Τί ερεύνησε ο ερευνητής;

Παρακολουθώ με ενδιαφέρον τον ντόρο που έχει ξεσπάσει τις τελευταίες μέρες γύρω από ένα άρθρο τού καθηγητή Ιωάννη Χολέζα στο τεύχος Ιανουαρίου τού περιοδικού "Ελληνική Οικονομία - Μηνιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων", το οποίο εκδίδει το ΚΕ.Π.Ε. (Κέντρο Προγραμματισμού & Οικονομικών Ερευνών). Το επίμαχο άρθρο έχει τίτλο "Δράσεις για την καταπολέμηση της ανεργίας" και μπορείτε να το διαβάσετε ολόκληρο στον παρατιθέμενο διασύνδεσμο (σελίδες 1-24). Θα πούμε κι εδώ δυο λόγια αλλά, κατ' αρχάς, ας βάλουμε τα πράγματα στην σωστή τους διάσταση.

Και πρώτα-πρώτα, ας δούμε τι είναι το ΚΕΠΕ. Το ΚΕΠΕ, λοιπόν, ιδρύθηκε το 1959, με προσωπική απόφαση του τότε πρωθυπουργού Κων/νου Καραμανλή, μετά από εισήγηση του τότε διοικητή τής Τράπεζας της Ελλάδος Ξενοφώντα Ζολώτα. Η ιδέα ήταν να συσταθεί μια ερευνητική ομάδα, η οποία θα μελετούσε τα οικονομικά προβλήματα του τόπου και θα πρότεινε επιστημονικές λύσεις. Βεβαίως, οι προτάσεις τού ΚΕΠΕ δεν είναι δεσμευτικές αλλά έχουν συμβουλευτικό χαρακτήρα και, συνεπώς, η πολιτική εξουσία μπορεί να μη τις λαμβάνει υπ' όψη της εφ' όσον δεν συνάδουν με τις πολιτικές επιλογές της.

Φαίνεται πως ο Καραμανλής πίστευε πως πράγματι το ΚΕΠΕ θα μπορούσε να γίνει χρήσιμο εργαλείο και ανέθεσε την οργάνωση του νεοσύστατου οργάνου στον Ανδρέα Παπανδρέου, τότε καθηγητή οικονομικών στο πανεπιστήμιο Μπέρκλεϋ των ΗΠΑ. Όμως, στην πορεία, τα πράγματα λειτούργησαν μάλλον ανάποδα: αντί το ΚΕΠΕ να συμβουλεύει την κυβέρνηση, οι κυβερνήσεις υποδεικνύουν στο ΚΕΠΕ τις συμβουλές που πρέπει να δώσει. Έτσι, το ΚΕΠΕ χρησιμοποιείται από την πολιτική εξουσία ως το επιστημονικό άλλοθι για τα κατά καιρούς αντιλαϊκά μέτρα που υλοποιούνται. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι πολλοί από τους κατά καιρούς προέδρους του έχουν στο βιογραφικό τους και πολιτική δράση (όπως η Λούκα Κατσέλη, ο Θεόδωρος Λιανός κλπ). Εξ άλλου, το γεγονός ότι ο πρόεδρος αλλάζει όποτε αλλάζει η κυβέρνηση αποδεικνύει ότι η θέση του είναι πολιτική και όχι επιστημονική.


Πάμε τώρα στο περίφημο άρθρο. Υποτίθεται ότι ο Χολέζας προτείνει μέτρα για την καταπολέμηση της ανεργίας αλλά το μόνο που κάνει είναι να αναμασάει γνωστές νεοφιλελεύθερες πρακτικές. Σε ορισμένα σημεία, μάλιστα, ο αναγνώστης έχει την εντύπωση ότι ο συντάκτης κινείται σε μονοπάτια που ίσως να δίσταζε να πατήσει ακόμη κι ο Φρήντμαν. Ιδού μερικά χαρακτηριστικά από τα μέτρα που προτείνονται:

- ∆εδομένης της αδυναμίας των ελληνικών επιχειρήσεων να απορροφήσουν ανέργους, τα προγράμματα επιδότησης του μισθολογικού κόστους απασχόλησης ίσως να ήταν σκόπιμο να απευθυνθούν σε επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων στο εξωτερικό, σε χώρες εντός και εκτός ΕΕ.
Δηλαδή, επιχειρήσεις σαν την Βιοχάλκο, ας πούμε, η οποία πήγε στο Βέλγιο για να βρει φτηνό χρήμα; Και τί ακριβώς πρέπει να κάνουμε τώρα; Να της στείλουμε φτηνούς και επιδοτούμενους εργάτες από δω, επειδή τα βελγικά μεροκάματα είναι υψηλότερα από τα ελληνικά;

- ∆ιακρατικές συμφωνίες (με χώρες εκτός ΕΕ, π.χ. ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία, Νορβηγία) για την απορρόφηση ανέργων στη βάση μιας προσεκτικά σχεδιασμένης μεταναστευτικής πολιτικής και για δεδομένο χρονικό διάστημα, αντί της άτακτης μετανάστευσης που παρατηρείται.
Αποκαλυπτική πρόταση για όσους εξακολουθούν να τρέφουν αυταπάτες πως τάχα η πολιτεία θα συγκινηθεί από το κύμα φυγής των νέων. Όπως έχουμε καταδείξει σε τούτο το ιστολόγιο, η εξουσία βολεύεται από την μετανάστευση, αφού έτσι ξεφορτώνεται μπατίρηδες και μεγαλώνει το κατά κεφαλή ΑΕΠ για όσους μένουν.

