Πριν λίγες μέρες έγινε σάλος επειδή κάποιος καθηγητής του Αρσακείου έδωσε στους μαθητές του μια λίστα με βιβλία προτεινόμενα για διάβασμα, τολμώντας να συμπεριλάβει και το "Η αγάπη άργησε μια μέρα" της Λιλής Ζωγράφου. Με αφορμή αυτό το περιστατικό, έγραψα σε κάποιο δικτυακό Φόρουμ:
"Η Λιλή Ζωγράφου δεν μου άρεσε ποτέ και δεν θεωρώ το "Η αγάπη άργησε μια μέρα" ένα σημαντικό βιβλίο. Από το σημείο αυτό μέχρι το να ξεσηκωθεί ο "καθωσπρεπεισμός" για να προφυλάξει τη νεολαία από το "πρόστυχο" περιεχόμενο, η απόσταση είναι τεράστια. Αναρωτιέμαι αν όλοι αυτοί οι "καθωσπρέπει" έχουν διαβάσει τα "Ματωμένα Χώματα", το αριστούργημα της καταξιωμένης (και "politically correct") Διδούς Σωτηρίου. Μάλλον όχι. Θα το είχαν βγάλει πρόστυχο κι αυτό..."
Βέβαια, αυτό δεν είναι ένα περιστασιακό κρούσμα λογοκρισίας στη χώρα μας. Θυμάμαι προ καιρού τον ντόρο που είχε γίνει με ένα δικτυακό ημερολόγιο, το Blogme, το οποίο αναδημοσίευε αποσπάσματα άλλων ημερολογίων και του οποίου ο υπεύθυνος σύρθηκε στα κρατητήρια κατόπιν παραγγελίας του "θιγομένου" από κάποιο δημοσίευμα γνωστού τηλεπλασιέ βιβλίων.
Μάθαμε να γελάμε με τα χάλια της νεοσυντηρητικής Αμερικής, όπου γερουσιαστές ζητούν την λογοκρισία των ταινιών "Οι αδιάφθοροι"και "Star Trek", ενός ντοκυμανταίρ για τον αμερικανικό εμφύλιο και του...καρτούν "χελωνονιντζάκια"(!) Φοβάμαι, όμως, ότι και στην Ελλάδα υπάρχουν κάποιοι που θα επεβράβευαν ασμένως ένα ψαλίδισμα στην Ιλιάδα, στην αρχαία λυρική ποίηση (φουκαριάρα Σαπφώ!) και στις αριστοφανικές κωμωδίες ενώ θα εξαφάνιζαν με άνεση αρκετά αγάλματα, πολλούς πίνακες ζωγραφικής κι ένα σωρό αρχαιοελληνικά αγγεία με "πρόστυχες" ζωγραφιές.
Για μένα η λογοκρισία δεν είναι τίποτε άλλο παρά η "εκπαίδευση" της κοινωνίας να δέχεται περιορισμούς και απαγορεύσεις. Με πρόσχημα την προφύλαξη της ηθικής, τα καθεστώτα εθίζουν τον κόσμο στην αποδοχή των απαγορεύσεων. Προσωπικώς, ανησυχώ πολύ όταν βλέπω (όπως στην περίπτωση του Αρσακείου) δυο-τρία άτομα να συμφωνούν σε ζήτημα λογοκρισίας και ανατριχιάζω όταν βλέπω αρωγούς τους τα ΜΜΕ.
Είναι τέτοιος ο εθισμός της κοινωνίας στην λογοκρισία ώστε σπανίως το "λαϊκό αίτημα" για ψαλίδισμα προκύπτει ως αποτέλεσμα μιας ισορροπημένης εξέτασης. Σχεδόν πάντοτε συνιστά ενστικτώδη ενέργεια προερχόμενη από απότομα αντανακλαστικά και εκφράζει φοβικά σύνδρομα. Κι όταν η συντεταγμένη πολιτεία αποδέχεται τέτοια αιτήματα, εκφράζει απλώς εξουσιαστικά σύνδρομα που δείχνουν σαφή έλλειψη δημοκρατίας.
Τελικά, η λογοκρισία βρίσκει γόνιμο έδαφος όταν υπάρχει έλλειμμα παιδείας. Ποίου παιδευμένου ανθρώπου θίχτηκαν η τιμή, η υπόληψη ή οι ιδέες του από ένα πίνακα που απεικόνιζε κάποιον να συνουσιάζεται με ένα καρπούζι; Ποιο μορφωμένο ηθικό στοιχείο θίγεται από τα αγαλματίδια των αρχαιοελληνικών σατύρων;
Η έλλειψη παιδείας γεννά φόβους. Φοβισμένες κοινωνίες είναι οι αμόρφωτες κοινωνίες. Κι όσο τα πάσης φύσεως καθεστώτα ευνοούνται από την έλλειψη παιδείας τόσο τα φαινόμενα λογοκρισίας θα ανθούν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου