 εκατ. δολλάρια) εξαφανίζει και με το παραπάνω την αύξηση των τριών λεπτών και παρατηρεί ότι η αύξηση της παραγωγής δεν αποτελεί παρά "μεγαλύτερη ληστρική εκμετάλλευση του βωξίτη".
Πάντως, το μεγαλύτερο σκάνδαλο της εποχής ήταν η σύμβαση που υπεγράφη το 1966 μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και της αμερικανικής Λίτον για την τουριστική, γεωργική και βιομηχανική ανάπτυξη της δυτικής Πελοποννήσου (τόπος του Στεφανόπουλου) και της Κρήτης (τόπος του Μητσοτάκη). Οι κατηγορίες της αντιπολίτευσης απευθύνονται κυρίως κατά του Μητσοτάκη, ο οποίος εξασφάλισε στην αμερικανική εταιρεία τα εξής σκανδαλώδη προνόμια: εγγυημένο κέρδος ίσο με το 11% των ετησίων δαπανών της εταιρείας, χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους όλων των έργων που θα υπεδείκνυε η Λίτον ως αναγκαία και 3,5%-5,5% σε κάθε δάνειο το οποίο θα συνήπτε το ελληνικό δημόσιο με την μεσολάβηση της εταιρείας(!!!).
Ο σάλος που δημιουργείται είναι τόσο μεγάλος ώστε η Λίτον αποσύρει το ενδιαφέρον της. Η επίσημη ανακοίνωση της εταιρείας εξηγεί ότι η απόσυρση οφείλεται στην έξαψη της πολιτικής διαμάχης η οποία θα έθετε σε κίνδυνο την επένδυση. Βέβαια, λίγους μήνες αργότερα, η Λίτον θα επανέλθει και θα κλείσει την δουλειά με την χούντα των συνταγματαρχών, έχοντας εξασφαλισμένη πια την "πολιτική ηρεμία" που επιθυμούσε.
Κάπως έτσι πέρασαν οι μέρες ίσαμε το ξημέρωμα της 21ης Απριλίου 1967, οπότε η χώρα έμπαινε στον γύψο της δικτατορίας για να μείνει εκεί εφτά ολόκληρα χρόνια. Θα έλεγε κανείς ότι, αν το πολιτικό κατεστημένο θεμελίωνε επί χρόνια με την στάση του μια δικτατορία, την τελευταία τετραετία έστρωσε και το κόκκινο χαλί για τον ερχομό της. Η συνέχεια έχει εξίσου μεγάλο ενδιαφέρον.
[Σ' αυτό το χρονικό σημείο θα κάνουμε μια μικρή διακοπή στην σειρά των κειμένων για την ενεργειακή πολιτική της σύγχρονης Ελλάδας. Η διακοπή είναι απαραίτητη, μιας και η τρέχουσα επικαιρότητα έχει γεμίσει το σημειωματάριό μου και νομίζω ότι πρέπει να "ξεφορτώσω" πριν συνεχίσω.]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου