Εντελώς συμπτωματικά

Λύσσαξε ο Κυριάκουλας. Λύσσαξε με όσους αντιμάχονται με νύχια και δόντια την περίφημη αξιολόγηση. Δεν ξέρει τι να πρωτοκάνει. Από τη μια πάει με το μαλακό, προσπαθώντας να πείσει με "επιχειρήματα" και υποσχέσεις τους εργαζόμενους πως τάχατες ένας χαμηλός βαθμός στην αξιολόγηση δεν ανοίγει καμμιά πόρτα απόλυσης αλλά συνιστά κίνητρο για βελτίωση απόδοσης. Από την άλλη πάει με το άγριο, διατυμπανίζοντας προς όλες τις κατευθύνσεις ότι η αξιολόγηση έχει ψηφιστεί με νόμο και, συνεπώς, όποιος την μάχεται παρανομεί και θα υποστεί τις προβλεπόμενες συνέπειες. Μόλις προχτές, εντελώς συμπτωματικά, δήλωσε στον Σκάι: "Η εφαρμογή των νόμων δεν είναι εθελοντική, πρέπει όλοι να αντιληφθούμε ότι η αξιολόγηση θα προχωρήσει και η σχετική διάταξη έχει ψηφιστεί με νόμο από τη Βουλή (...) Η κυβέρνηση είναι ενιαία, όλοι οι υπουργοί έχουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Κανείς δεν μπορεί να ακυρώσει επί της αρχής την ανάγκη να υπάρχει αξιολόγηση για όλους και για όλα τα νομικά πρόσωπα".

Κοντά σε όλα τούτα, έρχονται αρωγοί και οι γνωστοί "αδέσμευτοι" δημοσιογράφοι, ως διαμορφωτές τής κοινής γνώμης, να ενεργοποιήσουν τον γνωστό "κοινωνικό αυτοματισμό". Το επιχείρημα είναι απλό και, εντελώς συμπτωματικά,  το διατύπωσε με δυο λέξεις ο Μάκης "μπαλταδάτος" Βορίδης, μιλώντας προς τους διοικητές των νοσοκομείων, σε μια προσπάθεια να τους πιέσει να προχωρήσουν την αξιολόγηση: "την ώρα που οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα αξιολογούνται με δυσμενέστατες συνέπειες για αυτούς, είναι προσβλητικό να έρχεται ένας ολόκληρος κόσμος που εργάζεται στο δημόσιο τομέα και να λέει με συγχωρείτε εμένα δεν θα με αξιολογήσετε". Επιχειρούν, δηλαδή, να στρέψουν τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα κατά των εργαζομένων στο δημόσιο ώστε να προλάβουν οποιασδήποτε μορφής ταξική συσπείρωση. Παλιό το κόλπο.

Η ουσία είναι ότι τόσο ο μικροδράκουλας όσο και η κυβέρνηση γενικώτερα, χρησιμοποιούν την αξιολόγηση ως εργαλείο για να υλοποιήσουν τις αποφάσεις τους για περαιτέρω συρρίκνωση του δημοσίου. Το μητσοτακόπουλο ήταν σαφές: "η χώρα θα πρέπει να είναι συνεπής στις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει (...) οι απολύσεις του 2013 και του 2014 είναι ανειλημμένη δέσμευση". Εντελώς συμπτωματικά, ο επιθεωρητής δημόσιας διοίκησης Λέανδρος Ρακιντζής, παρουσίασε την έκθεσή του για το 2013 στον πρόεδρο της δημοκρατίας, λέγοντας: "Σας φέρνω καλά νέα: Το Δημόσιο όπως τα πάει συμμαζεύεται. Γίνονται δομές, πάμε σε καλό δρόμο. Φαίνεται ότι όσο μικραίνει το κράτος λειτουργεί καλύτερα. Δηλαδή ένα εκατομμύριο υπάλληλοι ήταν μάλλον πάρα πολλοί, τώρα που φτάσαμε στους επτακόσιους πενήντα χιλιάδες, δουλεύουν καλύτερα".

