Πνευματικά δικαιώματα δεν υπάρχουν. Οι ιδέες πρέπει να κυκλοφορούν ελεύθερα. Άρα...
... η αντιγραφή όχι απλώς επιτρέπεται αλλά είναι και επιθυμητή, ακόμη και χωρίς αναφορά της πηγής!

Η γλώσσα κόκκαλα τσακίζει

- "Ο λόγος που μ' άφησες έξω από την υπόθεση", είπε ήσυχα, "ήταν ότι νόμισες πως η αστυνομία δεν θα πίστευε ότι σκέτη περιέργεια μ' έσπρωξε να κατέβω εκεί κάτω χτες το βράδυ. Θα υποψιάζονταν ίσως ότι είχα κάποιον ύποπτο λόγο και θα με σφυροκοπούσαν μέχρι να σπάσω".
- "Πώς ξέρεις αν δεν σκέφτηκα το ίδιο πράγμα;"
- "Οι αστυνομικοί είναι κι αυτοί άνθρωποι", είπε ξεκάρφωτα.
- "Έχω ακούσει ότι σαν τέτοιοι ξεκινάνε".

[Ραίημοντ Τσάντλερ, "Αντίο, γλυκειά μου", εκδόσεις Λυχνάρι, 1990 (σελ.: 54)]

23 Οκτωβρίου 2015

Το ελληνικό Σχέδιο Μάρσαλ και ο κύριος Ζιν

Αναδιφώντας στις σημειώσεις μου, βρήκα ένα δημοσίευμα του Economist από τις 21 Ιουνίου 2012, με τίτλο "Η Γερμανία, η Ελλάδα και το σχέδιο Μάρσαλ: ένας αντίλογος". Συγγραφέας του είναι ο Χανς-Βέρνερ Zιν, τον οποίο μάλλον δεν έχετε ακουστά. Ο Zιν είναι ένας από τους επιφανέστερους οικονομολόγους όχι μόνο της Γερμανίας αλλά ολόκληρης της Ευρώπης, συμμετείχε στην ομάδα των επιστημόνων που σχεδίασε το ευρώ και διετέλεσε ιθύνων νους τής Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Έχει σημασία να πούμε ότι το εν λόγω άρθρο γράφτηκε σε μια χρονική στιγμή κατά την οποία είχε γίνει σαφές ότι τα μνημόνια δεν οδηγούσαν σε λύση τού ελληνικού προβλήματος και είχε αρχίσει να ανοίγει μια πλατειά συζήτηση περί ενός νέου Σχεδίου Μάρσαλ για την Ελλάδα. Ο Ζιν ήταν αντίθετος με αυτή την τελευταία ιδέα και γι' αυτό έγραψε αυτό το άρθρο-"αντίλογο", στο οποίο προσπαθεί να συγκρίνει την βοήθεια που πήρε η Γερμανία το 1953 προς την βοήθεια που πήρε η Ελλάδα από τα δυο πρώτα πακέττα στήριξης. Για την σύγκριση, χρησιμοποιεί κάποιους απίθανους δείκτες, οι οποίοι τον οδηγούν στο εκκωφαντικό συμπέρασμα ότι η συνολική βοήθεια προς την Ελλάδα αντιστοιχεί σε... 115 Σχέδια Μάρσαλ!(*)

O Χανς-Βέρνερ Ζιν παραχωρεί συνέντευξη στον Τάσο Τέλλογλου

Αν δεν ήξερα ότι ο Ζιν είναι οικονομολόγος (και, μάλιστα, επιφανής), θα έλεγα ότι μάλλον πρόκειται περί κάποιου ηλίθιου δημοσιογράφου. Εν πάση περιπτώσει, θα ήμουν σίγουρος ότι δεν ήξερε μερικά βασικά πράγματα, όπως:

- Πρώτον: Το Σχέδιο Μάρσαλ δεν έδινε δανεικά. Συνιστούσε βοήθεια προς τις ταλαιπωρημένες από τον πόλεμο ευρωπαϊκές χώρες ώστε να ανοικοδομηθούν όσο το δυνατόν συντομώτερα, να εξυπηρετήσουν τις βασικές ανάγκες των εξαθλιωμένων κατοίκων τους και, εν τέλει, να δημιουργήσουν ένα σημαντικό κέντρο για τις πολιτειακές εξαγωγές. Παράλληλα, η βοήθεια αυτή έδενε πιο σφιχτά αυτές τις χώρες στο άρμα των ΗΠΑ, εν όψει του ψυχρού πολέμου με την Σοβιετική Ένωση, ο οποίος μόλις τότε άρχιζε.

