ΑΟΖ: (γ) Η στάση της Ελλάδας

Είδαμε στα προηγούμενα σημειώματα τι συμβαίνει τόσο διεθνώς όσο και, ειδικώτερα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο κέντρο της προσοχής των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και στους σχεδιασμούς των πολυεθνικών μονοπωλίων έχουν μπει, ειδικά την τελευταία δεκαετία, τα ζητήματα της ενέργειες, δηλαδή οι φυσικοί πόροι (πετρέλαιο και φυσικό αέριο), οι δρόμοι μεταφοράς τους (αγωγοί και θαλάσσια περάσματα) και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Καθόλου τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι το ΝΑΤΟ ενέταξε στους στόχους του και την εξασφάλιση της "ενεργειακής ασφάλειας", όπως δείξαμε με την παρουσίαση του νέου στρατηγικού του δόγματος ("Το νέο στρατηγικό δόγμα του ΝΑΤΟ και μια φακλάνα").

Στο μεταξύ, είδαμε λίγο-πολύ πώς αντιδρά η Ελλάδα. Λες και κανένας δεν παίρνει χαμπάρι ότι, μέσα στο διεθνώς διαμορφούμενο πλαίσιο, τα ελληνοτουρκικά ζητήματα -που αφορούν τόσο το Αιγαίο όσο και την ανατολική Μεσόγειο- επικαιροποιούνται και συνδέονται άμεσα με τις νέες ιμπεριαλιστικές διευθετήσεις στην ευρύτερη περιοχή. Θυμηθείτε την πρόσφατη επίσκεψη Νετανιάχου στην χώρα μας. Τι σόι "στρατηγική συνεργασία" μπορεί να επιδιώκει το Ισραήλ με την Ελλάδα; Εκτός αν θέλουν να πιστέψουμε ότι το Ισραήλ μάς προσεγγίζει για να κάνει τσιριμόνιες στους τούρκους, λες και οι εβραίοι είναι παιδάκια για να "κρατάνε μούτρα".

Διαχρονικά, λοιπόν, οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν εγκαταλείψει και απεμπολήσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας στο Αιγαίο και την ευρύτερη περιοχή. Στην ουσία, τα έχουν εκχωρήσει, τα έχουν ενσωματώσει στους διεθνείς ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, όπως το ΝΑΤΟ και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Κι όταν λέω "διαχρονικά", το εννοώ. Θυμηθείτε την στάση της χούντας κατά τον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1967. Άμεση αντανάκλαση αυτής της πολιτικής αποτελούν οι επιλογές που αφορούν στην μη αξιοποίηση των φυσικών πόρων (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) στο Αιγαίο και στην αδρανοποίηση μέχρι εγκατάλειψης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στην υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ. Επιλογές που έχουν άμεσο αντίκτυπο στην ίδια την άσκηση της εθνικής κυριαρχίας στην περιοχή.

Πάνω σε αυτό το υπόβαθρο, η μη άσκηση του κατοχυρωμένου από το Διεθνές Δίκαιο αποκλειστικού - κυριαρχικού δικαιώματος ορισμού ΑΟΖ στην προέκταση των ελληνικών ηπειρωτικών και νησιωτικών ακτών, αποτελεί εγκατάλειψη των κυριαρχικών δικαιωμάτων, αφού ο ορισμός ΑΟΖ είναι προϋπόθεση για να μπορεί να προχωρήσει η τυχόν εκμετάλλευση των κοιτασμάτων σε διάφορες θαλάσσιες περιοχές πέρα από τη στενή ζώνη των χωρικών υδάτων των 6 μιλίων, όπως αυτή έχει οριστεί έως σήμερα. Το κενό αυτό στρώνει το έδαφος για να προχωρήσουν άλλες μορφές διαχείρισης, όπως αυτή της ελληνοτουρκικής συνεκμετάλλευσης.

Προσέξτε ότι η Τουρκία, αν και δεν έχει προσχωρήσει στη σύμβαση για το Δίκαιο των Θαλασσών, έχει οριοθετήσει τη δική της ΑΟΖ στη Μαύρη Θάλασσα, με βάση τη μέση απόσταση από τις ακτές της Ρωσίας, της Ουκρανίας κ.λπ. Δεν έχει κάνει το ίδιο όμως και στις νότιες ακτές της στη Μεσόγειο, γιατί, αν εφάρμοζε την ίδια αρχή, θα έπρεπε να αποδεχθεί την ΑΟΖ του Καστελόριζου και της Κύπρου, που κλείνουν την τουρκική ΑΟΖ προς τη Μεσόγειο.

Χάρτης των ΑΟΖ της ανατολικής Μεσογείου, αν όλες οι χώρες ασκούσαν το δικαίωμα των 200 μιλίων. Το Καστελλόριζο, ουσιαστικά, στερεί από την Τουρκία ΑΟΖ στην Μεσόγειο. Αν δεν υπήρχε το Καστελλόριζο, η Τουρκία θα είχε ΑΟΖ συνορεύουσα με την ΑΟΖ της Αιγύπτου. Ο "παλιόβραχος" του Καστελλόριζου, όμως, χαρίζει στην Ελλάδα για εκμετάλλευση μια θαλάσσια περιοχή μεφαλύτερη από την Πελοπόννησο!

Η σημερινή πραγματικότητα, λοιπόν, είναι ότι ο θαλάσσιος χώρος του Αιγαίου και της Μεσογείου που αντιστοιχεί στην ελληνική ΑΟΖ έχει μετατραπεί εκ των πραγμάτων σε μια γκρίζα περιοχή, αφού η παράκτια χώρα στην οποία ανήκει το δικαίωμα (η Ελλάδα) δεν το ασκεί με τον ορισμό ζωνών ΑΟΖ, πράγμα που δεν απαιτεί καμία διμερή διαπραγμάτευση με μιαν άλλη χώρα αλλά μονομερείς εσωτερικές ρυθμίσεις. Εξάλλου, μόνο τότε, αν υπήρχε κάποια θιγόμενη χώρα θα μπορούσε να αντιδράσει.