Τράπεζα της Ελλάδος - 35. Ιδιωτική είπατε; Ναι, καλά!

Από το ξεκίνημα αυτής της σειράς σημειωμάτων ξεκαθαρίσαμε ότι η Τράπεζα της Ελλάδος είναι μια ιδιωτική τράπεζα και όχι δημόσια. Βεβαίως, το ελληνικό δημόσιο συμμετέχει στο κεφάλαιο της τράπεζας αλλά με τον περιορισμό που ορίζει το άρθρο 8 του καταστατικού: "Το ∆ημόσιον και αι ∆ημόσιαι Επιχειρήσεις δεν δύνανται να κατέχωσιν αμέσως ή εμμέσως μετοχάς της Τραπέζης κατά ποσόν υπερβαίνον εν συνόλω τα τριανταπέντε εκατοστά του εκδεδομένου ονομαστικού κεφαλαίου". Σε απλά ελληνικά, το κράτος δεν μπορεί να κατέχει πάνω από το 35% της τράπεζας.

Χτες, εξηγήσαμε ότι είναι πρακτικά αδύνατο να καταστεί οποιοσδήποτε άλλος μέτοχος (ή ακόμη και ομάδα μετόχων) της τράπεζας ισχυρότερος από το κράτος, επειδή κανένας πλην δημοσίου δεν μπορεί να συμμετέχει στην λήψη αποφάσεων με εκπροσώπηση πάνω από 2%. Σήμερα θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε το γιατί σ' αυτή την -ιδιωτική, κατά τα άλλα- τράπεζα, το ελληνικό κράτος μπορεί να κάνει σχεδόν ό,τι θέλει.

15/12/2014: Εκδήλωση της ΤτΕ για τα 110 χρόνια από την γέννηση του Ξενοφώντα Ζολώτα. Ο διοικητής Γιάννης Στουρνάρας χαιρετά τον Τίμο Χριστοδούλου υπό τα βλέμματα των Νίκου Γκαργκάνα και Γιώργου Προβόπουλου

Ας ξεκινήσουμε ανάποδα. Αφού θυμηθούμε ότι στην Τράπεζα της Ελλάδος έχει εκχωρηθεί από της ιδρύσεώς της το εκδοτικό προνόμιο, πάμε πάλι στο καταστατικό, τμήμα XV με τίτλο "Διάλυσις της τραπέζης", άρθρο 74, να δούμε τι λέει: "Εν περίπτωσει ανακλήσεως του εκδοτικού προνομίου της Τραπέζης της Ελλάδος (άρθρον 2), η Τράπεζα διαλύεται, το δε ενεργητικόν και παθητικόν αυτής εκτιμάται υπό τριών εμπειρογνωμόνων (...) Μετά την ως άνω εξακρίβωσιν της αξίας του ενεργητικού και παθητικού της Τραπέζης, θα καταβληθή πρώτον εις τους μετόχους η ονομαστική αξία των μετοχών, παν δε καθαρόν πλεόνασμα της αξίας ταύτης θα διανεμηθή εξ ημισείας μεταξύ Κυβερνήσεως και μετόχων". Αυτό σημαίνει ότι το ελληνικό κράτος μπορεί να κλείσει την Τράπεζα της Ελλάδος όποια ώρα και στιγμή γουστάρει, αρκεί να ανακαλέσει το εκδοτικό προνόμιο που της έχει εκχωρήσει. Αυτό το δεδομένο δίνει απάντηση στην εύλογη απορία των αδαών για το τι νόημα έχει το εκδοτικό προνόμιο τώρα που είμαστε στην ευρωζώνη.

Προχωρούμε. Στο "Κουτί της Πανδώρας", ο Βαξεβάνης αναρωτήθηκε αν οι μέτοχοι της ιδιωτικής αυτής τράπεζας κοιτάνε το συμφέρον της χώρας ή το συμφέρον της τσέπης τους. Εννοείται ότι ο τηλεθεατής καταλαβαίνει τι πρέπει να απαντήσει σ' αυτό το τεχνητό δίλημμα. Είναι όμως έτσι; Πάμε πάλι στο καταστατικό, τμήμα XIII με τίτλο "Διάθεσις κερδών", άρθρο 71:

"(...) μετά την πληρωμήν εκ των καθαρών κερδών της Τραπέζης μερίσματος προς δώδεκα τοίς εκατόν (12%), ετησίως επί του κεφαλαίου, το ήμισυ του πλεονάσματος διατίθεται υπέρ του τακτικού αποθεματικού μέχρις ου τούτο εξισωθή προς το κεφάλαιον, το δε απομένον ήμισυ καταβάλλεται εις το ∆ημόσιον. Εφ’ όσον το τακτικόν αποθεματικόν είναι εξισωμένον προς το κεφάλαιον, δύναται να καταβληθή εις τους μετόχους από της χρήσεως 1973 και εφεξής, μετ’ απόφασιν της Γενικής Συνελεύσεως του έτους 1974 κ.ε., λαμβανομένην απαραιτήτως μετά πρότασιν του Γενικού Συμβουλίου, και ισχύουσαν μόνον διά το έτος εις ο αφορά, ως πρόσθετον μέρισμα, ποσοστόν των καθαρών κερδών, του υπολοίπου αυτών περιερχομένου εις το ∆ημόσιον". Και για να μη μένουν απορίες, "ως κεφάλαιον εν τη προηγουμένη παραγράφω νοείται το εν άρθρο 8 του Καταστατικού, ως εκάστοτε ισχύει, οριζόμενον". Κι αυτό το κεφάλαιο είναι σήμερα "111.243.361,60 ευρώ, διαιρούμενο σε 19.864.886 μετοχές ονομαστικής αξίας ευρώ 5,60 η καθεμία".

