Μόλις ο Χίτλερ ανέλαβε καθήκοντα καγκελλάριου, πρώτη του δουλειά ήταν να απευθύνει έκκληση στα αστικά κόμματα για συντονισμένη αντικομμουνιστική δράση. Αν και είναι αλήθεια ότι κανένα κόμμα δεν δέχτηκε επίσημα την συμμετοχή του σε μια τέτοια δράση, είναι επίσης αλήθεια ότι η -έστω, φραστική- καταδίκη αυτής της πρότασης ήταν από ανύπαρκτη έως χλιαρή. Και ο μεν Χίτλερ ήξερε τι έκανε, αφού το μόνο κόμμα που αύξανε την δύναμή του ήταν το κομμουνιστικό και, συνεπώς, η συντριβή του θα επέτρεπε στους ναζί να κερδίσουν την πολυπόθητη πλειοψηφία στο Ράιχσταγκ. Όμως, είναι απορίας άξια η τύφλωση των υπολοίπων κομμάτων (κυρίως των σοσιαλδημοκρατών), τα οποία έδειχναν να μη καταλαβαίνουν ότι, με την τακτική που ακολουθούσαν, ουσιαστικά χάριζαν την εξουσία στον Χίτλερ.
Δυο βδομάδες πριν τις εκλογές τής 5ης Μαρτίου 1933, ο Γκαίριγκ κάλεσε σε σύσκεψη τους μεγαλύτερους βιομήχανους της χώρας. Ανάμεσά τους ήταν ο Γουσταύος Κρουπ (επί κεφαλής της γνωστής πολεμικής βιομηχανίας και πρόεδρος του συνδέσμου βιομηχάνων), ο Αλβέρτος Βόγκλερ (επί κεφαλής της πανίσχυρης χαλυβουργίας United Steel Works), η ηγεσία τής πανίσχυρης χημικής βιομηχανίας I.G.Farben κλπ. Στην σύσκεψη παραβρέθηκε και ο Χιάλμαρ Σαχτ, πρόεδρος της Τράπεζας Διεθνών Διευθετήσεων και, ταυτόχρονα, πρόεδρος της Ράιχμπανκ (πρόδρομου της σημερινής Μπούντεσμπανκ), ο οποίος έγινε υπουργός οικονομικών των ναζί το 1934.
Στην σύσκεψη αυτή, ο Χίτλερ ξεκαθάρισε την πρόθεσή του να αποκαταστήσει το γερμανικό μεγαλείο. Ως απαραίτητες προϋποθέσεις για να πετύχει αυτόν τον στόχο, προσδιόρισε (α) την κατάλυση του κοινοβουλευτικού συστήματος, ώστε να αποκτήσει τον απόλυτο έλεγχο της χώρας, (β) την συντριβή των κομμουνιστών, ώστε να αποφευχθούν λαϊκές αντιδράσεις και (γ) την αποκατάσταση της Βέρμαχτ. Χαρακτηριστικά, σε μια αποστροφή τού λόγου του, ο Χίτλερ δήλωσε ότι "οι εκλογές τής 5ης Μαρτίου θα είναι οι τελευταίες για τα επόμενα δέκα χρόνια, ίσως μάλιστα και για τα επόμενα εκατό".
Για την ιστορικά σημαντική αυτή σύσκεψη, πρέπει να σημειώσουμε δυο λεπτομέρειες ακόμη. Πρώτον: παρ' ότι η σύσκεψη δεν ήταν μυστική και, επομένως, τα όσα ειπώθηκαν εκεί έγιναν αμέσως γνωστά, τα υπόλοιπα αστικά κόμματα έκαναν πως δεν κατάλαβαν πού το πήγαινε ο Χίτλερ(*). Δεύτερον: οι βιομήχανοι επικρότησαν το χιτλερικό μανιφέστο και συμφώνησαν στην σύσταση ειδικού ταμείου υποστήριξης του ναζιστικού κόμματος, στο οποίο δεσμεύτηκαν να συνεισφέρουν 3 εκατ. μάρκα.
Οι μόνοι που αντέδρασαν ήσαν οι κομμουνιστές, οι οποίοι κάλεσαν αμέσως τόσο τους σοσιαλδημοκράτες όσο και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις να κηρύξουν γενική απεργία. Φωνή βοώντος εν τη ερήμω. Οι μεν σοσιαλδημοκράτες αρνήθηκαν με το επιχείρημα ότι ο Χίτλερ πήρε νόμιμα την εξουσία και οποιαδήποτε απεργιακή κινητοποίηση θα σήμαινε απαξίωση της δημοκρατίας (!!), οι δε συνδικαλιστικές οργανώσεις αρνήθηκαν αντιπροτείνοντας την τήρηση στάσης αναμονής (στάση αναμονής, δυο βδομάδες πριν τις εκλογές!), ώστε "να μη σπαταληθεί πρόωρα το μπαρούτι τής γενικής απεργίας" (πρόωρα, δυο βδομάδες πριν τις εκλογές!). Λίγο αργότερα ο Τέλμαν συνελήφθη, μαζί με 4.000 ανώτερα κομματικά στελέχη.