- ∆ιευκόλυνση της γεωγραφικής κινητικότητας των ανέργων με παροχή κινήτρων (π.χ. φορολογικές εκπτώσεις ή/και επιδότηση ενοικίου σε ειδικές περιπτώσεις, όπως είναι οι οικογένειες με παιδιά).
Θυμηθείτε την "επιστημονική" κουβέντα που έγινε προ καιρού, πως για την υψηλή ανεργία φταίει -τάχα- το υψηλό ποσοστό ιδιόκτητων σπιτιών ("Ανεργία και...ράβδος εν γωνία") και θα καταλάβετε πώς δένει το γλυκό.

- (...) το μικρό μέγεθος της πλειονότητας των ελληνικών επιχειρήσεων δεν επιτρέπει την εκμετάλλευση οικονομιών κλίμακας και εμβέλειας και, επομένως, περιορίζει την ανταγωνιστικότητά τους.
Ξεχάστε αυτό που ξέρατε, ότι δηλαδή οι μικρομεσαίοι αποτελούν την ραχοκοκκαλιά τής οικονομίας. Το μόνο που κάνουν οι μικρομεσαίοι είναι να κόβουν κέρδη από τις μεγάλες επιχειρήσεις.

- Αντικατάσταση του επιδόματος ανεργίας με επίδομα απασχόλησης στα πρότυπα της επιταγής εργασίας, με ιδιαίτερη βαρύτητα στην περίπτωση των νέων και των εργαζομένων κοντά στη συνταξιοδότηση, αφού αποφεύγεται η αποθάρρυνση και η απαξίωση του ανθρώπινου κεφαλαίου που ενσωματώνουν.
Για να το πω με απλά λόγια, είναι αυτό που υποστηρίζει και η Χρυσή Αυγή: οι επιχειρήσεις να προσλαμβάνουν αμισθί ανέργους, οι οποίοι θα εισπράττουν ως αμοιβή από τον ΟΑΕΔ όσα παίρνουν σήμερα ως επίδομα ανεργίας. Δηλαδή, ο μεν άνεργος θα υποχρεωθεί να δουλέψει για ψίχουλα, οι δε επιχειρήσεις θα εξασφαλίσουν τζάμπα εργαζόμενους.

- Κατάργηση του κατώτατου μισθού για νέους έως ένα έτος από την πρόσληψή τους, ώστε να δίνεται ισχυρό κίνητρο στην επιχείρηση να τον/την προσλάβει και να κρίνει την καταλληλότητα του/της.
Αφού προηγουμένως ο συντάκτης ανακαθορίζει την έννοια "νέος" σε όσους είναι μέχρι 29 (και όχι 24) ετών, προτείνει να δοθεί στρις επιχειρήσεις η δυνατότητα να πληρώνουν τους νέους με όσα θέλουν! Προσέξτε: δεν ζητάει την επέκταση του "νεανικού" μισθού των 511 ευρώ μέχρι την ηλικία των 29 ετών αλλά, προφανώς, θεωρεί πολλά λεφτά ακόμη κι αυτές τις πενταροδεκάρες.

- Θεσμοθέτηση της πρακτικής άσκησης για όλους στην τριτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια τεχνική-επαγγελματική εκπαίδευση, τουλάχιστον για ένα εξάμηνο, με επιδότηση του κόστους από το κράτος (αμοιβές χαμηλότερες του κατώτατου μισθού με ασφαλιστική κάλυψη).
Άλλη μια πρόταση που στοχεύει στην δημιουργία φτηνών εργατικών χεριών. Δεν χρειάζεται κανένα περαιτέρω σχόλιο.


Εν κατακλείδι, μπορούμε να πούμε ότι το άρθρο είναι κατάπτυστο και δεν έχει καμμία μα καμμία επιστημονικότητα. Όλα τα μέτρα που προτείνει για την καταπολέμηση της ανεργίας (και καλά!) δεν οδηγούν παρά σε ανακύκλωση της ανεργίας. Διότι, βεβαίως, ποιά επιχείρηση θα εξακολουθήσει να διατηρεί μόνιμο προσωπικό, σε περίπτωση που έχει την δυνατότητα να χρησιμοποιεί άνεργους με επιδότηση; Και ποιά επιχείρηση θα συνεχίσει να πληρώνει σαραντάρηδες και πενηντάρηδες, όταν θα μπορεί να προσλαμβάνει νέους με πενταροδεκάρες; Σε τούτα τα ερωτήματα δεν δίνει καμμία απάντηση ο περισπούδαστος καθηγητής τού ΚΕΠΕ. Δικαιούμαι, λοιπόν, να διερωτώμαι τί στον διάολο ερεύνησε ο ερευνητής, εκτός από το πώς θα κονομήσουν περισσότερα οι επιχειρήσεις...

Και μια απορία, ως υστερόγραφο: ο Χολέζας πληρώνεται για να γράφει τέτοιες μπούρδες ή το κάνει έτσι, για το κέφι του;