Ποιός φταίει για το χρέος;

Επειδή τούτο το σαββατοκύριακο πήρα μέρος σε δυο-τρεις σχετικές συζητήσεις, σκέφτηκα σήμερα να διατυπώσω μια απλή ερώτηση προς τους αναγνώστες (αν και υποψιάζομαι ότι η απάντηση ίσως να μην είναι πολύ εύκολη): έχετε καταλάβει πώς δημιουργείται το χρέος;

Ξέρω πως έχουμε ακούσει πολλά. Για παράδειγμα, έχουμε ακούσει ότι για τα οικονομικά χάλια τής χώρας μας φταίνε οι "μαϊμού" συνταξιούχοι, οι οποίοι βούλιαξαν τα ασφαλιστικά ταμεία. Επίσης, έχουμε παραμυθιαστεί ότι φταίει ο Τσοχαντζόπουλος και οι όμοιοί του, που φόρτωσαν το δημόσιο με τις μίζες τους. Κάποιοι κάνουν λόγο για τεμπέληδες ή αργόμισθους δημοσίους υπαλλήλους, κάποιοι άλλοι για υδροκέφαλη δημόσια διοίκηση, κάποιοι τρίτοι κατηγορούν τους εκπαιδευτικούς που "κάθονται τρεις μήνες τον χρόνο" και κάποιοι τρίτοι δείχνουν τους συνταξιούχους που σταμάτησαν νωρίς να δουλεύουν. Πολλοί έχουν πειστεί ότι φταίει ο μπακάλης τής γωνίας που δεν κόβει αποδείξεις για τις μυζήθρες που πουλάει ή ο ταξιτζής που παίρνει διπλοτριπλές κούρσες ενώ δεν λείπουν κι εκείνοι που υπερθεματίζουν ότι φταίμε όλοι μας διότι "μαζί τα φάγαμε". Και, φυσικά, φταίνε οι "συνδικαλιστές", με τις απεργίες τους.

Δυστυχώς, όλα όσα έχουμε ακούσει δεν μπορούν να μας πείσουν. Και λέω πως δεν μπορούν να μας πείσουν διότι για όλα υπάρχει λύση. Αν π.χ. έφταιγαν οι μίζες κάποιων Άκηδων, θα μπορούσαμε να καθαρίσουμε με μια απλή κατάσχεση των περιουσιακών τους στοιχείων. Αν έφταιγαν οι δημόσιοι υπάλληλοι, θα έπρεπε να είχαμε δει προκοπή μετά από τόσες χιλιάδες διαθεσιμοτήτων και απολύσεων. Αν έφταιγαν οι εκπαιδευτικοί, θα έπρεπε να είχαμε πάρει ανάσα τώρα που μείνανε τα σχολεία μας δίχως δασκάλους και φτάσαμε στο σημείο να ψάχνουμε εθελοντές. Αν έφταιγαν τα διάφορα "πάρτυ" με την υγεία, θα έπρεπε να είχαμε σηκώσει κεφάλι τώρα που η πάλαι ποτέ "δωρεάν δημόσια υγεία" έχει καταντήσει ανέκδοτο. Αν φταίγαμε όλοι εμείς που "μαζί τα φάγαμε", θα έπρεπε να ήμασταν "καβάλλα στ' άλογο" σήμερα που έχουμε πάψει πια να τρώμε. Όσο για το ευτελέστατο παραμυθάκι πως τάχα φταίει ο κάθε μπουγατσατζής που δεν κόβει αποδείξεις, επιτρέψτε μου να μη σχολιάσω και ρίξω το επίπεδο του ιστολογίου.

Κι όμως, η αλήθεια είναι απλή και η απάντηση στο αρχικό ερώτημα πανεύκολη: για το χρέος φταίει η πάσης μορφής ενίσχυση των μονοπωλίων και των μεγάλων επιχειρήσεων με δημόσιο χρήμα. Όλα τα άλλα είναι φούμαρα.