Η συνέχεια της ιστορίας είναι λίγο-πολύ γνωστή. Μια βδομάδα μετά την σύσκεψη, την νύχτα τής 26ης προς την 27η Φεβρουαρίου, οι χιτλερικοί έβαλαν φωτιά στο Ράιχσταγκ(**) και κατηγόρησαν γι' αυτήν τους κομμουνιστές. Με το πρόσχημα του εμπρησμού, οι ναζί εξαπέλυσαν ένα παγγερμανικό πογκρόμ κατά των κομμουνιστών. Μέσα σε λίγες μέρες, με βάση καταλόγους έτοιμους από πριν, περισσότεροι από 10.000 κομμουνιστές συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν, ενώ έγινε προσπάθεια να ενοχοποιηθεί ως και η Κομμουνιστική Διεθνής για τον εμπρησμό (δίκες Δημητρώφ, Ποπώφ, Τάνεφ, Τόργκλερ). Μια τελευταία προσπάθεια του Τέλμαν στις 1 Μαρτίου, για γενική πολιτική απεργία κατά της διαφαινόμενης φασιστικής δικτατορίας, συνάντησε και πάλι την άρνηση των σοσιαλδημοκρατών.
Τελικά, μέσα σε ένα κλίμα τρομοκρατίας των κομμουνιστών και απάθειας των αστικών κομμάτων(***), στις εκλογές τής 5ης Μαρτίου οι ναζί κέρδισαν την πλειοψηφία στο Ράιχσταγκ με 43,9%. Την επόμενη μέρα, ο Χίτλερ έθεσε εκτός νόμου το Κομμουνιστικό Κόμμα. Μετά από δεκατέσσερα χρόνια, η Δημοκρατία τής Βαϊμάρης έφτανε στο τέλος της. Μια μεγάλη νύχτα άρχιζε για όλον τον κόσμο...
(*) Τρία χρόνια αργότερα, το 1936, τα ελληνικά αστικά κόμματα θα τηρούσαν ακριβώς την ίδια παθητική στάση απέναντι στον Μεταξά, παρ' ότι η επιθυμία τού τελευταίου για επιβολή δικτατορίας ήταν γνωστή ακόμη και στις πέτρες.
(**) Οργανωτής αυτής της προβοκάτσιας ήταν ο Γκαίρινγκ. Το ομολόγησε ο ίδιος αργότερα, την εποχή της παντοδυναμίας του, δηλώνοντας: "Ο μοναδικός άνθρωπος που ξέρει πραγματικά το Ράιχσταγκ είμαι εγώ, γιατί εγώ του έβαλα φωτιά".
(***) Στην Πρωσσία, για παράδειγμα, κανένας δεν διαμαρτυρήθηκε για τον διορισμό πενήντα χιλιάδων SS και SA ως...επιβλεπόντων την εκλογική διαδικασία!
ΥΠΟΜΝΗΜΑ
Ικανοποιώντας το αίτημα φίλου αναγνώστη, παραθέτω τα αποτελέσματα των γερμανικών εκλογών από το 1928 ως το 1933 (στις παρενθέσεις, ο πρώτος αριθμός δείχνει τις ψήφους και ο δεύτερος τις έδρες):
Δυο βδομάδες πριν τις εκλογές τής 5ης Μαρτίου 1933, ο Γκαίριγκ κάλεσε σε σύσκεψη τους μεγαλύτερους βιομήχανους της χώρας. Ανάμεσά τους ήταν ο Γουσταύος Κρουπ (επί κεφαλής της γνωστής πολεμικής βιομηχανίας και πρόεδρος του συνδέσμου βιομηχάνων), ο Αλβέρτος Βόγκλερ (επί κεφαλής της πανίσχυρης χαλυβουργίας United Steel Works), η ηγεσία τής πανίσχυρης χημικής βιομηχανίας I.G.Farben κλπ. Στην σύσκεψη παραβρέθηκε και ο Χιάλμαρ Σαχτ, πρόεδρος της Τράπεζας Διεθνών Διευθετήσεων και, ταυτόχρονα, πρόεδρος της Ράιχμπανκ (πρόδρομου της σημερινής Μπούντεσμπανκ), ο οποίος έγινε υπουργός οικονομικών των ναζί το 1934.