- Δεύτερον (και, ίσως, σημαντικώτερο): Η σπουδαιότερη ωφέλεια που προέκυψε για την Γερμανία από το Σχέδιο Μάρσαλ δεν ήταν αυτά καθ' εαυτά τα χρήματα που πήρε ως βοήθεια. Πάνω απ' όλα, ήταν η συμφωνία τού Λονδίνου, το 1953, με την οποία διεγράφη το μεγαλύτερο μέρος των χρεών της τόσο προς τις ΗΠΑ όσο και προς τις ευρωπαϊκές χώρες. Είναι αξιομνημόνευτη η επιμονή των ΗΠΑ να πείσουν άγγλους, γάλλους, ιταλούς, έλληνες, κλπ να αποδεχτούν την διαγραφή τού μεγαλύτερου τμήματος του γερμανικού χρέους, το οποίο ξεπερνούσε το 400% του ΑΕΠ (**). Δεν χρειάζεται να διαθέτει κανείς την εμβέλεια του Ζιν για να καταλάβει ότι, χωρίς αυτό το τεράστιο "κούρεμα" χρέους, η Γερμανία θα ήταν σήμερα μεταξύ των ουραγών τής Ευρώπης και όχι η ατμομηχανή της. Αν το προϊόν τής σκληρής δουλειάς των γερμανών κατευθυνόταν στην αποπληρωμή των χρεών της, η Γερμανία δεν θα μπορούσε να αναδειχτεί σε εισαγωγέα εργατικής δύναμης, η οποία βόηθησε με τον ιδρώτα της στην δημιουργία τού γερμανικού θαύματος.

-Τρίτον: Όπως είπαμε πιο πάνω, καμμιά από τις χώρες που πήρε βοήθεια από το σχέδιο Μάρσαλ δεν επέστρεψε ποτέ δεκάρα. Αντίθετα, τα δισεκατομμύρια που δόθηκαν -και συνεχίζουν να δίνονται- ως "βοήθεια" στην Ελλάδα μέσω των προγραμμάτων στήριξης, αντί να διατίθενται για την ανάπτυξη της χώρας και για την εξυπηρέτηση των βασικών αναγκών των κατοίκων της, επιστρέφουν με τόκο στις τσέπες των δανειστών της σε ποσοστό που ξεπερνάει το 90%.

- Τέταρτον: Με το Σχέδιο Μάρσαλ και την Συμφωνία του Λονδίνου, η Γερμανία απαλλάχθηκε μια για πάντα από το συντριπτικά μεγαλύτερο τμήμα των χρεών της. Αντίθετα, το ελληνικό χρέος όχι απλώς δεν διεγράφη αλλά, μετά από βοήθεια πέντε χρόνων, εκτινάχθηκε από το 120% στο 180% του ΑΕΠ. Και, μάλιστα, μετά από το διαβόητο PSI του Βενιζέλου.

- Πέμπτον: Με βάση την Συμφωνία του Λονδίνου, η Γερμανία είχε το μονομερές δικαίωμα να καθυστερήσει ή να αναστείλει την πληρωμή των υποχρεώσεών της, εφ' όσον τα συγκεκριμμένα ποσά θα πήγαιναν σε επενδύσεις που θα βοηθούσαν στην ταχύτερη ανάπτυξη της χώρας. Αντίθετα, η Ελλάδα υποχρεώνεται, μέσω των μνημονίων, να υιοθετεί αντιαναπτυξιακή πολιτική, προκειμένου να κάνει "οικονομίες" ώστε να μπορεί να πληρώνει εγκαίρως και με ακρίβεια τα τοκοχρεολύσιά της, άσχετα αν μ' αυτόν τον τρόπο βαθαίνει η φτώχεια τόσο των πολιτών της όσο και του κράτους γενικώτερα.
 
21/7/1947: Η εφημερίδα τού ΕΑΜ "Ελεύθερη Ελλάδα" αναγγέλλει το Σχέδιο Μάρσαλ
Δεν μπορώ να δεχτώ, λοιπόν, ότι ο Ζιν δεν τα γνωρίζει όλα αυτά. Το ερώτημα είναι γιατί λέει όσα λέει, παρ' ότι ξέρει πως δεν ισχύουν. Η απάντηση βρίσκεται στο ότι ο Ζιν προσπαθεί πλέον να υποσκάψει το ευρώ διότι έχει συνταχθεί με εκείνη την μερίδα τού γερμανικού κεφαλαίου, η οποία επιθυμεί την έξοδο της Γερμανίας από το ευρώ και την υιοθέτηση εθνικού νομίσματος. Κι αν αυτή είναι η θέση ενός από τους πρωτεργάτες τής σύστασης του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος, είναι πολύ λογικό να καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως το ευρώ έχει μπροστά του ακόμη δυσκολώτερες μέρες.



