Πνευματικά δικαιώματα δεν υπάρχουν. Οι ιδέες πρέπει να κυκλοφορούν ελεύθερα. Άρα...
... η αντιγραφή όχι απλώς επιτρέπεται αλλά είναι και επιθυμητή, ακόμη και χωρίς αναφορά της πηγής!

Η γλώσσα κόκκαλα τσακίζει

- "Ο λόγος που μ' άφησες έξω από την υπόθεση", είπε ήσυχα, "ήταν ότι νόμισες πως η αστυνομία δεν θα πίστευε ότι σκέτη περιέργεια μ' έσπρωξε να κατέβω εκεί κάτω χτες το βράδυ. Θα υποψιάζονταν ίσως ότι είχα κάποιον ύποπτο λόγο και θα με σφυροκοπούσαν μέχρι να σπάσω".
- "Πώς ξέρεις αν δεν σκέφτηκα το ίδιο πράγμα;"
- "Οι αστυνομικοί είναι κι αυτοί άνθρωποι", είπε ξεκάρφωτα.
- "Έχω ακούσει ότι σαν τέτοιοι ξεκινάνε".

[Ραίημοντ Τσάντλερ, "Αντίο, γλυκειά μου", εκδόσεις Λυχνάρι, 1990 (σελ.: 54)]

20 Ιουλίου 2016

Η Ιταλία τρέμει

Χτες μιλούσαμε για την κρίση που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες της Πορτογαλίας, προσπαθώντας να δείξουμε ότι η συνεπής και ορθή εκτέλεση των μνημονίων δεν εγγυάται ούτε ανάπτυξη ούτε καλύτερες μέρες ούτε ο,τιδήποτε. Αν θέλαμε να μιλήσουμε για πραγματική τραπεζική κρίση, δεν θα χρειαζόταν να ταξιδέψουμε ως τις ακτές τού Ατλαντικού. Θα αρκούσε να διασχίσουμε το Αδριατικό πέλαγος. Η χώρα στην οποία ο Λουκίνο Βισκόντι γύρισε το μνημειώδες La terra trema (Η γη τρέμει), σήμερα δονείται και τρέμει λόγω των τραπεζών της.

Πριν συνεχίσουμε, ας εξηγήσουμε στους αναγνώστες που δεν έχουν γνώση των οικονομικών πραγμάτων, τι είναι o "λόγος του Τέξας" (Texas ratio), ο οποίος χρησιμοποιείται προκειμένου να εκτιμηθεί η σταθερότητα μιας τράπεζας σε σχέση με την έκθεσή της σε κόκκινα δάνεια. Αυτός ο λόγος, λοιπόν, είναι ένα κλάσμα το οποίο έχει ως αριθμητή τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μιας τράπεζας (συμπεριλαμβανομένων και όσων έχουν καθυστέρηση πάνω από 70 ημέρες) και ως παρονομαστή το άθροισμα της ενσώματης περιουσίας και των ειδικών αποθεματικών για κάλυψη ζημιών από μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Αν το κλάσμα (το Texas ratio) είναι μικρότερο της μονάδας, δείχνει ότι η τράπεζα μπορεί να απορροφήσει τις πιθανές ζημιές της από κόκκινα δάνεια χωρίς να κινδυνέψει η ρευστότητά της. Το Texas ratio μπορεί να εκφραστεί και ως ποσοστό, οπότε το όριο κινδύνου είναι το 100%.