Παρενθεσούλα. Υποψιάζομαι ότι ο κύριος Ρακιντζής μπερδεύτηκε. Όντως, στο δημόσιο δούλευαν κάπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι. Όμως, η μείωσή τους κατά 250.000 άτομα συνιστά στόχο που πρέπει να επιτευχθεί μέχρι τα τέλη τού 2015 με οποιονδήποτε τρόπο (συνταξιοδοτήσεις, εφεδρείες, διαθεσιμότητες, απολύσεις κλπ). Το θέμα είναι: βιάστηκε ο κυρ-Λέανδρος ή ξέρει κάτι παραπάνω; Κλείνει η παρενθεσούλα.

Το σίγουρο είναι ότι η κυβέρνηση δεν περίμενε να αντιμετωπίσει τόσο έντονη ανυπακοή από πλευράς των -συνήθως θεωρούμενων ως "άβουλων" και "άτολμων"- εντεταλμένων της. Σε όλο το φάσμα τής γενικής διοίκησης (υπουργεία, περιφέρειες, δήμοι), σχεδόν οι μισοί γενικοί διευθυντές δεν αξιολόγησαν το προσωπικό σύμφωνα με την κλίμακα Κυριάκουλα (το 15% υποχρεωτικά παίρνει άριστα και το 15% υποχρεωτικά παίρνει κάτω από την βάση). Ειδικά στους δήμους, φτάνουν τα δάχτυλα δυο χεριών για να απαριθμήσουμε εκείνους που προχώρησαν στην αξιολόγηση του προσωπικού τους. Και για να εξηγήσουμε λίγο την προαναφερθείσα πρεμούρα τού Βορίδη με τους διοικητές των νοσοκομείων, ας σημειώσουμε εδώ ότι από τους εργαζόμενους στα νοσοκομεία, χαρτιά αυτοαξιολόγησης έχουν παραδώσει μόλις ένας στους πέντε.

Είπαμε πως η κεντρική ιδέα τής αξιολόγησης είναι να σημαδευτεί το υποψήφιο προς διαθεσιμότητα -και απόλυση- προσωπικό. Βέβαια, η αξιολόγηση αποδεικνύεται εξαιρετικό πολυεργαλείο για να επιτευχθούν και άλλοι στόχοι. Ιδού μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα, τα οποία αποκαλύπτονται στον σημερινό Ριζοσπάστη:

(α) Στο ΤΕΙ Καβάλας έχουν πάρει χαμπάρι ακόμη και οι πέτρες ότι η διοίκηση αρέσκεται εδώ και χρόνια να παραδίδει την καθαριότητα των χώρων σε ιδιωτική εταιρεία. Εντελώς συμπτωματικά, κατά την αξιολόγηση του προσωπικού, όλοι οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα βαθμολογήθηκαν κάτω από την βάση.

(β) Η περιώνυμη Ζήμενς έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον να αναλάβει την συντήρηση του δικτύου των σηματοδοτών (φαναριών) τής Αττικής. Εντελώς συμπτωματικά, ο διευθυντής τής αρμόδιας υπηρεσίας τής περιφέρειας βαθμολόγησε κάτω από την βάση το 24% των εργαζομένων στην σηματοδότηση, ξεπερνώντας σε αυστηρότητα ακόμη και τον νόμο Κυριάκουλα, ο οποίος ορίζει ότι κάτω από την βάση βαθμολογείται μόνο το 15% των εργαζομένων.


Κλείνοντας, θα επαναλάβω κάτι που είχα σημειώσει και παλιότερα. Αξιολόγηση του προσωπικού τους είχαν δοκιμάσει και εταιρείες-κολοσσοί, όπως η Microsoft και η Google. Μόνο που έσπευσαν να την ακυρώσουν όπως-όπως, καθώς διαπίστωσαν ότι αυτή η αξιολόγηση έγινε αφορμή να εξαφανιστεί κάθε ίχνος συνεργασίας και αλληλοβοήθειας των στελεχών τους. Αναρωτιέμαι τι διαφορετικό έχουν ανακαλύψει όσοι πιστεύουν πως αυτό το σύστημα, που απέτυχε στην Microsoft και στην Google, θα πετύχει στο ελληνικό δημόσιο. Αν όντως συμβεί κάτι τέτοιο, θα συμβεί εντελώς συμπτωματικά.