-----------------------------
(*) Στις 12 Ιουνίου 2012, ο Ζιν είχε γράψει τα ίδια και στους New York Times ("Why Berlin is balking on a bailout"), επιχειρώντας να απαντήσει στον Ομπάμα, ο οποίος ζητούσε από την Γερμανία να βοηθήσει τις χώρες τού ευρωπαϊκού νότου.

(**) Φοβάμαι πως ακριβώς μ' αυτή την συμφωνία απεμπολήσαμε ως χώρα το δικαίωμα να απαιτήσουμε από την Γερμανία την αποπληρωμή τού περίφημου αναγκαστικού κατοχικού δανείου.

7 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

ΑΝΟΗΣΙΑ, ΚΥΡΙΕ ΖΙΝ! (SINNLOS, HERR SINN!)

Φίλε Θοδωρή, πολλούς χαιρετισμούς από τις ακτές της Ανατολικής Βαλτικής! Προσθέτω κάποια λιγοστά στοιχεία στην ―όπως συμβαίνει πάντα― πολύ ωραία και εξαιρετική ανάρτησή σου. Αφορούν τον Χανς-Βέρνερ Ζιν που στην Ελλάδα είναι βέβαια γνωστός, αλλά όχι όσο στην Γερμανία που αποτελεί ένα είδος «γκουρού» και ο λόγος του ―μεταξύ των διαπρύσιων κηρύκων και φανατικών οπαδών του λεγόμενου «νεοφιλελευθερισμού» στην οικονομία, εννοείται― αποτελούν περίπου θέσφατο. Ο ίδιος αυτοχαρακτηρίζεται ως «φιλελεύθερος» αλλά επειδή το πολιτικό κόμμα των θεωρητικών ομοϊδεατών του έχει εξαφανιστεί από την κεντρική πολιτική σκηνή μετά από αλλεπάλληλους καταποντισμούς σε τοπικές και ομοσπονδιακές εκλογές, ο κύριος Ζιν έχει επαναπροσδιορίσει και αναπροσαρμόσει το πολιτικοοικονομικό του στίγμα δηλώνοντας θιασώτης της λεγόμενης «παγκόσμιας τάξης της οικονομίας της αγοράς» στο πνεύμα της «Σχολής της Εθνικής Οικονομίας του Φράιμπουργκ» που «όλως τυχαίως» άρχισε να ανθίζει μεσούντος του Τρίτου Ράιχ (1937) και, πιο συγκεκριμένα, «μαθητής» του γνωστού στους παλαιότερους Λούντβιχ Έρχαρντ. Το βασικό κόλπο που χρησιμοποιεί στις οικονομικές του προβλέψεις είναι σχετικά απλό και πολύ αποτελεσματικό. Ξέροντας πολύ καλά ως άριστα τις απώτερες επιδιώξεις και τις μύχιες προσδοκίες των πιο συντηρητικών διευθυντικών κύκλων της οικονομικής ολιγαρχίας εντός και εκτός Γερμανίας φροντίζει επιμελώς στις προβλέψεις του να υπερακοντίζει και να υπερκερνάει αυτές τις επιδιώξεις και προσδοκίες με αποτέλεσμα να προκαλεί μιαν αντίστοιχη ευνοϊκή αντίδραση των συγκεκριμένων κύκλων πράγμα που τον οδηγεί ―με εξασφαλισμένα τα νώτα του κάθε φορά― να προβαίνει σε νέες εξίσου υπερακοντιστικές και υπερκεραστικές προβλέψεις που με την σειρά τους προκαλούν νέες ανάλογες ευνοϊκές αντιδράσεις και ούτω καθεξής. Δηλαδή ακολουθεί ―mutatis mutandis εξυπακούεται― ένα συνδυασμό του «ρίχνω άδεια για να πιάσω γεμάτα», του «ψαρεύω σε θολά νερά» και της «τακτικής της χιονοστιβάδας». Με τον τρόπο αυτό έχει γίνει το enfant gâté των ΜΜΕ (= μέσων μαζικής εξαπάτησης) των μονοπωλίων εντός κι εκτός Γερμανίας που τον έχουν στα όπα-όπα και κρέμονται ―τρόπος του λέγειν― από τα ειδήμονα χείλη του… Ο Ζιν προχωράει βέβαια μέχρι εκεί πού τον παίρνει γιατί δεν αποφεύγει και faux pas, στραβοπατήματα δηλαδή, όπως το 2008 που του ξέφυγαν σε δημόσιες δηλώσεις άκρως αστήρικτες και βαριά προσβλητικές αντισημιτικές «εκτιμήσεις» κάτι που ―τουλάχιστον στο φως της δημοσιότητας και από υψηλόβαθμους παράγοντες― αποτελεί το απόλυτο «ταμπού» στην Γερμανία προκαλώντας γενική κατακραυγή, γεγονός που τον υποχρέωσε να βάλει την ουρά κάτω απ’ τα σκέλια και ν’ ανακαλέσει πάραυτα. Πάντως οικονομολόγοι που δεν ανήκουν στην ιδεολογική και πολιτική του συνομοταξία δεν τον παίρνουν πάντοτε στα σοβαρά εξ ου και το αστείο το οποίο έβαλα τίτλο στο σχόλιό μου κι αποτελεί λογοπαίγνιο με το επώνυμο του Ζιν (Sinn) που πάει να πει στα ελληνικά «νόημα», αστείο που όχι σπάνια ακούγεται σε συζητήσεις οικονομικών κύκλων που βρίσκονται εκτός των τειχών των ΜΜΕ της οικονομικής ολιγαρχίας. Καλό σου Σαββατοκύριακο και να ’σαι πάντα καλά,