Η πτώση της τιμής των μετοχών των ιταλικών τραπεζών κατά το πρώτο εξάμηνο του 2016 [πηγή: Financial Times]

Πάμε τώρα στο προκείμενο. Πριν λίγες βδομάδες, στις 27 Ιουνίου, η ιταλική κυβέρνηση υπέβαλε στις Βρυξέλλες επίσημο αίτημα έγκρισης ενίσχυσης του χρηματοπιστωτικού της συστήματος με 40 δισ. ευρώ. Ζήτησε, δηλαδή, την εξαίρεσή της τόσο από τον βασικό γενικό κανόνα της ευρωζώνης, ο οποίος απαγορεύει την κρατική χρηματοδότηση, όσο και από την κοινοτική οδηγία περί της "εκ των έσω διάσωσης" (bail-in) των τραπεζών, η οποία έχει τεθεί σε ισχύ από την αρχή τής χρονιάς. Η επίσημη ιταλική θέση ήταν ότι οι μετοχές των ιταλικών τραπεζών υπέστησαν καθίζηση λόγω του Brexit και χρειάζονταν ενίσχυση με αυτά τα 40 δισ., είτε άμεσα (αύξηση κεφαλαίου) είτε έμμεσα (εγγυήσεις).

Δυστυχώς για τους ιταλούς, το αίτημά τους προσέκρουσε σε γερμανικό τοίχο. Tο Βερολίνο (δηλαδή, ο Σώυμπλε) έκανε σαφές πως, πριν αρχίσει να διατίθεται κρατικό χρήμα για την διάσωση οποιασδήποτε τράπεζας, πρέπει να εξαντληθούν τα περιθώρια διάσωσής της από τους ίδιους τους μετόχους της αλλά και από τους καταθέτες της. Με απλά λόγια, η Γερμανία προτείνει για την Ιταλία μια λύση τύπου Κύπρου.

Το πρόβλημα είναι πως η Ιταλία δεν είναι Κύπρος. Τα επικίνδυνα δάνεια που έχουν φορτωθεί οι ιταλικές τράπεζες εκτιμάται πως αγγίζουν -αν δεν υπερβαίνουν- τα 400 δισ. ευρώ, ένα νούμερο που δεν μπορεί να συγκριθεί με τα 28 δισ. που είχε πριν δυο χρόνια η Κύπρος. Και το χειρότερο είναι ότι αυτό το νούμερο θα μεγαλώνει συνεχώς αν ληφθούν υπ' όψη δυο σημαντικοί παράγοντες: (α) η -αργά αλλά σταθερά- μειούμενη βιομηχανική παραγωγή, η οποία έχει ήδη ξεπεράσει το 25% από το 2008 και (β) η επέκταση της μείωσης της επιχειρηματικότητας από τον νότο προς τις -θεωρούμενες ως πιο αναπτυγμένες- βόρειες και βορειοδυτικές περιοχές τής χώρας, γεγονός που οφείλεται κατά μείζονα λόγο στην παρατεταμένη λιτότητα.

Ανοίγουμε παρένθεση. Ας υποθέσουμε ότι η γερμανική επιμονή έχει αποτέλεσμα και όταν εκραγεί το ιταλικό ηφαίστειο (όταν, όχι αν) θα μπει σε εφαρμογή το σχέδιο για σωτηρία "εκ των έσω". Θα κληθούν, δηλαδή, οι μέτοχοι και οι καταθέτες (μέσω κουρέματος καταθέσεων) να φορτωθούν την ζημιά των 400 εκατ. ευρώ ή, τουλάχιστον, ένα μεγάλο μέρος της. Ποιός είναι τόσο αιθεροβάμων ώστε να πιστεύει ότι η λάβα αυτής της έκρηξης δεν θα πλήξει τα τραπεζικά συστήματα της Γαλλίας ή της Ισπανίας; Και ποιός είναι τόσο άσχετος ώστε να μη καταλαβαίνει ότι οποιαδήποτε περαιτέρω διάδοση της τραπεζικής κρίσης εκτός ιταλικών συνόρων θα ενισχύσει τις αποπληθωριστικές πιέσεις, αποσταθεροποιώντας έτσι ολόκληρη την νομισματική πολιτική τής ευρωζώνης; Αφήνουμε τα ερωτήματα να αιωρούνται, κλείνουμε την παρένθεση και προχωρούμε.

Πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα της Ιταλίας, λοιπόν; Θυμηθείτε όσα είπαμε πιο πάνω για το Texas ratio και δείτε τον πίνακα που ακολουθεί. Ο πίνακας κατατάσσει τις ευρωπαϊκές τράπεζες ανάλογα με το Texas ratio τους, αρχίζοντας από την πλέον εκτεθειμένη:


Σίγουρα προσέξατε ότι ανάμεσα στις εφτά τράπεζες που έχουν περάσει το όριο συναγερμού (το 100%) βρίσκονται και δυο ελληνικές, η Alpha και η Eurobank. Προσέξτε, όμως ότι στις υπόλοιπες πέντε περιλαμβάνονται τρεις μεγάλες ιταλικές τράπεζες (Monte dei Paschi di Siena, Popolare και Unione di Banche Italiana-UBI), άλλες δύο (Unicredit και Intesa SanPaolo) βρίσκονται αμέσως μετά, πολύ κοντά στο όριο συναγερμού και λίγο πιο κάτω άλλη μια (Popolare dell' Emilia Romagna). Και, βεβαίως, μη σας διαφύγει ότι μεταξύ των εφτά βρίσκονται και δυο ισπανικές.

Η κατάσταση στην Ιταλία είναι τόσο επικίνδυνη ώστε ο πρόεδρος της Societe Generale Λορέντσο Μπίνι Σμάγκι δεν δίστασε να επικρίνει την αρνητική θέση της Γερμανίας ως προς το αίτημα της Ιταλίας και να τονίσει ότι επιβάλλεται να βρεθεί λύση στο ιταλικό πρόβλημα. Θύμισε δε ότι η κοινοτική οδηγία Bank Recovery and Resolution Directive - BRRD για τα bail-in των τραπεζών (περί της οποίας κάναμε λόγο πιο πάνω) μπορεί να μην επιτρέπει απ' ευθείας κρατική βοήθεια αλλά στο άρθρο 32 προβλέπει ότι, αν μια τράπεζα έχει πολλές πιθανότητες να μην περάσει σε επόμενο stress test, μπορεί να δεχτεί απευθείας ενέσεις ρευστότητας από το κράτος. Και η Monte dei Paschi di Siena είναι μάλλον βέβαιο ότι δεν πρόκειται να περάσει τα stress test της 29ης Ιουλίου...

5 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Φυσικα τα δυο ελληνικα βαρελοτα θα ΠΕΡΑΣΟΥΝ ΤΑ ΤΕΣΤ,οποτε θα κουρευθουμε δια της ψιλης???

Ανώνυμος είπε...

Το μαλλιοτράβηγμα Ιταλίας-ΕΕ έχει ξεκινήσει καιρό τώρα. Περιττό να ειπωθεί ότι δεν υπάρχει ούτε μισή περίπτωση να βάλουν οι Ιταλοί "πλούσιοι" το χέρι στην τσέπη για να σώσουν χρεοκοπημένες Τράπεζες. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, το γεγονός ότι ο Ρέντσι τά 'χει στυλώσει για bail-out κι άσε τους Γερμανούς να σκούζουν για bail-in. Χώρια που ζητάει ψίχουλα (40δις) που δεν φτάνουν ούτε για λιόσπορους. Το ντενεκάκι της ε/ζ να κλωτσήσει λίγο παρακάτω θέλει γιατί, αν δεν το κάνει, τη Δευτέρα θα σκάσει η Ιταλία, την Τρίτη η Ελλάδα και την Τετάρτη η Πορτογαλία. Την Πέμπτη, αντί να σκάσει η Ισπανία θα σκάσει όλη η ε/ζ και πάπαλα. Κάτι που δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι απεύχονται οι Γερμανοί (που πλέον το χουν τελείως χεσμένο το περίφημο ... ευρωπαϊκό οικοδόμημα).

Και μέσα σ' αυτό το χαμό, έρχεται και η DB και ... ζητάει bail-out, προσπαθώντας μάλιστα να πουλήσει και εξυπηρέτηση στους Ιταλούς ("να ιδρύσουμε υπερταμείο (καινούριο) που να έχει μέσα 150δις για ώρα ανάγκης, για τους καημένους τους Ιταλούς δηλ., όχι ότι και μεις είμαστε μες τα σκατά"). Κοινώς, προσδεθείτε γιατί μάλλον θα γελάσουμε ...

experience είπε...