Να κάνουμε λιανά τί σημαίνουν τα παραπάνω; Σημαίνουν ότι, όσα κέρδη και να βγάλει η τράπεζα, η μεγαλύτερη απαίτηση που έχουν οι μέτοχοι είναι το 12% του ονομαστικού κεφαλαίου, ήτοι 5,60 Χ 12% = 0,672 ευρώ ανά μετοχή. Αυτά και... πάπαλα! Τα υπόλοιπα πάνε στο κράτος. Βέβαια, το συμβούλιο της τράπεζας "δύναται" να εγκρίνει πρόσθετο μέρισμα αλλά τέτοιες γαλαντομίες δεν μπορούν πρακτικά να γίνουν αν δεν θέλει το κράτος. Πέρυσι, λοιπόν, που η τράπεζα έβγαλε κέρδη 1,162 δισ. ευρώ, μοίρασε ως μέρισμα 13.349.203,39 (19.864.886 μετοχές Χ 0,672 ανά μετοχή) και τα υπόλοιπα 1,149 δισ. τα πήρε το κράτος. Το οποίο κράτος, φυσικά, πήρε και το 35% των μερισμάτων, εφ' όσον κατέχει το 35% των μετοχών. Φαντάζομαι πως δεν υπάρχει κάτι που δεν καταλάβαμε, έτσι; Μπράβο! Μήπως επί πλέον καταλάβαμε καλύτερα και το γιατί κάτι Ρόθτσιλντ και κάτι Μόργκαν δεν ενδιαφέρθηκαν και δεν πρόκειται να ενδιαφερθούν για τις μετοχές της Τράπεζας της Ελλάδος; Ξανά μπράβο.

Λεπτομέρεια: Από τα 13.349.203,39 ευρώ που πήραν οι μέτοχοι ως μερίσματα, πλήρωσαν το 20% (ήτοι 2.669.840,68) ως φόρο διανεμόμενων κερδών και ό,τι αναλογούσε στον καθένα ως έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης. Χαίρετε.

Να προσθέσουμε μια-δυο παρατηρήσεις ακόμη. Σε περίπτωση που διαλυθεί η Τράπεζα της Ελλάδος, οι μέτοχοι εχουν εξασφαλίσει από την εκκαθάριση την ονομαστική αξία των  μετοχών τους, δηλαδή τα 5,60 ευρώ. Με άλλα λόγια: ό,τι κι αν γίνει στο χρηματιστήριο, η μετοχή τής ΤτΕ αποκλείεται να πέσει κάτω από 5,60. Σε ποια άλλη -εισηγμένη ή μη- εταιρεία υπάρχει αυτή η απόλυτη σιγουριά (*); Προσέξτε, επίσης, ότι το υπόλοιπο που τυχόν αφήσει η εκκαθάριση τής λύσης, δεν το μοιράζονται ολόκληρο οι μέτοχοι αλλά το κράτος παίρνει από χέρι τα μισά. Πόσο "ιδιωτικό" σας φαίνεται όλο αυτό;

Η πρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού της ΕΚΤ Ντανιέλ Νουί με τον
διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα, κατά την επίσκεψή της στην Αθήνα στις αρχές Φεβρουαρίου.

Νομίζω ότι αρκούν τα παραπάνω για να γίνει σαφές ότι, αν και τύποις ιδιωτική ανώνυμη εταιρεία, η Τράπεζα της Ελλάδος είναι στημένη έτσι ώστε να εξυπηρετεί τα συμφέροντα του ελληνικού κράτους, μετά δε την ένταξή της στο Ευρωσύστημα (η ΤτΕ συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με ποσοστό 1,9%), εξυπηρετεί τα συμφέροντα ενός ελληνικού κράτους ενταγμένου στην Ευρωζώνη.

Αύριο θα λύσουμε και τις τελευταίες ενστάσεις που μπορεί να έχουν απομείνει σχετικά με το αν και κατά πόσο η ΤτΕ μπορεί να γίνει "εργαλείο" εις βάρος της χώρας μας από κάποιους που μας επιβουλεύονται με οποιονδήποτε τρόπο, για να βάλουμε μια και καλή τα πράγματα στην σωστή τους διάσταση.

-------------------------------------------------------
(*) Για να γίνουν συγκρίσεις: Οι μεριδιούχοι της "Αχαϊκής Συνεταιριστικής Τράπεζας", της οποίας η άδεια έχει ανακληθεί και βρίσκεται υπό εκκαθάριση, ευθύνονται στο διπλάσιο των μεριδίων που κατέχουν. Δηλαδή, δεν φτάνει που έχασαν όσα λεφτά είχαν επενδύσει σε μερίδια, έχουν κι από πάνω ευθύνη για άλλα τόσα.