Μη Απολιθωμένος (ακόμα!) από τις ακτές της Ανατολικής Βαλτικής

Ανώνυμος είπε...

ΠΑΡΟΡΑΜΑΤΑ ΩΝ ΟΥΚ ΕΣΤΙ ΤΕΛΟΣ…

Κι άλλα παροράματα (κακή μέρα σήμερα…):

εξαιρετική = εξαιρετικά εύστοχη

να υπερκερνάει = να υπερκερά / να υπερκεράζει

mutatis mutandis = τηρουμένων των αναλογιών

enfant gâté = κατά λέξη: κακομαθημένο παιδί, μεταφορικά: χαϊδεμένο παιδί

χίλια συγνώμη!

Μη Απολιθωμένος (ακόμα!) από τις ακτές της Ανατολικής Βαλτικής

Ανώνυμος είπε...

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

Θοδωρή, το ξαναστέλνω, γιατί προηγήθηκε του ΠΑΡΟΡΑΜΑΤΑ ΩΝ ΟΥΚ ΕΣΤΙ ΤΕΛΟΣ και μάλλον παράπεσε…

ΚΑΙ ΔΥΟ ΠΑΡΟΡΑΜΑΤΑ…

Όλο και κάτι παραβλέπω:

αποτελούν = αποτελεί

με το επώνυμο του Ζιν = με το επώνυμο τού Ζιν

συγνώμη!

Πολλούς χαιρετισμούς,

Μη Απολιθωμένος (ακόμα!) από τις ακτές της Ανατολικής Βαλτικής

Emmanuel Goldstein είπε...

Αυτη η πλάκα οτι οι οικονομολόγοι είναι επιστήμονες πότε θα σταματήσει?

teddygr είπε...

@ Emmanuel Goldstein

Έλα ντε, με τους άχρηστους! *γέλια*

Παρεμπιπτόντως, οικονομολόγος λέγεται αυτός που σου αναλύει την οικονομική κατάσταση με τέτοιον τρόπο ώστε να παραδεχτείς ότι εσύ φταις που δεν κατάλαβες γρυ.

Σεχτάρ ο Τρομερός είπε...

Aν η Αστική Πολιτική Οικονομία ήταν επιστήμη, δε θα υπήρχε Καπιταλισμός.
Τι να σου κάνουν κι οι έρμοι οι οικονομολόγοι;
Να πουν στ' αφεντικά τους "ύπαγε, πώλησον τα υπάρχοντά σου και ακολούθει μοι";
Τώχουν καταλάβει: Γράφουν και λένε μαλακίες για τον άρτον τον επιούσιον. Η και για το παντεσπάνι, οι πιο επιτήδειοι.

---------------------------------
"Μη Απολιθωμένε (ακόμα!) ...", γράφεις υπέροχα, άρα υπάρχεις. Να υγιαίνεις!

Ανώνυμος είπε...

@ΣΕΧΤΑΡ Ο ΤΡΟΜΕΡΟΣ

Ναι, Ηλία, υπάρχω, να δούμε πόσο ακόμα… Μόνο μη με παινεύεις και πολύ και το πάρω πάνω μου, τώρα στα τελευταία μου… *γέλως ἠχηρός* Σ’ ευχαριστώ για ό,τι μου εύχεσαι και σου αντεύχομαι να ’σαι πάντα καλά…

Μη Απολιθωμένος (ακόμα!) από τις ακτές της Ανατολικής Βαλτικής