Ας δούμε ένα απλό υπόδειγμα. Στην μεταπολεμική Ελλάδα εισέρευσαν εκατοντάδες εκατομμύρια δολλαρίων από την περίφημη "αμερικάνικη βοήθεια", δηλαδή το γνωστό μας "σχέδιο Μάρσαλ". Μόνο κατά την τριετία 1948-1951, πήραμε συνολικά 366 εκατομμύρια δολλάρια, ποσό που αντιστοιχεί στο 12% περίπου του ΑΕΠ εκείνης της εποχής. Για να γίνει κατανοητό το νούμερο, είναι σαν να μιλάμε για 22 σημερινά δισεκατομμύρια ευρώ. Πόσα από εκείνα τα χρήματα έφτασαν μέχρι τον απλό λαό; Ελάχιστα ψίχουλα. Όλος εκείνος ο πακτωλός διοχετεύτηκε προς τους "επενδυτές", οι οποίοι ανέλαβαν εργολαβικά την "αναστήλωση" της χώρας από τα ερείπια του πολέμου. Το τι έκαναν όλοι αυτοί οι "σωτήρες" στην πράξη, το περιγράφει γλαφυρότατα η περίφημη "Έκθεση Πόρτερ", στην οποία έχουμε αναφερθεί παλιότερα.

Παρένθεση. Βέβαια, η "Έκθεση Πόρτερ" αναφέρεται στην περίοδο 1944-1947 αλλά είναι σίγουρο πως, αν ο Πόρτερ επέστρεφε δέκα χρόνια αργότερα, θα ήταν πιο δηκτικός. Αρκεί να σκεφτούμε τα "τζάκια" που ξεπήδησαν μετά τον πόλεμο και την ανυποχώρητη φτώχεια, η οποία οδήγησε σε έκρηξη της μετανάστευσης κατά την δεκαετία τού '50. Κλείνει η παρένθεση.

Το ίδιο ακριβώς γίνεται ακόμη και σήμερα. Θυμηθείτε ότι πολύ πρόσφατα ο υπουργός μεταφορών Μιχάλης "αδιάβαστος" Χρυσοχοΐδης ενέκρινε μερικά εκατομμυριάκια παραπάνω για τις εταιρείες που εκμεταλλεύονται τις εθνικές μας οδούς, με το επιχείρημα ότι οι εισπράξεις τους από διόδια είναι πολύ χαμηλότερες απ' όσο υπολόγιζαν όταν υπέγραφαν τις συμβάσεις τους (!!). Θυμηθείτε, ακόμη, την μείωση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών κατά 5% (όπερ σημαίνει ένα δισεκατομμύριο ευρώ ετησίως), την ώρα που κόβονται οι συντάξεις επειδή έχουν πρόβλημα τα ασφαλιστικά ταμεία. Θυμηθείτε, επίσης, την κατακόρυφη μείωση των συντελεστών τού φόρου μεταβίβασης ακινήτων, προκειμένου να μην επιβαρυνθούν οι τράπεζες τώρα που θα αρχίσουν να κατάσχουν τα ακίνητα των οφειλετών τους. Και, βεβαίως, θυμηθείτε -κι αν δεν το ξέρετε, μάθετέ το- ότι τα κονδύλια των ευρωπαϊκών προγραμμάτων (όπως το ΕΣΠΑ), διοχετεύονται στην συντριπτική τους πλειοψηφία προς τις μεγάλες επιχειρήσεις και τα μονοπώλια, ακριβώς όπως έγινε πριν εξήντα-τόσα χρόνια με τα κονδύλια του σχεδίου Μάρσαλ...


Πριν κλείσω τούτο το σημείωμα, ας πω δυο λόγια για το μεγαλύτερο -ίσως- παραμύθι που έχει ακουστεί, πως τόσα χρόνια το κράτος δανειζόταν τάχα για να πληρώνει μισθούς, συντάξεις και διάφορες κοινωνικές παροχές. Ας δεχτούμε ότι το κράτος έχει έσοδα 100 και έξοδα 120, τα 30 των οποίων αφορούν μισθοδοσία και κοινωνικές παροχές. Για να τα βγάλει πέρα, λοιπόν, πρέπει να πάρει 20 δάνειο. Γιατί πρέπει -ντε και καλά!- αυτά τα 20 να αφορούν το κοινωνικό κράτος ή τις συντάξεις; Γιατί να μην πούμε ότι αφορούν τις επιδοτήσεις των μεγαλοεργολάβων; Με ποια λογική; Με την λογική τής αστικής εξουσίας και των μουμουέδων;  Μα, ξεχνάμε ότι οι μουμουέδες είναι και μεγαλοεργολάβοι;