Στην σύσκεψη αυτή, ο Χίτλερ ξεκαθάρισε την πρόθεσή του να αποκαταστήσει το γερμανικό μεγαλείο. Ως απαραίτητες προϋποθέσεις για να πετύχει αυτόν τον στόχο, προσδιόρισε (α) την κατάλυση του κοινοβουλευτικού συστήματος, ώστε να αποκτήσει τον απόλυτο έλεγχο της χώρας, (β) την συντριβή των κομμουνιστών, ώστε να αποφευχθούν λαϊκές αντιδράσεις και (γ) την αποκατάσταση της Βέρμαχτ. Χαρακτηριστικά, σε μια αποστροφή τού λόγου του, ο Χίτλερ δήλωσε ότι "οι εκλογές τής 5ης Μαρτίου θα είναι οι τελευταίες για τα επόμενα δέκα χρόνια, ίσως μάλιστα και για τα επόμενα εκατό".
Για την ιστορικά σημαντική αυτή σύσκεψη, πρέπει να σημειώσουμε δυο λεπτομέρειες ακόμη. Πρώτον: παρ' ότι η σύσκεψη δεν ήταν μυστική και, επομένως, τα όσα ειπώθηκαν εκεί έγιναν αμέσως γνωστά, τα υπόλοιπα αστικά κόμματα έκαναν πως δεν κατάλαβαν πού το πήγαινε ο Χίτλερ(*). Δεύτερον: οι βιομήχανοι επικρότησαν το χιτλερικό μανιφέστο και συμφώνησαν στην σύσταση ειδικού ταμείου υποστήριξης του ναζιστικού κόμματος, στο οποίο δεσμεύτηκαν να συνεισφέρουν 3 εκατ. μάρκα.
Οι μόνοι που αντέδρασαν ήσαν οι κομμουνιστές, οι οποίοι κάλεσαν αμέσως τόσο τους σοσιαλδημοκράτες όσο και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις να κηρύξουν γενική απεργία. Φωνή βοώντος εν τη ερήμω. Οι μεν σοσιαλδημοκράτες αρνήθηκαν με το επιχείρημα ότι ο Χίτλερ πήρε νόμιμα την εξουσία και οποιαδήποτε απεργιακή κινητοποίηση θα σήμαινε απαξίωση της δημοκρατίας (!!), οι δε συνδικαλιστικές οργανώσεις αρνήθηκαν αντιπροτείνοντας την τήρηση στάσης αναμονής (στάση αναμονής, δυο βδομάδες πριν τις εκλογές!), ώστε "να μη σπαταληθεί πρόωρα το μπαρούτι τής γενικής απεργίας" (πρόωρα, δυο βδομάδες πριν τις εκλογές!). Λίγο αργότερα ο Τέλμαν συνελήφθη, μαζί με 4.000 ανώτερα κομματικά στελέχη.
Η συνέχεια της ιστορίας είναι λίγο-πολύ γνωστή. Μια βδομάδα μετά την σύσκεψη, την νύχτα τής 26ης προς την 27η Φεβρουαρίου, οι χιτλερικοί έβαλαν φωτιά στο Ράιχσταγκ(**) και κατηγόρησαν γι' αυτήν τους κομμουνιστές. Με το πρόσχημα του εμπρησμού, οι ναζί εξαπέλυσαν ένα παγγερμανικό πογκρόμ κατά των κομμουνιστών. Μέσα σε λίγες μέρες, με βάση καταλόγους έτοιμους από πριν, περισσότεροι από 10.000 κομμουνιστές συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν, ενώ έγινε προσπάθεια να ενοχοποιηθεί ως και η Κομμουνιστική Διεθνής για τον εμπρησμό (δίκες Δημητρώφ, Ποπώφ, Τάνεφ, Τόργκλερ). Μια τελευταία προσπάθεια του Τέλμαν στις 1 Μαρτίου, για γενική πολιτική απεργία κατά της διαφαινόμενης φασιστικής δικτατορίας, συνάντησε και πάλι την άρνηση των σοσιαλδημοκρατών.
Τελικά, μέσα σε ένα κλίμα τρομοκρατίας των κομμουνιστών και απάθειας των αστικών κομμάτων(***), στις εκλογές τής 5ης Μαρτίου οι ναζί κέρδισαν την πλειοψηφία στο Ράιχσταγκ με 43,9%. Την επόμενη μέρα, ο Χίτλερ έθεσε εκτός νόμου το Κομμουνιστικό Κόμμα. Μετά από δεκατέσσερα χρόνια, η Δημοκρατία τής Βαϊμάρης έφτανε στο τέλος της. Μια μεγάλη νύχτα άρχιζε για όλον τον κόσμο...