Κάπου διάβασα ότι το ότι το ψήφισαν αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει και να το εφαρμόσουν, απλώς καθιστά το bail-in νόμιμο. Ούτε οι ίδιοι δεν τα εφαρμόζουν ενώ τα ψηφίσανε πριν μερικούς μήνες, τι να λέμε τώρα. Τότε δεν ξέρανε ότι υπάρχει πρόβλημα; Α, ας το κάνει ο Σοιμπλε αυτό βέβαια και στις γερμανικές τράπεζες, να μη δεχτούν βοήθεια δηλαδή, με πρώτη και καλύτερη τη ναυαρχίδα Ντόιτσε Μπανκ. Βασικά έχω χάσει το μέτρημα με τις χρεωκοπίες, δεν τις προλαβαίνω. Αυτό δείχνει και τη νομοτελειακή φύση του καπιταλισμού, η άβολη αλήθεια που δεν παραδέχεται κανείς είναι αυτή, ότι το σύστημα χρεοκώπησε όπως πάντα μετά τη φρενήρη ανάπτυξη και όλα τα άλλα έπονται.

Ανώνυμος είπε...

Τελικά πάνω από την Ευρώπη πλανάται το φάντασμα του υπαρξιακού διλήμματος, bail in (πληρώνει η εταιρεία και οι... εμπιστευθέντες αυτήν), ή bail out (όλοι οι αθώοι -άπλωσαν και αυτοί το χεράκι τους με την ρευστότητα βεβαίως, αλλά έμμεσα- του αίματος);
Όλα αυτά, σε κατάσταση σοκ και με μηδενικά περιθώρια ελιγμών, μάλλον πρέπει να επιλύονται με το δόγμα της καταστροφής χρήματος (γενικώς των αξιώσεων δηλ) και όχι των πραγμάτων... σε σχέση με το χρήμα.
Στην κατοχή, με νόμο (άλλο πράγμα κατά πόσο απλώθηκε), ακυρώθηκαν αγοραπωλησίες που έγιναν με το επιβιωτικό πιστόλι στον κρόταφο.
Σεισάχθεια και reset ιωβηλαίο, τα σάβανα άλλωστε δεν έχουν τσέπες... και παραχόντρυνε πλέον το παιχνίδι, συμβαίνουν πρωτοφανή δρώμενα.
Το συσσωρευμένο (όπου ευρίσκεται και βασικά άνευ αντικρύσματος εάν βγεί στο ξέφωτο) χρήμα περισσεύει, και κατά πολύ μάλιστα, όχι τα πράγματα.
Υπάρχει ως οδηγός και το καθ' ημάς μέτρον άριστον.
Ο μέσος όρος, εν τόπω (συγκεκριμένο), γιατί αλλιώς ξεφεύγει το πράγμα και γίνεται ασήκωτο μουντιάλ.

Ανώνυμος είπε...

Με λίγα λόγια η Γερμανία είναι σαν να λέει, μάγκες κόψτε τον λαιμό σας, εμένα δεν με πιάνει τίποτα, και στο κάτω κάτω αφού χαλάει που χαλάει το πράμα (ΕΕ), γιατί να χαραμίζω κεφάλαια για αυτό; Βασικά παίζει αυτό να το έχει σκεφτεί εδώ και καιρό η ΑΤ της Γερμανίας, και να είναι και αυτός ένας λόγος που στηρίζει την λιτότητα, αλλά οκ, δεν είμαι κάνας επιστήμονας.
Σε γενικές γραμμές, και από ότι φαίνεται, μαξ μέχρι τέλος του 17 λογικά θα σκάσει η φούσκα, και μετά καλά κρασά, και πάμε για άλλα, και νομίζω δηλαδή σε ενάμιση χρόνο προλαβαίνω να κάνω καριέρα, αφού μετά την κρίση για κανένα λόγο :P

Kώστας