Σύμφωνο "σαθρότητας"

Τελικά, κάπου το παραχέσαμε μου φαίνεται. Το "Σύμφωνο Σταθερότητας" απειλεί να τινάξει στον αέρα την -ούτως ή άλλως- εύθραυστη ισορροπία μεταξύ κοινοτικής γραφειοκρατίας και εθνικών οικονομικών αρχών (ECOFIN). Αφορμή το δημοσιονομικό έλλειμμα Γαλλίας και Γερμανίας που φτάνει το 4% του ΑΕΠ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαιτεί την αναθεώρηση των προϋπολογισμών των δυο αυτών χωρών ώστε μέχρι το 2005 αυτό το έλλειμμα να πέσει κάτω από το 3% του ΑΕΠ. Ο παραλογισμός της Επιτροπής είναι εκτός ορίων πλέον! Εδώ η Ευρώπη μαστίζεται από οικονομική στασιμότητα και ανεργία κι οι νομολάγνοι λογιστές των Βρυξελλών (αυτή η σύγχρονη μάστιγα της Γηραιάς Ηπείρου) κοιτάζουν τα εθνικά δημοσιονομικά κιτάπια κι ετοιμάζονται να εκδώσουν φιρμάνια με πρόστιμα εις βάρος δύο χωρών οι οποίες από κοινού ξεπερνούν το 60% του ευρωπαϊκού προϊόντος! Αν αυτή η φιλοσοφία δεν είναι "αφήνουμε το γάμο και πάμε για πουρνάρια", τότε τι είναι;

Ακόμα και πρωτοετείς φοιτητές της ΑΣΟΕΕ θα καταλάβαιναν ότι αυτό το δημοσιονομικό έλλειμμα δεν οφείλεται στην ανευθυνότητα κάποιων μεμονωμένων πολιτικών αλλά στον "αυτόματο σταθεροποιητή" (L. Seidman, "Automatic Stabilizers") σύμφωνα με τον οποίο: όταν η οικονομία βρίσκεται σε καθοδικό κύκλο οι δαπάνες αυξάνονται (επιδόματα ανεργίας, αναπτυξιακά προγράμματα παροχών κλπ) και οι φόροι παραμένουν στάσιμοι (αν δεν μειώνονται) αφού λιμνάζει η οικονομική δραστηριότητα.

Αλλ' εν πάση περιπτώσει, μόνο η νύφη φτιάχνει στραβά ψωμιά σ' αυτόν τον κόσμο; Μόνο οι πολιτικοί είναι ανεύθυνοι; Ποιος τεχνοκράτης ακούει τις φωνές που έρχονται από παντού; Ακόμα και συμβατικοί οικονομολόγοι με σαφή τοποθέτηση υπέρ του ευρώ (C.Wyplosz, A. Sapir κλπ) τονίζουν ότι το "Σύμφωνο Σταθερότητας" είναι σκέτη κόλαση και πρώτος στόχος πρέπει να είναι η ανάπτυξη και η συνοχή. Τι να το κάνουμε το "κολλαριστό" ευρώ όταν η ανεργία ψηλώνει, τα επίπεδα τιμών ξεπερνούν το ύψος των λαϊκών και μικρομεσαίων εισοδημάτων και το όνειρο των "χρυσών κουταλιών" έχει εκπέσει προ πολλού; Πώς μπορούν ο μεν Σρέντερ να ενισχύσει τις επενδύσεις ο δε Σιράκ να περικόψει τους φόρους όταν το "Σύμφωνο Σταθερότητας" επιβάλλει την άμεση μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος των χωρών τους; Ας απαντήσουν οι καρεκλοκένταυροι λογιστές. Να κοπούν οι επενδύσεις; Να μην τονωθεί η ζήτηση διά της περικοπής των φόρων; Μήπως η Ευρώπη πάσχει είτε από υπερθέρμανση της οικονομίας είτε από υπερεπένδυση και δεν το έχουμε καταλάβει;

Κι από την άλλη μεριά, η κεντρική τράπεζα εξακολουθεί να πουλάει "αξιοπιστία"! Λογικόν, όταν θέλει να πείσει πως είναι ανεξάρτητη κι ανεπηρέαστη κι όχι άθυρμα των εθνικών επιθυμιών. Άλλο, όμως, αυτό κι άλλο η ξεροκεφαλιά κι ο διαγκωνισμός για το βραβείο του πιο "ατσάλινου" διοικητή (το οποίο συνοδεύεται από τα εύσημα του καθυστερημένου κατεστημένου). Δεν λέω "όχι" στις αναγκαίες αναδιαρθρώσεις, στην κατάργηση άχρηστων υπηρεσιών ή στην περικοπή των σπαταλών. Μόνο που όλα τούτα γίνονται σε καιρούς ανάπτυξης, τότε που οι οικονομίες εμφανίζουν πλεονάσματα. Γιατί, σε αντίθετη περίπτωση, το πάπλωμα το πληρώνουν οι "μη έχοντες".

Δεν καμώνομαι τον ειδικό οικονομολόγο και -πολύ περισσότερο- τον αρμόδιο να δώσει λύσεις. Απλώς, επιμένω να σκέπτομαι απλά. Και δεν παρασύρομαι από "ποντίκια που βρυχώνται" (όπως η Αυστρία και η Ολλανδία) και πιέζουν με χαιρεκακία για εφαρμογή της "νομιμότητος". Άλλωστε, η λέξη "νόμιμον" είναι καρκινική: διαβάζεται κι ανάποδα. Και, στο κάτω-κάτω, η ώρα του "καθοδικού οικονομικού κύκλου" έρχεται για όλους. Ακόμα και γι' αυτούς που παρουσιάζουν 4% ανάπτυξη, στηριζόμενοι στα χρήματα των δυο μεγάλων των οποίων σήμερα επιζητούν την τιμωρία.