"Αναδιαρθρωθείτε", μας έλεγαν...

Ο τίτλος του σημερινού σημειώματος πρέπει να φέρνει στο μυαλό των φίλων του Αστερίξ την γνωστή εικόνα των ρωμαίων, ξαπλωμένων στο χώμα και σακατεμένων από τις φάπες των γαλατών, να μονολογούν "καταταχτείτε, μας έλεγαν... ανακαταταχτείτε μας έλεγαν...". Δεν ξέρω γιατί αλλά κάθε φορά που αναλογίζομαι το θέμα της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, μας βλέπω στην θέση των ρωμαίων να μονολογούμε κατά τον ίδιο τρόπο "αναδιαρθρωθείτε, μας έλεγαν...".

Το τί παναπεί "αναδιάρθρωση", έχουν αναλάβει να μας το εξηγήσουν (ο καθένας με τον τρόπο του) οι "φωστήρες" της τηλεοπτικής μας ενημέρωσης. Εδώ, θα δώσω μια χοντροκομμένη ερμηνεία με ένα παράδειγμα. Φανταστείτε έναν έμπορο, ο οποίος χρωστάει στους προμηθευτές του αλλά δεν μπορεί να τους ξοφλήσει. Έτσι, πλησιάζει τον καθένα τους ξεχωριστά με μια πρόταση: "Σου χρωστάω 100 αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να τα πάρεις. Είσαι να πάρεις 50 και να κλείσουμε τα τεφτέρια μας;" Οπότε, τι να κάνει κι ο προμηθευτής; Για να μη χάσει και τ' αβγά και τα καλάθια, βάσει της παροιμίας "από κακό χρεωφειλέτη κι ένα δεμάτι άχυρα καλό είναι", δέχεται την προτεινόμενη "αναδιάρθρωση χρέους" του πελάτη του.

Πριν συνεχίσουμε, πρέπει να κάνουμε δυο παραδοχές, στις οποίες έχουμε αναφερθεί διεξοδικά σε προηγούμενα σημειώματα. Πρώτη παραδοχή: το θέμα του κρατικού χρέους έχει ταξική διάσταση, καθώς συνιστά αποτέλεσμα των εκμεταλλευτικών παραγωγικών σχέσεων, οι οποίες ενυπάρχουν -φύσει και δυνάμει- στον καπιταλισμό. Δεύτερη παραδοχή: αντίθετα απ' όσα υποστηρίζουν οι εκπρόσωποι του κεφαλαίου, δεν είναι το χρέος που δημιούργησε την κρίση αλλά η κρίση είναι η αιτία που φουσκώνει το χρέος.

Αν θέλουμε να ερμηνεύσουμε την αντιπαράθεση, η οποία έχει ξεσπάσει μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των διεθνών "αγορών" για το θέμα της αναδιάρθρωσης του κρατικού χρέους, θα πρέπει να απαντήσουμε σε ένα καίριο ερώτημα: γιατί εμφανίστηκε με τόση ένταση την περίοδο αυτή το συγκεκριμένο ζήτημα από εκπροσώπους του διεθνούς κεφαλαίου και δεν τέθηκε, π.χ., πριν ένα χρόνο, ή πριν έξι μήνες; Τι έχει μεσολαβήσει μεταξύ του τότε και του τώρα;

Η απάντηση δεν είναι δύσκολη. Οι -κάθε άλλο παρά αθώοι- ξένοι αναλυτές δεν προέτασσαν το θέμα της αναδιάρθρωσης στο πρόσφατο παρελθόν, επειδή έπρεπε να γίνουν πρώτα ορισμένες αναγκαίες διευθετήσεις. Γράφτηκε κατά κόρον στον ελληνικό και ξένο τύπο ότι μεγάλο μέρος του ελληνικού κρατικού χρέους (περίπου 100 δισ. ευρώ) βρισκόταν στα χέρια των γαλλικών και των γερμανικών τραπεζών. Οι τελευταίες κάτι έπρεπε να κάνουν ώστε να απαλλαγούν από τα ελληνικά ομόλογα, τα οποία μπορεί να συνιστούσαν κάποτε χρυσοφόρα τοποθέτηση (γι' αυτό μας ρούφηξαν το μεδούλι γάλλοι και γερμανοί) αλλά σήμερα έχουν απαξιωθεί και χαρακτηρίζονται ως "σκουπίδια" από τους οίκους αξιολόγησης.

Ποιος θα αγόραζε, όμως, αυτά τα απαξιωμένα ομόλογα; Ιδιώτες; Όχι, βέβαια! Η λύση βρέθηκε μέσω της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία άρχισε να αγοράζει μαζικά το τοξικό ελληνικό κρατικό χρέος. Εκτιμάται ότι η ΕΚΤ κατέχει σήμερα ελληνικά ομόλογα ύψους 50 δισ. ευρώ, τα οποία έχουν μεταγγιστεί σε αυτή από τις εμπορικές τράπεζες της ευρωζώνης. Το γνωστό δηλαδή κόλπο: όταν καπιταλιστικές επιχειρήσεις βρίσκονται σε κίνδυνο, ενεργοποιούνται αυτόματα οι κρατικομονοπωλιακοί μηχανισμοί, μεταφέροντας τις όποιες ζημιές από τους κεφαλαιοκράτες στους εργαζόμενους. Μη ξεχνάμε ότι η ΕΚΤ δεν είναι εμπορική τράπεζα αλλά τα κεφάλαιά της συνεισφέρονται από τα κράτη-μέλη της, δηλαδή από τους λαϊκούς φόρους.

Έτσι, αφού πλέον οι ευρωπαϊκές εμπορικές τράπεζες "παρκάρισαν" τα ελληνικά ομόλογα, ήρθε η ώρα των σεναρίων περί αναδιάρθρωσης του χρέους μας. Προοπτική για την οποία το ελληνικό τραπεζικό κεφάλαιο ούτε να ακούσει δε θέλει, από τη στιγμή που συνεχίζει να διατηρεί στα χαρτοφυλάκιά του ομόλογα ύψους πολλών δισ. ευρώ. Βλέπετε, αν γίνει αναδιάρθρωση και διαγραφεί π.χ. το 30% του κρατικού χρέους, οι ελληνικές τράπεζες θα διαγράψουν από τα βιβλία τους λογιστικές απαιτήσεις αρκετών δισεκατομμυρίων. Εκτιμάται ότι αν πάμε σε διαγραφή χρέους της τάξης του 40%, θα προκληθούν τεκτονικές δονήσεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα.

Ενώπιον αυτών των εξελίξεων, οι τραπεζίτες δεν μένουν με τα χέρια σταυρωμένα. Αφού στράγγισαν την ελληνική αγορά, μηδενίζοντας σχεδόν τις ποσότητες του κυκλοφορούντος χρήματος, πιέζουν την πολιτεία για περαιτέρω ενίσχυση ύψους 30 δισεκατομμυρίων, με την δικαιολογία ότι έτσι θα μπορέσουν να διοχετεύσουν και πάλι ζεστό χρήμα στην αγορά ώστε να αναθερμανθεί η οικονομία και να πάρει μπρος η ανάπτυξη. Φυσικά, το γεγονός ότι η σχεδιαζόμενη αναδιάρθρωση θα τις υποχρεώσει να καταγράψουν απώλειες καμμιά 30ριά δισεκατομμύρια αποτελεί απλή...σύμπτωση (εδώ γελάμε)!

Και για όποιον δεν κατάλαβε: αφού, μ' αυτά και με τ' άλλα, θα έχουμε πληρώσει την κρίση του καπιταλισμού με τα μαλλιοκέφαλά μας και θα μας έχει ρημάξει η ανεργία, θα σκάσουμε και το κόστος της αναδιάρθρωσης, για να μη ζημιώσουν οι τραπεζίτες.

Ε, ρε γαμώτο, πώς να μη σωριαστείς από τις καταμουτσουνιές και πώς να μην αρχίσεις να μονολογείς "αναδιαρθρωθείτε, μας έλεγαν..."; Πώς;