(*) Τρία χρόνια αργότερα, το 1936, τα ελληνικά αστικά κόμματα θα τηρούσαν ακριβώς την ίδια παθητική στάση απέναντι στον Μεταξά, παρ' ότι η επιθυμία τού τελευταίου για επιβολή δικτατορίας ήταν γνωστή ακόμη και στις πέτρες.
(**) Οργανωτής αυτής της προβοκάτσιας ήταν ο Γκαίρινγκ. Το ομολόγησε ο ίδιος αργότερα, την εποχή της παντοδυναμίας του, δηλώνοντας: "Ο μοναδικός άνθρωπος που ξέρει πραγματικά το Ράιχσταγκ είμαι εγώ, γιατί εγώ του έβαλα φωτιά".
(***) Στην Πρωσσία, για παράδειγμα, κανένας δεν διαμαρτυρήθηκε για τον διορισμό πενήντα χιλιάδων SS και SA ως...επιβλεπόντων την εκλογική διαδικασία!
ΥΠΟΜΝΗΜΑ
Ικανοποιώντας το αίτημα φίλου αναγνώστη, παραθέτω τα αποτελέσματα των γερμανικών εκλογών από το 1928 ως το 1933 (στις παρενθέσεις, ο πρώτος αριθμός δείχνει τις ψήφους και ο δεύτερος τις έδρες):
- (A) 20/05/1928 (βουλή 491 εδρών): Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα 29,8% (9.152.979 - 153), Γερμανικό Εθνικό Λαϊκό Κόμμα 14,2% (4.381.563 - 73), Κεντρώο Κόμμα 12,1% (3.712.152 - 61), Κομμουνιστικό Κόμμα 10,6% (3.264.793 - 54) κλπ. Στην 9η θέση οι Ναζί με 2,6% (810.127 - 12).
- (Β) 14/09/1930 (βουλή 577 εδρών): Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα 24,53% (8.575.244 - 143), Ναζί 18,25% (6.379.672 - 107) - Κομμουνιστικό Κόμμα 13,13% (4.590.160 - 77), Κεντρώο Κόμμα 11,81% (4.127.000 - 68), Γερμανικό Εθνικό Λαϊκό Κόμμα 7,03% (2.457.686 - 41) κλπ.
- (Γ) 31/07/1932 (βουλή 608 εδρών): Ναζί 37,27% (13.745.680 - 230), Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα 21,58% (7.959.712 - 133), Κομμουνιστικό Κόμμα 14,32% (5.282.639 - 89), Κεντρώο Κόμμα 12,44% (4.589.430 - 75), Γερμανικό Εθνικό Λαϊκό Κόμμα 5,91% (2.178.024 - 37) κλπ.
- (Δ) 06/11/1932 (βουλή 584 εδρών): Ναζί 33,09% (11.737.021 - 196), Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα 20,43% (7.247.901- 121), Κομμουνιστικό Κόμμα 16,86% (5.980.239 - 100), Κεντρώο Κόμμα 11,93% (4.230.545 - 70), Γερμανικό Εθνικό Λαϊκό Κόμμα 8,34% (2.959.053 - 51) κλπ.
- (Ε) 05/03/1933 (βουλή 647 εδρών): Ναζί 43,91% (17.277.180 - 288), Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα 18,25% (7.181.629 - 120), Κομμουνιστικό Κόμμα 12,32% (4.848.058 - 81), Κεντρώο Κόμμα 11,25% (4.424.905 - 73), Μαύρο-Άσπρο-Κόκκινο Μέτωπο [συνασπισμός Γερμανικού Εθνικού Λαϊκού, Αγροτικού κλπ] 7,97% (3.136.760 - 52) κλπ.
2 σχόλια:
Ήθελα να σου δώσω συγχαρητήρια για αυτό το πολύ ξεχωριστό νομίζω ιστολόγιο έρευνας και για τη δουλειά που κάνεις. Τα "Διδάγματα" αναδημοσιεύτηκαν σε δύο τμήματα στο ιστολόγιό μου. Πολύ σημαντική η μακροχρόνια δουλειά στο "Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού."
Συνέχισε την εξαιρετική δουλειά.
Τα συγχαρητήριά μου για τη συνολική δημοσίευση. Ιδιαίτερα διαφωτιστική και ιδιαίτερα επίκαιρη σε πάρα πολλά σημεία.
Δημοσίευση σχολίου